Speurtocht naar
een Engelse piloot
Actie voor een molen
BLAUWE
KNOOP
EXIT
Gebrek aan geld en ruimte
beperken het Zeeuws Museum
„Contact met kerk in Oost-
Europa tot stand brengen"
BESTUUR ZEEUWS MUSEUM SPRAK MET
DELEGATIE ZEEUWSE CULTURELE RAAD
Green Spot zonr' jrik
Verkeerslichten
te Vlissingen
in werking
Green Spot zonder prik
DINSDAG 17 FEBRUARI 1976
PiOYINClAlE ZEEUWSE COUEAN.
Onder redactie
van
Jacques Cats
De heer J. H. van Soest uit
de Doormanstraat in Kou-
dekerke is op het ogenblik
druk bezig om het verhaal
dat bij deze foto hoort rond
te krijgen. De hobby van
Van Soest is gegevens verza
melen over ten tijde van de
oorlog in deze contreien
neergestorte vliegtuigen.
Afgelopen zondag was het
precies vijfendertig jaar ge
leden dat dit toestel, een
Hurricane, boven Walche
ren werd neergeschoten en
te pletter sloeg op een akker
aan de Noordweg in Mid
delburg.
De heer P. Hoefkens die aan de
Noordweg woont weet het alle
maal nog precies. Op diezelfde dag
is er ook op Oranjezon een toestel
neergestort vertelde hij, Hoef
kens was een van de eerste die
erbij was toen het toestel neer
stortte.
Dat. ding rookte nogal, dus het
leek me nogal gevaarlijk om er
r.aar toe te gaan", vertelt Hoef
kens. Maar ik zag wel, dat de
piloot het had overleefd. Op een
gegeven moment zag ik een klep
je opengaan. Toevallig kwam er
net een Duitse vrachtwagen langs
en die heeft die piloot toen mee-
genomen'.
Voor de heer Van Soest is de
wetenschap dat de piloot het
vliegtuigongeluk heeft overleefd,
reden om eens te proberen na te
gaan of die piloot nog steeds in
leven is. In dat geval zou hij de
man graag eens voor een logeer
partijtje in Koudekerke widen
uitnodigen bij welke gelegenheid
dan nog eens een kijkje zou kun
nen worden genomen op de
plaats waar de piloot neer
kwam.
„Kijk", vertelt Van Soest, „er zijn
destijds wel honderden toestellen
neergestort, maar daar kwam de
piloot of om het leven of hij
ontsnapte en sneuvelde later tij
dens de oorlogshandelingen.
Maar deze piloot heeft, omdat hij
gevangen is genomen, de meeste
kans gehad om de oorlog te
overleven". Via correspondentie
met de officiële instanties in En
geland wil de heer Van Soest nu
de verblijfplaats van die piloot
van toen proberen te achterhalen.
De naam van het sauodrcn is
bekend, de opdracht ook, alleen
de naam weet ik niet".
Landelijk mogen we dan een minister-president hebben, die
lustig mee demonstreert als het er op aan komt (dat was te
gen Spanje, weet u nog wel), maar ook op regionaal niveau
zijn er mensen actief, waarvan je niet zo gauw zou verwach
ten dat ze met een spandoek lopen. Dezer dagen zag ik er een
bezig: ds. C. J. Kraai, hervormd predikant in Nieuw- en St.
Joosland. Samen met andere dorpelingen bracht hij op een in
het oog lopend plaatsje langs de grote weg bij Nieuwland een
spandoek aan, waarop stond te lezen, dat er in Nieuwland een
molen te koop is.
De predikant was in dit geval
actief als voorzitter van de wijk-
vereniging die al enige tijd doen
de is om de aandacht le vestigen
op de steeds verder wegkwijnen
de molen van Nieuwland. Men
zou die. molen graag voor verder
verval willen behoeden, want het
is nog het laatste landschapsmo
nument dat het dorp kent.
