PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DEMONSTRANTEN BELEGERDEN
POLITIEK CONGRES IN OPORTO
Olieproducenten zijn
bereid tot overleg
WMZ mag produktie van water uit
twee Belgische polders verdubbeien
Buitenlandse afgevaardigden woedend
Elf doden bij ramp
met Brits schip
Indonesië krijgt
minder hulp
Margarine wordt
goedkoper
ANDERHALF MILJOEN VOOR DE
PORTUGESE SOCIALISTEN
Davidse klopt
grote favoriet
Pagina 14
218e jaargang no. 22
Maandag 27 januari 1975
J'/f
algemene zeeuwse
VOOR VEILIG VERZEKEREN
MOUTKAAI 11 - MIDOEIBUAG - UlCFOON 101180) 28000*
BIJEENKOMST WERD VOORTIJDIG BEËINDIGD;
VERWIJTEN AAN ADRES POLITIE EN LEGER
(Van onze correspondent)
OPORTO Honderden Portugese en buitenlandse politici zijn dit weekeinde in Oporto een nacht
lang belegerd geweest door duizenden betogers die ontbinding eisen van de Portugese partij Centro
Democratico Social (CDS). De politici, onder wie het Nederlandse tweede-kamerlid dr. Kruisinga,
namen deel aan een congres dat de CDS in Oporto hield.
Hen congres moest voortijdig worden beëindigd. In schermutselingen tussen betogers, politie en re
publikeinse garde, waarbij werd geschoten, traangasgranaten werden afgevuurd, ruiten ingegooid en
auto's in brand gestoken, vielen zeker twintig gewonden.
LAND'S END (ANP, AFP, UPI) Elf van de dertien opvarenden
van het Britse vrachtschip 'Lovaf' zijn zaterdag om het leven ge
komen toen hun schip zonk bij Land's End, voor de zuidwestkust
van Engeland.
Het schip was in een storm in moeilijkheden geraakt en maakte een slagzij
van tien graden doordat de lading kolen was gaan schuiven. De 1.093 ton me
tende Lovat zond noodsignalen uit en probeerde tevergeefs bij Lizard Point de
kust te bereiken. De bemanning verliet het schip, terwijl schepen van de Britse
marine, de kustwacht en andere koopvaardijschepen te hulp schoten.
Een helicoper slaagde erin vijf overlevenden op te pikken uit een reddingssloep
maar drie van hen overleden op weg naar het ziekenhuis. Van de twee over-
venden is een er slecht aan toe. De overige slachtoffers, die in zwemvesten in
het water dreven, werden opgepikt door een mijnenveger en door enkele andere
schepen.
DEN HAAG (ANP) Met ingang van
vandaag zullen de af-fabrieksprijzen
van de meeste soorten margarine met
zes cent per 250 gram en die voor hal-
varine met .drie cent per 250 gram
worden verlaagd. Deze prijsverlaging is
mogelijk geworden door daling vi
grondstofprijzen voor oliën en vetten.
Dit heeft het ministerie van econ
mische zaken zaterdag meegedeeld.
Tegelijkertijd is echter rekening ge
houden met gestegen doorbereken-
bare kosten, waardoor bepaalde, met
name duurdere merken, met minder
dan zes cent résp. drie cent worden
verlaagd.
Over deze prijsverlaging is overleg ge
voerd tussen de Bond van Nederland
se Margarinefabrikanten en het mi
nisterie van economische zaken.
Verdachte moord
op Turk gepakt
ROTTERDAM (ANP) De Rotter
damse politie heeft dit weekeinde de
42-jarige Turkse fabrieksarbeider F.
H. uit Rotterdam aangehouden. Hij
wordt ervan verdacht donderdag jl.
zijn landgenoot Y. Asik in de Meidoorn-
straat met een vuurwapen om het le.
ven te hebben gebracht. De man ont
kent iets me de moord te maken te
hebben.
Haagse politie vond
voor ton gestolen
schilderijen terug
DEN HAAG (ANP) De Haagse po
litie heeft vrijdagavond de 41-jarige
vloerenlegger P. J. D. aangehouden,
die achterin zijn auto zestien schilde
rijen had, die 111 de nacht van 11 op 12
december van bet vorige jaar bij de
Haagse restaurateur N. van Bohemen
waren ontvreemd.
De zestien schilderijen hebben samen
een waarde van ongeveer 100.000 gul
den. In totaal werden er bij de restau
rateur 34 schilderijen gestolen met
een gezamenlijke waarde van 150.000
gulden.
