TS JOE EN- LAI (78) OVERLEDEN MINI KRANT PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Provincie attendeert Zeeuwse gemeenten opnieuw op zin van 'rampenmappen' Chinese premier sinds 1949 „Niet meewerken aan reactorvaten voor bouw van Zuid-Afrika" ARBEIDSONRUST IN SPANJE BREIDT ZICH VERDER UIT Zie pagina 18 GRONDRECHTEN IN INDIA OPGESCHORT vandaag ia. de krant Advies aan leden Industriebond NW: Op de groei Pag. 2 219e jaargang no. 7 Vrijdag 9 januari 1976 TOKIO (AP, UPI, RTR, AFP, DPA) Tsjoe-En Lai, premier van de volksrepubliek China sinds de oprichting van deze staat in 1949 en de stuwende kracht achter de ontspanningspolitiek met de Verenigde Staten, is donderdag na een langdurig ziekbed overleden. De overleden premier, die 78 jaar werd, heeft sinds het voorjaar van 1974, toen hij door een hartaanval werd getroffen, lange tijd In het ziekenhuis doorgebracht. De officiële bekendmaking van Tsjoe's overlijden is ondertekend door het centraal comité van de communistische partij, het permanente comité van het volkscon gres en de staatsraad. De tekst van de officiële bekendma king. zoals gepubliceerd door Nieuw China luidde. „Het centraal comité van de commu nistische partij van China, de perma nente commissie van het nationale volkscongres en de staatsraad va volksrepubliek China delen met diep ste droefheid mee: kameraad Tsjoe En-Lai, lid van hel centraal comité van de Chinese communistische partij, lid van het politburo van het centraal comité van de communistische partij, voorzitter van de staatsraad var volksrepubliek China en voorzitter van het nationaal comité van de advi serende politieke conferentie van de volksrepuibliek China is om 9.47 uur op 8 januari 1976 in Peking op de leeftijd van 78 jaar aan kanker overle den. Kameraad Tsjoe En-Lai was een gewaardeerd lid van de communisti sche partij van China, een groot pro letarisch revolutionair van het Chine se volk, een loyale revolutionaire strijder van het Chinese volk en een prominente, beproefd leider van partij en staat". NEW DELHI (RTR) De Indiase regering heeft donderdag een aantal fundamentele grondrechten opge schort waaronder het recht op vrije meningsuiting. Bedoelde rechten zijn vervat in arti kel .19 van de Indiase grondwet en staan bekend als de 'zeven vrijheden'. Naast het recht op vrije meningsui ting zijn opgeschort het recht van vergaderen, het recht op het vormen van genootschappen en vakbonden, het recht van bewegingsvrijheid bin nen India, het recht om zich naar wens overal te vestigen in India, het eigendomsrecht en tenslotte het recht op vrije beroepskeuze. Er is geen reden opgegeven voor deze ingrijpen de maatregel. Het is de vierde keer dat bepaalde grondwetsartikelen bui ten werking zijn gesteld sinds de afkondiging van de noodtoestand op 26 juni van het vorig jaar. Eerder werden onder meer de gelijk heid voor de wet en het recht op leven en persoonlijke vrijheid opge schort. Voorts kan men in arrest worden gehouden zonder op de hoog te gesteld te worden van de beschuldi ging en is het recht vervallen om binnen 24 uur voorgeleid te worden. Ook kan men in India op het ogenblik zonder vorm van proces twee jaar lang vastgehouden worden. In het parlement verdedigde premier Indira Gandhi haar besluit de nood toestand te verlengen. Ze zei dat er geen enkele garantie bestaat dat orde- verstorende krachten niet opnieuw in actie zullen komen. Ze beschuldigde de oppositie ervan de sfeer in het land te hebben bedorven. „Als men mij er gens van wil beschuldigen dan zou dat moeten zijn dat ik niet eerder de nood toestand heb afgekondigd', aldus Gan dhi. „Ik geef volmondig toe dat mijn tolerantie