PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PZC
minikrant
COMMISSIE-DONNER MAG
ONDERZOEK UITBREIDEN
VN-gezant
naar Midden
oosten
m es* T
Montedison mag van Zeeuwse staten
in het industriegebied Sloe komen
De Uyl: bijvoorbeeld tot KLM-zaak
Ministerraad eens
over 'snorfiets9
Mogelijk extra-maatregelen
ter bestrijding werkloosheid
iM T
LENTE
OP PROEF
vandaag in
ÉÉff?
Dertig doden bij
busongeval Mexico
Haagse klingen Pas"na 9
219e jaargang no. 44
laterdag 21 februari 1976
Elke vrijdag In de PZC de SPECIALE ADVERTENTIE-
RUBRIEK voor verenigingen, actiegroepen e.d. voor
advertentie* ZONDER WINSTOOGMERK.
LONDEN: Een opgezette Afri
kaanse olifant van anderhalve
ton werd gisteren met een hijs
kraan door het dak van een Lon-
dense firma gelicht, om naar het
'Royal Scottish Museum' in Edin
burgh gebracht te worden. Een
ploeg van vier man heeft er acht
maanden over gedaan om het
beest, afkomstig uit Johannes
burg, op te vullen met kippegaas
en houtkrullen.
DEN HAAG Premier Den Uyl vindt dat de onderzoekscommissie-
Donner zich niet louter en alleen hoeft te richten op de rol van prins
Bernhard in de Lockheed-affaire, maar dat de commissieleden ook
andere Nederlandse belangen in deze zaak mogen onderzoeken. Als
voorbeeld noemde Den Uyl vrijdag op zijn wekelijkse persconferentie
het verhaal dat Lockheed 25.000 dollar zou hebben betaald aan een
hoge KLM-functionaris.
Volgens de minister-president is het niet noodzakelijk dat de com
missie voor deze doeleinden een nieuwe ruimere opdracht
krijgt. „De commissie heeft van ons in vrijwel onbeperkte mate de
vrijheid gekregen om zelf haar tijd in te delen", zei Den Uyl. Over
de vorderingen van de commissie was de premier zeer zwijgzaam.
„Wij willen elke suggestie voorkomen dat de commissie beter thuis
had kunnen blijven", gaf hij als antwoord op vragen over de moei
lijkheden die het drietal ondervindt bij zijn naspeuringen.
edewer-
i het teken
(Van onze
Het weekeindt
van zachte lucht blijven staan,
aangevoerd met een zwakke zuide
lijke wind uit Frankrijk Evenals
donderdag, v:erd ook vrijdagmid
dag in oostelijk Brabant 14 gra
den gemeten.
Een hogedrukcentrum blijft ac
tief boven Rusland, en depressie*
zijn er boven de oceaan, maar zij
komen met hun storingsfronten
niet verder dan de Golf tan Bis-
caje en Ierland. Hierdoor is er
voor het begin van de volgende
week geen neerslag ie verwach
ten. Af en toe is er evigc bewol
king. maar er zijn ook flinke
zonnige perioden met een boven
normale temperatuur in de mid
dag.
Van een voorspelde strenge
vorstperiode in de tweede helft
van februari, door enkele ama
teurs gedaan, komt niets meer
terechtKoning Winter heelt af
scheid genomen, en volgend jaar
zullen wij er graag weer een
paar weken kennis mee ma
ken.
Montedison: de
reeuwse weg m ij
e Nood
De nood is voor de Zeeuwse Off
shore Combinatie op z'n hoogst,
maai de salarissen kunnen nog
een maand uitbetaald worden
(pag. 2).
Twee echtelijke drama's voor de
rechtbank in Middelburg. Eisen
van 7'/: en anderhalf jaar (pag. 7).
Montedison in de staten van Zee
land. Al dan niet een sociaal sta
tuut als voorwaarde? (pag. 8).
Nieuws uit Zeeland op pagi
na^ 5,6,7,8,9,11.
Binnen- en buitenland op
pagina 3 en 13.
