ANTWOORD OP DE
VRAAG: WAAROM?
MOEILIJK TE VINDEN
IN DE DUITSLANDEN
'WE HEBBEN ONZE LES GELEERD
UIT EEN TOTALITAIR SYSTEEM'
DE JEUGD LUKT ZICH NIET ZO ONGELUKKIG TE VOELEN
c
NA EEN BEZOEK AAN BUCHENWALD
ZAT9DAG 3 MEI 1975
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
19
Drie Zeeuwse middelbare scholieren, An
ne Marie de Regt uit Wissenkerke, Arendo
Joustra uit Vlissingen en Paul Everaert uit
Vogelwaarde, maakten op uitnodiging van
de PZC, de reis naar Oost- en West-Duits-
land mee. Op deze pagina geven zij hun
indrukken weer.
ARENDO JOUSTRA schrijft over het be
am het concentratiekamp Buchen-
uxild. Hij komt voor zichzelf tot 'de wat
trieste conclusie', dat het bij een vluchtig
ek niet gemakkelijk is in de DDR zo
wel als in de Westduitse bondsrepubliek een
antwoord te krijgen op de vraag naar het
'waarom'.
PAUL EVERAERT zocht naar de over-
klijlselen van het fascisme en kon daarbij
geen voor hem bevredigend antwoord krij
gen op de vraag waar die miljoenen Duit
sers rijn gebleven, die achter Hitier aan
liepen, Hij kreeg in Bonn wel te horen, dat
wij ons in Nederland te druk maken over
fascistische en neo-fascistische bewegingen
in IVest-Duifsland- Temeer zo werd hem
toegevoegd: „In Nederland zijn ook nog
fascisten"
ANNE MARIE DE REGT vertelt van haar
ontmoetingen met de Oostduitse jeugd. Zij
kreeg niet de indruk dat deze jongeren zich
lukkig voelen m hun land. Maar An
ne Marie gelooft wel, dat ze er zelf moei-
mee zou hebben in de DDR te moeten
leven, omdat ze niet in dat systeem is
opgevoed. In ieder geval hebben na dit
bezoek aan de beide Duitslanden, de 4de
en de 5de mei voor haar méér betekenis
Toto links boven: De drie representanten van de
zeeuwje middelbare schooljeugd in Oost-Berlijn
nor ae Brandenburger Tor.
Toto rechts boven: Op de plaats waar in het kamp
Bvhenwild in 19ii de Duitse communistcn'.eider
Emt Thalmann werd neergeschoten, werd in een
Stërenae sneeuwstorm een minuut stilte voor de
ïlcchtoffers in acht genomen.
to rechts midden: Arendo Joustra, 17 jaar, leer-
J Havo iv aan de christelijke-scholengemeen-
wp Walcheren te Middelburg. „Precies twintig
ir vóór mijn geboortedatum, 19 juli, werd het
'sfe 'Appeli' in Buchenwald gehouden" zo stelt
mdo nog vast.
Toto midden: Paul Everaert, 17 jaar. leerling van de
'W-nnjs-scholengemeenschap te Hulst. Actief lid
m de volleybalvereniging Athanatos in Kloosler-
zmie.
kÜ1° '!n^°nder; Anne Marie De Regt, 18 jaar, leer-
0 o Atheneum-B van het Goese Lyceum te Goes.
*laar schoolwerk handwerkt en knutselt zij
1 Zij wil dan ook na de middelbare school een
dmg in die richting volgen.
De Russische vrouw in Buchenwald
huilde. Niet overdreven en uitbundig
maar zacht en met snikjes: ze wilde de
film niet verstoren. Een film die handel
de over de in Buchenwald bedreven gru
weldaden. Ik keek opzij, ze zat daar
nog met nog vijf andere Russinnen.
Behoorde zij tot de vrouwen van de
ruim achtduizend Russische Icrijgsge-
vangenen. die in de zogenaamde 'Pfer-
destall' het nekschot hebben gekregen?
Hier gold geen 'Conventie van Genève'
waar in Colditz zo snel en beschermend
mee werd gezwaaid. Hier golden de
beruchte SS-wetten. De film draaide
verder. Van de Russische tekst begre
pen we niets, maar de bulldozer die
lijken het massagraf in duwde zei ons
zoveel meer, zei ons genoeg.
