[{gXgj hardyoptiek
Poliklinisch bevallen nog kraamzorgenkind
VLISSINGERS OPGELET!!!
AUTOMOBIELBEDRIJF
DIJKWEL B.V.
Wij
ruimen
onze
brillen-
voorraad
op!!
50% korting
20% korting
op de glazen.
Adverteren doet verkopen
Voor een
goed stokle vlees
naar een
goede slager
Slagerij Van Overmeire
Spruyt bv
zoekt
winkel
bediende
OPRUIMING
FA. E. J. BOS
ABVA: BEHEERSVORM VAN DE
ENERGIEBEDRIJVEN DIENT
PUBLIEKRECHTELIJK TE ZIJN
10
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 21 JANUARI 197»
Ons fonkelnieuwe Citroënbedrijf staat 6 dagen in de week voor u open....
Ons adres is Industrieweg 35, Vlissingen Ons telefoonnummer is 01184-19810
fiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiniii
Miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiii
Voor kwaliteit oo voordeel
Slagerij Blankenburgh
Korte Noordstraat 49-51 - Middelburg - Tel. 12914
BOTERMALSE BIEFSTUK
500 gram 850 et
MAGERE RUNDERLAPPEN
1 dele kilo 1300 ct
FIJNE RIBLAPPEN
1 Dele kilo 920 ct
DOORREGEN RUNDERLAPPEN
(,M>dsrv«t)i dole dito 720 ct
RAUWE RUNDERLEVER
1 dele Ulo 550 ct
RURDERHART ,,w
1 dele kilo ooo ct
SCHOUDERLAPPEN
Hele kilo 920 ct
HAMLAPPEN
1 dele kilo 1120 ct
MAGER SPEK
1 hole kilo 540 ct
VETSPEK
1 dele kilo 250 ct
VARKENSSCHENKEL
1 hole kilo 480 ct
VARKENSRIBBETJES -
1 hole kill 250 ct
Gelderse schliveo
Gekookte lever
4 haien/3 betalen
100 oram 75 ct
Op allé monturen,
die gemerkt zijn
met een RODE stip,
krijgt
u
en
(Met of zonder brilrecept).
Een unieke kans
om een voordelige bril
of reservebril
te kopen.
Kanaalstraat 9a. Oost Souburg <01183» 62884
Bellamvpark 38, Vhsstngen «01184» 12648
Mooie schouderkarbonade
500 gram 4.25
Magere speklappen
500 gram 3.25
V arkensschenkel
500 gram 2.75
Specialiteiten:
filet amórcain 100 gram 1.39
Stroop vet 100 gram 50
Geldig t/m 24 Januari.
Hobainstraat 91-93
Vlissingen - tal. 01184-12494
SPECIAALZAAK IN
VERF EN BEHANG
EN AUTOLAKKEN
Krommeweele 19. MIDDEL
BURG
Telefoon (01180)-12886
Na 18.00 uur. 14662
bij voorkeur met ervaring.
mass, eiken wandkast i»o Br. 1380
eiken ranhenkast 1R90
nog enkeie eethoeken
4 eiken stoelen met tafel 585
modern wandmeubel 2,50 m 695
karpetten, gordijnen enz. enz.
Lange Delft 43 - Middelburg
Zeeuwse instanties reageren op
structuurschema voor elektriciteit
DEN HAAG Vier Zeeuwse instan
ties hebben gereageerd of zullen bij
de raad van advies voor de ruimtelij
ke ordening te 's-Gravenhage reageren
op het ontwerp-strucluurschema elek
triciteitsvoorziening van de regering.
Over dit schema houdt de raad hoor
zittingen te Utrecht, Breda en Zwolle.
Het NW-Zeeland, het Eenergiecomité
Zeeland en de Vereniging voor Milieu
hygiëne Zeeland hebben de raad hun
schriftelijke reactie gestuur. Boven
dien hebben de twee laatste instanties
laten weten him standpunten nog te
willen toelichten op de hoorzittingen.
De Provinciale Zeeuwse Energie Maat
schappij heeft de raad te kennen
gegeven mondeling te willen reageren
tijdens de hoorzittingen. De PZEM
staat op de sprekerslijst voor de
hoorzitting dinsdag 27 januari (aan
vang 's avonds zeven uur) in het
Beatrixgebouw te Utrecht. Het Ener
giecomité en de Vereniging Milieuhy
giëne komen donderdag 29 januari
(aanvang 's avonds zeven uur) aan
het woord tijdens de hoorzitting in
het congres- en tentoonstellingscen-
itrum 'Het Turfschip te Breda.
