PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT AKKOORD CAO GROOT-METAAL „Werkloosheid op dieptepunt" PZC Staten willen hogere rijksbijdrage uit wegenfonds voor de provincie Botsing tankers: twee mensen gedood Cl A-LEDEN ZOUDEN BETROKKEN ZIJN BIJ KENNEDY-MOORDEN uiver Interieur Dwangbuis in de raad „VERHOUDING MET VS OP SPEL" Irbrr ill hlneeirhr etijlcn KORTE DELFT 2A MIDDCLSURO TIL. 1011*0) DIM Proces-verbaal legen onbekenden Pagina 2 218e jaargang no. 27 Zaterdag 1 februari 1975 NIEUWE PUNTEN: WEDUWNAARSPENSIOEN EN MEER VRIJE UREN VOOR OUDERE WERKNEMERS TEGEN 85 PROCENT MARCUS HOOK (VS J —Een baaierd- van vuur verlicht de nachtelijke hemel boven de Dela- re rivier in de Amerikaanse staat Pennsylvania waar twee tankers met elkaar in aanvaring V0! WEEKEINDE MET ZON (Van onze weerkundige medewer ker) Achter het regenfront dat vrij dagavond ons land in oostelijke richting passeerde, Is de lucht druk sterk gaan stijgen. Hierdoor zal het weekeinde stabiel verlo. pen, overwegend droog blijven, met daarbij meer zonnige perio den. Overdag zal het wat minder zacht zijn dan vrijdag, toen janu ari- afsloot met temperaturen van 11 tot 12 graden in ons land. Door afkoeling in de nacht krij gen wij een situatie waarbij in de nacht- en morgenuren enkele mistgebïeden kunnen ontstaan. De vorst, in Rusland en Scandi navië aanwezig, ondergaat geen verdere uitbreiding, zodat de vorstgrens zich beperkt tot het oosten van Polen en Zweden. (Van onze redactie economie) DEN HAAG Werknemers in de metaal- en elektrotechnische industrie krijgen per 1 januari 1975 een loonsverhoging van 1.75 pet. De partijen zijn hierbij een minimum overeengekomen van 26,- per maand of 24,- per vier weken voor werknemers van 23 jaar en ouder. De volledige prijscompen satie zal worden uitbetaald met een minimum van 182,50 per procent prijsstijging. De vloer in de va kantietoeslag zal worden verhoogd van 1417,- tot 1606,57. Naast deze directe materiële punten zijn de vakbonden met de werkgevers overeengekomen een weduwnaarspen sioen in te stellen. Daarmee is de metaal de eerste bedrijfstak die deze regeling heeft. De mannen van de in de bedrijfstak werkende gehuwde vrouwen krijgen nu bij overUjden van de vrouw een pensioen, zoals de we duwe een pensioen krijgt als de man sterft. Het stakingsverbod is vervangen door een vredesplicht. Geschillen die ontstaan, mogen niet tot stakingen of andere acties leiden voordat een be middelingsinstantie haar oordeel heeft gegeven over het geschil. Indien dit oordeel niet binnen vier weken na verzoek daartoe is gegeven, is verbod om acties te voeren niet lan ger meer van kracht. De drie industriebonden zullen met PREMIER DEN UYL: (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Hoewel de werk loosheid ongetwijfeld nog zal oplopen tot 220.000, ziet het er nu al naar uit dat er verbetering gaat komen. De werkloosheid is in januari minder gestegen dan werd gevreesd en het lijkt er op dat de regeringsmaatregelen ef fect beginnen te hebben. Dat ver klaarde minister-president Den Uyl vrijdagavond in een tamelijk opgewekte stemminng na afloop van het kabinetsberaad. De werklooshéid steeg de afgelopen maand met 10 procent tot ongeveer 205.000. Zou de ontwikkeling van de laatste maanden zich hebben voortge zet, dan had men nu moeten rekenen met 208.000 tot 210.000 werklozen. Vorig jaar januari steeg de werkloos heid met maar liefst 15 procent.' Het niveau lag toen rond de 165.000. Ook in absolute cijfers is de werkloosheid deze maand dus minder gestegen dan vorig jaar januari. „Ik wil nog niet zover gaan te zeggen, dat we door het dieptepunt zijn", aldus Den Uyl, „maar we heb- Nieuws uit Zeeland op de pagina's 2, 4, 5, 7, 9, 10, 11 en 24. Binnen- en buitenlands nieuws op de pagina's 1, 3 en 13. Sport op de pagina's 24 en 25. Radio en t.v. op pagina 27. Financieel nieuws op pag. 29, en in de En in de zaterdagkrant pag. 17 .We blijven liever Zeeuws', lcreeg Ton Huijssoon te ho ren toen hij voor een dor penreportage sprak met inwoners van St.