4
Nieuw 'drieluik' bij
het werktheater
FRITS LAMBRECHTS ZWAMDE IN
VLISS1NGEN WAT TE VEEL
De aanhouder wint
Sabbat op zondag?
De storm
van 3 januari
Werken op zondag
Hoge
mrdanpelprijzen
Goede raad
Opgedrongen
isolement?"
De exploitatie
van de angst
Keien, kneuzen
en kabouters
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MAANDAG 19 JANUARI 1976
KUIPERSPOf JRTTH EATER
MIDDELBURG
'H.1I Werktheater Middelburg' in 'De
Dienstlift' vim Horold Pinter mot J.lcque.i
/nenVwwn en Kees Elonbnas; "Karei' 'van
Slawoimr Mronjk met Gorard BniJorM, Jun
vnn Tillt'Ken on Jncquus Jnoolwon en 'Strip,
toivse' vun Mroswk mot Jiicquos Jacobson
cn Jan vun TlKgelon. Bogle: Ad van Noort.
Het Middelburg» Werktheater roert
zich en clat. bepaald niet zonder
verdiensten. Al enkele seizoenen
nu zorgt het. voor een vrijwel con
stante zaterdagbezotting van het Kui-
perspoorltheatèr waarhij heel wat ver
schillende groepen uit de wat meer
progressieve hoek van het. liefhebbers-
legioen in staat worden gesteld om te
spelen en dat. is op zich en qua or
ganisatie al heel wat. Werktheater
spee2t ook zelf en tekent per seizoen
voor een aantal voorstellingen waar
mee duidelijk wordt gemaakt hoe in
eigen kringen over modem, althans
enigszins modern, theater wordt ge
dacht.
De seizoenpremière van zaterdagavond1
heelt nog eens onderstreept hoever
men met enthousiasme wil. inzicht en
de technische en artist ieke steun van 'n
beroepstoneelman als Van Noort kan
"en zal kunnen) komen, Er zal op de
goede kanten van deze première zeker
een en ander af te dingen zijn, tenslot
te was men er niet. helemaal echt klaar
voor, maar dan toch blijft een resultaat,
dat overduidelijk maakt, hoe de koers
is.
Van Noort en zijn ensemble hebben
ditmaal gekozen voor wat. ik het semi-
actuele moderne theater zou willen
noemen: éénmaal Pinter, tweemaal
Mrozek, te zamen drie stukken die nog
zeer op toneelmatig'spelen'* zijn ge
richt. Ze zijn niet heel onbekend en
zouden voor wie aan indelingen hecht
en er geen probleem van maakt zeer
in het algemeen te spreken ie rubrics-
ren zijn onder 'het absurdisme in de!
eigentijdse theaterkunst'.
Ik zeg met nadruk 'zouden', want de
uitdrukking vertelt mij te weinig en
is met evenveel vlug gemak te ontken
nen. Toch houdt men het vrij algemeen
op het absurdisme. Waarom? Waar
schijnlijk omdat in het werk van Pin
ter zowel als in dut van Mrozek de
ogenschijnlijke absurditeiten voor het
opscheppen liggen- Beide auteurs heb
ben gemeen dal ze uitgaan van een
'geslaagdheid' in de werkelijkheid. Ze
beschrijven die werkelijkheid op een
wisselend plan. Een van die lagen kan
men zonder veel kans op tegenspraak
'het absurde' noemen, maar het is geen
verschijnsel op zich, het. ligt niet los ten
opzichte van de veel grotere rest. waar
zowel Pinter als Mrozek overgaan tot
een isolering van dat, element ontstaat
een beeld dat men niet. als alledaags
zal herkennen: het is wat vreemd, mis
schien belachelijk, ontloopt, de werke
lijkheid, maar tipt er wel degelijk aan.
Zo wordt uiteindelijk niet de absurdi
teit op zich gepresenteerd, omdat door
de directe zeggingskracht van beide
schrijvers niet het vreemde maar juist
het zo alledaagse plotseling absurd
lijkt. In zo'n situatie kan meacvrij
vér- en diepgaande dingen over het le
ven zeggen en Pinter noch Mrozek
schromen dat te doen.
Pinters "Dienstlift' is een pure con-
frontatieschets tussen twee mensen
die op het punt staan een niet al
te licht karwei op te knappen. Ze wor
den gemanipuleerd, krijgen orders en
moeten een draaiboek voor het 'kar
wei' afwerken. Pintor drijft in een
knappe dialoog de beide mannen naar
elkaar toe om duidelijk te maken hoe
ver ze in feite van elkaar af staan. Dat
ze aan hun eigen werk tenslotte onder
zullen gaan is zeker ten opzichte
van de meest in her, leven geïnteres
seerde man van het begin af duide
lijk. De tussenliggende fase is evenwel
veel belangrijker dan die van de (rudi
mentaire) 'ontknoping'. In die fase
maakt Pinter een en ander duidelijk
over mens. samenleving, karakters.
Hoewel er af en toe al te duidelijk wat
bleef hangen', maakten Jacques Jacob-
sen en Kees Elenbaas een zeer aan
vaardbare "Dienstlift', in de droog-
econornische zetting die het stuk moet
hebben. Ik geloof dat met name deze
nummer één van het drieluik van het
Werktheater nog wat aan kracht zal
moeten winnen om van een geheel gave
creatie te kunnen spreken, ik geloof
zelfs dat. het voor het daaraan toe
is méér dan zo maar enkele malen
heel intensief doorspeeld zal moeten
worden. De aanzet is er in elk geval
en méér dan dat.
