PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
minikrant
OVERVALLERS IN
NOORD-IERLAND
'EXECUTEREN'
10 PROTESTANTEN
„Geen sprake van enig besluit"
In Zeeland gingen 97.000 aanslagen
'zuiveringsheffing' naar particulieren
Dreigementen aan de
VS over Concorde
VOLGENDE WEEK
GESPREK MET
ZUIDMOLUKKERS
Vakbeweging is 'ontstemd'
miljc
Zeker een half
joen bomen
omgewaaid
Van Doorn tegen
zijn zin
ondergedoken
iidens giizelingen
Premier Den Uyl kondigt aan:
Den Uyl komend
weekeinde naar
Zweden
Tranig
P«s. 2
219e jaargang no. 4
Dinsdag 6 januari 1976
Elk» vrijdag In d» PZC d» SPECIALE ADVERTENTIE-
RUBRIEK voor v«r»nlgingen, actiegroepen e.d. voor
•dvortenttos ZONDER WINSTOOGMERK
BUS AANGEHOUDEN DOOR GEWAPENDE MANNEN:
LURGAN, NOORD-IERLAND (RTR, AFP, GPD) Tien protestantse arbeiders van een textielfa
briek in het Noordierse graafschap Armagh, grenzend aan de Ierse republiek, zijn maandagavond
in koelen bloede afgemaakt door een aantal met machinepistolen gewapende schutters. Waarne
mers menen dat de aanslag van maandagavond moet worden toegeschreven aan de 'voorlopige'
vleugel van het verboden katholieke Ierse Republikeinse leger (IRA). De aktie zou een represaille
zijn voor de moord op vijf katholieken die zondag door gemaskerde mannen bij twee verschillen
de aanslagen in Armagh werden doodgeschoten. De verantwoordelijkheid voor deze twee moord
partijen werd gisteren opgeëist door de protestantse organisatie UDA.
BELFAST: Het met kogels doorzee/de busje waarin de groep arbeiders op weg naar hui*
Volgens de politie en omwonenden
ging de aanslag op de arbeiders als
volgt in zijn werk. Het bestelbusje
met textielarbeiders werd op een ver
laten kruispunt op de weg tussen
Whïtecross en Newry, bij het dorp
Kingsmills, tot stoppen gedwongen
door een man die met een rode
seinlamp zwaaide. Toen de chauffeur
was gestopt, werd de wagen omsin
geld doorheen 20-tal zwaarbewapende
mannen. De enige katholieke inzitten- kundigen en fotografen, koortsachtig!
Reeds kort na de gruweldaad kwamen I overwegend uit katholieke kring aan-
de politie en het Britse leger massaal hangers recruterende Sociaal-Demo-
in het geweer, echter niet snel genoeg, cratische en Arbeidspartij, een gema-
om het terreurcommando de vlucht. I tigde groepering, hadden de autoritei-
waarschijnlijk over de grens naar de' ten reeds vergeldingsacties van de
Ierse republiek, te beletten. IRA verwacht. Deze verwachting werd
Het busje werd door een cordon bewaarheid met een zelfs voor Noord
politiemannen aan het oog onttrok-i ierse begrippen wrede slachting, waar-
ken- Een man die er ondanks dat in mee de 'tit for tat' (lik op stuk)
slaagde een blik te werpen op de! moorden, smds de jaarwisseling nu 16
situatie vertelde: „Ik zag politiedes-| in getal, een voorlopig dieptepunt be
de werd toegebeten, „smeer 'm". Daar
op werden elf protestanten met ko-i
gels doorzeefd. Tien van hen werden
gedood, de elfde zwaar gewond.
werkend. De lijken leken op een hoop
naast de bus te liggen".
Vanwege de dit weekeind gepleegde
vijfvoudige moord op leden van de
ENGELAND EN FRANKRIJK:
WASHINGTON RTRDe Britse j enigd Koninkrijk politieke consequen-
en Franse regeringen hebben maandag
opculijk gedreigd met represailles te
gen de Verenigde Staten wanneer hun
gezamenlijke prestigeproject, het su-
persone verkeersvliegtuig 'Concorde',
in Washington geen landingsrechten
zou krijgen.
