PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BESLISSING KERNENERGIE IN
VOLGENDE KABINETSPERIODE
PZC
Besluit vaste oeververbinding opnieuw
uitgesteld; nu voor enkele maanden
Escalatie in Libanon
door actie luchtmacht
WD: 'schandalig'
en PPR: 'tevreden'
Energiebedrijven
'dan conventionele
centrales bouwen'
KABINET VOLGT PLANOLOGISCHE WEG
REACTIES OP UITSTEL
BOUW KERNCENTRALES
Veel tijd nodig
LUCHTHAVEN BEIROET DICHT NA RAKET AANVAL
fjintlijn
„TWEE JAAR GAAN VERLOREN"
PLAATSEN IN KADER BESLISSINGEN PRIORITEITEN BESTEDINGEN OP MIDDELLANGE TERMIJN
Motie
Verontwaardigd
Tegenvaller
pag- 2
279e jaargang no. 14
Zaterdag 17 januari 1976
Koop)— In *t nliuwt Jaar I
Grot* kMH roMnn 29,90
TrotTjM 9.90 - 19.90
Ribbroek®* 29.90
U^HELHO BOETIEK
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het kabinet heeft nog geen nee of ja gezegd tegen uitbreiding van het aantal kern
centrales. De procedure op de eventuele weg naarr de kernenergie, waarover de tweede kamer ook
oog moet spreken, is zodanig dat definitieve beslissingen over bouw en vestiging van kerncen
trales niet meer in deze kabinetsperiode zullen worden genomen. Bovendien moeten de moeilijk
heden inzake verwerking en opslag van radioactief afval eerst nog terdege worden bestudeerd.
Dit bleek uit het relaas dat premier Den Uyl en minister Lubbers vrijdagavond gaven na afloop
van een langdurige discussie over deze kwestie in het kabinet. De planologische beslissingsproce
dure duurt lang, het lagere verbruik en de verminderde behoefteraming geeft wat minder span-
KINSJASA: De regering ton Zaire
heeft vrijdag bij de veiligheidsraad
van de V.N. geprotesteerd "wegens
het probleem van het bombarde
ren door Cubaanse troepen, die
voor de MPLA vechten, van de
Zairese grensstad Dilolo".
Minister Pronk van ontwikkelings
samenwerking, heeft een bedrag
van f 1250.000 ter beschikking ge
steld voor humanitaire hulp aan
de bevolking van Angola.
Foto: Unita-soldaten bewaken een
brug die door vrouwen met boom-
(Van onze parlementaire redactie).
DEN HAAG Het besluit van de regering om de beslissing over
de bouw van kerncentrales uit te stellen tot 1977 is in de tweede
kamer nogal uiteenlopend ontvangen. De woordvoerder van de
WD Portheine spreekt van een schandalige handelwijze. Ook de
ARP'er Van Houwelingen, die in deze vaak namens het gehele
CDA optreedt, is niet enthousiast.
Van Houwelingen bracht gister
avond in een eerste reactie wel begrip
op voor het kabinetsbesluit. „In de
rest van de wereld wordt veel te
gemakkelijk maar besloten kerncen
trales te bouwen", aldus de antirevo
lutionair. Hij vreest niettemih negatie
ve gevolgen voor de werkgelegenheid.
De liberaal Portheine is er zeker van
dat het uitstel velen hun baan gaat
kosten. Volgens hem is de regering
opnieuw gezwicht voor de druk van
de PPR, die tegen kerncentrales
Is.
De WD-woordvoerder ziet in
besluit het zoveelste bewijs dat de
De Zeeuwse vissers hebben het
tong- en scholquotum reeds be
reikt of overschreden. Maandag
gaan zij echter weer ter visvangst.
(Pag. 2)
Vuurwapens
De politie heeft in de gemeente
Borsele een flink aantal illegale
vuurwapens in beslag genomen.
(Pag. 2)
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 5, 6, 7, 9 en 11.
len- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 13.
Sport op pagina 23.
Radio, en televisie op pagina
27.
Financieel nieuws op pagina
29.
En in de
zaterdagkrant
Pag. 17 Op deze pagina komen de
voorstanders van het
voortbestaan van de Vlis-
singse Koopmans- en Vis-
sershaven aan het woord.
