Discipline ontbreekt by' Britse huurlingen
Echte oplossing
problemen Italië
nog ver weg
AARDAPPELEN
EN PANIEK
VOETBAL
DOORDACHT EN
DOORWROCHT
■Jyrrbeense:
===:Zee===
ZATERDAG 14 FEBRUARI 1976
aardappelen vliegen je bij wijze van spreken om de oren zo gauw je dezer
dagen een krant opslaat. De brave piepers, gewoonlijk veroordeeld tot een obs
cuur. rustig bestaantje in cel. zak of pan. liggen nu bloot en bonkig in de felle
schijnwerpers van de publiciteit Waarom dit alles? Heel simpel gezegd, omdat de
aardappelen een flink stuk duurder zijn dan vorige jaren. Is dat een reden voor
paniek?. Volstrekt niet. Het komt ons voor dat er een flink partijtje paniekvoet
bal rond en met de piepers gespeeld wordt. Vakbonden, politieke partijen, kon-
sumentenorganisaties en wat dies meer zij blazen zomaar opeens hoog van de
aardappel-toren. Er zou alle reden zijn om forse maatregelen te nemen om een
aardappeltekort In Nederland te voorkomen. Er zou onmiddellijk een prijsstop
dienen te komen, want de groep met lage inkomens dreigt het genot van kruime-
rige aardappels te ontgaan. Het moet ons in dit verband eerst even van het hart
dat degenen die nu het hardst roepen om een prijsstop van die aardappels, vorig
jaar bijvoorbeeld toen omstreeks deze tijd de aardappelprijzen voor de boer rond
de ƒ0,05 per kilo zweefden, geen mond opendeden. Was bescherming van de
zwakken toen niet nodig?
G?"een reden tot paniek, zeiden we. We willen dit graag illustreren aan de hand
van een paar oijfers, Eind januari waren er volgens de gegevens van het zeer be
trouwbare Produktschap voor aardappels rond 830.000 ton aardappelen opgesla
gen in ons land. Tot aan de komst van de nieuwe aardappels konsumeren we mei
zijn allen in Nederland een hoeveelheid die rond de 225.000 ton ligt. Da's een hele
hap maar niet veel meer dan een kwart van de voorraad. De verwerkende indus
trie heeft er tot die tijd ook nog eens een kleine tweehonderdduizend ton nodig.
Resteert een aardappelberg van goed 400.000 ton Da"s bepaald geen overschol-
berg, dat is een voorraad, nodig voor
export Als je die objektieve cijfers
beziet is de eerste konklusie. alle be
richten over toekomstige tekorten in
ons land zijn opgeklopte fabeltjes Er
is geen enkele reden tot onrust, je
kunt piepers eten zoveel je wilt. in de vorm van puree, patat frites, tot pommes
parisiennes toe.
Tweede konklusie: die 400.000 ton die over zijn, moeten we zorgvuldig reserveren
voor de export. En alstublieft geen paniek van overheidswege onder onnodige en
onjuiste politieke druk met allerlei export-belemmeringen. Zeker niet binnen de
EEG. De export van dit produkt is van te veel belang om te frutselen ermee, als
dit niet strikt noodzakelijk is. Met veel moeite en inspanning gedurende vele ja
ren is het de Nederlandse Landbouw gelukt een prachtige afzet op te bouwen in
onze buurlanden. Dank zij dit alles zal er dit jaar wellicht voor rond een miljard
gulden aan aardappels geëxporteerd worden. Dat is een niet onbelangrijk bedrag
op onze wankele betalingsbalans. De afzet is - vanzelfsprekend - gebaseerd op
een groot aantal kontrakten die vaak meerjarig zijn. Het is ontoelaatbaar, vinden
wij, die kontrakten niet na te komen in een geforceerde stemming van paniek
voetbal. Je zou hoogstens wat voorzichtig kunnen laten bijsturen - door het ge
noemde produktschap - naar zogenaamde derde landen die buitensporige
invoer-subsidies op aardappels in het leven roepen
De hoge prijzen voor de aardappelen vormen een ander hoofdstuk. Voorop: ook
Wij als Landbouw vinden de prijzen die momenteel betaald worden hoog genoeg.