Deze schriftelijke en mondelinge reac
ties worden in de beschouwingen op
genomen bij de opstelling van het
advies dat de raad zal uitbrengen aan
de ministers van economische zaken
en van volkshuisvesting en ruimtelijke
ordening. Dat advies wordt samenge
steld tijdens een openbare raadsverga
dering op 20 mei. Daarna brengt de
raad het, samen met een overzicht
van de reacties, ter kennis van de
tweede kamer.
Activiteiten van
Heemkundige kring
Walcheren
MIDDELBURG Voor de Heemkun
dige Kring Walcheren zal dinsdaga
vond 27 januari een van de bestuurs
leden, de heer F. Jilleba, een lezing
houden over antiek, speciaal over por-
celein en aardewerk. Deze bijeen
komst in 'De Brasserie' te Middel
burg, begint om acht uur.
De algemene vergadering van de
Heemkundige Kring is op donderdaga
vond 19 februari, eveneens in "De
Brasserie'. Tijdens deze bijeenkomst,
die om acht uur begint worden
onder meer dia's en oude prentbrief
kaarten geprojectterd. Donderdaga
vond 1 april maken de leden een
excursie naar de kerncentrale in Bors-
sele.
Kritiek op energienota minisfer Lubbers
Andere beheersvorm
voor personeel
'levensgevaarlijk
DEN HAAG De Algemene Bond
van Ambtenaren levert in een artikel
in het blad 'De Ambtenaar' kritiek op
een aantal facetten uit de energienota
van minister van economische zaken
drs. R. F. M. Lubbers- Die kritiek
spitst zich met name toe op de fusie
plannen en de beheersvorm van de
thans bestaande produktiebedrijven.
Daarbij wordt verwezen naar onder
andere de fusieplannen van de drie
zuidelijke energiebedrijven PZEM,
PNEM en PLEM, waartegen de ABVA
zich, zoals bekend, heeft verklaard-
De ABVA onderschrijft de juistheid
van de stelling van minister Lubbers,
dat de overheid te weinig greep heeft
op de energievoorziening, maar verwijt
hem aan de andere kant dat hij weinig
onderneemt om die overheidsinvloed
te versterken. Daarbij wordt onder an
dere gewezen op de Samenwerkende
Electriciteits Produktiebedrijven (SEP)
door ABVO 'een hele machtige groep'
De bond meent dat in de energeinota
volstaan met het alleen maar kijken
naar de vorm van naamloze vennoot
schappen, waardoor overheidscontrole
voldoende mogelijk zou zijn. Dit laat
ste, aldus de ABVA, is schijn, omdat
een volledige publieke controle onmo
gelijk is. De ABVA heeft er verder
kritiek op dat bij alle plannen voor
fusies niet gesproken wordt over de
bestaande fusiecode. „Maar we heb
ben de indruk, dat die 'vergeten'
wordt, aangezien vele van de nu wer
kende produktiebedrijven gemeentelijk
of provinciaal zijn ën andere produk
tiebedrijven al de NV-vorm hebben-..',
aldus de ABVA.
„Uitdrukkelijk wil onze bond nu juist
niet vergeten dat die code er is. Uit
drukkelijk willen we signaleren, dat
er verschillen zijn tussen provinciale
en gemeentelijke diensten aan de ene
kant en de NV's aan de andere. Struc
turele verschillen namelijk van he
publiekrechtelijk bedrijf ten opzichte
van het privaatrechtelijke, het verschil
van het bedrijf dat onder rechtstreek
se controle van politieke organen als
gemeenteraden en provinciale staten
functioneert en het bedrijr, dat ver
dwijnt in de mist van de namloze
vennootschap met haar besloten ver
gaderingen van raden van commissa
rissen', zo wordt in het artikel gesteld.