Mrozek hoort, eerder dan Pinter
zelfs. tot. mijn favoriete toneel
schrijvers. Hij weet vaak een
meeromvattend beeld in alle simpel
heid te treffen, maakt, ook veel inten
siever gebruik van echte toneelmidde-
ien en past die middelen geheel in de
sfeer van absurditeit die zijn werk
cp weg naar de kern van de werkelijk
heid eigen is.
Mrozek wordt, nu overal ter wereld,
veei gespeeld. Hij is een auteur
hier in Nederland eigenlijk al jaren;
repertoire maakt en houdt bij ge
schappen die het niet raar vinden om
ook na de rage van enkele jaren ge
leden nog iets aan eenakters te doen.
In het. begin van de 'Nederlandse door
braak' heeft vooral de toneelwerkgroep
Proloog in en buiten de scholen op
vaak treffende wijze mede gestalte ge
geven aan de vruchten van dit Pools-
Italiaanse schrijftalent.
Ik geloof dat Van Noort in zijn korte
inleiding op het werk van deze schrij
ver (programma) een juiste verbin
ding legt naar Mrozeks tekenwerk (al
klinkt, en staat "karikutarist" wat vles-
jes». Mrozek ontleent inderdaad een
heleboel kracht aan de evocatie: het
in gedachten oproepen van wat In
tekst en beeld verzwegen is. Dat levert!
soms aanzienlijk meer spanning en mo
gelijkheden op dan een al te nadruk
kelijke omschrijving der dingen.
Ook Mrozek houdt het bij confrontatie.'
schetsen: mensen die elkaar niet ken-l
nen worden in een niet alledaagse si
tuatie tegenover elkaar gezet en ze!
moeten vooruit.
In 'Karei' is het een oogarts die een'
grootvader en een kleinzoon- niet al tc-
slim maar wel gewapend, op bezoek
krijgt, zijn bril kwijtraakt (zo zoetjes!
3an een historisch gegeven) en in die!
hulpeloosheid ook nog moet trachten,
het schroeiend lood uil zijn klamme le
den te houden. Het. aanvankelijk pro
test, van deze geestelijk heel wat beter
gesitueerde gaat teniet, zodra het vege,
lijf in gevaar komt. en er treedt ten'
leste zelfs een collaboratiesituatie op.
De arts wordt medeplichtig aan grol
geweld.
Mrozek ontloopt de creatie van typetjes j
geenszins maar het. is zeer de vraag of
het. ook zijn bedoeling is dat zijn per
sonen men make daar nimmer 'figu
ren' van!) ook in de typetjesmakerij
moeten blijven hangen. In l'eite ont
kwam alleen Jacques Jacobsen (de
kleinzoon) aan dat gevaar, Jan vun
Tingelen kwam als grootvader helemaal
niet over en bleef altijd nog zo'n dertig
jaar Jonger dan de oogarts (Gerard
Bayens) die dét ook niet helpen kan,
maar wél dat er te weinig afgetekende
'ommezwaai' zat in zijn vrij plotselinge I
ontwikkeling van superieure intellec
tueel naar haasjesbange medeplichtige. I
I
A feruit de beste uitvoering kreeg -
een zeer uiteenlopende handelwijze
toch uitkomen bij hetzelfde resultaat:
knikken voor de macht met iets van
vrijheid alleen maar als ideaal, hoog
boven hun zwevend, ongrijpbaar, al is
de mond er nog zo van vol. Jacques
Jacobsen en Jan van Tiggelen gaven
deze duik zonder einde treïfend ge
stalte. sterk genoeg om te kunnen
overtuigen.
Zoals gezegd: een avond die nog niet
helemaal af was en die eigenlijk
nog teveel elementen van de gene
rale repetitie-met-publiek bevatte. Van
Noort. had naar alle waarschijnlijkheid
gelijk toen hij er aan dacht om van
deze première een vóórpremière te ma
ken, nl zal men er onmogelijk in kun
nen slagen om in de ene week die daar
tussen zou zitten, zoveel verder inge
speeld l;e raken om er een heel gave
avond van te maken. Het was wellicht
beter geweest om een klein maandje
te wachten, hoewel daar ook bezwaren
aan zullen kleven. Ondanks dat: geen
avond om spijt van te hebben, verre
van dat Alleen werd er te verlokkend
met een voorproef van erg goede din
gen gezwaaid om alle goeds niet met
een te willen hebben, een eigenschap
die naar merr zegt mensen ;(en
dus ook deze mens) niet geheel vreemd
is. Opvallend góede zaken waren nu al
een zeer strakke, zuinige regie
voortreffelijk debuut van de man van
wia in dit programma een duidelijke
hattrick wordr verlangd: Jacques Ja
cobsen. in alle eenakters op een sleu-
telpost. Het Middelburgs Werktheater
Iaat het niet bij deze ene uitvoering.
Op een aantal volgende, nog nader aan
te kondigen, zaterdagen wordt dit pro
gramma herhaald.
Er was voor hét optreden van de
'thuisploeg' zaterdagavond terecht een
grote belangstelling. Het Kuiperspoort-
theater dat anders met zestig man best.
vol zit. moest nu meer dan honderd be
langstellenden herbergen en dat bete
kende dat er mensen moesten staan.
Ze deden dat kennelijk graag, want.
zeer standvastig. Misschien een be
wijs temeer dat. bet Werktheater goed
m de markt ligt.
o.
