Schadeclaims
treinkaping:
al ruim 3 ton
Gezinsverzorging
tegen voorstel erm
Zuidafrikaanse troepenmacht
verlaat Angolees gebied
Brits persbureau:
geen CIA-invloed
13
„Zuidmolukkers
moeten illegale
wapens inleveren"
Ford noemt namen
voor vjce-
nresidentschap
EENMAAL EEN LANGERE PERIODE
VAN OPVALLEND ZACHTE WINTER
Verbeter plicht
woningen wellicht
noor dit jaar
ZATERDAG 24 JANUARI 1073
RECHERCHE HOORT GIJZELAARS
GRONINGEN Het ministerie van justitie heeft al voor 50.000
gulden uitbetaald aan rekeningen die naar aanleiding van de
treinkaping in Wijster zijn ingediend. Er is in eerste aanleg al voor
ruim 200.000 aan onkosten, rekeningen en schadeclaims gedecla
reerd en alles is, zo vertelt overste L. P. Bergsma, districtscom
mandant van de rijkspolitie in Drente, vrijdagmorgen, nog niet
De directe schade die boeren
burgers in de directe omgeving waai
de treinkaping plaatshad hebben gele
den. is inmiddels opgenomen. Door 16
mensen zijn schadeclaims ingediend:
het totale bedrag hiervan is 122.000
gulden. Tot hen behoren ook de zeven
boeren die tijdens de kaping politie
en militairen ingekwartierd hebben
gehad. Het bedrag van 122.000 gulden
wordt naar verwachting nog wel ho
ger, omdat de nota's voor elektrici
teit. gas, water en telefoon nog niet
bekend zijn-
De schade die middenstanders in
Bellen claimen voor omzetdaling als
gevolg van de afzetting door militai
ren van het winkelcentrum, wordt
apart bekeken door justitie. Overste
Bergsma deelde mee, dat het tot nu
toe om een heel beperkt bedrag
eaat.
Als in maart de kapers 102 dagen in
voorarrest hebben gezeten, moet hun
zaak voor de rechtbank gebracht zijn.
Op 17 januari is de rechter-commissa-
ris in Assen met het gerechtelijk voor
onderzoek begonnen. Tegen maart zal
de rechtbank zich wel over de zaak
buigen, maar overste Bergsma ver
wachtte dat de behandeling dan door
de rechtbank wordt aangehouden. Hij
schat dat de kapers halverwege dit
jaar terecht zullen staan.
De zeven kapers, E. J. H. (24) zonder
beroep. C. A. H. (17) zonder beroep, J.
M. (20) scholier. A. S. (22) zonder be
roep, P. S. (25) automonteur (hij ver
loor zijn linker oog), C. T. (18) zon
der beroep en J. T. (25) zonder be
roep, allen uit het Drentse Bovensmil-
de js moord, openlijke geweldpleging
met vereende krachten de dood van
anderen ten gevolge hebbend, weder
rechtelijke vrijheidsberoving en onge
oorloofd vuurwapenbezit ten laste ge
legd-
De zeven Zuidmolukse treinkapers
hebben van begin af aan de bedoeling
gehad om de trein kort. na het ver
trek uit Beilen in de buurt van de
VAM tot stilstand te brengen. Vlak bij
een spoorwegovergang. Dat het zover
niet kwam komt omdat ze onvoldoen
de rekening hebben gehouden met de
remweg van de trein. Het stoppen bij
een overgang was noodzakelijk in ver
band met bet vervoer in een bus naar
Schiphol om van daaruit met een
vliegtuig met 50 gijzelaars uit ons
land te vertrekken.
Dat concludeert een speciale recher
chegroep, die zich met de treinkaping
in Wijster bezighoudt, uit het thans
afgeronde onderzoek.
Overste Bergsma zegt ervan overtuigd
te zijn dat de gijzelingen in Wijster
en in Amsterdam (Indonesische con
sulaat) volledig los van elkaar staan.
„Een bewuste medewerking van
niet-kapers is uit de verhoren niet
bewezen. De eerste drie dagen was de
treinkaping in Wijster een gewone
criminele actie. Pas na de derde
moord op een van de passagiers
kreeg de zaak een onmiskenbare wen
ding in politieke richting", aldus over
ste Bergsma.