een misdaad tegen de staat is geweest", vervolgde zij, ,-ik omet de verloren tijd inhalen. India en de de mocratie moeten weer sterk worden". Explosief Bij Breskens is een groot aantal oorlogsprojectielen gevonden (pa gina 2). Wintel Donderdag diende voor de presi dent van de rechtbank te Middel burg het kort geding dat de Ce- HaVe heeft aangespannen tegen de gemeente Oostburg over de vestiging van een 'weidewinkel'; (pagina 2). Nieuws uit Zeeland op pagi na 2, 5, 7 Binnen- en buitenland op pa gina 3, 11, 17 Sport op pagina 13 Radio en tv op pagina 15; Beui's en economie op pagina 17. Tijdens zijn ziekbed heeft Tsjoe steeds grote intersse getoond voor de lopende politieke zaken. Hij had in die tijd nog ontmoetingen met belang rijke buitenlandse bezoekers in zijn ziekenhuissuite en hield de binnen landse gang van zaken scherp in de gaten. Maar in september van het afgelopen jaar verboden zijn artsen hem nog langer bezoekers te ontvangen. Tij dens zijn achtste bezoek aan Peking in oktober stuurde Henry Kissinger hem bloemen. De Amerikaanse minis ter kreeg daarop een persoonlijk sdhrijven van Tsjoe waarin deze hem zei dat een gesprek niet mogelijk was. Fan der Stoel Een uiterst begaafde, bekwame en veelzijdige diplomaat, die tot op het laatst een sleutelrol in het politieke leven van zijn land heeft vervuld, aldus minister Mr. Max van der Stoel (buitenlandse zaken) donderdagavond na het bekend worden van het overlij den van Tsjoe En-Lai. Reacties Minister Kissinger verwacht als ge volg van het overlijden van Tsjoe geen verschuivingen in het machtse venwicht- „Persoonlijk mocht ik Tsjoe altijd graag", zei Kissinger. In Was hington vertrouwt men er kennelijk op dat de politiek van verbeterde betrekkingen met Washington voortge zet zal worden. Dat beleid zou inmid dels een hecht deel van het Chinese beleid zijn geworden. Ex-president NIxon verklaarde 'diep bedroefd' te- zijn door het overlijden van Tsjoe. „Slechts een handvol men sen in de twintigste eeuw zal Tsjoe's invloed op het wereldgebeuren evena ren. Geen van de meer dan honderd regeringsleiders die ik in de afgelopen 25 jaar heb mogen ontmoeten over treft hem in scherp intellect, filosofi sche diepte en levenswijsheid, die hem tot groot leider maakten". Nixon beschouwt de verbetering van de Chi nees-Amerikaanse betrekkingen een van de grootste successen van zijn presidentschap. Eerbetoon In een eerbetoon aan de overleden premier schrijft het persbureau Nieuw China dat Tsjoe tijdens zijn ziekte van medische zijde met grote zorg en veelzijdigheid is behandeld. „H;j hield zi.in werk vol tijdens zijn ziekte en streed met volharding tegen de ziekte. Als gevolg van de verslech tering van zijn toestand, ondanks alle behandelingen, is kameraad Tsjoe En- Lai. de grote strijder van het Chinese volk. nu van ons heengegaan. Zijn dood is een gigantisch verlies voor onze partij, ons leger en het volk van ons land. voor de zaak van de Chinese socialische revolutie en wederopbouw en voor de internationale zaak van de strijd tegen imperialsme, kolonialisme en hegemonisme. en voor de internati onale communistische beweging. Het nieuws van Tsjoe's dood zal 'diep verdriet wekken in de harten van volk', maar aldus Nieuw China, moeten ons verdriet omzetten kradht". Het persbureau meldt ook de samenstelling van het begrafeniscomi té voor Tsjoe. Voorzitter Mao leidt het comité en vice-premier Teng Hsi ao Pdng maakt er ook deel van uit, evenals Wang Hoeng Wen en Yeh Tsjien-Jing. Bijzonderheden over de begrafenis zijn nog niet bekendge maakt- Br.jiiur.1 (L'PI/RTR) Beiroet is ook donderdag weer het toneel ge weest van elkaar fel bestrijdende