PROVINCIALE ZEEUWSE
DEN UYL EN VAN AGT: BEIDEN
SCHULDAAN
INCIDENT
Opvallend veel bezwaren tegen het
verkeerscirculatieplan Middelburg
Pakket
'prijs-
wensen'
op tafel
'Meer dan schoonheidsfoutjes' gemaakt
Sleepbootbemanning
moest vluchten
voor kruiend ijs
NAVO SIGNALEERT
TERRORISTEN-NETWERK
Door helikopter van drijfijs gehaald
WINTER BLIJFT
GEMEENTE: „DE
VOORSTANDERS
HOOR JE NIET"
Willebrands en
de dialoog
219e jaargang no. 31
Vrijdag 6 februari 1976
VAKBEWEGING EN
CONSUMENTEN
ORGANISATIES:
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Minister Lub
bers (economische zaken) krijgt
een pakket wensen op het ge
bied van de prijzen op zijn ta
fel. Daarvoor hebben de vak
centrales en de consumenten
organisaties donderdag gezorgd.
Tijdens een gesprek met hoge
ambtenaren van economische
zaken kwamen zij met verlan
gens als: afremming van de
PTT-tarieven, maatregelen te
gen nog hogere aardappelprij
zen, een einde maken aan het
huidige benzineprijsbeleid.
Bij vakbeweging en consumentenor
ganisaties leeft duidelijk het besef dat
bepaalde prijzen, die van belang zijn
voor het consumptiepakket, de laatste
weken weer zeer duidelijk en snel
stijgen. Zij vinden dit een moeilijk te
verteren zaak, mede gezien de loon
maatregel waardoor duizenden Neder
landers eind januari netto minder in
him „loonzakje" aantroffen.
Om hun bezorgdheid naar voren te
brengen hebben NW, NKV en CNV
samen met de Consumenten Bond en
Konsumenten Kontakt donderdag ge
sproken met o.a. drs. K. Morée, direc
teur prijzen van het ministerie en L.
M- Bruins, directeur Economische
Controle Dienst. Maandag gaat dit
gesprek met ambtenaren nog voort en
donderdag 12 februari komen de ver
tegenwoordigers van vakbeweging en
consumenten bij Lubbers op
zoek.
Gevraagd is ook naar prijslijsten
van produkten per 3 december, de
datum waarop de loonmaatregel van
kracht werd, maar ook de datum die
geldt als nieuw startpunt voor de
doorberekening van kosten in de prij
zen. Hierover zal nog nader worden
gesprokent Namens de vakbeweging is
gesteld 'dat zij niet voelt voor een
algemene prijsstop.
Aardappelen
Zo'n maatregel zou nadelig effecten
kunnen hebben voor de werkgelegen
heid, bijvoorbeeld in de detailhandel.
Wel werd gepleit voor sectorsgewijze
ingrijpen als de prijzen van bepaalde
produkten te veel omhoog schieten.
Als voorbeeld werd gewezen op de
aardappels en werd gevraagd een ex
portstop voor dit prodnkt in te stel
len. Van de 550.000 ton aardappels die
dit seizoen zouden worden uitgevoerd,
is inmiddels 480.000 ton al over de
grens.
Maar aangezien de oogst groter is
dan verwacht, zou stoppen met de
uitvoer toch prijsdrukkend kunnen
weiken, zo meent men. Van de zijde
van het ministerie werd gesteld dat
zo'n maatregel vermoedelijk alleen in
EEG-verband kan worden genomen.
Niettemin zal de vraag aan de minis
ters Lubbers en Van der Stee (land
bouw) worden voorgelegd.
Wat de PTT-tarieven betreft, dit
staatsbedrijf is uitgegaan van een
loonkostenstijging van 12 procent. Nu
de regering de loonkostenstijging
sterk afremt, wordt de stijging mis
schien 10 of minder. Dan zou er een
„ruimte" van 50 miljoen ontstaan.
