Hoe lang nog rondjes draaien boven 'Schiphol 2'?
Behandelde lading N.V. Haven
Vlissingen steeg met 17 procent
nb
Zeeuwse Culturele Raad:
geen gezamenlijk orkest-
bestel met Zuid-Holland
nb
o
Tentoonstelling
over Andersen
in Middelburg
WATERSCHAP WEST-BRABANT
KRIJGT STEUN VAN HET RIJK
a
VUfJOAG 27 JUNI 1975
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
DIRECTEUR C. OREEL TIJDENS AANDEELHOUDERSVERGADERING:
„OVER EERSTE VIJF MAANDEN VAN DIT JAAR..."
PERSONEELSBESTAND
DIT JAAR NAAR 300
VLISSINGEN Het aantal zee
schepen dat in de eerste vijf
maanden van dit jaar door de
NV Haven van Vlissingen werd
geladen en of gelost is aanzien
lijk groter dan in dezelfde pe
riode van het vorige jaar: 407
tegen 338. De totale verwerkte
hoeveelheid lading steeg in deze
periode van 282.000 ton tot bij
na 331.000 ton. Dat betekent een
toename van ongeveer 17 pro
cent.
Deze mededeling deed donderdagmor
gen directeur C. Oreel van de NV
Haven tijens de besloten algemene
vergadering van de vennootschap. De
havendirecteur voegde daaraan toe,
dat het aandeel van de container-
terminal m Vlissingen-Oost in de ver
werkte lading in dit tijdsbestek is
opgelopen van 43 tot 51 procent.
Het aantal verwerkte auto's via de
terminal steeg van 1345 stuks in
eerste vijf maanden van 1974 tot niet
minder dan 12.286 in dezelfde periode
van dit jaar. De heer Oreel, die in dit
verband het belang van de terminal
voor de verdere ontwikkeling van het
bedrijf onderstreepte, noemde voorts
de gang van zaken met de dienst op
Engeland de Olau Line waar
voor de NV als stuwadoor optreedt,
bevredigend.
De in het tweede kwartaal van dit
jaar geopende '9hortsea'-container-
dienst op Engelse havens betekent een
welkome aanvulling van de aot.ivi tei
len van de NV Haven op het gebied
van de containerbehandeling.
De heer Oreel zei voorts nog geen
nadere mededelingen te kunnen doen
over een verdere uitbreiding van acti
viteiten in het Sloeggebied. Een derge
lijke eventuele uitbreiding verkeert
nog in het stadium van onderhande
ling.
De stijging van de verwerkte hoeveel
heid lading heeft tevens tot gevolg
gehad, dat het personeelsbestand van
dit havenbedrijf verder moest worden
uitgebreid. Het aantal personeelsleden
bedraagt nu 240 hetgeen neerkomt op
een stijging van 18 procent ten op
zichte van eind 1974- Directeur Oreel
noemde verwachting gerechtvaardigd
dat dit aantal nog voor het einde van
dit jaar zal stijgen tot ongeveer 300
man.
Gelet op de gunstige resultaten in de
eerste vijf maanden van dit jaar
waarin het financiële resultaat aan
merkelijk beter was dan over de
eerste van vijf maanden van "74 zei
de heer Oreel tenslotte te verwachten
dat ook het resultaat over het gehele
jaar "75 alleszins bevredigend zal zijn.
ffinsl
De algemene vergadering van aandeel
houders, die wegens afwezigheid van
de Vlissingse burgemeesters drs. T. J.
Westerhout, onder voorzitterschap
stond van drs. W. R. Boer. keurde de
jaarstukken van de vennootschap over
1974 onveranderd goed.
Deze goedkeuring hield onder meer in
dat over 1974 een dividend wordt
uitgekeerd van 14 proeent, bestaande
uit 5 procent primair en 9 procent
super dividend.
Het voordelig exploitatiesaldo van de
NV bedroeg over '74 in totaal 291,1553
gulden- Dat resultaat is aanzienlijk
lager dan in '73 toen nog een winst
werd behaald 865.000 gulden.
Zoals eerder gemeld wordt- dit lagere
resultaat onder meer veroorzaakt
door verwerking van aanloopverliezen
op de opgeheven Thanet Line, even
eens een dienst op Engeland, extra
verwerkingskosten van lading als ge
volg van plotseling optredende conges
tie en extra kostenstijgingen door
vooral de energiecrisis.
