DE 'WEDERGEBOORTE'
VAN DE
SCHOUWSE STOOMTRAM
r
DE GEREFORMEERDE BOND
EEN NIET
GEMAKKELIJKE PARTNER
Méér hart en minder hard
Oud tramwegmaterieel
krijgt opknapbeurt
in Hellevoetsluis
▼j"T Jfrp -r
s
jfflDAG 7 JUNI 1975
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
19
Foto: Een stoomlocomotief van de RTM trekt een lange reeks rijtuigen, op weg van
het beginpunt aan de Rosestraat in Rotterdam, naar de Zuid-Hollandse eilanden.
2LLEVÓETSLUIS Op het voormalige emplacement van de Rotterdam-
it tramweg Maatschappij, even buiten het oude vestingstadje Hellevoet-
c,is de stoomtram van de RTM in oude glorie hersteld. De stoomtram,
zïentallen jaren de verbindingen op de Zuidhollandse en een deel van
Zeeuwse eilanden onderhield, stoomt thans óver een drie kilometer lan-
Tacé door het landschap van Voorne en Putten en roept herinneringen
lande tijd, dat walmende locomotiefjes en houten wagonnetjes het ge
it ran het streekvervoer op de eilanden bepaalden.
'opgebroken. De provincie Zuid-Holland be
stemde het tracé van de laatste RTM
tramlijn tot toeristisch fietspad, dit on
danks pogingen van de Tramweg Stichting,
tussen Spijkenisse en Hellevoetsluis naar
buitenlands voorbeeld een toeristische
tramlijn te mogen exploiteren. Er bleven
van de oude baan drie kilometer over:
tussen het voormalige eindpunt en de
buurtschap Vlotbrug. Dit baanvak wopdt
hu wekelijks gebruikt voor het maken van
toeristische ritten, onder de naam Rijdend
Tram Museum.
k MM heeft de tramwegexploitatie af
gestaakt, maar een deel van
MiiMkI van toen is toch bewaard
lAsaM bevindt zich nu, soms in een
wwAn staat, op het emplacement
fc'4 «4 veerhaven van Hellevoetsluis,
poep enthousiaste tramweglief-
tatMln oude staat wil terugbren-
(Me locomotieven en wagons, die
Jw» hebben gesleten op bijvoorbeeld
iffliijnen op Schouwen-Duiveland en
Wpsland, zijn of worden in oude
tofeleld.
k ij RTM in 1966 de tramdiensten
M dit bedrijf meer dan 60 jaar
rcwegbedrijf geëxploiteerd, dat in
-■sa van de eeuw grote delen van het
osMijk kleigebied he^ft ontsloten,
-'riï-trams reden op Vöorne en Putten.
«Orerflakkee, in de, Hoekse Waard,
iomen-Duiveland en op Sint-Philips-
vaar ze aansluiting gaven op Noord-
;*r- Do betekenis van de stoomtram
■am geïsoleerde gebieden is vooral
h «ginjaren erg groot geweest. Men
•Wteajwat alles per tram: zuivel- en
®s*produkten. vee, goederen, verder
sprake van een geleidelijk stijgend
^overvoer, dat zich in de loop van
!«aeeds verder ontwikkelde.
V'sni de RTM met een grote hoe-
overbodig geworden locomotieven
'®ns, die maar voor een zeer klein
«a de hand konden worden gedaan.
7 modern tramstel kon naar het
_i2d worden verkocht, de rest leek
•tor de Sloper.
olde de Tramweg Stichting, een
van de Nederlandsche Vereni-.
^Belangstellenden het Spoor- en
_J!P'sen, pogingen in het werk om
«mogelijk van het. historische tram-
wn de RTM 'te behouden voor
j.- zoals de stichting het uit
stichting wilde met de aankoop
de exploitatie van de trams
-Me onze voorouders reisden'.
Siife verzameling
'Swingen zijn sinds 1965 met een
~*Wctes bekroond. Op het emplace-
o Hellevoetsluis staat nu een bonte
^atflnk locomotieven. goederenwa-
(f(^onei'rijtuigen. postrljtuigen, die
«a! overzicht geven van wat er
°P de eilanden heeft gereden. Het
hoogbejaarde trammaterieel
- p® der verspreid over het empla-
»°nimige wagons zijn hier na lan-
kleine pauze: de bemanning van
ge omzwervingen elders of bij toeval te
rechtgekomen", vertelt de heer Baars.