Vraag aan de regering: compenseer
dan door de telefoontarieven niet te
verhogen. Deze verhoging is gepland
per 1 april. Op die datum gaan ook
de posttarieven omhoog, maar die
maatregel kan niet meer ongedaan
worden gemaakt.
(Zie slot pagina 3 kolom 4)
In Middelburg wordt vandaag een
wereldwijd podium voor de actu
ele kunst gesticht (pagina 7);
Teleurstelling
CNV-voorzitter Lanser ziet het
kabinetsbesluit over de onderne
mingsraden niet zo zitten
6);
Nieuws uit Zeeland op pa
gina 2,5, 6, 7,9.
Binnen- en buitenland op
pagina 3 en 11.
Opinie en achtergrond op
pagina 4.
Sport op pagina 12 en 13.
Radio en tv op pagina 15.
Beurs en financiën op pagi
na 17.
AMSTERDAM (ANP) Bij een
bergingspoging van een vorige
week op het IJsselmeer half on
der het ijs geraakt motorschip
is donderdagmiddag de Amster
damse sleepboot Heyme Goed
koop vijf kilometer uit de kust
van Enkhuizen door kruiend ijs
overvallen en ernstig bescha
digd.
Kapitein Piet Kraayenoord wist zich
met zijn machinist en een matroos
niet zonder moeite in veiligheid te
brengen. Nadat ze over hun radio-
Installatie de buitenwereld hadden ge
waarschuwd, sprongen ze van het in
al zijn voegen krakende schip en wis
ten zich over de kruiende schotsen in
veiligheid te brengen naar een groot
stuk drijfsijs.
Daar werd het drietal een uurtje later
opgetrokken door een helikopter van
de Marine Luchtvaartdienst en veilig
naar het marinevliegkamp De Kooy'
bij Den Helder gebracht-
Intussen was bij het gezonken schip
een tweede boot van de rederij Goed
koop achter gebleven, namelijk het
bergingsvaartuig De Redder', dat zich
donderdagmiddag dus ook in een zeer
benarde positie bevond. Aan boord
van De Redder' bevond zich een vier
koppige bemanning, die ondanks het
slechte nieuws van de sleepboot Hey
me geen beroep wilde doen op de he
likopters, doch de voorkeur gaf aan
jg te worden ontzet,
donderdagmiddag 2
sleepboten uit de haven van Urk 'net
IJsselmeer op. Deze boten slaagden
erin zowel „De redder" als "Heyme
Goedkoop" de haven van Enkhuizen
binnen te slepen.
Nederland zal dit weekeinde op
de schaats kunnen blijven. Van
daag is het al een week achtereen
in het grootste deel van ons land
mogelijk om op banen en vijvers
te schaatsen, en dat is de laatste
jaren niet meer voorgekomen. Met
de oostelijke stroming blijft in de
iets hogere luchtlagen vochtige en
wat zachtere lucht naar ons land
stromen, waardoor het in de mid
dag ld 2 graden kan dooien, maar
overigens blijft het kwik onder
nul.
Tijdens opklaringen is juist 'e
nachts boven de sneeuw gebieden
gemakkelijk 4 tot 5 graden vorst
mogelijk, en dat is voldoende om
in de ijstoestand voorlopig geen
belangrijke verandering te bren
gen. Fronten met neerslag zijn er
voorlopig evenmin onderweg.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het geharrewar in het kabinet en daarbuiten over
de presentatie en de inhoud van het wetsontwerp voor een on
dernemingsraad (OR)-nieuwe stijl is donderdag bijgelegd. Zowel
minister-president Den Uyl als vice-premier Van Agt hebben
daarbij schuld op zich genomen. Zij deden dat in de tweede ka
mer bij de beantwoording van mondelinge vragen afkomstig van
de liberale oppositieleider Hans Wiegel. Deze is van mening dat
het aanzien van de politiek door de uitspraken van de ministers
is geschaad. Wiegels verzoek om meer informatie over het ak
koord werd eveneens ingewliligd. De regering publiceert de tekst
van wat premier Den Uyl en minister Boersma (sociale zaken)
woensdag de pers vertelden over het in het kabinet na moeizaam
onderhandelen bereikte compromis.