Dat het Parijs en Londen ernst is
werd duidelijk toen in Washington de
waarschijnlijk doorslaggevende hoor
zitting over de Concorde begon, ten
overstaan van minister van
William Coleman.
In een officieel document dat deel
uitmaakt van de Brits-Franse pleitre
de voor het supersone vliegtuig zeg
gen de twee regeringen: „Wanneer
British Airways en Air France geen
toestemming zouden krijgen om met
de Concorde op de VS te vliegen, zou
dit in brede kring worden verstaan
als een meten met twee maten en
kunnen leiden tot wederkerig belem
merende maatregelen tegen Ameri
kaanse leveranciers en Amerikaanse
luchtvaartmaatschappijen".
De twee regeringen, die eenstemmig en
om strijd betogen dat de technologi
sche en economische pluspunten van de
Concorde de balans ten gunste van het
toestel doen doorslaan (tegenover met
name milieuhygiënische bezwaren), ver
volgen dreigend: „Een negatieve be
schikking over deze kwestie zou onge
twijfeld zowel in Frankrijk als het Ver-
UTRECHT (ANP) De stormen die
vrijdag, zaterdag en zondag over Ne
derland trokken, hebben zeker een
halfmüjocn bomen geveld. Duizenden
bomen zijn zo zwaar beschadigd dat
ze omgehakt moeten worden. Dat zei
de directeur van staatsbosbeheer, ir.
J. Verkoren, maandagmiddag in zijn
nieuwjaarsrede in Utrecht.
Uitgekleed
De gemeente Terneuzen is maan
dag stevig 'uitgekleed': burgemees
ter Aschoff en politiechef Hu-
bregtsen kregen beiden een benoe
ming elders (pagina 2
Na-storm
Nieuws uit Zeeland op pa
gina 2, 4,5, 6, 7.
Binnen- en buitenland op
pagina 3, 8,11.
Sport op pagina 9.
Radio en tv op pagina 10.
Beurs en economie op pagi
na 11.
hebben'
Minister Coleman, die door president
Ford met het lichten van de Concor-
dedoopceel is belast, heeft aangekon
digd dat hij binnen 30 dagen uit
spraak zal doen.
reikten.
Harold McCusker, de protestant die
Armagh in het Lagerhuis te Londen
vertegenwoordigt, vertelde dat veel
protestanten en katholieken niet meer
in hun woning durven te overnachten
en elders slapen, uit vrees te worden
vermoord.
De Britse regering heeft de sterkte
van de speciale bijstandseenheden in
Armagh inmiddels niet alleen kwanti-
tati:f, maar met de detachering van
een speciale anti-moordbrigade ook
kwalitatief uitgebreid.
De Britse minister voor Noord-Ier-
land. Rees, verscheen maandagavond
op de BBC-televisie om zijn afschuw
over het gebeurde uit te spreken.
Minister Rees sprak over 'Al Capone-
gangsterdom' en hij voorspelde dat
het allemaal nog veel erger zou wor
den als er niet iets heel bijzonders
zou gebeuren. De minister verklaarde
dat deze aanvallen niets met politiek
te maken hadden en hij zei: „Het is
puur gangsterdom dat op zijn beurt
weer gangsterdom voortbrengt".
DEN HAAG (ANP) Minister
Van Doorn (cultuur, recreatie en
maatschappelijk werk) heeft ten
tijde van de gijzelingen in Wijs
ter en Amsterdam anderhalve
dag met zijn gezin niet in eigen
huis maar onder een gefingeerde
naam in een hotel in zijn woon
plaats vertoefd.
„Dat gebeurde op dringend ver
zoek van de politie en overigens
zeer tegen mijn zin", aldus de be
windsman in antwoord op vragen
van het tweedejkamerlid Wiegel
(wd), die het fijne wilde weten
van het 'onderduiken' van de mi
nister. Wiegel wilde onder meer
van hem weten of hij zijn gedrag
vond passen bij de belangrijke
verantwoordelijkheid die hij
draagt voor het regeringsbeleid
ten aanzien van de Zuid-Moluk-
kers- In zijn antwoord laat de-
minister weten dat adres en tele
foonnummer van het hotel waar
hij zat onmiddellijk waren door
gegeven aan premier Den Uyl,
minister Van Agt van justitie en
aan zijn eigen departement.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG In de loop van volgende week zal de Nederlandse re
gering gaan praten met vertegenwoordigers van de Zuidmolukse
gemeenschap in Nederland. Dit gesprek werd in december door de
regering toegezegd naar aanleiding van de gijzelingsaffaires in
Wijster en Amsterdar
De Zuidmolukse delegatie zal zo
breed mogelijk zijn samengesteld-!