Op 14 februari 1972 begon ik m'n
actie ter beveiliging van het kruispunt
Rijks/weg - Brieversstraat - Brievers
weg. nabij de Oude Barreere, te
Eede. Aan verschillende instanties
deed ik het verzoek om stoplichten te
plaatsen, nabij de Oude Barreere. En
dit onder het motto: veel vragen om
weinig te krijgen. Veel tijd en geld
heeft, mij deze actie gekost. Steeds
opnieuw diende ik verzoeken in, en
steeds opnieuw kreeg ik nul op het
rekest. Totdat enige maanden terug,
mij het bericht, ter ore kwam, dat er
waarschijnlijk stopborden geplaatst
zouden worden, nabij de Oude Bar
reere. En inderdaad, op 13 januari zag
ik ze staan, de stopborden. Maar nog
belangrijker en waar ik steeds om
gevraagd had. was, de snelheidsbe
perking (70 km) nabij dit kruispunt,
op de rijksweg M&ldegem-Aardenburg.
En nu maar hopen dat de automobi
listen zich hieraan zullen houden. Na
de vérharding van de brandgangen en
de verbetering van het wegdek van de
Brieversstraat, is nu ook deze zaak
voor inij afgedaan. Het bewijst dus
wel dat. je ook als met-raadslïd wat
kunt gedaan krijgen, in een gemeente.
Ook al gaat dat niet altijd even
gemakkelijk.
H. C. A. van Rie,
Mgr. De Backerestraat 23,
Eede
(ADVERTENTIE)
een miljoen
gulden
aan prijzen
Te winnen In de
Nationale Puzzelaktle
t.b.v.
Nationaal Fonds
Sport Gehandicapten.
qua tekst en vooral ook in voordracht
zijn erg goed. Eindindruk van het
programma 'Van embryo tot politicus',
dat de cabaretier zaterdagavond samen
met de voortreffelijke pianist
Wim van de Meerberg in een bijna
overbezet Vlissings Vestzaktheater
bracht.
'Van embryo tot politicus', een (hier en
daar) geestig en muzikaal program
ma, dat weliswaar van zorg en vak
manschap getuigt, maar helaas niet
zo avontuurlijk beweegt, op al gebaan
de wegen als verwacht mocht worden.
O jawel, er zaten echt. wel goede en
grappige vondsten in. maar meest een
te weinige diepgang in de conférences,
of harde getuigenisseri als men wil,
hielden die spanning maar zelden ste
vig in de greep en neigden maar al te
vaak naar het zij het iri een andere
vorm gegoten al bekende.
Bijvoorbeeld die 'act' van vader met
feestneus en -hoedje, die zijn pas ge
trouwde. maar al zwangere dochter
nog net voor het scheiden van de markt
goede raad (is duur. dat blijkt) wil
meegeven; de kersverse schoonzoon
heeft 't gedaan, da's zeker. Ergens toch
een (te) bekend gegeven, maar met een
goede mimiek kan een hoop- -gedaan 1
worden.
Of dat interview met Vondeling,
gestoken in een Indonesisch pakkie.
net terug van een staatsbezoek aan
Soe-har-to. waarbij alleen maar bovén-
aan stond: schransen, liefst zoveel mo
gelijk. Nog een voorbeeld: die oude
Rome-klant over abortus.
Flauwe en onbenullige (maar mis
schien moet dat Juist) schetsen, door
spekt met oeverloos gezwam, tot ver
velens toe. Maar ook nu weer: een
goede voordracht maakt veel goed.
Nee, dan de liedjes. Hoe zijn die? Knal!
Lambrechts weet bijzonder goed zijn
gevoelens en emoties met zijn volumi
neuze. wat rauwe stem, in de muziek
te vertolken. De eerste negen maan
den', De tragiek van de alimentatie
Uit één der ingezonden stukken over
dit onderwerp blijkt nog eens dat de;
zondagsheiliging vooral voortkomt uit
de opstanding van Christus. Er is
verbazingwekkende waarheid die zich
snel verspreidt en laat zien dat hierin
een vergissing schuilt. Onder andere
de Oxford University Press publiceert
in hun Companion Bijbel een kolom
die dit bewijst. Een tekst die hierin
centraal staat is Matth 12:38-40. waar
in Christus als enig bewijs voor zijn
Messiasschap de tijd die hij in het
graf zal blijven geeft,. Namelijk 3
dagen en 3 nachten. Verder spreken
nog vele teksten over deze periode
namelijk Marcus 8:31, 9:31; Matth.
27:63, Joh. 2:19-21.
Aan de hand hiervan kunnen we pre
cies bepalen wanneer Christus op is
gestaan, namelijk drie dagen en 3
nachten nadat hij in het graf is
gelegd. Volgens de Bijbel Matth.
27:46-50. Mare. 15:34-37 gaf Christus
de Geest omstreeks het 9de uur ofte
wel 3 uur 's middags. Verder leest
men dat hij voor zonsondergang werd
begraven. Volgens de teksten Mare.
16:2, Luc. 24:1. Joh. 20:1; waarin ver
teld wordt dat de vrouwen bij het
graf kwamen. Er is overigens nog een
uiterst belangrijke tekst die bewijst
dat er in die week 2 sabatten waren.
Deze komt echter is geen enkele Ne
derlandse vertaling naar voren. Al
leen de Engelse vertaling van Ferrar
Fenton is hier correct.
Matth. 28:1 geven de meeste vertalin
gen weer als .na de Abaf, Dus enkel
voud. maar in het oorspronkelijke
Grieks staat het in het meervoud.
