wereldrecord op 10 kilometer
Stensen raast naar fantastisch
Gerard Maarse wil toch met vier
rijdsters naar Olympische Spelen
Piet de Boer terug naar de koeien
HANS VAN HELDEN WAS
SNELSTE NEDERLANDER
Het tijdperk-Schenk
is definitief voorbij
Snelste 16 van Oslo
Snelste sprinters Inzeil
Snelste dames Inzeil
VALENTIJN DREIGT MET
SCHAATSEN TE STOPPEN
Wereldtitel
veldrijden
voor Zwitser
OSLO - Al het verrukkelijke wat zich gedurende het beste en
spannendste toernooi in de schaatshistorie afspeelde, ver
bleekte in die ene magistrale jacht van de Noor die nooit de
echte erkenning heeft gekregen waarop hij recht had: Sten
Stensen. Terwijl de zon juist achter de tribunes van Bislet was
verdwenen ging Sten, de kille Viking, op weg met een moed en
wilskracht die alleen de allergrootsten in de schaatssport ken
merken. „Varlamov en Van Helden hebben ons op de mogelijk
heden gewezen van dit ijs", zou Johs Tenmann, de 58-jarige
schaatsvos, later toen de Noorse happening ten einde was, op
merken.
Daarom was het einddoel van Sten Stensen de onwaarschijnlijke tijd van 14.50,
niets meer en niets minder. Eenênderüghonderdste van een seconde later dan
was gepland duwde Stensen na 10.000 meter de punt van zijn schaats door de
elektronische ogen van de tijdwaarneming. Een nieuw, fabelachtig wereldrecord
priemde in de verlichte cijfers in de duisternis, maar tegelijk wist de moedige
Sten dat niet hii, maar Kay Stensjhemmet de nieuwe Europese kampioen was.
Met een iets grotere schoenmaat had
Sten Stensen het waarschijnlijk wel
kunnen fiksen, want het verschil dat
hem uiteindelijk
a prolongatie
ermee ophield. Ik vind dat wat er nu
aan de hand is zelfs nog veel indruk
wekkender dan toen ik aan de top
stond, want alles is ineens met een
grote sprong verbeterd. Werkelijk, ik
sta gewoon perplex".
Natuurlijk, niet alleen het magische
aureool van Bislet zorgde voor deze
gedenkwaardige omwenteling in de
NOORSE PLOEG VOOR
OLYMPISCHE SPELEN
OSLO NTB- De Noorse schaatsbond
heeft de volgende ploeg aangemeld
voor de Olympische Spelen van In
nsbruck: heren: 500 meter: Jan Egil
Storholt, Per Bjoerang, Kay Stensli-
jemmet, Amulf Sunde en Joem Didrik-
1000 meter: Stenshjemmet, Storholt.
Terje Andersen, Didriksen en Kaï Arne
Engelstad.
1500 meterStenshjemmet, Storholt,
Andersen, Amund Sjoebrend. Sten
Stensen.
5000 meter: Stensen, Storholt, Sjoe
brend, Stenshjemmet en Andersen.
10.000 meter: Stensen, Stenshjmmet,
Shoebrend, Storholt en Yvind Tveter.
Dames: Usbeth Korsmo en Sigrid Dy-
bedahl starten op alle afstandeh.
schaatssport. Het genie achter de
meest frapperende successen, die van
de Noren, is de listige Johs Tenmann
uit Hamar, die dit jaar een nieuwe
trainingsmethode introduceerde en
hiervan het grootst denkbare succes
binnenhaalde.
Nog steeds wordt er volop over gedis
cussieerd of Tenmann het bij het
rechte eind heeft omdat hij uitsluitend
oog heeft voor succes op korte termijn,
maar hij zorgt hoe dan ook voor de
stimulans die het schaatsen na een
kleurloos tijdperk hard nodig heeft. De
zeer intensieve zomertraining, waarvan
het rolschaatsen bergafwaarts achter
een auto een belangrijk bestanddeel
vormde, heeft tenminste tot een unieke
Noorse suprematie geleid.
Kay Stensjhemmet is hiervan het
meest sprekende produkt. Vorig jaar
debuteerde hij aan het internationale
front in Heerenveen, maar slechts
weinigen zullen aan zijn twaalfde
plaats aandacht hebben geschonken.