Nieuwlt-nd zal vroeger dik in de
molens. Acht houtzaagmolens
stonden er om precies te zijn De
molen, waar het nu om gaat is
een uit 1374 daterende korenmo
len, die met de naam "Buiten
Verwachting' is opgesierd De
grondzeiler staat op een verho
ging op de dijk van de Mortierepol-
der, ongeveer vierhonderd meter
ten zuidwesten van de dorps e-n.
De toestand van de molen is niet
wat je ervan mag verwachten.
Volgens een mededeling in de
herziene uitgave van het Zee-ws
Molenboek (verschenen in 1972)
is de toestand matig. De baksteen,
waaruit de molen is opgetrokken
(de stenen zijn gebakken uit de
Middelburgse zeehaven afkomsti
ge klei) is gedeeltelijk vergaan-
De door de gemeente gevoerde
onderhandelingen over de aan
koop van de molen zijn nu wat
in het slop geraakt, omdat men
niet tot een overeenkomst kan
komen over de aankoop van de
molen (vraagprijs 25X100 gulden
en de gemeente wil maar tot
ƒ16.000 gaan). De wijkvereniging
in Nieuwland wil echter niets
liever dan dat de gemeente de mo
len aankoopt, zodat er meer ga
ranties zijn dat de molen voor de
toekomst kan worden bewaard.
Vandaar dus die actie. Met span
doeken. Aanvankelijk lag het in de
bedoeling dat de actiegroep bij
de invalsweg naar Middelburg de
borden "Middelburg voorbeeld
stad' uit de grond zou wippen en
zou verplaatsen tot bij de kem
Nieuwland omdat het Nieuwland-
se monument ook de zorg moet
zijn van het gemeentebestuur van
Middelburg. Maar juist dezer da
gen zijn die borden wegge-
Over de demonstratie zegt cis.
Kraai: „Wij zijn niet van die
knokkers- Maar we willen graag
opkomen voor een stukje welzijn
voor ons dorp- Deze actie is dan
ook geen teken van een vijandige
houding. Maar zo af en toe moet
er toch eens wat duidelijkheid ko
men."
U wist hel mivschlcn nog niet.
maar lu-t Zccuwm- Drankwmt-oo-
mll»; Is dezer dagen opgeheven-
De Blauwe knoop in deze provin
cie bestaat dus niet meer. Nu
vindt de opheffing van dit comité
plaats op een tijdstip, dal de
drank Is uitgeroepen tut volksvij
and nummer een. Merkwaardig,
denk je dan. dat zon opheffing
nel <>i een m°mcnt komt, dat er
zoveel werk aan de winkel ls.
Dus even r.aar het hoe en waar
om ge.nf^-meerd bij de heer A.
van Eer.enr. v.n. secretaris van
het co.-ni'é. En die zegt: Jn feite
is het ook wel vreemd, maar de
profess orale manier waarop de
bestrijding van deze vijand wordt
aangepakt, heeft o.ns ervan door
drongen dat het eigenlijk weinig
zinvol is om met ons werk door
te gaan- De steun die we vroeger
hadden van het destijds door het
d r;. nk weer-comité opgerichte con
sultatie bureau voor alcoholisme
is nu zo omgedraaid, dat hel nu
een bureau is dat zowel preven
tieve als curatieve arbeid ver
richt. En daar hebben wij het
volste vertrouwen in. zodat nu
we zijn gestopt met het particu
liere initiatief".
Onze taak was vroeger vooral
een voorlichtende taak. legt de
heer Van Eenen^aam ui'- „Wij
gBvfcnvoorkchting op schr/en.
maar dat doet het consultatiebu-
allemaal- Vroeger organi
seerden we ook we
weten ze ons rvog n.uja
den. Dat zou bijvoorbeeld
als iemand een persoonlij
vtn-
f re la-
De drank ls een groot maatvc.
ptüjk probleem zo heeft de i
Via Eenennaam uit e;gcn c
Dc alcohol is nu volksvijand
nummer een, maar hoe waa het
dnn vroeger? De heer Van Kenen
naam zegt: „Toen onze vader*
klein waren was liet een pro
bleem vanwege de armoede en
nu Ls het zogenaamd van d» wel
vaart. Zo heb je altijd wel een
kapstok waar Je het :ian kunt
ophangen- Volgens mij is het een
veel dieper probleem"'-
Demonstranten in Nieuwland. Links de dominee.