Vrijwilligers van de Tramwegstiohting be
steden veel vrije uren aan het opknappen
van het materieel. „We hebben de wagons
waarmee we nu rijden zelf in vrije tijd
gerestaureerd en het materiaal ervoor heb
ben we vaak zelf uit eigen zak betaald",
zegt de heer A. A. Baars uit Oud-Beijer-
land, één van de leden van de Tramweg
Stichting, die wekelijks bezig is met £et
herstellen van de oude trams. Hij vertelt
dat één oude stoomlocomotief van de
RTM. de no. 56, weer als vanouds kan
dienst doen. Er worden dan ook regelma
tig ritjes gemaakt met deze bejaarde
stoomlocomotief, die in 1920 als bijzonder
degelijk bouwsel door de Berlijnse firma'
Orenstein Koppel AG aan de RTM-
directie werd afgeleverd. Sinds 1920 deed
de '56' trouw dienst op allerlei lijnen van
het RTM-net. Nu zeult ze regelmatig met
wat houten wagonnetjes over het smal
spoortracé.
„Het ligt in de bedoeling dat we hier nog
meer oude stoomlocs krijgen. Er wordt er
op het ogenblik één van de Tramweg
Stichting in Hoorn hersteld en in het dorp
Zeeland in Noord-Brabant is nog een
exemplaar, dat eveneens naar hier zal
komen", aldus de heer Baars.
Het is op die winderige zaterdagmiddag
stil op het oude emplacement. Je zou ook
de omgeving historisch kunnen noemen,
want hier vlakbij vertrok vroeger de veer
pont naar Goeree-Overflakkee en kwamen
de trams uit Rotterdam aan, die aanslui
ting gaven op deze pont. Het was er vaak
enorm druk en de grote parkeerplaats,
waar vroeger de auto's wachten op een
plekje op de pont, is daaraan een goede
herinnering. Hèt voormalige stationsge
bouw wacht inmiddels met enig ongeduld
op de sloper, op het parkeerterrein groeit
gras en onkruid.
Precisie
Zwaar karwei
"O- 33 poseert gewillig voor de
Baars vervolgt: „Ook de oude tramlijn zelf
was door en door versleten. We hebben
het over drie kilometer moeten herleggen,
tot aan de Vlotbrug. Dat is een erg zwaar
karwei geweest. De RTM-rails waren niet
meer te gebruiken, maar gelukkig konden
we rails kopen van 'de Hoogovens en
konden we dwarsliggers betrekken van de
Nederlandse Spoorwegen. Daarmee hebben
we toen de hele trambaan herlegd. En
reken maar dat die dwarsliggers behoor
lijk zwaar waren".
Nadat op 14 februari 1966 de laatste tram
had gereden op het baanvak Spijkenisse-
Zuidland-Hellevoetsluis, werden de rails
Het opknappen van het oude materieel
vergt, zoals gezegd, veel tijd, geld en
precisie. De oude houten personenrijtuigen
van de RTM bijvoorbeeld, waarvan de
meeste uit het begin van deze eeuw date
ren, worden op originele wijze hersteld.
De rijtuigen 396 en 397 bijvoorbeeld, in
1906 door Allan Co's Koninklijke Neder
landsche Fabrieken van Meubelen en
Spoórwegraaterieel XV te Rotterdam ge
bouwd voor de Stoomtram Tiel Buren -
Culemborg in de Betuwe, werden in 1.918
door de directie van de RTM overgenomen
en in dienst gesteld op Schouwen-Duive
land. Daar hebben deze rijtuigen jaren
gereden. Ze zijn de afgelopen jaren in
oude .luister hersteld en maken nu deel uit
van de'stoomtram, die iedere eerste zon
dag van de maand, van elf uur 's ochtends
tot vijf uur 's middags het traject Helle-
voetsIuis-Vlotbrug w berijdt.
Om de rijtuigen te herstellen, moest teak
hout worden gebruikt van dezelfde kwali
teit, die de inmiddels reeds lang opgehe
ven NV Allan bij het construeren van deze
wagens toepaste. Ook het interieur werd
"historisch verantwoord' hersteld: de oude
banken werden nauwkeurig gerepareerd
volgens de vroegere indeling van de wa
gons.