Premier Den Uyl koe maandagavond]
na afloop van het beraad in de minis
terraad nog geen mededelingen doen
over de samenstelling van die delega
tie.
Van regeringszijde zullen aan het
gesprek deelnemen premier Den Uyl,
minister Van1 Agt (justitie), minister
Van Doorn (CRM. belast met Zuidmo
lukse zaken), minister Van der Stoel
DEN UYL NA KRITIEK OP UITLATINGEN:
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Er is geen sprake
dat de regering van plan zou zijn
om op korte termijn de kinderbij
slag voor inkomens boven de 24.000
gulden af te schaffen. De mogelijk
heid om in het kader van de
bezuinigingen op de sociale uitke
ringen in de toekomst eventueel
te komen tot een afbouw van de
kinderbijslag zal echter wel moeten
worden overwogen.
Minister-president Den Uyl zei
maandagavond na afloop van het
beraad in de ministerraad. De pre
mier reageerde daarmee op de vele
kritiek die zijn uitlatingen in een
radioprogramma vorige week vrij
dag hebben gekregen. Iri dat pro
gramma opperde de premier
mogelijkheid om de kinderbijslag
voor de hogere inkomens geleide
lijk af te schaffen-
Den Uyl noemde de indruk die gewekt
is als zou de regering die kinder
bijslag zomaar ineens willen af
schaffen volslagen onjuist. Er is
sprake van een overweging
van diverse mogelijkheden, teneinde
de stijging van de kosten in de
sector van de sociale voorzieningen
te beheersen, aldus Den Uyl. De
kinderbijslag is daar slechts een
van de mogelijkheden toe. Van enig
besluit in die richting is volstrekt
geen sprake, aldus Den Uyl.
Den Uyl benadrukte dat een dergelij
ke stap nooit ineens kan worden
genomen. Er zal altijd sprake moe
ten zijn van een zekere geleidelijk
heid, die gepaard moet gaan met
aanvullende maatregelen om te
voorkomen dat men plotseling ern
stig in zijn inkomen geraakt zou
worden.
De minister-president zei hogelijk ver
baasd te zijn over de reacties die
zijn opmerkingen voor de radio
hebben losgemaakt. Volgens hem is
deze ophef goeddeels te wijten ..an
het feit dat de VPRO vooraf aan de
kranten een persbericht over het
gesprek heeft toegezonden, waarin
enkele punten uit het programma
waren gelicht. Den Uyl gaf toe wat
zorgvuldiger te hebben moeten zijn
Over de kritiek van o.a. de fractie
leiders Van Thijn (PvdA) en An
driessen (KVP): „Ik heb een stand
.ie gehad. Misschien wel ver
diend".
UTRECHT (ANP) In een
brief aan de ministerraad heeft
het bestuur van de Federatie Ne
derlandse Vakbeweging (NVV en
NKV) maandag meegedeeld, dat
het met ontstemming heeft ken
nisgenomen van de uitlatingen
van premier Den Uyl op 2 janua
ri.
Volgens het FNV-bestuur is Den Uyl
in het interview voor de VPRO-radlo
vooruitgelopen op gesprekken tussen
de regering en het bedrijfsleven over
het op middellange termijn te voeren
beleid, die voor de komende maanden
op het programma stam- Bovendien
gebeurde dat op een manier die het
bestuur van de FNV niet beschouwt
als een positieve bijdrage tot die
gesprekken.
Suggesties zoals de premier heeft
gedaan over bijvoorbeeld de kinder
bijslag, aldus de brief, zijn niet terug
te vinden in enig beleidsstuk van de
regering en ze 'vormen noodzakelij-
CZie slot pagina 3 kolom 4)
(buitenlandse zaken) en minister De
Gaay Fortman (binnenlandse
ken).