De vloerenlegger werd door de politie
aangehouden, omdat de verlichting
van de auto waarin hij reed niet vol
deed. Toen hem gevraagd werd wat hij
achterin de auto had, antwoordde de
man dat daar schilderijen van een
vriend van hem, de 40-jarige koopman
W. M. J. V., lagen. De politie arresteer
de in de loop van vrijdagavond ook V.
die thuis was.
Nieuws uit Zeeland op
pagina's 2,4, 5 en 6.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1 en 3.
Radio en t.v. op pagina 7.
Sport op de pagina's 9, 10,
11,12,13 en 14.
BENNY VREDEN
OVERLEDEN
LOOSDRECHT (ANP) In zijn huis
In Loosdrecht is zaterdag op 61-jarige
leeftijd overleden de cabaretier Ben
ny Vreden.
De heer Vreden verwierf vooral be
kendheid wegens zijn schoolliedjes.
De CDS, waarvan het hoofdkwartier
in Lissabon in november al werd
geplunderd, wordt er door uiterst
links van beschuldigd dat zij banden
heeft met het oude, fascistische regi
me. De Portugese communistische
partij heeft overigens ontkend dat zij
het beleg had georganiseerd.
Volgens dr. Kruisinga had de sterke
politiemacht die bij het congresge
bouw op de been was, de demonstran
ten gemakkelijk de baas kunnen wor
den als zij dat had gewild. Kruisinga
was zondagochtend .de laatste van de
buitenlanders die het congresgebouw
verliet. Hij werd weggebracht met
een auto van de Nederlandse ambas
sade. De Nederlandse politicus toonde
zich zeer verontwaardigd over de ac
ties en zei niet te zullen aarzelen
daarvan blijk te geven.
De vice-voorzitter van de Westduitse
Bondsdag, Kai Uwe von Hassel, die
ook voor het congres in Oporto was,
zei: „Het gevaar van een linkse dicta
tuur in Portugal is buitengewoon
groot. Maoisten en andere uiterst link
se groeperingen proberen druk uit te
oefenen op allen die zich niet bij de.
linkse extremisten aansluiten".
Afgevaardigden
Christen-democratische partijen uit
veel Europese landen hadden naar het
congres van de CDS afgevaardigden
gestuurd. De meeste gedelegeerden
hebben de hele nacht geprobeerd hun
régeringen te hereiken. De Franse af
vaardiging belde rechtstreeks met pre
sident Giscard d'Estaing. Via de Ame
rikaanse ambassade in Lissabon werd
ook contact gezocht met de Ameri
kaanse minister van buitenlandse za
ken Kissinger.
Omstreeks twee uur zondagochtend
deed zich voor de buitenlanders in het
congresgebouw een gelegenheid voor
om het gebouw te verlaten. Him werd
een sterk escorte geboden. Op uit
drukkelijk verzoek van de Portugese
congressisten, die zich beschermd
voelden door de aanwezigheid van de
buitenlanders, bleven dezen
ter.
Slokken
De Britse parlementariër Peter Kirk
die eerder al uit het gebouw was
ontkomen, zei dat er sprake was van
een moedwillige poging een partij te
beletten een congres te houden. „De
hele toekomst van de democratie in
Portugal is hiermee op losse schroe
ven gezet. Wat hier gebeurd is, moet
afbreuk doen aan de toekomstige be
trekkingen tussen Portugal en de de
mocratische regeringen van Europa".
Kirk was er bijzonder verbitterd over
dat liet Portugese leger nagenoeg
niets deed om de politie te helpen.
„Op een gegeven ogenblik hebben mi
litairen. zelfs actief met de demon
stranten samengewerkt".
Rondom het congresgebouw hebben
de hele nacht tanks van het leger
gestaan, maar de betogers negeerden
bevelen om zich te verspreiden. In de
congreszaal heerste veel paniek. Ieder
een had zich gewapend met stokken,
„omdat we niet anders verwachtten
dan dat men zich opmaakte om bin
nen te komen", zo zei één van de
congresgangers later. „Er waren par
tijleden die zeiden dat ze verwachtten
dat ze de ochtend niet meer zouden
EERST TOPOVERLEG VAN DE OPEC
ALGIERS (DPA, RTR) De ministers van de lid-staten van de
Organisatie van Olie-Exporterende Landen (OPEC) hebben zich
zondag in Algiers bereid verklaard deel te nemen aan een door
Frankrijk voorgestelde, internationale conferentie van olieprodu
cerende en olieverbruikende staten.
