PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
mlnlkrant
IJSLAND DREIGT MET
ENGELAND TE BREKEN
G.s. willen zowel te snelle groei als
stagnatie in de dorpen tegengaan
Angola-conferentie
van OAE mislukt
EGYPTE WIL GESPREK
IN GENÈYE HERVATTEN
Prijzen vorig jaar
10,2 procent omhoog
EXPLOSIE IN
BELFAST: 4
DODEN EN 20
GEWONDEN
Stijging in december 0,3 procent
'OMBUIGING' IN, SPREIDINGSBELEID COLLEGE
Pv'mtnin
pag. 2
219e jaargang no. 11
Woensdag 14 januari 1976
PZC
Bh» vT%teg tm ét PZC da 8PEOALE ADVERTENTIE-
•ZONDER VMNSTOOGMESK.
NA INCIDENT IN KABELJAUWOORLOG
ADDIS ABEBA: De M.P.LA. heeft
dinsdag een aantal blanke krijgs
gevangenen getoond, die tijdens de
gevechten in Angola krijgsgevan
gen werden gemaakt. Op deze foto
ie twee Zuid-Afrikanen in het ge
zelschap. de 19-jarige Piet Groot-
veld (L) en de 18-jarige Johannes
Kritsoff.
(Van onze correspondenten)
BRUSSEL - LONDEN Bij de NAVO in Brussel is men niet al te zeer geschrokken van het drei
gement van de IJslandse regering om de diplomatieke betrekkingen met Engeland te verbreken
als protest tegen het rammen van een van haar schepen door een Brits schip.
(Van onze speciale verslaggever)
ADDIS ABEBA De Organisatie
Tan Afrikaanse Eenheid (OAE) is
dinsdagmorgen niet bij machte geble
ken een oplossing voor het conflict in
Angola aan te dragen.
De buitengewone conferentie in Addis
Abeba van de 46 bij de OAE aangeslo
ten landen is op een volslagen misluk
king uitgelopen; er bleek geen enkel
compromis mogelijk tussen de twee
blokken van elk 22 staten die respec
tievelijk een Sengalese anti- en een
Nigeriafinse pro-MPLA-resolutie onder
steunden. Pogingen, onder andere van
OAE-voorzitter Idi Amin, om door
middel van een derde resolutie tot
een onmiddellijk staakfc-het-vuren in
Angola te komen en de instelling van
een bemiddelingscommissie van wijze
mannen, leden schipbreuk. FNLA-Uni-
ta en de MPLA hebben al aangekon
digd de strijd om de macht in Angola
te zullen voortzetten.
hi bet officiële slotcommuniqué van
de conferentie werd gesteld dat de
OAE-staten na grondige studie van het
Angolese probleem hebben besloten
de buitengewone vergadering over An
gola te verdagen.
Een Russisch geleidewapenfregat
stoomt op naar de Kongolese haven
Pointe Noire, juist ten noorden van
Angola, en zal daar spoedig aanko
men. Dit hebben welingelichte Ameri-
BEGROTING LANDBOUW
DEN HAAG (ANP) -De eerste kamer
heeft dinsdagmiddag de begroting
1976 van het departement vau land
bouw goedgekeurd. Dit geschiede zon
der voorafgaand debat.
Met minister Van der Stee is afge
sproken, dat in de loop van het
komend voorjaar een beleidsdebat
over de landbouw- en
gehouden zal worden.
Zeeuws nieuws op de pagi
na's 2,5,7, 8 en 9.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3,
4 en 13.
Sport op pagina 15.
Radio en t.v. op pagina 16.