Het kan overigens nog een aantal het kabinet erin slaagt om het ont
weken duren voordat het ontwerp van
wet voor een OR-nieuwe-stijl klaar is
en bij de Tweede Kamer wordt inge
diend. Premier Den Uyl erkende dat
voor het kernpunt waarover woensda
gavond in Den Haag zo'n deining
ontstond, nog geen definitieve wet
tekst is geformuleerd. De relatie tus
sen de OR-nieuwe-stijl en de directie
is dus nog niet helemaal dnide-
jk-
Hoofdlijnen
Geheim rapport: internationaal verband
(Van onze correspondent)
BRUSSEL, DEN HAAG Bij de NAVO heerst verontrusting over
het uitlekken van een uiterst geheim rapport omtrent de orga
nisatie, financiering en bevoorrading van een internationaal net
werk van terroristische organisaties. De studie, die enkele maan
den geleden werd voltooid, is een samenvatting van gegevens die
de veiligheidsdiensten van de lidstaten hebben verstrekt en ont
hult wat wordt genoemd 'duidelijke' banden tussen terreurgroe
pen in Europa, het Midden-Oosten, Azië en Latijns-Amerika.
gen andere functionarissen dat dit wel
degelijk het geval is.
Het rapport, zou echter zo zorgvuldig
in de windselen der geheimhouding
zijn gewonden, dat zelfs binnen het
hoofdkwartier van de Atlantische Ver-
dragsorganisjjtie niet meer dan een
Volgens welingelichte kringen in
Brussel hebben vooral West-Duitsland
en de Verenigde Staten veel gegevens
bijgedragen. Maar terwijl een officiële
NAVO-woordvoerder suggereert dat
het rapport niet op het Brusselse
hoofdkwartier werd vervaardigd, zeg-
twintigtal personen er kennis van
heeft kunnen nemen. Het „lek" zou
zijn ontstaan, nadat het rapport aan
de lidstaten was verstrekt ter nadere
bestudering.
Volgens het rapport zou het terro
ristische netwerk vanuit een Parijs'
hoofdkwartier opereren en worden ge
financierd door Irak. Syrië. Lybie,
Zuid-Jemen en Cuba. De Oosteuropese
landen zouden als wapen leveranciers
optreden- De Venezolaan Carlos wordt
genoemd als sleutelfiguur in het terro
rist ennet. Carlos wordt door in ieder
geval alle westerse geheime diensten
gezocht, vanwege zijn aandeel in de
gijzeling van de olieministers in We
nen vong jaar december, en politieke
moorden en bomaanslagen in Frank
rijk en Engeland-
(Zie slot pagina 3 kolom 5)
werp tot wet verbeven te krijgen. .Dit
zal weliswaar moeilijk zijn, maar niet
onmogelijk", aldus de vice-premier.
Den Uyl wees erop dat het compro
mis nog slechts op hoofdlijnen is
uitgewerkt. Een aantal zaken moet
nog wet-technisch vertaald worden.
Belangrijk is dat de ministers die de
nieuwe wet bij de Kamer zullen indie
nen Boersma. Lubbers (economi
sche zaken) en Van Agt volmacht
hebben gekregen om de zaak samen
met de minister-president af te wer
ken.