In een communiqué werd meegedeeld
dat onmiddellijk wordt begonnen met
de voorbereidingen voor een topconfe
rentie van de staatshoofden van de
OPEC-lauden die tussen 21 februari en
8 maart in Algiers plaatsheeft.
In set communiqué wijzen de OPEC-
ministers op de noodzaak van interna
tionale samenwerking en een dialoog
tussen de geïndustrialiseerde -en ont
wikkelingslanden.
De topconferentie van Algiers zal zich,
aldus het communiqué, bezighouden
met de energiecrisis in de wereld en
de economische gevolgen van de vijf
voudig gestegen olieprijzen. De der
tien lid-staten van de OPEC willen op
de daarna volgende dialoog met de
verbruikerslanden bovendien ook nog
praten over het vraagstuk van de
grondstoffen en over dat van de ont-
wikkelmgssamenwerking. Dit betekent
dat de OPEC-landen willen hespreken
bp welke wijze de prijzen van de
grondstoffen stabiel kunnen worden
gehouden om de uitvoer van de lan
den die van deze produkten afhanke
lijk zijn te beschermen. Verder dient
er volgens de OPEC te worden nage
gaan hoe de armste landen die het
ergst door de economische wereldcri
sis getroffen worden, kunnen worden
geholpen. De OPEC wil de grootst
mogelijke steun voor deze landen,
zowel wat betreft him industriële als
hun agrarische ontwikkeling.
In het communiqué wordt geen ge
wag gemaakt van de mogelijkheid van
een nieuw olie-embargo. De'Algerijnse
delegatie heeft deze kwestie wel ter
sprake gebracht- Op een vergadering
achter gesloten deuren verklaarde de
Algerijnse minister voor oliezaken Be
laid Abdessalem, dat zijn regering van
mening was dat in geval van een
gewapende aanval op een van de
OPEC-landen alle lid-staten de olie
kraan voor de agressor moeten slui
ten.
beleven. Ze hadden poten van stoelen
afgebroken om een wapen te hebben.
Er waren zelfs barricaden opgewor
pen als verdediging in het
bouw".
Een eenheid parachutisten van de
republikeinse garde brak zondagoch
tend de belegering van het congresge
bouw. Zij verjoegen de betogers die
dreigden de congreszaal aan te vallen.
De actie kwam na contact tussen
diplomaten in het gebouw en presi
dent Costa Gomes.
Het bestuur van de CDS besloot het
congres voor onbepaalde tijd te ver
dagen. Dit besluit werd genomen na
dat partijvoorzitter Diogo Freitas do
Aramal had gesproken met drie offi
cieren van het leger die het bevel
voerden over de troepen die eerder
op de avond een aanval op het ge-
(Zie slot pagina 3 kolom 1)
UTRECHT De actie Houd
Portugal vrij, georganiseerd door
de PvdA, de VARA en liet N'VV,
iiad zaterdagnacht al 1,4 miljoen
gulden opgebracht. De organisato
ren van de actie hopen met veel
girostortingen die nog binnen
moeten komen dat een bedrag
van ruim anderhalf miljoen kan
worden gegeven aan de Portuge
se Antonio Sergio-stichting, die
de verspreiding van het socialis
me tot doel heeft.
Zaterdag bereikte de actie van
PvdA. VARA en NW haar hoog
tepunt met een landelijke collec
te. In de Utrechtse Jaarbeurs
woonden ruim duizend belangstel
lenden de rechtstreekse radio- en
televisie-uitzendingen van de VA
RA bij.
Rond drie uur arriveerde de
leider van de Portugese socialisti
sche partij, minister Mario Soa-
res. Men bracht hem een staande
ovatie, toen hij door enkele tech
nici in het lidht werd gezet en
hij. wijs- en middelvinger van
beide handen gestrekt omhoog,
breed lachend de trappen afliep
naar het podium.
Soares wees erop, dat be*
grootste gevaar voor de jonge
democratie in Portugal van
rechts komt. ..Maar ook tegen de
samen met ons in de regering
zittende communisten zeggen we
dat- we het socialisme willen.
Geen dictatuur, zelfs al is die
extreem links", aldus Soares, die
het Nederlandse volk bedankte
voor de aanhankelijkheid aan de
idealen van de democratie, het
socialisme en het socialistische
internationalisme.
Mario Soares verwacht overi
gens dat er eind maart of begin
april verkiezingen in zijn land
worden gehouden. De definitieve
beslissing daarover valt binnen
enkele weken.
