PZC
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Idee 'personeelsraad' verworpen (30-12)
GROTE MEERDERHEID SER: GEEN
WIJZIGING ONDERNEMINGSRAAD
Surinaamse oppositie
toch bij kamerdebat
Interesse 'Pratt and Whitney' voor
overname Smit en Bolnes Zierikzee
WEER BANDJE
MET OPROEP
VAN HERREMA
J^HELMO BOETIEK
vanilaég .lis
de krant
Eisen ontvoerders herhaald
VOORSCHRIFTEN EN EISEN
VOOR SPEELGOED OP KOMST
Bejaarde man
tijdens jacht
doodgeschoten
Pa*. 2
21 Se jaargang no. 245
Zoterdag 18 oktober 1975
JOPPERS, mirmr
In «wart co d.blauw
TEBLENKA BROEKEN.nlruwe moOeDco
m kleuren J9 0C V I
SPIJKERBROEKEN
T-SHIRTS EN TRUITJES
I LANGE DOFT 61 M'DQCLBU
weekeinde
met rustig
herfstweer
(Van onze weerkundige medewer
ker)
Ons land zal dit weekeinde
yjaarschijnlijk juist buiten de in
vloed blijven van een omvangrijk
regengebted dat zich vrijdag, ko
mend van Italië, via de Alpen
mar Duitsland zal uitbreiden. In
Zwitserland en Oostenrijk regen
de hel vrijdagavond al ruim 24
■air achtereen en wellicht ook.
zendang- De regen kan tot het
bvitsc Rheinland doordringen,
txar in ons land kan het week-
sivJe overwegend droog blijven.
I barbij af en toe opklaringen
jjoor ook wolkenvelden en een
gmüjde temperatuur in de
rriddag rond 12 graden.
Een goed weekeinde voor nog
een wandeling want het blad zit
nog oan de bomen. In 1959 kwam
op 18 oktober het einde van een
lange zorper. nadat op 17 oktober
nog 21 graden werd gemeten.
Koud is het nergens in Noord-
Europa. maar wel in het genoem
de regengebied bij de Alpen. In
Bern 'regende het gisteren de ge
hele dag bij een maximum van
slechts 6 graden.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Een grote meerderheid van de Sociaal-Economische Raad heeft minister Boersma
(sociale zaken) in een lastig parket gebracht, omdat zij zich tegen het plan heeft gekeerd de on
dernemingsraad tot een 'personeelsraad' om te vormen. Verwacht wordt nu dat de minister de
opzet van zijn wetsontwerp zal moeten omwerken. Het is onzeker of Boersma zijn belofte voor
het eind van dit jaar met een wetsontwerp over de ondernemingsraden te komen, nog kan houden.
Het debat in de SER spitste zich in hoofdzaak toe op de gewenste samenstelling van de onderne
mingsraad: moet de ondernemer daarvan deel uitmaken (zoals nu het geval is), of moet hij er
buiten komen te staan? Van de 42 aanwezige SER-leden vonden 30 dat de huidige samenstelling
moet worden gehandhaafd en twaalf dat een ondernemingsraad zonder vertegenwoordiging van de
bedrijfsleiding moet worden gevormd.
Vo(
liet
minderheidsstandpunt
stemden de vertegenwoordigers van
NW en NKV en het kroonlid mevr.
mr. Lemaire. De ondernemersleden
van de SER, de CNV-vertegenwo ordi-
De Ierse politie
bekend dat de tweede bandopname
met dr. Herrema's stem kort voor
aidderaocht donderdagavond werd
■■ranK
te constructiefabriek Maeon
tet Sloe bestaat vrij plotseling
- niet meer: 33 werknemers krij
ten ontslag (pagina 2);
;en-2
Ik meer dan tweehonderd met
ontslag bedreigde werknemers
Smit en Bolnes hebben vrij-
gestaakt, ondanks de kansen
overneming van liet bedrijf
(pagina 2). Voor achtergronden:
pagina 17;
Motel
Een motel en hoogbouwkantoren
tn de Middelburgse (buiten-)wijk
Dauwendaele ((pagina 2);
Front
Van het natte en koude schippers-
front de melding dat de staking
"ran de Belgen wat scherper in
komt (pagina 9);
Nieuws uit Zeeland op pa
gina 2, 5, 7, 8, 9, 11.