In het jaarverslag merkt de directie
op dat, ondanks dit lagere financiële
resultaat. 1974 toch reden tot optimis
me geeft. Zo steeg de verwerkte hoe
veelheid lading met ongeveer 33 pro
cent tot ruim 800 000 ton. Door deze
toename van het werk en ook door
de invoering van een nieuwe arbeids
tijdenregeling moest het- personeels
bestand fors worden uitgebreid, van
148 werknemers per eind 1973 tot 203
per eind 1974.
Investeringen
De toename van de hoeveelheid be
handelde lading is ook op andere
terreinen niet 'geruisloos' voor het
bedrijf verlopen. Behalve de genoem
de extra-kosten als gevolg van de
congestie in het ladingaanbod waren
ook verdere investeringen noodzaike-
lijk. Gedurende 1974 werd door de
NV voor een totaal bedrag van
1.789.932 gulden geïnvesteerd- Van dart.
bedrag had ruim 767.000 gulden be
trekking op een vergroting van de
facihteiten op de oontainer-terminal.
nog eens een bedrag van ruim 730.000
gulden in loodsen en materieel terwijl
per ultimo 1974 ruim 300.000 gulden
was geïnvesteerd in onder handen
zijnde werken.
Opgemerkt wordt voorts, dat het aan
tal verwerkte containers in 1974 een
bescheiden stijging vertoonde, van
8790 tot 9715 stuks. Naast dit contai
nervervoer ontwikkelden de overige
activiteiten op de containerterminal
zich bijzonder gunstig. Daardoor werd
het noodzakelijk het m erfpacht geno
men terrein met rond vier hectare uit
te breiden tot een totaal van ongeveer
dertien hectare.
Voor wat betreft de scheepvaartbewe
ging deed de grootste stijging zich
voor in de voor het bedrijf belangrijk
ste categorie, de ladende en/of lossen
de schepenvan 506 in 73 tot 658 in
74.
Zoals eerder gemeld nam vorig jaar
het totaal van de door de NV behan-
delde schepen toe van 1478 'me'
2.655 777 brt) tot 1692 (2.758.127 brt)
Het wat geringere aantal bin
nenschepen bedroeg 1593 (1.119.510
ton) tegen 1661 (1.051.968 ton laadver
mogen
Van de Plandriadienst Antwerpen-Vlis
singen werd weer meer gebruik ge
maakt dan in het voorgaande jaar. In
74 werden met deze dienst 22.f"
passagiers vervoerd tegen 22.141 in
73.
De gang van zaken in het vervoersbe
drijf NV Zito. waarin de NV Haven
voor 85 procent deelneemt, heeft zich
opnieuw bevredigend ontwikkeld.
Arbeidstijd
Met betrekking tot de sociale verhou
dingen in het bedrijf wordt opge
merkt dat de werkzaamheden binnen
MIDDELBURG In Middelburg
wordt volgende maand een herden
kingstentoonstelling rondom de be
faamde Deense dichter en schrijver
Hans Christian Andersen gehouden.
De tentoonstelling wordt vrijdag 11
juli geopend door dc Deense acteur
Freddy Al beck.
De tentoonstelling wordt gehouden in
de Vleeshal van het stadhuis- De ope
ningsplechtigheid gebeurt om vijf uur
's middags in de hal van het stadhuis.
De tentoonstelling loopt tot en met 31
augustus-
Minister Westerlerp:
DEN HAAG Minister Westerterp
van verkeer en waterstaat is in princi
pe bereid aan het waterschap West-
Brabant steun te geven om de finan
ciële moeilijkheden van het water
schap te helpen oplossen. De minister
antwoordde dat woensdagmorgen op
vragen van de Tweede-Kamerleden
Cornelissen en De Bekker van de
KVP. r?e minister zal deze week zater
dag in Breda met het provinciaal
bestuur van Noord-Brabant en met
het waterschap een gesprek hebben
om na te gaan hoe de moeilijkheden
van het waterschap kunnen worden
opgelost.
De minister zei donderdag in de
Tweede Kamer, dat de bereidheid om
steun te geyen aan het waterschap
West-Brabant geen precedent mag
vormen. Hij wees erop, dat het water
schap in een bijzondere situatie ver
keert, onder meer door de aanleg van
de persleiding van Moerdijk naar
Waarde.