De ABVA geeft uit een publiek en oöl
uit consumentenbelang de voorkeur ai-
een publiekrechtelijke beheersstrt*
tuur, vooral omdat de privaatrecht
lijke ook consequenties heeft voorre)
personeel. Naast het personeel vou-.i
ABVA ook anderen aan het woord «U
len laten, zoals bijvoorbeeld de
centrales die hebben geconstateerd
bijvoorbeeld de gehele olievooraenq
in particuliere handen is. „Voor tr_
verantwoord beheer van de gas- tj
elektriciteitsbedrijven is tenminste w:
eist dat zij rechtstreeks in handen rj
van de centrale overheid. En dat o,
nen publiekrechtelijke bedrijven te t
om er mede voor te zorgen dat
stuk energiebeleid onder directe ca
trole van het parlement is geplaas
Daarom is dan het woord opnieuw J
vallen: publiekrechtelijk en g&-_
NV! Levensgroot zijn de gevaren vo-
het personeel dat in de gedachten uj
nu rechtstreeks dreigt te worden aal
getast", aldus het artikel tenslotte, j
Afscheid diaken
J. P. Ie Clercq
MIDDELBURG In dc maandelljb
vergadering van de centrale diacoii
van de hervormde gemeente tc Mi
delburg lieeft de heer J. P. Ie Clcii
afscheid genomen als diaken,
Clercq vervulde zijn ambt gedurenS
één aaneengesloten periode van
jaar, waarvan hij ruim 25 jaar
administrerend diaken optrad.
In hartelijke bewoordingen sprak
voorzitter de heer Th. A. Schimmel
scheidende functionaris toe. Hij spri
zijn grote 'waardering uit en brac
hem dank voor het vele werk, dat
voor zijn medemensen en de kt:
heeft mogen verrichten. Ook mevror
Le Clercq werd in de hulde betrci
ken- Een geschenkenbon voor de het
Le Clercq onderstreepte de dank, Ie
wijl mevrouw Le Clercq een blota
menhulde in ontvangst mocht neme
Tot slot sprak de heer L Clercq
dankwoord. De functie van adffli
strerend diaken wordt nu vernil!
door de heer M. C. v. d. Ende, disk
in de wijk Zuid.
Waar laten we de baby geboren
worden? Daarover moet je al beslis
sen wanneer je er amper naar uit
ziet dat je in verwachting bent. Een
jaar of wat geleden was dat nog een
kwestie van thuisblijven of 10 dagen
ziekenhuis. Wie nu opnieuw voor
thuis kiest vindt de kraamzorg vrij
wel onveranderd. Maar in sommige
ziekenhuizen hebben ze er tegen
woordig een paar keuze mogelijkhe
den bij. Die 10 dagen krompen tot
gemiddeld een week. Daarnaast
kwam de zogenaamde short-stay be
valling waarvoor je hooguit 3 dagen
in de kliniek blijft- Je kunt zelfs
binnen 12 tot 24 uur per ambulance
worden thuisgebracht met je pasge
boren spruit. Poliklinische bevalling
heet het dan, een dienstverlening die
in een aantal ziekenhuizen nog gebo
ren moet worden. Op Walcheren kun
je voor deze korte gebeurtenis alweer
geruime tijd in beide ziekenhuizen
terecht. Ook in Zeeuwsch-Vlaan-
deren ziet dit moderne systeem bin
nenkort het levenslicht. Vanaf 1 fe
bruari, voorlopig alleen in Terneu-
zen en Sluiskil.
Even naar het ziekenhuis om een
baby te krijgen en dan weer terug
Hoeveel aanstaande moeders hebben
de afgelopen tijd vol verwachting op
die kans gevlast? Behalve voor vast
beraden thuisblijfsters kan het ook
bijna niet aantrekkelijker, vooral
wanneer het om een eerste kindje
gaat. „Een natuurlijke gebeurtenis
die in het gezin hoort", alles tot je
dienst. Maar wat je er van weet heh
je uit een boekje, van je moeder of
de leidster van de zwangerschaps-
gymnastiek. Zwangere vrouwen ont
poppen zich dan ook vaak xot vak
kundige piekeraarsters. Niet zozeer
hardop, meer tijdens lange uren
waarin de schoppende nieuwkomer
hen levenslustig uit de slaap houdt.
Dan herinneren ze zich beklemmen
de partusverhalen die ooit ergens
langs geleden gebeurd moeten zijn
en die je nooit aan de weet was
gekomen als die aardige kennis ze
niet net in deze maanden zo nodig
n.oest opdissen. Er komen ook min
der denkbeeldige voor- en nadelen in
hun kraam te pas. Ben je thuis niet
van alle rompslomp verlost en heeft
een ziekenhuis niet veel eerder alles
voor het grijpen als er iets met het
kindje is?" Je hebt maar een paar
van die doorwaakte nachten nodig
om al je enthousiaste plannen over
een geboorte in eigen huis te blokke
ren door een afspraak met de kli
niek. Alleen die verplichte 10
kraamdagen die je er vroeger moest
uitliggen hadden je er misschien van
weerhouden.