Fenton verteelde correct als .na de
sabatten".
Volgens Marcus 16:1 kochten Maria
Magdalena en baar gezellinnen hun
specerijen pas nadat de Sabbat voor
bij was. Zij konden ze pas later
bereiden. Maar na het gereedmaken
rustten zij op de Sabbat na het
gebod. Luc. 23:56. Na bestudering van
deze twee teksten is er maar één
verklaring mogelijk. Na de grote jaar
lijkse Sabbat donderdag; dus, kochten
en bereidden deze vrouwen op vrijdag
hun specerijen en rustten vervolgens
op de wekelijkse Sabbat. Een vergelij
king tussen deze twee teksten bewijst
dat er in die week twee Sabatten
waren met één dag ertussen- Anders
spreken de teksten elkaar tegen. Uit
dit alles blijkt dus dat de Goede
Vrijdag- Paaszondag traditie niet vol
gens de Bijbel is, en dat de belang
rijkste grondslag vor de zondagshei
liging is weggenomen.
W. de Voogd.
Vlissingen.
(Discussie gesloten)
blues'. 'In een bronsgroen spijkerbed'.
"Er drijft een condoom voorbij' en
'Vrolijk lied in een ziekenhuis': alle
maal nunyners, voortreffelijk gezon-,
gen. met een poëtische geladenheid en
bruisend van ritme. In dat verband
was de pianobegeleiding van Wim van'
de Meerberg steeds van hoog gehalte.
Jammer, dat tot twee keer toe de
rollen even werden omgedraaid: Van
de Meerberg hoeft wat mij betreft niet
van achter de piano te komen om een
liedje over een spuitbus te zingen. Ove
rigens weet op zijn beurt Lambrechts
van wanten aan de toetsen, dat zeker.
Het geheel speelde zich zaterdagavond
af in een genoeglijk sfeertje, waarbij'
bleek dat Lambrechts wil en kan in
spelen op opmerkingen uit het publiek.
En... de kroepoek was lekker!
A.V.
De Oosterschelde wordt opnieuw be
dreigd. door ae storm van 3 januari
1976. en wel doordat de kansen op
een afsluitbaredam veel -kleiner- zijn
geworden dóór deze storm. Als men
He wbSraëri' Vari Öfe"heer Geluk hoordé
op ae radio dan weet men genoeg,
want die is nog altijd voor algehele
afsluiting geweest? Maar als de dijken
op hoogte waren dan was er niets in
de weg geweest. Dus waar zijn de
schuldigen? Er is rond de Oostersohel-
de niets gaande geweest. De wind was
gunstig, maar als er wat was gebeurd,
dan was de oorzaak dat de dijken
niet op hoogte, zijn gebracht. Her, is
ook erg dat er na 23 jaar nog bijna
niets gedaan is aan de versterking
van de zeewering in geheel ons land, er
moet volgens mij eerst wat gebeuren,
dan kan men weer wat doen. Is het
geen schandaal dat er miljarden naar
het buitenland worden geschonken en
dat men voor de bescherming van het
eigen volk op alles moet bezuinigen.
Waarom praat' men alleen over de,
gevaren bij storm over de Ooster-
sehelde, en niet over de Westerschel-
de. Of over geheel Zeeland en verder
onze gehele kust, want nergens is bet
best met de zeeweringen- Erzijn
duizenden werklozen in ons land en
er komen er nog bij. Aannemers ritten
zonder werk, waarom dan niet die
miljoenen die aan het buitenland
schonken worden, eens in eigen land
houden om de zeeweringen langs ge
heel de kust in ons land te verster
ken? Maar blijkbaar kan dat niet, wel
kerncentrales bouwen. Daar heeft
men meer aan. Op zulke dingen moet
er niet bezuinigd worden, maar als
het bouwen van een doorlaatdam in
de Oosterschelde een paar miljard
meer kost dan zou het niet kunnen. Is
de regering van gedachten dat de
bevolking in Nederland en daar buiten
alles maar neemt? Dan nogmaals de
bezuiniging van de regering. Laat zij
eens het voorbeeld geven en de helft
van him inkomen besteden voor ande
re doeleinden. Dan hebben de heren
nog genoeg om van te leven, want
velen moeten het met minder doen.
Men heeft over de slechte dijkbewa
king aan de Westerschelde niet veel
gelezen. Bijvoorbeeld bij Bath (Ril
land-Ba thi waar een gat in de dijk
was geslagen en hoe of het met de
afsluiting van dat gat is gegaan. Wat
zou er gebeurd zijn als in België de
dijken niet waren door gebroken aan
de Westerschelde, want dan was het
water toch wel wat hoger gekomen?
Als men de Oostersohelde afsluit, dan
zal men zien wat er met de Wester
schelde zal gebeuren. Dan komt het
water daar een stuk hoger en als
men niet uitkijkt dan stroomt geheel
België onder water. Het wegspoelen
in België van de dijken is ook de
schuld van de regering in Beügië,
want daar is het nog erger dan in
Nederland met de zeeweringen. Ik
kan nog niet begrijpen dat men in
België de Nederlandse Regering niet
aanpakt om reden de Oosterschelde
af te sluiten en hun dan te laten
verzuipen door het hoge water dat dan
in de Westerschelde zal komen tot ver
in België. Ook het Nederlandse gedeel
te van de Westerschelde zal het zwaar
te verduren krijgen als de Ooster
schelde geheel zal worden afgesloten.