-Philips- land. het dorp aan de Zeeuws-Brabantse grens, pag. 18 Slachtoffers van verkeers ongevallen in ongelijke strijd met verzekeringen Stemmen uit de Kerken, pag. 19 William D. Kuik exposeert in Hulst Letterkundige kroniek van Hans Warren, pag. 21 GPD-hoofdredacteur Jan van Beelc, die een bezoek bracht aan Indonesië ter gelegenheid van het 50 ja rig bestaan van de Memi- sa. schrijft op deze pagi na's over het dodenfeest van de Toraja's. pag. 23 Poppraet; Schaken, dammen, bridge. ben het ergste bijna al gehad", men de seizoeninvloeden buiten be schouwing laat (in de winter is de werkloosheid altijd hoger) dan zou er zelfs sprake zijn van een lichte daling van de werkloosheid. Den Uyl wilde wel erkennen, dat het beeld nog iets geflatteerd is. om dat er tal van bedrijven werktijdver korting hebben aangevraagd. Dat heeft volgens hem echter ook een positief karakter, omdat daaruit blijkt dat men in de toekomst verbetering verwacht. „Als men de toekomst wer kelijk zwart ziet, dan vraagt men wel ontslag". Bijzonder verheugd was Den Uyl over het feit, dat de werkloosheid in het Noorden en in.Limburg niet bo venmatig is toegenomen. De grootste stijging zou te zien zijn in de rand stad en in het oosten van het land. Het aantal openstaande vacatures is in de afgelopen maand gedaald. Het aantal vacatures voor vrouwen ver toont een lichte stijging; de vereniging van hoger personeel in de bedrijfstak op 19 februari een gesprek voeren om te kijken of dit hoger personeel in de Raad van Over leg Metaalnijverheid kan worden op genomen. Wim Wamsteker van de In dustriebond NW zei, dat de bonden goede hoop hadden op een vruchtbaar gesprek. De werkgevers hebben zich bereid verklaard met alle werknemers organisaties en het hoger personeel te praten over de vraag of er een aanleiding is arbeidsvoorwaarden voor het hoger personeel in de me taalindustrie te regelen. Na afloop van die besprekingen zullen de partij en nader bezien of er dan alsnog aanleiding bestaat de werkingssfeer van de cao uit te breiden. De werkgevers hebben zich tevens bereid verklaard de leden aan te beve len na te gaan op welke wijze binnen de onderneming meer bekendheid kan worden gegeven over de gehanteerde beloningsmethodiek voor de verschil lende personeelscategorieën. Dit is een gedeeltelijke tegemoetkoming aan de vakbondseis tot openbaarmaking van alle inkomens. De oudere werknemers boven 60 jaar krijgen meer vakantiedagen en zullen naarmate men dichter de pensi oengerechtigde leeftijd nadert, per week een groter aantal uren minder behoeven .te werken. Voor dit mindere aantal uren wordt dan 85 pet van het loon doorbetaald. Werkgevers en vakbonden zijn over eengekomen gezamenlijk een flink aantal studies te laten verrichten, o.a. over de funcbieclassificatie en verla ging van de pensioengerechtigde leef tijd. De uitkomsten van dit laatste onderzoek zullen worden ingebracht PRINS BERNHARD IN PANAMA PANAMASTAD (RTR) Prins Bern- hard is vrijdag voor een officieel be zoek van 24 uur in Panama aangeko men, de eerste etappe van zijn rond reis van negen dagen door Midden- Amerika. Op het vliegveld Tocumen werd de prins verwelkomd door de Panamese vice-president, Arturo