rentabiliteit in land- en tuinbouw opnieuw gedaald hoop op succes bij cyprus-conferentie proefschrift over succes nsb in rk-zuid-limburg Congres vs stelt maximum aan overheidsuitgaven 13 Vervoersfederatie verliest 10 pet. van haar leden Zestien maanden voor mislukte miljoenenfraude binnen- en buitenlfind Voorstel: beperking hoger beroep tot boetes boven 50 Vandaag voortzetting besprekingen Ambassadeurs- uitwisseling met Mozambique Shell: komende jaren honderden miljoenen aan investeringen Roofoverval met 80 mille buit hii handelaar Bankoverval in Soest: buit 66 mille UTBOAO 3 MS 1?" PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT CIJFERS LANDBOUW ECONOMISCH INSTITUUT OVER 1975: PEN HAAG (ANP) - De ren tabiliteit van land- en tuinbouw Is twee jaar achtereen slechter geworden. Na het gunstige jaar 1972-1973 daalde in 1973-1974 het uit landbouw exclusief tuin bouw verkregen inkomen (net to toegevoegde waarde) met on geveer" 5 procent, waardoor het nog slechts 90 procent van de beloningsaanspraken van ar beid, grond en kapitaal dekte. In 1974-1975 is het inkomen naar schatting met 17 procent oedaald, waardoor het nog maar 67 procent van de inmiddels aanmerkelijk gestegen belo- oagsaanspraken dekte, at Lendbouw-Economische Instituut dit in zijn 'landbouw-economi- bericht 1975.' Uit de tuinbouw igprteert het ongunstige bedrijfsuit- komsten over 1974: de gemiddelde arbeidsopbrengst van de ondernemer op glasgroentebedrijven daalde met ruim 60 procent tot 11.800, op de glasbloemenbedrijven was de daling minder sterk, de bloembollenbedrijven hadden een nauwelijks positieve, de champignonbedrijven een negatieve arbeidsopbrengst. In de landbouw ex clusief tuinbouw was in 1973/74 het sectorinkomen (netto- toegevoegde waarde) 4.750 miljoen, terwijl de beloningsaanspraken voor arbeid, grond en kapitaal 500 miljoen hoger lagen, dus op 5.250 miljoen, (de beloningsaanspraak voor arbeid van de ondernemer op basis van cao-loon is hierbij ingegrepen). Het tekort van 500 miljoen werd volgens het LEI vooral veroorzaakt door de grote prijsstijging (14,5 procent) bij aange kochte goederen en diensten, waarte genover een veel minder sterke stij ging van de opbrengstprijzen der pro- dukten stond. In 1974/'75 daalde het sectorinkomen met ƒ800 miljoen tot ƒ3.950 miljoen exclusief overheids maatregelen. Door die overheidsmaat regelen kwam het op 4.055 miljoen, altijd nog 695 miljoen minder dan in het. voorgaande jaar. De belonings aanspraken in 1974/'75 liepen, vooral; WIJZIGING FORDS PLANNEN WASHINGTON (RTR) Het congres heeft donderdag voor het eerst een maximum vastgesteld voor de Amerikaanse overheids uitgaven maar het heeft zich tevens uitgesproken voor een groter tekort op de begroting voor het komende financiële jaar. De de mocraten, die zowel in de senaat als in het huis van afgevaardig den de meerderheid hebben, vinden dat een verhoging van de overheidsuitgaven nodig is om de economie te stimuleren. De vaststelling van een maximum moet het congres meer zeggen schap geven over de uitgaven en de invloed van het Witte Huis verminderen. Tot nu toe keurde het congres altijd uitgaven goed voor verschillende doeleinden zonder te letten op het totaal be drag. President Ford heeft, voor het be grotingsjaar dat. op 1 juli 1975 begint, genaagd om een begroting van 355,6 mttjard dollar met een tekort dat ten hoogste M miljard mag bedragen. Maar donderdag keurde de Senaat een begroting goed van 365 miljard dollar met een tekort van 67,2 miljard dollar ai1 het Huis van Afgevaardig den een begroting van 368.2 miljard dollar met een tekort van 70,03 mil jard dollar. Verwacht wordt dat de beide huizen voor 15 mei een compro misvoorstel