We vinden het geen boerenbelang dat de prijzen nog hoger zouden oplopen. De
konsumenten zouden dan wel eens naar vervangende produkten kunnen gaan
zoeken, ten nadele van de door ons geteelde en gewaardeerde piepers. De hoge
prijzen zijn het gevolg van én een teruglopend areaal aan aardappels, overal in
Europa, behalve in Nederland, én van de grote droogte gedurende de afgelopen
zomer. De verwende EEG-konsument die altijd van alle voedsel genoeg heeft,
wordt met het piepervoorbeeld voor ogen nog eens herinnerd aan het feit dat
zulk een overvloed geenszins vanzelfsprekend is. In feite is de situatie met de
aardappels-een vrij produkt. dat wil zeggen (nog) niet door de EEG vastgestelde
prijzen - een illustratie van hoe belangrijk de EE-landbouwmarkt voor de kon-
sument is. Het is daarnaast nog een bewijs dat er niet gefoezeld mag worden met
landbouwgronden, die zijn onmisbaar voor de produktie
Nogmaals de prijzen Er wordt veel en luid gekermd over de hoge aardappelprij
zen. Wat betekent dit nu voor de Nederlandse consument? We konsumeren ge
middeld zo'n 70 kilo aardappels per jaar per man in ons land. Ruwweg geschat
valt zo'n 40 kilo van deze hoeveelheid onder de huidige hoge prijzen. We betalen
nu zo'n 50 cent meer in de winkel dan anders. Dat komt dus neer op meer-kosten
per man per jaar van plusminus twintig gulden. Of te wel per gezin per jaar 60 a
100 gulden. Is dat nu een bedrag om zoveel stampei over te maken? De prijsver
hoging van de laatste maanden van bijvoorbeeld een aantal genotmiddelen als
spiritualiën en tabaksartikelen hakken er veel dieper in. Toch zijn die prijzen al
lang aanvaard en er wordt ook niet minder gedronken en gerookt. Alles bijeen
genomen: de aardappel wordt voor de verandering eens duur betaald maar dat is
geen enkele reden om aan te nemen dat we hierdoor in de puree zitten.
Mr. Gerard W. Smallegange. (C. B. T B.
terzake
HOE KOMT MEN O'R TOCH By
DOT ZO'N C»H 20NDER
MEER MENSEN MRfc DOOD
^SCHIETEN
DHT MR6 TOCH ALLEEN
WRNNEER
GRUWELVERHALEN UIT ANGOLA BEVESTIGD
(Van onze correspondent)
J OHANNESBURG - Al onge
veer een week doen schok
kende gruwelverhalen de ronde
over de executie van ten min
ste 14 Britse huurlingen in An
gola. Hoofdfiguur in deze ma
cabere verhalen, die door ver
schillende buitenlandse cor
respondenten in Kinsjasa wor
den bevestigd, zou een zoge
naamde kolonel Callan zijn, die
van Britse origine is. Hij zou
van het eiland Cyprus komen
en vroeger gediend hebben in
een parachutistenregiment van
het Britse leger. Er wordt be
weerd,' dat zijn juiste naam
Costas Georgiou is. Volgens
huurlingen in Johannesburg,
waar sinds de opstand in de
Kongo in de jaren 1964-'65 tal
rijke vroegere huursoldaten
wonen, moeten de berichten
over de bloedige terechtstel
ling van Britse huurlingen in
derdaad juist zijn.
De Johannesburgse organisatie van
vroegere Kongo-huurlingen, die zich
„Club der wilde ganzen" noemt, heeft
nog steeds belangrijke contacten met
het regime-Moboetoe. Pas onlangs
heeft een aanvoerder deze huursolda
ten. Mike Hoare - die in het toenmalige
Kongo „Mad Mike" genoemd werd -
een persoonlijke brief aan generaal
Moboetoe gestuurd en zijn hulp aan
geboden-
De voorzitter van de „Wilde Gan
zen", de 48-jarige Britse marine-officier
Harry James, gaf tegenover mij toe,
dat zijn informaties uit Kinsjasa in
derdaad spreken over een executie. Dit
moet gebeurd zijn, aldus James, omdat
er onder deze huurlingen niet de min
ste discipline heerst. Harry James is
bovendien van mening dat de nieuwe
huurlingen, die door het Britse bureau
Security Advisory Services in Londen
worden geworven, niet deugen. „Ze
werden nog nooit door een muskiet ge
stoken. Wij echter kennen Afrika. Wij
kunnen van maniok (een uit wortelen
gemaakte pap) leven en bij ons heerst
discipline", zei Harry James, die ook
Kongo-James wordt genoemd.