De heer Westerterp stelde dat op
korte termijn een oplossing moet
worden gevonden en hij ging er daar
om van uit dat mét het provinciaal
bestuur en het waterschap één ge
spreksronde zal worden gehouden. Hij
beaamde dat op dit moment bepaalde
werken niet ter hand worden geno
men omdat het waterschap in finan
ciële moeilijkheden verkeert. In uit
voering zijnde werken worden nog
wel voortgezet, maar dat kan niet
lang meer duren. De bewindsman zet
te uiteen, dat de heffingen van het
waterschap dit jaar 27.- per inwoner
equivalent zouden moeten bedragen,
maar dat het waterschap de heffing
dit jaar heeft verhoogd van f 16,- tot
f20,-. Het waterschap heeft daardoor
geen sluitende begroting en het mag
van het provinciaal bestuur slechts
uitgaven doen in overeenstemming
met de inkomsten. Het moment dat
men met de uitgaven moet stoppen
nadert nu.
Intussen heeft een werkgroep de
positie van het waterschap bestudeerd
en de voorstellen van die commissie
zijn op verschillende departementen
besproken. De minister maakte duide
lijk, dat als rijkssteim aan het water
schap wordt gegeven, daar wel voor
waarden aan verbonden zullen i
den.
Heffingen
In antwoord op vragen van de heer
Cornelissen over de grote verschillen
in de hoogte van de heffingen in
verschillende waterschappen in het
Hulster Ambacht f9,- en in het water
schap Noord-Beveland f34,- zei de
heer Westerterp dat die vaak worden
veroorzaakt doordat het ene water
schap al langer zuivert dan het ande
re.
Naar aanleiding van een opmerking
van de heer De Bekker zei de minis
ter dat wordt bestudeerd wat de con
sequenties zijn als steeds meer indus
trieën zelf zuiveringsinstallaties gaan
bouwen, waardoor de capaciteit van
de installaties van de waterschappen
te groot wordt. De heer Cornelissen
merkte tijdens het vragenuurtje dor,
derdag nog op, dat het ook met her
oog op de werkgelegenheid in West-,
Brabant van groot belang is, dat dej
werkzaamheden van het waterschap
kunnen worden voortgezet.
het bedrijf bijzonder zwaar werden
beïnvloed door factoren, die geheel
buiten de Invloedssfeer van de direo
tie lagen-
Genoemd worden slechte weersom
standigheden. schommelingen in de
toevoer van schepen en lading
door onder meer stakingen in andere
havens waardoor de bedrijfsvoe
ring steeds grote problemen oplever
de.
Deze problematiek werd ook veroor
zaakt doordat men in Vlissingen, zo
als in de meeste havens wél het geval
is, niet kan putten uit een bepaald
reservebestand aan havenarbeiders.
De moeilijkheden in de bedrijfsvoe-1
ring zijn nog vergroot door het groter
worden van de schepen en het daar-
door stijgen van de hoeveelheid aan
gevoerde lading per schip.
Het personeel waarop in voorkomen-
de gevallen, ook gedurende de week
einden een extra beroep moest wor
den gedaan, werd daardoor zwaar
belast. Inherent aan de onregelmatige
werktijden was ook een sterke wisse
ling in het inkomen. Door hogere
belastingheffing over het inkomen uit I
het overwerk werd dit overwerk en
de onregelmatige bedrijfstijden meer j
en meer als een bezwaar ondervon-1
den. Deze bezwaren leidden in juli
van het vorige jaar tot arbeidsonrust, j
Na overleg met de vakbonden werd
besloten tot invoering van de genoem
de aTbeidstijdenTegeling, waardoor de
onregelmatigheid en het overwerk
met de helft konden worden terugge
bracht. v
Het jaarverslag vermeldt voorts dat
de personeelskosten van de NV in 74
een bedrag 5 300.000 beliepen tegen
een bedrag van rond 4 miljoen in '73
Vorig jaar verlieten 47 personeelsle
den het bedrijf terwijl er 102 in
dienst werden genomen-
De aandeelhoudersvergadering ver-
lèende donderdag de directie machti
ging om verdere slappen te nemen
die moeien leiden tot de bouw van
een nieuw kantoor voor de NV Het
nieuwe kantoor is geprojecteerd op
een terrein tegenover het Vlissingse
stadhuis.
De directie van de NV Haven voert
momenteel onderhandelingen met de
gemeente Vlissingen over de verwer
ving van de benodigde grond. Belang
rijkste reden voor de plannen voor
nieuwbouw vormt het nijpende ruim
tegebrek in het huidige kantoor aan
de buitenhaven.