Binnen- en buitenland op
Pagina 3,12,29.
Opinie en achtergrond op
pagina 4.
Sport op pagina 25.
Radio en tv op pagina 27-
Beurs en economie on pagi
na 29.
En in de
zaterdagkrant
•?j&.inkzee peilde Gerard C. van
r meningen over de dreigen,
Bolnes 'tei bedrijj Smit-
Pagina 19:
W^enndige kTOniek van Hans
Bewoonde wereld:
Stemmen uit de kerken.
pagina 21:
SSSLT'Se"
sl 'ruwste
Sejamde schilden van de Ame-
nkaanse president.
pagina 23:
Poppraet:
Schaten. dammen. ör,iK ha,el.
DUBLIN, DEN HAAG (UPI, RTR, ANP) De ontvoerde Neder
landse zakenman dr. Tiede Herrema heeft op een nieuwe band
opname nogmaals aan de Ierse regering gevraagd in te gaan op
de eisen van zijn ontvoerders om zo zijn vrijlating te verkrijgen.
gevonden- in de brievenbus van een
particuliere woning in Noord-Du-
blin. De bandopname was op don
derdag gedateerd en de eis werd.
erop herhaald dat de gedetineerde
ERA-terroristen dr. Rose Dugdale,
Kevin Mallon en James Hyland zou
den worden vrijgelaten als prijs
voor dr. Herrema's eigen vrijlating.
Een paar uur voor de ontvangst van
de tweede bandopname had pre
mier LiaTTi Cosgrave van Ierland
herhaald dat de Ierse regering on
der geen beding op de eisen van de
ontvoerders zou ingaan Op dat
ogenblik heerste in regeringskrin
gen en in kringen van de vakbonds
bestuurders die als tussenpersoon
optreden, het optimisme dat de
zaak op weg was naar een climax 1
met een gelukkig slot-voor dr. Her-
Van der Stoel
„Van uur tot uur onderzoekt de rege
ring of zich nieuwe mogelijkheden
voordoen die zouden kunnen leiden
tot een oplossing en de bestaande
impasse doorbreken", zo heeft mi
nister Van der Stoel van buiten
landse zaken vrijdag genatwoord op
vragen uit de tweede kamer over
de gijzeling van dr. Herrema in
Ierland.
De regering houdt voortdurend con
tact met de Ierse regering en het
AKZO-concem. ..Mochten zich posi
tieve ontwikkelingen voordoen, dan
zal de regering niet nalaten deze met
alle kraevht te bevorderen. De vra
genstellers zullen begrijpen dat op
dit moment niet meer specifieke
inlichtingen kunnen worden ver
strekt", aldus Van der Stoel tot de
VVD-kamerleden Wiegel en Veder-
Smit.
gers en de tien overige kroonleden
vormden de meerderheid.
In ie meerderheid waren nog twee
nuances te onderscheiden: de CNV-
vertegenwooróigers en zeven kroonle
den (onder wie ook SER-voorzitter
De Pous) huldigden het standpunt dat
de ondernemer geen voorzitter van de
OR hoeft te zijn. De beslissing over
het voorzitterschap wordt aan de on
dernemingsraad zelf overgelaten. De
werkgeversleden en drie kroonleden
stónden op het standpunt dat de on
dernemer zelf voorzitter moet blijven,
zoals in de tegenwoordige situa
tie.
De SER behandelde dit advies, dat
twee jaar geleden door minister
Boersma werd gevraagd, onder ciruki
van deze minister, die de Tweede
Kamer toezeggingen over het wetsont-1
werp heeft gedaan. Van die twee jaar]
heeft, de betreffende commissie negen
maanden lang niet gewerkt. In die j
tijd hebben de drie vakcenirales ge-!
tracht tot een eensluidend standpunt
te komen, maar vergeefs. Na die ne
gen maanden, aldus rapporteur prof.