MUSEUMVOORZITTER
VAN GEESBERGEN:
„DESKUNDIGE HULP
IS ZEER WELKOM"
MIDDELBURG Het Zeeuws Mu
seum in Middelburg moet zicli in zijn
functioneren noodgedwongen beper
kingen opleggen door een gebrek aan
geld en aan ruimte. Dit kwam maan
dagmiddag naar voren uit een gesprek
over het beleid van het Zeeuws Mu
seum ussen bestuur en directie van
het museum en een delegatie van de
Zeeuwse Culturele Raad.
De overigens besloten bijeen
komst werd gehouden op verzoek van
de Zeeuwse Culturele Raad- Het ge
sprek vloeide voort uit al vorig jaar
bij de verschijning en behandeling
van de Zeeuwse museumnota gelever
de kritiek. Daarbij had de Middelbur
ger L. van der Pol het museum 'een
gebrekkig museaal beleid' verweten.
Het gesprek tussen de Culturele Raad
en het museumbestuur werd gevoerd
aan de hand van een notitie van de
Culturele Raad en een nota van mu
seumdirecteur ar. P. K- van Daalen.
Daarbij kwam als eerste de functie
van het Zeeuws Museum naar voren.
In de notitie van de Culturele Raad
werd gesteld dat sommigen het
Zeeuws Museum zien als een kunst
museum en anderen vinden dat het
museum een historisch museum moet
zijn. Van de kant van het bestuur
werd daarop gesteld dat het museum
duidelijk als een cultuur-historisch
museum met de nadruk op de Zeeuw
se cultuur moet worden gezien. Dr-
Van Daalen beaamde dat.
Penningmeester A. J Wagenvoort be
nadrukte dat het huidige bestuursbe
leid op dit punt niets anders is dan
de voortzetting van een jarenlang ge
voerd beleid. „Dit betekent dat aan
het Zeeuwse karakter wordt gewerkt
en het niet-Zeeuwse deel van het bezit
niet wordt uitgebreid", zei hij.
Beleid
Vanuit liet museumbestuur zette men
zich verder ook af tegen het idee dat
directeur Van Daalen het museumbe
leid alleen bepaalt. Zo zei de heer
Wagenvoort dat over de educatieve
benadering wel eens 'een duchtig
woordje' was gewisseld en Tiet niet
zo was dat de directeur alle tentoon
stellingen in het museum heeft gekre
gen die hij er wilde".
Bij de bespreking van het tentoonstel-
lingsbeleid kwam de financiële kant
van de zaak direct om de hoek
ken. Voorzitter en gedeputeerde A- L.
van Geesbergen: „We zouden als be
stuur beslist veel meer willen doen
maar we zijn helaas beperkt in demo
gelijkheden".
Dit argument kwam herhaaldelijk te
rug in de discussies. Op suggesties
van de legatie van de Culturele
Raad (zoals het aantrekken van meer
mankracht) kwamen steeds de finan
ciële beperkingen naar voren. De heer
Van Geesbergen: „We zullen het tot in
den treure moeten bijven herhalen,
maar de financiële middelen nopen
ons tot beperking".
Zo bleek dat het museum met de
huidige bezetting van vijf man aar
top van de financiële mogelijkheden
zit. Daarop kwam vanuit de delegatie
de suggestie vrijwilligers in te schake-
Bijeenkomst van
Zeeuws commando
van het Rode Kruis
MIDDELBURG Het provinciaal
commando van het Rode-Kruiskorps
Zeeland heeft een bijeenkomst gehou
den in het provinciaal bureau te Mid
delburg. Daarbij warern de comman
danten en de staven, de plaatselijke
en de districtscolonnes aanwezig.
Er werden vijf onderwerpen bespro
ken. Ten eerste de opleidingseisen
voor de EHBO en de EHBR voor
helpers en helpsters. Dokter J- W, P.
