Ir. H. A. Ferguson (65)
had carrière 'eigenlijk
te danken aan rampen'
'KERKBALANS '76' REDT KERKEN UIT FINANCIËLE NOOD
SYMPOSIUM ROND EEN AFSCHEID
'Het gevaar is dat dominee straks even schaars wordt als de ooievaar...'
ZATERDAG 14 FEBRUARI 1976
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
17
MIDDELBURG - Het vertrek van ir. H, A. Ferguson bij
de deltadienst van rijkswaterstaat wordt omgeven met
een symposium over het onderwerp "Inzicht in water
bouwkunde, waterloopkunde en milieukunde'. Dat ge
beurt op vrijdag 27 februari aanstaande in Middelburg, de
dag waarop ir. Ferguson ih de Statenzaal van Zeelands
provinciaal bestuur een afscheidsreceptie houdt Cs mid
dags van vier uur tot half zes).
In zijn bijna veertigjarige loopbaan bij rijkswaterstaat
heeft ir. Ferguson steeds veel met Zeeland te maken ge
had. In 1939 kwam hij bij de studiedienst en had al met
een bemoeiingen met de waterloopkundige problemen
van de Westerschelde en de overige Zeeuwse stromen. Di
rect na 1945 werd hij gedetacheerd bij de dienst droog
making Walcheren. Hij voerde de directie bij de sluiting
van de doorbraak te Veere. Op 1 juni 1946 volgde zijn be
noeming tot hoofd van de studiedienst in Zeeland met als
standplaats Vlissingen. Na de ramp van 1953 werd ir.
Ferguson ingezet bij het dijkherstel in Zeeland met onder
meer als speciale opdracht de dichting van de dijkgaten
te Kruiningen.
Het symposium op 27 februari in Middelburg staat onder
leiding van de directeur-generaal van de rijkswaterstaat,
ir. J. W. Tops. Er zijn op die dag inleidingen over "Milieu
kunde als basis voor inrichting en beheer' <drs H. L. F.
Saeijes, milieudienst); 'Waterloopkunde: waarneming,
model en berekeningen' (ir. G. J Schiereck. waterloop
kundige hoofdafdeling): 'Waterbouwkunde: een noodza
kelijk experiment' (ir F. Spaargaren, uitvoering afsluiting
Oosterscheldei. 'De alma mater' (ir Ferguson zelf)
De opvolger van het nu vertrekkende hoofd deltadienst,
ir. H. Engel (45), was al sinds 1 februari vorig jaar als
naaste medewerker aan de top van deze dienst toege
voegd.
(Van één onzer redacteuren
DEN HAAG - Wanneer in de maand mei duidelijk wordt waar
het met de afsluiting van de Oosterschelde naar toe gaat zal ir.
H. A. Ferguson (65) de afloop als ambteloos burger 'op de tri
bune' kunnen meemaken. Eind februari verlaat hij als hoofd
van de deltadienst de rijkswaterstaat. Het pensioen is daar.
Hij maakt niet de indruk er rouwig om te zijn. De zeven laatste
jaren van zijn waterbouwkundige loopbaan - „een carrière die
ik eigenlijk te danken heb aan rampen", zegt hij met excuses -
heeft ir. Ferguson afgelegd met een instelling die je een menge
ling zou kunnen noemen tussen nauwe betrokkenheid en af
stand nemen. De deltadienst heeft in de afgelopen periode in
de publieke discussie onder zware druk gestaan. Er was hier
en daar sprake van duidelijk wantrouwen. Ferguson heeft zich
daar niet voor afgeschermd. Hij heeft voortdurend de onbe
dwingbare neiging om over de symptomen van die kritiek en de
beeldvorming van zijn dienst 'naar buiten' een brede, wat filo
sofisch aandoende discussie op te zetten. Vandaar misschien
dat hij in ieder geval de sfeer om zich heen weet te scheppen
als trekt hij met enig gemak aan de Haagse Van Alkemade-
laan de deur van zijn kantoor voorgoed achter zich dicht.
