PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KABINET DOET LAATSTE POGING
IMPASSE TE DOORBREKEN
Kamer schaart zich in meerderheid
achter regeringsbesluit kerncentrales
Druk intern beraad in Den Haag
ADVIES AAN MINISTER
OVER LOONMAATREGEL
Diplomaat gepakt
met lading heroine
30 Franse kinderen
als gijzelaars vast
P. ELENBAAS ZONEN
Personeelsraad
is terugzetten
van de klok
Vorstelijk
pag. 2
219e jaargang no. 29
Woensdag 4 februari 1976
GARAGEBEDRIJF
NKUW- EN 8T JOOSLAND - TEL 01182-1»!
REPARATIE - ALLE BEDRIJFSAUTO'S
WARSCHAU: Na de felle s
stormen van de laatste tijd in Po-
'en, zijn gebouwen op de top van
Sniezka-berg herschapen
haast on-aardse sculpturen, die
ten merkwaardige, koude sfeer op
roepen.
WERKGEVERS EN VAKBEWEGING EENS:
DEN HAAG Werkgevers en vakbeweging zijn het dinsdag
avond met elkaar eens geworden over een advies aan minister
Boersma van sociale zaken over het ontheffings- en vrijstellings-
beleid ten aanzien van de loonmaatregel. Ondanks verschillende
principiële uitgangspunten, krijgt de minister vandaag een ad
vies op tafel, dat ingaat op technische punten.
„Het is een verre van eenvoudige
zaak geweest, waarbij verschillende
collectieve arbeidsovereenkomsten en
afspraken ter sprake zijn gekomen'
aldus de looncoimnissie na afloop va'
het beraad.
De werkgevers hebben zich gesteld
op het standpunt van de minister, dat
er alleen een algemene ontheffings
maatregel moet komen waardoor
aperte onbillijkheden moeten worden
voorkomen. De vakbeweging is van
mening dat ook op Onderdelen onthef
fing moet kunnen worden verleend,
omdat voor 3 december 1975 in cao's
gemaakte afspraken nagekomen die
nen te worden-
Langlopend
In ieder geval werd men het erover
eens dat de minister ontheffing moet
verlenen aan afspraken die langlo
pende collectieve arbeidsovereenkom
sten zijn gemaakt, zoals in de agrari
sche cao, de toerwagensector en het
beroepsgoederenvervoer. Het gaat
hier om het inhalen van loonachter
standen en arbeidstijdverkorting.
Voorts meent men. dat ook ontheffing
moet worden verleend als in een cao
een vakantie van vier weken wordt
opgenomen, omdat dit m het laatste
centraal akkoord wa*
ken.
waadagii in
de krant
Tevergeefs
Een grootscheepse speuractie van
Bruse vissers naar een verdwenen
sportvisser bleef zonder resultaat
(pagina 2)
Montedison
De (eventuele) komst van de che-
niiegigant Montedison naar het
Sloe blijft de gemoederen bezig
houden (pagina 6)
Nieuws uit Zeeland op pa
gina 2, 5, 6, 7, 8, 9.
Binnen- en buitenland op
pagina 3,11,17.
Opine en achtergrond op pa
gina 4.
Sport op pagina 12, 13,15.
Radio en tv op pagina 19.
Beurs en financiën op pagi
na 21.
pensioenen worden getroffen door de
loonmaatregel- ,De hele pensioenop
bouw wordt nu getroffen. De loon
maatregel geeft daarin een breuk",
aldus de looncommissie, die van me
ning is dat afspraken tot verbetering
van de pensioenregels, gemaakt
3 december, van de loonmaatregel
uitgesloten dienen te worden.
