PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT IN GULF-RAPPORT SPRAKE 'VOORMALIG KABINETSLID' PZC Scheepvaartverkeer op kanaal door Zuid-Beveland is nu al gehalveerd BURGEROORLOG LIBANON ROND PALESTIJNENKAMP ZEKER 14 DODEN DOOR EXPLOSIE IN HAMBURG ZONDAG REGEN EN WIND 2T9e jaargang no. 8 Zaterdag 10 januari 1976 Koopjes in *t nieuwe jeer tnwlan broekon 49. ELMO BOETIEK OLIEMAATSCHAPPIJ NOEMT NOG GEEN NAMEN (Van onze correspondenten) WASHINGTON - DEN HAAG De drie Nederlanders die geheime fondsen hebben aangenomen van de Gulf-oliemaatschappij zijn nader geïdentificeerd als 'voormalig kabinetslid', 'de hoofdredacteur van een nieuwsweekblad' en een 'openbare figuur' die deskundig is op het gebied van vakverenigingen. Deze omschrijvingen staan in een memorandum van B. C. Sholton, vice-president van Gulf voor Noord- Europa, gericht aan de Amerikaanse advicaat John McCloy, die het onderzoek leidde naar de om- bij Gulf. (Van onze weerkundige medewer ker) De atmosfeer zal dit weekeinde weer in beroering worden ge bracht door een depressieoffen sief met regen van de oceaan. Tegen de avond wordt de wind al krachtig, en zondag kan langs de kust hard tot stormachtig weer voorkomen met nu en dan regen. Daarmee blijft nog steed svoor de tijd van het jaar warme lucht naar het vaste land stromen van zeven a negen graden. Het lijkt evenwel waarschijnlijk dat na zondag achter een depressie bij IJsland de wind naar noordwest draait en koudere lucht gaat aan voeren- De kans op gure buien met hagel of natte sneeuw zal begin volgende week groter worden. Ja nuari is deze eerste tien dagen bijzonder regenrijk verlopen. In de wintersportcentra wordt de toestand door gebrek aan sneeuw steeds slechter. Voor strenge kou moeten wij naar de noordelijke helft van Scandinavië of Rusland, want alleen daar is het momen teel echt winters. WERKLOZEN KUNNEN AGENT WORDEN DEN HAAG Van de vele duizen den werkloze jongeren in de leeftijd van 15 tot 32 jaar kunnen 800 jonge lui tijdelijk in dienst komen bij de politie. Dit is de inbreng van het ministerie van binnenlandse zaken in de bestrijding van de werkloos heid. De 800 jongelui zuilen worden inge zet op administratieve en technische taken. Van hen kan het grootste deel worden geplaatst bij de rijkspolitie en de rest in de gemeenten Den Haag. Rotterdam en Amsterdam- De werving zal geschieden door de Gewestelijke Arbeidsbureaus. Over enkele maanden zal met deze werving worden begon- Nieuws uit Zeeland op 2,5, 6,7, 9 en 11 Binnen- en buitenland op pag. 3,13 en 29 Opinie en achtergrond op pag. 4 Sport op pag. 25 Radio en tv op pag. 27 Financiën en economie op pag. 29 En in de zaterdagkrant Pag. 17 Tom Lucas en Arnout Vos waren op bezoek bij de de Volssterrenwacht Phi- lippus van Lansbergen' op het Middelburgse Noord- bolwerk- Pag. IS Bewoonde wereld Stemmen uit de Kerken; Van en voor de draaita fel. Pag. 19 Schilders van de zee; Letterkundige kroniek van Hans Warren; Binnen Buiten. Pag- 21 Willem J. van Dam sprak met de rijkspolitie te wa ter in Bruinisse over sportvissers die soms 'in een veredelde badkuip' het Grevelingenmeer optrek ken. en daarbij de gevaren sterk onderschatten; Freek Werkhof maakte in 1927 reeds zijn eerst t.v.