Hij meent dat de kapers het politie
ke aspect van hun actie aanvankelijk
pas duidelijk wilden maken als ze
eenmaal in een vliegtuig zouden zitten
met een zeer groot deel van dt gijze
laars. „Ze vroegen kort na het begin
van de gijzeling om 50 handboeien. De
treinkaping vormde alleen een onder
deel van verdere gewelddadige ac
ties".
Overste Bergsma zei niet te kunnen
meedelen naar welk land de treinka
pers wilden gaan met het door hen
geëiste vliegtuig. „Trouwens de rege
ring is nooit van plan geweest op
deze eis in te gaan- Evenmin om een
bus ter beschikking te stellen. Wel is
het zo dat er op zeker moment begon
nen is om een bus gereed te maken.
Deze bus moest immers op bevel van
de kapers van binnen volledig kaal
zijn.
De Zuidmolukkers zijn zo neemt
de recherchegroep aan op het idee
gekomen van een treinkaping door
een overigens mislukte poging daartoe
van enkele Syriërs die in ons land
verbleven.
De recherchegroep die de gijzeling
krijgt klavecimbel
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Van Agt wil
alle Zuidmolukkers in dc gelegenheid
stellen hun illegale wapens in te leve
ren, zonder dat dit voor hen straf
rechtelijke gevolgen heeft. Doen de
Zuidmolukkers dit niet, dan zal de
regering zelf aan het verboden wapen
bezit een eind maken. Dit blijkt uit
het vrijdag gepubliceerde verslag van
de bespreking van vorige week zater
dag tussen de Nederlandse regering
en een Zuidmolukse delegatie o.l.v. ir.
Manusama.
Minister Van Agt merkte nog op dat
aan de zoekacties in het verleden in
de Zuidmolukse woonoorden het be
zwaar kleeft, dat ze de verhoudingen
flink verslechteren Daarom stelt hij
een „pauze" voor waarin de Zuidmo
lukkers vrijwillig hun wapens kunnen
inleveren.
In dat overleg heeft minister Van
Agt, ook duidelijk gemaakt dat. een
eind moet komen aan het optreden
van paramilitaire ordediensten onder
de Zuidmolukkers- Ir. Manusama
bleek het. volledig eens te zijn met
deze eis van Ven Ag: Hi1 zei het
bestaan van de nsir.oi" -e or?
ties onjuist te achten Ch ere ':o
men werd deze kwestie in een aparte
commjssie nader te onderzoeken.
in Wijster onderzocht Is begonnen
met het horen van 54 gijzelaars
met een van hen kon nog niet worden
gesproken omdat deze met vakantie
Over de aanpak door do autoritei
ten van de treinkaping merkt de dis-
trictscommendant van de rijkspolitie
in Drente op dat deze „organisato
risch wel goed is gebleken".
geldt naar mijn mening ook voor de
psychologische aanpak, die goed ge
dekt is geweest. In totaal waren et
Wijster en Beilen vijf psychiaters
één psycholoog. Op de commandopost
Anton van waaruit het veldtelefoon
contact met de treinkapers werd on
derhouden, zaten er overdag altijd
twee. Ze begeleidden daar de twee
wachtmeesters van de rijkspolitie die
via de veldtelefoon spraken met de
kapers en beslissingen van het beleids
centrum moesten overbrengen. Dat
deden ze op de juiste manier. Ze
brachten de boodschappen van de be
leidsvoerders in Den Haag en Beilen
letterlijk over. Het waren als het
ware kouwe kikkers, die deden wat ze
moesten niet, niet meer en niet min
der. Op aandrang van de psychiaters
en psychologen zijn ze ook niet ver
vangen door andere rijkspolitiemen
sen", aldus overste Bergsma. Van de
ze veldtelefoongesprekken zijn
banden van elk twee uur opgeno-
Volgens de heer Sergsma zijn er
gedurende de treinkaping talloze „op
lossingen" uit binnen- en buitenland
ontvangen om de kaping (e beëindi
gen. We onderscheiden ze in vier
groepen:
1- Oplossingen van religieuze
aard.
2. Oplossingen waarbij men gebruik
wilde laten maken van verdovende
middelen.
3. ,,Oog om oog, tand om tand"-
oplossingen.
4. De science-fiction-oplossingen.
Voorts kregen we vanuit de hele
wereld technische apparatuur aange
boden.
