PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Vandaag samenstelling van en opdracht
voor commissie van onderzoek
ONDERZOEK NAAR ROL PRINS
BERNHARD IN LOCKHEED-ZAAK
Taxichauffeur
doodgeschoten
Ylissingen trekt nieuwe havenactiviteit
aan: containervervoer op Nieuw-Zeeland
de krant
van zeeland
Prins ontkent geld
te hebben gekregen
Verrassing in Peking: Hua Kuo-Feng
tijdelijk premier van China
INSTEMMING
METINSTELLEN
ONDERZOEK
COMMISSIE
Moorden in Vaassen en Almelo
Gaddafi schonk
'Carlos' zes
miljoen gulden
Anker op p*s- 2
219e jaargang no. 33
Maandag 9 februari 1976
REACTIE POLITICI:
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De politieke leiders
In Den Haag namen gisteravond bij liet
Keven van de eerste commentaren
over de omkopingszaak een afwach
tende houding aan. Eerst wil mer
resultaten zien van het onderzoek
de bijzondere commissie, die zich met
de juiste toedracht rond de omkoping
zal bezighouden. De meeste politieke
leiders stemmen in met de eerste stap
die de regering in deze zaak heeft
aangekondigd: het instellen van dit
oommissie.
Enqnete
Een opmerkelijke reactie gaf frac
tieleider Jan Terlouw van D'66. Hij
vindt dat het parlement naast het
kabinet een eigen verantwoordelijk
heid heeft en dat in dat kader er een
parlementaire enquête moet worden
gehouden. Het recht van parlementai
re enquête wil zeggen dat een com
missie van kamerleden in een bepaal
de zaak betrokken figuren onder
kan laten getuigen.
Terlouw wil zo snel mogelijk met
kamervoorzitter Vondeling en met an
dere fractieleiders overleg plegen of
zo'n enquête moet worden gehou
den.
Zijn WD-collega Wiegel wil voorlo
pig niets toevoegen aan de verklaring
die Den Uyl gisteravond aflegde. Wie
gel gaat ervan uit dat de Kamer
binnenkort wordt geïnformeerd over
de aard, de bevoegdheden en de sa
menstelling van de commissie. De
VVD-fractieleider acht terughoudend
heid geboden, te meer waar prins
Bernhard ontkent geld te hebben aan
genomen en de inlichtingen hierover
afkomstig zijn van lieden die zich
hebben schuldig gemaakt aan dubieu
ze praktijken.
Andriessen (KVP) wil het resultaat
van liet onderhoek afwachten voor
commentaar te geven. Ook Kruisinga
(CHU) neemt dit standpunt in. Krui
singa wil dat in de toekomst verdere
oontacten met .Amerikaanse maat
schappijen als Lockheed, die zeggen
zich met omkoping bezig te houden,
in de toekomst volstrekt onmogelijk
zijn, zowel in nationaal als in NAVO-
verband.
'Goeder trouw'
Fractieleider Aantjes (AR) zei zon
dagavond dat in een rechtstaat ieders
goeder trouw wordt verondersteld, zo
lang het tegendeel niet is bewezen.
Hij vindt iedere speculatie omtrent
feiten en personen uit den boze. Van
Thijn (PvdA) is het met Wiegel eens
dat zo spoedig mogelijk het parle
ment moet worden geïnformeerd over
de feitelijke gang van zaken. „Zolang
de feiten niet op tafel liggen kan geen
oordeel worden geveld", aldus Van
Thijn.
Het PSP-bestuur zei al voordat de
betrokkenheid van prins Bemhard bij
deze affaire officieel bekend was ge
worden dat „ook bij deze zaak blijkt
dat het onaanvaardbaar is dat er in
Nederland een koninklijk huis is, dat,
in feite niet voor zijn daden ter
verantwoording kan worden geroe
pen". De PSP vindt het niet verbazing
wekkend dat de naam van de prins in
de Lockheed-affaire wordt genoemd.
De pacifisten eisen dat de prins nu op
staande voet wordt ontslagen als in
specteur-generaal van de Nederlandse
strijdkrachten.
'Ontsteld'
Fractievoorzitter Jongeling van het
GPV was „ontsteld" door het nieuws
van zondagavond. Hij vond toch dat
het onderzoek moet doorgaan, welke
verschrikkelijke conclusies er ook zul
len uitkomen. Bas de Gaay Fortman
(PPR) vindt dat niet alleen de kwes
tie van de financiële relatie aan het
licht moet komen, maar ook hoe de
besluitvorming over de aankoop van
straaljagers tot stand is gekomen,
„Een antwoord op deze vraag is uiter
mate belangrijk in verband met het
functioneren van onze parlementaire
democratie", aldus De Gaay Fort
man.