zullen goedkeuren- Het Congres heeft enkele wijzigin gen aangebracht in de door president Ford voorgestelde uitgaven. Zo wil de Senaat, dat de uitgaven voor defensie, die president Ford op 94 miljard dollar heeft begroot, worden verlaagd met 2,7 miljard dollar. Het Huis van Afgevaardigden wil 42 miljard dollar minder aan defensie uitgeven dan de president. Daarentegen wil het Con gres de uitgaven voor sociale voorzie ningen juist verhogen. President Ford verklaarde donder dag met nadruk dat- hij vastbesloten js de overheidsuitgaven in de hand te nouden. Daarom heeft hij zijn veto ook uitgesproken over een noodwet voor de landbouw, die voorzag in verhoging van de prijssteun aan de Amenjaanse boeren. De president xemde die wet. die het tekort op de «Stoting van volgend ja3r met 1,8 miljard dollar zou vergroten, "een reor'oeeld van verhoging van onnodige nagaven". Inmiddels heeft de voorzitter van Ce Federal Reserve Board (het be stuur van het Amerikaanse systeem ran centrale banken), Arthur Burns, rarxlaard dat er aanwijzingen voor pjn dat de Amerikaanse economie zich «smt te herstellen. Maar het is nog •e vroeg om te kunnen zeggen wan neer een volledig herstel zal intreden, zei Bums donderdag tegen de senaatscommissie voor het bankwe zen Het monetaire beleid van de Feder- a Keserve moet een krachtig herstel van de economie kunnen steunen. De banken proberen de geldvoorziening in de Verenigde Staten in de periode van twaalf maanden tot maart vol gend jaar met vijf a 7,5 procent te vergroten- De inflatie ia nog altijd een groot probleem, maar ze zal volgend Jaar verminderen. Intussen moet de bestrijding ervan een van de voor naamste doelstellingen van het rege ringsbeleid blijven, aldus Burns. door de stijging met 19,5 procent van de loonvoet in de agrarische sector, op tot 6.040 miljoen. Voor 1975/'76, aldus het LEI, moet in de landbouw worden gerekend op een voortgaande kostenstijging, die gedeeltelijk kan worden opgevangen door de prijsver hoging van markl.ordeningsprodukten. In hoeverre er sprake zal zijn van een verbetering van rentabiliteit is sterk afhankelijk van de nog niet te voor- (Van onze redactie economie) UTRECHT De Federatie van Werknemersorganisaties in de Zee vaart (FWZ) trekt zich terug uit de vorig jaar mei opgerichte Vervoersfe deratie, waarin ook deelnemen de ver- voersbonden van NVV en NKV. De reden van het opstappen van de FWZ is. dat het. in eikaar passen van de verschillende bondsapparaten in de Vervoersfederatie te langzaam ver loopt. Bij de FWZ zijn aangesloten de Vereniging van Kapiteins en Officie ren ter Koopvaardij (VKO) en de Algemene Vereniging van Zeevarenden (AVZ), die met elkaar 7000 leden hebben. De Vervoersfederatie raakt hierdoor een kleine tien procent van haar leden kwijt en houdt nu nog 73 000 leden over, van wie 48.000 bij de Vervoers- bond NVV en 25.000 bij de Vervoers- bond NKV. De FWZ neemt een opzegtermijn in acht tot 31 december '76. Als echter een eerder vertrek vanuit het gebouw van de Vervoersfederatie in Utrecht om welke reden dan ook wenselijk is, zal de FWZ voor die datum weer naar Rotterdam teruggaan. AMSTERDAM (ANP) Een jaar en vier maanden gevangenisstraf heeft de rechtbank te Amsterdam vrijdag opge legd aan de 32-,jarig e bankemployé Ronald K. uit Huizen wegens valsheid' in geschrifte, het meedoen aan een poging tot oplichting en verduistering van goederen van zijn werkgever. De officier van justitie had drie jaar te gen hem geëist. Op 15 oktober probeerde K- met een aantal anderen met een vervalste bui tenlandse betalingsopdracht de Alge mene Bank Nederland te Amsterdam op te lichten voor ruim vijf miljoen gulden. Bovendien heeft hij vorig jaar ongeveer