Voor de Noorse schaatsleiders was
deze klassering zelfs aanleiding om
hem voor de wereldkampioenschappen
in Oslo buiten de ploeg te houden,
maar uitgerekend toen in hetzelfde
Bislet beleefden de Noren een onge
kend dieptepunt omdat de strijd om de
topposities volledig een buitenlandse
aangelegenheid was. Harm Kuipers, de
ontdekkingsreiziger in het nog onont
gonnen gebied van de schaatstheorie,
was toen de triomfator voor de in op
mars zijnde Russen.
Maar nu blijkt plotseling, tot verba-
zing van dezelfde Russen en de Neder
landse schaatscoach Leen Pfrommer,
die evenmin voorbereid was op de
coup van de Noren, de Tenmann-
methode het meeste succes op te leve
ren. „Dit resultaat heeft me eigenlijk
helemaal niet verrast", sprak de oude
meester naderhand, „want tenslotte
heb ik ze het hele seizoen begeleid".
De nieuwe Europese schaatskampioen
bij de heren, de Noor Kay Stenshjem
met tijdens de huldiging na het kam
pioenschap.
van de titel afhield, bedroeg slechts
één tiende van een seconde. „Maar",
grinnikte hij later te midden van zijn
stralende ploeggenoten, „wat doet het
er eigenlijk toe. Een Noor heeft toch
zeker gewonnen?" Voor Sten Stensen
betekende die verbluffende 14.50 veel
meer dan een nieuwe Europese titel,
want een wereldrecord had hij, de
nieuwe ongekroonde koning op de
lange afstanden, nog nimmer op zijn
naam gebracht.
Toen Ard Schenk nog de alleenheer
schappij had en voor de eerste maal in
de geschiedenis de 10 kilometer binnen
het kwartier voltooide, volgde Sten
Stensen in dezelfde race op eerbiedige
afstand. Later moest hij vanuit het
verre Russische schaatsmekka Alma
Ata vernemen dat hij Viktor Varlamov.
die als een precisie-uurwerk de vijf en
tien kilometer te lijf pleegt te gaan,
nog sneller was geweest. Voor iedere
topschaatser buiten de Sowjet-Unie,
die het op een wereldrecord heeft ge
munt. veroorzaakt alleen al de naam
Alma Ata begrijpelijke frustraties,
maar in Bislet geldt nu eenmaal niet
de logica.
Natuurwetten
Bislet is immers de tempel van de
schaatssport, waar mysterieuze krach
ten rundwaren. Zelfs het meest on
waarschijnlijke is daar mogelijk. De
verblindende ijsvloer, de wolkenloze
hemel erboven en de roerloze vlaggen
aan de tientallen masten vormden
voor alle deelnemers - op een paar
pijnlijke uitzonderingen na - een ver
leidelijke uitnodiging om te spotten
met de natuurwetten, dat er op een
„laaglandbaan" niet enorm hard ge
schaatst kan worden.
Records, in welke hoedanigheid dan
ook, werden aan de lopende band ver
pulverd. Er waren tn feite uitsluitend
winnaars in Bislet, maar de grootste
winnaar was de schaatssport zelf. Nog
nooit immers is er in een internatio
naal titeltoemooi op zo'n hoog niveau
gestreden. Zelfs Franz Krienbuehl, het
47-jarige biologisch wonder uit Zwit
serland, liet het unieke Bislet-publiek
van zijn huppelende schaatsbewegin-
:en genieten, door drie persoonlijke
record te vestigen.
Ard Schenk
Er was slechts één grote verliezer in
Bislet, waar deze Europese titelstrijd
een markante plaats in de schaatsge-
schiedenis veroverde. Dat is Ard
Schenk, de schaatsvorst van weleer,
want hij zag zich een zevental records
ontnomen. Schenk: „Het tijdperk-
Schenk is wel helemaal voorbij. De
prestaties die nu worden geleverd zijn
over de gehele linie beter dan in 1972,
toen een hele generatie topschaatsers
INZELL - Voor Piet de Boer, de
veehouder uit het Friese Jellum,
geen Olympische Winterspelen. De
heer Jansen, lid van de technische
commissie van de KNSB, riep za
terdag in Inzeil nog uit dat ook De
Boer bij het NOC zou worden voor
gedragen. De Friese sprinter had
juist daarvoor de 500 meter in 40.03
afgelegd en zou ongetwijfeld onder
de 40-secondengrens zijn gebleven
als zijn wissel niet gedeeltelijk de
mist was ingegaan.