Sucre, andere ministers en hoge officieren van de nationale garde, nadat zijn Fokker - F - 28 straalvliegtuig was geland. in de landelijk te verrichten stu dies. Zowel vakbonösdelegatieleïder Wamsteker als werkgeversvoorzitter Prins zeiden na afloop, dat ondanks de grote verschillen van inzicht er hard is gewerkt om bruggen te slaan. „Er zijn nog wel wat losse planken, maar gezamenlijk zullen we proberen ook die te verankeren", aldus Wamste ker. Aanvankelijk leek het erop, dat de onderhandelingen vrijdagmiddag aan een zijden draad kwamen te hangen. Om drie uur nog stonden de partijen op een aantal punten lijnrecht tegeno ver elkaar, maar een uur later had men de overeenstemming bereikt. Den Uyl: DEN HAAG Minister-president Den Uyl sluit niet uit, dat de betrek kingen tussen Nederland en de Vere nigde Staten zullen verslechteren als het aantal KLM-vluchten op Amerika door de Amerikanen met 50 procent wordt teruggebracht. De hardnekkig, heid waarmee de Amerikanen blijven vasthouden aan deze eis, is reden voor ernstige verontrusting, verklaar de Den vrijdagavond na afloop van het kabinetsberaad. De Nederlandse regering is niet van plan makkelijk toe te geven. „Het gaat om een belangrijk stuk werkgele genheid van ons land en dat zullen we verdedigen", verklaarde de premier. Eventueel zal Den Uyl zelf contact opnemen met de Amerikaaanse rege ring om begrip te vragen voor het Nederlandse standpunt. Als de Amerikaanse raad voor de bur gerluchtvaart (Civil Aviation Board) haar voornemen doorzet en de KLM 50 procent van de vluchten ontneemt, zal de regering in beroep gaan bij de Amerikaanse rechter. Den Uyl vroeg zich echter af in hoeverre nog de afspraak van 11 december tussen Kissinger en minister Van der Stoel geldt. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken zegde toen toe, dat Amerika niet tot eenzijdige stappen zou overgaan. „Na het mis lukte overleg van afgelopen week zóu deze afspraak wel eens voorbij kun nen zijn", meende de premier. LOSSEND SCHIP IN BRAND PHILADELPHIA (RTR) Bij een aanvaring tussen twee tank- boten in de buurt van Philadel phia zijn twee mensen omgeko men. Twintig mensen worden vermist. DICK GREGORY LEVERT COMMISSIE MATERIAAL: (Van onze oorrespondent) WASHINGTON Twee leden van de Watergate-inbraakploeg Howard Hunt en Frank Sturgis, zouden zich op de dag van de moord op president John Ken nedy in Dallas hebben bevonden. Het bewijs daarvan zou geleverd zijn door politiefoto's van ar restanten op die dag waarop bei den voorkomen. De foto en an der materiaal, ook met betrek king tot de moord op Robert Kennedy, is door de zwarte ac tivist, de conferencier Dick Gre gory, overhandigd aan de com missie van vice-president Nel son Rockefeller die een onder zoek instelt naar de binnenland se activiteiten van de Ameri kaanse buitenlandse inlichtin gendienst (CIA). „Ik geloof dat Robert Kennedy John Kennedy werden vermoord door mensen die kontakten onderhielden met de Amerikaanse regering en zijn inlichtingendiensten", aldus Grego ry. Zowel Hunt als Sturgis zijn in dienst geweest van de CIA. beiden waren ook betrokken bij de mislukte Varkensbaai-invasie van Cuba, en be hoorden tot de activisten die na het fiasco van die operatie kontakten ble ven onderhouden met Cubanen in de Verenigde Staten, vooral in Miami die veelal op eigen houtje nieuwe plannen beraamden om Fidel Castro ten val te brengen. Het was uit deze groep dat Howard Hunt de Watergate inbrekers recru teerde. Het is de tweede keer dat de naam (Zie slot pagina 3 kolom 2) de rivier de Delaware, toen het 30.700 ton metende vaartuig werd aangeva ren door