Zonder meer van de hand gewezen
werd het verzoek van de oppositielei
der om er voortaan een gewoonte var
te maken, bij belangrijke kwesties
behalve de pers ook de Tweede Ka
mer te informeren over de hoofdlij
nen van kabinetsbeslissingen. Premier
Den Uyl wees bij zijn mondelinge
beantwoording van de vragen van
Wiegel en andere afkomstig van PvdA-
leider Ed van Thijn, er de bijna
voltallige Tweede Kamer op, dat het
staatsrechtelijk onjuist zou zijn om
aan het verzoek van de liberaal te
voldoen,
In de jaren 60 is het gewoonte
geworden om de pers summier te
informeren over belangrijke in het
kabinet genomen besluiten. Het gaat
dan vaak om zaken die nog niet bij
de Tweede Kamer aangeboden mogen
worden, omdat de Raad van State
(adviesorgaan van de regering) er
eerst nog een oordeel over moet ge
ven. De grondwettelijk geregelde ver
houdingen tussen kabinet, parlement
en Raad van State zouden dan geweld
worden aangedaan, aldus de minister
president. Hij erkende da: er altijd
een natuurlijke spanning zal blijven
bestaan tussen de informatie van de
persmedia en die van de leden van de
Tweede Kamer.
Op band
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
KRITIEK OP KORTE TERMIJN VOOR INSPRAAK
MIDDELBURG Het verkeers
plan voor de binnenstad (veT
keerscirculatieplan) dat b. en
van Middelburg vorige
maand publiceerden, heeft tot
nu toe opvallend veel bezwaren
opgeroepen. De ingrijpende ge
volgen van het plan aanleg
voetgangersgebieden, terugdrin
gen van het autoverkeer en
openhaar vervoer uit het "hart.'
van de binnenstad hebben al
tot felle reacties geleid.
Daarnaast is van verschillende kanten
kritiek op de inspraakprocedure die
de gemeente bij deze plannen volgt.
Van meerdere kanten is de inspraak-
termijn te kort genoemd en wordt
gesuggereerd dat de gemeente de
plannen er 'door wil drukken'.
Van de zijde wan de gemeente bena
drukt voorlichter M. A. Mondeel ech
ter dat de gemeente juist erg zijn
best doet om de inspraak op dit plan
zo groot mogelijk te doen zijn. De
inspraakperiode gisteren sloot de
termijn voor de schriftelijke reacties
en maandag volgt de openbare hoor
zitting ziet hij ook niet als te kort.
„Het had misschien langer gekimd,
maar een aantal onderdelen waren al
lang bekend", zegt hij.
De vele kritiek op het plan ziet voor
lichter Mondeel voor de beoordeling
niet alleen als maatgevend. „Het is
voor een gemeentebestuur erg moei
lijk, want de mensen die voor zijn
hoor je niet. Daardoor krijgen de
reacties een negatiever beeld. Als je
het er mee eens bent reageer je niet
zo gauw", is zijn mening.
Overigenh is men bij de gemeente blij
met de grote belangstelling voor het
plan. Van de vereenvoudigde versie
van het plan gingen een 1000 exempla
ren de deur uit. van de voorlichting in
het stadhuis werd druk gebruik ge
maakt en het aantal schriftelijke reac
ties bij de gemeente lag donderdag
morgen al op een 70, terwijl nog een
groot aantal werd verwacht.
In de kritiek, zoals die vooral de
afgelopen week naar buiten kwam,
ligt de nadruk op de inspraak-proce
dure, die als te kort wordt ervaren.
Wat betreft de inhoud van het plan
ondervindt de doorgangsroute die
langs de kaaien is gedacht grote be
denkingen. Datzelfde geldt voor het
verdwijnen van het openbaar vervoer
uit het "hart' van de binnenstad-
Op het punt van de inspraak kwam
de meest nadrukkelijke reactie van de
welzijnsraad. Deze tekende woensdag
protest aan tegen de gevolgde proce
dure. De welzijnsraad zei daarbij te
spreken 'naar aanleiding van talloze
bezwaren van groepen binnenstadsbe-
woners'.
Een van de bezwaarde groepen bin
nenstadsbewoners is de onlangs opge
richte wijkvereniging 'Zuid-west Cen
trum'. Deze spreekt zijn verontrusting
uit over de gevolgde inspraak-procedu
re. De korte tijd voor de schriftelijke
reacties (een kleine 3 weken) wekt
naar hun mening de indruk dat de
gemeente de zaak er 'door wil druk
ken'.