Zondag werd over uitzending van
Piet de Boer echter niet meer ge
sproken. Op de 500 meter was hij
weliswaar nog sneller geweest
(40.02), de 39.75 van zowel Jan Ba
zen als Jos Valentijn staken er ech
ter heel wat gunstiger bij af.
Piet de Boer was per auto naar In
zeil gekomen en is maandagmorgen
in alle vroegte ook weer richting Jel
lum vertrokken omdat voor de ver
zorging van zijn 40 koeien maar
voor enkele dagen een oplossing
kon worden gevonden. Toch kwam
De Boer in het Zuid-Beierse dorp
wel degelijk gemotiveerd aan de
start omdat hij een olympisch avon
tuur eventueel best wilde meema
ken. Piet de Boer wist echter niet
dat zijn naam niet via de KNSB
door het NOC aan het organisatie
comité in Innsbruck was doorgege
ven zodat toptijden van zijn kant
het schaatsbestuur in ernstige ver
legenheid zou hebben gebracht.
Dat Jan Bazen wel op die lijst is ge
plaatst heeft de Zuidhollander
voornamelijk aan zichzelf te dan
ken. „Ik was dit seizoen vrijwillig
uit de kernploeg gestapt, maar dat
betekende niet dat ik van plan was
minder te trainen. Ik heb steeds ge
steld dat de Winterspelen mijn doel
waren, maar dat is kennelijk nooit
tot de heren doorgedrongen. Als ik
persoonlijk de heer Leeuwenhoek
van het NOC niet had gebeld, had
mijn naam ongetwijfeld ook niet op
de voorlopige Nederlandse deelne
merslijst gestaan"
Piet de Boer kon er zondagavond
échter niet om treuren. „Wij gaan
vrolijk verder. Ik hoop nu dat ik
naar de spnntkampioenschappen in
West-Berlijn wordt gestuurd en dat
ik mee mag naar Alma Ata. Als dat
gebeurt, mogen die Winterspelen
van mij gestolen worden.
INZELL (ANP) - Bij de allerlaatste
mogelijkheid om zich alsnog voor de
Olympische Spelen van Innsbruck te
kwalificeren - de internationale wed
strijden van dit weekeinde in Inzeil -
heeft de dameskemploeg trainer Ge
rard Maarse zodanige gegevens in
handen gespeeld, dat deze het aan
durft vier rijdsters voor te dragen bij
het Nederlands Olympisch Comité.
Maarse wordt daarbij gesteund door
de in Inzeil aanwezige leden van de
landelijke technische commissie San-
tema en Jansen.
De dames, die de coach van olympi
sche klasse vindt, zijn Haitske Pijlman
(500 en 1000 meter). Annie Borckink
(1000, 1500 en 3000 meter). Sijtje van
der Lende (1000,1500 en 3000 meter) en
Christa Jaarsma (1500 en 3000 meter).
Zondagavond vond al een bespreking
plaats met de in Inzeil aanwezige voor
zitter van het Nederlands Olympisch
Comité Kees Kerdel. Officieel echter
In Inzeil zijn in het afgelopen wee
keinde internationale selectiewedstrij
den - voor de Olympische Winterspelen
- verreden. Op de foto: NOC-resident
Kees Kerdel <ni) met de armen om
sijtje van der Lende - na dit weekeinde
zeker van haar plaats in de olympi
sche ploeg - en trainer Gerard Maarse.