Trendbeleid
De minister krijgt ook het advies
de bedrijfstakken waar men in de
loonvorming het trendbeleid van de
ambtenaren volgt, van de algemene
maatregel uit te sluiten. „De ambtena
ren hebben nu hun 4.5 procent prijs
compensatie gekregen, en het zou
(Zie slot pagina 3 kolom 4
SCHIPHOL (ANP) Douane-ambtenaren op Schiphol hebben maandag een
ambassade-secretaris van de Afrikaanse staat Sierra Leone betrapt op een
poging om in zijn bagage 16,5 kg heroïne, ter waarde van anderhalf tot twee
miljoen gulden, ons land binnen te smokkelen. De man werd terstond aange
houden door de dienst luchtvaart van de rijkspolitie. Enkele uren later werden
bovendien drie Chinezen als adspirant-kopers gearresteerd.
De hoofdofficier van het arrondissement Haarlem, mr. J. L. Andreae, heeft dit
dinsdagavond bevestigd.
De Afrikaanse diplomaat arriveerde als toerist uit Azië en genoot volgens mr.
Andreae geen juridische immuniteit, ook al reisde hij op een diplomatiek pas
poort. „Hij had geen recht om zich te beroepen op diplomatieke onschendbaar
heid", aldus de officier, „omdat hij zich niet op een dienstreis bevond en om
dat hij niet in West-Europa was geaccrediteerd".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG In een soort nu-of-nooit-stemming zal het kabinet zich in de loop van de ochtend
buigen over een laatste compromisvoorstel over het omstreden wetsontwerp op de ondernemings
raden. AR-fractieleider Aantjes zei gisteravond laat te verwachten dat men er vandaag wel uit zou
komen. Andriessen (kvp) sprak van „een allerlaatste poging". Een woordvoerder van de PvdA
liet weten dat er gisteravond „contouren waren geschetst voor een mogelijke oplossing".
Het compromisvoorstel dat nu op
tafel ligt komt ui*, de progressieve
hoek. Het is ontstaan door het voor-
de linkse bewindslieden onaanvaardba
re element te halen uit het voorstel
dat Van Agt (KVP) maandagavond
indiende, maar dat gisteren vrij radi
caal door de progressieven van tafel
werd geveegd- Het voorstel-Van Agt
hield in dat bij zwaarwichtige beslis
singen in een bedrijf de personeels-
raad (zonder directeur) zelfstandig
advies mag uitbrengen, tenzij de
directie zich tegen het geven van
adviezen uitspreekt. Het voorstel van
de progressieven zou erop neerkomen
dat overleg tussen directie en perso-
neelsraad gehandhaafd blijft. De pro
gressieven hebben echter het element
dat bepaalt dat er geen advies mag
komen als beide partijen daarover
geen overeenstemming bereiken, er
uitgehaald.
Onafhankelijk van de opvatting van
de bedrijfsleiding kunnen de perso-
neelsraden besluiten advies te geven,
aldus naar verluidt het compro
misvoorstel van de progressie ven. Het
interne beraad over deze allerlaatste
suggestie ging gisteren tot diep in de
avond door PvdA-fractieleider Van
Thijn sprak er in het tweede-kamerge
bouw over met 4 socialistische mi
nisters. terwijl in de kamer ernaast
zijn collega's Andriessen en Aantjes
de zaak doorpraatten met minister
Boersma.
misverstanden en geruchten
Om zes uur gisteravond, toen het
Daarbij zou dan geen onaanvaard- -
baar van het kabinet komen. Dat
bericht werd echter een half uur later
ingetrokken. Het berustte volgens del (Zie slot pag. 3 kol. 1
woordvoerder van de KVP-fractie op)
Onderhandelingen over eisen
DJIBOUTI (AFP, DPA) De onderhandelingen over de vrijlating
van 30 kinderen van Franse militairen in Djibouti, die gisterochtend
werden ontvoerd door vier leden van het 'front voor de bevrijding
van de Somalische kust', hadden gisteravond laat nog geen resulta
ten opgeleverd.