Weimar is een vriendelijk stadje met
ongeveer 46.000 inwoners gelegen in het
Oostduitse Thürïngen. Onder groother
tog Karei August was Weimar het
culturele centrum van Duitsland. Dich
ters als Goethe, Schiller, Herder en
Wieland woonden hier.
Nu is het onder meer de legerplaats van
een groot aantal Russische soldaten die
daar niet veel meer doen dan Amerika
nen in Soesterberg. Weimar is niet alleen
beroemd door z'n dichters en z'n repu
bliek (de Republiek Weimar, die in 1933
overging in het Duizendjarige Rijk van
Adolf Hitler). Weimar is helaas ook
berucht: „Van Weimar in de gebruike
lijke looppas de Ettersberg op, opgesla
gen mag men zeggen, acht kilometer.
Toen waren ze in Buchenwald". aldus
professor dr. J. Presser in 'Onder
gang'.
Buchenwald was het zoveelste kamp
dat in 1937 ingericht werd als "Konzen-
trationslager'. Op 27 juli komen de
eerste 91 politieke gevangenen (commu
nisten en socialisten uit Duitsland) het
kamp binnen. Nog geen twee weken
later is de eerste dode gevallen. Bu
chenwald zou een kamp voor mannen
worden. Er hebben gijzelaars gezeten
als de Oostenrijkse kanselier Schusch-
nigg, de Duitse communistenleider
Ernst Thalmann (in 1944 neergeschoten
en de Nederlandse staatsman Willem
Drees.
Van de eerste Nederlandse verzetsgroep
die werd opgerold, de Geuzen, werden
157 van de niet ter dood veroordeelden
in eerste instantie naar Buchenwald
Ook voor de joden was het een "Durch-
gangslager'. Willem Drees schrijft in z'n
boek 'Van mei tot mei': „Wij zagen er
de 400 Amsterdamse joden aankomen,
slachtoffers van de razzia van februari
1941. Van de 400 joden zijn reeds in de
enkele maanden die zij er waren onge
veer 60 omgekomen. De overigen, op
één na. daarna naar Mauthausen over
gebracht, zijn daar in enkele weken de
dood ingejaagd. Van de 400 joden is
slechts die ene, die als zieke achterbleef
en wiens naam en nummer, met die
van een niet-jood, die overleed, verwis
seld werden, in leven gebleven."
Om precies te zijn, zijn er in Buchen
wald zesenvijftigduizendvijfhonderdvijf-
enveertig mannen vermoord. Toch
was het geen vernietigingskamp zoals
Sobibor of Auschwitz...
Daar wist een oud gebogen vrouwtje
precies te vertellen hoe hier een kleine
60.000 mannen gestorven 'werden': „Alle
manieren om iemand te doden zijn hier
toegepast, behalve het gas."
Hoe gingen de beulen van Buchenwald
te werk?
Martin Sommer, der Henkei von Bu
chenwald, is bekend om het zogenaam
de 'Baumhangen', hierbij werd het
slachtoffer met de polsen achterop de
rug samengebonden, aan de armen op
gehangen.
SS-artsen als dr. Hoven en dr. Hans
Eisele: als slagers gingen ze tekeer en
na. hun arbeid lagen de lijkenkratten
vol armen en benen. Hier in Buchen
wald werden van mensenhuid lampe
kapjes gemaakt en werden hoofden, als
waren het vogels, opgezet als 'ludiek1
afscheidsgeschenk voor een hoogge
plaatste gast. Voor op het bu
reau...
In de kelder onder het crematorium
hing een veertigtal vleeshaken ter af
wisseling van de strop.
Had je als SS-er een speciale hekel
aan iemand, dan stopte je die in het
'Steinbruchkommanöo' of in een van de
zogenaamde Aussenkommando'sdie
onder meer opereerden in de tunnels bij
Dora, waar de V-l en de V-2 gemaald
werden.
In een van zijn propagandatoespralzen
zei de Nederlandse SS-er J. H. Feld-
meyer: „Over het communisme valt
niet in ernst te praten. Tegenover deze
pest. het communisme, is slechts één
houding de juiste: het te vuur en te
zwaard uitroeien en vernietigen." In
Buchenwald had men daar een paarde-
stal voor. Deze stal was ingericht om de
aangekomen Russische krijgsgevange
nen 'medisch te keuren': uitkleden, plas,
tegen de meetlat: nekschot'.'. „De vol-
kwam er een "badinrichtingbij.
