PROVINCIALE ZEEUWSE COURAf T
SCHEEPBOUWCOMMISSIE
VOOR GROTE PROBLEMEN
minikrant
Dr. J. Tesink wil verwachte neerslag
kwik en vinylchloride laten nagaan
Kamermeerderheid
voor verhoging
benzine-accijns
Speuractie Japanse
politie naar
Lockheed-materiaal
iie tónt
SURINAME WIL
PRATEN OVER
REMIGRATIE
ANDERSON:
'PRINS KREEG
1,1 MILJOEN
DOLLAR'
Monumentale
png. 2
219e {oorgang no. 47
Woensdag 25 februari 1976
Elk. vrijdag In d. fZC d. SPECIALE ADVERTENTIE-
RUBRIEK voor var.nlglngan. »ctlegro«pgn ad. voor
advortentlM ZONDER WINSTOOGMERK.
EIS VAKBEWEGING: GEEN ONTSLAGEN GEDURENDE OVERLEGPERIODE
1 AMSTERDAM: Dinsdag is in Am
sterdam de Tweewieler-RAI offi
cieel geopend. Minister Westerterp
demonstreerde daarbij de snor-
fietszonder helm.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Problemen dreigen bij voorbaat al het officiële overleg over de maatregelen
om de scheepsbouw te redden te doen mislukken nog voodat het is begonnen. Zo heeft de vak
beweging als 'harde eis' een status quo verlangd van het aantal arbeidsplaatsen in een met be
trekking tot de scheepsbouw naar de situatie van 24 februari. Wordt daaraan niet voldaan, dan
hebben de bonden geen interesse om aan het overleg deel te nemen. Op deze eis is van werkge
verszijde niet direct gereageerd.
punten de grootste gemene deler naar
voren te halen- Maar er moet een
scherpe afbakening komen, opdat niet
een of ander vaag akkoord uit de bus
komt, waaruit later alleen maar mis
verstanden voortvloeien. Belangrijk is
tevens, aldus de bewindsman, dat de
„Commissie 2" (over de samenwer
king of het samengaan tussen Rijn-
Schelde-Verolme en andere grote wer-
1 snel gereed komt met haar
Dit alles is dinsdag gebleken toen
de twee partijen afzonderlijk bij de
ministers Lubbers en Boersma zijn
geweest in het kader van het vooro
verleg- Over zeven a tien dagen zullen
overheid, werkgevers en werknemers
opnieuw bijeenkomen. Zij praten dan
aan de hand van een soort nota,
waarin de beide bewindslieden punten
van overeenstemming zullen schetsen
om op basis daarvan tot oprichting
van de gewenste commissie te kc
men.
De commissie „Moeilijke Jaren
Scheepsbouw" (naam, die Lubbers en
kele weken geleden introduceerde)
moet een permanent overlegorgaan
worden, dat bevoegdheden krijgt om
de te volgen koers aan te geven in
deze belangrijke tak van bedrijvig
heid. De ontwikkeling in de scheeps
bouw, waar de orderportefeuilles
waar zijn geslonken, wordt dermate
bedroevend geacht, dat nog dit jaar
naar raming 15.000 werknemers zullen
moeten afvloeien.
Onder druk van vakbeweging en
werkgevers heeft deverheid zich
de problematiek verdiept. Resultaat
was. dat minister Lubbers eind janua
ri voorstelde een commissie te vor
men. Dinsdag bleek, dat beide partijen
bereid zijn tot een dergelijk overleg.
„Maar er zijn duidelijke verschillen in
opvattingen", zei Lubbers na het over
leg. „Het komt nu aan op een formu
lering, waardoor er bij de aanvang
van het overleg geen misverstanden
zijn".
De bewindsman had bij beide par
tijen een bereidheid aangetroffen om
te komen tot een commissie met een
„vrij harde taakomschrijving",
overheid moet het voortouw nemen.