Verwarring
De verwarring in het kamergebouw
werd dinsdagavond rond tien uur erg
groot toen van officiële KVP-zijde
werd aangekondigd dat het kabinet
uit ..de. problemen was gekomen en dat
men het vanmorgen eens zou worden
over een compromis waarbij alle par
tijen zich konden neerleggen. Het oor
spronkelijke voorstel-B oersma zou
worden ingediend, en de KVP zou van
Den Uyl de ruimte krijgen om bij het
kamerdebat pogingen te ondernemen
alsnog een kamermeerderheid te vin
den voor het voorstel van de Chris
ten-democraten.
De mannen hielden de schoolbus aan.
dwongen enkele volwassenen uit te
stappen en reden vervolgens met de
kinderen weg in de richting van de
grens van Somalië. Daar opende de
politie bet vuur op de bus. waarvan
een band werd lek geschoten.
Bij het invallen van de nacht stond de
schoolbus met de 30 kinderen en twee
chauffeurs tnder bewaking van de
guerrillastrijders nog bij een wegver
sperring, die was opgeworpen om te
voorkomen dat de ontvoerder met
hun gijzelaars de wijk zouden nemen
naar het aangrenzende Somalië
De ontvoerders eisen dat Frankrijk
onmiddellijk onderhandelingen begint
met hun beweging over het verlenen
van onafhankelijkheid aan het 'gebied
van Afars en Issas', het voormalige.
Frans Somaliland. Voorts verlangen
zij dat twee leden vim hun beweging
die wegens het doden van een Franse
gendarme tot gevangenisstraf zijn ver
oordeeld. worden vrijgelaten.
In Parijs laat president Valery Gi
scarö d'Estaing zich op de hoogte
houden van het verloop van de onder
handelingen. Zijn minister van buiten
landse zaken. Sauvagnargues, ontbood
de ambassadeur van Somalië.
Het 'front voor de bevrijding van de
Somalische kust' is in Mogaóisjoe
gevestigd. In maart van het vorig jaar
werd daar de Franse ambassadeur.
Jean Guery. ontvoerd door '.eden van
het front. Na vijf dagen onderhande
lingen werd hij tenslotte in Aden in
Zuid-Jemen uitgewisseld tegen twee
ij veraars ."oor de autonomie van het
'gebied van Afars en Issas', die in
Frankrijk tot levenslange gevangenis
straf waren veroordeeld-
Frankrijk heeft al eerder laten weten
dat het bereid is de Afars en Issas
onafhankelijkheid te verlenen, net ge
bied, aan de Bode Zee gelegen, is
maar 22 800 km2 groot. Er wonen
150 000 mensen. Somalië maakt er
op.
LANSER (CNV):
UTRECHT (ANP) CNV-voorzitter
J. Lanser vindt dat met de komst van
de personeelsraad, de ondernemings-
raad-nieuwe-stijl zonder directeur, de
klok zou worden teruggezet. De Fe
deratie Nederlandse Vakbeweging
(FNV) die zo'n personeelsraad wdil
kert daarmee terug naar het verle
den, zei Lanser dinsdag op een bijeen
komst met CNV-leden in Lelystad.
NVV en NKV laten zich leiden door
een denken vanuit klasse- en belangen
tegenstellingen. terwijl het CNV zich
wil laten leiden door verantwoorde-
lijkheidsdenken, aldus Lanser- .Daar
om pleiten wij voor behoud en ver
sterking van de ondernemingsraad en
wijziging van de structuur van de
onderneming. Daarmee staan wij met
ons gezidcht naar de toekomst", zo zei
hij. Het gebeuren van de onderneming
is een zaak van gemeenschappelijke
verantwoordelijkheid, aldus Lanser.
Daarom dient ook de directeur deel
uit te maken van de ondernemings
raad.
JANNIE HEIDA
MEISJE (21)
VERMOORD
EPE (ANP) Dinsdagmorgen
ongeveer half negen heeft
inwoner van Heerde in een grep
pel langs een landweggetje in de
buurtschap Vorchten het stoffe
lijk overschot aangetroffen van
de 21-jarige Jannie Heida uit
Epe. Het meisje, onderwijzeres
aan de lagere school in Epe, blijkt
te zijn gewurgd. De politie sluit
een zedenmisdrijf niet uit. Het
meisje werd gekleed aangetrof
fen.