Kogon. die zelf in Buchenwald
gevangen heeft gezeten, schrijft in zijn
boek Der SS-Staaf: „Auf diese Weise
wurden an manchen Tagen von neun
Uhr abends bis filnf ühr morgens 500
Mann 'gebadet'."
En zo had elke SS-er in Buchenwald
z'n eigen methode van doden, een eigen
methode om aan de tien mark en drie
dagen verlof te komen: de premie voor
moord!!!
Een fragment uit het Buchenwaldlied
luidt als volgt:
„O Buchenwald, wir jammem nicht
und klagen
und was auch unsere Zukunft sei:
denn einmal kommt der Tag.
dann sind wir frei."
Eindelijk op 11 april 1945 brak
dag dan aan. De bevrijding van Bu
wald is door geen ander concentratie
kamp geëvenaard. De gevangenen van
Buchenwald (in totaal op dat ogenblik
21.000 man, waaronder 400 Nederlan
ders) hebben zich namelijk zelf be
vrijd!
Al in juni 1942 hadden dc- gevangenen
zich georganiseerd in een 'Internationa
les Lagerkomitee'. En dat 'internatio
naal' is hier zeker op zijn plaats: elke
Europese nationaliteit was vertegen
woordigd in de opstand.
Buchenwald was het eerste grote con
centratiekamp dat door de Amerikanen
werd bevrijd. Zo staat het in de wes
terse geschiedenisboekjes. In werkelijk
heid hadden de gevangenen, met behulp
van gestolen en zelfgemaakte wapens,
de macht van hun SS-bewakers overge
nomen. De volgende dag werden de
gevangenen door de Amerikanen weer
ontwapend—
Terwijl men in het Oostblok de nadruk
legt op de internationale 'oewaffnete
Selbstbefreiung" wordt in het Westen
de eer aan de Amerikanen gelaten en in
de Bondsrepubliek? In de Bondsrepu
bliek ziet men Buchenwald als een
vroegere K.Z.-lager dat na de ooriog
vijf jaar lang een interneringskamp is
geweer, in handen van de Russen. Dit
laatste feit werd ons in Bonn direct
onder de neus gewreven door de advi
seur van Egon Franke (minister van
Oostduitse betrekkingen). Hij vertelde
ons dat hij na de oorlog zelf in Bu
chenwald had gezeten en hij vond hei
een vreselijk kamp. Daar konden wij
inkomen, maar wat was de reden van
zijn T>eaoek?'
Dat hadden we nu niet moeten vragen,
het bleek namelijk dat hij verdacht
werd lid te zijn van de nazi-partizanen-
groep "Werwulf'. welke opereerde in
door de geallieerden bezet Duits grond
gebied. Nee, medelijden konden we niet
met hem hebben. Hij verontschuldigde
zich echter door te zeggen dat hij toen
pas 15 jaar was.
De rondgang door het kamp was beëin
digd. Het was al laat. Over het terrein
la.g een witte sluier van sneeuw.
We hebben gezien hoe de SS-beulen te
werk zijn gegaan, maar wat ons de
hele verdere tocht vooral hij bleef was
de vraag naar het 'waarom?'.
.Zorgen jullie thuis dat zoiets niet
meer kan gebeuren", zei de gids bij het
afscheid, „wij zullen zorgen dat het
fascisme hier nooit meer een kans
krijgt." Hij was eer. aardige Duitser,
maar zijn geloof in de menselijkheid
van het communisme was me net lét»
te groot.
Nog sterker werd ik later getroffen
door de methode waarop in de Bonds
republiek de vraag naar heft 'waarom'
werd gecamoufleerd door een goedkoop
anti-communisme.
Steeds sterker drong tot me door, dat
bij een vluchtig bezoek aan Duitsland,
noch in de DDR noch in de Bondsrepu
bliek eeen antwoord gemakkelijk ge
vonden zal worden. Een wat trieste
conclusie na een toch in vele opzichten
'onvergetelijke' reis.
Buchenwald lag er witjes en verlaten
bij; wij waren de laatste bezoekers tan
die dag geweest. Achter elkaar trokken
e de poort door. Boven ons hoofd
wees de klok nog steeds 15.15 3an: h«*t
uur van de 'Selbstbefreiung'. De laatste
trok het ijzeren hek achter zich dicht.
De verwachte klap bleef uit. Ons oog
viel op de letters in het smeedwerk:
JEDEM DAS SEINE!