Afgezien van personen, die genoemd
worden in de Lockheed-zaak, staat
volgens CPN-fractievoorzitter Bakker
vast, dat de bewapeningskoorts onver
mijdelijk tot corruptie leidt. Volgens
hem is het stopzetten van die bewape
ningswedloop de enige manier om dit
soort dingen te voorkomen. Verder
vindt hij, dat de kwestie tot op de
bodem moet worden uitgezocht. Bak
ker kijkt niet onwelwillend aan tegen
het idee van een parlementaire enqu
ête, maar wil tocht eerst afwachten,
wat de onderzoekscommissie, die de
regering gaat instellen, gaat doen.
Dr. J. E. de Quay, premier van het
kabinet dat van mei 1959 tot juli 1963
optrad, weigerde zondagavond elk.
commentaar op de mededelingen van
Den Uyl. Een zelfde reactie had ir. S-
H. Visser, die ten tijde van de eerste
betalingen door Lockheed minister
(Zie slot pag. 3 kol. 1
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2,4 en 5;
Binnen- en buitenlands
nieuws op pagina 3;
Radio en televisie op pagi
na 7;
Sport op de pagina's 9, 10,
11,12,13 en 14.
(Van onze correspondenten)
DEN HAAG, WASHINGTON De regering zal een speciale commissie van onderzoek instellen
om na te gaan welke rol prins Bernhard heeft gespeeld in de kwestie-Lockheed. Hier toe hebben
de ministers Den Uyl, Van Agt en De Gaay Fortman zondagmorgen besloten, nadat zij uit
Washington het bewijs hadden ontvangen dat niemand anders dan prins Bernhard de 'hoge Ne
derlandse functionaris' is, die vrijdag werd genoemd in een onder ede afgelegde verklaring door de'
president van Lockheed, Kotchian, voor de commissie van de Amerikaanse senator Frank Church.
In een gesprek met premier Den Uyl, zaterdagmiddag, heeft de prins erkend dat hij nauwe banden,
met de Lockheed-fabrieken heeft onderhouden. Hij verklaarde echter dat hij nooit enig geld van
Lockheed zou hebben ontvangen.
Vanmorgen zal het kabinet zich beraden over zowel de samenstelling van als de opdracht voor de
commissie van onderzoek. Het kabinet hoopt de Staten Generaal daarover binnen 48 uur nader
te berichten. Een deel van dit onderzoek zal in de Verenigde Staten moeten plaatsvinden en een
deel in Zwitserland, waar de Lockheed vertegenwoordiger Meuser woont en de advocaat dr. H. Weis-
brod.
De Rijks Voorlichtings Dienst heeft
zondagavond een verklaring uitgege
ven waarin wordt
De regering heeft
van de verklaringen van afgelopen
vrijdag in de subcommissie van de
Amerikaanse Senaat, de zogenaamde
commissie-Church, met betrekking tot
betalingen door de Lockheed-maat-
schappij om de verkoop van Lock-
heed-vliegtuigcn in Nederland te sti
muleren. De regering heeft op grond
van de voor de commissie-Church af
gelegde verklaringen en daaromtrent
ingewonnen inlichtingen, alsmede op
grond van gesprekken met Prins
Bernhard de conclusie getrokken, dat
met een „hoge Nederlandse functiona
ris", genoemd in die verklaringen,
Prins Bernhard wordt bedoeld- Prins
Bernhard heeft zelf verklaard nooit
enig geld van Lockheed te hebben
van de gang van zaken waarbij zijn
naam in het geding is gebracht. De
regering heeft tot dit onderzoek beslo
ten. Voorbereidingen worden getrof
fen om de grondigheid en onafhanke
lijkheid van het in te stellen onder
zoek te waarborgen. Zo spoedig moge
lijk zullen hierover nadere mededelin
gen ter kennis van de Staten-Generaal
worden gebracht.
