„Het was zo'n aardige man S'ewningv.a vrij op naam SLACHTOFFERS ROZENGEUR EN MANESCHIJN-VOORLICHTING EEN OP DE VIJF WARRIGE TOESTANDEN ROND HET KOPEN VAN HUIZEN 99 bouwbeschrijving prijzen en verl U hebt al een eigen 1S6.3C buiten wonei nu het nog kan "hmsche beschrijft!* - ZATERDAG 31 JANUARI 1976 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 17 Minister Duisenberg heeft het zelf gezegd: mensen, laat het geld toch rollen. Dat is goed voor de economie van ons land. Nu is meneer Duisenberg een sympathieke baas, dus wat doe je in zo'n geval? Je volgt die wijze raad braaf op en gaat spoorslags met de spaarcenten aan de gang. Open die sok, want het geld moet rollen. Nu zijn we het volk niet om de inhoud van dat spaarvar ken maar meteen banaal over de balk te keilen. Nee, we stoppen het geld liever veilig in waardevaste zaken zoals een huis. Vandaar dat huizen kopen vandaag de dag zo'n geliefde bezigheid is. Een aanstekelijke hobby ook, die niet alleen de mensen die nog ergens een potje hebben in het geweer brengt. Want een eigen huis is tegenwoordig binnen veler bereik. Dankzij allerlei financiële regelingen. Een eigen woning: we hebben er tegenwoordig de mond van vol. Iedereen kent in zijn familie of kennissenkring wel iemand die zich zojuist een eigen pandje heeft aangeschaft of plannen in die richting heeft. Makelaars hebben het er maar druk mee. Aspirantkopers lopen de deur plat. De objecten zijn bijna niet aan te slepen, zo overstelpend is de vraag naar een eigen wo- rijksbijdrage ie won ingen komen M'n dit „,lrrf 9f°en 1rie slaapkam"'* bevir> fh de volqe lebouw b,e'°linaen fes- krabben1"" ning. Als je al die veelbelovende adverten ties mag geloven, speelt het geld nauwelijks een rol. Uit de losse pols worden er wat berekeningen ge maakt, die de niet ingewijde de in druk geeft dat hij welhaast knetter moet zijn om niet op zo'n gunstige aanbieding in te gaan. We worden erop geattendeerd dat die maandlast best meevalt, dat we nu bovendien ook de belasting eens goed kunnen terugpakken. En de financiering is geen probleem. Desgewenst is er de mogelijkheid voor een hypotheek van honderd procent. Maar wel snel be slissen, want er zijn nog zoveel wach tenden voor u. Pistool Het is deze pistool-op-de- borstpohtiek, die veel huizenkopers later in moeilijkheden zal brengen. Men blijkt bij nader inzien te luchtig over allerlei obstakels te zijn heen ge stapt. Die berekening was mooi. daar op het verkoopkantoor, maar de praktijk geeft nu andere dingen te zien. Opeens ligt dat eigen home zwaar op de maag Bruin blijkt het achteraf helemaal niet te kunnen trekken. Gevolg: kommer en ellende alom. Hieronder leest u het verhaal van een Vlissings echtpaar, dat in Soilburg een nieuw huis kocht, maar dat pand na anderhalf jaar reeds openbaar moest laten verkopen omdat men dreigde te bezwijken onder de finan ciële en de psychische druk van het bezit van dat eigen huis. Het echtpaar vertelt: „wij woonden met onze vijf kinderen in een oud huisje waar we helemaal waren uit gegroeid. Vier dochtertjes moesten op één kamer slapen. Het was een onhoudbare toestand omdat het oud ste meisje van dertien huiswerk moest maken in een kamer, waar drie zusjes sliepen. Je zou er. zegt me vrouw, niet goed van worden in dat huis. want je kon er je kont niet ke- Toen zagen we op een zaterdag een advertentie in de krant, waarin stond: „vanaf 285 per maand reeds een ei gen woning." We zijn toen naar dat verkoopkantoor gegaan, zo maar om eens te informeren. Toen ik het be stek zag, verielt mevrouw, werd ik er al helemaal gek van. Je moetje maar voorstellen: zelf in een oud kotje zit ten en dan een