Opinie en achtergrond op
pagina 4.
Sport op pagina 23.
Radio en tv op pagina 27.
Beurs en financiën op pagi
na 29.
En in de
Vernieuwbouw
J. 17. Paul de Jonge had een ge
sprek met de heer J. Te-
vel, directeur van de wo-
ningbouwverenigong 'Mid
delburg', welke vereni
ging op het. terrein rnn de
'vernieuiobouw' van oude
re wooncomplexen reeds
veel werk heeft verzet-
Ko den Toonder (65) in
Kloetinge heeft al een
lang muzikaal leven achter
de rug, maar is nog steeds
dirigent van drie voor
aanstaande Zeeuwse ama-
teurblaasorkesten. Gerard
C. van Loo ging eens met
hem praten.
Jobstijding
Pag. 18- 'De enige tijding voor ar
me landen is de jobstij
ding bijdrage van A. F. M.
C- Koopman in zijn ru
briek 'Bewoonde Wereld'.
Stemmen uit de Kerken;
Korte Overdenking: Van
en voor de draaitafel.
Buitengewoon onderwijs
Pag. 19. in Goes komt een school
voor de Zeeuwse slechtho
rende en spraakgebrekki-
ge kinderen-
Hans Warren bespreekt
in zijn letterkundige kro
niek gedichtenbundels.
Een 18-jarig onderwijze
resje uit Loon op Zand
trok er per paard op uit
om de route van de Kruis
ridders te volgen.
Muzikaal leven
Pag. 21. Poppraet en denksporten
MOGELIJKHEDEN VREDESGESPREK NAGAAN
NEW YORK, JERUZALEM (RTR, AFP) Ondersecretaris-gene
raal Roberto Guyer van de Verenigde Naties vertrekt maandag
naar Israël, Egypte, Syrië en Jordanië. Hij gaat de vier regerin
gen polsen over de mogelijkheid het vredesoverleg inzake het
Midden-Oosten te hervatten. Guyer, een Argentijn, begint zijn
rondreis in Israël. Verdere bijzonderheden over zijn reisschema
zijn niet bekendgemaakt.
Gyer is op het secretariaat-generaal
belast met politieke kwesties en
treedt op als persoonlijk gezant van
secretaris-generaal Kurt Waldheim.
Hij is reeds herhaaldelijk voor Wald
heim in het Midden-Oosten op pad
geweest.
Israël-Jordanië
De Israëlische premier, Yitzhak Ra
bin, verklaarde gisteren dat 'de Israë
lische regering het besluit had geno
men onderhandelingen met Jordanië
te beginnen om vrede te bereiken'. De
premier richtte zich tot een comité
van leiders van Amerikaanse joodse
gemeenschappen dat thans in Jeruza
lem bijeen is. „Ofschoon het Palestijn
se vraagstuk niet de kern van het
Israëlisch-Arabische conflict is, is het
zeker dat er geen enkele vredesrege
ling definitief gevonden zou kunnen
worden als dat probleem niet opge
lost zal zijn", aldus Rabin.
Bij zijn terugkeer van een bezoek van
elf dagen aan de Verenigde Staten
verklaarde Israëlische premier op 6
februari dat de Verenigde Staten en
Israël het er over eens waren dat er
nieuwe vredesinitiatieven ten aanzien
van Jordanië moeten komen. Presi
dent Ford en andere Amerikaanse lei
ders zijn het met Israël eens dat dit
land moet trachten een akkoord met
Jordanië te hereiken over de toe
komst van de bezette westelijke Jor-
daanoever.
Op de Arabische topconferentie van
eind 1974 in Rabat, werd de Palestijn
se Bevrijdingsorganisatie PLO aa
wezen als de enige vertegenwoordi
ging van de Palestijnen, onder wie de
ruim een half miljoen op de westelij
ke oever van de Jordaan. Jordanië
droeg toen de verantwoordelijkheid
voor dat gebied over aan de PLO.