De marge tussen de meningen biedt
wel mogelijkheden om tot een ont
werp voor een taakomschrijving te
komen. Maar het moet niet zo zijn
MET 2,3 CENT PER LITER
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De tweede kamer gaat in meerderheid akkoord
met het plan van minister Duisenberg van financiën o mde ben
zine-accijns met 2,3 cent te verhogen. Door deze verhoging, waar
van de ingangsdatum nog niet hekend is, gaat een liter super-
benzine 108,9 cent kosten. Voor de normale benzine zal dan
105,1 cent betaald moeten worden.
dat de overheid als het ware tu
de standpunten wordt „vermalen", liet
Lubbers merken.
Postiljon
Mie vijf regeringspartijen bleken
voorstander van de verhoging van de
accijns. Tegenstanders waren de WD,
DS70 en de andere kleine oppositie
partijen. De WD'er Koning vond dat
de regering als zij geld nodig heeft,
moet zorgen voor verlaging van de
overheidsuitgaven. Hij werd daarin
bijgevallen door onder meer de
GPV'er Verbrugh, die stelde dat de
minister op deze manier nu vast wil
binnenhalen, wat hij volgend jaar
door bezuinigingen misschien niet
meer kan krijgen.
Alle sprekers vroegen bijzondere
aandacht voor de problemen die de
verhoging van de accijns in de grens-
in de Bondsrepubliek gaan tanken
omdat de benzine daar stukken goed
koper is. Een liter Duitse superbenzi-
ne ko3t slechts 99 cent, voor normale
brandstof moet men daar 93 cent
betalen.
De kamerleden zeiden te vrezen dat
door de verhoging nog meer mensen
in de grensstreek in Duitsland zullen
gaan tanken. Dat kan voor de tanksta
tions aan onze zijde van de grens
grote problemen gaan opleveren.
Speciale aandacht vroegen diverse
kamerleden voor het beroepsgoederen-
vervoer. Vooral in die sectoren waar
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 5, 6, 7 en 10;
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 9;
Sport op pagina 11;
Radio en televisie op pagi
na 14;
Financieel nieuws op pagina
15.
wordt, kan deze verhoging leic
problemen in deze bedrijfstak. Vol
gens de bewindsman wordt echter
slechts een klein deel van het beroeps-
goederenvervoer daardoor getroffen
omdat de meeste bedrijfswagens op
dieselolie rijden.
De heer Beumer (ARP) was bang
dat deze bedrijven de hogere benzine
prijs niet kunnen doorberekenen van
wege het door de regering gevoerde
prijsbeleid- Duisenberg en zijn staats
secretaris Van Rooi jen willen daaren
tegen juist dat de prijsverhoging
(Zie slot pagina 3 kolom 4)
Het handhaven van de status qu
voor arbeidsplaatsen is één van de
vier voorwaarden, die de vakbeweging
(de drie industriebonden en de Unie
BLHP) Lubbers en Boersma hebben
toegelicht. Die handhaving geldt ook
voor onderaannemers, toeleveringsbe
drijven en voor buitenlandse werkne
mers. De vakbonden zeggen dat
beslist geen ontslagen mogen vallen,
want zij bespeuren op dit ogenblik al
pogingen tot „koude sanering".
Eén van de taakstellingen var
commmissie moet juist zijn het handha
ven van een zo groot mogelijke werk
gelegenheid, aldus, de vakbonden- Nu
zijn de werkgevers al bezig op allerlei
manieren de werkgelegenheid te ver
minderen en daaraan moet een halt
worden toegeroepen. Lubbers had toe-
geezegd, dat hij ook deze eis als
„postiljon d'amour" zou overbrengen.
Maar zolang de commissie er niet is
kan de overheid zich hierin niet men
gen. Lubbers wil eventueel wel arbi-
treren.
Bij de werkgevers was de eis die de
vakbonden hadden bedoeld, zo niet
overgekomen. Zij wilden zich daaro
ver nog wel nader met de vakbonden
verstaan, aldus mr. A. Stikker (RSV-
president) namens de scheepsbouwor-
ganisaties. Overleg over werkgelegen
heid e/L moet overigens via de nor
male kanalen gebeuren, zei hij, door
contacten met de bonden en via de
ondernemingsraden. Ondertussen had
den de bonden de ernst van deze
belangrijke eis nog onderstreept door
mee te delen dat zij de werknemers
door middel van pamfletten zullen
inlichten.