Het is dit jaar precies 75 jaar geleden dat
de Rotterdamse Tramweg Maatschappij
haar diensten op Schbuwen-Duiveland
opende, met de aansluitende verbinding
Anna Jacobapolder - Sint-Piiiiipsland
Steenbergen. Een jubileum dat niet wordt
gevierd, want de RTM-trams zijn al ruim
twintig jaar van Schouwen-Duiveland
verdwenen. De tramdienst op Schou
wen werd na een officiële openingsrit op
27 april 1900 op 30 april van dat jaar
officieel voor het publiek geopend; de
goederendienst, volgde enkele maanden la
ter. Ook de lijn Anna Jacobapol der-Steen
bergen werd in 1900 in'exploitatie geno
men. Op Schouwen reden de trams aan
vankelijk tussen de veerhaven van Zijpe
en Brouwershaven, later, in 1975, werd ook
het traject Brouwershaven - Burgh ge-
opned.
Geen traan
De trams verdwenen van het eiland na de
ramp van 1953: herstel van de trambaan
werd wel mogelijk geacht; maar het is er
op praktische gronden eigenlijk nooit meer
van gekomen, ook al is nog in 1954 het
traject tussen Burgh en Brouwershaven
weer hersteld. Op Schouwen heeft overi
gens niemand een traan gelaten om het
verdwijnen van de tram, die na de oorlog
algemeen als een verouderd en bovendien
langzaam vervoermiddel werd gezien. Het
vervangen van de tram door bussen werd
met allerwegen instemming begroet.
Toch had de RTM-directie na de oorlog
nog veel plannen voor het exploiteren van
de tramwegen op de eilanden. Voor zover
de financiële middelen het toelieten,, werd
het tramwegmaterieel zoveel mogelijk ge
moderniseerd en werden in eigen beheer
nieuwe rijtuigen en nieuwe diesellocomo
tieven vervaardigd. Enkele van die diesel
motorrijtuigen 'werden speciaal gebouwd
voor de dienst op Schouwen-Duiveland. Ze
hebben er nooit een functie van belang
kunnen vervullen. Sommige zijn thans nog
terug te vinden in de historische collectie
van de Tramweg Stichting in Hellevoet
sluis. Men heeft ze daar weer rijvaardig
gemaakt en ze vervullen regelmatig
diensten op het korte traject naar de
Vlotbrug.
Containervervoer
Tot de historische verzameling van het
museum behoort ook een origineel contai
nerrijtuig. Voordat van déze vorm van
transport op grote schaal sprake was, had
de RTM die speciale rijtuigen al inge
voerd. Zo was er al heel vroeg sprake van
containervervoer op de veerdienst tussen
Numansdorp en Zijpe: de destijds belang
rijke verbinding tussen Schouwen en de
Hoekse Waard, die weer aansluiting gaf op
de trams naar Rotterdam.
Tenslotte beschikt het Rijdènd Tram Mu
seum over een melkwagen, waarin vroeger
de zuivel van de dorpen naar de melkfa
brieken werd vervoerd, een postwagen,
waarin de PTT.de post voor de bewoners
van de eilanden liet vervoeren werd opge
slagen. en over enkele van de personenwa
gens die in de laatste jaren van de RTM-
tramwegexploitatie hebben dienst gedaan.
Het Rijdend Tram Museum in Hellevoets
luis heeft sinds de oprichting al heel wat
belangstelling getrokken. Het zijn vaak
niet alleen de 'gewone' belangstellenden in
het spoor- en tramwegwezen, maar ook
vaak bewoners uit de streken die de RTM
vroeger met stoomloc of dieseltram be
diende. Ze komen er om nog iets van de
sfeer van vroeger te kunnen proeven, toen
er nog geen sprake was van een zeer
snelle verbinding tussen Rotterdam en Zïe-
rikzee. Hel vervoer op de eilanden is veel
efficiënter geworden, maar het heeft ook
aan sfeer ingeboet. Iets van die sfeer kan
men nog terugvinden op het emplacement
in Hellevoetsluis- Daar wordt een stukje
'rijdende streekgeschiedenis' iedere zondag
weer éven herbeleefd.
TON HÜUSSOON"
Foto: Hoewel het streekvervoer op de eilan
den zich zelden heeft gekenmerkt door een
erg groot aanbod van reizigers, loste men
het aanbod van grote aantallen reizigers
soms op deze wijze op. Deze wijze van ver
voer was overigens een uitzondering.
'mssz
■«sa'.
1 .y;
i.