Van een agenda voor het gesprek is
no*. geen sprake. De regering zal
vooraf kort overleg voeren met de
Zuidmolukse leiders ver de punten die
tijdens het gesprek aan de orde moe
ten komen. Premier Den Uyl zei dai
er geen restricties zullen zijn ten
aanzien van de door de Zuidmoluk.
kers zelf voorgestelde gesprekspart
ners. De samenstelling van de delega
tie wordt geheel aan ir- Manusama en
de zijnen overgelaten, aldus Den
Uyl.
De bewindsman stelde dat het poli
tieke streven van de Zuidmolukkers
naar een onafhankelijke staat geen
onderdeel van het gesprek kan uitma
ken. „Nederland kan geen aanspraken
op het grondgebied van Indonesië on
dersteunen. Dat is een zaak van de
Indonesische regering".
Van het gesprek zal een uitvoerig
verslag worden gemaakt, dat zo kor:
mogelijk nadat het gesprek heeft
plaatsgevonden (een definitieve datum
is nog nïe: vastgesteld) aan de Twee
de Kamer zal worden toegestuurd. De
Kamer heeft dan inmiddels al het
verslag in handen dat de regering
heeft opgesteld over de hele gang van
zaken bij de beide gijzelingen en het
beleid dat de regering daarbij heeft
gevoerd. Deze brief moet voor 20
januari (wanneer de Kamer van
kerstreces terugkeert) ge
zijn.
Den Uyl zei te verwachten dat het
verslag eind volgende week bij de
Kamer kan zijn. In de laatste week
van januari kan dan in de Tweede
Kamer het debat over het regerings-'
beleid tijdens de gijzelingen plaatsvin
den. Premier Den Uyl zei bet niet
juist te vinden indien dan ook de
brief over hec gesprek met ae Zuid
molukkers wordt behandeld. Hij wilde
beide parlementaire discussies
scheiden houden.
BIJ ZEVEN VAN NEGEN ZEEUWSE WATERSCHAPPEN
VEEL VERWARRING EN VEEL VRAGEN
ALS 'KERSTPRESENTJE'
PER EIND DECEMBER
MIDDELBURG In het groot
ste deel van Zeeland heeft men in
de loop van de tweede helft van
de afgelopen decembermaand
voor de eerste maal de aansla;
'verontreinigingsheffing' (voor
1975) in de bus gevonden. Reac
tie op deze ook wel genoemde
aanslag 'zuiveringsheffing'
een groot aantal vragen bij de
verschillende waterschappen,
waaruit bleek dat de verwarring
rond deze aanslagen, door ver
schillende factoren veroorzaakt,
bijzonder groot is.
Aan die verwarring dragen de water
schappen geen enkele schuld. Ze zijn,
serieus voorlichtend, met dia-avondjes
'de boer' opgegaan, bij de aanslagen
was een verhelderend foldertje ge
voegd en voor wie de moeite nam de
storfcingskaarten te bestuderen werd het
snel duidelijk dat het om de aanslag
over 1975 ging, die men in twee
termijnen kan voldoen met als verval
data 31 januari en 31 maart as-
Daarnaast bleven veel vragen open.
Hoe het zat als men in de loop van
het jaar verhuisd was, waarom een
alleenwonende evenveel moet betalen
als een gezin, (daar komt verandering
in), wat men bedoelt met 'inwoner
equivalent'.
Op dat laatste begrip gaf de folder
antwoord: onder inwoner-equivalent
(i.e.) wordt verstaan de gemiddelde
hoeveelheid afvalstoffen, die één inwo-j
ner per dag in het oppervlaktewater j
brengt. Alweer een niet helemaal dui- j
delijk begrip: oppervlaktewater. De
waterschappen hadden dit kunnen ver-1
talen met 'polderwater', maar dan
was de verwarring vermoedelijk nogl
toegenomen. Het gaat er uitsluitend
om welke hoeveelheid afvalstoffen
met in het water brengt, rechtstreeks
in het plderwater, zoals dat nog wel
voorkomt of indirect via de riolering.
Dat afvalwater moet gezuiverd wor
den (bij het afvalwater van particulie
ren. de "huishoudelijke vervuilers' spe
len bijvoorbeeld de gebruikte wasmid
delen een belangrijke rol) en met die
zuiveringstaak zijn thans de water
schappen belast.