Oharho. was het kind niet gebo
ren.
SAINT NAZAIRE: Vandaag
wordt deze 3356 meter lange
brug over de Loire voor het-
verkeer geopend. Het 70 meter
hoge S-vormige kunstwerk, dat
160 km stroomafwaarts van Nan
tes ligt, is de langste brug van
Frankrijk en zal de weg van
Bretagne naar Bordeaux verkor
ten.
DEN HAAG tANPt Er komen
voorschriften en eisen voor speel
goed. De ministerraad is daarmee
in zijn vrijdag gehouden vergade
ring akkoord gegaan. Uitgevaar
digd wordt een speelgoedbesluit,
dat gegrond zal zijn op de waren
wet. aldus heeft premier Den Uyl
gezegd op zijn wekelijkse pers
conferentie. Volgens het besluit
zullen kinderen beschermd moe
ten zijn tegen gevaren in verband
met brandbaarheid, vergiftiging,
besmetting en verwondingen. Er
komt voorts een verbod om een
fornuisje in combinatie met de
daarvoor te gebruiken brandstol
te verkopen. In de prakt:;': bleek
namelijk dat brandstojblokjcs,
die op suikerklontjes lijken, door
kinderen worden opgegeten. Een
andere bepaling van het besluit
heejt lot. strekking verstikkings
gevaar te voorkomen bij kinde
ren, die verpakking van plastic in
de vorm van een zak over hel
hoofd trekken. Hiervoor worden
eisen aan het verpakkingsmateri
aal gesteld.
Hel is voorts de bedoeling speel
goed voor kinderen onder vier
jaar aan bijzondere eisen te on
derwerpen-
Noodgedwongen
Het verdeelde concept-advies moest
noodgedwongen wel in behandeling
komen. Naar de mening van sommi
gen was de kwestie hiermee niet vol
ledig uitgediept. SER-voorzitter De
Paus liet aan het slot van het debat
merken het daarmee wel eens te zijn.
Bij verdere discussie was meer te
bieden geweest, zei hij. maar de poli
tieke beslissing is nu aan de regering.
(Zoals bekend is minister Boersma
omgezwaaid naar het standpunt van
de „personeelsraad".
NW en NKV. aldus NKV-voorzltter
Spit- die het standpunt van deze beide
vakcentrales verdedigde, vinden dat
een ondernemingsraad zonder onder
nemer duidelijker herkenbaar is. Be
langenbehartiging van het personeel
en overleg mee de leiding moeten
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
BREDA (ANP) Tijdens een jacht
partij in het Mastbos bij Breda is de
83-jarige heer K. Rijvers door een van
zijn collega-jagers per ongeluk van
dichtbij neergeschoten. Hij overleed
ter plaatse. Na reconstructie van het
ongeval is de politie tot de overtui
ging gekomen, dat de schutter, de 54-
.jarige J. B. uil Ulvenliout de heer
Rijvers niet gezien ban hebben. Deze
kwam op het moment dat de heer B-
op een konijntje schoot achter een
dichte struik tevoorschijn en werd vol
geraakt. Volgens de politie beschikten
de zes jagers die vrijdagmiddag aan
de jachtpartij deelnamen alle over
een acte en hebben zij zich gehouden
aan de regels, die gelden voor de
jacht.
lachmon alsnog overstag
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Tijdens het ko-
ninkrijksdebat over de onafhan
kelijkheid van Suriname, volgen
de week in Den Haag, zullen de
Surinaamse staten toch door een
grote delegatie worden vertegen
woordigd. Oppositieleider Lach-
mon heeft de Nederlandse rege
ring vrijdag bericht, dat hij als
nog met een groot aantal leden
van zijn Vooruitstrevende Her
vormingspartij (VHP) naar Den
Haag zal komen.