Herbenoemd tot commissaris der NV
werden drs. Boer, namens de staat
der Nederlanden en ir. J. Bout, na
mens de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Midden- en Noor-
Zeeland. Namens de Vlissingse ge
meenteraad werd tenslotte benoemd
tot commissaris de beer D. J. P-
Bruinooge. De heer Bruinooge vervult
de vakature, die is ontstaan door het
vertrek van de heer S. Joustra.
De eezinskaart geeft nogal wat
aanloop bij Opa en Oma Spooc
Logisch, ccn gezinskaart kost maar
f 50,- per jaar. En daarvoor mag hel hele
gezin op iwce kaartjes (enkele reis, retour
of avondrctour) dc trein in. Mits dc
kinderen maar onder de twintig zijn.
Bovendien krijgt u ais extraatje ccn
gratis reisdag. Wanneer u maar wilt.
Voor het hele gezin natuurlijk.
Dus die f 50,- heeft u snel terug
verdiend. Misschien een reden om ccns'n
keertje extra naar Opa en Oma te gaan.
Gezinskaart: het hele gezin op twee
kaartjes de trein in.
'NADRUK ZAL TEVEEL LIGGEN OP GROTE STEDEN'
Nieuwe eigenaar
Kapelse garage
Hundersmarck
KAPELLE Met ingang van 1 juli
1975 is het autobedrijf Hundersmarck
te Kapelle-Biezelinge, overgenomen
door de heer K. de Vries.
De heer K. de Vries, 29 jaar. afkom
stig uit Hellendoorn. volgde met suc
ces de opleiding aan de autotechnische
school te Apeldoorn. Hij werkte aan
vankelijk als chef werkplaats bij gara
ge Verbrugge te Terneuzen. De laatste
twee en een half jaar was hij be
drijfsleider bij garage Kerckhaert te
Terneuzen Autobedrijf Hunders
marck, Audi-dealer en Alfa Romeo
dealer voor Noord- en Zuid-Bevei2nd,i
wordt verder ongewijzigd voortgezet
Het bedrijf werd gedurende de afgelo
pen twaalf jaar geleid door
N. P. Hundersmarck.
WAARDERING VOOR
'EXPERIMENT PROJECT'
TE BURGH
MIDDELBURG De Zeeuwse Cultu
rele Raad voelt weinig voor het in
één regio samengaan met Zuid-Hol
land inzake het orkestenpestel en het
theaterbestel. Dat bleek tijdens de
vergadering van de ZCR. donderdag
middag in Middelburg- De raad wris
liet wel eens me: het commentaar
van de sectie muziek op de concep -
ontwerpschets orkestenb-leid van de
minister van crm. Men vond dat dc
symfonieorkesten voor het muziekle
ven in Zeeland nauwelijks van belang
zijn. Er Is maar weinig accommodatie
voor hun oplrcden. Van veel groter
belang, zo vindt ook de ZCR. zijn de
activiteiten van kleinere ensembles, de
muziekscholen en de amateur-muziek-
ensembles.
De raad vindt wel mét de sec*.:e
muziek dat de taken van de grote
symfonieorkesten moeten worden ver
breed, onder meer in begeleiding van
de amateuristische muziekbeoefening
Dan kunnen ze ook voor Zeeland van
belang zijn. Maar onderbrenging in
het orkest van Zeeland in de reg:o|
Zuid-Holland werd unaniem afgewe
zen: ,De kans is groot dat dan het
zwaartepunt bij de grote steen komt
te liggen, waar de grote orkesten
gevestigd zijn."
De Zeeuwse Culturele Raad vindt, dat
dit ook voor het toneelbestel geldt.
Ook daar verzette men zich tegen
koppeling aan Zuid-Holland. Men was
het ook met de sectie toneel van de
ZCR eens, dat er in de not-a van crm
ten. En die tenaenzen van lagere over
heden bijvoorbeeld tegenover een
toneelgroep als Proloog wordt in
de erm-nota over het toneelbestel niet
afgekeurd.
Ook dat vinden toneelsectie en Zeeuw
se Culturele Raad niet juist. Directeur
H. W A. Koch tijdens de vergadering:
„Ik vrees dat het bij een regionaal
toneelcentrum, waarvan sprake is in
de nota van crm, gewoon een Zuidhol
landse aangelegenheid 'zal worden,
waarbij de grote gezelschappen zich
op de grote stelen concentreren,
waar ze gevestigd zijn-"
Ook gedeputeerde A. L. van Geesder-
gen stelde dat er op z'n minst eer.