ARENDO JOUSTRA
Mei 1945, de tweede wereldoorlog is
afgelopen na 6 jaar van onderdrukking,
strijd, wreedheid en moord. De ver
woeste wereld kan de balans opmaken
na de grootste strijd op aarde: ca. 55
miljoen doden waarvan alleen al 6
miljoen joden. Europa verwoest en het
economische en sociale leven een cha
os. En dit, omdat in 1933 het nationaal-
socialisme aan de macht gekomen was
in Duitsland. Het nationaal-socfalisme
was een totalitair systeem dat zich
vooral kenmerkte door z'n extreem ra
cism e en z'n nationalistische inslag.
Het ontstond vlak na de eerste wereld
oorlog, maar werd vooral door Adolf
Hitler in z'n radicale vorm gegoten. Hij
zette z'n ideeën uiteen in "Mein Kampf'
dat hij schreef in 1923 in de gevangenis
na de mislukte Putsch in Miinchen. Na
1925 begon de nationaal-socialistische
Duitse arbeiderspartij haar program
te verbreiden door te hameren op het
Verdrag van Versailles en later de
crisis. Men probeerde het volk te win
nen door grote betogingen en massale
bijeenkomsten, waarbij Hitier en Goeb-
bels het volk toespraken. De NSDAP
groeide snel en kwam steeds dichter
bij haar doel, het stichten van het
Derde Rijk.
In 1933 komt de NSDAP aan de macht
en binnen de kortste tijd worden alle
politieke partijen verboden uitgezon
derd de NSDAP. Politieke tegenstanders
worden buitenspel gezet door ze op te
sluiten in concentratiekampen, zoals
Buchenwald en Sachsenhausen.
Op onze reis door Oost- en West-
Duitsland zijn wij in Buchenwald ge
weest en hebben de plaatsen van de af
schuwelijke en mensonterende praktij
ken gezien.
In dit kamp hebben Martin Sommer,
Use Koch en andere sadisten zo'n
60.000 mensen op brute wijze om het
leven gebracht onder wie Ernst
Thalmann, de leider van de Duitse
communisten. Na 11 Va jaar gevangen
schap werd hij doodgeschoten door de
SS, die voor dat soort doeleinden speci
aal opgeleid was. Op de plaats van z'n
executie bevindt zich ee
Het Hitlerregime wekte vrees en ont
zag op door de SS, SA en concentra
tiekampen. Ook door het feit dat de
geallieerden niets deden bij de intocht
in het Rijnland en later bij Tsjechoslo-
wakije en Oostenrijk en zo dus de
weinige oppositie in haar hemd liet
staan.
September 1939 brak de tweede wereld
oorlog uit met de laffe inval in Polen,
Binnen enkele jaren heeft nazi-Duits-
land bijna heel Europa bezet en het
Europese volk zucht onder de terreur,
het sadisme en de willekeur van de
bezetter. Maar bij Stalingrad en El
Alemein keert het tij en in '45 is
Duitsland verslagen. Hitier en Goebbels
met z'n hele gezin pleegden in de
laatste dagen van de oorlog zelfmoord.
Heel Duitsland was een grote puinhoop
en in wanorde omdat het bestuur ge
vlucht was.
De geallieerden stonden voor de taak
om Duitsland nazi-vrij te maken. Aller
eerst stond de berechting van de
hoofdfiguren van de nazi-bende, te
wachten, voor zover ze geen zelfmoord
gepleegd hadden of gevlucht waren
naar Zuid-Amerika, waar ze nu de leer
meesters van de fascisten zijn. Voordat
men hieraan kon beginnen moest men
eerst het recht aanpassen, omdat voor
zulke beestachtige toestanden nog geen
recht bestond. Alle oorlogsmisdadigers
berechten was een onmogelijke zaak en
velen leefden dan ook verder onder een
valse naam.
Maar waar is nu toch dat miljoen dat
achter Hitier aanliep en waar die dui
zenden rechters en aanklagers die mil
joenen de dood instuurden en waar zijn
de nazi-onderwijzers en leiders van de
Hitlerjugend en hun pupillen? Meer dan
de helft van de onderwijzers was
namelijk lid geweest- van de NSDAP.
Zij werden na de oorlog wel zoveel
mogelijk geweerd, maar zonder onder
wijzers is geen onderwijs mogelijk.