De vroegere Kongolese huursoldaat
bevestigde, dat ook de discipline bij
het leger van Zaire en de FNLA-
troepen te wensen overlaat. Hij zei
dat de troepen van generaal Moboe
toe, die als een van de rijkste mannen
ter wereld wordt beschouwd, sinds
vijf maanden geen soldij meer hebben
ontvangen en ook al om financiële re
denen geen zin meer hebben om te
vechten.
Gruweldaden
Inmiddels spreken ook andere be
richten uit Kinsjasa en Noord-Angola
over talrijke gruweldaden aan beide
kanten. Een huurling verklaarde ge
tuige te zijn geweest hoe de bloeddor
stige kolonel Callan de loop van
een afgezaagd geweer in de mond van
een MPLA-soldaat plaatste en afdruk-
In Lusaka maakte intussen dr. Jorge
Sangumba, de minister van buiten
landse zaken van de Unita, bekend,
dat ten minste 3500 Portugese solda
ten op weg zijn de Unita te steunen. Hij
ontkende opnieuw dat huurlingen aan
de kant van de Unita vechten. „Wat wij
nodig hebben, zijn technici", zei hij.
„Maar we accepteren ze alleen als ze
met toestemming van hun regeringen
komen".
Wapens
Terwijl Sangumba een dikke, buit
gemaakte. Cubaanse sigaar rookte,
te. Een andere huurling bevestigde maakte hij ook bekend, dat andere
eveneeens verschillende gruweldaden, mogendheden (hij wilde niet zeggen
waaronder ook de executie van de 14
Britse huursoldaten die geweigerd
zouden hebben naar het front te gaan,
Volgens onbevestigde berichten zou
Callan onlangs zijn doodgeschoten.
wie) bereid zijn binnen 48 uur straalja
gers en bommenwerpers ten gunste
van de Unita in de strijd te werpen. De
ex-huurling Harry James, die over
goede informatie bleek te beschikken.
zei, dat de Unita thans bezig is met
modernere wapens de strijd te hervat-
Aan de grens tussen Angola en Na-
ibië is thans de Zuidafrikanse rege-
ten en in de bossen rondom de nieuwe ring begonnen met de opleiding van
hoofdstad Silva da Porto bezig is een zwarte soldaten, die de thuislanden
guerrillastrijdmacht op te bouwen. - -
Dr. Savimbi kan dat wel, zei Harry
Ovambo en Kavango moeten verdedi
gen. De opleiding van deze soldaten is
sinds het eind van verleden jaar aan de
TTj; - gang, zei de commissaris-generaal voor
James. „Hij heeft immers 14 jaar lang T T - ,a
u „Ai,,de inheemse bevolking, Jannie de
in de bossen gezeten als guerrillastrij- TT i
der". Inmiddels is FNLA-leider Holden Het fT^S,
Roberto voor de tweede maal aan se- ovAbn
vangenneming door Cubaanse troepen l grootste stam in Ovambo,
- 5- de Kwanyama's, aan beide kanten van
ontsnapt. Reeds tijdens de conferentie „n_
van de Organisatie voor Afrikaanse AM
Eenheid in Addis Abeba vertelde hij, hrt
dat hi, plotseling in een aanval van ten ™n5f" Stens
minste 25 Cubaiise tanks belandde en familiehernek ms„r evengoed
ternauwernood kon ontsnappen.
Thans is bekend geworden, dat hij
een familiebezoek zijn, maar evengoed
de actie van terroristen. Nog steeds is
men bezig met de studie van een moge
lijkheid een tien kilometer breed nie-
men met twee Britse huurlingen als mandsland langs de 400 km lange
een van de laatsten uit het dorpje San grens te scheppen. Een beslissing is
Antonio do Zaire kon vluchten voordat echter nog niet genomen,
het door MPLA-troepen werd bezet.