- programma. Pag. 23 Poppraet; Schaken, dammen, bridge, hengelrubriek. McCloy heeft inmiddels ontkend de namen te weten van de drie Nederlan ders. ,Ik heb ze nooit gesproken", zei hij. .,en zelfs wanneer ik hun namen zou weten, zou ik ze niet bekend maken, omdat dat een zaak van Gulf is". William Cox, belast met de afdeling public relations van Gulf in Pittsburg, verklaarde ons vrijdag in een tele foongesprek dat er een afspraak be stond met de drie Nederlandse „advi seurs", dat hun namen niet zonder hun toestemming bekend zouden wor den gemaakt. Dit lijkt in tegenspraak te zijn met eerder gedane toezeggin gen dat de identiteit van de betrokke nen openbaar gemaakt zou wor- De heer Cox zei verder contact te hebben gehad met de Nederlandse ambassade ..maar", zei hij. „de am bassade heeft ons niet om namen gevraagd, alleen wat onze positie in deze affaire is". Uit het memorandum van Gulf-me- dewerker B. C. Sholton, die in Brussel is gestationeerd, blijkt verder dat hij de drie Nederlanders aanstelde mede omdat Gulf zich bezorgd maakte over de activiteiten van het Angola-comite in Nederland. Gulf vreesde dat daar door de olieaanvoer uit Angola naar de raffinaderij in Rotterdam gestag neerd of stopgezet zou kunnen wor den. De drie Nederlandse „adviseurs" hadden gezamenlijk regelmatig con tact met de Nederlandse Gulf-mana- ger in Rotterdam, die het blijkbaar vaak niet eens was met hun voorstel len om de negatieve publiciteit ron dom Gulf het hoofd te bieden. De heer Wyllie, die toen directeur was. van Gulf voor het oostelijk half rond. met als standplaats Londen, liet ons in een telefoongesprek echter blijken dat de meningen van de Gulf- manager in Rotterdam minder geluk kig waren dan die van de .advi seurs". Over deze laatsten zei Wyllie: ,.Ze hebben ons verdomd goed advies ge geven". Wyllie was er echter niet van op de hoogte dat deze drie „advi seurs" hetzij volledig, hetzij gedeelte lijk in contanten werden uitbetaald (27.000 gulden per jaar)- Toen hij daarvan hoorde, liet hij de contante betalingen, zoals eerder gemeld, on middellijk stopzetten, omdat hij niet wilde dat Gulf „de gelegenheid tot belastingontduiking" zou bieden. Een van de drie adviseurs Gulf zegt niet welke van de drie was bovendien ooit „lid van het parle ment", maar van welke partij of uit welke van de twee Kamers is er niet bij vermeld. Nochtans suggereerde Aanbieders Molukse petitie bleven weg DEN HAAG (ANP) Vertegenwoor digers van de Partei Nasional Maluku Selatan (PNMS) (voorzitter I. Amanu- punnjo te Gennep) en van een groep ex-KNIL militairen zouden vrijdagmid dag twee petities aanbieden aan minis ter-president Den Uyi- De Zuidmolukkers zijn echter niet ge komen. Of dit wegblijven samenhangt met de afwezigheid van premier Den Uj4 (hij is in Zweden) is niet bekend- Mevrouw Amanupunnjo haar man zou geen Nederlands spreken wilde geen reden van het wegblijven geven en zei slechts: geen commentaar. In de ene petitie zou erkenning van de vrije republiek der Zuid-Molukken worden geëist en vrijlating van de Zuidmolukkers die waren betrokken bij de gijzelingen. De andere petitie zou volgens dé PNMS handelen ove~ de rechten van oud-KNIL-militairen. BEIROETJonge knapen, behoren de tot de linkse moslems die in Beiroet een strijd op leven en dood voeren tegen de rechtse chrixten- falangtslen, nemen tussen de ge vechten door wal happen ravioli i brood, welk eten op de koffer- deksel van een auto is gezet. eerder deze week een woordvoerder van Gulf dat Uit voormalige parle mentslid In 1972 of 1973 en dus binnen de periode dat hij Gulf van advies diende, ergens tot burgemees ter was benoemd. De in aanmerking komende politi cus. burgemeester Oele van Delft, die in 1974 de PvdA-kamerfractie verliet, heeft vrijdagmorgen een persconferen