Financieel nieuws op pagi
na 17.
maakt. Een Russische landingsvaar
tuig, zou al in Pointe Noire liggen. De
Sowjet-Unie heeft dinsdag nogmaals
ontkend dat een van haar oorlogs
schepen in de buurt van Angola
stoomt. De Zuidafrikaanse autoritei
ten hebben de 1400 Angolese vluchte
lingen aan boord van het schip Silver
Sky toestemming geweigerd in de Na-
mibische haven Walvisbaai aan land
to gaan. Het schip zal nu waarschijn
lijk koers zetten naar Portugal. Regi
nald Maudling, woordvoerder van de
Britse conservatieven voor buitenland
se zaken, heeft dinsdag de Britse
regering en de andere EEG-l&nden
gevraagd binnen de EEG een "Euro
pees initiatief' te nemen om te koi
tot een oplossing van de crisis in
Angola. Hij stelt voor dat onder aus
piciën van de "negen" besprekingen
beginnen tussen FNLA, Unita, MPLA,
met deelneming van de Verenigde Sta
ten, de Sowjet-Unie en Oostafrikaanse
landen. De besprekingen zouden een
grondwet voor Angola tot resultaat
hebben.
De IJslandse manoeuvre wordt ge
zien als een poging om de IJslandse
onderhandelingspositie te versterken
tijdens de bemiddelingspoging van de
secretaris van de NAVO, mr. Luns,
die naar Reykjavik is gereisd. Im
mers, wanneer een land aankondigt
de betrekkingen met een ander land
te verbreken, dan is een later be
sluit om daarvan af te zien al uit te
leggen als een concessie.
In NAVO-kringen wordt aangeno
men dat IJsland dat zelf op de snel
le komst van Luns heeft aangedron
gen de secretaris-generaal de gele
genheid zal geven zijn bemiddelings
poging naar behoren te verrichten.
Daarin past niet een verscherping va
de verhouding door het verbreke
van de diplomatieke betrekkingen.
In Brussel wordt er wel rekening
mee gehouden dat IJsland wellicht
op korte termijn zijn ambassadeur uit
Londen zal terugroepen zonder dat de
formele relatie officieel wordt ver
broken. Er is de NAVO alles aan ge
legen om een dergelijke drastische
maatregel binnen het raam van het
bondgenootschap te voorkomen. Ook'
Griekenland en Turkije onderhouden
met elkaar sedert het Cyprus-conflict
geen diplomatieke betrekkingen meer
en dat is een sta-in-de-weg bij het op
gang brengen van gesprekken ter op
lossing van zulke crises-
In Londen was dinsdagavond nog geen
reactie van het ministerie van buiten
landse zaken op de plannen van de
IJslandse regering die werden bekend
gemaakt door de minister van handel.
Gunnar Thoroddsen. Een onderzoek
heeft uitgewezen dat het Britse fregat
"Leander* vorige week vrijdag opzet
telijk een IJslands schip van de kust
wacht had geramd, vertelde "Phorodd-
Achtergrond van de moeilijkheden tus-
BELFAST Een daverende explo
sie in een ijzerwinkel in de Noordier-
se hoofdstad Belfast heeft dinsdaga
vond aan vier mensen het leven ge
kost, terwijl er twintig werden ge
wond.
De terroristen hadden de bom ver
borgen ergens op de tweede verdie
ping van de winkel. Niemand werd
gewaarschuwd. Het katholieke IRA
nod. protestantse ondergrondse orga
nisaties heeft de verantwoordelijkheid
van de aanslag op zich genomen. De
Noordierse politie houdt het voorlo
pig op de provisionele vleugel van
IRA, die de afgelopen weken aam..,,
len heeft gedaan op verscheidene be
drijven in Belfast.
Toevallig was de Britse minister
voor Ierse zaken. Rees, in de buurt
van de winkelgalerij waar de bom
ontplofte. Rees belegde in het nabij
gelegen slot Stormont een persbijeen
komst. Hij deed een dringend beroep
op protestanten en katholieken in
Noord-Ierland elkaar te vinden in de
hervorming van het huidige bestuur
in Ierland. In zon bestuur moesten
de twee partijen die elkaar al jaren
lang het leven zuur maken, zitting
nemen. Sinds de intrede van het nieu
we jaaT zijn in totaal 20 mensen het
slachtoffer geworden van terreur.
sen Engeland en IJsland is het feit
dat IJsland eenzijdig zijn territoriale
wateren verruimde tot 200 mijl, zodat
de Britse vissers in hun bewegings
vrijheid werden beperkt. In het ver
leden hadden de IJslanders, tot groot
ongenoegen van de Engelsen, hun vis
serijwateren al een paar keer uitge
breid.