Het la met de Ned- Hervormde Kerk soms een gek geval. Je kunt er de wonderlijkste
ervaringen opdoen. Ze kan de Indruk maken van een volkomen verbrokkeld gein-el. dat
als los zand aan elkaar hangt Ik gHoof niet dal er In on» land één kerk is waar de le
den zoveel kritiek hebben op eigen kerk en tijd dat rij zJeh gekende al» de enige kerk
van Christus In ons land. ligt reed» een paar eeuwen achter ons. Maar In de wijze waar
op gesproken wordt van 'de grote kerk', l* daarvan misachten toch nog Iets - n han
gen.
De hervormde kerk heeft een brede rand van mensen van wie je met recht kunt rracca
of zij er nog wet bij behoren. We hebben het een* meegemaakt dat een gereformeerde zo
het een en ander opmerkte over de hervormde kerk. Nu zat In dat gezelschap ook een
zeer randkerkelijke hervormde. Je zag hem praktisch niet in de eredienst, behalve wan
neer er Iets gaande was In ons koninklijk huh. waarop hij zeer gesteld bleek te zijn.
Toen de gereformeerde zijn minder vlijende opmerking maakte, sprong hij op de bok
en gaf er hem op zJJn manier van langs. Men moe*t zijn kerk niet te na komen.
We hebben ook eens een verhaal gehoord
van een gereformeerde bonder. In zijn
kringen leeft men van kritiek op de her
vormde kerk. hoewel zij daartoe behoren
en willen blijven behoren. Toen een gere
formeerde (het was toen nog de gewoonte
dat zij niet al te veel goeds van de
hervormde kerk wisten te zeggen' z:ch
wat al te geestdriftig bij zijn kritiek
aansloot en die nog wat verder uitpioo6,
begon de gereformeerde bonder er hem
duchtig van langs te geven. Hij ging hem
vertellen hoe verkeerd het was geweest
dat zij indertijd uit de hervormde kerk
waren weggelopen. Dit was ook wel zo
ongeveer de reactie van de leden van de
geref. bond die aanwezig waren op de
conferentie van de geref. gezindte in Lun-
teren, toen prof. J Douma van de Vrijge
maakte Geref. Kerken de houding van de
geref. bond aanviel door te zeggen dat zij
niet moest proberen ijzer en leem samen
te voegen en eindelijk eens tot een besliste
keus moest komen. De Afscheiding en
Doleantie kwamen weer eens ter sprake
en dat is voor de hervormd kerk genoeg
afscheiding geweest.
Zo tussen Pinksteren en de vakantie is het
gewoonlijk een tijd van allerlei kerkelijke
conferenties en jaarvergaderingen. Ook dit
jaar is men aan die gewoonte getrouw
gebleven. En bij die alle was ook de
jaarvergadering van de geref. bond. Men
heeft zich daar bezig gehouden, hoe kan
het ook anders, met zaken die de eigen
hervormde kerk aangaan. Maar toch is het
gezichtsveld ruimer geweest. Op de jaar
vergadering van cfe geref. bond was ook
aanwezig dr. SpoeLstra uit Pretoria van de
zogenaamde Dopperkerk. Dat is een kerk
die in de vorige eeuw is ontstaan, vooral
in Transvaal. Afscheiding en Doleantie in
ons land hebben ook daar voor een af
scheiding gezorgd. De verhoudingen liggen
aan de andere kant van de evenaar wel
weer wat anders dan hier bij ons, maar
de contacten met de Nederlandse geref.
kerken heeft men ook bij de Doppers
steeds op prijs gesteld, hetgeen uit de
historie te begrijpen is.
In een korte toespraak, zoals dat gebruike
lijk is, heeft dr. Spoelstra gezegd te gelo
ven .dat de profetenmantel om leiding te
geven aan de geref. gezindte in'Nederland
op de gereformeerde bond is overgegaan'.'
Hij wilde daarom onderzoeken of de Dop
perkerk geen officieel contact kon aan
gaan met de geref. bond. Dat zal, lijkt ons.
moeilijk gaan. De gpref, bond is tenslotte
"geen kerk doch slechts een richting, of wil
men liever, een modaliteit in de N. H.