tie belegd om duidelijk te maken dat hij het niet is geweest, nadat hij dat eerder al telefonisch tegenover ons hand verklaard. Oele wilde met zijn persconferentie elke geruchtvorming de kop indrukken. In het VPRO-radioprogramma Em bargo werd vrijdagavond door de Amerikaanse correspondent van deze omroep de naam genoemd van mr. H. Versloot. Eerste-Kamerlid voor de PvdA. als een van de betaalde advi seurs van Gulf. Mr. Versloot is direc teur van het Gewestelijk Administra tie Kantoor in Vlaardingen. was lid van de Rijnmondraad en bekleedde lange tijd functies binnen het NW. Mr. Versloot ontkende tegenover ons categorisch bij de zaak betrokken te zijn. Hij heeft naar eigen zeggen één keer contact met Gulf gehad, onge veer tien jaar geleden. Als oprichter en voorzitter van de Vereniging tegen Milieubederf in Rijnmond werd hij uitgenodigd voor een bezoek aan de Gulf-raffinaderij„Ik kreeg toen niet meer dan een kop thee aangeboden- En daar is het hij gebleven", aldus mr. Versloot. Minister Van der Stoel (buitenland se zaken) Is door Tweede-Kamervoor zitter Vondeling gevraagd de pogingen om achter de naam van het parle mentslid zoals in het rapport wordt gesteld te komen, voort zetten en te intensiveren. Vrijdag heeft minister Van der Stoel het ge deelte van het McCloy-rapport dat over de activiteiten van Gulf in Ne derland handelt, aan de Tweede Ka mer voorgelegd. Zoals al eerder ge meld, worden hierin niet de namen van de drie adviseurs genoemd, top van de oliemaatschappij komt maandag en dinsdag in het Gulf- hoofdkwartier in Pittsburg bijeen om de inhoud van het gehele rapport- McCloy te bespreken. Palestijnen en moslims willen aanmerroute iehonien BEIROET (DPA, GPD) Onophoudelijk heftig artillerievuur in grote delen van de Libanese hoofd stad kenmerkte vrijdag de toestand van de burgeroorlog in Beiroet. Boven het zuidoostelijk deel van de stad dreven weer grote rookwolken van branden. De voornaamste gevechtszone ligt al vier dagen rondom het Palestijnse vluchtelingenkamp Tel Zaatar, waar zo'n 1500 man rechts-christelijke falan- gisten strijd leveren met een minstens even grote groep Palestijnse commando's, die symbolisch bijge staan worden door Moslims en strijders van links-progressieve partijen. Het veiligstellen van voedseltran- sporten naar het Palestijnenkamp was alleen maar een aanleiding voor de nieuwe geveehtsronde. De falangisten wlUen wapenleveranties aan de Pales- lijnen verhinderen en de controle be waren over de voornaamste toevoer- wegen vanuit het christelijke achter land naar Beiroet. Mocht het toch nog uitlopen op een verdeling van KETEL ONTPLOFT VAN CONTAINERSCHIP (Van onze correspondent) BONN Bij een ongeluk in de haven van Hamburg zijn gisteren ten minste 14 personen om het leven gekomen. Zesentwintig havenarbeiders zijn met zeer ernstige verwondingen in ziekenhui zen in Hamburg opgenomen. Over het juiste aantal slachtoffers zijn geen officiële mededelingen gedaan. Het ongeluk gebeurde in de vroege avond op de werf Bloehm und Voss. Op een Deens schip ontplofte de hoofdketel. Bij een druk van 50 at mosfeer ontsnapte stoom, dat 500 gra den Celsius heet was. De slachtoffers van het ongeluk zijn zodanig verminkt dat Identificatie zeer moeilijk zal zijn. De autoriteiten in Hamburg houden er rekening mee dat nog meer lijken geborgen zullen worden, en dat enkele zwaargewonden ae ramp niet zullen overleven. Over de oorzaak van de ontploffing is nog niets bekend. Het Deense schip, de 'Anders Maersk', inl aanbouw