Het gesprek bij het afscheid cirkelt
eigenlijk voortdurend rondom de
verhouding tussen de "kletsnatte" wa
terbouw en het milieu. „Die verbin
ding en alles wat ermee samenhangt
is niet van vandaag of gisteren, ze
reikt veel verder terug dan de Oos-
terscheldeproblematiek". zegt ir.
Ferguson. Hij beschouwt het wel als
een voorrecht dat hij in de achterlig
gende Jaren een echte milieudienst
binnen de deltadienst van de koude
grond heeft mogen brengen.
Hij zegt: ..Dat hele samenspel tussen
waterbouwkunde en hydrobiologie is
een delicate zaak. Er zijn mensen met
uiteenlopende wetenschappelijke
achtergronden bij betrokken, ze heb
ben ieder hun eigen opvoeding, hun
eigen denktrant, hun eigen jargon
Daarmee moeten ze elkaar dan zien
te vinden. Dat is geen simpele zaak.
En het wordt er niet eenvoudiger op
wanneer men dan ook nog eens te
maken krijgt met wat ik zou willen
noemen "storende elementen" Zeker.
de zaak moet ook in de belangstelling
staan. Met een sublieme rust bereik
je geen echte wetenschappelijke op
brengst. Maar als je de toenadering
die er nu is gekomen in haar grote
lijnen belangrijker vindt dan alleen
de Oosterschelde. zou het doodzonde
zijn wanneer als gevolg van de con
troverse over een bepaald project die
samenwerking zou worden verhin
derd of verknoeid. Het is een eerste
voorwaarde dat tussen de leidende
figuren aan weerskanten een onder
ling vertrouwen groeit. Gelukkig
heeft, tot op heden de onderlinge ver
houding niet door deze zaak geleden.
Dat is een groot geluk geweest"
VERSIMPELING
Hoe kan de wetenschapsman, de
milieudeskundige, de waterbouw
kundige nu met zijn volgens u zo
gevoelige zaken uit de voeten
wanneer hij moet inspelen op een
kwestie die In de politiek hoog op
laait.
Ir Ferguson: „Je ontkomt doodeen
voudig niet aan een versimpeling Je
spreekt verschillende talen en je zult
moeten gaan vertalen Daar zit met
een het grote gevaar van misver
standen in gebakken. Want bij dat
populariseren van de materie denk je
datje bezig bent het publiek voor te
lichten, maar ze begrijpen je soms
precies verkeerd. In wezen is dat ver
simpelen een nadeel, de zaak wordt
vaak te eenvoudig voorgesteld. De
andere kant is dat je wetenschappe
lijke kanten van de zaak voorbe
houdt aan een elitair gezelschap van
mi">sen die het wel begrijpen.
I um moet er een stuk vertrouwen
aanwezig zijn Zo als je met een stuk
vertrouwen naar de dokter gaat.
Voor ons is de uitgave van de Drie
maandelijkse Berichten Deltawerken
door de jaren heen een goede oefe
ning geweest We waren en zijn ge
dwongen om daarin de ingewikkelde
zaken op een verantwoorde manier
populair aan een groot publiek over
te brengen De bedoeling van dat
driemaandelijks bericht is destijds
geweest een 'verantwoording' van de
bestede gelden aan de uitvoering van
het deltaplan Later is gebleken dat
dezelfde uitgave ook een uitstekend
middel was voor informatie over het
milieu en alles wat ermee samen
hangt Het enige wat we kunnen doen
is: ons zo open mogelijk opstellen,
zoveel mogelijk informatie geven Ik
zie dat als de enige weg om een ge
motiveerd vertrouwen te krijgen"
Die kwestie van vertrouwen en
wantrouwen tegenover de rijks
waterstaat in het algemeen en de
deltadienst in het bijzonder, is die
niet afhankelijk van incidenten
Is de deltadienst er eigenlijk niet
in de politiek toe gedwongen een
soort van 'examente doen om het
gerezen wantrouwen in de Ooster-
scheldekwestie weg te werken
Ir Ferguson: ..Dat wantrouwen
tegenover de waterstaat staat na
tuurlijk met op zichzelf Het is een
symptoom van een vorm van onbe
hagen, die op het. ogenblik in de
maatschappij is ingebakken en die
zich uit tegenover instituten en
maatschappelijke structuren in het
algemeen Ergens heb ie dat allemaal
een beetje Wie van ons heeft nog
nooit een Instituut gewantrouwd
Maar als Je dan bij jezelf nagaat hoe
groot in dal geval je informatie was.