Israëlische kringen achten het echter
mogelijk dat Jordanië misschien zou
proberen de macht in dit in de
daagse oorlog van 1967 door Israël
bezette Jordaanse gebied terug te krij
gen. Maar of Israël met Jordanië
alleen een overeenkomst over de wes
telijke oever zal kunnen sluiten ach
ten zij nog de vraag.
De sectie economisch, administratief
en ondernemersonderwijs ran de pro
testants-christelijke onderwijsvakorga
nisatie (pco) heeft besloten zich aan
te sluiten bii het CNV. Dit heeft CNV-
voorzitter Jan Lanser vrijdag in
Noordbrabantse Fijnaart
Zowel mei de Zwitserse als met de
Amerikaanse regering onderhoudt het
Nederlandse kabinet intensief contact.
„Wij hebben alle vertrouwen dat de
problemen uit de weg kunnen worden
geruimd", zei Den Uyl. Mij onder
streepte nogmaals dat de regering
de commissie alle nodige steun zal
geven. De commissie moet in Zwitser-
land en Amerika alle medewerking
krijgen die wet en rech daar toestaan,
vond hij-
Zeer voorzichtig was Den Uyl met
een beoordeling van de rede die prins
Bernhard drie weken geleden in Da-
vos hield op een symposium van Eu
ropese topmanagers, en waarin hij
een vurig pleidooi hield voor het vrije
ondernemerschap. Den Uyi erkende
dat onlangs twee kamerleden contact
hierover met hem hebben opgeno
men.
De volksvertegenwoordigers (de
PvdA-leden Roethof en Franssen) zei
den te overwegen over de rede van
prins Bernhard schriftelijke vragen te
stellen. De premier heeft toen laten
weten dat niet opportuun en niet ter
zake te vinden. „Ik wilde alles vermij
den wat de sfeer rond het onderzoek
zou kunnen vertroebelen", zei de mi
nister-president vrijdag.
Wat de beschuldiging tegen de KLM-
functionarissen betreft zei de minis
ter-president nog dat elk 'hard' bewijs
voor het waarmaken van deze be-
schuldingen ontbreekt. Volgens hem Ls
er 'geen toereikende grond' voor
instellen van een gerechtelijk voor
onderzoek in deze zaak. Er is zo
zei hij geen duidelijke aanleiding
om er de officier van justitie op af te
sturen.
VVN: WEL VALHELM NODIG
'Van onze parlementaire redactie)
DEN* HAAG De ministerraad is
het vrijdag eens geworden over de
wijzigingen van het reglement ver
keersregels en verkeerstekens nu de
invoering van de snorfiets een feit
gaat worden. Het kabinetsberaad ging
akkoord met de voorstellen van mi
nister Westerterp (verkeer en water
staat) om voor de snorfietsen een
maximumsnelheid van 20 kilometer in
te voeren. Een ander speet van
snorfiets is, dat de berijders geen
helm hoeven te dragen.
VVN
KLM
(Zie slot pag. 3 kol. 1
Veilig Verkeer Nederland (WN) be
treurt het, dat voor de berijders van
de nieuwe snorfiets geen verplichting
zal gelden tot het dragen van een
valhelm, zo heeft de WN op het
regeringsbesluit gereageerd.
Het niet dragen van een valhelm,
aldus WN, zal ondanks de lage snel
heid van de snorfiets zeker invloed
hebben op het aantal doden en gewon
den onder de toekomstige snorfiet
sers. Dit is gebleken uit een rapport
dat de Stichting Wetenschappelijk On
derzoek Verkeersveiligheid (SWOV)
onlangs aan de minister van veri
en waterstaat heeft uitgebracht.
WN zegt dat het snelheidsverschil
met gewone brommers onvoldoende
grond oplevert om de srtorfie'ser var.
de helmplicht te ontheffen. „Ook bij
lage eigen snelheid kunnen ernstige
ongelukken gebeuren. Dit laatste is,
vooral van belang omdat, naar de]
SWOV verwacht, het verkeersgedrag
van de toekomstige snorfietser meer
overeenkomst zal vertonen met het
gedrag van de bromfietser dan met
dat van de gewone fietser", aldus
Veilig Verkeer.