voor de Maersk Lijn. zou volgende week zijn eerste proefvaart maken Het schip was op 18 juli vorig jaar ran stapel gelopen en het meet 18.500 ton. Het is een containerschip me: een laadcapaciteit van 657 contai ners- Van de zijde van de scheepswerf Blohm und Voss is nog geen officieel1 commentaar geleverd op de ramp van vrijdag. Een functionaris verklaarde tegenover de pers: .het was angstaan-| jagend. Ik heb de oorlog meegemaakt. maar zoiets heb ik nog nooit gezien". De functionaris voegde eraan toe dat de explosie in de ketelkamer zich voor deed toen de machines van het schip bij wijze van proef werden gestart - De oververhitte ketel spatte uiteen bij een temperatuur van 500 graden en een druk van 50 atmosfeer. De arbei ders die in de nabijheid van de ketel aan het werk waren werden door de ontsnappende hete stoom verbrand. Een brandweerman, die de slachtoffers van de ontploffing heeft gezien, ver klaarde dat zij er als 'gerookte rode kreeften' uitzagen. Libanon in een moslim- en een chris ten-gedeelte dan zou Tel Zaater een voor de christenen gevaarlijke Pales tijnse enclave in hun gebied blij ven. In de wijken Schia en Hasmieh is een nieuw front ontstaan dat zich uitbreidt tot de autoweg cus. Palestijnen proberen daar een nieuwe aanvoerlijn naar Tel-Zaatar vrij te vechten. Een legerwoordvoer- der zei dat de laatste 24 uur een aanval van vierhonderd Palestijnse en linkse strijders op een wegversperring van het leger is afgeslagen- Palestijnse patrouilles hebben de he le nacht de kustpromenade in het oog gehouden, terwijl hun eenheden in de Palestijnse wijken in staat van groot alarm waren. Het gerucht ging dat zes onbekende schepen, die op zee voor Beiroe: kruisten. Israëlische schepen zouden zijn. Het blad Al-Amal van de f&iange meldde dat de Yar- muck-brigade van de PLO zich in de strijd gemengd heeft. In Beiroet 3 volgens het blad een nonnenklooster met geweld bezet en daar zouden "barbaarse daden' zijn gepleegd. De kamer van koophandel en indus trie in Beiroet rekent op een hongers nood omdat het werk in de haven stil ligt en er geen levensmiddelen kunnen worden a Minister Pronk van ontwikkelingssa menwerking heeft uit fondsen voor directe hulp aan armste landen groepen 100.000 dollar ongeveer ƒ260.000) ter beschikking gesteld voor humanitaire hulp in Libanon. SCHELDE-RIJN-VERBINDING VAN GROTE INVLOED De hoofdige hoeren uit Amsterdam <4Mf MASTS' BINNENKORT WORDT PERSONEELSBESTAND ONDER LOEP GENOMEN HANSWEERT, WEMELDINGE De voorspellingen, neerge legd in een aantal rapporter. zijn uitgekomen: de scheep vaart in het Kanaal door Zuid- Beveland is, na de ingebruik name van de Schelde-Rijnver- binding, gehalveerd. Dat blijkt uit cijfers van rijkswaterstaat. Uit een onderzoek van de haven dienst is komen vast te staan dat er in december 1975 pre cies 3296 schepen van het ka naal gebruik maakten; in de cember 1974 was dat 7464. De Schelde-Rijnverbinding werd op 24 september officieel voor de scheepvaart opengesteld. De gevolgen waren niet direct meet baar in verband met de toen malige blokkades. Vanaf no vember heeft de havendienst een beter beeld gekregen. In november 1975, toen de scheep vaart na alle moeilijkheden wee: gang gekomen was, telde de haven dienst 3842 schepen (met. een laad vermogen van 2.781.064 ton) in het Kanaal door Zuid-Beveland, terwijl in die maand 3804 schepen (met. een laadvermogen van 4.014.865 ton) ge bruik maakten van het Schelde-Rijn- kanaal. In november 1974 maakten nog 8208 schepen (met een