Den Uyl
In een toelichting op de verklaring van
de Rijks Voorlichtings Dienst zei pre
mier Den Uyl in een televisieuitzen-
ding: „We zijn vrijdagavond allen op
geschrikt door het bericht dat in de
zittingen van de commissie van de
Amerikaanse Senaat door een Ameri
kaanse vhegtuigfabrikant is verklaard,
dat zijn bedrijf üi de achterliggende
jaren grote bedragen zou hebben uit
gekeerd aan een hoge Nederlandse
functionaris. Het ligt voor de hand,
dat de regering alles in het werk
heeft gesteld om daaromtrent zo snel
mogelijk opheldering te verkrijgen en
opheldering te verschaffen. De inlich
tingen die de regering sindsdien heeft
gekregen en ook uit de gesprekken die
met Prins Bemhard zijn gevoerd,
de conclusie getrokken, dat met die
functionaris waarover in de commis
sie gesproken is, prins Bernhard
wordt bedoeld. Ik voeg daar onmid
dellijk aan toe. dat dit niet betekent
dat prins Bernhard zich dus aan laak
bare handelingen schuldig heeft ge
maakt. Dat moet moet nu juist wor
den uitgezocht- Het is de plicht van
de regering dat nauwgezet en grondig
te onderzoeken en ook prins Bem
hard heeft daar recht op. Ik voeg
daar nog iets aan toe: niemand mag
schuldig worden verklaard alvorens
het bewijs van schuld is geleverd. Dat
geldt voor iedere burger; dat geldt
ook voor prins Berhard. Het onder
zoek wordt uitgevoerd en ik hoop
dat deze zaak die ons allemaal zozeer
raakt, bereid zijn ons daarnaar te
gedragen."
Wijze mannen
De tegenstrijdigheid tussen de be-
(Zie slot pag. 3 kol. 1
VAASSEN: Twee grote gaten ïr. de
achterruit van ae Mercedes van de
40-jarige taxichauffeur G. W. Wes-
selink zijn de stille getuigen van
de moorddie in de nacht van za
terdag op zondag op de chauffeur
gepleegd werd in Vaassen. gemeen
te Epe.
GEGIJZELDE FRANSE
SCHOOLJONGEN IN
SOMALIË VRIJGELATEN
PARIJS (RTR-AFP) De Franse
schooljongen die door de vanuit Soma
lië opererende guerrillastrijders gevan
gen werd gehouden is zaterdag vrijge
laten en naar de Franse ambassade in
Somalië gebracht-
De jongen behoorde tot de 31 kinderen
die dinsdag werden gegijzeld door het
front voor de bevrijding van de Soma-
listische kust. Een van de Franse kin
deren is zaterdag in een ziekenhuis te
Parijs bezweken aan haar verwondin
gen. Zij werd met vïer andere kinde
ren getroffen door kogels toen Franse
scherpschutters een einde maakten aan
de gijzeling door de schoolbus te
stormen.
SPANNINGEN IN DE CHINESE TOP?
EPE, ALMELO (ANP) In Vaassen (gem. Epe) is in de nacht
van zaterdag op zondag de 40-jarige taxi-chauffeurW.G.Wesse-
link uit Apeldoorn doodgeschoten. Hij is met pistoolschoten om
het leven gebracht, waarschijnlijk na een aanval van achteren in
de taxi.
(Van een medewerker)
AMSTERDAM In Peking is bevestigd dat de overleden pre
mier Tsjoe En-Lai voorlopig niet door de 71-jarige eerste vice-
premier Teng Hsiao-ping wordt opgevolgd, maar door de 54-ja-
rige vijfde vice-premier Hua Kuo-feng.
Tegelijkertijd is in het volksdagblad
een scherpe waarschuwing verschenen
tegen aanhangers van de tijdens dc
culturele revolutie afgezette president
Liu Shao-tsji die zich slechts schijn
baar maar niet werkelijk zouden heb
ben bekeerd. Dit artikel kan gemakke
lijk als een aanval van de radicalen
op de gerehabiliteerde Teng Hsiao-
ping worden gezien. Dat zou duiden
op aanzienlijke spanningen in de Chi
nese top. Dit lijkt te worden beves
tigd door het feit dat velen ran hen
al geruime tijd niet in het openhaar
zijn verschenen.
Hua Kuo-feng was aan het eind
van de jaren 50 en aan het begin van
de jaren 60 nog slechts een figuur van
het tweede plan. Hij was slechts een
irrigatie-deskundige en plaatsvervan
gend bestuurder van de provincie Hu
nan, overigens een van de belangrijk
ste gebieden, zowel economisch (Chi
na's graanschuur) als politiek (Mao's
geboorteplaats). Zoals veel leden van
het regionale establishment stelde
Hua zich in het begin van de culturele
revolutie in 1966 nogal bureaucratisch
op wat hem op scherpe kritiek van de
rode gardisten kwam te staan. Maar
de protesterenden in Hunan maakten
op him beurt belangrijke fouten en
Hua werd aan het eind van de cultu
rele revolutie toch weer vice-voorzit-
ter van het revolutïnair comité- Later
werd hij zelfs voorzitter en eerste
secretaris van het partijcomité van de
provincie.