KerkHet is bovendien een modaliteit die
ook niet onberoerd blijft bij he: geen er
kerkelijk en landelijk gaande is. Vroeger
kon je misschien zeggen dat de gerefor
meerde bonösgemeenten en predikanten zo
ongeveer van één snit waren, maar tegen
woordig weten we wel dat er onder hen
ook nog al wat verschil kan zijn. Er zijn
bondsgemeenten die tegen de Geref. Ge
meenten aanliggen en er zijn andere die
dicht bij de confessionelen staan. Het
uiterlijke onderscheid dat hen -vroeger ken
merkte, geen gezangen en alleen de Staten
vertaling, is ook niet meer algemeen gel
dend. Men heeft ook hier allerlei variëtei
ten. En dan de bevindelijke prediking,
waarvan je altijd weer hoort en waarvan
het moeilijk te zeggen is wat daaronder
nu precies wordt verstaan. Voor zover zijn
ervaringen reiken, houdt men zich in de
prediking bij de tekst van de bijbel en het
ïs niet zo. dat je gaat vragen: waarom
heeft die prediker die tekst genoemd: je
merkt er verdeT niet veel meer van.
Schrift en belijdenis is hun leus. De belij
denis is dan de bril waardoor de Schrift
gelezen wordt.
De officiële naam van de bond is: "De
Gereformeerde Bond tot verbreiding en
verdediging van de Waarheid in de Neder
landse Hervormde (Gereformeerde) Kerk'.
Tot 1816 heette wat nu de Hervormde
Kerk is> Nederduits Gereformeerde Kerk
en wanneer dat 'gereformeerd' er tussen
haakjes bij wordt gezet, zit daarin he:
verlangen naar wat vroeger eenmaal is
geweest, toen men. als war gebeurde me",
de Remonstranten in 1619. radicaal af
sneed wat men zag als niet bij de kerk te
behoren. In die officiële naam heeft mij
die verbreiding en verdediging van de
Waarheid altijd wat kopschuw gemaakt.
Zoals het mij altijd heef: afgestoten wan
neer een kerk zich de alleenzaligmakende
noemde of wanneer er gesproken werd
vac de enige kerk van Christus in Neder
land. zo heeft het mij ook altijd gehinderd
wanneer lk het gevoel kreeg met mensen
te maken te hebben die tegenover anderen
de gedachte wekten dat zij de Waarheid,
de Waarheid Gods dan wel te verslaan, in
pacht hadden. Deze negatieve reactie U
versterkt vooral ln de tijd toen er voor
dr. Woelderink geen plaats meer was in de
geref. bond. Sindsdien is er wel wat veran
derd.
De geref. bond komt niet alleen in aanra
king met andere modaliteiten Ln de N. H.
Kerk maar ze heeft ook te maken met de
verhouding tot andere kerken en daaron-
der vooral de Geref. Kerken in ons land.
Haar eigen kerk die zij verdedigt, zit ln de
Raad van Kerken Ze heeft ook te maken
mei het gesprek 'samen op weg' van de
hervormde en geref. kerken. Her. vorige
jaar Is de tegenstelling tussen de geref.
kerken en de geref. bond op een wel wat
pijnlijke wijze tot uiting gekomen, toen er
op de hervormde synode de geref. hoogle
raren H. Ridderbos en G. C. Berkhouwer
waren om met de synode te bespreken
hun proeve van gemeenschappelijk belij
den. Het felst van ai zijn zjJ bestreden
door leden var. de geref. bond. zodat prof.
Ridderbos nadien schreef dat hij van eer.
koude kermis thuis was gekomen. En dit
alles, terwijl vanuit de hervormde synode
het initiatief tot deze behandeling was
genomen. Het punt waarom het altijd
weer draait, is de handhaving van de
belijdenis der vaderen en die vindt de
geref. bond, in tegenstelling tot vroeger,
bij de Geref. Kerk niet meer gegaran
deerd. Het lastige is dat zij deze nergens
gegarandeerd vinden dan alleen bij zich
zelf.
Een paar jaar geleden, ten tijde van het
'getuigenis', leek er een andere verhouding
op komst te zijn tussen de confessionele
vereniging en de geref. bond. Toen werd
gesignaleerd dat deze twee richtingen
r raakpunten hadden op het theologi
an kerkrechtelijke vlak dan men wel
had gedacht. De bond scheen meer
t® krijgen voor Hoedemaker
en de confessionelen leken meer voor
'bevinding' te gaan ge-voelen. Dat deze
twee verenigingen raakpunten hebben,
spreekt vanzelf wanneer we bedenken dat
"net ook bij de confessionelen gaat om de
confessie, de belijdenis der vaderen. Dit
allerlei berichten zo van de laatste tijd
hebben we kunnen lezen dat de raakpun
ten wrijfpunten zijn geworden en telkens
weer blijkt hert dat de geref. bond de
rechte prediking alleen bij zichzelf veilig
ac'nt.