En wat denkt men van de kusten van
Walcheren en Schouwen enz. Ik weet
het dat er veel mensen in angst
hebben gezeten met de storm op 3
jan. '76, maar dat was niet alleen rond
de Oosterschelde- Ook rond de Wes
terschelde waren er die voedsel naar
boven hebben gebracht ingeval er
eens iets zou mislopen met de dijk
want de gevaren waren daar net zo
groot,, en de kans dat de dijk het zou
begeven, was gelijk als aan de Ooster
schelde.
J. M. Baas,
Rijnstraat 5 Hansweert (O).
Er wordt in onze dagen nogal eens
gesproken over gezagscrises. Het gaat
dan om de spanning welke ontstaat als
het gezag niet meer wordt erkend of
als maatstaven worden veranderd
waardoor bepaalde mensen of groe
pen van mensen zich gedupeerd ge
voelen. Dit leidt dan tot opstand diet
zich uit in ongehoorzaamheid en ge-
zagsontkenning. De christen erkent in
het algemeen dal God het hoogste
gezag heeft. De mening over de ver
klaring van de door dat. gezag uitge
stippelde regels kan dan wel uiteenlo
pen maar het, gezag van God wordt
door allen erkend, Dit geeft een zeke
re eenheid. Als we nu ook het feit
erbij bellekken dat het gezag van
God op liefde berust, wordt het duide
lijk dat strijd of harde woorden of
zelfs broodroof in het geheel niet
stroken met. de bedoeling van het
gezag van God.
Gaan we nu bestuderen hoe in de H
Schrift Gods gezag spreekt over de
vraag of je op zondag of Sabbat wel
of niet werken mag of moet, dan is
het antwoord heel duidelijk. Het is
vreemd dat sommige christenen me
nen dat in het Oude Testament een
ander gezag bestond dan in het Nieu
we Testament. Het is dezelfde God
die :n het oude testament regeerde,
die in het Nieuwe Testament zijn
beloften uitvoert en die steeds dezelf
de is geweest Zie Hebr. 13 9.
Opval':nd is dat de God van de bijbel
rich steeds aandient met de term: „Ik
ben de Here, uw God. Die de hemel
en de aarde gemaakt, heeft". Gen 1
1, 2:- Jes. 45 12; Jer. 27 5; Hand. 4
24: Openb. 14 7 etc. Met dat
scheppen van de hemel en de aarde
begint het, bijbelverhaal. Dat. gebeurde
in zes dagen. Zie Gen. 1. Daarna
maakte de Here de zevende dag tot
rustdag. Hii vertelt, zelf de bedoeling.
Ais gedenkdag aan zijn schepping
Ps- 111:4. Eex. 20:11. Interressanter
wordt het voor christenen als we
lezen dat de Schepper van hemel en
aarde de Christus is geweest. Zie Joh.
1 3-3: Hebr. 3 1-3: Kol. 1 15-17
etc. Jezus Christus maakte alle dingen
en ook de Sabbat. Vandaar rijn woor
den in Mark. 2:23: .Alzo is de Zoon
des mensen heer ook over de Sab
bat". Vanaf de schepping hebben de
mensen de week (periode van zeven
dagen) gekend. Door ae Sabbat. Want
er is geen astronomische aanduiding
voor de week. Louter op bevel van
het gezag van God werd de weekinde-
Iing gehandhaafd door Noaeh, Gen. 8
10 )2 en Jacob. Gen. 29 27. 28. De
Israëliëten worden meestal gerien als
het volk dat voor het eerst de Sabbat
kreeg. Uit Ex. 16 blijkt dat deze
opvatting niet juist is. Maar nu over
de mening dat Jezus zelf zijn regels
wijzigde. Dat klept niet met Hebr 13
8, maar ook niet met de uitspraken
van het. Nieuwe Testament. Eerst stelt
Jezes Christus: „De Zoon des mensen
(dat is Hiizelf) is heer ook van de
Sabbat". Mark. 2 23. Dit betekent
dat. Hij de eigenaar ervan is. Wil zijn
eigenaar nu afstand doen van rijn
Sabbat? Laat ons hemzelf laten spre
ken. Zie Matth. 24:20. Daar profeteert
Jezus over de val van Jeruzalem in 70
na Christus. Daarbij geeft hij de chris
tenen een dringend advies: „Bidt dat
uw vlucht, niet in de winter valle en
niet op een Sabbat". Hieruit blijkt
"zonneklaar dat" Jezus geen afstand
wilde doen V3n rijn Sabbat. Het- w?s
en is én" zal zelfs in alle éeuwighef
rijn het tekenen van zijn scheppings
macht en daarmede van rijn gezag.
Jes. 66 22 23. Het is aan de mens
gegeven om te löezen onder wiens
gezag hij wil leven. Het gezag van Je-
zps Christus of het gezag van de overle
vering van mensen. Dat de Sabbat van
de bijbel op de zaterdag; behoort
gevierd te worden geeft ons onze
eigen paasviering duidelijk aan. Het is
echter onmogelijk om op bijbelse
gronden de zondag als dag des Heren
te verddedigen. Het is een lering die
een gebod van mensen is. Bij God telt
dat niet. Het- rust niet op Zijn gezag.
Wil men de liefde van God als Chris
ten in deze wereld beleven dan moet
men elke mens vrijlaten om God te
dienen zoals hij wil en in geen geval
iemand willen dwingen te doen naar
rijn inzichten. Zelfs God doei dat niet.
Ieder mens moet zelf kiezen onder
welk gezag hij leven wil.