Doordrukken
De wijkvereniging kondigt voor de
hoorzitting van maandag tegelijk een
reolutie aan, waarbij men stelt: „Het
geeft te denken dat een van de druk
ste aan- en afvoerroutes naar Veere
en één der industrieterreinen, voert
direct langs plus minus 10 procent
van Middelburgse monumenten".
Het gemeentebestuur werd deze week
overigens ook van een andere kan
gebrek aan inspraak verweten. In het
jaarverslag 1975 van de Middelburgse
centrale van ondernemers in het mid
den- en kleinbedrijf (mooi werd ge
steld dat in miadenstandskring ae
vrees heerst voor 'opgedrongen maat
regelen'.
In datzelfde verslag verweet de MCO
de gemeente gebrek aan overleg en
kondigde men veelbetekenend aan dat
met betrekking tot de promenadeplan
nen van het gemeentebestuur 'alle
juridische maatregelen z'jn geïnventa
riseerd'.
Voetgangersgebied
Opvallend in de reacties op het ver
keersplan is overigens dat buiten de
bezwaren in middenstandskring (waar
overigens ook voorstanders zijn) wei
nig bezwaren naar voren zijn ge
bracht tegen de aanleg van de voet
gangersgebieden. Zoals bekend wil de
gemeente in september '76 beginnen
met de Lange Delft en in "77 met de
Lange viele.
De gevolgen van juist die maatregel
een drukker verkeer op de kaaien,
die dan doorgangsroute langs de stad
(Zie slot pagina 9 kolom 6)
mt
W\
Karömaa
heeft
tel van W
WU1
in bezit
is aarta-
Lsschop van Utrecht. Hf*
allemaal heel vriendelijk
egaan: een minzame kar-
nchtig formulerend, een
afwa
Jjmilijn.
dtoaal.
kerkprovincie in
om het beste er van te hopen. Op de
ook kardinaal Aifrink te zien. raag
glimlachend: hij kon de zware las:
overdragen en zal nu van enige af
stand toezien hoe zijn opvolger de pro
blemen zal aanpakken. Aanpakken: is
dat niet een te fors woord in dit ver
band? Het zou kunnen duiden op een
ander beleid dan kardinaal Aifrink de
laatste Jaren heeft toegepast: wordt
een dergelijke verandering verwacht?
Uit allerlei uitlatingen en vooral uit
spraken van wat men de 'progressieve
kant' zou kunnen noemen valt af te
leiden dat op een continuering van
het huidige beleid wordt gerekend: e»-n
'gezagsuitoefening in dialoog' zoals dat
beleid wel Is genoemd Het gaf ruimte
aan allerlei ontwikkelingen, waarbij
tot aan de uiterste grens werd gegaan
van wat in Rome betamelijk c*n ver
antwoord werd geacht. Zal daarop ook
in de toekomst kunnen wonden ge
rekend?
Misschien. Toch kan er niet aan
worden voorbij gegaan dat de
nieuwe aartsbisschop tan Utrecht
rechtstreeks uit het Vaticaan komt:
hij kent de bestuurspraktijk in het
centrum van de kerkelijke hiërarchie
als weinig anderen, hij maakte er dee!
van uit. Sterker: nog steeds maakt hij
er deel van uit Bij de benoeming van
kardinaal Willebrands in Utrecht is
immers meegedeeld dat hij zijn Ro
meinse functie bij het secretariat-
voor de eenheid der christenen zal
behouden. De huidige aartsbisschop
van Utrecht zal in de Nederlandse
kerkprovincie tot geen ander beleid
kunnen besluiten dan hij in Rome
heeft gevoerd en nog zal voeren. In
overeenstemming met zijn beminne
lijke persoonlijkheid zal dat naar bui
ten ongetwijfeld mild in de argumen
tatie zijn, getuigend ook van begrip
voor andere opvat
tingen, maar deson
danks zonder enige
afwijking van de in
Rome uitgestippel
de lijn. Onlangs zei
ons iemand die de nieuwe aartsbis
schop van Utrecht redelijk goed kent.