De laatste uitbreiding van de IJsland
se wateren lokte acties uit van de
Britse marine die demonstratief dc
Engelse viserijschepen die naar ka
beljauw visten, beschermden. De IJs
landse kustwacht volgde het voor
beeld van de Britten. De uitbreiding
van de territoriale wateren tot 200
mijl van de IJslandse kust is voor de
IJslanders van levensbelang. Zij be- j
staan voor een groot deel van de vis- I
VERENIGDE NATIES: Parouk
Kadaoumi, de PLO-expert voor
buitenlandse zaken, spreekt tot de
Veiligheidsraad in de VN. nadat
pogingen van de Verenigde Staten
om deelneming van de PLO aan de
veiligheidsdebatten rond het Mid-
den-Oosten waren mislukt
PLO-PLEIDOOI IN VEILIGHEIDSRAAD
NEW YORK (RTR, AP, UPI, AFP) Egypte heeft zijn verzoek hernieuwd om hervatting van de
conferentie van Genève over het Midden-Oosten, waaraan de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO
deelneemt op voet van gelijkheid met de andere leden. De veiligheidsraad zou dit verzoek moeten steu
nen en daartoe de secretaris-generaal van de VN, Kurt Waldheim, en Amerika en Rusland, de twee
mede-voorzitters van de conferentie, vragen de uitnodigingen te versturen. De hervatting van de Ge-
neefse conferentie moet 'in de nabije toekomst' plaatsvinden. Dit zei de Egyptische delegatieleider Es-
mat Abdel Meguid dinsdagavond in New York bij de hervatting van het debat over het Midden-Oosten
in de veiligheidsraad. Israël was opnieuw afwezig uit protest tegen de aanwezigheid van de PLO.
Volgens Meguid beschouwt Egypte de
bijeenkomsten van de raad niet als
een alternatief voor Genève, maar
meer als een eerste vereiste. De raad
kan wél een positieve bijdrage verle
nen door unaniem een resolutie aan
te nemen dat een gerechtvaardigde
vrede in het Midden-Oosten gebaseerd
moet zijn op de toekenning van zijn
nationale rechten aan het Palestijnse
volk. .Egypte roept daarom op tot de
vestiging van een onafhankelijke Pa
lestijnse entiteit, door de erkenning
van de onvervreemdbare rechten van
het Palestijnse volk op zelfbeschik
king, in overeenstemming met het
handvest van de Verenigde Naties en
hun resoluties omdat dit alles een
principiële noodzaak een eerste vereis
te is voor vrede in het gebied," aldus
de Egyptische woordvoerder. Hij wil
de tenslotte "heel goed duidelijk
ken' dat Egypte streeft naar vrede via
een 'volledige terugtrekking van Israël
uit alle Arabische gebieden die sinds 5
juni 1967 zijn bezet." De politieke
diplomatieke beweging in de richting
van vrede, die het afgelopen jaar is
tot standgebracht, moet worden ge
handhaafd.
Pleidooi PLO
De Palestijnse leider Kaddoumi zei
eerder dat voor de Veiligheidsraad de
tijd gekomen is om een resolutie aan
te nemen waarin de objectieve feiten
in het gebied worden erkend, te begin
nen met de Palestijnse kwestie en de
noodzaak een gerechtvaardigde oplos
sing daarvoor te vinden, ,z°dat ons
volk zijn onvervreemdbare rechten in
zijn vaderland kan uitoefenen."
Hij zei: „Onze strijd is niet gericht
tegen de joden in Palestina, maar
tegen de zionistische beweging, haar
racistische doctrines, haar expansio
nistische praktijken en haar agressie
ve bedoelingen, die in feite hebben
geleid tot de verbanning uit het vader
land van ons volk. We hebben ook
uiting gegeven aan onze categorische
afwijzing van een alternatief vader
land. Ons volk heeft één vaderland,
Palestina, en wij strijden voor de
teruggave ervan en voor de uitoefe
ning van onze onvervreemdbare rech
ten op zijn geheiligde grond."