OOSTENRIJK
:wiiserlani
Turijn oMiloan,e
-^Genua
^.Florenci
JOEGOSLAVIË
'SARDINIl
Palermo;
SICILIËl
TV at men ook van minister
Gruijters van volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening kan zeggen,
bescheiden is hij in ieder geval
niet. De bewindsman, die al eens
eerder van zichzelf zei. dat hij
geen talent heeft voor verdriet,
hield van de week een persconfe
rentie over z(jn verstedelijkings-
nota en bij die gelegenheid stelde
hij onomwonden vast. dat hier een
..doordacht en doorwrocht" werk
stuk werd gepresenteerd. Dat is
tenminste plezieriger dan van een
minister te horen dat hij weer eens
komt aanzakken met een knullig
in elkaar gestoken verhaal dat
louter nonsens bevat. We weten
nu waar we aan toe zijn.
binnenhoffelijk
In de verstedelijkingsnota zet
minister Gruijters uiteen, wat de
regering moet doen om de groei
van steden en dorpen in de hand
te krijgen en hoe achterstanden in
bepaalde delen van het land moe
ten worden weggewerkt Belang
stellenden hebben daarover deze
week kunnen lezen. De nota be
vat. ter staving van allerlei plan
nen. ook grote hoeveelheden cij
fers over belangwekkende zaken
als vruchtbaarheidsaltematieven
en bevolkingsdichtheid. Om u
ruimtelijk enigszins op te vrolij
ken, geef ik wat cijfers uit de ta
bel. waarin de bevolkingsdicht
heid per provincie wordt opge
somd. In Zeeland woonden in 1975
187 mensen per vierkante kilome
ter en in Brabant 394. Dat zijn
heel mooie getallen als men be
denkt, dat de Zuidhollanders zich
met 1.068 personen op een vier
kante kilometer moeten zien te
vermaken.
Men zal in Zeeland en Brabant
in de toekomst overigens wel een
beetje moeten opschikken. Dat
valt af te lelden uit de bevolkings
prognoses. In Brabant woonden
vorig jaar 1.905.000 mensen en in
het jaar 2000 zullen dat er volgens
de schattingen 2.648.000 zijn. In
Zeeland zal de bevolking van nu
tot het eeuwfeest groeien van
328.000 tot 376.000. De Randstad
wordt volgens de voorspellingen
niet voller.
Elders in de nota wordt uiteen
gezet waar het toe kan leiden als
men kort op elkaar in steden leeft.
Opwekkende lectuur is dat niet.
In de paragraaf, die over de ver
stedelijking als sociaal proces
gaat. worden daar deze opmerkin
gen over gemaakt: „In het stede
lijk sociaal leven zijn enkele bij
zondere kenmerken aanwijsbaar,
Er is een samenhang tussen ener
zijds de dichtheid en de sociale
differentiatie in de stad en ander
zijds de neiging van de stadsbe
woner tot selectieve waarneming
en selectieve relaties"
„Deze relaties zijn dikwijls par
tieel: de stadsbewoner treedt in
zijn contacten met anderen niet
op met zijn totale persoonlijkheid
maar in een specifieke rol. Dit ge
segmenteerde en selectieve optre
den in de openbare sfeer van de
stelijke samenleving, waarin men
vrij is in het aangaan van contac
ten. hangt samen met een grotere
behoefte aan een duidelijk afge
grensde privsfeer, waarin men
volkomen zichzelf kan zijn. Een te
sterke spreiding van beide sferen
kan leiden tot anonimiteit'"'. En zo
gaat dat nog een tijdje door. U
ziet. de verstedelijkingsnota is een
doordacht en doorwrocht stuk.
waarin weinig aan het toeval
wordt overgelaten.