Loubert uit Zierikzee. verbonden aan
het provinciaal commando als toege
voegd arts, hield over de materie een
inleiding. De heer J. Mabelis lichtte de
standaard-districtscolonne toe.
Aan de orde kwamen voorts de pro
vinciale westrijden op 8 mei, de zaken
rond het materiaal, met name de
uitvoering van hei verbingsnet op
aantal vaste posten in Zeeland, en de
samenwerking met de BB. De heer J
Florijn, die ook de leiding van de
bijeenkomst had, belichtte die onder
werpen.
ADVERTENTIE
len. Voor een dergelijke werkwijze
zag het bestuur echter talrijke proble
men. Alleen al het ontbreken van
toezicht op deze krachten gezien
het kostbare bezit van het museum
zag men als een struikelblok.
Na enige discussie bleek men van de
kant van het museumbestuur echter
wel in met de mogelijkheid om des
kundige vrijwilligers in te schakelen.
„Wij aanvaarden graag hulp en advie
zen van deskundigen", aldus voorzitter
Van Geesbergen. Penningmeester Wa
genvoort: „Maar wel beslist deskundi
gen, anders leidt het tot niets". Direc
teur Van Daalen benadrukte overigens
dat de inschakeling van deskundigen
tot nu toe zij het op bescheiden
wijze al wel degelijk gebeurt.
Ruimte
Een tweede knelpunt voor een opti
maal functioneren van het Zeeuws
Museum blijkt de beschikbare ruimte.
Deze is in feite vanaf het begin af aan
al te klein geweest- Zo kan men
binnen et museum maar een deel
van de collecties tonen en is er voor
het inzien van documentatie, catalogi
en de 'Atlas van Zeeland' (Zelandia
Illustrata) geen behoorlijke ruimte
voorhanden.
De beperkte ruimte voor de collecties
wordt opgevangen door een regelmati
ge wisseling. Door uitbreiding van de
collecties wordt de ruimte eigenlijk
echter steeds kleiner. Zo wordt mo
menteel al uitgezien voor een depot
voor de grote archeologische verzame
ling- Deze heeft in het museum nau
welijks plaats en kan daar ook bijna
niet bestudeerd worden.
Aan het eind van het anderhalf uur
durende gesprek concludeerde voorzit
ter Van Geesbergen dat het Zeeuws
Museum graag open staat voor op
bouwende kritiek en deskundigen hulp
en adviezen zeer welkom zijn. Daarbij
sloot hij verdere gesprekken met de
Culturele Raad niet uit.
EXPOSITIE GERRIT
VAN DER VEN IN
VLEESHAL MIDDELBURG
MIDDELBURG Vrijdag zal de heer
H. W. A. Koch, directeur van de
Zeeuwse Culturele Raad, in de Vlees
hal van het Middelburgse stadhuis een
tentoonstelling openen van schilderij
en van Gerrit van der Ven uit Zierik
zee. Da: gebeurt om vijf uur 's mid
dags. De tentoonstelling is te zien tot,
en met 21 maart, dagelijks van 10.00- j
17.00 uur en zondags van 14.00-17.00 j
uur.
VLISSINGEN Vandaag, dinsdag,
zullen de verkeerslichten, op het
kruispunt Nieuwe Vlisslngseweg-Presi-
den1 Rooseveltlaan in werking worden
gesteld.
Hoewel er voor de weggebruikers aan
de buitenopstelling niets nieuws te
zien is, zijn er qua werking wel
degelijk verschillen met de bestaande
verkeersregelingen in de gemeente
Vlissingen. Om elke weggebruiker zo
wel de auto's, fietsers ais de voetgan
gers geen onnodige wachttijd te laten
ondergaan, is een aantal technische
voorzieningen getroffen. Voor de voet
gangers en de ifetsers zijn drukknop
pen aangebracht. Voor de auto's zijn
in het wegdek draadlussen aange
bracht. en wel in de asmeting van
20x1 meter. Deze draadlussen zijn via
elektronische apparatuur met de regel-
automaat verbonden, waardoor het
mogelijk is dit verkeer te registreren.