Eerder dan aanvankelijk de be
doeling van de organisatoren
was, vertrok Soares weer uit Ne
derland. Al zaterdag ging hij
weer op huis aan. Reden daar
voor was de bijeenkomst van de
socialistische partij. zondag,
waarop moest worden beslist of
de. partij van Soares in de rege
ring vertegenwoordigd zou blij
ven. In goedingelichle partijkrin.
gen in Lissabon werd zondaga
vond vernomen dat de centrale
partijcommissie heeft besloten in
derdaad in de regering te blijven.
SCHIPHOL: Een hevige rukwind-
heelt zaterdagmiddag op Schiphal
een eenmotorig sportvliegtuig van
de grond getild, waarna het on
dersteboven op het platform be
landde. Hoewel het vliegtuigje,
een Cessna, zeer zwaar is bescha
digd, hebben de twee inzittenden
door de onverwachte 'start en lan
ding' geen verwondingen opgelo
pen.
Ondanks dé sterke wind was het
vliegtuig zonder problemen geland
en naar de hangar getaxied. De
vlieger, tevens eigenaar van het
vliegtuig, en zijn passagier ston
den juist op het punt hun riemen
los te maken, toen het vliegtuig
je door de hevige rukwind zijn
onplezierige 'vlucht' maakte.
MINISTER PRONK: LAND VOLDOET NIET IN
ALLE OPZICHTEN AAN DE VOORWAARDEN
AMSTELVEEN (ANP) Minis
ter drs. J. P. Pronk van ontwik
kelingssamenwerking heeft aan-
CAPACITEIT VAN ACHT NAAR MOGELIJK ZESTIEN MILJOEN M3
VIERDE BEKKEN
IN BRAAKMAN
DAN NODIG
GOES - In de. loop van het voorjaar zal
de watermaatschappij Zuid-West-Ne
derland (WMZ) kunnen beginnen met
een aantal werken, die de waterpro-
duktie uit België èn veilig stellen èn
qua capaciteit verdubbelen. Het gaat
om de afvloeiing van het water in de
Belgische Isahelle- en Zwarte Sluispol-
der en de opvang van dat water ten
zuidwesten van Philippine, vlak aan
de grens. Als gevolg van deze uïtbrei.
ding van de (oppervlakte) waterpro-
duktie voo]1 Zeeuwsch-Vlaande.ren zal
hij de Braakman een vierde spaarbek
ken moeten komen.
WMZ-directeur ir. P. Stoter verwacht,
dat over anderhalf tot twee jaar voor
dat doel twee leidingen 1.30 meter
doorsnee over een afstand van
tweeënhalve kilometer zijn gelegd en
dat dan ook de 'opvang' via een
gemaal en een kom van het water
klaar is, evenals de verbetering van
de heide Belgische polders uit. Nu
haalt de WMZ uit België jaarlijks
ongeveer acht miljoen kubieke meter
oppervlaktewater voor opslag in de
Braakmanbekkens, straks zal die hoe
veelheid tussen 'de dertien en zestien
miljoen kubieke meter liggen. Het zal
evenals dat nu het geval is
voornamelijk voor 'industriële doelein
den' worden gebruikt.
Eind november is er met instem
ming van Den Haag en Brussel een
overeenkomst tussen de WMZ en de
Belgische watermaatschappij gete
kend, die de WMZ het oppervlaktewa
ter uit beide polders garandeert. Tot
nu toe kon het Zeeuwse waterbedrijf
via een jaarlijkse toestemming en
provisorische voorzieningen water op
Belgisch grondgebied onttrekken. „De
overeenkomst die nu is bereikt
legalisering van die toestand mët ver
dubbeling van de produktie loopt
eigenlijk vooruit op een tractaat, dat
tussen Nederland en België in
maak is over de verdieping van het
kanaal Gent-Terneuzen. Het zal later
als aanhangsel bij dat. traktaat wor
den gevoegd", aldus ir. Stoter.
Tevreden
De overeenkomst over het Belgische
water maakt het de WMZ mogelijk de
duurdere oplossing van de watervoor
ziening voor Zeeuwsch-Vlaanderen via
het Biesbosehproject uit te stellen.
„Als we dit niet hadden, zouden we
het water uit de Biesbosch moeten
halen en komt aanzienlijk duurder",
aldus ir. ötoter. „De zaak loopt eigen
lijk al bijna twintig jaar, zé is nu
eindelijk tot tevredenheid opgelost".