moslims en christenen- Door de gevechten is Beiroet zo goed als hele maal afgesneden van de rest van Libanon. Alleen de weg naar het vlieg veld kan redelijk veilig noemd- ren terrein terug te winnen op de Pa lestijnse commando's die ten koste van grote verliezen een doorbraak in de omsingeling van de wijk Tel Al- Zaater forceerden waardoor de be voorrading weer mogelijk werd. Bemiddelingspogingen van de regering orden ge- Hepen op een mislukking uit. De mi nister van binnenlandse zaken. Camil- Sinds de ongeregeldheden woensdag le Chamoun vroeg de regering toe- opnieuw uitbraken hebben 55 mensen stemming het 18.000 man sterke leger het leven verloren en raakten 125 in te zetter. .De interventie van het personen gewond. De christelijke fa-! leger is de enige mogelijkheid om het langisten probeerden donderdag verlo-i land te redden", aldus Chamoun die BE1BOET: Vanuit een mitrail leursnest nemen christenen in Beiroet moslims onder vuur als ondersteuning voor straatschut- ters. die in de wijk Tel El-Zaatar het voor de falangisten verloren gegane terrein proberen te her winnen. zich al in een vroeg stadium van het nu negen maanden ouce conflict voor stander heeft getoond voor een ingrij pen van het leger. NUNSPEET (ANP) De bondsraad, van de Industriebond NW heeft donderdag, op Voorstel van het bondsbestuur, besloten le den van de bond te adviseren niet mee te werken aan het uitvoe ren van een eventuele opdracht voor het bouwen van kernreactor- vaten voor Zuid-Afrika. Nu ook acties in industrie en bij bouwvakkers MADRID (RTR, UPI) De Madrileense politie heeft met traangas betogingen van werknemers verspreid. Volgens oog getuigen kwamen de betogingen voor in het industriële centrum Getafe, in de zuidelijke rand van de Spaanse hoofdstad, waar on geveer 12.000 fabrieksarbeiders in staking zijn gegaan en meer loon eisen. De golf van arbeidsonrust is de laatste dagen in Spanje snel in omvang toegenomen, waardoor het nieuwe bewind onder koning Juan Carlos in een moeilijk parket komt. De stakers betuigen ook hun solidari teit met de werknemers bij de metro, die donderdag hun derde stakingsdag beleefden ondanks het dreigement vna de regering dat ze ingelijfd zullen worden in het leger, en dan onder militaire discipline tot werken worden verplicht. Intussen zijn militairen inge schakeld om twee drukste van de zeven metrolijnen in bedrijf te hou den. In de industriesvoortad Getafe gingen 12.000 werknemers in staking voor loonsverhoging, onder meer bij luchtvaartindustrie Casa, bij Siemens en bij de elektronische onderneming Intelsa. Rond 600 arbeiders van de John Deere tractorfabriek hielden een siLdownstaking in de San-Sebastian- kerk, uit protest tegen het ontslag van 110 collega's die aan een staking hadden meegedaan. In een andere kerk vergaderden 4.000 stakende metro-ar beiders, die besloten niet aan het werk te gaan voor hen een loonsver hoging van 50 procent met terugwer kende kracht tot augustus is toege zegd. Bij een dochteronderneming van ITT lag het werk donderdag stil omdat er ook hier werd gestaakt voor hogere lonen. De politie heeft woensdagavond traangas gebruikt om een vergadering van 2000 arbeiders ter ondersteuning van de metrostaking op te breken. Om de verkeerschaos in Madnd wat binnen de perken te houden heeft de regering besloten de kerstvakanties voor de scholen te verlengen tot aan staande maandag. Ook onder de 150.00fl bouwvakkers in Madrid zijn stakingsplannen in discus sie. De bouwvakkers eisen 23 procent loonsverhoging (tot een dagloon van 850 pesata's, ongeveer 42 gulden) een 40-urige werkweek en een maand be taalde vakantie. De werkgevers heb ben de eisen