Minister-president Den Uyl deelde
dit vrijdagavond mee na afloop van
het wekelijkse kabinetsberaad. De pre
mier zei hier zeer verheugd over te
zijn. De VHP had eerder gedreigd de
parlementaire behandeling van de on
afhankelijkheid niet te zullen bijwo
nen. Een delegatie van de regeringsco
alitie, onder leiding van statenvoorzit-
ler Wijntuin, is al in ons land.
De heer Den Uyl noemde dit ..een
kentering in de ontwikkelingen. Maar
ik heb de hoop nooit opgegeven- We
hebben nu gelukkig redelijke vooruit
zichten dat de onafhankelijkheid langs
de normale parlementaire weg tot
stand zal lcunnen komen". Dat bete
kent dat Suriname op 25 november
onafhankelijk wordt.
Volgende week gaat staatssecretaris
Kooijmans van buitenlandse zaken
met een ambtelijke delegatie naar
Suriname om alvast overleg te plegen
over een aantal overeenkomsten tus
sen Nederland en Suriname, voor na'
de onafhankelijkheid. Men wil deze
overeenkomsten officieel op de dagi
van de onafhankelijkhdid in Paramari
bo tekenen.
Het Surinaamse statenlid Somohard j
,jo, die deel uitmaakt van de fractie j
van mevrouw Liesdek-Clarke, is bij
terugkeer in Suriname gemolesteerd.
De heer Somohardjo die onlangs Ne
derland bezocht kwam vrijdag via:
Aruba en Frans Guyana in Suriname
aan. In het grensplaats.je Abina aan
de Merowijnervier werd hij gemoles-l
teerd. Nadere bijzonderheden over hetl
incident waren in Paramaribo nog!
niet bekend. Wel werd vernomen dat
de heer Somohardjo onder politiebe
scherming op weg was naar de Suri
naamse hoofdstad.
amerikaans vliegtuigmotoren bedrijf onderzoekt
mogelijkheden van overname of deelneming
INDUSTRIEBOND NW:
„VERBOD NOEMEN
NAAM CHANTAGE"
ZIERIKZEE Het Amerikaan
se bedrijf, dat geïnteresseerd is
in een eventuele overname van of
deelname in de met sluiting be
dreigde motorenfabriek Smit en
Bolnes in Zierikzee is Pratt and
Whitney. Het is een onderdeel!
van het concern General Tech-i
nologics, dat zich onder meer be-1
zighoudt met de produktie vanl
vliegtuigmotoren.
Een eventuele vestiging van dit bedrijf
zou ao verluidt in welingelichte
kringen in ieder geval een beroep
op de arbeidsmarkt doen in de omge
ving van het aantal personeelsleden,
dat n u bij Smit Bolnes in dienst is.
ruim tweehonderd man.
Het wordt niet uitgesloten geacht, dat
het aantal arbeidsplaatsen een ovema-j
me in de toekomst nog zal stijgen.;
Het zou mogelijk zijn, dat in Zierikzee
ook in andere sectoren dan de vlieg-;
tuigmotor activiteiten worden ontwik
keld. Er zijn intussen verkennende
gesprekken met het ministerie van
economische zaken geweest, evenals
contacten in het Zeeuwse met ver-;
schillende instanties, onder andere dei
provincie, het ETI, de gemeente Zie
rikzee en het districtsbureau voor de'
arbeidsvoorziening.
De interesse van Pratt and Whitney
voor overname van of deelname in
Smit-Bolnes hangt samen met de be-i
siissingen in de West euro pesei
VO-landen om ae Startfighier te
vervangen door de F 16 Daarbij
onder meer van Nederlandse kant
bedongen, dat de Amerikaanse onder
neming, die de F 16 fabriceert ook
activiteiten in West-Europa, en in het
bijzonder Nederland zou moeten be
ginnen.
Naam
geweest, „een Amerikaan", so is door
de directie van Smit-Bolnes gezegd.