Tijdens de persconferentie van
woensdag bleek, dat de bewinds
man van volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening zijn weerzin
tegen de pers, of althans tegen een
deel daarvan, nog steeds liefderijk
koestert. Toen een verslaggeefster
van een landelijke krant haar \ra-
gen wat uitvoerig toelichtte,
stelde de heer Gruijters vast, dat
zij bezig was een hoofdartikel te
formuleren. En geruststellend
voegde hij eraan toe: „Maar u
kent mij waarschijnlijk voldoende
om te weten dat ik dat hoofdarti
kel niet zal lezen". Een uitspraak,
die duidt op gesegmenteerd en se
lectief optreden in de openbare
sfeer van de schrijvende Haagse
samenleving. En die er naar men
mag hopen, op wijst dat de minis
ter in zijn contacten met anderen
niet optreedt met zijn totale per
soonlijkheid. maar in een speci
fieke rol.
A.J, SNEL
opinie en achtergrond
LCiUJNIü IVlUltU
(Van onze correspondent)
Rome - De nieuwe Italiaanse regering, geheel bestaande
uit christen-democraten, zoals die donderdag door president
Leone is beëdigd, telt drie ministers van de 26 die nog niet eer
der in een Italiaans kabinet zitting hebben gehad.
In het nieuwe kabinet valt de afwezigheid op van Amintore
Fanfani, die de post van buitenlandse saken ambieerde. In de
afgelopen jaren is Fanfani echter via het referendum over de
echtscheiding en de communistische winst bij verkiezingen
vorig jaar zomer, in ongenade is gevallen. Ook ontbreekt
oud-minister van binnenlandse zaken Gui, en wel in verband
met zijn betrokkenheid bij de Lockheed-omkopingsaffaire.
De beëdiging van het nieuwe kabinet, die aanvankelijk op
donderdagmorgen om elf uur was bepaald, moest een uur wor
den uitgesteld omdat de aangezochte kandidaat voor binnen
landse zaken, Forlani, deze post alsnog weigerde. Uiteindelijk
vond premier Moro Cossiga, die de hervorming van de staatsbu
reaucratie al voor zijn rekening had genomen, bereid binnen
landse zaken er bij te nemen.
Interessant in het nieuwe kabinet is
de nieuwkomer Gioia, die genoemd
wordt in verband met mafia-
activiteiten in het zojuist verschenen
officiële rapport van de commissie-
antimafia. De meest interessante be
noeming is echter die van prof. Bonifa
cio als minister van justitie, want de
regeringzalonmiddellijkbeginnenmet
het aanpakken vasn het eerste pro
bleem: de abortus. En daarover heeft
minister Bonifacio, oud-voorzitter van
het hooggerechtshof, zeer strenge nor-
Overigens is de echte oplossing
voor Italië's problemen nog ver weg.
De regering, die ruim een maand ge
leden haar biezen moest pakken
door een politieke manoeuvre van de
socialisten (PSI), was al de meest
verwaterde versie van de centrum
linkse coalitie die Italië de laatste
veertien jaren min of meer op de
been heeft gehouden.
Hoofdrolspelers daarin waren
steeds de christen- democraten, de
partij die onmiddellijk na de val van
Mussolini begon aan de wederop
bouw van een door en door vervallen
land Want, met hoeveel recht ook de
christen-democraten door het slijk
worden gehaald voor hun corrupte,
door-gebureaucratiseerde wijze van
leiden in de laatste jaren, er moet
steeds weer worden herinnerd aan de
eerste bouwers van dit land na de
Tweede Wereldoorlog, met name aan
Alcide de Gasperi. Zij waren christen
democraten.
Dit land. met onbeschrijflijke con
trasten in volk en volkskarakter, had
behoefte aan een wel democratische,
maar toch fors geleide regering, die
zo bleek in de laatste jaren van Mus
solini, ook niet uit de hand mocht lo
pen.
Nu is in de loop van de laatste
veertien jaren het tegenovergestelde
karakter gaan overheersen bij de
leiding van het land, en de eerste
formateur die werkelijk in moeilijk
heden kwam, was vorige maand
Aldo Moro. Zeker, er zijn wel lan
gere crises geweest, maar nooit heb
ben de vakbonden zo luid moord en
brand geschreeuwd als in deze ene
maand van 1976, met de communis
ten sinds de vorige zomer één pro
cent achter de christen- democraten
als dreigende, zwijgende achter
grond.