A. E. Dingjan,
predikant van het kerkgenootschap
der zevende-dags-adventistert,
Kruitmolenlaan 128,
Middelburg, tel. 13440.
In de courant van 13 januari las Ik
over de hoge aardappelprijzen. Geen
mens in Nederland heeft die prijzen
ooit meegemaakt. Maar nu las ik ook,
dat een kamerlid aan de minister van
landbouw wil adviseren deze hoge
prijzen een halt toe te roepen. Als dat
zon gebeuren, wordt er naar mijn
gedachte, weer eens aan het inkomen
van de boeren geknaagd, wat niét
zelden gebeurt.
Nu vraag ik me af of dat dan wel
rechtvaardig zou zijn tegenover de
boeren. Het gaat er wel op lijken, dal
de boeren nooit mogen profiteren van
een meevallertje wat de prijzen en
hun inkomen betreft- Waar nog bij
komt, dat de boeren de eerste mi
uit de maatschappij rijn, die
Gods hulp want Die geef
wasdom voor alle mensen voor het
voedsel proberen te zorgen. Men moet
verder ook niet uit het oog verliezen,
dat het onder de moeilijkste weers
omstandigheden moet gebeuren.
De boeren moeten het doen met de
prijs die voor hun produkten gegeven
wordt en dat is ieder jaar anders,
maar niet altijd bevredigend. Om een
paar voorbeelden te noemen, die ik
zelf heb meegemaakt. In 1973 heb ik
tarwe uiteindelijk voor 37 cent per
kilo moeten verkopen, wat te weinig
was. Zes a zeven jaar geleden heb ik
aardappelen gehad, die ik heb moeten
verkopen: het eerste jaar voor 3 cent
per kilo en het tweede jaar voor 7
cent per kilo, wat zeker ook veel te
weinig was. Maar er is toen nooit een
kamerlid geweest, die de minister van
landbouw heeft aangespoord om te
zorgen dat wij als boeren een hogere
prijs voor onze produkten zouden
krijgen. Ik hoop dat dit schrijven
voor ieder die het leest, duidelijk is.
Ik wil verder het bedoelde kamerlid
adviseren om voorzichtig te zijn de
boeren, wanneer die dan eens bij
uitzondering een extra hoge prijs van
hun produkten kunnen maken, hun
dat weer te ontnemen of onmogelijk
te maken.
Om dan verder nog eens over hoge
prijzen te praten, als ik zo eens door
de stad loop en de prijzen van artike
len zie, kom ik tot de conclusie dat
vele artikelen in elke winkel toch ook
schrikbarend hoog zijn. Als ik zater
dags in de bakkerswinkel sta en ik zie'
wat de mensen betalen voor een ge
bakje, dat bovendien als luxe kan
worden beschouwd, dan is dat ook!
een hoge prijs. Maar niemand hoor je
zeggen dat het te veel Ls.
Ik hoop dat vele lezers het hierover!
met mij eens zijn. Laten we als goede I
Nederlanders de boeren voor hun har-|
de -.verken onder a'.le weersomstandig
heden. toch een goede boterham en
een redelijk inkomen gunnen. Ze heb
ben er volkomen recht. op. want zij
horen bij de mensen die onze maat
schappij opbouwen en waarvan de
maatschappij in hoofdzaak bestaat.
Laat allen hiermee rekening houden
en de boer waarderen-
P, Polderman,
Griffioenstraat 4,
Middelburg.
Verbijsterd lezen we in de krant van
9 januari jl. dat "net aantal christelijke
kerken te Middelburg weer met één is
vermeerderd. Bijzonder treft ons dit,
omdat enkele predikanten, waaronder
ds. Van der Zanden en ikzelf ruim
een jaar bezig zijn geweest met de
bewoners van Dam 6. bijna elke
maandagmiddag om samen te spre
ken en samen te bidden, opdat wij l
wegen zouden vinden om Gods
boodschap van heil en ook van gene-j
zing van zieken en van beschadigde;
levens samen in woord en daad te
brengen in Middelburg. Uitdrukkelijk
werd ons steeds verzekerd, dat men
niet uit w-as op de vorming van een
aparte gemeente, maar wilde staan
tussen en ten dienste van de bestaan
de kerken. Alleen in de week werden
er bijbelbesprekingen en gebedssa
menkomsten gehouden met het boven
genoemde doel.
Toen ds. Van der Zande begin okto
ber jl. besloot zich te laten overdo-
pen. is er ernstig getracht met hem te
praten, om nare kerkelijke gevolgen
te voorkomen. Toen zijn zaak voor de'
gereformeerde classis kwam. heeft!
het ministerie van de hervormde pre-|
dikanten een brief aan ae Ger. Kerk!
gechreven, om een christelijke en oe-j
cumenische oplossing te bepleiten
Van die zijde werd door ons een zeer]
sympathiek dankschrijven ontvangen.)
Wij menen, dat de Ger. classis alles
in het werk gesteld heeft om ds. Van
der Zanden mogelijkheden te geven
binnen eigen kerk
Nu lezen wij dat 'Dam 6' toch een
gemeente heeft gevormd die 'lang
zaam' is gegroeid en levensvatbaar is
bevonden' en dat ds. Van der Zanden
daar in de zelfde stad waar hij
gewerkt heeft als voorganger is
gaan optreden. Blijkens zijn vraagge
sprek met de pers zegt hij: ..wij zoe
ken het isolement met. Wanneer dat
toch komt, wordt het ons opgedron
gen." Dat is allemaal hoogst merk
waardig. Ook merkwaardig is de
naam van deze gemeente: 'De Wijn
gaard'. In de Bijbel betekent dat: het
héle volk Israël, het hele taakgebied
van de Messias. Zou men daaraan
niet eens een Bijbelstudie kunnen wij
den? En ook aan de droeve gebeurte
nissen, die zich rondom andere, door
mensen geplante wijngaarden in de
bijbelse geschiedenis afspelen? Merk
waardig is ook die term "het volle
evangelie' die tegenwoordig zo i
door dergelijke groepen wordt
bruikt. Dat slaat dan meestal op dom
peldood, tongentaai en gebedsgene
zing.