'afwachtende houding' moet worden
aangenomen tegen samenbundelingen
met Zuid-Holland wat het orkestenbe-
stel betreft.
ZCR-voorzitter mevrouw E. J. van den
Broecke-de Man vond dat het Zeeuws
documentatiecentrum weieens zou
kunnen uitzoeken hoeveel oude
Zeeuwse liedjes er nog zijn. die op
een grammofoonplaat zouden kunnen
worden opgenomen. Tot dusver is d:~
alleen in Zeeuwsen-Vlaanceren op ini
tiatief van de juniorkamers overi
gens met groot succes ge
beurd.
De sectie muziek van de ZCR krijgt
dezé zaak ter behandeling- Jeugd en
Muziek Zeeland mag weer rekenen op
subsidie van 7000 voor het even-
it 'Muziek op Straat zomer 1975'.
waren aaanmerkingen ontvangen
over het feit dat ensembles, die wat
verder weg kwamen, het vorig jaar I
lieten afweten: ..Die zijn dan ook dit
jaar niet uitgenodigd." liet ZCR-lid P-
van Westen weten
Zeeuwse Omroep
Het idee van een regionale omroep
voor Zeeland heeft In het KOGC. het
nationaal overlegorgaan voor geweste
lijke cultuur, de nodige bijval gekre
gen. ..Hei NOGC ls van mening dat
Zeeland zo'n omroep verdient, en dat
het ook financieel mogelijk is. Dat
hebben ze gezegd In een brief aan de
KAMERLEDEN WILLEN
EXTRA BIJDRAGE
KOSTEN STRANDBAD
NIEUW-VOSSEMEER
DEN HAAG De Tweede-Kamerle
den Kleisterlee. Cornelissen en Van
Eisen van de KVP hebben minister
Westerterp van verkeer en waterstaat
gevraagd een bijdrage te geven in de
kosten die de gemeente Nieuw Vosse-
meer moet maken om het strandbad
aan de Eendracht op te knappen.
De kamerleden wijzer erop, dat aan
het bad al enkele malen voorzieningen
zijn getroffen nadat er overstromin
gen waren geweest die het gevolg
waren van de hoge waterstanden die
optraden toen de aanleg van het.
Schelde-Rijnkanaal werd begonnen.
Die voorzieningen kostten vele duizen
den guldens. Ze vragen of de kosten 1
voor óe definitieve voorzieningen f
113.000 gulden zullen bedragen en zij j
wijzen erop dat het bad van regionale
betekenis is omdat het jaarlijks 80.000
tot 100.000 bezoekers trekt. In een
toelichting stellen de kamerleden dat
de Nieuw Vossemeer een artikel 12--
gemeente is en dat de financiën dus
CONCERT TRIO HUTYRA
IN KAPEL HOOGELANDE
MIDDELBURG Zondag zal het trio
Hutyra. bestaande uit Ellengard Jense
'clavecimbel). Marinus Hillebranö
(cello) en Ferenc Hutyra (traverso)
een barokeoncert uitvoeren in de ka
pel van Kooge'.ande. Uitgevoerd wor
den werken van oa- Couperm, Bach
en Vivaldi. Het concert om 15-00
uur-
minurter." deelde ZCR-directeur Koch
mee.
Veel lof uit de Zeeuwse Oulture*»
Raad kreeg "Experiment Project 1979"
te Burgh, dat evenals vorig jaar we«r
een tentoonstelling en eer. errenanerv
tenobject wil organiseren. „Goed
werk van vrijwilligere.'; oordeelde de
raad. Men gin* akkoord met subsidie»
van 750 voor de tentoonstelling eo
500 voor het evenementenonder-
deel.
De theatergroep Papyrus te Middel
burg krijgt fis arnaheu .-toneel gezel
schap niet rechtstreeks subsidie var.