tien mille verduisterd bij zijn vroegere werkgever, de Rabo bank. Tuinbouw In de tuinbouw gingen in 1974 de prijzen voor aangekochte grondstof. fen en diensten met ongeveer 24 pro cent omhoog, die voor energie zelfs met ruim 50 procent, terwijl de prij zen die de produkten opbrachten om laag gingen. Het volume van de land en tuinbouwproduktie lag in 1974/'75 ongeveer 4 procent hoger dan in het. jaar daarvoor. De uitvoer van agrari sche produkten nam in 1974 toe. maar de invoer steeg sterker. Bovendien werd. net als in 1973. de ruilvoet weer belangrijk slechter. Het agrarisch uitvoersaldo. in 1973 nog 4,5 miljard, zal over 1974 dan ook belangrijk kleiner zijn. (Van onze parlementaire redac tie) DEN HAAG Het kabinet gaat de Tweede Kamer voorstellen de moge lijkheid om na een vonnis van de kantonrechter in hoger beroep te gaan, te beperken tot boetes boven de vijftig gulden. Tot nu toe kan dat zodra men meer dan een tientje moet betalen. De ministerraad is verder akkoord gegaan met de indiening van een ontwerp van wet tot technische aan passing van enkele punten in de wet op de rechterlijke organisatie. Een daarvan is de regeling voor het verle nen van buitengewoon verlof zonder behoud van salaris aan rechterlijke ambtenaren. RATIFICATIE NONPROLIFERA TIEVERDRAG LONDEN (RTR) Vijf Europese landen. West-Duitsland, Italië, Neder land. België en Luxemburg, hebben vrijdag bij het Britse ministerie van buitenlandse zaken de instrumenten ter ratifcatie van het nucleaire non proliferatieverdrag van 1970 gedepo neerd. Het aantal landen dat het verdrag volledag heeft aanvaard bedraagt nu 92. Nog 17 landen die het verdrag wel hebben ondertekend moeten het nog ratificeren- OEGSTGEEST Prinses Beatrix ontdekt een klein oneffenheid op het beeld, waar zij een jaar aan heeft gewerkt en dat bestemd Is voor Centrum '45. Links staat de heer Tjeenk Gerritsen, initiatief nemer van het centrum voor slachtoffers van de 2 de wereld oorlog die lijden aan het z.g. post-concen i ra l iekampsjm droom en rechts mevrouw V.at-.r.- ka Brutfns. de lerares beeldende kunst van de pnnses Kabinet praat dinsdag niet met landbouwschap HiUG (ANP) Het voor dlus- a,s' afgesproken gesprek tussen «n regeringsdelegatie, onder wie ml- «ter t an der Stee van landbouw, en uuf van het Landbouwschap, h worioplg uitgesteld. Het gesprek Un °T 060 pakkpt voorstellen J» het Landbouwschap. mM^l.bedoeling geweest., dat de dan™ Z1in wekelijkse verga- IandKmf1 V5iidag het sesprek met het l&^hap zou voorbereiden. S mJT'61 niets gekomen. BW tl,d besteed is aan de pro- deling sMmc nd de verm°gensaanwas- 3US- premier °en Uyl op zijn wesoijkse persconferentie. IADVERTENTIE toekomstige staatsvorm voor Cyprus. Het internationale vliegveld bij Nico sia zal waarschijnlijk weer voor de burgerluchtvaart, worden vrijgegeven. Een gemengd Turk^Griekse commis sie zal maandag met een onderzoek naar de positie en competenties van een eventuele centrale regering begin nen. Vluchtelingen Ook bij het probleem van de vluch telingen schijnt men een stap nader op weg naar een oplossing te zijn gekomen. UK conferentiekringen ver luidt dat de Turken rich bereid zou den hebben verklaard die vluchtelin gen, die uit Famagusta afkomstig rijn, naar huis te laten terugkeren. Dat betekent dat de Turken eveneens be reid zouden rijn de grenzen van het toekomstige deel van het eiland terug te leggen tot bij Famagusta. Die definitieve grenzen en de om vang van het Turkse deel in ae wandeling het ..geografisch" probleem SURINAME HEEFT SOCIALISTISCHE PARTIJ PARAMARIBO (ANP) In Paramari bo is de 'Surinaamse Socialistische Partij (SSP) opgericht. Tijdens de oprichtingsvergadering voorspelde voorzitter Henk