dan kom je tot de ontdekking dal die
doorgaans niet al te gedegen kon
worden genoemd Een stuk wantrou
wen is er altijd geweest Alleen is het
op de dag van vandaag veel sterker
aanwezig omdat de maatschapp:;
ondoorzichtiger is geworden
Het moeilijke in de hele zaak is dit
we proberen weldoordacht verklann
gen te krijgen voor bewegingen en
elementen in de maatschappij die in
wezen niet rationeel zijn Daarmee
loop je per definitie fout Dan probeer
je namelijk langs de wetten der logica
te verklaren waarom iemand zich er
gens mee bezig houdt Vaak zijn er
gevoelens in bepaalde kwesties
waarover je kunt praten als Brug
man, maar je komt niet tot elkaar Je
kunt je op het standpunt stellen als
ik de Oosterschelde afsluit, vergrijp
ik me aan de schepping of de wetten
der natuur. Je kunt dat bestrijden.
Maar hoe moet je elkaar daarin met
logische argumenten overtuigen
Dat is voor mij onmogelijk.
En dan een examen om vertrouwen
terug te winnen Hei is er of het is er
niet. dat vertrouwen Dat moet op de
lange termijn blijken Als iemand mij
wantrouwt werk ik dat met weg door
op een bepaald moment ineens an
dere dingen te gaan doen Ik moet
gewoon doorgaan zoals ik bezig was
Dan zal op de duur komen vaststaan
dat ik toch wel te vertrouwen was.
Met de bouw van een doorlaatbare
dam in de Oosterschelde bewijzen we
niks op het punt van vertrouwen
Ons zijn dingen verweten die zinloos
zijn Men zou ons Eilleen maar werke
lijk Iets kunnen aanwrijven wanneer
wij dwars legen onze politiek verant
woordelijke minister zouden zijn in
gegaan. wanneer we hem verkeerd
zouden hebben voorgelicht Maar dan
moet men wel met feiten komen"
AFSTAND
Viert bij de deltadienst van rijks
waterstaat het specialisme hoogtij
en hoe stelt een hoofd van die
dienst zich daartussen op
Ir Ferguson ..Weer zon versimpe
ling men ziet de deltadienst door
gaans als een bouwdienst, zo'n ver
zameling van mensen die willen tim
meren. stromen bevechten en geulen
afsluiten Het deltaplan vroeg al di
rect van het begin af als project men
sen met een algemene belangstelling
Het hoofd van de deltadienst moet
zich daarom zeker niet al te zeer in
een bepaald vakgebied terugtrekken.
Je kunt je als ingenieur specialiseren:
antwoord geven op de vraag, hoe
maak ik een project Je kunt ook de
richting opgaan, waarin je de zaken
in een breder verband zet: waarom
maak lk een project Dat is een ont
wikkeling in het algemeen bij de wa
terstaat Bij de deltadienst is die er in
het bijzonder Het is dus een kwestie
van laat ik het noemen ontspecia-
liseren In een functie als deze heb je
nodig een stukje vermogen om te re
lativeren. de zaken van enige afstand
te benaderen"
Op de 'drempel' gevraagd naar zijn
mening over de toekomst van de del
tadienst ziet ir Ferguson eigenlijk
minder problemen dan toen hij In
1969 het roer van zijn voorganger
Volkers overnam „Toen was er het
vooruitzicht in 1978 valt de grote
klap en daarna Is het afgelopen Nu
ligt die zaak anders Het slot Is wat
verder naar de toekomst geschoven
En wie zegt dat er dan niet misschien
een ander omvangrijk en ingewikkeld
project aan de orde is bijvoorbeeld
de afsnijding van de Bocht van Bath
ui de vaargeul van de Westerschelde
- waarop zo'n afzondering gezelschap
als de deltadienst zich kan gaan rich
ten"
Voor de milieudienst van de delta
dienst - hel troetelkind van het nu
vertrekkende diensthoofd - ligt er ze
ker nog heel wat werk te wachten
..In de huidige bezetting kan deze al-
deling de zaken nauwelijks bijbenen
Aan de andere kant moet je zon
nieuwe tak niet meteen te groot op
zetten Deze specialisatie moet lang
zamerhand groeien Op het ogenblik
is de milieudienst toegespitst op de
vraagstukken van het deltagebied.