Hij heeft met de burgemeester en
directeur Dreijer besprekingen ge
voerd. Het schijnt de "big boss' zelf te
zijn. Hij heeft laten weten dat als zijn
naam of die van zijn onderneming op
welke wijze aan ook de pers bereikt,
hij onmiddellijk zal kappen met eïke
vorm van onderhandelen".
De naam van de eventuele gegadigde
voor overname van de motorenfa
briek Smit-Bolnes was tijdens de ver
gadering van de slakende werknemers
die overigens hun staking met
ingang van vanmorgen vroeg voorlopig
beëindigd hebben weer een belang-,
rijk punt. Dïstrictsbestuurder H- Bij-!
vank van de Industriebond NW zei!
er het volgende van:
,.Er is vandaag iemand in Zierikzee'
'Chantage'
De heer Bijbank vervolgde: „Dat is
natuurlijk chantage. Maar aan de an
dere kant is het ook wel een vleugje
hoop. En we maken de kans, dat dit
vleugje zal verdwijnen".
„In deze kritieke situatie acoen aller
lei speculaties de ronde over de naam
van de onderneming- Als die nu in
de kranten komt, dan kan de conse
quentie zijn, dat de Amerikaan alles
ineens afkapt. Want Amerikaanse za
kenlui zijn bikkelhard", aldus de heer
Bijvank. Hij deed een dringend be
roep op de aanwezige journalisten de
naam net te publiceren als zij die a!
zouden weten, „dan komt de werkge
legenheid van 205 mensen in gevaar"-
Deze opmerkingen werden hem door
de pers- en radiomensen niet in dank
afgenomen: „U mag die werkgelegen
heid niet over onze rug gaan spelen.
De verantwoordelijkheid ligt. bij die
Amerikaan", werd de vakbondsbe
stuurders door de journalisten toege
voegd. „Als de naam uit vrije nieuws
garing bekend wordt, achten de kran
ten zich verplicht die te publiceren".
Erg 'voorzichtig' sprong de directie
van Smit en Bo;lnes overigens niet
om me: de Amerikaanse gast. Hij
werd zowel op het bedrijf ais in
gezelschap van die directie in een be
kend en voor het publiek geopend!
Zerikzees restaurant gesignaleerd.
zie ook pagina 2 en 17).
Zie-
fiantlijn
De vinger
op de lippen
p^Éjj waartoe dit bedrijf behoort
heeft gezocht om deze zaak zo verve
lend mogelijk af te wikkelen. We la
ten hier nu buiten beschouwing hoe
het bedrijf in moeilijkheden ia ge
raakt het is me', het enige In deze
tijd maar aan d<- manier waarop
sindsdien is gehandeld kan moeilijk
worden voorbijgc«aan. Eën voorbeeld;
de buitenlandse contacten voor een
eventuele overneming van de fabr.ek
waarover nu voortdurend word'
gesproken werden ai in juni ge
zocht. maar IHC vond het niet nodig
om daarop direct te reageren. Heed
dit concern wel «ren duidelijk begrip
van wat onder he* begrip 'ondeme-
mereverantwoordelijkheidvalt? z>,e
verantwoordelijkheid brengt naar on
ze mening met zich mee dat de lei
ding van een onderneming nletn mag
nalaten om de belangen van allen die
bij het bedrijf zijn bei rokken, veilig
te stellen. He*, ziet er echter naar uit
dat althans voor dit deel van de on-
dememersveran*. woordelij kheid bij
IHC weinig besef bestaat De toe
spraak van burgemeester De Meester
van Zierikzee gisteren tot de werk
nemers van het bedrijf duidde er
op dat ook bij het gemeentebestuur
groot ongenoegen heerst over het be
leid zoals dat hier is gevoerd
Bij de huidige stand van zaken doet
zich een opvallende complicatie
voor. De vertegenwoordiger van bet-
Amerikaanse bedrijf dat belangstel
ling heeft voor Smit-Bolnes. loopt al-
lerwege te verkondigen dat geheim
houding een eerve vereiste is Daar
door is bijvoorbeeld de leiding van de
vakbonden in een vervelend pareet ge
komen. IHC wenste namelijk de vak
bondsbestuurders alleen de naam van
de gegadigde te
noemen indien zij
geheimhouding zou
den betrachten. On
der protest zijn de
bestuurders met
deze voorwaarde akkoord gegaan, ten
einde toch enige mogelijkheden te heb
ben om nadere informal ies in te win
nen over achtergronden en reputatie
van het bedrijf. Een onmoge'.:i!-:e toe
stand. De bestuurders van de vakbon
den staan nu tegenover hun leden m
vrijwel dezelfde situatie als bijvoor
beeld het college van gedeputeerde
staten tegenover de staten van Zee
land wanneer die om inlichtingen vra
gen over een eventuele vestiging van
Montedison: het college zwijgt ln aïie
talen omdat de besprekingen vertrou
welijk zijn. hoewel alleriei zaken ai in
de krant zijn vermeld. De vakbonds
bestuurders moeten tegenover hun
leden zwijgen terwijl de naam hen op
de lippen brandt.