VOLOGODSKAYA. RUSLAND
Alleen bij het kijken naar dit
plaatje lopen de koude rillingen al
over de rugWerknemers, van
een metaalbedrijf in 'net Russi
sche Vologodskaya schijnen zich
in het ijskoude water echter op
perbest te vermaken.
WASHINGTON (RTR) President
Ford heeft de oud-minister van justi
tie en gewezen ambassadeur in Lon
den, Elliot Richardson, genoemd als
iemand die hij mogelijk zal aanzoeken
als kandidaat voor het vïce-president-
schap bij de verkiezingen van novem
ber-
In een vraaggesprek met hoofdredac
teuren van dagbladen in de staat New
Hampshire zei de president, dat hij
ook Edwar Brooke, de enige neger
in de senaat, en diens blanke colleea's
uit Tennessee. Howard Baker en Willi
am Brock, senator Charles Percy uit
Illinois en de gouverneurs Dan Evans
van de staat Washington, Robert Ray
en Iowa en Christopher Bond van
Missouri op zijn lijstje heeft staan. In
New Hampshire worden op 24 februa
ri de eerste voorverkiezingen gehou
den. Riohardson die begin deze maand
van zijn ambassadeurspost in Londen
naar Washington terugkeerde, volgt
op 1 februari Roger Morton op als
minister van handel.
'Retributieplan maakt hulp onbereikbaar'
Over ruim 200 jaar bekeken
Laatste 13 jaar
vier kouie maanden
(Van onze weerkundige medewerker)
PATERSWOLDE Gaan wij er van
uit dat het ook deze tweede helft van
de winter niet tot een koudegolf komt
dan zou dit betekenen dat het etmaal-
gemiddelde van de winter (bij ten
normaal verloop in de komende 6 a 7
weken, tot maart) een gemiddelde
krijgt boven de 3.0 graden, dus op
nieuw een zachte winter. Dat zou dan
de vijfde opeenvolgende zachte winter
zijn met in De Bilt een etmaalgemid
delde van 3-0 graden of hoger. In de
laatste 250 jaar is er eenmaal een
langere periode van opeenvolgende
warme winters voorgekomen nl. een
reeks van zeven nl. van 1910 tot
en met 1916.
In de laatste 13 jaar (na de zeer
koude winter van 1963) hebben zich
vier koude maanden voorgedaan met
een etmaalgemiddelde beneden
vriespunt december 1963. december
1968, februari 1969 en december 1969.
Velen menen dat het een grote bijzon
derheid. zo niet een record is. dat wij
nu al 13 jaar geen strengvallende
koude winter meer hebben gehad.
Hieronder te verstaan een winter met
een etmaalgemiddelde beneden het
vriespunt al kwam de winter van 1970
met 0.0 graden als gemiddelde daar
dicht bij.
In een periode van ruim 200 vinden
wij maar even zes perioden waarin
het 12 tot 25 jaar duurde alvorens
weer een strenge winter kon worden
opgetekend. Hieronder staan die peri
oden met de reeks van jaren achter
een zonder een strenge winter (de
cember, januari en februari samen);
het aantal maanden daarin die wel als
koud- tot streng uitvielenmaar welke
kou dus niet langer dan een maand
duurde en de keren dat de winter niet
streng maar gemiddeld wel koud -
liep nl. met een etmaal gemiddelde
van 1.0 tot 0.0 graden, normaal is
22 C. Van 1763-1784, 20 jaar achtereen
niet streng, elf maanden koud tot
streng, acht van die 20 winters wel
koud. niet streng- Van 1856-1871 15
jaar achtereen niet streng, zes maan
den koud tot streng, twee van die 15
winters wel koud, niet streng. Van
1871-1890 19 jaar achtereen niet
streng, negen maanden koud
streng, vitr van deze 19 winters wel
koud, niet streng. Van 1891-1917 25
jaar achtereen niet streng, tien m
den koud tot streng, vier van dez.