De andere eisen van vakbewegings
zijde zijn: de te vormen commissie
moet dwingende bevoegdheden krij
gen voor wat betreft investeringen, de
verwerving van orders en de sprei
ding van het werk. De commissie
moet een blijvende zaak zijn, dus niet
verdwijnen als het de scheepsbouw
weer goed gaat (Lubbers ironisch:
.Dan wordt het de commissie Mooie
Jaren Scheepsbouw"), het moet geen
„.crisiscomité" zijn. Ten slotte: de
commissie moet in volle openheid
kurmnen werken, voor belangrijke za
ken moeten de vakbonden eerst terug
naar de achterban-
Nog een punt. dat bij de vakbewe
ging leeft, is de positie van de geo
niseerden. Vooral bij het NKV is men
ervoor geporteerd dat leden van bon
den een soort voorkeursrecht zouden
moeten hebben als het op reorganisa
ties. afvloeiingen e.d. zou aanko
men. Tegenover de verantwoordelijk
heid die de bonden dragen staat het
risico van ledenverlies bij impopulaire
maatregelen.
Lubbers erkende dat het geen ge
makkelijke taak is om uit de stand-
PARAMARIBO (ANP) De Suri-
naamse regering is gereed en bereid
een gesprek te hebben met de rege
ring in Den Haag over de remigratie
van in Nederland wonende Surina-
mers. Dit heeft premier Henck Arron
dinsdagmiddag In een radio-interview
Hij voegde eraan toe dat zijn i
ring op een uitnodiging wacht om dit
gesprek met de Nederlandse regering
te voeren.
werk.
De minister van economische zaken
het merken het in ieder geval eens te
zijn met de wens dat de werkzaamhe
den van de commissie langer duren
dan alleen een paar moeilijke jaren.
De werkgevers hebben zich op de
opgesomde punten niet volledig in
detail uitgesproken. Voor hen staat
voorop: ten eerste werk binnen halen
en ten tweede mensen aan het werk
te houden.
„.Er zijn bijzondere maatregelen no
dig", zei Stikker, ,„wij zijn bereid om
mee le werken en wachten af of de
twee ministers een werkbaar geheel
op papier kunnnen zetten. Maar we
moeten geen illusie hebbben dat deze
commissie „.Moeilijke Jaren Scheeps
bouw" alle problemen op zal los-
De reservatiën
van Aantjes
AT,
INVALLEN BIJ BEDRIJVEN
EN PARTICULIEREN
TOKIO (RTR( UPI, AFP) Ja
panse politie en belasting amb
tenaren zijn dinsdag binnenge
drongen in het filiaal va de Ame
rikaanse onderneming Lockheed
in Tokio op zoek naar bewijs
materiaal inzake ongeoorloofde
handelingen in het kader van het
zogenaamde Lockheed-steekpen-
ningenschandaal.
Maar het kantoor van Lockheed
was slechts een van de doelwit
ten van een legertje van bijna
400 'speurders', die op 28 ver
schillende plaatsen opereerden.
Eerder was gemeld, dat politie en fis
cale recherche maandag een onderzoek
hadden ingesteld in het huis van de
rechtse Japanse leider Yosjio Kodama
In Tokio om te weten te komen of hij
betrokken is bij de betaling van 12 mil
joen dollar aan steekpenningen door
Lockheed.
Ook bij de leiding van de Marubeni
Trading Corporation', een agent van
Lockheed, en op andere plaatsen is
nagegaan of bewijsmateriaal gevonden
kon worden. Tal van documenten wer
den in beslag genomen.
Ook de woningen van functionarissen
van Marubeni zijn doorzocht.
De twee kamers van het Japanse parle
ment hebben maandag in resoluties
beroep gedaan op de Amerikaanse se
naat en de Amerikaanse regering, al
hun materiaal inzake het Loc kh eed-
schandaal ter beschikking te stellen,
met inbegrip van de namen van Japan
se regeringsfunctionarissen, die erbij
betrokken zouden zijn.