Herrenberg dat Suri name binnen 25 jaar een socialistische republiek kan worden. Hij zei da* een socialistische partij in Suriname dringend nodig was omdat het land alleen conservatieve, libera le, nationalistische en communistische partijen leent. De nieuwe partii is voortgekomen uit de al vijf jaar be staande 'Socialisten Unie'. Op de op richtingsvergadering werd gezegd dat de partij het socialisme wil aanpassen aan Surinaamse omstandigheden. Voor de komende onafhankelijkheid heeft de SSP de volgende wensen: Surina me moet onafhankelijk worden op 26 november dit jaar. Elke Surinamer moet de Surinaamse nationaliteit krijgen ongeacht waar hij zich bevindt. De Surinaamse grondwet moet in het parlement met tweederde meerder heid worden aangenomen het Suri naamse volk moet zelf een president kiezen. genaamd vormen het meest kritie ke punt van deze conferentie Waar schijnlijk wordt het pas gedetailleerd besproken bij de volgende onderhan delingsfase. die op 5 juni weer In Wenen van stapel loopt- SCHIPHOL (ANP) Wanneer de voormalige Portugese kolonie Mozam bique na 25 juni aanstaande volledig onafhankelijk zal zijn, zullen Neder land en deze Afrikaanse staat ambas sadeurs uitwisselen. Dit heeft de vice-president van de bevrijdingsbeweging Felimo, Marcel:- no dos Santos, vrijdagavond op Schip hol verklaard voor zijn vertrek naar Dar es Salaam. De heer Dos Santos stond aan het hoofd van een delegatie van Frelimo. vertegenwoordigd in de voorlopige re gering van Mozambique, die een be zoek van tier dagen aan Nederland heeft gebracht. De delegatie heeft in ons land onder meer besprekingen gevoerd met minister-president Den Uyl, minister Van der Stoel van bui tenlandse zaken en met minister Pronk van ontwikkelingssamenwer king. Tijdens de besprekingen met minister Pronk zijn de beide landen overeengekomen, dat Neder lad voor 1975 een bedrag van 25 miljoen gul den voor Mozambique beschikbaar zal stellen. DEN HAAG (ANP) De Nederlandse Shell bedrijven zuilen In de komende drie jaar vele honderden miljoenen guldens investeren. De directie van de Shell heeft dit in de bedrijfscourant "Onder de vlam' uiteengezet als reac tie op wat zij noemt, insinuaties, die de laatste weken zijn gedaan. Van diverse zijden, aldus de directie van de Shell, is er de laatste weken geïnsinueerd, dat een aantal grote on- dernemingen, waaronder Shell, zouden hebben besloten investeringen, die tot nieuwe werkgelegenheid leiden, van wege het ondernemingsklimaat in Ne. derland niet meer te doen. Deze be slissing zou meer op politieke dan op economische overwegingen zijn geba seerd. Van vakbondszijde is hierbij zelfs gesproken van 'een onverkwikke lijk' spel, dat vooral door de grote werkgevers gespeeld zou worden. De Shell vertelt, dat dit insinuaties zijn die iedere grond missen. Er is im mers geen enkel feit aangedragen tot staving van deze bewering. Shell Nederland Raffinaderij BV heeft voor 1975 een investeringsprogramma van 130 miljoen, voor 1976 en 1977 verwacht men een investering van boven de 109 miljoen. Shell Nederland Chemie BV zal in de komende drie jaren nog voor 600 miljoen investe ren. AMSTERDAM (ANP) Drie met bi vakmutsen en een sjaal gemaskerde mannen hebben vrijdagavond bij een overval op het kantoor van T>e Witte tapijthar in de Adriaan Doesjesstraat in Amsterdam-Noord 80.000,buit gemaakt. De overvallers kwamen het kantoor binnen terwijl de zoon van de eige naar, de 27-jarige A_ Postma. met een leverancier stond af ze rekenen. Zij werden onder bedreiging met een ge weer of mogelijk een machinepistool gedwongen het geld af te geven. Voor dat zij de benen namen trokken de daders het snoer van de telefoon ka pot. Het drietal verdween in een