tekening onder je neus krijgen van een royaal huis met vier slaapkamers, een tweede wc en zelfs een ligbad. Dat was gewoon een paleisje vergeleken met ons huis met die kleine douche. Meneer vervolgt: „ik ben toen later teruggegaan met mijn loonstrookje om het allemaal eens te laten voorre kenen. Nou, die financiële kant zou geen bezwaar zijn, zeiden ze. Dat was helemaal geen probleem. Ik zou nog geld overhouden. Zeker met die kin derbijslag, van vijf kinderen. En met dat geld. dat ik aan overwerk bijver diende. De gemeente wilde wel ga rant staan, dus ik dacht dat zit goed. Maar ik moest wel vlug laten weten of ik het nou wel of niet deed. ver- Volgens schattingen is er van de vijf gezinnen wel één, dat met plannen loopt om zich een eigen woning aan te meten. Huizen ko pen: we doen het tegen woordig bijna net zo ge makkelijk als in het mono- polyspel. Maar de gevolgen zijn wel iets ingrijpender. Het gaat hier om een van de belangrijkste beslissin gen die een mens in zijn le ven neemt. Toch zijn er veel mensen die er niet zo zwaar aan tillen. Ze staren zich blind op prijzen in ad vertenties en zetten grif een handtekening onder een koopcontract nog vóór dat ze goed en wel beseffen, waar ze aan zijn begonnen. Vaak geeft dat een hoop doffe ellende. Deze pagina staat er vol van. JACQUES CATS teldë de verkoper. Want de huizen gaan weg als warme broodjes, zei die man. Kwitantie Het ging al fout bij de sleutelover dracht. Overeengekomen was dat we bij die gelegenheid 1100 zouden be talen. Maar toen we na een rondgang door het huis, weer beneden kwamen, kreeg ik in de keuken een kwitantie onder mijn neus gedrukt van ƒ2100 Het huis was vlugger afgeleverd en nu kwam er extra rente bij. Maar waar moest ik Ineens die negenhon derd gulden vandaan halen. Ik had ze niet. Het geld dat we opzij hadden ge legd, was voor de vitrage en vloerbe dekking. Mijn man heeft toen hals over kop zijn auto moeten verkopen De tweede tegenvaller kwam niet lang daama. De belastingaftrek moest worden voorgeschoten en met de rente meegerekend liep dat op tot een bedrag van 1785, dat om de drie maanden moest worden neergeteld. Nou dat was op een gegeven moment helemaal niet meer op te brengen, vertelt mevrouw Dat merkte je trouwens in de buurt ook. In het be gin kon je zien, dat overdag de vrou wen gewoon thuis hun werk deden. Maar na een tijdje was geen mens meer thuis. Al die vrouwen gingen uit werken. Alles voor het huis. Ik heb het toen ook nog geprobeerd, maar ga dat maar eens doen als moeder van vijf kinderen. En met dat verhaal dat we onze kinderbijslag ook zouden gebruiken om het huis mee af te beta len, kwamen we ook al niet veel ver der. Want ja, je kinderen moeten tegen de winter ook eens een andere jas hebben en een paar nieuwe schoenen. Op de duur gingen we zeg gen: doe nog maar een winter met die oude jas. Je ging op allerlei dingen bezuinigen Sokken die ik anders meteen weggooide als er knollen in kwamen, begon ik weer opnieuw te stoppen. Geld om eens wat nieuws voor mezelf te kopen, een nieuw jurkje of zo, was er ook niet meer. Behalve op het eten hebben we toen op van alles bezuinigd." „Tot overmaat van ramp kwam toen mijn man zonder werk. De baas ging failliet en mijn man kwam op straat te staan. En daarmee waren ook de inkomsten van al die overuren weg. Toen zagen we het helemaal niet meer zitten. We hebben wat afge- jankt. Tot drie uur in de nacht lagen we in bed nog over dat huis te praten. Hoe we het zouden aanpakken. Wat we zouden kunnen doen. Mijn man raakte er overspannen van. De dokter zei tegen hem: zie dat ie van dat kot alkom t, wan t anders ga je er nog onder door. Chagrijnig