WN vreest ook. dat de helm nu bij
bromfietsers meer in diskrediet zal
komen. Daardoor zal de verplichting,
die zo'r. gunstig effect heeft op de
letselvatbaarheic bij bromfietsers,
worden ontkracht, zo verwacht
WN.
MEXICOSTAD (AFP) In Mexico
zijn donderdagavond 30 mensen omge
komen en 50 gewond toen een auto
bus in botsing kwam met een trein
De chauffeur had geprobeerd de trein
in te halen.
Het ongeluk deed zich voor op 2.400
km ten noord-westen van de hoofd
stad in de staat Sonora die aan de
Verenigde Staten grenst.
PREMIER DEN UYL: KABINET ZAL ZICH BERADEN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De ministerraad zal de komende maanden bekijken
welke extra maatregelen kunnen worden genomen om de structurele
werkloosheid verder terug te dringen. Deze maatregelen zouden
moeten worden genomen naast de zogenaamde 1-procentsbezuinigin-
gen, die tot 1980 tien miljard gulden moeten opleveren. Premier Den
Uyl kondigde dit vrijdag aan op zijn wekelijkse persconferentie.
De minister-president kwam tot zijn
opmerkingen door een tussentijdse
publikatie van het Centraal Plan Bu
reau, waarin wordt voorspeld dat de
economie zich de komende jaren aar
dig za! herstellen, maar dat, bij onge
wijzigd beleid, het aantal structurele
werklozen minstens gelijk zal blijven.
Den Uyl herinnerde aan de suggestie
van de Engelse minister Healy om
deze problematiek, die rich volgens
Den Uyl in alle landen van de EEG
voordoet, in Europees verband te be
studeren.
Verheugend vond de minister-presi
dent het dat het CPB-rapport in 1980
*n daling van de-prijsstijgingen voor
ziet en een tamelijk groot overschot
op de Nederlandse betalingsbalans.
Overigens merkte de premier op dat
bij deze voorspellingen een groot
voorbehoud moe- worden gemaakt,
omdat de maatregelen die de regering
in ue afgelopen jaren heeft genomen,
nog niet helemaal zijn uitgewerkt-
m ^3
en in de Zwui
en PvdA afKi
J. HuiJbmJ
on In hc
fjantlijn
DRIE TEGENSTEMMERS: 2 PPR EN 1 PVDA
HARDE EISEN
AAN GS-COLLEGE
MIDDELBURG Van de sta
ten van Zeeland mag het Itali
aanse petro-chemische concern
Montedison er komen. Met drie
stemmen tegen onderschreven ze
vrijdag na een urenlang debat het
standpunt van g.s. dat 'vestiging
in het Sloegebied om economi
sche redenen moet worden bevor
derd en uit overwegingen van mi
lieu en veiligheid verantwoord
is'. De tegenstemmers waren de
twee aanwezige PPR-ers Van
Waterschoot en Van der Heide
en van de PvdA mevrouw Vaas
van Oven.
Het 'groene licht' voor de eventuele
vestiging kwam overigens pas nadat
het college van gs van Zeeland zich
liad vastgepind op een aantal harde
eisen ran de staten. En die komen er
dan op neer dat:
Montedison de laatste basisindu
strie in het Sloegebied zal zijn:
Montedison niet met de produktie
mag starten voor en aleer het
bedrijf de benodigde vergunningen
in huis heeft;
Montedison strenge eisen op het
gebied van milieubescherming
veiligheid zullen worden opgelegd,
met mogelijkheid deze bij te stel
len als dit technisch mogelijk is:
Montedison streng zal worden ge
controleerd op de naleving van
alle voorschriften;
Montedison zal worden verzocht in
een zo vroeg mogelijk stadium
overleg te openen met de Neder
landse vakbeweging over het te
voeren sociaal beleid.
de groengordel rond het Sloege
bied met name ten aanzien van
Nieuwdorp zo snel en zo uitge
breid mogelijk zal worden uitge
voerd:
de planologische situatie zo snel
mogelijk wettelijk via een bestem
mingsplan zal worden vastgelegd.