afgewezen. Ook eiders in Spanje wordt gestaakt. In Aviles en Verina staakten 6.500 metaalarbeiders, in Vallaöoiid ging het bankpersoneel voor een uur in staking, en in de 'sherryhoofdstad' Jerez de la Frontera hielden 300 land arbeiders een mars voor loonsverho ging. Westerse diplomaten in Madrid menen dat het welslagen van het nieuwe bewind in Spanje vooral zal afhangen van de vraag of de verbeu ring in de levensomstandigheden van de 35 miljoen Spanjaarden behouden blijft. Volgens officiële cijfers be draagt de inflatie in Spanje 15 pro cent per jaar. Toen, na een discussie waaraan ver scheidene bondsraadsleden hadden deelgenomen, aan het einde van de tweedaagse bondsraadvergadering tot stemming bij handopsteken overgegaan, bleek dat drie bonds raadsleden tegen dit advies warer dat drie zich van stemming wensten te onthouden. Op het ogenblik deze stemming waren ongeveer vijftig bondsraadsleden ter vergadering. De bondsraad (hoogste orgaan van deze bond tussen twee congressen) was tot het bepalen van een stand punt in deze zaak geroepen, toen op een vergadering van kaderleden van de bond werkzaam bij Rijn-Schelae- Verolme op 4 november jongstleden een aantal van die kaderieden prijs stelde op het oordeel van een veel bredere groep. Het bondsbestuur had gemeend dat de bondsraad voor die oordeelvelling in aanmerking kwam. Voorzitter Groenevelt van de Indu striebond NW heeft donderdagmiddag in een schets van de beoordeling van Zuid-Afrika door cie bond en zijn voorganger, de Metaalöedrijfsbond NW, herinnerd aan het standpunt da: is ingenomen ten aanzien van de in het midden van de jaren zestig in ons land m opdracht van Zuid-Afrika voorgenomen bouw van onderzeebo ten. Die opdracht is nie: doorgegaan, de toenmalige metaalbedrijfsbond heeft stelling genomen tegen het bou wen van die vaartuigen in ons land met het oog op de opvattinzen over apartheid die Zuid-Afrika had. Die onderzeeboten zijn wel gebouwd door Frankrijk, zo voegde de heer Groenevelt er aan toe. De omstandig heden in Zuid-Afrika hebben zich sindsdien niet gewijzigd, integendeel. (Zie slot pagina 3 kolom 3 NA STORMEN VAN AFGELOPEN WEEKEINDE BIJ ENKELE GEMEENTEN IN WERKING, VEELAL IN VOORBEREIDING VLISSINGEN De Zeeuwse ge meenten zullen op korte termijn in een schrijven van de provincie worden geattendeerd op de zin van 'rampenmappen', zoals die in de loop van vorig jaar zijn voor bereid. Bij het kabinet van de commissaris der koningin op de provinciale griffie wil men het belang van een dergelijke rege ling nog eens benadrukken, nu de sorm van vorig weekend nog vers in het geheugen ligt. In de rampenmappen, die in opdracht van de commissaris der koningin zijn samengesteld, kunnen de ge meenten een leidaard vinden om een eigen regeling bij calamitei ten op te baseren. In feite gaat het om de gemeentelijke uitvoering van een 'vredesrampenrege- ling'. een begrip, dat meer omvat dan alleen een actieplan tegen mogelijke stormvloeden. Sinds 1969 zijn in Zee land op initiatief van de commissaris der Koningin de functionaris, die is belast met de zorg voor openbare orde en veiligheid een aantal com missies bezig geweest om op verschil lend terrein tot regelingen te komen: de beide alarmcentra in Goes en Ter- neuzen zijn er liet resultaat van. als de activiteiten om te komen tot regionaal gerichte ties, en regionale ambulancediensten, regionale hulpverlening bij calamitei ten op de Westerschelde en nu ook het Scheide-Rijnkanaal. In enkele Zeeuwse gemeenten is intus sen een via de commissaris der konin gin ontvangen verordening rond vre- desrampen vastgesteld, een aantal is ook vergevorderd met het modelleren van de 