Pales rijnen die sinds 1948 m balling
schap hebben gewoond en degenen die
onder bezetting leven verwachten dat
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG De prijzen voor de gezinsconsumptie zijn in 1975 met
10,2 procent gestegen. Het grootste aandeel van die hogere uitgave
kwam voor rekening van openbare nutsbedrijven.
In totaal 18,3 procent prijsstijging moest worden betaald voor gas, elektriciteit,
water en openbaar vervoer, op de voet gevolgd door de kosten voor medische
verzorging (15,5 procent). De prijzen voor de agrarische produkten. industriële
proaukten en huurverhoging stegen niet zo sterk, aldus heeft het centraal bu
reau voor de statistiek berekend-
Tussen 15 november en 15 december stegen de prijzen voor de gezinsconsumptie
met 0,3 procent. De helft van deze prijsstijging kwam voor rekening van het
goederen- en dienstenpakket, aardappelen, vlees, eieren en tabak. Lage prijzen
worden betaald voor groente, fruit en kleding.
DADDÜW CM CTCnCM ren stagnatie in de ontwikkeling ningspatronen is een indeling van de kwaliteit en de variatie van de nieuwe
Dl!Kr Lil Lil MEJjLIN Zeeuwse woonkernen in vijf groepen, woongebieden;
Van een aantal dorpen tegen te ^en indeling, die betrekking heeft op 9 kernen met een aanvullende woon-
DORPEN EN STEDEN
WORDEN IN VIJF
'GROEI-GROEPEN'
INGEDEELD
MIDDELBURG Gedeputeerde
staten van Zeeland kondigen in
nota aan de staten een ombuiging
aan van het Zeeuwse beleid rond
de groei van dorpen en steden.
Men wil een sterker accent op het
begrip 'leefbaarheid' zetten. Dat
houdt in, dat men aan de ene
kant een te snelle groei van som
mige dorpen zal proberen te voor
komen. Aan de andere kant bete
kent het ook, dat gs willen probe
ren stagnatie in de ontwikkeling
van een aantal dorpen tegen te
gaan.
Tot nu toe zo zet het college
uiteen was het beleid tegen de
achtergrond van de tweede nota ruim
telijke ordening vooral gericht op af
ronding van de kleine kernen en ver-j
sterking van de steden. Nu met i
de derde nota ruimtelijke ordening
bij de hand signaleren gs, dat de!
„leefbaarheid van vele, vooral kleinere
kernen ernstig werd aangetast door,
het streven naar verstedelijking." De
opzet is nu om bij het spreidingsbe- j
leid van de bevolking het behoud van|
lokale samenwoningsverbanden een j
kans te geven. Dat voornemen is ge
stalte gegeven in de nota "bewonings-
patronen'. die beoogt zeggen gs
'een theoretisch kader' te geven om I
zo het spreidingsbeleid vorm te geven
en voor het provinciaal bestuur op'
liet terrein van het woningbouwbeleid
een beleidsinstrument te worden.
De essentie van de PPD-nota bewo-|
ningspatronen is een indeling van de
Zeeuwse woonkernen in vijf groepen.
Een indeling, die betrekking heeft op
de groei- en uitbreidingsmogelijkheden
van de dorpen en de steden. Het gaat
in de nota om een typologie, waarbij
nog geen namen van steden en dorpen
zijn ingevuld: als de staten met de
nieuwe uitgangspunten eens zijn, wil
len gs die visie uitwerken in of de
streekplannen óf in aparte voorstel-
len-per-xegio, waarbij dan alle woon
kernen van de provincie in één van de
vijf groepen worden ingedeeld.