De hoofdrichting de Nieuwe Vlissingse-
weg, staat normaal op groen. Zolang
er geen verkeer op de conflicterende
(kruisende) richtingen aanwezig is,
zal deze groenstand gehandhaafd blij
ven. De fietsers, en voetgangers kun
nen via de aanwezige drukknoppen
kenbaar naken dat zij van het kruis
punt gebruik wensen te maken. Indien
de automaat een dergelijke vraag re
gistreert wordt de conflicterende lan
taarn via geel naar rood geschakeld
indien er door de draadlus voor de
stopstreep geen verkeer meer wordt
waargenomen. Door toepassing van
deze zogenaamde lange lussen zal dit
zo snel gebeuren dat de wachttijden
to een minimum beperkt blijven en
de weggebruiker zo snel mogelijk
'groen' krijgt. Dit meldingssysteem is
eveneens van toepassing voor het au-
tot een minimum beperkt blijven en
zelfde functie als de drukknoppen. De
uitvoering van het werk is voor geza
menlijke rekening van de gemeente
Vlissingen en de provincie Zeeland
geschied. De totale kosten belopen
circa 220.000, van welk bedrag de
installatie zelf ongeveer 120.000. verg
de.
'ZEEUWSE KOMEDIE'
WINNAAR LANDJUWEEL
VLISSINGEN De 'Zeeuwse Kome
die' heeft het Zeeuws landjuweel ge
wonnen. Ter gelegenheid daarvan
wordt zondag 22 februari een bijeen
komst gehouden in het Vestzaktheater
te Vlissingen. De 'Zeeuwse Komedie'
krijgt dan de eerste prijs uitgereikt
van de provinciale landjuweelcommis
sie. Het Zeeuws landjuweel geldt als
voorronde voor het nationaal landju
weel-
De bijeenkomst, in het Vlissingse Vest
zaktheater begint om 17.00 uur. Na
een gezamenlijke maaltijd van de ge
nodigden voert het toneelgezelschap
om 19 00 uur het toneelstuk Tine' van.
Horovitz op. Daama volgt nog een,
sezellig samenzijn.
(ADVERTENTIE)
VLISSINGSE PREDIKANT DS. DE LIEFDE NA BEZOEK AAN
HONGARIJE VOOR HERDENKING BEVRIJDINGSDAAD DE RUYTER
„DE RUYTER BRACHT
MENSENRECHTEN
IN DE PRAKTIJK"
VLISSINGEN - ,JDe hele vraag
van de mensenrechten wordt een
voortdurende zaak van elkaar be
vragen.
In de Nederlandse Raad van
Kerken zal dat duidelijker dan
nu onder de aandacht worden
gebracht. Onder andere dat de
kerken over en weer aan elkaar
doorgeven waar mensenrechten
in diskrediet worden gebracht.
We hopen daarmee ook een con
tact met de kerk in Oost-Europa
tot stand te brengen. Dat uitgangs
punt is een van de diepste reden
geweest om de plechtigheid in
Hongarije mee te maken; dat die
waren opgezet rondom de De
Ruyter was meegenomen".
Ds. L. de Liefde, Nederlands her-
vormd predikant te Vlinsingen,
lid van het moderamen van de
Nederlands hervormde synode,
blikt tevreden terug op een theo
logische kerkelijke viering in het
Hongaarse Debreczen, die hij van
9 tot 14 februari samen met de
secretaris-generaal van die syno
de, ar. A. van den Heuvel, mee
maakte. De plechtigheden daar
waren opgezet rond de driehon-
derste sterfdag van Michiel A. de
Ruyter en in het bijzonder rond
het gegeven dat de gevierde ad
miraal in 1676 zesentwintig Hon
gaarse predikanten uit de Spaan
se galeien in de haven van Na
pels, dat toen nog tot Spanje
behoorde, wist vrij te krijgen. De
Ruyter wist de Spaanse onderko
ning te bewegen deze mensen
hun vrijheid terug te geven en de
Hongaren zijn dat nimmer verge
ten. getuige ook het herdenkings
monument. in Debreczen, stad
van rond de 250.000 inwo-
nerw.