Daarbij wees ir. Stoter erop, dat een
en ander mede onderwerp van overleg
werd als gevolg van de plannen om
het waterloopkundig stelsel in het
gebied van de beide polders te verbe
teren. Met die werken wordt nu tege
lijk de waterafvoer gecentraliseerd
naar .een punt, waar de WMZ wil. Een
deel van het water uit het gebied
willen de Belgen benutten voor het
zoet houden van het kanaal Gent-
Terneuzen, een deel kan naar
Zeeuwsch-Vlaanderen gaan. De verbe
tering van het waterloopkundig stelsel
kost ongeveer honderd miljoen francs.
De WMZ betaalt in de kosten voor de
centralisatie van de waterafvoer veer
tig miljoen franc. De andere werken
gemaal, leidingen, opvangkom en
dergelijke vergen een investering
van rond de zes miljoen gulden.
Zorgenkind
lier, waarop de watervoorzie
ning voor Zeeuwsch»Vlaanderen van
België uit in dit geval is opgelost, zou
ir. Stoter graag zien als een voorbeeld
voor de oplossing van 'een tweede
zorgenkind in de waterrelatie met
België": het waterwingebied bij St.-
Jansteen. Het grondwater daar wordt
aangevuld met geïnfiltreerd oppervlak
tewater uit België, uit het gebied ten
zuiden van het waterwinterrein. De
WMZ zou die mogelijkheid van het
Belgische 'achterland' graag voor St.
Jansteen behouden.
Stoter: „Het is jaren goed gegaan. De
WMZ pakte wat ze nodig had. In het
natte seizoen stonden delen van het
Belgische gebied vaak onder water.
België heeft nu een gemaal gemaakt,
voor de afwatering naar het zuiden.
Dat is er al enkele jaren. Daardoor
gaat minder water naar het. noor
den". Hij verwacht, dat dat dis 'toe-
voer' nog kleiner zal worden, als de
Hamelsche en de Gentse Vaart zijn
verbreed, mede in verband met een
betere afwatering.
De WMZ krijgt een natuurlijk grond
water uit St.-Jansteen jaarlijks onge
veer anderhalf miljoen kubieke meter
water en aan geïnfiltreerd water uit
het Belgische gebied ongeveer twee
miljoen kubieke meter per jaar. Sto
ter: „De WMZ zou die capaciteit
graag handhaven, we zouden daarvoor
water moeten kunnen blijven onttrek
ken uit het gebied tussen Sint-Jan-
steen en de Expresweg. Het wingebied
St. Jansteen is voor de WMZ bijzon
der belangrijk in bijzondere omstan
digheden, als er bijvoorbeeld iets zo
Zie slot pagina 4 kolom 1
gekondigd, dat de ontwikkelings
hulp aan Indonesië wordt ver
minderd. Het land zou net als
Chili niet in alle opzichten vol
doen aan de door de Nederland
se regering gestelde voorwaar
den inzake de hulpverlening.
Overigens wilde de minister in het
openbaar geen andere namen van lan
den noemen die op basis van de
voorwaarden een reductie of een stop
zetting zullen merken van de hulp.
„De keuze is niet gebaseerd op het
politieke systeem van het betrokken
land. maar we! op het beleid dat daar
wordt gevoerd." De minister deed die
mededelingen zaterdagmiddag op een
in Amstelveen gehouden manifestatie
over ontwikkelingssamenwerking. De
zogenaamde 'wereldmarktdag' werd
georganiseerd door de Amstelveen se
beraadsgroep voor ontwikkelingssa
menwerking, waarin naast alle in Am
stelveen opererende organisaties op
het gebied van de ontwikkelingssa
menwerking onder meer ook het ge
meentebestuur is vertegenwoordigd.
Suriname
Over óe voorwaarden zei de heer
Pronk dat de hulp vooral moest gaan
naar de armste landen dit met een
groot betalingstekort kampen en een
beleid voeren ten gunste van de
minstbedeelden in het land. Minister
Pronk vond dat de regering van Suri-
neme waarheen hij zondag is vertrok
ken, meer de nadruk moet leggen op
de werkgelegenheidsproblematiek.
Ook zou men meer greep op de
buitenlandse ondernemingen moeien
krijgen. Nederland zou Surineme in
dat opzicht wel willen helpen.
Minister Pronk wil de Nederlandse
hulp aan de voormalige Portugese
Zie slot pagina 3 kolom 2)