de provincie, zo meent althans de
ZCR. „We wat al te ambitieus om
meteen in de schouwburg te Middel
burg wachten op Godot' te willen -
opvoeren." zo luidde de opinie. Het
gezelschap is gewezen op de mogelijk-
heden om met een gewijzigd project
in mini theaters te spelen Nagegaan
wordt wel of binnen bet kader van
het Zeeuws Centrum voor Amateert»
neel een subsidie kan worden gegeven. -
Over eventuele steun aan de Zomera-
cadenue 1976 wordt nog verder verga- -
derd- De heer Maas wees op de
mening van een minderheid in de
sectie creativitei t&ontwikkel ing van de
ZCR. die had aangedrongen de acttvt-
teiten van de zomeracaciemie van de
stichting Zeeuwse School voor Kunst-
onderwijs niet los ze zien van die
van de "Kunstzinnige Vorming.' Oren-
gens heeft men al wel laten 'weten
principe welwillend te staan tegenover
subsidiëring van óe Zotneracad»
mie
Vorm'mgsconsulent
Aanstelling van een consulent ww
vormingswerk in deze provincie is eea
zaak die door het "Overleg Vorming»
werk' in Zeeland aan de orde ia
gesteld. Men wil de consulenten als tn
september aanstellen.
De heer J. Weustenek deelde dü mes
tijdens de behandeling van de notitie
over het vormings- en ontwikkeling»
werk in Zeeland. De ZCR was una
niem akkoord met het voorstel van
de sectie vorming en ontwikkeling dat
een onderzoek naar omvang en capa
citeiten van de diverse instellingen en
organisaties op vormir-gsgebied in de
ze provincie nodig is. vooral ook om
tot meer samenwerking te komen, en
een mzicht te geven in wat er op dH
gebied In de provincie beschikbaar
is.
De oudheidkundige kring "Vier Am
bachten' te Hulst kreeg steun voor
het verzoek om aan het gemeentebe
stuur van Hulst te vragen het restant
van het vroegere Mimebroeders
klooster aldaar te herstellen- De ZCR
wil samen met het gemeentebesoiur
van Vlissingen vergaderen over de
plannen voor het oude stadhuis al
daar. Tijdens de rtndvraag uitte me
vrouw Maanense-Giaser krtttek op het
peil van óe kunstmarkten m
Zeeuwsch-Vlaanderen. met name in
Terneuzen.
Een mens zou er in gaan dolen, in de
adviescommissies die zich nu al jaren achtereen
bewegen rondom het vraagstuk van de eventuele
aanleg van een tweede nationale luchthaven. Deze
week is er opnieuw een uitspraak gekomen. Dit
maal afkomstig van de Adviescommissie-Den Toom
(genoemd naar haar voorzitter, de oud-minister van
defensie), die in 1972 aan het werk is gezet om de
regering op de hoogte te houden van alles wat met
zo'n tweede Schiphol te maken heeft. En opnieuw
is duidelijk geworden dat de hele kwestie eigenlijk
nog veel moeilijker ligt dan men zich maar bij
benadering had voorgesteld.
Van 1971 af nu al weer wordt voortdurend geroe
pen. het wordt hoog tijd dat een beslissing geno
men wordt. dat. aan de onderzekerheid in een
aantal gebieden in Nederland (mogelijke vestigings
plaatsen) een eind komt! De reacties van opeenvol
gende ministers van verkeer en waterstaat (Bakker.
Drees, Westerterp) is jarenlang een geijkte geweest:
een verwijzing naar de verschillende,studies die aan
de gang waren. En nu komt daar plotseling de
mededeling dat al 'deze rapporten niet de uitsluiten
de basis kunnen vormen voor de uiteindelijke rege
ringsbeslissing'. Met andere woorden: er mankeert
nogal wat aan,
De plannen voo ren de discussies over een nieuw
groot vliegveld leggen al weer veel te lang een
hypotheek op enkele regio's in Nederland zonder
dat duidelijk is wat de baten en de lasten zijn
West-Brabant (de omgeving van Dinteloord) is één
van de mogelijke vestigingsplaatsen, Goeree eer
andere. Zeeland heeft er dus in beide gevallen op
afstand heel nadrukkelijk mee te maken. Of er
ookserieus rekening mee moet worden gehouden
dat een tweede Schiphol ooit in Zuidwest-Neder
land zal komen0 Het ene ogenblik lijkt het erop dat
alle deskundigen het er over eens zijn: de Marker
waard heeft een duidelijke voorkeur. Een ander
moment wordt duidelijk gemaakt dat zon uit
spraak op niet veel meer stoelt dan een beperkt
aantal gegevens, uitgangspunten en overwegingen.