De Japanse politie zal functionarissen
naar de V.S. laten gaan vov het ver
zamelen van gegevens indien goedkeu
ring kan worden verkregen langs di
plomatieke weg.
Australië
Het Australische Labour-parlementslid
Charles Jones, toen zijn partij aan de
regering was minister van verkeer,
heeft dinsdag de mogelijkheid geop
perd dat de Amerikaanse Lockheed-
fabrieken ook een Australische be
windsman zouden hebben omgekocht.
Jones noemde die bewindsman niet bij
name. maar zei dat de eventuele om
koping zou hebben plaatsgevonden aan
het einde van de jaren 50.
Zweedse koning
op staatsbezoek
DEN HAAG (ANP) De boning van
Zweden Karei XIV Gustaaf zal van 14
tot 17 juni een staatsbezoek aan Ne
derland brengen, zo heeft eeen woord
voerder van het ministerie van buiten
1 andse zaken dinsdag meege
deeld.
Het is de eerste maal dat de 29jarige
Zweedse koning een bezoek aan ons
land brengt-
TOKIO: Onder een enorme belang
stelling van de zijde van de pers
betreden politiemannen en leden
van de fiscale recherche hier het
huis van de rechtse leider Yoshio
Kodama in Tokio om te zoeken
ir bewijzen o) hij betrokken ge
weest is bi) de betaling van 12 mil
joen dollar aan steekpenningen
door de Lockheed)abriek.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON De Amerikaanse
journalist Jack Anderson heeft ver
klaard dat hij uit bronnen van de com
missie van het Amerikaanse beurswe
zen Security Exchange Commission
en uit kringen van regeringsonderzoe
kers heeft vernomen dat prins Bern-
hard inderdaad 1-1 miljoen dollar heeft
ontvangen van de Lockheed rllegtuigfa
brieken. Anderson zei dat hij dat „tot
zijn eigen volledige zekerheid" had
vastgesteld.
„Wat men het dan ook noemen wil'
aldus Anderson, ,.in mijn woordenboek
is daar maar een woord voor: omko
ping".
In essentie is dit de inhoud van eer.
vraaggesprek dat Anderson had met
een televisieploeg van de NOS. dat ech
ter door een beslissing van hogerhand
op het laatste ogenblik niet werd uit
gezonden.
Jack Anderson heeft in de VS zijn re
putatie gevestigd als een journalist die,
vooral in de Watergate- en ClA-affaires
toegang had tot bronnen die later
steeds weer door de feiten in het ge
lijk werden gesteld. Ex-president Nixort
achtte hem zo'n groot gevaar voor de
'nationale veiligheid' ,dat hij opdracht
gaf aan de FBI om Andersons connec
ties op het spoor te komen. Deze oon-
zijn echter nooit onthuld.
eensgezindheid
fracties van AR. KVP cvi CHU
zal er toch moeten komen wil i
een realiteit worden, vond Aan'
herinnerde er in dit verband i
de totstandkoming van duw
zindhdd een voorwaarde is
CDA-lijst bij de komende verki
Komt er geen eensRorindhcid.
geen gezamenlijke lijst, aldus
Een betoog dat naar onze men
al wat vragen oproep'. Wie bt
eigenlijk over de totstandkom
het CDA? De partijbesfcurvn
aantal kamerleden, gekozen o
huidige en derhalve oude pui
ling Of mag uiteindelijk het
vlak' zoals dat in het mode
gon heet ook nog wat
niet eigenlijk dat grondvlak v
grootste deel hoi voor h--
ten hebben
In de beginjaren van de Av:
tlonaire partij heef: Kuyper eens
met grote nadruk gewezen op d'-
zedeJijke band die tussen kiezers en
gekozenen behoort te bestaan. 'i
dit naar aanleiding ".-an hét grote pok
tieke geschilpunt uit die dagen: de
schoolstrijd. In 1879 was het kabinet
Kappeyne afgetreden, waarna een r.!<
pende crisis volgde, mede ai' gevolg
van verdeeldheid onder de liberalen.