De Ruyter schaamde zich 300
jaar geleden niet om aan de
roeibanken van de galeien vastge
klonken slaven zijn broeders te
noemen. Hij toonde zich - vindt
de heer De Liefde - een echt
Christen door te strijden voor
hun vrijheid en moet aldus wor
den gezien: strijder voor de rech
ten van de mens, man die de
mensenrechten in praktijk
bracht.
Naast een herdenkingsdienst,
waarna een kranslegging bij het
monument en een muzikale her»
denkingsmanifestatie hebben de
heren Van den Heuvel en De
Liefde in Debreczen ook de theo
logische conferentie bijgewoond.
Zij deden dat als delegatie van
de Nederlandse hervormde kerk
en mede namens de gereformeer
de kerk.
Eindindruk van ós. De Liefde: de
moeilijke situatie waarin de
kerk in dat land veelal onder
verdrukking en in verlangen naar
de vrijheid leeft. „Speciaal de
kerkleiding, die in de tang wordt
gehouden en die zich naar vele
aangevochten - kanten moet ver
antwoorden".
Solidariteit
Een diepe indruk op ds. De Lief
de maakte verder 'de vertrouwe
lijke gesprekken, die onder be
paalde condities 'tonden worden
gevoerd", de bijzondere gastvrij
heid en het feit dat hij veel
mensen neeft ontmoet, die aan
drongen op een voortzetter, van
de persoonlijke contacten. ..Ik
heb me dan ook voorgeno nen
om bepaalde correspondentie :e
onderhouden", aldus ds. De Lief
de. Hij hoopt voorts dat de kerk
- wat betreft de gerrechtigheid
van de mens - veel meer gaat
samenwerken met Amnesty Inter
national. Hij zegt dat het plan
bestaat om een soort voorbede
schema ie maken, waarin namen
van personen moeten worden ge
noemd die waar ook ter wereld
het slachtoffer zijn van menselij
ke onrecht. Vanuit het gegeven
van rechtsscheiding moeten de
regeringsleiders op deze gebreken
worden gewezen. Volgens ds.
De Liefde schrijft de hervormde
kerk momenteel al zo'n 4 a 5
brieven in de week-
Over de festiviteiten in Debreczen
zegt ds. De Liefde, dat de Neder
landse delegatie er duidelijk niet
naar toe is gegaan om alleen De
Ruyter te herdenken, maar in de
eerste plaats uit solidariteit met
de kerk. Daarnaast werden de
personen herdacht die omwille
hun geloof bepaalde ontberingen
wilden doorstaan.
De theologenconferentie werd
ook bijgewoond door delegaties
uit Polen, Oostenrijk
Duitsland en Zwitserland. Bij de
herdenkingsdienst, werden twee
muzikale premières gegeven,
waar - aldus de heer De Liefde -
he: thema van ae bevrijding
doorheen liep. Verder aas er de
opening van een tentoonstelling
van kerkelijke kunst (vooral
volkskunst, „waarin het volhar
dende geloof van de mens sterk
naar voren komt"). Een speciale
dag was gewijd aan het gegeven
da: Oost-Europa altijd onder
vreemde heersers heeft ge-
s'aqn.
Een brief -.an b. en. w. van Vlis
singen vergezeld van een foto
van het De Ruyter-standbeeld op
de boulevard viel bij de organisa
toren in goede aarde. ..Da: een
burgerlijke overheid een dergelij
ke daad stelt aan een kerk is
men in Hongarije niet gewend",
vertelt ds. De Liefde". De kerk
heeft het daar slecht met de
overheid. Een voorbeeld het
standbeeld van Lenin achter het
complexgebouw van de academie,
da: me: de vinger van de kerk af
naar een nieuw gedeelte van de
stad wijs:.. Maar bijzonder is,
da: het plein bij de academie nog
steeds Calvijn-plein hee:".
Van een gemeentelid nam de
heer De Liefde bovendien een
tekening mee van de Vlissingse
Sint Jacobs toren. Deze kerk kan
worden beschouwd als de 'moe
derkerk' van De Ruyter: hij werd
er gedoopt en trouwde er vier
keer.