Trouwens het hele gezin leed eronder. Omdat je 's nachts slecht sliep, wasje overdag chagrijnig en dat reageerde je dan weer af op je kinderen, die je om het minste of geringste ging uit schelden. We zijn toen naar de ge meente gegaan om te proberen in een huurhuis te komen. Ze hadden wei wat, maar dat was weer zo'n oud kot en daar wilde ik per se niet naar te rug. Ook was er nog een plaatsje m een torenflat. Maar daar ga Je toch ook niet zitten met vijf kinderen Uit eindelijk kregen we toen een nieuwe huurwoning toegezen. In die huurwoning komt het betrok ken gezin weer langzaam bij van de doorstane ellende. „We zitten hier zelfs nog beter", roept de heer des huizes opgewekt uit. want de zol derkamer is hier afgewerkt en in dat koophuis niet. „Maar het was wel jammer van die mooie tuin die we bij dat ander huis hadden aangelegd", mijmert mevrouw Terugkijkend op die voorbije periode zegt meneer: ,,'t Is stom van me ge weest. Ik had niet alleen met die ver koper moeten praten. Ik had het ook eens aan een ander moeten voorle zen Ik ben nu bij iemand van de so ciale dienst geweest en die zei: was toch even bij mij langs gelopen. Dan had ik het je ten strengste afgeraden Maar dat is natuurlijk achteraf ge praat Kijk. dat vind ik zo misselijk, zo'n verkoper heeft die zaak veel te mooi verteld. Die had moeten zeggen: het zal net gaan en: je zult je het een en ander moeten ontzeggen Dan kijk je er heel anders tegenaan Nu zijn we er gewoon ingetrapt In een mooi verhaal Ik vind het trouwens maar raar, dat zo'n gemeente je niet be schermt tegen dit soort praktijken. Ze weten daar toch ook wat je ver dient Ja, zegt zijn vrouw, het lijkt er wel of die huizenverkopers het uit buiten dat je zo weinig verstand van dat soort zaken hebt. Want laten we eerlijk wezen: als je al die cijfertjes ziet. schrik en beef je al Maar je denkt: het is een aardige man. die zal dat vast wel goed weten te regelen voor ons." „Wij zijn trouwens lang niet de eni gen die ons huis weer moeten verko pen Er zitten er in die buurt waar we vandaan komen nog wel een stuk of tien twaalf op de schopstoel." Te enthousiast Het verhaal van die Vlissingse familie is er slechts een van de vele die er zijn te noteren. Verhalen van volkomen gedesillusioneerde huizenkopers, die nu - achteraf - vinden dat ze veel te vlug en te enthousiast hebben gerea geerd op een aanbieding Een hoop ellende zou er volgens on partijdige deskundigen te voorkomen zijn. wanneer men zo'n stap van het kopen van een huis eerst eens goed overweegt alvorens een handteke ning te zetten. Want het is eigenlijk levensgevaarlijk bij het kopen van een huis zo onbesuisd te werk te gaan. Als we een antieke klok willen kopen stappen we bij zes juweliers binnen om daar dal uurwerkje zes entwintig keer te laten demonstre ren. maar een huis. waar we ons leven lang aan moeten betalen, laten we ons in minder dan geen tijd in onze maag splitsen. Eenzelfde vergelijking gaat ook op met het plannen van de vakanties; een half jaar of soms nog langer van tevoren slepen we bij de reisbureaus stapels folders weg om eens op het gemakje te kunnen vaststellen, op welk zuidelijk strand we de komende zomer het bleke lijf te roosteren zul len leggen, maar beslissen over de aankoop van een nieuw huis doen we even tussen neus en lippen door. „De financiële kwestie komt meestal op de tweede plaats bij de mensen", zegt een financieel adviseur van een bank me „Men heeft een aardig huis gevonden in een leuke buurt en lijkt het erop of men ineens alle gevoel voor realiteit verliest. Dan moeten ze en zullen ze ook dat huis hebben. Er. als de verkoper de financiële conse