Mijn vraag is: staat er in dat volle
evangelie ook "Vader, Ik, U, dat zij
allen één zijn, gelijk Gij en Ik,
opdat de wereld gelove dat u mij
gezonden hebt?' (Johannes 17). Staat
daar ook in: I Corinthiërs 3.
woord van Paulus tot de verscheurde
gemeente van Corinthe? Staat daar
ook in zijn woord tot de Galatiëers,
om zich geen nieuw juk van wetten
en geboden en vormen te laten op
leggen, dat het zo en zo alleeen er
nietanders kan (Galaten 3 en 5-1-
14) Of Efeze 4-1-6,13,16?
Na wat wij de laatste jaren hier al
eerder beleefd hebben aan 'kerkstich
ting' rondom één persoon of gedachte,
en gedachtig aan de 'charismatische
lente', die op komst scheen, doch
waarvan de droom thans weer gron
dig verstoord en door velen op sterk
water gezet is, zeggen wij: 'Jam
mer. ja. zonde, had dat niet anders
gekund???'
te, J, E. L. Brummelkamp
Middelburg.
O, wat griezelig, vertel het nog eens
een keer. Is er anders niets om er
wat aan te verdienen? Daat heb je de
gijzeling van Beilen en de februari-
ramp van 1953, de grote watersnood.
Moeten die in hoor- en kijkspelen
uitgezonden worden over radio en tv.
Zijn de mensen gek geworden?
Er bestond een oud Grieks spreek
woord dat vertaald luidde: "Die de
goden willen verderven ontnemen ee
eerst het verstand'. Ze hadden in de
gaten, dat onverstandigen rare dingen
doen. Wie is er nu zot, dat hij meent,
dat hij enigszins de angst voor de
gegijzelden en de verschrikkelijke
vrees van de watersnoodmensen kan
mee laten voelen of in beeld brengen?
Kom nou! Ieder zal bij het luisteren en
kijken moeten begrijpen en zeggen:
de helft is mij niet aangezegd en
getoond. Wat zeg ik? Nog niet het
duizendste deel. De getroffenen onder
vonden duizend angsten en stierven
duizend doden. Moeten we dit spelen
in een hoor- of kijkspel?
Onze maatschappij rit vol van zulke
zotte dingen! Wat te zeggen van de
sluiting van de Oosterschelde met een
dijk vol gaten om hier en daar die
machtige en soms verwoede, angstaan-
gende zee toe te laten? Net of het
gekkenspel is. Nee mensen, het is
geen spelletje, maar bittere ernst.
Wees niet zo krankjorem, dat je in
hachelijke stormperioden de dijkbe-
wakers verhindert de noodzakelijkste
werkzaamheden te verrichten door all
te grote nieuwsgierigheid. En dat al
leen om de woedende zee te zien en
als het kon een' dijkdoorbraak mee te
maken. En dan zeker hollen en ang
stig gillen in de hoop toch nog te
ontkomen. En later op te scheppen,
dit en dat heb ik meegemaakt. Wat
een kraan ben ik toch! Maar mij niet
gezien. Ik maak liever niets mee, En
zeker geen watersnoodramp. Het le
ven is voor veel mensen al benauwd
genoeg. Speel alstublieft geen angsten
er bij.
K. Booiij,
Wat boeten kaers en bril.
als den Uyl niet sien en wil
Dit schreef lang geleden een onzer
bekéndste dichters ral. Jacob C3ts en
is bijzonder toepasselijk op deze tijd
waarin wij nu leven.
Wanneer wij noc eens even teruggaan
naar de tijd van direct n3 de oorlog
1940-1945. zijn er in ons land Staats
lieden. inderdaad met een hoofdletter,
n3ar voren gekomen. Om er enige te
noemen: minister Lieftink. wat is er
niet met hem gespot toen hij de
moeilijke procedure van de geldsane-
ring in gang zette. Een kei.
Minister Drees Sr., terecht Vader
Drees genoemd. Geëerd en geliefd bij
velen. Uiteindelijk hébben nog zeer
Velen nu hieraan hun AOW te danken.
Op de juiste manier sociaal bewogen,
maar niettemin alle belangen die voor
zijn volk nodig waren, dienend. Die
nu laatst neg in een interview zei:
Het gaal. mij aan het hart dat het
woord arbeiders vervangen werd door
werknemers, nat of het een schande
is om arbeid te verrichten. Een
Kei.
Minister Zijlstra. Weet u het nog:
Waar wij heen gaan, Jelle zal we!
zien? Jelle zag het en bracht mede
daardoor welvaart, ook weer door
een verstandig beleid, zijn land en
volk dienend. Een Kei-
In het huidige kabinet zitten bij eik-
sar zo'n 5 economen. Verwacht zou
toch mogen worden dat die er wel
iets meer van maakten, dan datgene
v/at we vrijwel elke dag aan negatiefs
te slikken krijgen.