Typologie
Het gaat om de volgende indeling:
regionale groeikernen, waarin be
halve de natuurlijke groei vooral
ook de vestigingsoverschotten de
toename van inwoners van buitenaf
moeten worden opgevangen. „Be
paalde groeistoten kunnen door de
steden over het algemeen met minder
negatieve effecten worden verwerkt.''
aldus de nota. Er moet dan wel extra
aandacht worden geschonken aan
kwaliteit en de variatie van
woongebieden;
9 kernen met een aanvullende
functie, die in het algemeen in de
omgeving van de regionale groeiker
nen liggen. Ze vervullen dan een func
tie als aanvulling op het stedelijk
woonmilieu of ze liggen gunstig in
rel_tïe tot de infrastructuur en funge
ren dan vooral als opvang van de
landelijke gebieden. „Voor diegenen
die binnen redeiijke afstand tot werk
gelegenheid en de voorzieningen toch
landelijk wensen te wonen zal deze
categorie kernen zich in het het bij
zonder lenen." aldus de nota. Wel
moet voorkomen worden, dat deze
kernen versneld groeien als de groei
in het algemeen achterblijft, dan
wordt een 'evenwichtige' uitbouw van
de regio doorkruist en gaat de stede
lijke ontwikkeling achteruit.
9 opvangkernen, die in het landelijk
gebied liggen en voor dat gebied en
de plattelandskernen daarin een op-
vangfunctie kunnen vervullen. In de,
nota denkt men daarbij aan dorpen. I
die min of meer centraal liggen ini
een gebied en waar de voorzienin
gen ook de omgeving dienen. „In die
kernen," zegt de nota, „moeten wegen
worden gezocht om ook in de sociale
woningbouw tot aanvaardbare woon
vormen te komen, die zich beter dan
in het verleden verdragen met hun
omgeving";
plattelandskernen, doorgaans van
geringe omvang, die wel bepaalde ba
sisvoorzieningen bezitten en die be
stemd zijn voor de opvang van de
eigen natuurlijke groei. Het streven is
dan de bestaande voorzieningen te
behouden. Er wordt in de nota aange
tekend, dat de leeftijdsopbouw in deze
kernen meestal gen aanleiding geeft
tot natuurlijke groei, maar het gaat
om het aandeel, dat dit dorp zou
hebben gehad als men er de gemiddel
de natuurlijfee groei in de regio op
zou hebben toegepast;
consolidatiekemen waar vanwege
de ligging nog maar een zeer beperkte
groeicapaciteit bestaat of waar iedere
groei verder ongewenst is- Daarbij
Jjanthjn
(Zie slot pagina 8 kolom 1genheden!
Brandbrief van
de negen
iji. Allerwes® wordt u.-zero®-
SA-A/J r\ pen dat de br.ef van de
|aS&| negen nieuwe elo-
inenten bevat. Da; is Juist.
r^V-3 Maar wel is het opvallend dat
negen topmensen utt bet Ne-
derlandse bedrijfsleven geza
menlijk en buiten hun organisaties om
een brandbrief aan de Nederlandse re
gering zenden over de huidige econo
mische situatie. Uit deze ongewone me
thode blijkt dat zij de nood in dit land
hoog gestegen achten. En da', is op
zichzelf al een reden om he*, stuk niet
zomaar terzijde te leggen, ooi: a! zou
de inhoud geen nieuwe gezichtspunten
opleveren.
In enkele nadere verklaringen die som
migen van de negen gisteren na de
verschijning van hun brief hebben
afgelegd Van den Brink en Wagner
bijvoorbeeld, gisteravond voor de
NCRV-televisie is een neiging her
kenbaar om zdch te distantiëren van
de politieke consequentie-, die hun
voorstellen met zich meebrengen. .Dat
is niet onze zaak, het is evenmin ons
vak", zo ongeveer is de reactie. Zij
moge begrijpelijk zijn, ze is tevens na-
ief. Zonder twijfel weten de negen
evengoed als Ieder ander in dit land.
dat er wel degelijk politieke implica
ties zijn; de vragen van Wiegel en de
uiteenlopende verklaringen van diverse
poiitici bewijzen het. En daar tege
lijkertijd de grote moeilijkheid: een
brief van negen top
figuren uit het Ne
derlandse bedrijfs
leven wordt in dit
land helaas niet
meer zonder bijge
dachten gelezen. Ondernemers zijn bij
sommige politieke groeperingen auto
matisch de 'wolven die in een kwaad
gerucht staan'- Daardoor zal deze brief
onvermijdelijk een polariserend effect
hebben, een effect evenwel dat de au
teurs allerminst hebben nagestreefd.