quenties dan ook nog rooskleurig voorstelt is men helemaal verkocht. Misverstanden De problemen die er kunnen ont staan by de aankoop van een huis komen eigenlijk voort uit een opeen hoping van misverstanden en onbe grip. De klant is leek, weet er de bal len van. wat er allemaal met zo'n aanschaf samenhangt. Hoe vlugger men beslist en hoe minder informatie er bij een derde wordt ingewonnen, des te groter wordt de kans dat die aankoop je in de toekomst nog eens lelijk kan opbreken. Daarom is het goed, dat er stemmen opgaan die pleiten voor een wettelijke bepaalde afkoelingsperiode tussen het voor nemen om een huis te kopen en de uiteindelijke beslissing om dat te doen. Een huizenkoper blijkt trouwens nauwelijks been hebben om op te staan als het gekochte object achter af toch niet bevalt. En dat komt veel meer voor dan u denkt, want de meeste nieuwbouwwoningen koop je op tekening. Onlangs nog verscheen er in de PZC een bericht dat in Wes- terzicht in Vllssingen gebouwde wo ningen door hun geringe afmetingen voor vele kopers een tegenvaller wa ren. De aanlokkelijk hoge subsidie zou ze blind hebben gemaakt voor de werkelijkheid: een krap bemeten huls leuk voor echtparen zonder kinderen, maar de rest nogal aan de enge kant. Tegenvallers Maar nu staan die huizen er en nu komen de tegenvallers. En een weg terug is er niet Een man die bij het kopen van een huis alleen van een tekening kon uitgaan, vertelt: „In het bestek stond dat de muren gestucadoord zouden worden en dat de deuren van een laag houtfineer zouden worden voorzien en zo waren er nog een paar dingen. Maar opeens krijg je dan een brief, waarin staat dat er een aantal dingen in het bestek zijn veranderd. Of je daarmee akkoord kimt gaan. Maar je moet wel binnen een bepaalde tijd reageren En die periode stellen ze dan zo krap dat je nauwelijks de tijd krijgt om te protesteren. Of ze zeggen doodleuk, dat ze een brief met je reactie niet hebben ontvangen. Nou daar zit je dan. En als je er wat van zegt. wordt, je midden in Je gezicht uitgelachen. Ik kan me nu wel voor mijn kop slaan, dat ik die zaak niet beter heb aangepakt Ik had destijds iemand moeter. meenemen die er verstand van heeft en alle foefjes kent. Dan had ik bijvoorbeeld ook zo n op leveringsdatum laten vastleggen. Ik ben nu een half jaar later in dit huis gekomen. Maar alles gaat wel door. Je betaalt meer rente en je moet ook nog eens de huur doorbetalen van het huis waar je nog in zit. in afwachting van de oplevering van die nieuwe woning. En dat is niet misselijk. Als er niks vast ligt. kan zo'n aannemer zo'n zaak wel twee Jaar rekken. Dan verdienen ze er klampen met geld aan. Ik zou als ik het nog eens over kon doen, zo'n datum van oplevering vastleggen, zodat je als het allemaal langer duurt, de aannemer voor de kosten kunt laten opdraaien. Van de gemeente heb je trouwens ook niet veel steun, zo vertelt de man. Zo'n opzichter keurt doodgemoederd een vloer goed. waar je niet over kunt lp pen. omdat je er anders doorzakt. Dat is later wel veranderd, maar ik bedoel maar. zo n man vindt het toch goed. En als je daar dan aanmerkin gen op maakt zegt zo iemand: wij helpen er alleen aan mee, dat de woning niet in elkaar stort. Via een vereniging 'Eigen Huis' pro beert men nu aan allerlei misstanden die er in die huizenverkoopwereld be staan. een einde te maken. Maar ook als privépersoon kan men een hoop doen aan verbetering van de situa tie. Het blijkt dat men teveel afgaat op informatie van de straat Laat u liever goed voorlichten door de geëi gende instanties Stap eens bij ver schillende banken binnen en leg de berekeningen eens naast elkaar. Zp dat u