Of hij de laatste dagen van de actieve
dienst soms rondloopt met het idee
dat hij eigenlijk nog iets moet afma
ken? Ir Ferguson kijkt me verbaasd
aan. „Je maakt nooit iets af Iets is af
wanneer er geen problemen meer in
zitten En heb je daar nu behoefte
aan? Vind je problemen leuk. dan
heb je de behoefte om die op te los
sen En problemen kom je overal
tegen Je hpbt in je loopbaan als des
kundige zelf een bepaalde oplossing
voor een probleem voor ogen Er is
dan wel eens de neiging om ook in die
richting te gaan werken Als 'jouw op
lossing' dan ruet doorgaat, levert dat
een teleurstelling op. Maar dat is erg
gezond Dan leer je afstand nemen
van je werk"
Waarvan opnieuw acte
KEES VAN DER MAAS.
Veel kerken in Zeeland heb
ben de begroting voor het
nieuwe jaar maar nauwelijks
kunnen rondkrijgen. Ze vol
gen daarmee een landelijk
verschijnsel: de kerken heb
ben steeds meer te kampen
met het wel zeer aardse ver
schijnsel van forse tekorten
op de begroting. Die zijn on
der meer ontstaan door een
teruglopend ledental, stij
gende loonkosten, hogere so
ciale lasten en de voorthol
lende inflatie. De kerkgenoot
schappen slagen er tot nu toe
steeds in geslaagd zich finan
cieel op de been te houden, al
gaat dat niet zonder conces
sies: er worden - landelijk -
kerkgebouwen afgestoten, er
komen minder predikant
splaatsen en sommige
kleinere gemeenten enlof pa
rochies doen het samen met
één dominee of pastoor.
In Januari is in de Nederlandse Her
vormde Kerk, de Gereformeerde
Kerken In Nederland en de Rooms-
Katholieke kerk de actie 'Kerkba-
lans'70' gevoerd. Thema van de actie
was 'Waardevast en zeker', niet he
lemaal toevallig gekozen in deze tijd
van stagnatie in de conjunctuur.
'Kerkbalans' werd eind januari afge
sloten en is voor veel kerkelijke ge
meenten net dat duwtje in de rug ge
weest om er dit Jaar weer uit te ko
men.
De resultaten in Zeeland lijken voor
lopig allerminst tegen te vallen. Een
steekproef leerde dat de toezeggingen
over het algemeen voldoende waren
om de tekorten op te heffen. Er is
overigens ook een flink aantal kerke-
lljke gemeenten dat met het systeem
van verplichte bijdragen door hoof
delijke omslag werkt Ook daar weet
men het financieel te redden Daar
naast verschilt de situatie per kerk
genootschap. De gereformeerde ker
ken hebben het financieel als regel
wat gemakkelijker dan de hervormde
en rooms-katholieke kerken, waar
het verschijnsel van de randkerke
lijkheid relatief veel groter is. Een
minderheid meelevende leden
'draagt' daar veelal de plaatselijke
kerk. In de hervormde kerk heeft
men dit verschijnsel steeds gekend,
maar ook in de rooms-katholieke
kerk wordt het aantal reëel bijdra
gende leven steeds kleiner.