Het Montedisondebat in de staten van
Zeeland over de rapporten van de
adviesgroep van deskundigen duurde
van 's morgens tien uur tot 's avonds
half acht. Toch was het na verloop
van enkele uren al duidelijk wat de
uitkomst zou zijn. CDA, WD. SGP en
GPV waren zonder meer positief.
PvdA-wordvoerder P. J. Huijbrecht
vatte de conclusie van rijn fractie als
volgt samen: ..Gelet op de uitgebrachte
adviezen m (bestuurlijke) voorne
mens is het niet mogelijk uit een
oogpunt ran volksgezondheid en mi
lieuhygiëne volledig afwijzend tegen
over een vestiging: van Montedison te
staan. Het is niet mogelijk in het
Zeeuwse een aparte milieuwetgeving
te gaan hanteren." De PPR-fractie was
vanaf het eerste moment vierkant
tegen. Woordvoerder C. Th. A. van
Waterschoot: „We moeten ons best
doen om te voorkomen dat Montedi
son zich in Zeeland vestigt". Mevrouw
Vaas-van Oven verklaarde rich later
om een zeer persoonlijke reden tegen
de vestiging van het bedrijf.
Met een motie "boven de markt' j
dwong de PvdA-fractie van gs nog de I
toezegging af dat. er zal worden aan ge-1
drongen op vroegtijdig overleg tussen
Montedison en de vakbeweging over
het sociaal beleid. Eerst wilde de
PvdA eigenlijk een sociaal vestiglngs-
statuut zoals dat ook ir. Rotterdam
wordt gehanteerd. Maar later liet men
die eis vallen. Veel nieuwe informatie
werd er m dit Montedison-statendebat
niet aan de al bekende feiter. toege
voegd. Of het moest zijn de meöeöe-1
ling dat Montedison ook van plan is
hij haar eventuele vestiging een rese-
arch-laboratorium en een sub-hoofd
kantoor voor de afnemers in Noord
west-Europa te bouwen.
(Meer nieuws over Montedison-aebai
op pagina 8). J
■rd duid
nd betreft een
eventuele vestiging van dit bedrijf
doorgang kan vinden. Weliswaar n)«*t
zonder slag of stoot er werden her
en der bedenkingen geuit en voor
waarden opgesomd maar tijdens
het PvdA betoog kwam niettemin vast
te staan dat de staten in overgrote
meerderheid niet tegen zouden rijn.
De fractie van de PvdA waarvan tot
op dat ogenblik de mening niet bekend
was stelde rich namelijk uiterst be
hoedzaam op: in het betoog van Huij-
voor gedeputeerden te vinden om ook
de socialisten mee tc krijgen. In het
algemeen maakte de woordvoerder
van het college daarvan een goed ko
brulk, zodat het debat het duurde
bijna de hele dag in de conclusie
uitmondde, dat wat de staten betreft
oen eventuele vestiging verantwoord
is. Alleen de PPR-fractie nam een an
der standpunt in. evenais mevrouw
dr. Vaas-van Oven van de PvdA.
Mei-rouw Vaas zette aan het slot van
de discussie op haar eigen rusti
ge manier haar zachte stem heeft
soms een gedecideerde ondertoon
dat zij tegen produktie van polyvinyl
is. gelet op mogelijke schadelijke ge
volgen zowel bij de produktie als bij
het gebruik. Vandaar dat. zij zien niet
kan verenigen met uitbreiding of
stichting van dergelijke fabrieken. Dm
was een duidelijke motivering. Gede
puteerde Kaland zei deze opvatting te
kunnen respecteren: hij was blij dat
de afwijzende houding van mevrouw
Vaas niet door politieke opvattingen
•werd ingegeven. Mevrouw Vaas schud
de daarop verwonderd het hoofd, voor
haar was dat wél het geval. ..Nee.
nee nep Kaland
uit. hij wist zeker
dat dit niet waar
was. Een merkwaar
dig debatje, gevoerd
vanuit twee ver
schillende achtergronden. Gedeputeer
de Kaland maakt, zoals de meeste bo
roepspolitici, kennelijk verschil tussen
persoonlijke en partij-politieke opvat
tingen en gaat er vanuit dat die niet
bij voorbaat congruent hoeven te zijn.