Er kwam pas een einde aan de crisis
toen de koning een oud-minisv-r
reid vond een kabinet te vormen: Van
Lynden, een man die geacht werd de
antirevolutionaire beginselen te onder
schrijven. Wat gebeurde echter? Van
Lynden besloot de
kort tevoren aan
vaarde onderwijswet-
Kappeyne 1 'onder
steuning van bijzon
dere scholen uit de
publieke kas is niet geoorloofd'i uit "e
voeren, hoewel de antirevolutionairen
deze wet met grote felheid hadden be
streden. Kuyper schreef in oktober
1879 in alle scherpte over "Van Lyr>
dens overlopen naar de vijand'. Da*,
zou niet meer mogen gebeuren, vond
hij. er behoorde een zedelijke band te
bestaan tussen kiezers en gekozenen
.Men dient eer men
fóantlijn
ten
De
VIA COMPUTER VAN HET KNMI DE BILT
ZOWEL VOOR MONTEDISON
ALS VOOR TOEKOMSTIGE
FABRIEK VAN HOECHST
GOES Directeur dr. J. Te
sink van de Zeeuwse gezond
heidsdienst voor dieren vind het
zaak, dat 'de bevoegde Zeeuwse
bestuurders' via het KNMI in De
Bilt laten nagaan was er in het
Sloegebied in de toekomst aan
neerslag van vinylchloride en
kwik te verwachten is. Via de
computer van het KNMI kan aan
de hand van berekeningen over
de neerslag van eventueel
Montedison en een toekomsti
ge polyvinylchloridefabriek van
Hoechst en aan de hand van de
gemiddelde weersomstandighe
den in het Sloe worden nage
gaan hoe hoog de concentratie
van beide stoffen tot een afstand
van bijvoorbeeld vijf kilo
meter zal zijn.
Dr. Tesink wijst erop, dat er wat
vinylchloride en kwik betreft nu nog
sprake is van een nul-lijn in het
Sloegebied omdat geen van de geves
tigde bedrijven deze sloffen uitstoot.
Tesink: „Als de computer van hei
KNMI een bepaalde lijn van de neer
slag aangeeft, kunnen we daar de nor
men van de overheid tegenaan zetten.
Dat is bij de fluorneerslag ook ge
beurd. Nu zitten we met de mogelijk
heid van nieuwe schadelijke stoffen,
nu zouden die ook moeten worden be
rekend".
Met het oog op de mogelijkheid van
een vestiging van Montedison en met
de wetenschap dat Hoechst plannen
heeft voor de bouw van een polyvi
nylchloridefabriek, vindt ar. Tesink
dat men uiterst alert moet zijn over
de gevolgen. Tesink: .Men heeft het
nu voortdurend over Montedison,
maar als de plannen van Hoechst
doorgaan en als dezelfde proces-tech
niek wordt gevolgd, levert dat dezelf
de problematiek rond vinylchloride en
kwik op. Ik vind, dat staten en raden
dan deze vestiging ook in de overwe
ging moeten betrekken. Hoeveel komt
er uit, bij allebei
Dr. Tesink signaleert, dat de milieu
technische ongerustheid bij de discus
sie over Montedison vooral richt op de
vinylchloride en kwik, die vrij zouden
kunnen komen bij de produktie, Te-I
sink: „Die ongerustheid blijft naar
mijn mening voedsel krijgen, vanwege
het feit, dat in het rapport van de
technische werkgroep van Montedison
toegezonden aan allerlei diensten
geen exacte notitie is bijgevoegd
over de schadelijkheid van deze stof
fen voor mens. plant en dier."
Daarbij attendeerde dr. Tesink op en
kele recente publikaties in medische
tijdschriften over vinylchloride. waar
in wordt onderstreept, dat bij mensen
die langere tijd in vinylchloridefabrie-
ken werken huidveranderingen, bot-
veranderingen, miltvergroting, lever
en lopgafwij kingen kunnen optreden
en dat in de VS bij verschillende
mensen leverkanker is geconstateerd.;
Tesink: „Wat ik verontrustend vind, is
dat de riekte zich bijzonder langzaam
ontwikkelt, het duurt jaren voor de
afwijkingen vastgesteld kunnen wor
den, het gaat om effecten op zeer
lange termijn. Het kan zijn, dat men
bij een onderzoek na tien jaar niets
vaststelt, maar dat het effect pas na
twintig jaar optreed:. Dat vind ik
nogal verontrustend. Dan is hier een
voorzichtig vestigingsbeleid geboden.