Charles Schets sprak met
vertegenwoordigers van
het actiecomité en met
prof. dr. C. A- van Swig-
chem, medewerker van
monumentenzorg.
Pag. 18 Tentoonstelling 'Nederlan
ders in Japanse kampen;
Stemmen uit de Kerken;
Interview met drs- J. Gre-
ven, binnenkort coördine
rend directeur van de pas
bestaande Interkerkelijke
Omroep Nederland
(IKON).
Pag. 19 Letterkundige kroniek van
Hans Warren;
Kees van der Maas had
een gesprek met het
KVP-kamerlid Piet van
Zeil over 'de planmatige
voorbereiding op de onaf
hankelijkheid van de Ne
derlandse Antillen'.
Pag. 21 Poppraet;
Schaken, dammen, bridge.
regering niet meer in staat is om tot
het formuleren van een beleid te
komen. „De energievoorziening van
ons land komt daardoor in gevaar; de
werkgelegenheid wordt opnieuw een
klap toegebracht. Daarom aarzel ik
niet van een schandaal te spreken",
aldus Portheine.
De heer Van Houwelingen is
met het brede en diepgaande onder
zoek dat het kabinet nu voort gaat
zetten. Toöh neigt hij ertoe dat men
wellicht beter had kunnen beslissen
om nu al de geplande bouw van drie
centrales rond 1985 door te zetten,
waarbij de datum waarop zij in wer
king zouden treden dan voorlopig
opengelaten was. Op die manier had
de werkgelegenheid minder schade op
gelopen, aldus Van Houwelingen.
Tevreden is de fractieleider van de
PPR, Bas de Gaay Portman jr. Hij
ziet in het uitstel een compromis dat
ook voor zijn partij aanvaardbaar is.
De PPR meent dat nu al besloten had
kunnen worden in ons land geen cen
trales te bouwen. Minister Lubbers
(KVP) was daarentegen van mening
dat er in principe al wel tot de bouw
besloten had kunnen worden. „Het nu
gekozen uitstel is voor mij aanvaard
baar omdat het onderzoek naar de
vestigingsplaatsen de bevolking nauw
bij het probleem zal betrekken", aldus
de PPR-leider. Verder ziet hij het
uitstel tot na de verkiezingen van
1977 waardoor de bevolking de
kans krijgt de zaak van de kernener
gie mede in de stembusslag te betrek
ken als positief.
Instemming valt ook te beluisteren
bij de PvdA. Mevrouw Epema-Brug-
man meent dat uitstel en verdergaand
onderzoek onder de gegeven omstan
digheden verreweg de verstandigste
beslissing is. Zij verwacht dat de
regering nog voor het komende debat
over de energienota de kamer zwart
op wit zal informeren over de precie
ze plannen die vrijdag op stapel zijn
gezet. Bij het onderzoek dat nu is
aangekondigd zullen zowel voor- als
tegenstanders een rol moeten spelen,
aldus deze woordvoerder van de soci
alisten.
Den Uyl vond het niet zo'n pro
bleem dat de beslissing nog wat later
moet vallen. „Er is meer tijd om
goed na te denken", zei hij. Lubbers
zag meer de besparing, die de geringe-
re consumptie en de bezuinigingsten
dens geeft, op de voorgrond treden, i
.Daardoor hoeven die centrales pas
één of twee jaar later te worden
gebouwd", zei hij.
Als er kerncentrales worden ge-
bouwd ligt het voor de hand te ver
wachten dat de eerste van de drie
niet voor 1983 of 1984 gereed is, de
tweede wellicht in 1985 en zo vervol
gens. Het kabinet volgt daarbij dan
nog steeds het schema, zoals dat in'
de in 1974 uitgebrachte Energienota
vastligt.: beperking van het aantal
kerncentrales tot drie in de tachtiger
jaren, daarna zien of er nog meer
nodig zullen zijn dan wel dat er
andere energiebronnen kunnen wor
den benut.