Dat verwarring wekkende spelletje speelde bijvoor
beeld vorig jaar zomer toen de Planningroep Twee
de Nationale Luchthaven (PTL) onder leiding van
ir. Segers met haar rapport naar buiten kwam over
de zogenaamde vestigingsplaatsanalyse. Deze studie
groep had de vijf overgebleven kandidaat-vestigings
plaatsen (Markerwaard, Dinteloord, Goeree. Leer
dam en Maasvlakte) met elkaar vergelegen en
tegen elkaar afgewogen en kwam met Markerwaard
als 'nummer één' voor de dag. Minister Westerterp
van verkeer en waterstaat liet vrijwel onmiddellijk
na het verschijnen van dat rapport weten dat de
voorkeur van die studiegroep-Segers met de nodige
korrels zout moest worden genomen. Er diende
eerst nog lioht te komen in een heel ander en veel
belangrijker vraagstuk. De vraag namelijk- heeft
Nederland eigenlijk behoefte aan zo'n tweede Schip
hol en is zo'n vliegveld rendabel te maken? Het
Centraal Planbureau (CPB) heeft daar vervolgens
rekensommen over gemaakt. Maar de uitkomsten
daarvan blijken vooral na alle klappen die het
luchtverkeer en -vervoer de afgelopen anderhalf
jaar heeft opgelopen eigenlijk te veel op lucht
spiegelingen gebaseerd. De Commissie-Den Toom,
van wie wordt verwacht dat zij de minister zal
adviseren wat hij na de eerste ronde van dé
technische en financieel-economische studies moet
gaan doen. is zwaar teleurgesteld. Ze vindt dat er
grote gaten in de onderzoeksresultaten zitten. Dat
het onverantwoord is om nu beslissingen te nemen.
Dat er nog veel teveel zaken zijn die niet zijn
bestudeerd En dus is de 'cirkel rond en blijft voor
de betrokken regio's de onzekerheid bestaan. Ten
minste wanneer de regering er aan zou blijven
hechten dat pas een uitspraak kan worden gedaan
wanneer alle kaarten op tafel liggen, wanneer alle
belangen die het vraagstuk omringen zijn meegewo-
Het begint er steeds meer op te lijken dat de
werkelijke beslissing over de aanleg van een
nieuw vliegveld voor onbepaalde tijd naar de toe-
komst zal worden verschoven. Een uitspraak op
korte termijn zal waarschijnlijk niet verder gaan
dan reserveren van een gebied, op een bepaalde
plaats mogelijkheden openhouden. En dat betekent
dan weer dat toch een andere volgorde in de
besluitvorming zal worden toegepast dan waartoe
men een jaar terug meende te moeten overgaan.
Vorig jaar nog redeneerde men in Den Haag eerst
'ja of nee' en vervolgens 'waar'. Nu heeft men het
volgende besluittechnische pad uitgestippeld: eerst
'waar (niet)' en vervolgens 'ja of nee'.
De Commissie-Den Toom heeft in haar advies aan
de regering gezegd dat er meer aandacht zal
moeten worden geschonken aan een aantal hoofd
stukken uit de hele kwestie, die tot nu toe mis-
sc'nien wat al te vluchtig zijn gelezen, de capaciteit
van Schiphol, de positie van de regionale lucht
vaartterreinen en de mogelijkheid van een luchtha
ven 'in samenwerking met buurlanden.
bekeken
3
SI
lbekeken
NADER BEKEKEN
De trammelant die Nederland heeft gehad met de
Verenigde Staten over het verminderen van het
aantal vluchten op de transatlantische routes toont
zonder omwegen aan dat er stevig de klad zit in
het luchtverkeer en -vervoer, ook op trajecten die
jarenlang zeer lucratief zijn gèweest Grote lucht
vaartmaatschappijen kunnen de moordende concur
rentie niet langer volhouden. De groei is er uit. Er.
het aantal vliegbewegingen is nu eenmaal bepalend
voor de capaciteit waarover een internationaal
vliegveld in de toekomst zal moeten kunnen be
schikken. Zijn door de rencente ontwikkelingen de
toekomstvoorspellingen over het moment waarop
Schiphol 'vol' is en om andere redenen de grens
van zijn capaciteit heeft bereikt nog wel bruikbaar?
Als dat niet het geval zou blijken te zijn komt de
vraag naar de noodzaak en de sociaal-economische
basis voor een project tweede nationale luchthaven
natuurlijk wel in een ander daglicht te staan. Wat
kunnen de regionale vliegvelden (Beek in Zuid-
Limburg, Eelde, Twente, Eindhoven) in het geheel
van het vliegverkeer wel en niet opvangen? De
positie van de regionale velden hangt in de lucht.