De geref. bond richt zich op oe kerk
waartoe zij behoor.. Deze moet uit haar
val worden opgeheven en zij moet weer
de plaats krijgen in het midden van ons
volk. zoals zij deze in vroegere eeuwen
heef: gehad. Daarmee is dan bedoeld,
zoals reeds gezegd, de kerk van vóór 1816.
De strenge binding aan de drie formulie
ren van enigheid is het ideaal en omdat
dit in de kerkorde van de hervormde kerk
niet nadrukkelijk vermeld is (wel staat er:
in gemeenschap 'met de belijdenis der
vaderen) hebben de synodeleden die tot de
bond behoorden in 1951 niet voor de
nieuwe kerkorde willen stemmen. Men zag
in de woorden die er staan alleen maar een
uitholling. Omdat de bond zoreer op eigen
kerk zich richt is er eigenlijk geen plaats
voor contacten met andere kerken, iaat
staan oecumenische contacten. Alles houdt
de bond ook zoveel mogelijk apart, tot
zelfs de zending toe. Daarom lijkt ons het
geloof van dr. Spoelstra wat betref: die
profetenmantel, alleen maar een irreëel
geloof, wan: dan krijgt men te maken met
andere kerken.
Op de jaarvergadering van de geref. bona
is ook een inleiding gehouden door prof.
C. Graafland over gezag en
Daar bleek da; de bond niet alleen i
het verleden kijk:, maar zich ook b
houdt me; de wereld waarin wij nu le
Hij zag het gevaar dat men
tegen het socialisme, vervalt in een libe
raal conservatisme'. ..Tussen de klippen
van een steriel negatief element en een
compromis houding, hebben we de weg te
gaan van een radicaal christendom". Maar
kerkelijk zal de geref. bond een lastige
gesprekspartner blijven.
Zei de Rabbi van Uedziboz
eens: „Zoals iemand in zijn
hart over God' denkt, zo
denkt God - over hem
Blijkbaar zegt de mond
niet alles over God .ai kan
vloeken (niet één vloek'/
wel teken zijn van een hard
hart. Kern van de zaak is
echter: hoe denkt een mens
in zijn hart over God? Be
nauwd. beangst óf in ver
trouwen en liefde. Kan God
wonen in een eng. kramp
achtia hart óf in een hart
dat ruimte schept, ruimte
laat voor de werking van
Gods Geest. In het eerste
gevpl bltjft de mens op zich
zelf staan, hij bewaart, hij
behoedt zijn hart en heeft
zijn God gevangen. Er. het
is nog bijbels ook: ..Be
hoed uw hart boven al wat
te bewaren is". Alleen er
staat nóg een zinnetje ach
ter".... want daaruit zijn de
oorsprongen des -lei-ens".
Spr4 23) Je hart bewa
ren en afsluiten voor deze
wereld is één. je hart zó
voelen bonzen dat je er wat
aan hebt in en voer deze
wereld, dat is twéé' Hei
gaat toch om die 'oorspron
gen des levens'.' Het hart is
het uitgangspunt voor deze
wereld. Het is ook de mo
tor: denkt u maar aan uw
eigen hart Het pompt bloed
dóór het lichaam. Op die
manier teil de Hete-Lucht
motor van God, Zijn Heili
ge Geest door ons stromen,
ons be-zielen. Voor die uit
gangen des levens. Het
bloed heeft het hart nodig.
het hart heelt bloed nodig.
Gods Geest heeft hartelijke-
mensen nodig, het mense-
lijk-hart heeft Zijn icarmte
nodig. Je kunt je hart pas
bewaren, als het zich laat
voeder., laat doorstromen
met Zijn Geest Dan blijft
het hart soepel, dan ver
wacht het hart Zijn Geest
En cis een mens het ver
wacht van zijn God. zó over
zijn God denkt 'ere begin)
dan ziet God dat de mens
het ven Hem temvacht, en
kan Hij zó op die manier
aan de mens denken En
als de mens het van God
verwacht, kan God tets van
de mens vemzarhten. Maar
daarvoor moet ;e wel:
méér hart en minder hard
zijn. In de vakantie is het
toch te proberen?
R. J. BlaautB
Krabbendijke