Ook dit besluit, de waterschappen
met die taak te belasten, heeft be
paald niet bijgedragen tot een grotere
duidelijkheid. Zeeland telt negen wa
terschappen. waarvan er zeven kort
voor Kerstmis '75 de 'aanslagen ver
ontreinigingsheffing' naar de huishou
delijke vervuilers-particulieren en klei
ne bedrijven hebben verzonden. Bij
twee waterschappen was dat niet het
geval, bij het 'Axeler Ambacht' en "De
verenigde Braakmanpolders'. In het i
territoir van deze waterschappen
heeft de gemeenschappelijke regeling
AWL (Afvalwaterleiding kanaalzone
Zeeuwsch-Vlaanderende zuiverings
taak nog niet overgedragen en in
afwachting van een beslissing in deze
zaak hebben deze waterschappen voor
1975 nog geen heffing vastgesteld.
Verschillen
De zeven waterschappen, die de aan
slagen Intussen wel hebben verzonden
zijn het Waterschap Walcheren, T)e
Brede Watering van Zuid-Beveland',
'Noord-BCveland', Tholen', 'Schouwen-
Duiveland'. 'Het Vrije van Sluis' en
'Hulster Ambacht' De aanslagen van
deze zeven waterschappen geven op
merkelijke verschillen te zien. Het
Hulster Ambacht hoeft voor 1975 van
een gezin maar ƒ31.50 te vragen,
terwijl op Noord-Beveland een gezin
119 moet betalen.
Oorzaak is uiteraard het verschil in
lasten, waarvoor de waterschappen op
dit moment in verband met de zuiver
ingstaak zijn geplaatst. Dit houdt
weer verband met de bevolkingsdicht
heid per gebied, de werken die moe
ten worden uitgevoerd (zuiveringsin
stallaties, persleidingen), óo toestand
van de overgenomen zuiveringsinstal
laties en bijvoorbeeld investeringen
ten behoeve van de recreatie. Het
"Hulster Ambacht' heeft voor 1976 de
lage aanslag nog kunnen handhaven,
maar daarna zal daarin wijziging ko
men, omdat men intussen is gestart
met de bouw van een rioolgemaal bij
Clinge en de aanleg van een perslei
ding. Men had in dit gebied weinig
installaties over te nemen. Bij het
Waterschap Noord-Beveland en tegen
overgesteld beeld; hier heeft men
dan ook gebruik gemaakt van de
mogelijkheid, een bijdrage van het
rijk te vragen. Half december had
men hierover bij dit waterschap nog
geen uitsluitsel gekregen- Toen bij
telefonische informatie bleek, dat men
op niets behoeft te rekenen heeft men
ook bij dit waterschap eerst giste
ren een begin gemaakt met net
verzenden van de aanslagen.
„Het Vrije van Sluis' komt voor 1975
even hoog uit de bus als Noord-
Beveland: 119 per woning. Tholen en
(Zie slot pagina 7 kolom 1X
Uitlijn
liet geleende
Toen ln het afgelopen
weekeinde de storm
gin» liggen werd in menige
Zeeuwv plaat* een zucht
van verlichting geslaakt: ge
lukkig ww het allemaal
goed afgelopen. Wanneer
een zo felle storm als die van vrijdag
en zaterdag over stad en land trekt en
de zee met dreigend geweld op dijken
en duinen beukt, dan realiseert men
zich weer in alle scherpte hoe wij )n
grote delen van Nederland op Veloend
land' leven. Sommige buitenlanders
maken wel eens de opmerking dat God
de wereld schiep en de Nederlanders
hun lage landen, een flatterende, zij h«
niet juiste aanduiding, maar weü een
die aangeeft dat zonder menselijk in
grijpen grote delen van orw land niet
bewoonbaar zouden zijn. Indien er
geen dijken en dammen zouden be
staan dan zouden wind en storm vrij
spel hebben: de afgelopen dagen heb
ben we opnieuw moeten vaststellen
welk een geweldige kracht zij kunnen
ontwikkelen. Bijna duizend jaar gele
den is men begonnen het land waarin
wij wonen van de natuur te 'lenen': de
eerste dijken zijn vermoedelijk zo rond
het jaar 1000 aangelegd. Twee eeuwen
later had Nederland een compleet
zij het primitief stelsel van dijken.