De
'e actie 'Kerkbalans' geeft veel
hervormde kerkvoogdijen, gerefor
meerde commissies van beheer en
rooms-katholieke kerkbesturen een
inzicht in de voor dit jaar toegezegde
bijdragen. In de hervormde kerk is
het al sinds een vijftal Jaren gebruike
lijk om via dit soort acties gelden in
te zamelen, tot nu toe met redelijk
succes.
De situatie in Zeeland ligt traditio
neel misschien wat gunstiger dan in
bijvoorbeeld de grote steden en de
randstad, maar overigens geldt ook
voor de Zeeuwse kerkgenootschap
pen dat de daalder zolangzamerhand
een gulden waard is geworden en
dat de wedloop met de inflatie ieder
jaar steeds moeilijker kan worden
gewonnen.
Maar het gevaar dat 'dominee straks
even schaars wordt als de ooievaar'
blijft. Die vergelijking is afkomstig
van de Terneuzense ouderling
kerkvoogd D. van Es, die enkele we
ken geleden in het kerkblad voor de
classis IJzendijke van de Neder
landse hervormde kerk. 'Hervormd
Zeeuwsch-Vlaanderen', enkele mar
kante uitspraken deed over hei fi
nancieel reilen en zeilen van de
Zeeuws-Vlaamse hervormde gemeen
ten. Dit onder het motto: 'Geld: Slijk
der aarde of bouwstenen voor Her
vormd Zeeuwsch-Vlaanderen'.
'VERREKT VEEL DOEN'
Van Es windt er geen doekjes om: er
zal financieel fors moeten worden
bijgedragen, wil men het in de ko
mende jaren kunnen redden. Hij zegt
er desgevraagd over: 'Als de boel
moet blijven draaien, moet je ver
rekt veel doen. Je loopt je als kerk
voogd een breuk om de centen bij
elkaar te krijgen. Dat kan je maar op
een manier doen: op de mensen af
gaan. Je moet met ze praten, ze con
fronteren met de harde cijfers. Ik ge
loof, dat dat hier in Temeuzen suc
ces heeft. In '67 hadden we 67.000,-
aan vrijwillige bijdragen."
„In '75 was dat drie ton geworden
Het kan dus wel, maar je móet ze
achterna zitten. Maar wat moetje als
kerkvoogdij anders. Ik krijg wel eens
kritiek en hoor dan wel eens wat over
een soort alternatieve gemeente met
een klein aantal echt meelevende le
den Maar die stoot dan automatisch
de grote groep rand-meelevenden af
en wordt dus een veel te klein groepje
dat te klein is om die grote gebouwen
te onderhouden. En waar haal je dan
het salaris van de dominee van
daan?"
Een - zeker bij rand-meelevenden in
de hervormde kerk - veel gehoord
misverstand is dat de staat de plaat-
seljke hervormde gemeente als on
derdeel van 'd'Aloude Staatskerk
subsidie verstrekt. Dat is maar ten
dele waar Van Es „Die veelge
noemde rijkstoelage als traktement
voor de dominees is nog geen dne-
tiende procent van onze begroting
voor 1976. Maar ja. wat ten tijde van
Napoleon nog een schappelijk salaris
was, is nu niet veel meer. In onze ge
meente bedragen de salariskosten
van de predikanten en andere mede
werkers zo'n 73 procent van de totale
begroting"
„Echt. zonder zo'n actie als Kerkba
lans zou heel hervormd Zeeuwsch-
Vlaanderen het financieel niet red
den. We hebben hier veel randkerke-
lijken Ik zeg niets ten nadele van
hen: het is hiin beslissing. WIJ zien
hen als regel alleen met kerst, met de
paas. met dopen, trouwen en met be
graven in de kerk. Natuurlijk, met
kerstnacht is het altijd vol. Het is his
torisch dat een van onze dominees
hier ooit eens tegen zijn gehoor in de
kerstnacht heeft geroepen: Allee, en
tot de Paas hé1 Maar aan de andere
kant hebben we ook mensen die
nooit in de kerk komen, maar toch
royaal bijdragen"
UITJE
D,
'e problemen blijven niettemin.