Het voorlopig onderzoek van de po
litie heeft uitgewezen dat het meisje
vrijdagavond om ongeveer half elf
voor het laatst is gezien. Zij heeft toen
haar kosthuis verlaten om uit te gaan.
Toen zij de daaropvolgende zaterdag
niet thuis bleek te zijn gekomen heeft
een kennisje dit bij de politie in
gemeld.
EERST INSPRAAKPROCEDURE IN PLANOLOGISCHE KWESTIES
NADERE STUDIE OP
TECHNISCHE PUNTEN
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG De meerderheid van de
Tweede Kamer stemt ermee in dat
regering het besluit over de bouw van!
drie nieuwe kernenergiecentrales heeft
uitgesteld tot 1977. De meeste fracties
gaan ermee akkoord dat eerst een
inspraakprocedure wordt doorlopen,
waarbij de planologische kant van de
zaak wordt bekeken en waarbij onder
meer Borssele als mogelijke vestigings-
splaats aan nadere discussie wordt
onderworpen, om pas daarna een defi
nitieve beslissing te nemen.
Intussen wordt nadere studie verricht
op een aantal technische punten. Een
minderheid van de Kamer, gevormd
door de WD, DS'70 en de SGP, is
van oordeel dat de regering in dit
stadium een beslissing had moeten
nemen, en dat het onjuist is de moei
lijkheden op te schuiven naar een
volgend kabinet. Dat werd dinsdag
duidelijk tijdens het debat in de
Tweede Kamer over de energienota
van minister Lubbers van economi
sche zaken.
De woordvoerster van de PvdA. me
vrouw Epema-Brugman, stelde dat het
kabinet er verstandig aan heeft ge
daan de beslissing uit te stellen, waar
door er tijd is voor nader onderzoek,
onder meer naar de mogelijkheden
van opslag van radio-actief afval. Me
vrouw Epema pleitte ervoor dat ook
het probleem van de maatschappelij
ke aanvaardbaarheid van de toepas
sing van kernenergie in de komende
tijd wordt bestudeerd. Zij meende
verder dat meer duidelijkheid gescha
pen moet worren over de vraag of
kernenergie goedkoper is dan toepas
sing van conventionele energiebron
nen. en ze drukte minister Lubbers op
het hart dat de bevolking gemotiveerd
moet worden om mee te doen aan de
inspraakprocedure.
Namen
De heer Van Houwelingen i
ARP, die ook namens de KVP en de
CHU sprak, stelde vast dat uitstel van
de beslissing nadelige kanten heeft,
omdat de industrie in onzekerheid
wordt gelaten over eventuele orders,
en omdat compenserende maatregelen
in het totale energiebeleid ontbreken.
Maar hij signaleerde ook voordelen
van het uitstel.
In dat verband voerde hij aan, dat
grote groepen in de bevolking met
argumenten tegen kernenergie komen,
en dat van de overheid om die reden
gevraagd mag worden met grote zorg
vuldigheid te werk te gaan. .Duidelijk
dient te zijn, dat wij toepassing van
kernenergie niet zien als een ideaal
alternatief, en dat wij uitbreiding op
grote schaal onverantwoordelijk vin
den zolang niet de problemen met het
radio-actieve afval zijn opgelost", al
dus de heer Van Houwelingen. Hij
merkte op dat het niet alleen i
over de vraag of in Nederland drie
nieuwe kerncentrales gebouwd kunnen
worden, maar dat jok rekening ge
houden moet worden met wat elders
in Europa gebeurt.
„Het zal duidelijk zijn dat wij er
mee kunnen instemmen dat thans nog
geen definitieve beslissing wordt geno
men over de uitbreiding van kernener
gie in Nederland. Het zorgvuldige af
wegen van voor- en nadelen kost nu
eenmaal tijd", aldus de heer Van
Houwelingen.