onder zware druk. Zij deden na
melijk gisteren over ae hoofden van
hun Zierikzeese leden heen een drin
gend beroep op de vertegenwoordigers
van pers en andere media om de naam
van het bewuste 'oedri;f nie* te ver
meiden, ook al zou die bij vrije
nieuwsgaring ter beschikking komen:
ae werkgelegenheid in Zierikzee sou
er van afhangen. Terecht hebben de
aanwezige verslaggevers na afloop
protest aangetekend tegen deze han
delwijze: op die manier werden zij
opgezadeld met de verantwoordelijk
heid voor de werkgelegenheidssituatie
in Zierikzee. een verantwoordelijkheid
die zij zonder meer afwezen. Wij wil
len dat nogmaals onderstrepen. De
vakbondsbestuurders mogen zich ge
dwongen hebben gevoeld om te vol
doen aan het verzoek om geheimhou
ding. maar het gaat niet aan dat zij
nu met de vinger op de lippen rond
gaan. opdat toch maar niemand de
naam van de Amerikaanse gegadigde
zou vermelden. Wanneer men nagaat
hoeveel instanties op dit ogenblik ai
bij deze zaak zijn betrokken en wan
neer men overweegt dat als gevolg
van a! deze besprekingen vele tiental
len mensen op de hoogte zijn van de
naam van het betrokken bedrijf, dan
is het eenvoudig onzinnig om die ma
te vermelden, zeker niet omdat die m
allerlei wandelgangen openlijk wordt
uitgesproken. Bovendien: als het be
wuste bedrijf niet in de media ge
noemd wens*, te worden, aan moet her
zich niet richten tot de instanties me*,
wie het onderhandelt, maar recht
streeks tot de media. En dat is nage
laten: er wordt alieen maar gedreigd
met afbreken van de onderhandelin
gen tegenover derden.
\X7e hebben pogen na te gaan waar-
W om deze geheimzinnigheid nodig
was. Ons is gebleken dat het vooral
de angst is bij ae vertegenwoordiger
van het bewuste bedrijf voor demon
straties en anti-Amerikaanse rellen,
omdat het is betrokken bij een belang
rijke defensie-order, namelijk de F-16.
Een weinig steekhoudend argument.
Ais elke defensie-order in Zeeland tot
demonstraties aanleiding zou geven,
dan kon men hier wei aan de gans
blijven: de gespecialiseerde marinewerf
van Nederland ligt binnen deze provin
cie. We hebben nog niet gemerkt da*,
op grond daarvan rellen zijn ontstaan.
In wat voor samenleving zitten we ei
genlijk? In een crisissituatie wan:
dat is het in Zierikzee moet over
ëën van de meest essentieie punten
worden gezwegen omda* er misschien
wel eens een groep mei een spandoek
zou kunnen gaan lopen. Gaan we dan
zo gebukt onder de terreur van de de
monstraties dat een naam van een ko
per voor een kennelijk failliete boe
del alleen maar mag worden gefluis
terd? Wij wensen daaraan niet mee :e
Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