Ze hebben een bepaalde functie ten opzichte van
Schiphol. De exploitatie ervan wordt gesubsidieerd
voor zover deze velden Schiphol (kunnen) ontlas
ten. Een duidelijk beleid wordt er overigens tegen
over deze regionale vliegvelden niet gevoerd. De
Commissie-Den Toom vindt dat ook daarover wat
meer boven tafel meet komen. Zo zijn tot nu toe in
de opeenvolgende studies wat buiten schot geb'.e
En dan een eventuele samenwerking met buurlan
den bij de planning en aanleg van een luchtha
ven. Daarvoor is tot op heden altijd wat afhouden g
gedaan. In 1972 verklaarde de toenmalige ministei
van verkeer en waterstaat Drees nog dat hi;
helemaal niets voelde voor een "Benelux-vliegveld'.
ergens in het grensgebied van Nederland en België.
Het was een opmerking, ingegeven door de overwe
ging dat Nederland alle capaciteit van een tweede-
luchthaven voor zichzelf nodig zou hebben In
hetzelfde jaar belegde het Belgisch-Nederlandse be
drijfsleven overigens een studiedag over een Bene-
lux-luchthaven. Van Belgische kant bleek men nogal
geporteerd voor het denkbeeld. Ambitieuze planner,
voor een eigen tweede internationale luchthaven
naast Zaventem bij Brussel had men daar nie-
direct, maar dat er op de langere termijn ook in
België 'iets' zou moeter. worden gedaar. om de
groei van het 'luchtverkeer op te vangen zag men
wel aankomen. Er zijn studies over gemaakt en
lanbevelingen gedaan. Van het bedrijfsleven uit
>het was een initiatief van de Nederlandse Maat
schappij voor Nijverheid en Handel en het Vlaams
Economisch Verbond) werd er bij de Nederlandse
en Belgische regering op aangedrongen in ieder
•geval overleg te voeren over de vestigingsplaats van
een tweede internationale luchthaven, zowel aan
de ene als aan de andere kant van de grens. Of het
er ooit van ls gekomen? De mogelijkheid van
samenwerking wordt nu tenminste als punt van
onderzoek naar voren geschoven. En waarom ook
niet praten over een gezamenlijke oplossing voor
de luchthavenproblemat'.ek wanneer er we! overleg
wordt geopend over de bundeling- van de Neder
landse, Belgische en Luxemburgse nationale lucht
vaartmaatschappijen KLM. Sabena en
Luxair?
Sinds 1968 zeven jaar dus al weer wordt er
gestudeerd op het vraagstuk van de tweede
nationale luchthaven. De Commissie-Den Toom is
destijds in het leven geroepen om vooral de
procedure te begeleiden die bij de besluitvorming
over deze beslist niet geringe zaak moet worden
gevolgd. Het is een niet-ambtelijke groep deskundi
gen van wie de regering dan ook verwacht dat zij ed
adviezen en rapporten van de verschillende kanten
weeg en waardeert. Er moet overigens nog een
;ange weg worden gevolgd voordat het kabinet toe
is aa neen definitieve beslissing over de vestigings
plaats die voor een groot vliegveld in reserve
moet worden gehouden. Minister Westenerp heeft
deze officieel aangekondigd dat hij voor september
1977 (de afloop van de huidige kabinetsperiode) die
knoop wil doorhakken. Ondanks de alleszins nuttige
suggesties van de Commissie-Den Toom aan het
kabinet om via nog dieper gravende studies tot een
meer verantwoorde beslissing te komen kan het
kabinet zich niet permitteren deze zaak nog lang te
laten liggen. Daarvoor worden al te lang in teveel
gebieden in Nederland verwachtingen gewekt en
terp heeft tot twee keer toe in de memorie van
'oelichting op zijn begroting vastzesteld dat het
dringend ge-wenst is de onzekerheid omtrent een
beslissing, die van diepgravende betekenis kan rijn
voo rhet betrokken gebied, zo kort mogelijk 'te
'aten vc-riduren'. De regiones die het betreft zijn
benieuwd welke formulering de bewindsman in zijn
begroting voor 1976 zal bezigen om hetzelfde nog
maals te zeggen, maar ze rekenen er wel op da: het
Ie laatste keer is. Erg vee! rondjes draaier, voordat
het tot een bestuurlijke landing komt wekt irrita
ties bij alle medepassagiers en gemor onder de
wachtenden in de aankomsthal
KEES VAN DER MAAS.