de Amerikaanse tankboot Edgar M. Queeny van 19.000 ton. De Corinthos vloog in brand. Aan boord van dit schip vielen ook de slachtoffers. De Amerikaan kon tij dig van de Corinthos worden wegge trokken. Van de 20 vermisten wordt aangeno men dat ze zijn omgekomen. Zevenentwintig mensen, voor het groot ste deel kinderen, zijn naar alle waar schijnlijkheid verdronken bij het kap seizen en zinken van een schip in de buurt van de Molukken in Oost-Indone- sië, zo heeft het persbureau Antara vrijdag bekendgemaakt. Het ongeluk gebeurde in het weekein de in zware zee. Een passerend schip heeft 22 opvarenden gered. Vrijdagmorgen is de Westduitse trei- ler Thunfisch' uit Bremerhaven bij de Orkaden-eilanden ten noorden van Schotland gezonden. Een red dingsboot heeft drie overlevenden uit het water opgepikt. Zeventien beman ningsleden werden later gered van een rotspunt waarop ze zich in veiligheid hadden gebracht. fiantlijh HOTEL BEZET ENSCHEDE (ANP) In Enschede is vrijdagavond om negen uur Memphis-hotel bezet door het perso neel. De exploitatie wordt in eigen be heer voortgezet. MOTIE KREEG STEUN VAN ALLE STATENLEDEN TOT UITING BRENGEN BIJ AANPASSING WUW MIDDELBURG Unaniem en zonder stemming hebben de Zeeuwse staten vrijdagmiddag een motie aanvaard over de we genfinanciering, waarin een gro tere rijksbijdrage voor Zeeland wordt bepleit. Die uitspraak willen de staten tot gelding ge bracht zien, als de wijziging van de wet uitkering wegen via een wetsontwerp aan de orde komt. i de motie a Dat het aandeel van de provincie Zeeland in het landelijk te verdelen bedrag dient te worden verhoogd; dat zowel structurele als conjunctu rele prijsstijgingen in de uitkering dienen door te werken; dat meer rekening moet worden gehouden met het rapport van de unie van waterschappen over deze zaak, met name ten aanzien van de normen waarop de uitkeringen zijn gebaseerd. De gezamenlijke motie door alle fractievoorzitters ondertekend kwam tot stand tijdens een schorsing van de staten voor de middagpauze. De belangrijkste elementen uit met name de betogen over de wegenfinan ciering van de woordvoerders van de PvdA en het CDA W. Don en P. G. van de Bosse werden er in tot één geheel samengevoegd. De heer Van de Bosse had in zijn beschouwing geat tendeerd op noodzaak de structurele prijsstijgingen, de stijging van de loonkosten en de rentestand in de uitkering voor de wegen 'vast te hou den' en die bedragen 'waardevast' te maken. De heer Don haalde in een uitvoerig gedocumenteerd betoog een aantal elementen naar voren, die naar zijn mening' motieven vormden andere normen bij de verdeling van de rijksuitkermgen aan te houden. Normen, die niet een verhouding vormden tussen motorrijtuigen per provincie, oppervlakte weg en inwo nertal, maar op reële weglengten, ver keersintensiteit. en bodemgesteldheid. 7eeuws belang de pogingen om in dit opzicht interprovinciaal tot een opstelling te gen het rijk te komen, betoogde de heer Don: „Men kan ook teveel trach ten tot ee.n gezamenlijke opstelling te komen, wanneer men het belang van de eigen provincie teveel onderge schikt maakt aan het belang van de. overige provincies." In dit verband wees de PvdA-fractie voorzitter erop. dat in Zeeland veel meer nïet.planwe- j gen voorkomen 50 pet van het wegennet dan in andere provincies, j Hij betoogde, dat een deel daarvan) ook voldoet aan de eisen van quartai re wegen en dus zou kunnen meede-| len in de rijksuitkering. Mede daarom bepleitte hij de aanwijzing van quar taire wagen in openbare vergaderin gen van de staten. Aan de hand van berekeningen bij de huidige normen betoogde de