dat op kardinaal Willebrands een
oorspronkelijk in het Latijn genoteer
de bekende uitdrukking van toepas
sing is: "krachtig wat de zaak betreft,
vriendelijk in de methode'. Onze zegs
man voegde geamuseerd aan tot:
'Zoek maar eens op van wie dat ge
zegde afkomstig is'. Het bleek van
Claudius Aquaviva te zijn, de vierde
generaal der Jezuïeten, die leefde van
1543-1615. Een aardige bijzonderheid
is in dit verband dat deze Aquaviva
in 1612 de Belgische provincie van zijn
orde in een Franse en een Vlaamse af
deling splitste en met deze laatste
groep de z.g. Hollandse Zending van
de R.-K_ Kerk in Noord-Nederland be
dreef. Ook toen al werd deze vriende
lijke, maar vastberaden regel ten aan
zien van de katholieken in Nederland
toegepast.
De belangrijkste vraag in zake het
toekomstig beleid van de nieuwe
aartsbisschop van Utrecht is op dit
ogenblik: zijn er thans dringende za
ken aan de orde, waarin hij zijn eigen
opvatting moet laten uitkomen? Dat is
inderdaad het geval De laatste jaren
zijn er onder meer tengevolge van
de spanningen met Rome over de bis
schopsbenoemingen in Rotterdam en
Roermond nogal wat zaken blijven
liggen. Kardinaal Willebrands zal ze
onvermijdelijk binnen het episcopaat
aan de orde moeten stellen: de studen
tenparochies in enkele universiteits
steden, de moeilijkheden rond de theo
logische vorming bij de priesteroplei
ding, meer in het bijzonder de plaats
daarin van gehuwde docenten. Wat
minder spectaculair maar toch
reëel zijn de her en der in Neder
land ontstane verschillen in de prak
tijk van de katechese. Dan is er ver
der de vrijmoedige opstelling vrij
moedig vanuit een Romeinse gezichts
hoek beschouwd van priesters en
leken inzake de oecumene. "Men is te
genwoordig bij ons protestanter dan
de protestanten' zei ons onlangs een
bezorgde priester. Deze laatste proble
matiek kent de kardinaal als geen an
der: hij is dé deskundige in oecume
nische vraagstukken van de R.-K. Kerk.
De hier gegeven opsomming van actu
ele vraagstukken is overigens verre
van volledig, maar maakt hoe dan ook
duidelijk dat aartsbisschop Wille
brands een kardinaal uit het Vati
caan het in zijn nieuwe functie niet
gemakkelijk zal krijgen. In een ge
sprek deze week met een r.-k.-vakbroe-
der uit de Journalistiek toonde deze
zich tegenover ons uiterst optimis
tisch: Tk maak me geen zorgen: Wil
lebrands zal zeker als zijn voorganger
het bisschoppelijk gezag in een voort
durende dialoog uitoefenen'. Dat is
zonder twijfel juist. De vraag is ech
ter: mei wie wordt deze dialoog ge
voerd? Met Rome. ir. het oyzonder
met paus Paulus? Of wordt er in die
relatie uitsluitend geluisterd, om ver
volgens met de Nederlandse kerkpro
vincie een dialoog te voeren weliswaar
op vriendelijke toon, maar met een
harde kern? Krachtig wat de zaak be
treft'. In de komende maanden zal
blijken of vanuit Utrecht weer wordt
teruggekeerd naar deze oude, vastbe
raden regel uit de dagen der Holland
se Zending
Voor de eerste maal onder het
nieuwe bewind zullen op 20 maan in
Cambodja parlememsverltieringea
worden gehouden.