Zeer zeker heeft de golf van antisemiti
sche uitbarstingen in Duitsland rond de
Jaren '60 hiermee te maken. Een van de
frappantste feiten is wel, dat Hans
Globke, de staatssecretaris van de ter
dood veroordeelde Wilhelm Frick, de
man van de beruchte Neurenbergse wet
onder Adenauer, aan de kanselarij ver
bonden was. Adenauers verweer was,
dat hij geen bestuur kon vormen zon
der de hulp van ervaren mannen. Waar
om hij geen ander kon kiezen om een
democratisch bestuur op te bouwen is
memand duidelijk. Toen de Westduitse
bondsrepubliek in bet kader van de
koude oorlog een leger mocht oprich
ten en toetrad tot de NATO zijn vele ex-
officieren van de SS, de SA en de
Webxmacht in het leger gekomen, om
dat men anders geen leger in mekaar
kon krijgen.
We zijn ook in de Bundestag in Bonn
geweest en hebben daar gepraat met
een aantal parlementariërs onder wie
Horst Gerlach. We vroegen daar o.a-
over ex-NATO generaal Von Gilmanns-
ecke en Kiesinger, die belden "n twijfel
achtig verleden gehad hebben Op Von
Gilmannsecke kregen we als antwoord
dat deze man soldaat geweest was en
nog in hst verzet gezeten had ook. Op
Kiesinger dat er in de Bondrepubliek
vrijheid van geweten bestond.
Op de vraag of we ons te druk maak
ten in Nederland over de toestand van
fascistische en neofascistische bewegin
gen in Duitsland, kregen we een heftig
ja. „In Nederland" zo zei men. .zijn ook
nog fascisten. De pedagogen zouden
zich objectiever moeten opstellen in
zulke kwesties."
Hebben we misschien reden oen ons te
wachten voor een nieuw fascisme in
Duitsland? Hierop kregen we ais ant
woord: „We hebben onze les geleerd uit
een totalitair systeem. We zijn vrijwillig
in de EEG en de NATO gegaan. We
zullen op onze hoede zijn voor het
fascisme-"
Dat het fascisme in Duitsland door de
nederlaag van '45 en de Neurenberger
processen niet helemaal verdwenen is.
zou kunnen blijken uit het feit dat er
zeer veel lectuur over het Derde Rijk
en het nationaal-socialisme verkocht
wordt en men koopt het niet alleen uit
geschiedkundige belangstelling. In bijna
alle kiosken en boekwinkels in de
Westduitse bondsrepubliek lagen ze.
In een gesprek met enkele jonge soci
aal- en Christen-democraten bleek, dat
vooralde oudere generatie hier be
langstelling voor had.
Vooral onder de miljoenen vluchtelin
gen die West-Duitsland na '45 binnen
stroomden, schijnen nogal wat mensen
te zijn die sympathiek tegenover neona-
zisme en fascisme staan. Er is best
kans. dat de oostpoiiËek van Brandt de
vluchtelingen verbitterd heeft en hun
gevoelens versterkt.. Overal in Duits
land zijn nog bijeenkomsten en vereni
gingen van oud-strijders en erger.
Een grote fascistische of neo-fas
cistische partij is er niet, want deze
zou wei verboden worden, zoals de
Socialistische Rijkspartij in de jaren
'50 die toen middelpunt van hec fascisti
sche gebeuren was.
De leden van de Bundestag bevestigden
ook dat een partij, waaneer zij tegen
de grondwet botst, verboden kan wor
den. In 1959 waren er nog zo'n 500.000
tot 600.000 nazi's. Na 1960 nam hun
aantal sterk af. maar in "66 kreeg de
NPD, een fascistische partij, een flinke
aanhang en kwam bijna aan de kies
drempel van 5 procent. Ook nu hangen
er weer volop verkiezingspamfletten
van deze partij Ln Noordrijnland -
Westfalen voor de komende verkiezin
gen daar. Op de vraag of het fascisme
in Duitsland nog een kans heeft ant
woordde de voorzitter van de jong
christen-democraten, dat hij dat niet
waarschijnlijk achtte. Hij baseerde dit
op de grote toeloop van de jeugd naar
de politieke partijen. De jeugd kiest dus
voor de democratie- Laten we hopen
dat dit alle Duitsers, alle mensen
doen.