heer Don: „Als Zeeland het juiste voor beeld zou 22ijn van een rationeel we gennet, dan zouden alle provincies duizenden kilometers weg moeten aanleggen. Was Noord-Hoiland de juis te maatstaf dan zouden alle provin cies wegen moeten opbreken, Zeeland zelfs 2500 km, tweederde van haar weglengte. „En berekeningen over de voorgestelde verdeling mét de fac tor bodemgesteldheid leerden de heer Don: ,De randstad profiteert duidelijk het meest. Ik heb het gevoel, dat om de problemen van Zuid- en Noord-Holland op te lossen de billijke verdeling wordt "belemmerd. Maar dat had men via een overgangsregeling kunnen opvangen". Kritiek had hij op het voorstel om de uitkeringsfactor 1,4 voor Zeeland te rug te brengen tot 1,2 omdat de ■bijzondere geografische gesteldheid van de provincie' zou zijn veranderd als gevolg van de verbindingen via dammen en bruggen. Don: „Inder daad, Zeeland is makkelijker bereik baar gemaakt, maar nu worden de wegen ook zwaarder belast. De recre atie druk is er sterk door toegeno men. De inwonertallen en de op brengst van de motorrijtuigenbelastin gen hielden geen gelijke tred met het intensieve gebruik van de Zeeuwse wegen. De bijzondere positie blijft dus. Een felle weerlegging van de visie van de minister mag niet ontbre ken." freserveerder Uit enkele andere fracties stond men wat gereserveerder tegen een wijzi ging van de verdeelsleutel voor de j rijksuitkeringen over de provincies. Jvunnen we niet beter de huidige verdeling met de factor 1.4 voor Zee land proberen te houden?" vroeg de heer Van de Bosse zich af. ,De opzet via normkilometers lijkt me ook geen eenvoudige zaak. De heer Van Omme ren (sgp) signaleerde, dat het met de inkomsten van het provinciale wegen fonds nog slechter is gesteld dan met dat van het rijkswegenfonds. „Van opgaan is nauwelijks sprake, van blikken nimmer en van verzinken is voortdurend sprake", zo varieerde hij een uitspraak van de heer M. W. Schakel over deze fondsen. „Pogingen (Zie slot pagina 9 kolom 3) foor sommige politici bul- ten de landspolltiek Is Ieen motie de slagroom- op Pudding: ze zijn er do1 °P- Vermoedelijk heeft dat met bet Haagse voor- beeld te maken: de tweede kamer aanvaardt en verwerpt motie* aan de lopende band, er is zelfs rond liet Binnenhof een soort motio-massa- produktie ontstaan. Op de lagere rechtsgemeenschappen werkt dat ken nelijk aanstekelijk, met name op ge meenteraden, ook in Zeeland heeft men er recentelijk enige voorbeelden van kunnen zien. Een raadslid of een fractie wenst over een bepaald be leidsonderwerp een vastomlijnde u!t- spraak en probeert die via een motie vastgelegd te krijgen. Van de kant van burgemeester en wethouders komt er In zulke gevallen vaak verzet: zeiden is men daar gelukkig met dergelijke uitspraken, ook al zijn ze in overeen stemming met het gevoelen van het college. Een begrijpelijk verzet. Een motie dwingt immers b. en w. in een bepaalde richting en laat meestal wei nig speelruimte over terwijl die ruimte vaak dringend nodig is bijvoorbeeld met het oog op onderhandelingen met andere instanties of met particulieren. Naar buiten maakt het een flinke in druk wanneer de raad via een motie het college een duidelijke opdracht geeft: de raadsleden gaan na aanvaar ding meestal vergenoegd naar huls, ze hebben hun kiezers en hun gezinnen het bewijs geleverd dat ze niet met zich laten sollen. In een aantal geval len echter is er niet goed nagedacht over de functie van een motie in de gemeenteraad. Een vergelijking met de tweede ka mer is onmogelijk omdat de si tuatie daar een geheel andere is dan in een raad. De kamer staat te genover