'rampenmap'. Dat geldt onder meer voor Oostburg, Terneuzen, Sas van Gent, Zierikzee, Wissingen, Mid delburg, Kortgene, Reimerswaal, Brui- nisse, Middenschouwen. Daarnaast hebben sommige gemeenten bepaalde prioriteiten gelegd in de uitwerking van actieplannen. Borsele bijvoorbeeld heeft de regeling voor calamiteiten in en rond de kerncentrale, in Hulst zijn nu de voorbereidingen in een verge vorderd stadium voor een rampenre- geling in relatie met de kerncentrale Doel. Duiveland heeft na de stor men van 1973 als eerste Zeeuwse een waarschuwingssysteem DUIVELAND Die regeling heeft met name tot doel mensen in bedreigde (buiten)ge bieden van de gemeente tijdig te waarschuwen als een storm op het Oosterschcldcwater tot kritieke hoog te zou kunnen opdrijven. Tijdens stormperiodes als het afgelopend wee kend is het gemeentehuis in Nieuw er- kerk bezet- Van daaruit kunnen zo nodig raadsleden en gemeenteperso- neel worden gebeld, die op hun beurt elk een groepje adressen in de be dreigde gebieden al dan niet telefo nisch waarschuwen of adviezen geven over wat men het best kan doen. De waarschuwingsdienst heeft het af gelopen weekeinde niet hoeven te functioneren, maar bij een oefening en een stormsituatie eerder is burge meester J. D. de Kam gebleken, dat het systeem goed werkt. .Als het stormt zoals de afgelopen week dan zijn de mensen gewoon bang. De ramp van drieënvijftig wordt wel de gelijk herinnerd. Van zo n waarschu wingssysteem als wij nu hebben opge bouwd, gaat in ieder geval al een psychologische geruststelling uit: de mensen weten, dat ze worden gewaar schuwd als het gaat spannen, 's- Nachts ligt de situatie natuurlijk moeilijker dan overdag, maar wij werken er naar toe om tijdens stor men. die gevaarlijk zouden kunnen worden met hoog water, de vast te bellen voor ze op bed Dan kunnen ze de telefoon en zijn ze in ieder geval voorbe reid." Het is een soortgelijk waarschuwings systeem, dat het kabinet van de com-, missaris der koningin en bijvoorbeeld! ook de beide Zeeuwse BB-kringe: (Zie slot pagina 6 kolom 1 Kreten van kranten Rt.-S? Sff deze «t tOt week Ut frontlijn IP Lc'A'l gewest voor dc NOS-telei gefilmd portret vertoond van Zeeland* commissaris. Dr. BrjertJen is namelijk deze maand een jaar in functie en dat was voor Van Hoek gerede aanleiding om dit onderwerp op zijn programma te zetten. In het portret was een reeks interview-fragmenten opgenomen en in één daarvan werd ingegaan op de gang van zaken rond de benoeming van dr. Boertien. Van Hoek herinner de aan de wat moeilijke entree van de commissaris, waarover zoals hij wh 'nogal wat kreten in de kranten wa ren verschenen'. De commissaris had die "kreten ook gelezen', maar had zoals hij zei 'zich getroost met de gedachte dat hij niet met kranten maar met de inwoners van Zeeland moest leven' En hij voegde er nog aan toe aanzienlijk vriendelijker te zijn ontvangen dar. de kranten hadden ge suggereerd. Een opmerkelijke reactie. Ter voorkoming van legendevorming lijk*, het ons juist om enfceto feiten uit december 1974 nog eens op een rij te zetten. [it de opmerkingen van de commis saris kan namelijk worden gelezen dat kranten vervelend hebben gedaan over zijn benoeming ze hadden "kre ten geslaakt' terwijl daarentegen de bevolking heel anders zou hebben gereageerd. Trouwens, ook gedepu teerden waren allervriendelijkst ge weest. zei dr. Boertien ln het film- interview. hij had niets van Tegen stand' gemerkt. Het komt ons voor dat hier enkele zaken door elkaar worden geklutst, die juist in Zeeland met grote zorgvuldigheid uit elkaar zijn gehou den, een zorgvuldigheid die er toe leidde dat vorig jaar de nieuwe com