Wel doorgaan
Het concrete in de procedure, die
liet kabinet voorlopig heeft vastgelegd
is, dat het na bestudering van de drie
rapporten, die in de Energienota wa
ren bedoeld niet heeft gezegd dat de
weg naar kernenergie wordt afgeslo
ten. De rapporten, waarom het ging
waren die ran de Gezondheidsraad,
van de commissie Reactorveiligheid
en van de samenwerkende elektrici
teitsbedrijven over de splijtstof cy
clus.
Het kabinet gaat nu geheel de pla
nologische weg op. Het reeds gepubli
ceerde structuurschema voor de elek
triciteitsvoorzieningen, waarin tot het
jaar 2000 alle wenselijkheden voorlo
pig worden geschetst, wordt nu van
een aanvulling voorzien. In die aanvul
ling komen de ruimtelijke vraagstuk
ken van de bouw van kerncentrales
aan de orde. De aanvulling verschijnt
waarschijnlijk in april.
Uitdrukkelijk is uitgesproken dat de
vraag hoe kerncentrales kunnen wor
den ingepast in ons dichtbevolkte
land, waar op vele plaatsen toch al
sprake is van „verstikking", zeer be
langrijk is. In het structuurschema
zijn elf mogelijke plaatsen voor kern
centrales aangegeven. Uit die elf moet
later een selectie worden gemaakt.
Over alle mogelijkheden wordt nu de
zogenaamde inspraakprocedure var
planologische kernbeslissing geopend.
Dit betekent dat het structuursche
ma elektriciteitsvoorziening op ruime
schaal zal worden gepubliceerd en dat
op alle niveaus gelegenheid tot in
spraak zal worden gegeven. Vervol
gens zal de regering volgend jaar
beslissingen moeten nemen over een
definitief „beleidsvoornemen". Dat wil
zeggen zij zal dan moeten komen met
een standpunt: kernenergie ja of nee
en zo ja, op welke plaatsen.
Inmiddels is er echter veel tijd
nodig om zover te komen. Daarom
wordt nu al aangenomen dat deze
beslissingen niet meer kunnen worden
genomen tijdens de „rit" van het
kabinet-Den Uyl. Te meer nog omdat
niet alleen de uitkomsten van de al
verrichte studies een rol spelen, maar
ook die van nog te ondernemen on-
(Zie slot pag. 3 kol. 1
Uitstel en
kort zicht
D'<
r de vaste
NI
BEIROET (AFP-UPI) Voor de eerste keer sinds het begin van de burgeroorlog in Libanon heeft i
de luchtmacht zich in de strijd gemengd. De actie, met twee gevechtsvliegtuigen van het type Hawker j
Hunter, wordt gezien als een gevaarlijke escalatie van de gevechten.
(Van onze redactie economie).
DEN HAAG Doordat de regering de beslissing over de kern
energiecentrales niet neemt gaan er in feite twee jaar verloren.
Daar kunnen wij niet op wachten, wij moeten nu snel plannen
gaan maken voor andere centrales. Want dit jaar moet alweer
worden beslist voor 1982 en 1983, er mogen geen gaten vallen.
Aldus de reactie van ir. C. van Erpers Rooyaards, directeur van
de Arnhemse Instellingen van de Elektriciteitsbedrijven.
Tot dusver hebben we onze plannen
gebaseerd op Se bouw van drie kern
centrales. Als het kabinet, gesteund
door het parlement, beslist dat die er
niet komen dan moeten wij onze
plannen aanpassen, aldus desgevraagd
deze zegsman uit de elektriciteitswe
reld. Iets anders is echter dat volgens
de minimale raming er tussen nu en
1985 een opwekkingsvermogen van
7000 megawatt bij moet komen. Ten
dele is dat al in aanbouw.
In die 7000 megawatt zit de 3000
gedachte megawatt van drie kernener
giecentrales. Nu mag worden aangeno
men dat niet vóór 1978 een volgend
kabinet zal beslissen moeten wij al
maatregelen gaan nemen om toch te
dat die 7000 megawatt wordt
gebouwd. Elk jaar wordt het bouw
programma aangepast en verder uit
gestippeld. Daar kan geen twee jaar
mee worden gewacht.
De consequentie is echter volgens
ix. Van Erpers Rooyaards we! dat er
meer olie zal moeten worden inge
voerd hetzij dat er kolengestookte
centrales komen, die speciale voorzie
ningen eisen ten opzicht van het mi
lieu. Volgens het huidige beleid zijn
centrales op aardgas niet toegestaan.