Een toenemend aantal artsen en
vroedvrouwen zien er ook wel wat
in. Zeker als het moedertje zich zo
nerveus loopt op te draaien. Bij
rustige menen verloopt alles meestal
vlotter dus waarom niet de plaats
kiezen waar zij zich het meest veilig
voelt, die er bovendien helemaal op
is ingericht? Op de kraamafdelingen
van de ziekenhuizen veranderde er
wel wat. Veel minder moeders met
ligdagen en een groeiend aantal be
vallingen zonder nazorg. Op de
kraamcentra stond intussen de boel
op z'n kop. Heel de goed georgani
seerde en deskundige Nederlandse
kraamzorg, zoals geen land ter we
reld het heeft, dreigde met een ra
zende vaart te verwateren. Thuisbe-
vallen liep terug, dus minder werk
voor kraamverzorgsters en ook min
der praktijk gelegenheid voor de
opleiding-meisjes. Na de short-day
bevallingen hielpen moeders en
schoonzusjes de kraamvrouw een
handje, doken de 'wilde bakers'
weer op. Geen wonder, de tarieven
die nu per 1 januari aanzienlijk
beter door de meeste verzekeringen
vergoed worden zijn schrikba
rend hoog. omzeilen dan maar die
hulp, al gaat het wel lijnrecht in
tegen alle erkende ideeën over volle
dige en noodzakelijke kraamzorg.
Enkel wanneer moeder en kind bin
nen een paar uur weer naar huis
gingen werd er nog wel naar vakkun
dige kraamhulp gevraagd. Fijn voor
de kraamverzorgsters? Je had ze
eens teleurgesteld naar elkaar moe
ten horen roepen. „Dat ze voorname
lijk hun 'ooievaartje' gehaald hadden
om een bevalling zelfstandig te mo
gen begeleiden tot het moment
waarop de verloskundige nodig was.
Dat iedere geboorte voor hen steeds
weer een wonder mooi hoogtepunt
was en daar zouden ze voortaan de
helft van de tijd niet meer aan te
pas komen. En hoe kun je een
moeder plezierig opvangen als je
tijdens het barings wel en wee geen
vertrouwensband met haar hebt op
gebouwd?
met een team van kraamverpleeg
sters. Zonder wederzijdse bereidheid
tot geven en nemen ben je nergens.
Tenslotte krijgt het ziekenhuis met
ons vreemden over de vloer, daar
hebben we alle begrip voor. Wij op
onze beurt hebben er een hoop
werk bij. Want of je nu alleen met
gezinnen te maken hebt of boven
dien met twee verschillende medi
sche organisaties, dat scheelt natuur
lijk. Bovendien moeten we de oplei
ding van de meisjes aanpassen. Zo
maakt ze in het ziekenhuis een
nauwkeurig bevallingsverslag met al
le wetenswaardigheden. Dit draagt
ze na afloop over aan de hoofdver
pleegster. Ze moet de verloskamer
weer voor volgend gebruik achterla
ten. Helemaal soppen dus, steriele
setjes vervangen, wat je gebruikt
hebt. aanvullen en dergelijke. Verder
moet ze eraan wennen dat er ande-
rëh om haar heen lopen, wie weet
vechten tegen het idee dat ze op haar
vingers gekeken wordt en zo is er nog
wel meer. We zijn de kinderziektes
dan ook beslist nog niet te boven,
mpeten echt nog naar elkaar toe
groeien. Het is in elk geval fijn dat
we ook deze moeders weer optimale
kraamhulp kunnen geven.
Afgeroomd
'Ouderwets'
Op het bureau van de stichting Cen
trum voor Kraamzorg Walcheren
praten hoofdleidsters-docente zuster
H. Rijk en adjunct zusters O. B.
Rekker-Potvlieger (voormalig
hoofd) liever niet over die schrik-
periode. Toen het er even op leek
dat de room van het kraamverzorg-
stersberoep zou worden afgeschept.
..We hebben inmiddels met de zie
kenhuizen goede afspraken kunnen
maken", vertellen ze me in hun
Middelburgse hoofdkwartier. „Zo
werken we sinds 4 jaar met een
verloskundige afdeling in wat nu het
Vlissingse Bethesda-St-Josephzieken-
huis heet. een afdeling die helemaal
onder leiding van ons kraamcen-
trum staat. Waarop iedereen terecht
komt die haar kindje zonder medi
sche noodzaak "buitenshuis' wil krij
gen. Naast de verloskundige heeft ze
daar een kraamverzorgster, dezelfde
die een paar uur later naar huis
gaat om moeder en kind op te van
gen en de verdere kraamtijd blijft.