Blind paard
De heer Terlouw van D'66 stelde
vast dat minister Lubbers niet kan
worden verweten „dat hij als een
blind paard voortholt op de kernener
gieweg", Hij stelde dat voorlopig geen
uitbreiding van het kernenergieparfc in
Nederland moet plaatsvinden. Daarbij
voerde hij aan dat Nederland nu een
overcapaciteit heeft van elektrische
centrales. Verder betwijfelde hij of
het risico van de produktie van splijt
baar, voor nucleaire wapens geschikt
materiaal, aanvaard kan worden. Hij
meende ook dat ermee gerekend moet
worden dat de mens de ruimte die er
is, opvult. „We gaan altijd door tot de
gevuld is. Als we een nieuw
fiantlijn
energiedomein openen, dan zullen we
ook dat domein vullen. Met drie kern
centrales zou misschien te leven val
len, maar het worden ongetwijfeld
opstapjes naar meer", stelde hij.
De heer Kruisinga van de CHL"
schaarde zich achter de opmerkingen
van de heer Van Houwelingen. en hij
hield minister Lubbers voor dat de
publieke opinie van veel belang is, en
dat het aanwenden van kernenergie
ook een zaak is van sociale psycholo
gie.
De heer Jansen van de PPR betoog-]
de dat niet alle technische problemen!
zijn opgelost, dat een koppeling me:
atoombewapening mogelijk is, en dat:
derhalve niet aan alle voorwaarden is
voldaan. Hij had liever gehad da: üe
regering de knoop had doorgehakt, en
een negatieve beslissing had genomen]
over de bouw van de drie nieuwe]
centrales, maar hij was niet ontevre-]
den over het uitstel, dat zijns inziens]
de mogelijkheid voor nieuwe bezin-1
ning schept.
Zie slot pagina 6 kolom 4) I
Executie of uil-
stel van executie
binec.-Der. Uyl ziet
Tniïyvl op dit Ogenblik niet rooo-
kleurig uit: de opvattingen
binnen het kabinet over het
nieuwe wetsontwerp-onder-
nemlngsraden lopen nog
altijd uiteen zodat bet haast oomog»
lijk wordt geacht om alsnog een go
meenschappelijke noemer te vinden.
Vanmorgen zou het beraad verder
gaan. maar dat zou dan in hot bijzon
der de politieke consequenties van de
meningsverschillen moeten behande
len. De vraag is daarbij uiteraard: een
crisis of niet? In Den Haag wordt bij
herhaling verzekerd dat de ministers
zelf hélemaal niet op een breuk uit
zijn. binnen het kabinet i-. <-r de op
rechte wil om uit de problemen te
komen. Maar men moet nu eenmaal
rekening houden met allerlei politieke
factoren en de gewichtigste daarvan
op dit ogenblik is dat aan confessio
nele kant grenzen zijn ge: rokken. Zou
het kabinet daar over heen gaan, dan
zou er een eind komen aan het godo
gen met name bij de KVP en wellicht
ook bij de AR.
Is een crisis op dit ogenblik noodza
kelijk? We stellen deze vraag er van
uitgaande dat het kabinet geen kans
ziet tot een eenstemmig standpunt te
komen ten aanzien van het voorstel -
ondeimemingsraden. Men kan naar ons
gevoel zonder veel moeite en op goede
gronden de theorie verdedigen dat een
crisis op dit ogen
blik niet nodig is.
In de eerste plaats
omdat het kabinet
dat zelf niet wil:
het conflict binnen
de ministerraad heeft de verhoudin
gen niet aangetast, evenmin de bereid
heid om verder te gaan- In de tweede
piaats lijkt ons een crisis, althans op
dit ogenblik, overbodig omdat dit ka
binet in een bijzondere relatie tot de
tweede kamer staat. Voor de PvdA
gaat het om een parlementair kabinet.