Omdat vijf a zes jaar vooruit wordt
gepland en conventionele centrales
minder bouwtijd vergen dan kernener
giecentrales is er nu nog tijd om de
plannen te veranderen.
De actie was gericht tegen Palestijnse,
guerrillastrijders die een legerkonvooi
omsingeld hadden. De Libanese rege-l
ring heeft een verzoek van christelijke
zijde afgewezen om het leger op uit
gebreide schaal in te schakelen om
benarde falangistische stellingen te be
vrijden-
De geestelijke en politieke leiders van
de mohammedaanse gemeenschap in
Libanon hebben verzocht om ophef
fing van de blokkade van Palestijnse
vluchtelingenkampen en om een be
ëindiging van de vijandelijkheden. Dej
fal an gisten van hun kant. willen dat i
een interarabische commissie wordt in
gesteld om dc situatie in Libanon te'
onderzoeken.
De Libanese politie maakte vrijdag be-1
kend dat 112 personen zijn gedood en I
250 gewond in de afgelopen 48 uur van 1
felle gevechten in het gehele land.
Daarmee is het dodencijfer sinds april
gestegen tot naar schatting 8600, met.
18.500 gewonnen. Vrijdag was 't groot
ste deel van de gebrekkige verbindin
gen tussen de hoofdstad Beiroet en de
buitenwereld verbroken. De luchtha
ven van Beiroet werd tot nader order
gesloten nadat enkele raketten waren j
neergekomen in de nabijheid van de1
grootste landingsbaan. Ket was het
eerste antwoord op wat, naar de vei
ligheidstroepen vrezen, een felle Pa
lestijnse reactie zal zijn op de inter-1
ventie van de luchtmacht.
De actie van de luchtmacht heeft aan!
35 mensen het leven gekost. Het aantal j
gewonden wordt talrijk genoemd. Dit
is vernomen in ingelichte kring in Bei-]
roet.
Volgens een officieuze bron bedraagt
het dodencijfer van de gevechten van
vrijdag alleen al 163.
Voor de vierde achtereenvolgende
dag werd het noorden van Portugal
vrijdag opgeschrikt door bomaanslagen
op communistische of daarmee geasso
cieerde doelen.
GEEN KOPPELING
AAN AFSLUITING
OOSTERSCHELDE
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG Het kabinet.-Den
Uyl heeft de beslissing over de
aanleg van een vaste oeverver
binding over en onder de Wester-
schelde opnieuw enkele maanden
uitgesteld.
Minister-president Den Uyl deel
de dat vrijdagavond mee tijdens
een onderbreking van het kabi
netsberaad. Het kabinet zal in de
komende maanden beslissingen
moeten nemen over de prioritei
ten in de bestedingen. Dat wordt
gedaan mede aan de hand van
prognoses van het Centraal Plan
Bureau over de economische ont
wikkelingen op middellange ter
mijn. Tegen die achtergrond
wordt over de Westerschelde-ver-
binding beslist
Minister-president Den Uyl zei vrij
dag letterlijk over de oeververbin
ding: „De ministerraad heeft besloten
de beslissing over de vaste oeverver
binding Westerschelde aan te houden,
omdat naast het door het kabinet
reeds eerder erkende belang van het
project voor Zuidwest-Nederland ook
gelet moet worden op de betekenis
van het project binnen het geheel
de financieel economische ontwikke
lingen in de komende jaren. Nu de
raad de komende maanden beslissin
gen zal hebben te nemen over de
prioriteiten in de bestedingen, mede
ia het licht van de komende publika-
tie van de prognose van het Centraal
Plan Bureau inzake de economische
ontwikkeling op middellange termijn
wenst de raad de beslissing over de
vaste oeververbinding Westerschelde
in dat kader te nemen".
De heer Den Uyl ontkende vrijdag,
dat in de ministerraad een koppeling
wordt gelegd tussen de uitvoering van
de oeververbinding en de manier
waarop de Oosterschelde moet wor
den afgesloten. „Dat is geenszins het
geval", zei hij. De minister-president
verwachtte dat de beslissing over de
oeververbinding eerder zal vallen dan
die over de Oosterschelde. Hij maakte
duidelijk dat het uitstel gaat over
enkele maanden. Naar de mening van
de premier betekent het uitstel niet
dat er problemen ontstaan rond de te
nemen beslissingen over investeringen
voor veerboten.