moet de technische commissie de
ploeg nog voorstellen aan het dagelijks
bestuur van de KNSB, dat dinsdag
middag met vertegenwoordigers van
het NOC aan de tafel gaat zitten om te
bepalen wie uiteindelijk naai- In
nsbruck zullen gaan. Gerard Maarse
baseert de kandidatuur van Haitske
Pijlman op tijden van 44.00 en 1.29.12
die het Friese meisje eerder dit seizoen
in Inzeil reed. Voor de afvaardiging van
Sijtje van der Lende en Annie Borc
kink op de 1000 en 1500 meter zijn geen
'harde tijden voorhanden. „Voor de
duizend meter neem ik een eigen ver
antwoordelijkheid", aldus Gerard
Maarse. „wat de 1500 meter betreft:
Annie en Sijtje reden dit weekeinde
onder van verregunstige omstandig
heden, zoals ook de heren van het NOC
OSLO - De enige die de Noorse furie
nog enigszins heeft kunnen bedreigen
was Hans van Helden, maar ondanks
zijn voortreffelijke prestaties op 1500
en 10.000 meter, was de Nederlandse
kampioen niet te spreken over zijn ei
gen verrichtingen. „Met een vijfde
plaats kun je natuurlijk niet tevreden
zijn. Ik voel wel dat ik in de lift zit,
maar het vorig jaar heb ik een te grote
achterstand opgelopen. Op de tien ki
lometer wilde ik persé onder de 15.20
rijden, wat me toch aardig is gelukt.
Het gaat goed, anders had ik mijn per
soonlijk record niet met een halve
minuut kunnen verbeteren. Ik heb
echt geprobeerd om Varlamov zo lang
mogelijk bij te houden, maar op den
duur kon ik gewoon niet meer. Toch
weet ik zeker dat ik veel beter kan. In
Heerenveen, straks bij de wereldkam
pioenschappen, hebben de Noren nog
lang niet gewonnen".
Over de Olympische kandidatuur van
Hans van Helden bestond in Oslo,
waar Bram Leeuwenhoek voor het
NOC de Nederlandse verrichtingen
scherp observeerde, dan ook geen en
kel verschil van mening. Leeuwen
hoek: „Ook over Piet Kleine zullen we
dacht ik geen problemen hebben. Hij
behoort op de 5000 meter wel zeker tot
de beste acht. Daarom staat wat mij
betreft de keuze van twee heren-
schaatsers op dit moment vast".
Teleurstellingen waren er wel wegge
legd voor Klaas Vriend en Joop Pas
man, die er niet eens in slaagden de
laatste 16 te halen. Vriend: „Ik had
echt gehoopt op de Olympische Spe
len, maar die kan ik nu wel vergeten.
Op de tien kilometer dacht ik nog wel
een kans te hebben, maar als je er zelfs
af wordt gereden door een „vijftiger"
als Krienbuehl, heb je geen recht van
spreken meer.
Voor de nog steeds regerende wereld
kampioen Harm Kuipers, die als toe
schouwer in Oslo aanwezig was, stond
het vast waaraan het met name bij
Vriend en Pasman schortte: „Ze heb
ben gewoon te hard doorgetraind. Leen
Pfrommer heeft dat moeten inzien,
maar hij heeft gewoon niet van zijn
fouten willen leren".
hebben kunnen zien. Wat ze deson
danks presteerden. Daar heb ik grote
waardering voor". Op de 3000 meter
zorgden de dames voor een eigen in
breng. Sijtje van der Lende verbeterde
haar persoonlijk record met twee se
conden tot 4.56.12, terwijl Annie Borc
kink (4,58.87) en Christa Jaarsma
(4.58.87) voor het eerste onder de vijf
minuten kwamen.
500 1.000 500 1000
MAANDAG 26 JANUARI 1976
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
INZELL - Jos Valentijn liep dit week
einde in Inzeil met een nijdig gezicht
rond. „Zoals het nu gaat neem ik het
niet langer. Als de gang van zaken
rond de sprinters dit jaar niet verbe
terd wordt, bijvoorbeeld door een
speciale trainer aan te stellen, stop ik
onherroepelijk met het topsohaatsen".
Jos Valentijn (23) die in het Friese
Grouw woont, verloofd is mei schaat-
ster Haitske Pijlman en spoedig aan
zijn laatste studiejaar voor fysiothera
peut gaat beginnen, had een uitste
kend voorseizoen. „Ik reed tijden als
38.8 op de 500 en 1.19.5 op de i000 me
ter. Daar kom ik nu ondanks alle train
ing van de afgelopen maanden niet
meer aan toe en dat komt gewoon om
dat een stuk gemotiveerdheid is ver
dwenen. Na mijn kort en ongelukkig'
prof-avontuur heb ik tweeëneenhalf
jaar moeten wachten om weer mee te
mogen doen. Voor honderd procent
heb ik mij op die rentree voorbereid
Alle moeite heb ik ervoor over gehad,
maar nu heb ik het- gevoel dat Jos
moet opzitten en pootjes geven, dat ik
als voetveeg word gebruikt. Misschien
wat sterk uitgedrukt maar het komt er
toch wel op neer".