Het was pas op dit moment dat hij
enige nationale bekendheid begon te
genieten. Hij werd in 1969 gekozen in
het presidium van het negende partij
congres en in hei centraal comité. Hij
trad echter pas werkelijk op de voor
grond met de val van defensie-minis
ter Lin Piao in 1971 waarin hij een
belangrijk aandeel heeft gehad. Hij
werd daarop in 19/3 na het tiende
partijcongres gekozen in het politiek
Zie slot pagina 3 kolom 5
De politie vond rond 01.00 uur na cen[
anonieme tip de heer Wesselinh, die
dood naast zijn taxi lag. Zijn auto was
tegen een boom gebotst op het Kouwe-
naarspad in Vaassen. een van de toe
gangswegen tot een klein woonoord I
van Zuid-Molukkers. Er wonen da3r
ongeveer 500 mensen. Zondagmiddag is
sectie op het lijk verricht- waaruit
bleek dat de heer Wesselink waar
schijnlijk rond één uur om het leven
is gebracht.
De chauffeur is rond half één vertrok
ken ran het NS-station van Apeldoorn
voor zijn laatste rit van die nacht met
een onbekend aantal passagiers. Het
slachtoffer stond bekend als een zeer
rustig man, die moeilijkheden
liefs: uit de weg ging. In het verleden
liet hij het er meestal maar bij zitten
als klanten lastig waren met betalen,
aldus de politie.
Roof is waarschijnlijk niet het motief
voor de moord. De politie vond ruim
560.in de portefeuille van
slachtoffer.
Almelo
HUA KUO-FENG
BRAZILIAANSE BUS
TE WATER: 20 DODEN
RIO DE JANEIRO (DPA) - In de Bra
ziliaanse staat Parana zijn 20 passa
giers van een touringcar verdronken
toen de bus in het water van de Can-
tu-rivier stortte- Slechts acht inzitten
den konden zich redden via een ven
ster in de achterzijde.
HAVENDIRECTEUR C. OREEL: INTERESSANTE ONTWIKKELING
MORGEN KOMT EERSTE
CONTAINERSCHIP
VLISSINGEN De N.V. Haven
van Vlissingen, die het afgelopen
jaar afsloot als één van de beste
jaren wat goederenonizet en
winstmarge betreft, heeft een
nieuwe activiteit aangetrokken
een containerlijn op Nieuw-Zee-
land. De Hamburgse rederij Ham
burg Sud zal voortaan Vlissingen
opnemen in het vaarschema van
haar containerlijn op Nieuw-Zee
land. Het eerste schip van deze
voor Vlissingen nieuwe contai
ner aan- en afvoerlijn wordt mor
genochtend vroeg omstreeks
zes uur in de containerhaven
van de N.V. Haven van Vlissin
gen in Vlissingen-Oost verwacht.
Het ligt in de bedoeling, dat jaarlijks
zo'n twintig schepen van de Hamburg
Sud Vlissingen-Oost zullen aandoen.
Tot nu toe voeren deze schepen door
naar Antwerpen. Eind vorige week
heeft de Hamburgse rederij evenwel
besloten Antwerpen 'in te ruilen' voor
Vlissingen.
Jaarlijks zullen tussen de vier- a vijf
duizend containers in de haven van
Vlissingen worden gelost en geladen
met de schepen van de Hamburg Sud.
Directeur C. Oreel van de N.V. Haven
van Vlissingen noemt de komst van de
nieuwe containerlijn 'erg interessant'.
Niet alleen vanwege de aanvoer van
Nieuwzeelandse produkten als wol.
huiden, melkpoeder en o.m. landbouw-
produkten, maar vooral ook vanwege
de mogelijkheid in Vlissingen contai
ners voor Nieuw-Zeeland te verladen.
Dat laatste zal, aldus directeur Oreel,
ook zeker het geval zijn.