sport wagen met vermoedelijk een vierde man achter het stuur. Volgens de po litie spraken de overvallers Neder lands. (Van onze correspondent) WENEN De Cyprusconferentie schijnt positieve resultaten op te leveren. De besprekingen tussen Denktash (voor de Turks- Cyprioten), Clerides (voor de Grieks-Cyprioten) en secretaris generaal Waldheim van de Verenigde Naties, die aanvankelijk vrijdag zouden worden beëindigd, worden vandaag nog voortge zet. Denktash en Clerides hebben vrijdag middag twee uur in direct contact ge staan met Ankara respectievelijk Athe ne. Zli willen vandaag na afloop de pers de resultaten officieel meedelen. Vrijwel zeker zal er een Grieks- Turkse federatié uit de bus komen als SOEST Een gewapende, maar niet gemaskerde man heeft vrijdaga vond bij een overval op de Bonds spaarbank in Soest 66.000 gulden buit gemaakt. De bankrover stapte rond acht uur het gebouw binnen, dat op vrijdagavond tot negen uur geopend is, maar waar zich op dat moment alleen de bankdirecteur en een vrou welijke employé bevonden. Hij dwong hen met een dubbelloopsgeweer plat op de grond te gaan liggen, sprong over ce balie en griste het geld uit de geopende kluis. Intussen had de bankdirecteur kans ven en die in te drukken. De rover, van en die in te drukken. De rover, die dit in de gaten had, liet het resterende geld in de Muis achter en ging ervandoor. Hij hield daarbij twee inmiddels binnengestapte Manten met zijn geweer op afstand. Bij de Soester politie is men opti mistisch over de kansen de bankrover snel in te rekenen. Vermoedelijk heeft hij een bordje bij de ingang over het hoofd gezien waarop staat te lezen dat de bank fotografisch beveiligd is. De man is dan ook in de bank gefotografeerd. Zijn signalement luidt: leeftijd ca. 28 jaar, lengte rond 1.80 m. Hij droeg tijdens de overval een geruit jack en een gebreide ijs muts. De procureur van het district To- Mo heeft een lid van het "Rode Leger', de 24-jarige Joen Nisjikawa, beschul digd van poging tot moord in de zaak van de gijzeling in de Franse ambas sade in Den Haag, in september vorig jaar. Nisjikawa, die uit Yokohama komt, werd met een andere Japanner, de 22- jarige Kazoeo Tohira gearresteerd toen zij foto's namen van verscheide ne ambassades in Stockholm. DEN HAAG: In het museum van onderwijs in Den Haag is vrij dagmiddag de nationale tentoon stelling over de tweede wereld oorlog 'Van mei tot mei' officie- eel geopend. Op de foto: een hoek je van de expositie, gewijd aan de concentratiekampen. MARINE VS KOOS VOOR DE F-18 Historicus Vellenga geeft aantal verklaringen WASHINGTON (AP) De Ameri kaanse marine heeft vrijdag bekend gemaakt dat de tweemotorige F-18 is gekozen als het nieuwe marine licht gewicht gevechtsvliegtuig in plaats van de eenmotorige F-16 die door de luchtmacht werd gekozen. Een beslissing over de vraag of nu moet worden overgegaan tot volledige ontwikkeling van het nieuwe toestel wordt op het ogenblik bestudeerd door minister van defensie James R. Schlesinger. aldus de bekendmaking van de marine. Inmiddels zijn met een consortium van de Northrop Corporation en de Mcdonnell Douglas Corporation kort lopende contracten met een gezamen lijke waarde v.an 4,4 miljoen dollar afgesloten over de voortzetting van de ontwerpstudies voor het nieuwe toe stel in afwachting van een beslissing van het congres over volledige ontwik keling van de F-18. De Amerikaanse marine denkt ten minste 600 en wellicht zelfs 800 van de lichtgewicht jagers aan te kopen. UTRECHT (ANP) Bij de ver kiezingen in 1935 kreeg de Na tionaal Socialistische Beweging, de NSB, in de provincie Lim burg 11,7 procent van de stem men, het hoogste percentage in Nederland. Het zwaartepunt