laadver mogen van 6.121.605 ton) gebruik van het Kanaal door Zuid-Beveland. In december lagen de cijfers zo: Ka naal door Zuid-Beveland 3296 schepen (met een laadvermogen van 2.515.398 ton), Schelde-Rijnkanaal 3677 schepen (met een laadvermogen ian 3.870.732 ton). In december 1974 maakten 7464 schepen (met een laadvermogen van 5.655 823 ton) gebruik van het Kanaal door Zuid-Beveland. Wachttijden, vroeger een gebruikelijke zaak, zijn er niet meer bij de sluizen! van het Kanaal door Zuid-Beveland. i Kanaalmeester E. B. Zeegers (van zowel het Kanaal door Zuid-Beveland als van het Schelde-Rijnkanaal) daaro ver: „Wanneer je het Hansweert van nu vergelijkt met dat van pakweg een jaar geleden, dan is het eigenlijk Hansweert niet meer. Er was altijd een flinke bedrijvigheid en die is nu grotendeels weg. Wachttijden zijn er nu niet meer; wanneer een schip aankomt, kan het zonder wachten doorvaren". Personeel Nu er wat meer duidelijkheid bestaat over het gedrag van de scheepvaart gaat rijkswaterstaat binnenkort ook het personeelsbestand voor het Ka naal door Zuid-Beveland bekijken. heeft af «dop man, die momenteel in Wemeldinge en Hansweert in vaste dienst bij rijkswaterstaat werken. Anders is bet met het reservepersoneel. Kanaal- meester Zeegers: „Het reserveperso- neel, het gaat om 19 man, staat op arbeidscontract. Het is die mensen bekend dat zij een tijdelijke functie bekleden en daarmee zijn zij ook akkoord gegaan. Er is nog volstrekt niet te zeggen of en zo ja hoeveel mensen van het reservepersoneel zou den moeten vertrekken- Dat moet nog bestudeerd worden. Maar zeker is wel dat het vaste personeel in elk geval gehandhaafd zal worden. Zonder meer". Overigens ziet het er naar uit dat het aantal personeelsleden van rijkswater staat op de Kreekraksluïzen zal wor- (Zie slot pagina 7 kolom 3\ ftmtlijn naar Amsterdam en n:iar b<-AH daarginds gekeken. Er is L-Cr) daar een veldslag aan de gang. zoals die alleen maar door onverzoenlijke politiek-gelovigen kan worden gestreden: hard, meedo genloos en inhumaan. Hei gaat "tn Lammers en Van Duijn, zo probeert Amsterdam de rest van Nederland voor te houden. ZIJ zouden twee totaal verschillende denkwerelden vertegen woordigen: Lammers zou een man van de 'asfalttechnologie' zijn. een uitdruk king die afkomstig Is van zijn oppo nent Van Duijn. Deze laatste doet zich voor als een zachtmoedig man m«< anarchistische trekken, maar hij ziet- nochtans kans een hwl college van burgemeester en wethouders U* gela den woede te brengen. Deze hele strijd is bovendien door trokken van wat men Amsterdam se arrogantie zou kunnen noemen, een houding die er van uitgaat dat deze stad min of meer de norm voor Ne derland moet bepalen. Als er ergens een geurtje boven het Damrak hangt, dien* naar bet oordeel van de Amster dammers heel Nederland over lucht verontreiniging te klagen. Zo ook bij deze burenruzie tussen PvdA en PPR: voortdurend wordt de samenwerking tussen beide partijen op landelijk ni veau er bij gehaald en steeds komt daarbij de vraag naar voren of deze Amsterdamse slag gevolgen zou kun nen hebben voor het kabinet-Den UyL Het is een overschatting van het Am sterdamse belang, a! valt niet te ont kennen dat deze hoofdstad op de opE nievormende organen een belangrijk* invloed uitoefent. Zodra de naam Am sterdam valt gaat bijvoorbeeld heel Hilversum uitzen dingen verzorgen d:e in een regionale Amsterdamse omroep niet zouden misstaan. Daardoor treedt de Amsterdamse nieuwsvloed ver bui ten de oevers van