Uitbreiding
De haven van Vlissingen verscheept
jaarlijks zo'n dertigduizend containers
via de containerhaven in het Sloe. Del
komst van de Nieuwzeelandse contal-!
nerlijndieiist betekent dus een uitbrei
ding van de activiteit in deze sector
met zo'n vijftien procent. Het. grootste
deel van de containerstroom, die de
haven van Vlissingen verlaat, kan wor
den gekwalificeerd als kort-zeeverkeer,
met name op Engeland. Voor het
lange - afstanöverkeer betekent de
komst van de Nieuwzeelandse contai
nerlijndieiist een uitbreiding met on
geveer veertig procent- ,X>at maakt het
allemaal erg interessant voor ons"
dus directeur Oreel, die er aan toe
voegde, dat de Hamburgse rederij
voorlopig een proef neemt met het op
nemen van Vlissingen in haar vaar
schema.
Volgens directeur Oreel houdt
komst van de nieuwe containerlijn en
de daarmee gepaard gaande activitei
ten in. dat verdere uitbreiding van het
personeel de laatste jaren is al van
een aanzienlijke toeneming van het
personeelsbestand sprake geweest
mogelijk noodzakelijk zal zijn, terwijl
daarnaast wellicht een aantal investe
ringen wat sneller zal worden gedaan.
Morgensochtend om zes uur wordt
het eerste containerschip van de Ham
burg Sud in Vlissingen-Oost verwacht.
Het is de 8329 brt. metende 'Columbus
California', een ruim 140 meter lang
vrachtschip, dat rechtstreeks uit
Nieuw-Zeeland komt. Het schip zal in
Vlissingen enkele honderden contai
ners lossen. Voorts zal het hier lading
voor Nieuw-Zeeland innemen.
van de 67-jarige J. H. Schippers voor
zijn woning in Almelo. De man had
zestien messteken opgelopen.
Aanvankelijk was de identiteit van de
man een raadsel, omdat hij geen pa
pieren bij zich had en hij ernstig ver
mink: was door de messteken. Volgens
patholoog-anatoom dr J. Zekienrust is
na de steekpartij op her lichaam ge
staan of gedanst. Daarbij zijn zeven
ribben gebroken.
Een buurtonderzoek heeft de politie
nog geen aanknopingspunten opgele
verd.
MAN BEKENT
MOORD OP
ONDERWIJZERES
EPE (ANP) De 28-jarice G H. uit
Hattem heeft tegenover de politie bp-
kend dat hij in de nacht van vrijdag 30
op zaterdag 31 januari de 21-jarige
onderwijzeres Jannie Heida uit Epe
heeft aangerand en gewurgd. Het stof
felijk overschot ran de vrouw is dins
dag 3 februari in de buurtschap Vorch-
tcn (gem. Heerde) bevroren gevonden-
De r-ol van de 22-jarige chauffeur S. M.
uit Hattem is de politie nog niet duide
lijk. Ook hij heeft een verklaring afge
legd. De politie van Epe heeft dat zon
dagavond bekendgemaakt.
Beide mannen kwainen die vrijdag per
auto terug uit Ems: (gem. Epe» waar
zij een café hadden bezocht- Jannie
Heida stond langs de kant van de weg
te liften. De mannen namen haar mee.
maar zetten haar in Wapenveld weer
uit de auto, omdat zij ook daar een
café wilden bezoeken. Na dat bezoek
stond Jannie Heida nog steeds te liften
en opnieuw namen de mannen haar
mee Bij Hattem heeft S. M. de vrouw-
lastig gevallen en toen zij daarvan niet
gediend bleek zegt. M. te zijn uitgestapt.
H. is mst haar verder gereden naar
Epe. Onderweg heef: H. de vtouw aan
gerand en uit woede over haar verzet,
heeft hij 'naar gewurgd. De politie twij
felt er nog aan of M. inderdaad eerder
uit de auto is gestapt.
LONDEN (RTR) De Libische presi-
den: Moeammar Gaddafi heefi een mil
joen pond sterling (zes miljoen gul
den) geschonken aan 'Carlos', de in
ternationale terrorist, als beloning
voor de ontvoering van de olieminis
ters van de OPEC in december jongst
leden, zo bericht het Britse zondags
blad "Sunday Telegraph'.
Het geld werd gestort op een speciale
bankrekening, terwijl Carlos uitrustte
in een vïiia aan de kust. hem ter be
schikking gesteld door de Libische ge
heime diens:.
Volgens de 'Sunday Telegraph' had
Carlos van Gaddafi de overeengekomen
betaling voor de operatie in het OPEC-
hoofdkwartier in Wenen ontvangen, en
is de zes miljoen bedoeld als een toe-
gilt.