ae regering en wenst een be paald deel van het regeringsbeleid op een nader aan te geven manier uitge voerd te zien. Dat nu wordt vastgelegd in een motie: wordt zij aanvaard dan is daarmee een wens géén bevel van de kamer tot uitdrukking ge bracht. De regering moet dan maar zien wat zij met deze wens doet: ze kan die om maar één mogelijkheid te noemen naast zich neerleggen, al weet ze dan dat er mogelijk een con flictsituatie met ae kamer ontstaat. Dat laatste blijkt dan wel uit het vervolg van de parlementaire behandeling: als de zaak scherp wordt gespeeld kan er een kabinetscrisis ontstaan. Soms ook worden moties ingediend waarin de kamer haar afkeuring over een onder deel van het beleid uitspreekt, in welk geval eveneens de gevolgen voor een minister of voor het kabinet ernstig kunnen zijn. Er zijn met moties vele en gedifferentieerde mogelijkheden: se hangen af van het gewicht dat er tij dens de behandeling aan wordt gege ven. Zelfs een verworpen motie kan tot aftreden van een minister leiden: bijvoorbeeld wanneer zijn eigen fractie wél voorstemt waardoor zijn politieke positie in het kabinet is aangetast. In alle gevallen echter gaat het om een gescheiden verantwoordelijkheid: die van de kamer en die van de regering. In de gemeenteraad of in provinciale staten is dat niet het geval: b. en w. of gedeputeerde staten vormen het dagelijks bestuur van gemeente of pro vincie. 'Aan het hoofd der gemeente staat een raad' zegt de grondwet. Dat betekent dat als regel het college met allerlei voorstellen bij de raad komt. voorstellen die worden aanvaard of verworpen. Bij die gelegenheid blijkt in de meeste gevallen welk gevoelen de raadsleden er op na houden, ze ko men er mee voor de dag en gewoonlijk zullen ze ook hun stem motiveren. B. en w. leren in de loop van een zittings periode de houding en de opvatting van de raad kennen en houden daar hij de beleidsvoorbereiding rekening mee. Dat maakt een niet al te star beleid mogelijk, waarbij b. en w. al tijd weer bij elk voorstel kunnen ver dedigen waarom zij zus of zo hebben gehandeld. Het is een methodiek, die het college ruimte geeft om het dage lijks bestuur soepel uit te oefenen: het heeft aldus tegenover derden de nodige speelruimte onder hantering van de befaamde formule "behoudens goed keuring van de raad'. Wanneer ec&ter een raad vooral via moties aan b. en w. strikte voorschriften meegeeft wordt dit college in een harnas ge perst. Dwangbuis is misschien nog een juister woord. B. en w. kunnen name lijk niet als een regering een motie naast zich neerleggen, maar zijn als dagelijks bestuur gehouden die uit te voeren. In een raad zou een motie hoge uit zondering moeten zijn, tenzij ze niet aan het adres van b. en w. is gericht, maar het gevoelen van de raad als ge heel inclusief b. en w. verwoord. Bijvoorbeeld om de mening over een regeringsmaatregel weer te geven. In de staten van Zeeland zijn dergelijke moties vaak soms met succes aanvaard, zelden echter gebruikt men daar de motie om een opdracht gedeputeerde staten te geven. De sta ten hebben in dit opzicht steeds grote zelfbeheersing getoond: men snoept er niet van de slagroom op de pudding, het is namelijk slecht voor de bestuur lijke lijn. KOERS ROEBEL MOSKOU - De staatsbank van de Sowjet-Unie heeft de koersen van de dollar en het pond sterling ten opzich te van de foebel voor februari op een lager peil vastgesteld dan ooit is voor gekomen. De dollar is nu nog maar 70,5 kopeke waard in plaats van 73 en het pond sterling 1,60 in plaats van 1,66 roebeL

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1975 | | pagina 1