zijn werkelijke be langrijkheid. Het deed ons deugd d--st gisteravond in de VARA-rubriek Haag se kringen' enkele landelijke politici enige tegenstroom gaven- Minister De Gaay Fortman had in dit opzicht kri tiek op de PvdA: hi) vond het beder> kei ijk dat een hoofdbestuur van een politieke partij zo diep ingrijpt in het bestuur van een gemeente. En passant gaf hij Han Lammers gelijk inzake diens weigering om af te treden alt raadslid. Hij is gekozen zo stelde de bewindsman door de kiezers en kan daarom niet door een partijbe stuur worden heengezonden. Joop van Tijn probeerde nog even: Lammers zou het program van zijn partij niet hebben uitgevoerd. „Niemand kan in Nederland een partijprogram onver kort uitvoeren" aldus de minister, „er moeten altijd compromissen worden gesloten'. Deze kwestie van 'terugroepen' is binnen de PvdA de laatste jaren voortdurend aan de orde. Ook ln Zee land heeft het zijdelings een rol ge speeld bij de vorming van het ooile ge van gedeputeerde staten. Bij die gelegenheid bleek echter dat de PvdA in deze provincie zich noga! genuan ceerd opstelde, een houding die in geen geval tot scherpslijperijen aanleiding zal geven. In Amsterdam is dat wed het geval: daar zijn de politieke mes sen waarmee men Lammers te lijf gaat nog weer extra geslepen. Er is hier een aspect in het geding van het radicale socialisme, zoals zich dat thans met name in Amsterdam mani festeert. De partij heeft altijd gelijk', zo is daarvan de grondregel. Dat kan betekenen dat een partijlid die dit ge lijk ontkent tot een verfoeilijk zondaar wordt verklaard, voor wie de diepste duisternis niet duister genoeg is. Deze vorm van politiek heeft alle eigen schappen van de brandende geloofs ijver. die slechts gelovigen en ketters kent. de zekerheid dat de eigen heils- keuze de enig juiste is. "Buiten de kerk geen zaligheid' leerde in vroeger eeuwen een kerkvader: het ziet er naar uit dat de PvdA-Amsterdam ten aan zien van Lammers een zelfde houding aanneemt. Rond de eeuwwisseling heeft tn Ne derland de verhouding tussen in dividueel partijlid en de partij menig een intensief beziggehouden, vooral diegenen die op later leeftijd socialist werden. Zij vroegen zich af of zij door lid te worden van een socialistische partij niet een stuk individualiteit kwijt raakten. Aan de andere kant: had men eenmaal die stap genomen dan ervoer men dat vaak als een be kering. Twee Zeeuwen waren daarvan een voorbeeld: Wibaut en P L. Tak. De eerste een verre voorganger van Han Lammers op de Amsterdamse wet houderszetel sloot zich met zijn vrouw in 1897 aan bij de SDAP, hij woonde toen nog in Middelburg. Het besluit om lid te worden zo ver haalt hij in zijn memoires nam hij tijdens een wandeling langs de kanaal dijk tussen Middelburg en Vlissingen. Er staat daarover in zijn memoires een merkwaardige zin: „Nog kan ik mij het gevoel herinneren van verrui ming, alsof ik mij van een obsessie had bevrijd". Inderdaad, een bekering. Bij Tak ging het langzamer, hij vreesde dat hij voorbestemd was 'een wilde te blijven', zo formuleerde hij het ln 1891. Tenslotte werd hij lid van de SDAP in 1899. een overgang die zijn vriend Wibaut als volgt karakteriseer de: "Nu zal hij dienen de beweging niet meer zoals hij, doch zoals zij be slist'. Hier proeft men dezelfde hou ding: de beweging, de partij is de eni ge norm. Waarbij overigens bij Wibaut moet worden aangetekend, dat hij een ('Voor oeruolg zie pagina 3 kolom 1

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 1