winters wel koud, niet streng. Van
1947-1963 16 jaar achtereen geen
strenge winter, vier maanden koud
tot streng ("waaronder die record kou
de februari van 1956) en ten winter
wel koud. niet streng. In de periode
waarin wij nu leven 1963-1976, 13 jaar
achtereen geen strenge winter, vier
maanden wel koud tot streng en
winter (1970) koud. maar niet
streng
Conclusie
Uit dit overzicht van het verloop van
zowel de opvallend warme winters als
de serie winters zonder de daarin een
strenge winter voorkwam, blijkt dat
ie warme periode die wij momenteel
nee maken wel tot de groep bi.izonde-
-e winterperioden mag worden gere
md r 'in? 700 :aar nog
--'en - r De eer. de zoals
eeuw 7, momenteel 5 achtereen. De
periode zonder een strenge winter
bedraagt nu 13 jaar en heeft enige
overeenkomst met die van 1856-1871
toen die periode 15 jaar duurde, Voor
het jaar 2000 zullen er m Nederland
zeer zeker wel enkele koude als ook
strenge winters zijn opgetekend maar
het verleden laat zien dat dit e'
goed volgend jaar als eerst rond
kan gebeuren. Zo als velen nu wel
menen zin de winters nu ook weer
niet. Onze voorouders zullen zich er
vroeger evtn goed over hebben ver-
Bij vliegtuigongelukken zijn in
1975 aanzienlijk minder doden geval
len dan de laatste jaren, zo meldt het
luchtvaartblad "Flight International'.
Het afgelopen jaar aeden zich in de
landen van de Internationale Organi
satie voor de Burgerluchtvaart (icao)
in totaal 17 vliegtuigongelukken voor.
Daarbij vielen 492 doden, tegen 1.382
in 1974, 1957 in 1973 en 1402 in 1972.
Het dodencijfer over 1975 betekent
eeen laagterecord in de afgelopen 20
UTRECHT (ANP) Op een
door 700 vertegenwoordigers
van instellingen bijgewoonde
buitengewone algemene verga
dering van de Centrale Raad
voor Gezinsverzorging, zijn vrij
dag in Utrecht voorstellen van
het ministerie van erm inzake
een retributieregeling (eigen bij
dragen naar draagkracht) ver
worpen.
De overgrote meerderheid van de ver
gadering stemde in met een motie
waarin staat aat de voorstellen voor
zeer veel cliënten zullen leiden tot een
aanmerkelijke verhoging van de kos
ten voor gezinsverzorging. Dat geldt
met name voor de grote groep min
der draagkrachtigen die nu bijstand
geniet.
De instellingen hebben geen bezv
tegen een glijdende retributieschaal
binnen de marges van de bijstands
wet, dat wil zeggen gebaseerd op een
toegepast volgens de adviesnormen
van Divosa (vereniging van Directeu
ren van Sociale diensten). Een neer-
derheid van de vergadering sprak zich
voorts uit voor de door erm voorge
stelde subsidieregeling, die evenals de
retributieregeling eind maart
kraoht zou moeten worden,
jbij de centrale raad zijn 295 instellin
gen aangesloten met 16.000 gezinsver
zorgsters en -helpster, 66.300 part-time
gezinshelpsters voor bejaarden
3400 leidinggevende functionarissen.
De minister van erm heeft vorig jaar
besloten tot een andere financierings
methode voor de gezinsverzorging.
Hij wilde bijstandswet voor deze
vorm van hulpverlening 'afgrendelen'
en een systeem van eigen bijdragen
naar draagkracht invoeren dat een
beroep op de bijstandwet overbodig
maakt.
Bezuiniging
In december ging de centrale raad
akkoord met een bezuiniging van 30
miljoen en met een retributieschaal
binnen de marges van de bijstands-
wëc- Maar bij de uitwerking van f
regeling strandde men op tal van
complicaties.
De directeur maatschappelijke dienst
verlening van het ministerie, de I
A. J. Gijsbers, zerte dat vrijdag op de
vergadering uiteen. Het is de bedoe
ling, dat de subsidies plus de bijdra
gen van de cliënten een kostendekken
de explitatie mogelijk maken.
Aan de subsidie wordt het bedrag
toegevoegd dat tot nu toe via de
gemeentelijke sociale diensten uit de
85 miljoen
De eigen bijdragen moeten evenals
in 1975 85 miljoen opbrengen, dat
wil zeggen 10 procent van de werkelij
ke kosten. Het rekensommetje ls
evenwel een gat van 12 miljoen
gevallen doordat is gebleken, dat veel
mensen die wel recht hadden op een
bijstandsuitkering. daar voorheen
nooit om hebben gevraagd.