KVP en AR daarentegen beschouwen
het kabinet-Den Uyl als extra-parle
mentair. Met andere woorden: de bin
dingen van deze fracties met de rege
ring zijn tamelijk los, de fractievoor
zitters kijken niet voortdurend over de
schouders van hun ministers. Dat was
dan ook één van de redenen op grond
waarvan destijds werd besioten grote
terughoudendheid te betrachten bij
het stellen van de kabinetskwesMe.
Met andere woorden: de ministers
kunnen rustig een besluit nemen over
de ondernemingsraden eventueel
een meerderheidsbesluit om daar
mee vervolgens naar de kamer te gaan.
Op dat moment zal wel blijken hoe de
stemverhouding daar ligt en bij die
gelegenheid kan indien dat nodig
wordt geacht de kabinetskwestie
worden gesteld.
Tegen deze opvatting zij is naar
we hebben begrepen in grote lij
nen ook de gedachtengang van Aantjes
zou men kunnen inbrengen da*, het
alleen maar gaat om een uitstel van
executie. Maar dat is nu juist de
vraag: tussen indiening van het wets
ontwerp en de openbare behandeling
in de tweede kamer ligt een periode
van vele maanden. Het zal zelfs moei
te kosten om een dergelijk voorstel
nog voor het zomerreces te behande
len. Er zou dus een periode beschik
baar^ komen van bezinning, niet alleen
bij de politieke partijen, maar ook
daarbuiten. Op basis van het ingediend
wetsontwerp kan dan een brede als
cussie worden gehouden, waarbij wel
licht ook enig onderzoek gewenst is
naar het functioneren thans van de
ondernemingsraden. Zou tijdens deze
discussie blijken dat de tegenstellin
gen zich verscherpen, dan is vermoe
delijk een scheiding der geesten on
vermijdelijk. Maar wellicht zou men
er ook naar kunnen streven allerlei
polarisatie-effecten te vermijden: wie
weet is dan toch alsnog een gemeen
schappelijke noemer te bereiken. In
ieder geval maakt de hier geschetste
methode op basis van feiten een
wetsontwerp een nadere bezïnnir.g
mogelijk, waarbij niet alleen kabinet
en parlement zijn betrokken.
De complicatie op dit ogenblik is
echter dat KVP-iractievooratter
Andriessen a! enige malen heeft laten
weten dat een bepaald voorstel voor
hem bij voorbaat onaanvaardbaar zou
zijn. Strikt genomen ging Andriessen
daarmee buiten het extra-parlementa:-
re ooekje: een dergelijke opmerking
suggereert dat de fractievoorzitter van
een regeringspartij mee wil sturen nog
voordat de regering met een voorste!
is gekomen. En dat nu is typisch een
houding van een fractievoorzitter, die
een parlementair kabinet steunt. Van
Thijn zou dergelijke uitlatingen wel
kunnen doen voor hem is de relatie
me* zijn ministers die -.-an een parle
mentair kabinet maar Andriessen
zou moeten afwachten: hij gedoogt
deze regering. Door deze ontwikkelin
gen is thans een tamelijk onheldere
situatie ontstaan, die uiteraard haar
oorsprong mede in de moeizame ont
staansgeschiedenis van dit kabinet
neeft- De regering zelf kan echter bij
dragen tot opheldering, door namelijk
net wetsontwerp in te dienen, ook al
zou dat niet de steun van alle mims-
ters hebben. Op die manier kan men
het^ laten aankomen op een ontmoeting
met de kamer over vijf-zes maanden.
Geen executie derhalve, maar in rt
ongunstigste geval een uitstel van
executie. Het kan echter ook tot een
afgelasting leiden: in zes maanden kan
namelijk heel wat gebeuren.
De 9-jarige Micha Wiersma uit Am
sterdam is dinsdagmiddag verdron
ken, nadat hij op een vijver in het
Rembrandtpark in de hoofdstad door
het ijs was gezakt en onder de ijslaag
tereent wass gekomen. Pogingen van
duikers van de brandweer om hem
bijtijds onder het ijs vandaan te ha
mislufeen.