Waar mogelijk vinden wij een thuis
bevalling nog steeds ideaal. Maar
deze vorm komt er werkelijk heel
dicht bij. Deze manier komt er dan
ook steeds meer in, éénderde van
onze klanten bevalt nu poliklinisch
en het groeit langzaam verder.
Tn Middelburg, veel korter nog, wer
ken we volgens een andere afspraak.
Daar bleef de leiding in handen van
de kraamafdeling van het 'Gasthuis'.
Maar er is wel een samenwerking
ontstaan. Zo moet elk poliklinisch
moedertje bij ons ingeschreven zijn.
Komt ze binnen dan krijgen wij een
telefoontje zodat de kraamverzorg
ster er ruim op tijd is. Ze mag daar
dan evengoed de moeder helpen, de
arts assisteren. Maar je begrijpt
vanzelf dat er toch een groot ver
schil zit tussen thuis zelfstandig op
treden en in een ziekenhuis werken
je de gewone manier moet onder
schatten. Daar kijken een heleboel
mensen veel te licht tegenaan. De
lichamelijke gevolgen van een beval
ling worden trouwens vooraf ooit
nogal eens weggewuifd. Je krijgt een
dan. De derde dag voelen ze zich
kind en klaar is Kees denkt men
een hele piet, zijn niet meer in bed
te houden, kunnen alles zelf wel. Die
vindt de huisarts weken later op
zijn spreekuur. Je lichaam moet
mers rustig kunnen bijtrekken,
binnen genezen. Pas na 6 weken is
het hele hormonenstel weer normaal
dus ga maar na.
Goede kraamhulp is niet voor niks
zo uitgekiend dat de moeder stapje
voor stapje op weg wordt geholpen-
Te beginnen met de lichamelijke
verzorging m bed, als ze nog zwak
is en met haar gedachten niet veel
verder komt dan de bevallling en
het kind. Daama krijgt ze een stuk
je babyzorg voor haar rekening en
onmisbare voorlichting van de ver
zorgster. Tientallen handigheidjes
die zslfs ervaren moeders weer ver-
gete/i zijn, aanwijzingen over de voe
ding, tekst en uitleg over wat nor
maal is en afwijkt zodat de ouders
niet meteen omhoog zitten. De laat
ste dagen leert, ze de moeder hoe ze
zich het best met haar nieuweling in
bij het kraamcentrum 'Rondom de
Oostersc'nelde' in Goes kan aanklop
pen. Dit rayon, waaronder Zuid- en
Noord-Beveland, Schouwen plus
Tholen valt, levert je alleen de
volwaardige kraamhulp thuis. Hoe
wel er druk wordt gepraat met
ziekenhuis T>e Bevelanden' in Goes
kim je daar voorlopig niet polikli
nisch bevallen. In het Zierikzeese
Rode Kruisziekenhuis zijn ze er he
lemaal nog niet aan toe. Hoe kijken
ze daar op het kraamcentrum tegen
aan? Hoofdleidster-docente S. Haak
en Adjunct-leidster P. de Looff hier
over: „We vinden het jammer dat de
mensen hier die keus niet hebben,
maar zulke ingrijpende veranderin
gen kun je niet overal met dezelfde
snelheid invoeren. We zullen er in
elk geval te zijner tijd graag aan
meewerken. Tot zo lang gaan we hier
echt 'ouderwets' door, en dat is toch
eigenlijk wel heerlijk. Goed, die veel
besproken methode maakt alles wat
ingewikkelder voor een kraamcen
trum maar dat wil niet zeggen dat
het gezin kan passen. Niet alleen
met takt maar eveneens met een
praktisch werkschema. Vooral die
onschatbare voorlichting en begelei
ding kun je vrijwel nooit vervangen
door goedbedoelde kennissen-
hulp.
Nu het Juliana en St-Elisabethzie-
kenhuis van Terneuzen en Sluiskil
er samen met da Zeeuws-Vlaamse
kraanx.org tegenaan gaan werken 4
van de 8 Zeeuwse ziekenhuizen mee
aan een zaak die in het hele land
speelt. ...Een nieuwe ontwikkeling
die we niet kunnen tegenhouden, en
waarvoor we de weg moeten effe
nen", zei een Zeeuws-Vlaams staflid
me. „Maar wederzijds wennen is het
wel. Stel je maar voor. je stapt niet
alleen in andermans huis maar
brengt ook nog eens je eigen werk
ster mee." En de overige ziekenhui
zen? Waarschijnlijk rustig afwachten
hoe dit kraamzorgenkindje blijkt ie
bevallen.