Die communisten hebben deze
maand gezwegen. Niet eens een zin
nig commentaar in een van de vele
altijd zo welsprekende kranten was
van hen te lezen. Ze zijn nog niet
klaar voor him toekomstige taak. De
communisten hebben het druk met
het vervullen van hun plicht tegen
over de links-stemmers van de afge
lopen zomers. In 35 procent van ge
westen en gemeenten zijn zij bezig
DOOD SLAPN VERBlTTISEN vJufl&EN
OT ONTH0QTDEN NIET VJERKT
een geordend, betrouwbaar bestuur
op te bouwen
Wel hebben de christen
democraten voortdurend geprobeerd
om de communisten in hun activitei
ten te betrekken - begrijpelijk, want
35 plus 33.5 procent maakt een
enorme meerderheid uit. De lastpos
ten met 10 a 12 procent van de
stemmen, de socialisten, hebben
daaruit hun conclusies getrokken en
hebben de laatste vierpartijën-
regering laten vallen.
oneens is met de christen
democraten) kan beter in een gere
geerd land via een milde wet (de arts
beslist) worden vastgesteld dan via
een referendum, dat werkelijk on
vermijdelijk is, en dat bovendien veel
rigoureuzer is (de vrouw beslist). En
de christen-democraten hebben nog
bittere herinneringen aan de volks-
stemming van twee jaar geleden over
de echtscheiding, toen Fanfani, de
christen-democraten en het Vaticaan
een gigantische nederlaag leden
doordat het Italiaanse volk voor de
vrijheid koos.
Maar de lire en de abortus zijn de
tails in vergelijking met de grote pro
blemen, de problemen die deze rege
ring nooit zal kunnen oplossen. Ook
al heeft formateur-premier Moro zijn
huiswerk de afgelopen vier weken
viermaal opnieuw gemaakt, er is nog
geen enkel groot plan voor de natio
nale economie. De verhouding tegen
over de EEG is vooral in
economisch-financieel opzicht zeer
afhankelijk, terwijl de landbouw daar
niet de noodzakelijke georganiseerde
waarborgen tegenover stelt door bin
nenlandse strijd en altijd weer het
onderontwikkelde zuiden. Italië mag
er dan ook niet aan denken dat ook
nog het concurrerende Griekenland,
met net zo mooie tomaten, olijven en
sinaasappelen, staat te trappelen om
in de EEG te komen.
Hoe het ook zij, het zijn natuurlijk
niet deze door- gebureaucratiseerde
ministers van de versleten en gesple
ten christen-democraten, die Italië
een nieuw gezicht gaan geven. En ais
de EEG en Amerika inderdaad zo'n
bezwaar hebben tegen de toekomst-
regering van de communisten (maar
dat zijn lang geen Rusland
communisten) dan zullen die landen
miljarden in dit land moeten pom
pen, liefst met mensen erbij die dat
geld deskundig en onpartijdig kun
nen verdelen en besteden.
En twee hele forse duwen staan on
getwijfeld op het programma. Die
twee punten zijn zelfs de dwingende
2) De regeling over de abortus (hoe
zeer het Vaticaan het daarover ook
noodzaak geweest om een kabinet,
wat voor kabinet dan ook, te laten
formeren:
1) De internationale wisselmarkt van
de lire moest open.
Natuurlijk zal het nieuwe kabinet
het niet lang houden. De vakbonden
hebben aangekondigd geen proble
men te zullen maken tot na de partij
congressen half maart, maar dan
moet het ook afgelopen zijn. En dan
zullen toch de vervroegde algemene
verkiezingen moeten komen waar ie
dereen zo tegen opziet. De christen
democraten zien ertegen op omdat ze
onderling in zeven fracties verdeeld
zijn die elkaar niet kunnen luchten of
zien, meestal om zeer opportunisti
sche en-of persoonlijke motieven. De
communisten willen het niet omdat
ze ook over twee maanden nog niet
klaar zijn. De socialisten willen het
niet omdat hun functie nooit ligt in
constructief meedoen, altijd in herrie
maken. Maar dit zwakste kabinet van
na de oorlog zit met lijm en touwtjes
in elkaar, en heb wankelt bij elk
duwtje.
Forse duwen