Bij toepassing van de Divosa-normen
voor het vaststellen van de eigen
bijdragen komt men daardoor ook
12 miljoen tekort, terwijl er via de
retributies toch 80 miljoen moe:
worden opgebracht. VCandaar dat het
ministerie ongeveer 25 procent boven
die Divosa-normen is gaan zitten bij
het opstellen van 'draagkrachttabellen'
voor de eigen bijdragen. De verhoging
van de eigen bijdragen zal bovendien
voor veel mensen nog aanzienlijk for
ser uitvallen (soms 100 procent)
doordat de gemeenten de bijstands
normen zeer verschillend en vaak erg
soepel toepassen, terwijl het door
erm opgestelde retributiesysteem een
landelijk uniforme regeling is.
De heer Gijsberw zei nog, dat
centrale raad de minister wel een
'advies' kan geven, maar dat zijn
standpunt niet doorslaggevend hoeft
te zijn voor bet functioneren van de
gezinsverzorging.
VOORZITTER EUROPESE
BISSCHOPPENCONFERENTIE
CONTRA PAUS
PARIJS (AFP) Mgr. Etchegary.
voorzitter van de Europese en van de
Franse bisschoppenconferentie en do
minee Andre Dumas, deken van de
protestantse theologische faculteit van
Parijs, hebben vrijdag duidelijk stel
ling genomen tegen de verklaring van
Rome over de seksuele ethiekaa
In het wekelijks bulletin van zijn
diocees zegt de aartsbisschop van
Marseille dat het „de essentiële taak
van de kerk is de dialoog met de
jeugd aan te gaan en niet deze op een
reeks verboden te wijzen zonder aan
vaardbare verklaringen. Een jongere
overladen met een arsenaal wetten is
hem doen geloven dat hij niets meer
te doen heeft, dat er niets meer te
doen valt dan zich er netjes bij neer
te leggen".
Dominee Dumas vindt onder meer het
buitengewoon moeilijke vraagstuk van
de homosexualiteit in het Vaticaanse
stuk negatief is benaderd.
Zambiawegens onvoldoende westerse steun
LUSAKA (RTR-AFP) Zuid-Afrika heeft een begin gemaakt met
de terugtrekking van zijn troepenmacht uit Angola. De Zuidafri
kaanse troepen hebben een laatste defensielinie gevormd ten
noorden van de belangrijke haven Lobito om de aftocht te dek
ken, zo is vrijdag uit welingelichte bron in de Zambiaanse hoofd
stad Lusaka vernomen.
stoten in zuidelijke richting. Volgens
deze zegsman krijgt, de MPLA steun
van bijna 10.000 Cubaanse militairen
en meer dan 500 Russische adviseurs.
Volgens deze zegslieden heeft Zuid-
Afrika tot de terugtocht besloten om
dat de westerse landen Pretoria on
voldoende steun geven in de strijd
tegen de linkse MPLA en haar Cu
baanse bondgenoten.
De Zuidafrikaanse troepen hebben
zich teruggetrokken uit Cela. dat dien
de als vooruitgeschoven logistieke ba
sis uit de havenstad Novo Redondo.
Beide plaatsen zijn door de MPLA
veroverd.
Uit Zuid-Afrika zelf is officieel niets
meegedeeld over terugtrekking van de
troepen, maar 6r zijn ook nooit offi
ciële mededelingen gedaan over de
Zuidafrikaanse in ter ven ie in Angola
De minister var buitenlandse zaken
van Unita. Jorge Sangumba, zei vrij
dag in Lusaka tegen eer. Renter-cor
respondent: „Volgende week zult u bij
ons geen blanke gezichten meer
zien.
Vol ens een westerse diplomaat in
Lusaka is het tempo van de Zuidafri
kaanse terugtrekkirg afhankelijk van
het resultaat van de besprekingen in
Moskou tussen de Amerikaanse minis
ter Henry Kissirge- en de Russische
Leon;/' B-ez>n1e'.v Hij zei
- w-e'v'hgton dui-
Beschuldiging
brengen volgens de Westduitse minis
ter van buitenlandse zaken, Hans-Die-
trich Genscher, de ontspanning in ge
vaar.