kunt vergelijken. Nog een raad van de man van de bank: „Laat alles vooral reeel becijfe ren. Een belastingvoordeel is leuk Als Je het ook knjgt. Bovendien moet je ook verder kunnen leven Hel moet mogelijk zijn om na een Jaar hard werken even vakantie te kunnen houden, moeder de vrouw mag niet beknibbeld worden in het uitgeven van haar huishoudgeld, want als Je gewend was om alle dagen vlees te eten, moet dat ook na die aankoop van dat huis kunnen. Verder kun jé van tevoren wel afspreken dat Je niet meer elke veertien dagen naar de bioscoop zult gaan. Maar na een paar maanden gaat dat toch meespelen. Ook bestaat er - wat de meeste men sen niet weten - nog zoiets als een consumentenbond, waar men voor het luttele bedrag van vijfentwintig gulden een advies kan krijgen of die en die bank wel een juist advies heeft uitgebracht. Dat rekent een compu ter allemaal keurig voor u uit. „En laat de mensen toch vooral eer lijk voor hun eigen financiële positie uitkomen." zo meldt de woordvoer der van een bank „Het lijkt er soms wel op, dat men zich schaamt om met de billen bloot te gaan. Maar het is de enige manier om na te gaan of Ie mand er wel of niet goed aan doet om een huis te kopen Pech gehad Om toch nog een beetje safe te zitten zouden veel huizenkopers er verder goed aan doen om een rechtsbij- standsverzekering af te sluiten, waar door ze te allen tijde juridische steun kunnen krijgen. Wat heel nuttig kan zijn, wanneer men over de te nemen hypotheek verkeerd is voorgelicht. Nu krijgen de meeste teleurgestelde mensen alleen te horen, dat ze pech hebben gehad. Dat ze destijds maar slimmer hadden moeten zijn. Het is een weinig opbeurend relaas dat ik u doe. Ik wil het u echter niet onthouden. Er valt wellicht een hoop te leren. Het kopen van een el- gen huis, dat je kunt inrichten naar eigen goeddunken, zonder de bange vraag of de huisbaas het allemaal wel goed vindt, kan iemands leven aanzienlijk veraangenamen, rijker maken. Maar het kan ook iemands leven ruineren. Over het kopen van huizen wordt menig boekje open gedaan. Maar wezenlijke informatie ontbreekt dikwijls. Dat vertelt directeur Van Herwijnen van de vereniging Eigen Huis, een consumentenorgani satie van aspirant huiseigenaren. Veel mensen worden, volgens de heer Van Herwij nen, „het slachtoffer van die rozengeur en mane- schijnvoorlichting, waarbij over alle werkelijke problemen niet wordt gerept." „Zo zijn er een heleboel boekjes, die vertellen dat je op een premiewoning subsidie kunt krijgen. Maar er is op die uitgave van de Amrobank na. geen boekje waarin staat dat degene van wie je een huis koopt, net subsidiebedrag niet garandeert. Het komt dan ook in de helft van de gevallen voor dat de subsidie lager is dan oorspronkelijk is voorgerekend. En ge beurt het wel dat er wordt gesproken over een ge raamde rijksbijdrage, maar als de woning dan klaar is. blijkt bijvoorbeeld dat de stichtingskosten zo hoog zijn opgelopen dat er helemaal geen subsidie meer komt." „Ook wordt er in al die boekjes verteld, dat je goed op het koopcontract moet letten, maar waar je dan op moet letten en bij wie je om advies kunt vragen, wordt er niet bij gezegd. En dat zijn toch hele belang rijke dingen. Want in de helft van de koopcontracten ontbreekt gewoon zelfs een bepaling, waarin staat wanneer het huis klaar is. Reken maar uit of je een huis in een jaar of twee jaar bouwt. Wat dat scheelt. Bij een huis van een ton scheelt dat bij een hypo theekrente van negen procent negenduizend gulden. Wat er vrijwel ook nooit in staat is. welke Juridische mogelijkheden er nu zijn wanneer een huis wordt op geleverd en er dingen zijn die niet