De uitbarsting van de Nederlandse
sprinter die dit weekeinde in Inzeil
met uitzondering van een 39.57 op de
tweede dag opnieuw niet wist te im
poneren, houdt ongetwijfeld mede
verband met de naderende Olympi
sche Spelen. „Want", zegt Jos Valen
tijn, „ik heb mij er dan wel bij neerge
legd dat ik niet naar de spelen kan,
maar als ik dan zie wat de oud-
KNSB-voorzitter jhr. Cjuarles van Uf-
ford voor mij bij de ISU heeft gedaan
om mijn amatcurstatus terug te krij
gen en wat het NOC heeft nagelaten,
dan doet dat wel pijn. Het Nederlands
Olympisch Comité heeft namelijk he
lemaal niets gedaan en ik ben ervan
overtuigd dat er met die mensen van
het IOC te praten was geweest. Dan
had ik wellicht toch naar Innsbruck
kunnen gaan".
Die wrok van Valentijn wordt des te
sterker nu hij vrijwel elke dag de an
dere schaatsers en schaatsters maar
over de spelen hoort praten. „Ik word
er elke dag mee geconfronteerd. Dat
praat maar over kleren passen en zo,
soms krijg ik daarbij het gevoel dat die
kleren nog belangrijker zijn dan de
Winterspelen".
De verandering die de nationale
sprintkampioen aangebracht wil zien
slaat echter niet op zijn olympische
status maar op zijn begeleiding. ..Nu
zit ik weer bij de dames, dan weer bij
de heren en dan weer helemaal alleen.
Leen Pfrommer had met Jorrit Jor-
ntsma afgesproken dat hij mij hier in
Inzeil zou opvangen maar hij is met de
Canadese ploeg afgereisd. En dat is te
kenend voor de hele situatie. Het
wordt dringend tijd dat de KNSB met
een „echte sprintgroep gaat beginnen,
want er loopt genoeg talent rond en
laat ze niet met het argument aan ko
men zetten dat er geen geld voor is. Als
er een beetje moeite voor wordt ge
daan lukt het vast wel een sponsor te
vinden.
LYON (AFP) - De Zwitser Albert
Zweifel is zondag wereldkampioen
veldrijden bij de professionals gewor
den. Hij deed over de 25 kilometer en
475 meter 1 uur 7 minuten en 30 se
conden.
Tweede werd zijn landgenoot Peter
Fnschknecht met een achterstand van
1.30. De Nederlanders Gerrit Scheffer
en Gertie Wildeboer eindigden respec
tievelijk op de achtste en tiende plaats,
De uitslag ls.
1 Albert Zweigel (Zwi) 25.475 nieter tn 1.7.30;
2 Peter Fnschknecht (Zwi) op 1.30; 3 André
Wilhelm (Fra) op 2.33: 4 Cyrille Guimard
iFrai op 3 11. 5 Mare de Block (Bel) op 3.50, 6
Eric Desuelie (Bel) op 4.06: 7 Herman Grele-
ner iZwi) op 4.30: 8 Gerrit Scheffer (Ned) op
4 36: 9 Albert van Damme (Bel) op 4.58 10
Gertie Wildeboer (Ned) op 5.55.
De Westduitser Klaus-Peter Thaler
heeft zondag in Chazay D'Azerques
(Fra) de wereldtitel veldrijden bij de
amateurs veroverd. Eerder werd hij
wereldkampioen in 1973. Thaler deed
over de 22 kilometer en 650 meter 1 uur
en 7 01 seconden. Tweede werd titel
verdediger Robert Vermeire uit België
met een achterstand van 50 seconden.
Wil Bouwers was met zijn negende
plaats de best geklasseerde Nederlan
der. Hij kwam drie minuten en tien se
conden na de winnaar binnen.