Hij zei dit in Bremen vrijdag in een
toespraak voor het Oostaziatische ge
nootschap. „In dit verband begrijpt
iedereen wel dat de bondsrepubliek de
defensiespanningen bij de Russische
marine met zorg gadeslaat," aldus de
Duitse bewindsman.
Vluchtelingen
President Xicolaas Diederichs van
Zuid-Afrika heeft vrijdag de Sowjet-
Unie beschuldigd van het voeren van
een 'openlijke strategie1 om het lot
van Afrika te bepalen en opgeroepen
lot een oplossing door onderhandelin
gen in de Angolese oorlog.
Diederichs, die sprak bij de opening
van de nieuwe zitting van het parle
ment, zei dat met geweld geen blij
vende oplossing in Angola tot stand
kan worden gebracht. Hu voegde hier
aan toe dat Zuid-Afrika geen territori
ale ambities in Angola heeft.
Zuid-Afrika .gelooft dat het volk van
dat land. evenals andere volkeren, het
recht heeft over zijn eigen toekomst
te beslissen en zijn eigen regering te
kiezen zonder druk van buiten.'
De Zuidafrikaanse bemoeienis met de
Angolese oorlog is in het belang van
de vrije wereld, aldus de Zuidafri-
'■r anse president.
fnfprrjonfie
Dc interventies van de SowjetUnie
die gericht zijn op het scheppen van
in de derde wereld I
De Portugese regering heeft opnieuw
een luchtbrug op touw gezet om
vluchtelingen uit Angola over te bren
gen naar Portugal. De vluchten wor
den gemaakt tussen de Zaïrese hoofd
stad Kinsjasa en windhoek, in Nami
bië en Lissabon.
Zuid-Afrika heeft secretaris-generaal
Kurt Waldheim om hulp van de hoge
commissaris voor de vluchtelingen ge
vraagd met liet oog op dc komst van
duizenden vluchtelingen uit Angola I
ïaar Zuid-Afrika en Zuidwest-Afrika1
(Namibië).
Minister van buitenlandse zaken Hii-
gard Muiier deelde in een brief mee
dat zijn land in de afgelopen vijf
maanden meer dan vijf miljoen dollar'
ten behoeve van de uitgewekenen!
heeft uitgegeven. Hij herinnerde er
aan dat hij al op 12 september van I
het afgelopen jaar had laten weten,
dat er bijna 10.000 vluchtelingen over
de grens waren gekomen, een aantal
dat later opliep io- 13.000. Van hen
zijn inmiddels alle Portugese burners
naar Portugal overgebracht. Op het
ruim 2800 rtuch telingen die in drie
kampen bi.i de grenr- tussen Angola en
Zuidwest-Afrika zijn ondergebracht
Directeur ontkent inhoud
Amerikaans rapport:
LONDEN-WASHINGTON (RTR, AFP) Gerald Long. de alge
meen directeur van het Britse persbureau Reuter, heeft vrijdag
nadrukkelijk ontkend dat de CIA via de kanalen van Reuter be
paalde berichten heeft kunnen verspreiden. „Wij doen al 125 jaar
in nieuws, juist omdat wij onderscheid weten te maken tussen
echt en vals nieuws", aldus Long in een reactie op berichten uit
Washington over CIA-manipulaties met Reuter-nieuws.
Dc directeur van Reuter zegt voorlo
pig geen geloof te hechten aan deze
berichten, zolang er geen bewijzen op
taf'-l komen. Volgens goedingellchte
kringen in Washington maken de be
weringen over CIA-manfuplatiea met
nieuw berichten deel uit van een ont
werp rapport van de commissie van
het Amerikaanse huis van afgevaardig
den die een onderzoek Instelt naar del
activiteit van Inlichtingendiensten.
Concrete voorbeelden worden in het
rappor, niet genoemd, maar volgens,
de zegslieden heeft de CIA zelf toege
geven dat de dienst nieuwsberichten
van eigen makelij lanceerde via bui
tenlandse kranten en persbureaus.
Reuter zou vaak zijn gebruikt voor
deze CIA-manipulaties. De CIA achtte
dat een geoorloofde praktijk omdat
Reuter een Brits, en geen Amerikaans
bureau is.