Voor mevrouw Vaas daarentegen is
een dergelijke scheiding onmogelijk:
zij bepaalt na uitvoerige studie en
overweging, naar eer en geweten, haar
standpunt, maar tegelijkertijd is dat
voor haar een politieke keus. Vermoe
delijk *was zij dan ook de mening toe
gedaan dat haar hele fractie over deze
kwestie had behoren te denken zoals
zij deed. Haar afwijzende houding
was zo gezien inderdaad een welover
wogen politieke keus.
nog het dichtst bij haar opvatting,
zij het op iets andere gronden. In zijn
maatschappij-beschouwing past geen
Montedison in het Sloe: „We moeten
niet op de oude manier doorgaan met
deze vorm van industrialisatie en met
de economische groei". Maar de ge
deputeerde erkende tegelijkertijd dat
ae discussie over de vraag hoe he'.
dan allemaal wel moet, nog maar net
op gang is gekomen. „We kunnen op
de resultaten van die discussie niet
wachten. Als ik nu nee tegen een ves
tiging zeg, realiseer ik me dat in het
huidige tijdsbestek de gevolgen van
deze afwijzing worden afgewenteld op
diegenen die geen werk hebben".
Boers ma drukte het beeldend uit: .Dat
heeft niets te maken met een poging
om schone handen te houden. Als ik
'nee' tegen Montedison zeg, maak ik
mijn handen vuil. als ik 'ja' zeg doe
ik dat eveneens. Wel, dat is het dan".
Een spanningsveld zo oud als de we
reld. Sartre heeft er een toneelstuk
over geschreven: Vuile handen. Daarin
laat hij de communist Hoederer zeg
gen dat zuiverheid alleen maar in het
denken van een fakir en een monnik
past. En hij voegt zijn tegenspeler
Hugo toe: .Jullie intellectuelen ontle
nen er alleen maar het voorwendsel
aan om niets te doen, niets doen, onbe
weeglijk blijven, de ellebogen stijf te
gen het lichaam en de handschoenen
aan. Mijn handen zijn vuil tot aan ae
ellebogen- Verbeeld jij je dat je on
schuldig kunt regeren?" Gisteren heeft
gedeputeerde Boersma gelaten deze
Sartriaanse vraag ontkennend beant
woord.
De houding van de staten werd gis
teren mede bepaald door twee toe
zeggingen van gedeputeerden. In de
eerste plaats ae duidelijke mededeling
van gedeputeerde Van den Bos dat bij
een eventuele vestiging het bedrijf
niet eerder zal mogen draaien zelfs
niet proefdraaien vóórdat alle ver
gunningen deugdelijk zijn verleend.
De tweede toezegging had te maken
met het sociaal klimaat: Katar.ri ver
klaarde azn Montedison te willen over
brengen dat in de staten stemmen wa-
ren opgegaan ten gunste van een di
rect contact tussen dit bedrijf er. de
vakbanden. Die toezegging ging echter
ae PvdA niet ver genoeg: zij diende
een motie in waarin aan gedeputeerde
staten werd gevraagd te bevorderen
aat dit contact in een zo vroeg moge
lijk stadium tot stand kwam. De an-
cièie partijen bleken het met deze op-
vatting wel eens te rijn, maar CDA-
woordvoerder Eversaijk vroeg zich af
of de motie niet eigenlijk hetzelfde in
hield als de toezegging van Kalar.d.
v.aarop aeze in een interruptie-debatj
roet Kuijbrech: zijn toezegging in
overeenstemming met de motie bracht,
zodat de PvdA die alsnog kon intrek
ken.
Voor vervolg zie pagina 2
kolom 1)