PAUL EVERAERT
Op uitnodiging van de GPD-bladen
waaronder de PZC hebben wij enke
le weken geleden een reis gemaakt
door de beide Duitslanden, dit naar
aanleiding van de 30-jarige herdenking
van bevrijdingsdag, om te zien hoe
deze staten zich in die 30 jaar ontwik
keld hebben. Ik moet eerlijk zeggen,
dat ik tot voor kort erg weinig van de
D.D.R. afwist, behalve dan natuurlijk de
dingen die iedereen weet, zoals de
muur. dat het in de Russische in
vloedssfcer ligt en dat het communis-
'isch is, zoals wij zeggen, terwijl ze zelf
'.eggen, dat ze socialistisch zijn. Daar is
Jan de kous wel mee af.
Nadat Duitsland in tweeën verdeeld
•vas. hebben de beide landen zich afzon
derlijk ontwikkeld. Ik denk dat de
meesten van u wel eens in de Westduit
se Bondsrepubliek geweest zijn en op
die manier hebben kunnen vaststellen
doe het daar nu is. Voor de D.D.R. zal
dat in veel mindere mate opgaan en
daarom wil ik nu proberen mijn in
drukken hiervan weer te geven en dan
oog voornamelijk van de jeugd, om
dat die uiteindelijk de generatie is
waarmee we straks te maken zullen
krijgen. Die indrukken heb ik opgedaan
tijdens een rondrit door Oost-Berlijn.
een inleiding van een leraar over het
onderwijssysteem in de DDJJ., uit het
gesprek wat we daarna hadden met
middelbare scholieren van onze leeftijd
en uit een heel toevallig gesprek
met enkele jongens toen we op een
avond met de groep in een Bierstube
zaten.
Er is de mogelijkheid je kinderen
van jongsaf aan naar de crèche te
brengen, opdat de vrouwen makkelijk
aan het werk kunnen blijven (78 pet.
van de vrouwen werkt buitenshuis). Tot
3 jaar kunnen ze daar terecht, daarna
gaan ze naar de kleuterschool. Voor
mijn gevoel waren die er erg veel. Bij
elk schooltje was een speelplein met
klimrekken e.d. Ook gaan ze vaak met
die klasjes wandelingen maken naar
allerlei gebouwen en monumenten. Zo
kwam het dan ook, dat wij tijdens een
bezoek aan een monument voor de
Russische doden uit de wereldoorlog
ook kleuterklasjes tegenkwamen. Van
jongsaf aan wordt ze verteld hoe slecht
het Hitler-fascisme was. Op zich is het
niet zo erg erg dat je verteld wordt
wat dat allemaal met zich meegebracht
heeft, maar ik zelf vind het niet juist
dat een kleuterschool daar al voor
gebruikt wordt. Van af 6 tot 16 jaar is
er ook een leerplicht. Daarna kun je óf
verder leren óf gaan werken. Tijdens
de schooljaren wordt men vertrouwd
gemaakt met allerlei arbeidsprocessen.
In de hoogste klassen is het zo dat je
één dag per week werkt, bijvoorbeeld
in een fabriek of zoals een van die
jongens deed in een apotheek, ter
wijl je de andere vier dagen gewoon
les hebt. Vanaf de derde klas is het
verplicht Russisch te leren, in de zeven
de klas kan daar Engels bij komen.
Eén van de taken van het onderwijs is
het vormen van socialistische persoon
lijkheden. Ik geloof dat ze daar wel
aardig in slagen: ze denken allemaal
(de jeugd) vanuit, de socialistische
grondgedachte zoals ze dat geleerd
zijn en noemen zich dus ook socia
listen. Dit gaf op een gegeven moment
wel moeilijkheden. Ook in de DD.R
willen ze dat iedereen het steeds beter
krijgt. Wij zeiden dat wij dat toch
eigenlijk ook wilden, dus vonden wij,
dat we ondanks de verschillende
systemen toch hetzelfde doel had
den. Dit werd ontkend, omdat we dat
doel op verschillende manieren probe
ren te realiseren, dus was het niet
hetzelfde. En dan kun je van allebei ae
kanten praten wat je wilt. maar je gaat
langs elkaar heen praten, omdat je van
uit verschillende systemen praat en
denkt. Dit was een beetje gekke gewaar
wording voor me.