Volgens de Washingtonse bron stoat
in het rapport van de congrescommis
sie. „De CIA erkent dat losse mede
werkers. en anderen, waarmee de CIA
een relatie onderhoud:, vaak opdracht
krijgen door de CIA opgestelde
'nieuws'-berichten op te nemen in bui
tenlandse publikaties en persbureau-
diensten." Die verhalen waren niet
bedoeld als propaganda voor de Ame
rikaanse krantenlezers, maar alleen
voor het buitenlands lezerspubliek.
met het ministerie van buitontaadM
zaken en de Amerikaanse voorlich
tingsdienst om te attenderen op vaim
'Journalisten'
'Toegestaan'
CIA-directeur William Colby beklem
toonde in zijn verklaring voor dc
congrescommissie dat hij onderscheid
maakte tussen Reuter en .Associated
Press. AP beschouwde hij als 'verbo
den terrein' om dat hel een Ameri
kaans persbureau i s. Hoewel men
Colby wees op het feit dat de Ameri
kaanse pers vaak gebruik maakt van
Reu ter-berichtenbeschouwde hij Reu
ter als een Brits persbureau, waar
CIA actmteit wel was toegestaan al
dus het rapport.
Om te voorkomen dat beleidsfunctio
narissen in Washington misleid zou
den worden door verhalen uit OIA-
koker In de buitenlandse pers onder
hield de CIA op hoog niveau contact
In 197 zouden 11 CIA agenten onder
dc dekmantel van Journalist werk-
•/.aam zijn geweest voor 15 nieuwsle
veranciers (radio, televisie, kranten en
tijdschriften). In rijf gevallen ging
het orn nieuwsorganen die belangrijk
zijn voor dc algemene berichtgeving.
Vijf vaste correspondenten van grote
Amerikaanse nieuwsleveranciers wer
den eveneens door de CIA betaald.
Drie van deze organisaties waren niet
op de hoogte van de CLA-connecOes.
CIA-agenten bij Amerikaanse med»
werden alleen gebruikt om inHcbtta-
gen te verzamelen. Op de berichten
die zij leverden oefende de CIA geen
invloed uit. maar die beperking gold
niet voor agenten bij buitenlandse
media, aldus het ontwerp-rapport. dat
nog moet worden goedgekeurd door
de congrescommissie.
Verklaring
REALISTISCHE
OEFENING IN
DODEWAARD
ONGEWENST
ARNHEM (ANP) Gedeputeerde
staten van Gelderland vinden bet te
ver gaan om realistische ofeningen te
houden met de bevokJdng van het
Gelderse plaatsje Dodewaard, waar
een kerncentrale is gevestigd.
Dergelijke oefeningen zouden de sa
menleving meer dan nodig vestoren-
Het aankondigen van dreigend gevaar
voor radioactieve straling zal, als de
bevolking dat niet verwacht, heel ge
makkelijk kunnen leiden tot ongewen
ste en zelfs ernstige situaties. Dit
antwoordt het college op schriftelijke
vragen van twee PPR-statenleden naar
aanleiding van de problemen rond de
opslag van radioactief af almateriaai|
op het terrein van de centrale-
Enige tijd geleden is voor de centrale
in Dodenwaard een alarmregeling ont
worpen, waarin ook enkele voorberei
dende maatregelen op het gebied van'
de volksgezondheid en de hulpverle
ning zijn opgenomen Er zijn wel
oefeningen nodig om deze alarmrege
ling te beproeven, maar deze zullen
om praktische redenen niet verder
kunnen gaan dan het zo snel mogelijk'
oproepen van enkele functionarissen
en het hen doen dirigeren naar die
plaatsen waar maatregelen moeten
worden uitgevoerd. Het houden van i
een dergelijke oefening is in voorbe
reiding.
Verder is er het plan de inwoners van
Dodewaard en van de aangrenzende
gemeenten binnen niet al te lange tijd
enkele beknopte gedragsregels te ge
ven bij de waarschuwingen en maat
regelen tegen radioactieve neerslag.
Bij werkelijk stralingsgevaar wordt
gestreefd naar een tijdige waarschu
wing van de bevolking door geluidw-
wagens, radio en televisie. Over de
problemen bij ae opslag, vervoer en
verwerking van 560 vaten radioactief
afval van de centrale zeggen gs in
hun antwoord aat in december 1975
360 -.-an deze vaten zijn afgevoerd
kaar het reactorcentrum Nederland in
Petten, terwijl onlangs de overige va
ten werden getransporteerd naar het
reactorcentrum in het Belgische Mol.