In antwoord op nadere vragen stel
de Den Uyl. dat het kabinet bij de
discussie over de oeververbinding wel
rekening heeft gehouden met de vorig
jaar december door de tweede kamer I
in grote meerderheid aanvaarde mo-1
tie, waarin om een positieve beslis-
sing werd gevraagd voor de jaarwis
seling 1975-1976. „Natuurlijk hebben
we daar rekening mee gehouden. We
hebben ook geen nee gezegd. Maar we
vinden het onjuist op voorhand een
beslissing te nemen terwijl we binnen
kort de prognoses van het Centraal
Plan Bureau tegemoet zien en over de
prioriteiten in de bestedingen beslis
sen", aldus de minister-president.
Teleurgestelde eerste reacties uit Zee
land op de kabinetsbeslissing tot uit
stel- Gedeputeerde A. J. Kaland was
verontwaardigd: „Dit kabinet excel-1
leert in het uitstellen van beslissingen.
Baalhoek. Oosterschelde- Kernenergie.
En nu dit project. Voor de zoveelste
keer wordt de Zeeuwse provincie vol
komen genegeerd. Nog nooit is er zo
weinig rekening gehouden met wat op
redelijke gronden in Zeeland verlangd
wordt als de laatste jaren. Een
Zeeuwse stem in Den Haag is geen
cent meer waard. Zelfs legt het kabinet
een kameruitspraak de vraag om
eeen snelle beslissing naast zich
neer. De regering kan echt wel ophou-
deom de mondigheid van de burgers
en democratisering van de samenle
ving te belijden." Daarbij wees de
heer Kaland erop, dat er een 'schreeu
wen gebrek' is aan investeringen-
„Een rendabel project, dat niet alleen
voor de bouw. maar ook voor de
produktie van beton en staal en noem
op honderden manjaren werk
„Een tegenvaller, maar de mogelijkhe
den liggen open. We zullen van heel
Zeeland uit actief moeten blijven. En
zorgen, dat ook kamerleden van bui
ten Zeeland dat zijn", aldus een eerste
reactie van drs. M- C. Verburg, voor
zitter van de stichting Vaste Oeverver
binding Westerschelde.
Verburg: „Het valt wé! op. dat het
kabinet spreekt over het belang voor
(Zie slot pagina 6 kolom 4)
beslissing ovei
oeververbinding is op
nieuw uitgesteld en daar
voor heeft de minister-pres!-
denl gisteravond een fraai-
r\' "H klinkende motivering gt#o-
ven: men kan die elders op
deze pagina aantreffen. In feite betreft
het hier een uitstel 'om politieke redo
nen. Minister Duysenberg vindt de aan
leg van de vaste verbinding op dit.
ogenblik niet verantwoord en gaat er
van uit dat het kabinet een negatieve
beslissing over dit project behoort te
nemen. Westerterp daarentegen heeft
zich de afgelopen maanden bijzonder
sterk gemaakt voor de vaste oeverver
binding: enige tijd geleden liet hij in
Hulst zelfs doorschemeren dat de zaak
zo goed als voor elkaar was. Deze voor
geschiedenis maakt duidelijk dat een
definitieve afwijzing een forse neder
laag voor deze minister van verkeer
en waterstaat zou betekenen. Het was
bekend dat hij in het kabinet hoog spel
zou spelen. Zo stonden er woensdag
twee tegenstrijdige meningen tegen
over elkaar, moest dat voor één van
de twee ministers buigen of barsten
betekenen
fee, dat kon natuurlijk niet. Stel
eens voor: Westerterp treedt af
voor een vaste oeververbinding, de
toch al zwakke coalitie brokkelt af en
er komt een kabinetscrisLs. In modern
Nederlands heet dat: "Dat kun Je niet
maken'. Een kabinet valt toch niet
over een vaste verbinding Er zijn wel
andere zakten waarover gestruikeld
kan worden als dat nodig zou zijn.