Het feit dat ze socialist zijn, houdt
trouwens niet in dat ze het zonder
meer eens zijn met wat de staat doet
of beslist. Op een gegeven moment
kregen we het over dienstplicht enz, We
vroegen, ik noem hem maar even Jan.
of hij voor een leger was. Hij zei toen,
dat hij helemaal niet zo pro was en
bovendien vond hij het een vervelende
onderbreking van zijn studie (V/i jaar
dienstplicht). Je kan inderdaad dienst-
weigeren, zei hij, toen we dat vroegen,
maar dan ga je wel zonder meer ae
gevangenis in en dat had hij er niet
voor over, dus ging hij toch maar... Een
andere jongen vond het jammer dat ze
niet eens naar het Westen mochten om
een kijkje te nemen. Het was echt niet
zo. dat hij daar zou willen blijven. Op
de vraag waarom dat niet mocht, kreeg
ik jammer genoeg geen antwoord.
Overigens kunnen ze goed discussiëren,
zijn ze vrij politiek bewust en voelen ze
zich o.a. solidair met de arbeidersklas
se uit het Westen. Jan geloofde dat het
kapitalisme zichzelf wel kapot zou ma
ken. je hoefde alleen maar naar de
werkloosheid en de inflatie te kijken,
twee dingen die zij niet hebben. Verder
geloofde hij ook niet in een parlemen
taire democratie, om. omdat beslissin
gen nemen te lang duurt. De meeste
informatie die hij over het Westen had
was afkomstig van de Westduitse t.v.,
waar hij vaak naar keek. Eén jongen
droeg een blouse met het embleem
FD.J. Dit. bleek later van de Freie
Deutsche Jagend te zijn, de socialisti
sche jeugdorganisatie waarvan onge
veer 60 pet. van de jeugd lid is. Deze
organisatie heeft zich in de loop der
jaren ontwikkeld tot een politiek cen
trum van en voor de jeugd. Zij organi
seert vele aktiviteiten op o.a. cultureel
(muziek, literatuur, theater)., sport-, en
politiek gebied. Zodoende heeft ook de
FDJ, een grote invloed bij de opvoe
ding.
Je moet trouwens niet denken, dat er
geen westerse invloed terug te vinden
is naast de zeer zeker aanwezige Russi
sche invloed. Erg bekend zijn The Beat-
les en The Rolling Stones, daarnaast
kennen zij ook nog andere popgroepen,
dus onze muziek is hun beslist niet
onbekend. Evenmin als Jane Fonda, die
momenteel dé filmster in de DDF.
schijnt te zijn. Iets wat ik niet ver
wacht had. was dat ze ook gewoon in
spijkerbroeken en met lange "narer.
rondliepen. Vriendelijk en gastvrij rijn
ze zonder meer, sommigen van onze
groep zijn zelfs met een jongen mee
naar huis geweest. Wij zijn met Jan
nog koffie gaan drinken en door blijven
praten. Achteraf bleek dat na afloop
van het officiële gedeelte geen enkele
Oostduitse scholier (e) ineens naar huis
je nog een zekere trots
constateren op alles wat de DD R. In
aie 30 jaar bereikt heeft, na eerst ieeg
geplunderd te zijn door de USSR en
toen met weinig hulp van buitenaf aan
de opbouw begonnen te zijn. Ik geloof
niet, dat die trots ten onrechte is, als
je zo eens om je heen keek. Het ziet er
namelijk allemaal vrij welvarend uit.
Gek, maar wel begrijpelijk is, dat !e
praktisch nergens re-dame ziet! Ai met
al, had ik niet de indruk dat de Oost
duitse jeugd zich ongelukkig voelt in
hun land. Wel geloof ik. da: ik er
moeite mee zou hebben in de DDR. te
moeten leven, maar dat is omdat je
niet in dat systeem bent opgevoed.
Straks op 5 mei vieren wij de 30-jarige
herdenking van bevrijdingsdag. Maar
nez als wij, viert men dit ook in de
DD.R. Ik stond eerlijk gezegd wel gek
te kijken, want je verwacht niet, dat
een Duitsland ook over een bevrijding
praat. Toch is net voor hen een gewone
zaak want voor hen betekent het einde
-.-an de ooriog de bevrijding van het
Hitler-fascisme door de Russen. Ne:
alsof ze zelf nooit aan een ooriog
hebben deel genomen.
Het bezoek aan de beide Duitslanden
heeft er bij mij in ieder geval aan bij
gedragen, dat 4 en 5 mei voor mij
voortaan meer betekenis hebben dan
voorheen.
ANNE MARIE DE REGT