Wanneer men de brief zonder op
zettelijk wantrouwen leest en
daarbij de beleidsaanbevelingen
vergelijkt met wat anderen de afgelo
pen weken hebben betoogddan zijn
de verschillen daarmee niet zo heel
groot. De terugdringing van de collec
tieve druk bijvoorbeeld is in andere
bewoordingen aan de orde gesteld
in het befaamde VPRO-interview van
de minister-president. De bundeling
van economische en maatschappelijke
krachten is nog niet zo lang geleden
bepleit eveneens in andere bewoor
dingen door Lanser van het CNV.
Hij gaf toen een methode aan om tot
beter overleg te komen tussen over
heid. werkgevers en werknemers. Bei
de punten de collectieve voorzienin
gen en het overleg tussen de sociale
partners zijn de belangrijkste ele
menten uit de brief van de negen. Het
derde punt vermijding van beleids-
aaden en -uitspraken die het vertrou
wen in de Nederlandse mogelijkheden
ondermijnen behoeft niet onmidd»]-
lijk tot concrete maatregelen te leiden.
Wanneer men nu afgaat op de beide
eerstgenoemde zaken lijkt de conclu
de gewettigd da: men elkaar m Ne
derland moet kunnen meien: steeds
meer mensen in deze samenleving be
togen in gelijke zin dat op korte ter
mijn ingrijpende maatregelen nodig
zullen zijn.
'Poch blijven we pessimistisch. Het
J- huidige tijdsgewricht heeft zoveel
felle tegenstellingen in Nederland
opgeroepen dat het haast utopisch is
te veronderstellen dat het hier tot een
algemeen aanvaard beleid zal komen.
Eén voorbeeld: het standpunt van de
negen gaat er van uit dat een snelle
economische groei hard nodig is. Al
lerlei stemhebbende categorieën in
deze samenleving evenwel hebben de
afgelopen jaren bij voortduring laten
weten dat een dergelijk uitgangspunt
volstrekt verkeerd is uit een oogpunt
van toekomstdenken op langere ter
mijn: zij pleiten voor de "nullijn'. De
discussie op dit ogenblik in Amster
dam maakt duidelijk cat in concrete
situaties rond deze problemen perso
nen en partijen op dit stuk van zaken-
ais kemphanen tegenover elkaar ko
men te staan. Dat geeft weinig hoop
voor een vruchtbare discussie in natio
naal verband. Daarnaast zijn er in dit
land niet geringe spanningen over de
politieke eisen van de vakbeweging of
althans van bepaalde groepen binnen
de vakbeweging, eisen die ook in de
brief van deze negen worden aange
duid en daarin zender meer worden
afgewezen. Nee, er is geen reden tot
optimisme over het effect van de
brief. Maar als het stuk er toe zou
leiden dat de discussie beter op gang
komt over wat in de directe toekomst
nodig is in Nederland, vooral ook dat
er in veel breder kring over wordt ge
sproken niet alleen door de leiding
gevende figuren van allerlei organisa
ties dan zou er al wat gewonnen
zijn. Misschien hebben de negen dat
in de eerste plaats willen bereiken?
Morton politiek
medewerker Ford
WASHINGTON (UPI) - De Ameri
kaanse president Gerald Ford heeft de
aftredende minister van handel Ro
gers Morton benoemd tot zijn voor
naamste politieke medewerker In het
Witte Huis.
Fords woordvoerder Rem Nessen ze:
dat Howard Callaway, de leider vac
Fords verkiezingscampagne, die funk-
tie blijft behouden. Morton zal optre
den als de adviseur van de president in
binnenlandse en eoonoimsche aangeie-