kloppen De meeste koopcontracten reppen daar helemaal niet over. Bij gevolg is het niet bepaald, dus zoek 't maar uit." De Vereniging Eigen Huis is druk doende om voor huizenkopers meer inspraak te krijgen bij alle in stanties die aan de transactie te pas komen. Zo ijvert de vereniging momenteel voor het invoeren van een wettelijke bedenktijd van veertien dagen by het aankopen van een woning. Dat zou kunnen beteke nen dat men binnen die veertien dagen desnoods weer van dat contract af kan komen „Wat ons gren zeloos irriteert is", zo zegt de heer Van ierwijnen. dat je. wanneer je een stofzuiger aan de deur koopt, er wel binnen acht dagen vanaf kunt komen. Maar met die harde verkoopmethodes, waarbij bedragen zijn gemoeid die vele malen hoger zijn en waar je nog eens aan failliet kunt gaan. is er geen bedenktijd En zo'n beslissing is nog wel zoveel ingewikkelder. Goed er bestaat nog wel zoiets als een optie, maar in gebieden waar dc vraag groter is dan het aanbod, kun je die optie wel vergeten. Dat is gewoon een farce geworden. Optie kan niet, wordt er dan gezegd. Want er staan er nog tien op de stoep. Twee uur bedenktijd kunt u krijgen, meer niet De vereniging Eigen Huis probeert ook andere mis standen op woningaankoopgebied weg te ruimen. Zo hadden we het onlangs nog met een bouwbank aan de stok, zegt de heer Herwijnen. Deze onderne ming heeft een oplevering die als volgt in elkaar zit: daar moet niet de koper verklaren dat alles in orde is. dat- doet de bouwbank zelf. Die bouwt het huis en geeft dan een verklaring uit dat alles in orde is. Ja. dank je de koekoek". Wat contractopstelling betreft zijn sommige bouw- banken trouwens erg sterk. Vandaar dat wij zo doordrammen om in het hele land een standaardcontract in te voeren Dat standaardcontract ondervangt een groot aantal van die problemen. Het is opgesteld door een groot aan tal partijen: notariaat in Nederland, consumenten bond, vereniging Eigen Huis, Consumenten Contact, makelaars en bouwondernemers. En nu is dat stand aardcontract nog niet helemaal ideaal, maar het is wel oneindig veel beter dan de rotzooi die er nu in omloop is. De ellende is alleen: dat ding bestaat al een jaar, maar er is tot nog toe geen bouwonderne mer bereid gebleken om het toe te passen. Op een uitzondering na dan. Nou. daar schiet je natuurlijk ook geen lazer mee op". Tot zover de directeur van de vereniging 'Eigen Huls' Het adres van deze vereniging is: Korte Gracht 26 in Amersfoort. Telefoon: 033-34224. Er zijn verder nogal wat mensen die de dupe worden van de verwarringwekkende omschrijving van een 'voorlopig koopcontract' Het woord 'voorlopig" mag dan wel suggereren dat er eigenlijk nog niks definitief vastligt, maar in werkelijkheid is een voorlopig koopcontract definitief en beslissend. Wie er zijn handtekening onder heeft gezet kan met meer terug, behalve wanneer in het contract bepaalde ontbin dende voorwaarden zijn opgenomen. Sterker nog: zelfs een mondelinge afspraak kan al gelden als een koopovereenkomst. Triest is het verhaal van dc man. die bij een gemeen telijke instantie aanklopte met de vraag of men hem kon adviseren bij het kopen van een huis. Ik heb twee mogelijkheden sprak de man. daarbij twee voor lopige koopcontracten op tafel uitvouwend. Nee. sprak de gemeente-ambtenaar, u heeft twee huizen gekocht. De man ls toen snel op een stoel gaan zit ten, want hij voelde zich plotseling niet lekker. Met veel moeite heeft de ambtenaar daarop de zaak wat recht kunnen trekken, maar het kostte de betrok kene niettemin duizenden guldens om van de ver plichting af te komen!

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 17