Over het 'verwerken' van het afval 1
zeggen gs- desgevraagd datdaaronder
wordt verstaan het klaarmkaen van
de vaten voor dumping in de Atlanti
sche Oceaan. AZüe radioactief afval
van Dodewaard wordt op die manier
bewerkt-
DEN H.AAG Eigenaren van wo
ningen zullen waarschijnlijk nog dit
jaar verplicht kunnen worden hun
verhuurde woningbezit te modernise-1
ren. Staatssecretaris Schaefer zal be-:
ein volgende maand een wetsontwerp i
indienen, dat de gemeenten de moge-!
'ijkheid moet geven de huiseigenaren'
tot deze verbetering te verplich-
Tegelijk met dit wetsontwerp zal de-
bewindsman een wetsontwerp indie
nen. waarin het vaststellen van eer.
hogere huurprijs voor woningen, die
met rijkssteun zijn verbeterd, wordt
reregela. Beide wetsontwerpen lopen
vooruit op de wet op de stadsvemieu-i
wing, die op dit moment voor advies:
bij de Raad van State ligt. Deze wet!
'.ai onder meer regels geven voor de
samenvoeging en splitsing van wonin-
Wiilen de huiseigenaren niet mee
werken aan bet verbéteren van hun
■voningcezit. dar. kunnen de gemeen
ten de modernisering toch op hun
kosten laten uitvoeren.
Dc Amerlkanaw Journalist Som Jaffc,
die heeft gewerkt voor de omroep-
maatschappijen CBS en ABC, beeft
Terklaard dat hJJ tegelijkertijd Inlich
tingen verschafte aan de FBI, de Ame
rikaanse federale recherche- Volgen»
hem bestaat er een lijst met tussen de
40 en 200 namen van Journalisten die
werk hebben gedaan voor de CIA of
de FBI. HU had dJe lijst zelf niet ge
zien. maar ex-president Nixon zou die
lijst twee of drie jaar geleden, tijdens
het Walergate-schandaal, van de CIA
hebben gekregen. Jaffe heeft dat ge
boord van Patrick Buchanan, dc vroe
gere tekstschrijver van het Witte Huis.
Buchanan vertelde hem da: Ni*on
dacht de kritiek van de media op Wa
tergate te kunnen indammen door re
dreigen met publikatie van die lijst
Op de lijst zouden onder meer de na
men van Walter Cronkite, presentator
van CBS-nieuws, en van John Chan
cellor. de presentator van NBC, voor
komen. Cronkite heeft Jaffe's bewering
een 'absolute leugen' genoemd: ,Jk heb
mijn hele leven nog nooit Iets met ce
CIA te maken gehad'. Ook Bill Shee-
han. de directeur var. ABC-nieuws, zou
op de lijst staan. Jaffe zegt dat hij ook
van de commissie voor de inlichtingen
diensten van het huis van afgevaardig
den heeft gehoord dat een dergelijke
lijst bestaat. Volgens Jaffe vormen zijn
onthullingen 'slechts het topje van de
MR. W. SCHOLTEN NAAR
RAAD VAN STATE
MR. W. SCHOLTSN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het CHU-Tweede-
Kamerlid mr. IV. Scholten wordt bin
nenkort benoemd tot lid van de Raad
van State. Hij wordt de opvolger van
mr. Helders, v ven tens lid van de
CHl. die enige lijd geleden ontslag
heeft genomen.
Mr. Scholten (48) is kamerlid sinds
•953. Ir. het kabinet-Biesheuvel was
tij staatssecretaris van financiën. De
opvolger in de Tweede Kamer van
mr. Scholten wordt waarschijnlijk de
voorzitster van het Comité Jaar van
de Vrouw, ir. Neilien de Ruyter. Na
-nr. Schol ter. komt als eerste in aan
merking oud-CHU-j onger en voorzit ter
Tac. Hutjsser., die al anderhalf jaar
'eer. CHU-üd meer ri. maar aangeno-
r.en wordt dat deze zal bedanken.
venais cie daarop volgende kandida
ten L. van Dalen en mr- C. H.