van de NSB-aanhang was te vin den in het zuiden van de provin cie, en wel in Maastricht en om geving, in de mijnstreek en in de agrarische zuid-oostelijke hoek van Limburg. Aan welke factoren de NSB deze grootste aanhang te danken heeft ge had, is nagegaan door de historicus S. Y. A. Vellenga. die vrijdag in Utrecht op dit onderwerp promoveerde tot doctor in de letteren. Dr. Vellenga doet twee uiteindelijke conclusies: Zuid-Limburg stemde NSB omdat de Rooms-Katholieke Staats Partij (RKSP) niet in staat was zijn, Mezers vast te houden, stemde dus uit een negatieve houding, ten tweede moet het succes van de NSB in 1935 worden gezien als een incident, want twee jaar later stemde nog maar 5.3 procent op de NSB ear was de RKSP weer volledig op het oude peil. De voornaamste reden dat de RKSP geen greep op de Limburgse bevol king had, al haalde de partij in de jaren dertig nog altijd 70 pet van de stemmen binnen, is dat de RKSP geenszins populair was bij de Limburg kiezer: „Er ontbrak in Limburg een specifiek katholieke traditie op het terrein van de politiek. De RKSP is als partij uiterst moeilijk tot stand gekomen, als organisatie functioneer de zij ook niet", aldus dr. Vellenga. Daar kwam bij, dat de Limburger de RKSP als Noordnederlands zag. De Limburgers en Brabanders die de meeste stemmen leverden hadden te weinig te zeggen. Dat de Limburger uit reactie niet links is gaan stemmen, komt volgens ar. Vellenga omdat de mens al jaren was ingepompt aai links het ergste van het ergste was. Er werd atheïsme en revolutie gepredikt, in toenmalige ogen verschilden socialisme en com- munisme maar nauwelijks van elkaar. Dr. Vellenga gelooft, dat de katholieke leiders in het begin het nationaal socialisme hebben onderschat. Ze had den en brachten in ieder geval veel' minder geschut in stelling tegenover de NSB dan tegenover links- Pas na' de klap van 1935 werden de bisschop- pen wakker geschud. In 1936 komen ze met hun verbod op de NSB te stemmen. Bovendien, zo schrijft dr. Vellenga, wist de NSB heel handig te opereren. De partij noemde zich chrisrelijk, was trouw aan Oranje en wilde Nederland groot maken. „In vergelijking tot links kwam de NSB althans m het; begin netjes en fatsoenlijk over" Naastde geringe liefde voor de RKSP en de -.Tees voor links waren de relaties met Duitsland van grote in vloed op het kiesgedrag. Culture^. economisch en sociaal, misschien zelfs als 'volk' voelde men zich verbonden met het nabuurland. Tegenover de stiefmoederlijk gevoelde behandeling van de eigen regering zag de Limbur-| ger ae beslistheid waarmee Hitier hetj werkloosheidsvraagstuk scheen aan te; pakken. Na het noemen van deze factoren vraagt dr. Vellenga zich af. waai de ene kiezer wel, en de andere niet nationaal -social istisch stemde, wijst dan op de invloed van opvallen de persoonlijkheden in de kleine dorpsgemeenschappen- Een goede een slechte pastoor, een vooraanstaan de familie hebben vaak meer da- waarschijnlijk de beslissende duw i de rug van de Mezer gegeven. Industrialisatie De resultaten van het onderzoek zijn nauwelijks of niet van toepassin? op de rest van Nederland, zegt dr. Vellen ga. Dit komt vooral door de verschil lende sociaal-economische factoren. Limburg is later en sneller geïndustri aliseerd dan de rest van Nederland. Deze snelle Industrialisatie en de kort daarop vagende economische crisis brachten veel verwarring. Maar om dat de industrialisatie laat was geko men, konden de katholieke leiders efficiënt reageren. Bij de volgende verkiezingen was het fascistoïde ge vaar bezworen, en Limburg bleef ka tholiek, kan dr. Vellenga vaststel-

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1975 | | pagina 13