Op dominee of pastoor komt het
tegenwoordig alleen niet meer aan.
Van Es: „We horen vaak dat de do
minees niet meer zo preken als vroe
ger. Is dat zo? Voor de plattelands
mens van 50 jaar geleden was de
kerkdienst vaak een wekelijks uitje.
De dominee was met de dokter vaak
de enige intellectueel In een tijd
waarin rederijkerskamers floreer
den was het de dominee die - vaak
gezegend met een» luidgalmende
stem - wekelijks een soort one-man-
show ten beste gaf."
„Zijn publiek had destijds geen tele
visie. geen radio, geen platenspeler -
De dominee had weinig concurrentie.
En daarom kon hij gemakkelijk
schitteren. Het is gemakkelijk de
schuld van de achteruitgang op de
predikanten te schuiven Laten we
wel wezen Hebben we met name in
de kleinere plaatsen de dominee niet
alles alleen laten opknappen' Als er
dan toch gezocht moet worden naar
schuld, moeten we vaststellen dat we
allemaal schuldig zijn, dat we samen
ziek zijn geworden en samen ook
weer beter moeten worden
..Maar wie zijn kerkelijke bijdrage
niet serieus neemt, neemt de kerk
niet serieus. Als de bijdragen niet
meer omhoog gaan. wordt de domi
nee even schaars als de ooievaar Dan
kan in de fraaie kerk van Cadzand
Marietje niet meer gedoopt worden.
Dan kunnen Joke en Hans hun huwe
lijk niet meer laten inzegenen in de
hervormde kerk van Temeuzen. Dan
zal de kerk van Groede straks prach
tig gerestaureerd zijn, alleen om als
museum te worden gebruikt. En het
mooie Batz-orgel van Ijzendljke
wordt dan nog sporadisch of hele
maal niet meer gebruikt".
De sinds kort oud-president
kerkvoogd van de Nederlandse her
vormde gemeente van Vlissingen. de
heer W Sanderse. sluit zich daarbij
min of meer aan. „Je kunt rustig zeg
gen dat een heel kleine groep mensen
voor een grote groep metr
meelevenden opdraait als hei op be
talen aankomt. Ieder jaar is het weer
sappelen geblazen Ik heb dit werk
als kerkvoogd 25 jaar gedaan, dus
mag ik zeggen da ik toch wel enige
ervaring heb. We hebben nu op de
begroting een tekort van ƒ27.000.-
Toch komen we er ieder jaar weer uit.
maar dan wel vooral dankzij die mee
levende kleine minderheid."
N,
I iet alleen de hervormde gemeen
ten in de steden, ook die op het plat
teland moeten vaak heel wat pro
blemen oplossen om de eindjes aan
elkaar te knopen. Als regel lukt dal.
Een voorbeeld: de hervormde ge
meente van 's-Heer-Arendskerke, een
gemiddelde kerkelijke gemeente op
Zuid-Beveland. heeft voor 1976 een
tekort van zestienduizend gulden op
de begroting. Een relatief fors be
drag. maar president-kerkvoogd A.
J. van Sparrentak is niettemin opti
mistisch. „Het gebeurt hier allemaal
op vrijwillige basis. We vragen onze
belijdende leden en doopleden of ze
willen bijdragen. De respons is over
het algemeen goed We hebben nog
niet alle toezeggingen binnen op dit
moment, maar ik geloof wel dat we
er voor dit jaar weer zullen uitko
men". aldus de heer Van Sparrentak.
Ook hij meent, dat acties als 'Kerk
balans' absoluut noodzakelijk zijn
om het hoofd financieel boven water
te houden.
De gereformeerde kerk van Middel
burg, bijvoorbeeld, had voor 1976 een
tekort op de begroting dat in de tien
duizenden liep. Door veel toezeggin
gen tot financiële bijdragen werd dit
tekort in zeer korte tijd uit de wereld
geholpen. Ds. H. van Benthem uit
Middelburg toonde zich desgevraagd
zeer tevreden over dat resultaat en
noemde de offerbereidheid van zijn
gemeente 'prijzenswaardig groot'.