Daarom nam men zijn toevlucht tot
een probaat middel: uitstel. Zo werd
het spel deze week gespeeld, uitlopend
op een keurige formulering, waarin de
vaardige economenhand van Duysen
berg duidelijk herkenbaar was. Wes-
isrterp kon het met
die formulering eens
zijn: het project is
immers niet van de
baan maar zal de
komende maanden
in het nationale prioriteitenschema na
der worden bekeken. Een elegante,
maar weinig daadkrachtige opiossirji
met echter als grote verdienste dat
allerlei moeilijkheden en spanningen
uit de weg worden gegaan. Evenmin
werd de kamer op de tenen getrapt:
die heeft weliswaar onlangs een motie
ten gunste van de vaste verbinding
aanvaard, maar ach over enkele
maanden zien we wel weer. zal het
kabinet hebben gedacht- Regeren is
vooruitzien, zelfs a! is het niet, langer
dan een paar maanden. 'Vooruitzien'
en "kort zicht' zijn in de politiek vaak
synoniem.
Aan de minister-president is gisteren
nog de vraag voorgelegd of het ge
rucht waar was dat er een soort
koppeling tot stand is gekomen tussen
vaste oeververbinding en afsluiting
Oosterschelde, zo in de geest van: als
de afsluiting met een stormvloedke
ring van de Oosterschelde te duur
wordt, kom' wellicht een mogelijkheid
vrij om wel de raste verbinding tot
stand te brengen. De premier wees
asze suggestie van óe hand: er was
geen sprake van enige koppeling, ver
zekerde hij. Waarvan gaame akte.
Maar dit kabinet heeft wel eens meer
relaties in deze sfeer ontkend, bijvoor
beeld tussen de aanschaffing van de
straaljager P 16 en de luchtvaarton
derhandelingen met Amerika. Achteraf
bleek echter dat achter de schermen
v/el degelijk een koppeling tot stand
was gebracht. Enige argwaan ten aan
zien van dergelijke ontkenningen is
daarom niet helemaal misplaatst.
Deze uitstelprocedu re rond de vaste
oeververbinding staat niet op
zichzelf. Bij het jongste kabinets
beraad is een soortgelijke operatie
maar dan op een veel indrukwekken
der schaal toegepast op het stuk
van de kernenergie. Minister Lubbers
gaat er van uit dat er tot 1985 in Ne
derland drie kerncentrales bij moeten
komen, een standpunt dat hij uitvoe
rig uiteen heeft gezet in zijn energie
nota. In het nader beraad met de ka
mer heeft hij aan dit standpunt vast
gehouden, ondanks kritiek vooral ook
van buiten de kamer. Het kabinet ech
ter was zover nog niet: er was althans
nog geen beslissing genomen om Lub
bers' plan uit ie voeren zoals in dc
energienota was uiteen gezet. Deze
week moest- nu het definitieve besluit
vallen en dat lag nog moeilijker dan
de tegenstelling Westerterp-Duysen-
berg. De PPR-ministers bijvoorbeeld
zijn falifcant tegen kernenergie, maar
ook PvdA bewindslieden hebben het
er moeilijk mee. Kan men over een
dergelijk geschil een kabinetscrisis
riskeren? Nee. geen sprake van. Wat
doet men dus? Juist, men besluit tot
uitstel.
In deze kwestie werd een nog om
slachtiger procedure gekozen dan
bij de vaste oeververbinding met als
resultaat dat nu het tijdschema van de
energienota van de baan is. We', star:
het kabinet met de planologische
voorbereiding, maar het besluit om
tot de bouw van drie kerncentrales
over te gaan hoeft dit kabinet niet
meer te nemen. Dat moet een volgend
kabinet maar doen. Besloten is wel
diverse studies op stapel te zetten.
Maar de burger vraagt zich nu ver
wonderd af: is voor de energiebehoef
te van Nederland r.u we: kernenergie
nodig of niet? De nota van Lubbers
beantwoordde die vraag bevestigend.
Thans blijkt dat de zaak rustig kan
worden uitgesteld. Wat ons betreft:
gelukkig. Maar was dat dan tijdens het
schrijven van de energienota anders?
Is dat stuk dan zo slordig voorbereid
Of heeft men toen gedacht: och, als
Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