missaris allerwege me*, grote vriende lijkheid is tegemoet getreden Het gaat om drie totaal verschillende dingen: Sn de eerste plaats de reacties op de be noemingsprocedure, in de tweede plaats de vermelding van deze reactief, in de krant, in de derde plaats de per soon van dr. Boertien. Enige tijd voordat de benoeming af kwam was duidelijk geworden dat de nieuwe functionaris een lid van de AR-parrij zou zijn. In Zeeuwse confes sionele kring werd dat toegejuicht: aanvankelijk was Biesheuvel de kan didaat van de CDA-groeperlngen in deze provincie, maar toen deze zich terugtrok werd Zijlstra naar voren ge schoven. Voor deze kandidaat waar om het te ontkennen? heeft de CDA in Zeeland zich bijzonder Ingespannen: de CDA-statenfractie stuurde nog tij dens de kabinetszitting waarin cie be noeming werd behandeld, een tele gram naar het Catshuis ten gunste van Zijlstra. Maar de mens wikt. De Gaay Fortman beschikt: deze minister van binnenlandse zaken koos namelijk met steun van het kabinet en vooral ook van de voorzitter van de AR-kamer- fractie voor dr. Boertien. De benoe ming van de nieuwe commissaris nel samen met de begrotingszitting van de staten van Zeeland en bij die gelegen heid werden zéér grimmige opmerkin gen gemaakt aan het adres van met name minister De Gaay Fortman. Ech ter we onderstrepen dat met grote nadruk: dr Boertien zelf werd in Zee land buiten die discussie gehouden. Kaland toen waarnemend voorzit ter van de staten sprak ais eerste en gewaagde van de teleurstelling 'dat opnieuw weinig rekening is gehouden me: de wensen en opvattingen van de Zeeuwse staten. Er is nu iets uit de bus gekomen, waarom niemand in Zee land heeft gevraagd'. Maar hij zei er direct bij: "Uiteraard zijn wij bereid om de nieuwe commissaris te ontvan gen zoals dat past'. Vrijwel alle frac tievoorzitters reageerden op dezelfde wijze: de persoon van dr. Boerden werd zorgvuldig buiten beschouwing gehouden, hij was geen onderwerp van de discussie, men wenste hem ta vriendschap te begroeten. Eén reactie uit die dagen moet in het bijzonder worden vermeld, name lijk die var. de partij waartoe de com missaris behoort. Kort na de benoe ming schreef de Zeeuwse AR een forse brief aan de twee AR-ministers in het kabinet-Den üyl teneinde uiting re ge ven aan we citeren letterlijk 'gevoelens van irritatie, onbehagen en teleurstelling' over ceze gang van za ken. "Uw beslissing heeft uw en onze groepering in een pijnlijke positie ge bracht', meldde de brief aan de beide bewindslieden. Maar toen bij deze ge legenheid werd dr. Boertien buiten het geschil gehouden: "Hij zal door ons met de grootste achting en welwillend heid tegemoet worden getreden', aldus de Zeeuwse AR. Zijn nu deze reacties van politiek Zeeland, zowel in ais bui ten de staten, slechts te kwalificeren als 'kreten van kranten'? Geen sprake van. De kranten deden alleen maar wat kranten plegen te doen: zij publi ceerden de feiten, in dit geval de om standige uitlatingen van Zeeuwse po litici. Voor zover de dagbladen zelf commentaren leverden op de benoe ming van de nieuwe commissaris pas ten zij eenzelfde zorgvuldigheid toe als de politici, zij hielden dr. Boertien en zijn gezin buiten de discussie. In deze kolom bijvoorbeeld werd de verwach ting uitgesproken dat de gevoelens die met name in de staten waren gebleken, snel zouden verdwijnen 'om plaats te maken voor waardering en vriend schap, waardering voor de bestuurs kwaliteiten van de nieuwe ambtsdra ger. vriendschap jegens een man die aan Zeeuw onder de Zeeuwen zal zi;n geworden'- En er werd aan t (Voor vervolg zie pagina 3 kolom 1

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 1