Dan moe: men strenge normen hante
ren.
Mens en Her
Volgens dr. Tesink speelt de proble
matiek van de vinylchlorideneerslag
meer bij mensen dan bij vee: .Juist
omdat het gaat om een werking op
Zie slot pagina 6 kolom 6J>
AR-voorman stelde vas: c
Van Lynden een harde ies was gewees
maar voegde er aan toe: „Niet te hart
indien ge er profijt mee doe: en va-,
nu voortaan niemand meer kandidaat
stelt, die er om heen draait, die me:
zijn reservatiën aankomt en de tactiek
volgen wil van het kluitje in het riet".
Het hier uit de historie opgediepte
geval heef: geen enkele relatie met
de vorming van een CDA: we zeg
gen er dat ten overvloede maar bij
om te voorkomen dat de suggestie zou
worden gewekt dat de rol van Van
Lynden destijds een aanknopingspunt
zou geven om nu de naam Aantjes te
noemen. Daarvan is geen sprake He-
gaat ons uitsluitend om Kuyper» op
merking: .Men dient te weten eer
men kiest wat men aan elkaar
heeft". Toen al een kleine honderd
jaar geleden werd in confessionele
kring gewezen en met welk een na
druk op de binding tussen kiezers
en gekozenen: men moest en moet op
die mensen kunnen rekenen die naai
de kamer worden gestuurd voor deze
of gene partij. In dit opricht speelt ce
vergelijking met deze tijd wél een rol.
namelijk op het stuk van de CDA vor
ming. In allerlei kringen var. de c
fessionele partijen word: immer-
voortdurend uitgeroepen dat net aan
de basis zo goed gaat: de samenwer
king zou daar zover zijn gevorderd
dat die eenvoudig niet meer is weg te
denken. Bij de gewone leden zou he:
'CDA-denken' veel verder zijn Car, aan
de top, aldus deze opvatting. Als zi
juist is en waarom zou zij niet jui<«
zijn? wekt het betoog van Aantjes
verbazing. Hoe kan hij somber zijn
over de totstandkoming van een CDA?
Is de politieke wil van oe kamerfrac
ties aan niet afhankelijk van wat de
partijen de basis wensen? Of
gaat Aantjes er van uit da' het omge
keerd is: een groep kamerleden legt
mede als gevolg van persoonlijke
spanningen, ambities en wat ai nie:
meer haar wil op aan het grond
vlak? Ais dat laatste het geval is. rit
de zaak naar ons gevoel principieel
fout.
Zeker, Aantjes heeft gelijk: eenheid
tassen de kamerfracties is voor
waarde voor de totstandkoming
van een CDA. Maar een derrel: :ke voor
waarde komt in feite neer op de o
dracht van de partijen binnen het
CDA aan hun fracties: „Zorg: er voor
dat ge het eens wordt". He: is nie: om
gekeerd: omdat de fracties het me-
eens worden komt er geen CDA. Als
dat zo zou zijn kan men maar beter
de volzinnen over het evangelische sa
mengaan inslikken: die stel: blijkbaar
niets voor. De gevoeligheden van Aan
tjes. de ambities van Kruisinga en ce
slimme zetjes van Andriessen zijn be
langrijker dan alle bewogenheden
waardoor men zegt te rijn aangeraakt.
Bovendien heeft men bij de kamer
fracties kennelijk geen boodschap aan
wat de basis in de partij dor..-.- Kuy
per gaf er honderd jaar geleden eer.
gedecideerde formule voor ..Niemand
meer kandidaat steller, die met zijr.
reservatiën aankomt". Ttegenwoordig
lijkt het er echter op alsof deze reser
vatiën van kamerleden bij de confes
sionelen de dienst uitmaken.