Maar ook in de kleinere gerefor
meerde kerken komt men er als regel
goed uit Zo weet de zeer kleine gere
formeerde kerk van Lewedorp het
nadelig saldo voor 1976 te beperken
tot 1.800.-. Batig saldo over 1975.
ruim 75 gulden.
Gelijktijdig met de twee protestantse
zusterkerken heeft dit jaar ook de
rooms-katholieke kerk deelgenomen
aan Kerkbalans'76' Deze actie is in
zeer veel parochies van rk Zeeland
gevoerd „De financiële situatie is in
derdaad met rooskleurig", zegt deken
dr A. J Blommerde m Middelburg.
„Bijna alle parochies kennen een te
kort op de begroting. Een tekort, dat
soms wordt verdoezeld door het met
helemaal meetellen van afschrijvin
gen Dan is er vaak het onderhoud
van de kerkgebouwen. Het goed on
derhouden van bijvoorbeeld een
flinke neo-gotische kerk vraagt ko
lossale bedragen'
SALARIËRING
-In het rooms-katholieke kerkelijke
patroon zijn de laatste jaren toch al
flink wat veranderingen gekomen,
ook in financieel opzicht. Het is im
mers nog niet zo lang geleden dat ie
dere kleine parochie vrij gemakke
lijk een pastoor en een of meer kape
laans kon onderhouden. Daarbij
moet dan wel worden opgemerkt,
dat de salariëring van de rooms-
katholieke geestelijke de laatste ja
ren wat is aangepast aan meer mo
derne normen. De vrij comfortabele
situatie van vroeger komt, evenals
bij veel kleine hervormde gemeen
ten waar iedere plaats zijn 'eigen'
geestelijke had. echter niet meer te
rug.
Deken Blommerde. „Natuurlijk
speelt het priestertekort mee ui
de problematiek. We hebben op
het moment gewoon niet voldoende
mensen Je ziet vaak dat één pastoor
niet meer één maar twee parochies
onder zfjn beheer heeft. Dat heeft na
tuurlijk zyn gevolgen voor de plaatse
lijke parochie. De leken nemen de
zaken over, hetgeen positief kan zijn.
DR. BLOMMERDE
En zo weten de drie grootste kerken
m Zeeland het ieder jaar althsins fi
nancieel. weer te redden. De
ervaringen met acties ais Kerkbalans
zijn lot nu toe gunstig. ..Het heeft de
afgelopen vijf jaar goed gewerkt",
weet ds. T. Rinkema. scriba van de
hervormde provinciale kerkvergade
ring in Zeeland.
Ds Rinkema gelooft dat ln de toe
komst zeker rekening moet worden
gehouden met nieuwe kerkordelijke
mogelijkheden als de part-Urne pre
dikant. In een dergelijke situatie zou
de predikant haif-time in zijn ge
meente werken en daarnaast bij
voorbeeld een leraarschap aan een
middelbare school bekleden. Aan de
ene kant is dit. pastoraal gezien. ver-
Lies. aan de andere kant blijft een
kleine gemeente met veel financiële
problemen toch verzekerd' van de
diensten van een 'herder en leraar'.
Dal
"at dominee of pastoor even
schaars worden als de ooievaar Is in
de komende jaren niet aan de orde.
Zoals gezegd, kan kerkelijk Zeeland
de vergelijking met de grote steden in
gunstig opzicnt ruim doorstaan.
Maar het is de vraag, of de kerken op
langere termijn ce jaarlijks steeds
weer groter wordende financiële pro
blemen zullen kunnen opvangen.
Wel zullen
acties als Kerkbalans steeds nodig
zijn om het kerkelijk gebeuren al
thans financieel overeind te houden.
Het 'Slijk der Aarde' is in die samen
hang voor de kerken steeds weer es-
•en0ML TON Hl «SOOS