Vanaf dat ogenblik leefde de Neder
lander weliswaar zekerder dan voor
heen. maar toch altijd met die intense
spanningen zoals die ook weer in het
afgelopen weekeinde zijn opgetreden.
Het hoort bij ons bestaan, dit leven
dat steeds weer wordt bedreigd
door storm en watervloed. Sinds enige
jaren bestaat een duidelijk inzicht in
bet optreden van deze natuurverschijn
selen gedurende de eerste periode van
het Nederlandse bestaan. Dr M. K. Eli
sabeth Gottscnalk heeft namelijk met
oneindig geduld en toegerust met gro
te kennis allerlei oude bronnen nage
speurd naar vermeldingen van storm
vloeden. De opsomming daarvan tot
het. jaar !600 eiste
twee dikke delen,
een zakelijke en
nuchtere boekhou
ding van wat in deze
eeuw Marsman in
zijn beroemd geworden regels ver
woordde; 'in alle gewesten wordt de
stem van het water met zijn eeuwige
rampen gevreesd en gehoord'. We heb
ben met deze stem leren leven, maar
we schrikken er toch altijd weer hevig
van. Sinds ons vroegste bestaan de
studie van dr. Gottschalk registreerde
het nauwkeurig heeft zij het leven
in de delta beheerst. Een leven aan
het water, een leven op eilanden, een
leven op geleend land. Het bracht spe
cifieke organisaties voort water
schappen v/erkend onder ae regel
dat wie het water deert ook het water
keert, een regel die tot een vroege vorm
van democratie leidde. Het bestaan op
dit geleende land eiste en eist van
daag nog altijd dat de "hypotheek
rente" op tijd werd en wordt betaald:
de waterkeringen moeten aan hoge
eisen voldoen, want als dat niet ge
beurt wordt het land teruggenomen.
De herinnering aan 1953 is reëel genoeg
om te weten wat dat betekent.
a 1953 heef: men voor het zuidwes-
hypotheek min of meer
willen aflossen: he: deltaplan werd
ontwikkeld en de deltawet werd aan
vaard en afgekondigd. De toenmalige
voorzitter van de tweede kamer Kor-
tenhorst sprak over 'inlossing van een
belofte, door ons allen in die bange
dagen afgelegd: koste wat wil, herha
ling van zulk een ramp moet in de
toekomst naar menselijke berekening
onmogelijk worden gemaakt'. Allerlei
oorzaken hebben er toe geleid dat deze
belofte nog niet is ingelost: er is ver
traging opgetreden. De discussies
daarover zijn met name in Zeeland
mei bewogenheid en vaak ook met
heftigheid gevoerd. Men is het tenslot
te eens geworden over sommigen
zullen zeggen: men heeft zdc'a neerge
legd bij dit uitstel- Een uitstel, dat
nodig was om te onderzoeker, in hoe
verre eisen van veiligheid beter dan
in het oorspronkelijke plan in overeen
stemming kenden worden gebracht
met eisen van het milieu. Er is geen
enkele reden om daar op dit ogenblik
op terug te komen: toen het besluit
werd genomen wist men dat daarmee
risico's werden genomen en zij werden
door regering en parlement welbewust
ingecalculeerd. Alleen moet nu we! na
de gebeurtenissen van het afgelopen
weekeinde één opmerking worden ge
maakt. namelijk deze: het spreken
over risico's gaat in 's lands vergader
zaal makkelijker dan op een bedreigde
dijk op het moment dat storm en
vloed het geleende land opeisen. De
mensen van Stavenisse. die in het
weekeinde uit him dorp wegtrokken,
hebben dat op nun manier aange
toond: zij wensten geen risioo te ne
men en trokken naar hoger gelegen
gronden. Waarmee we maar zeggen
willen dat bij de komende kamerde
batten over de Oosterschelde uitstel
van enige beslissing niet meer langer
verantwoord is. De storm van vorige
week is een waarschuwing: de 'rente"
voor het 'geleende land' moet op tijd
worden betaald, uitstel wordt niet
N*t
DEN HAAG (ANP) Premier Den
Uyl gaat vrijdag en zaterdag naar
Zweden om daar het bezoek af te
leggen dat eerder door de gijzelings
acties in Wijster en Amsterdam moest
worden uitgesteld.