De hamvraag in deze ls: wat bezielt
deze mensen? Zijn zij capabel? Wen
sen zij him land en volk te dienen?
De gemiddelde mens zet hierbij grote
vraagtekens. Velen denken, en terecht,
dat dit kabinet meer gestuurd wordt
door bijv. de vakbeweging, door Arie
en consorten. Hoe vaak komen we ver
der in berichtgeving niet tegen, dat zij
die onze wetten maken, deze zelf
overtreden?
De ene minister is zoek wanneer er
een belangrijke defensieorder, zoals
laatst voor de aanschaf van de Star-
figter, getekend moest worden. D
zslfde minister werd verleden jaar
geïntervieWd door Bibeb. De termino
logie die de man er uitgooide, zou
meer passen in een kroeg.
En dan voorts de belachelijke bemoei
zucht van dit kabinet met de zaken in
het buitenland. U moet de wereldglo
be eens goed bekijken. Er is een
loupe voor nodig om ons Nederland
te zien liggen. Een normaal mens zou
toch denken dat er in ons land ge-
noes te doen valt. Wat denkt u van
Ien en haar muur? Waarom trekt ze
zich hier niet achter terug?
Wat denkt u van Arie Fijn Is anders?
Waarvan een onzer ministers zegt, dat
hij goed is voor 100.000 werklo
zen.
Wat denkt u van de burgerlijke onge
hoorzaamheid op vele punten?
Wat denkt u van de loslippigheid van
onze premier over een zaak als af
schaffing van de kinderbijslag en rijn
uitspraak over genadeloos nivelleren?
Zou het kunnen zijn dat hij geschrok
ken is van de consequenties van bet
eigen vroegere beleid?
Niet voor bet een of ander, maar dit
soort zaken komt er kneuzerig
voor.
Moet, om nog even verder te gaan. de
ondernemingsraad, die beslist in vele
bedrijven op een laag pitje staat,
zonodig omgevormd worden naar het
idee van Arie Fijn is anders, naar een
personeelsraad? Wél medezeggen en
beslissen, maar totaal geen versn:-
wóoiriello kheid?
Waarom de directeur er uit? Leest u
Aries plannen eens in "Fijn is an-
ders'.
Wanneer wij niet willen luisteren,
gaan vlij met zijn allen "Het schip in'
en wel om de volgende rede-
Door de zgn- progressieven vindt er
een grote uittocht plaats in Neder
land. Reden de zich progressief noe
mende gemeentebesturen kunnen geen
enkel begrip opbrengen voor de bete
kenis van het bedrijfsleven voor hun
stad en hun land. Buitenlandse bedrij
ven worden door dezelfde besturen
buiten de deur gehouden. Een onbe
grijpelijke situatie, wanneer we elke
dag lezen en horen van bedrijfssluitin
gen of arbeidstijdverkorting. Door wie
moet e** nu eigenlijk Boord op de
olank* worden gebracht? Door wie en
hoe moeten de enorm gestegen uitke
ringen voor onze zwaarbelaste sociale
voorzieningen opgebracht wor
den?
Vanaf 1945 is door goede samenwer
king tussen regering, bedrijfsleven en
vakbeweging, via de zgn. Marshallhulp
onze welvaart bereikt. Mede door op
timale inzet, ijver en plichtsbetrach
ting van de werknemers in de bedrij
ven die nu in de leeftijd tussen de 50
en 60 jaar zullen zitten. Wanneer de
zaak doorgaat zoals nu, kan gerust de-
vraag gesteld worden of tegen de tijd
dat déze werknemers met pensioen
gaan, er nog wel geld voor de uitbeta
ling van hun pensioen zal zijn. Dit zou
het resultaat kunnen zijn van een
foutief beleid.
Tenslotte: in de PZC van 13 Jan. 11.
staat letterlijk: negen topfunctionaris
sen uit het bedrijfsleven waarschuwen
de regering dat het fout gaat. Zi]
vrezen dat veel verworvenheden oa.
on het punt van de sociale voorzienin
gen, zullen worden aangetast, indien
wij er niet in slagen de economische
fundamenten waarop de sociale bo
venbouw rust, snel en aanzienlijk te
versterken.
In dezelfde PZC Graanoogst mislukt
en tekort aan brood in bepaalde delen
van de Sowjet-Unie.
Het zal kiezen of delen worden; Ol
een goed belegde boterham op de
plank of tekort, aan brood en dan
zuUen we het over het 'broodbeleg'
maar niet hebben-
Nogmaals in dezelfde PZC: Kabouter,
letterlijk en figuurlijk, heeft zijn ont
slag als wethouder van Amsterdam
ingediend. Schone opruiming, zeker
voor de stad Amsterdam. Er rijn grote
groepen mensen die rich grote zorgen
maken over deze gang van zaken.
J. C. van Splunder.
Goeman Borgesiusstraat 22, Vlissingen.
De twee jongens die zaterdag 10 janu
ari 's middags om ongeveer 2 uur
v2naf het viaduct bij 's Gravenpolder
de voorruit van mijn auto stuk gooi
den, terwijl ik er met een snelheid
van 100 kilometer onderdoor reed.
Raad ik aan voortaan hun vrije tijd
nuttiger te besteden dan een ander in
levensgevaar te brengen en hem bo
vendien ook nog met de schade ach
ter te laten. Vragen jullie thuis maar
eens je ouders wat het gezegde bete
kent; Wal. gij niet wilt dat u ge
schiedt, doe dat ook aan een ander
niet.
L. Jobse,
OosterscheldestT. 13 Ktabbendiike.