PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KABINET: OMBUDSMAN
VOLGEND JAAR INVOEREN
P2C
Meer geld voor
militairen
„Geen diensten weghalen uit, maar
concentreren in Zeeuwsch-Vlaanderen"
Wetsontwerp naar Raad yan State
ALGERIJE WAARSCHUWT
VOOR CONFRONTATIE
HELMO BOETIEK
Rechtspositie van
pleegouders
wordt verbeterd
Industrielanden moeten samenwerken met olielanden"
HUISVESTING
AMBTENAREN IS
GEEN PROBLEEM
Ouderwets en
achterhaald
218e jaargang no. 21
Zaterdag 25 januari 1975
OVERHEMDEN
(Van onze parlementarie redactie)
DEN HAAG Het kabinet heeft vrijdag besloten om een wets
ontwerp, waarin een nationale „commissaris van onderzoek" (om
budsman) wordt voorgesteld, naar de Raad van State te sturen.
Het ligt in het voornemen om de bevolking vanaf volgend jaar de
mogelijkheid te bieden beklag in te dienen over het optreden van
overheidsorganen
Naar verluidt zijn voor de instelling
van een wettelijke ombudsman echter
nop zoveel technische en juridische
problemen op te lossen, dat het nop
wel langer dan een jaar kan duren
voordat de zaak geregeld is. De Raad
van State, het voorname adviesorgaan
van de regering voor juridische kwes
ties, gaat het ontwerp van wet nu
bestuderen. Premier Den Uyl, die dit
vrijdagavond na afloop van het weke
lijkse kabinetsberaad vertelde, wees
erop dat de ombudsman een onafhan
kelijke figuur zal worden. De andere
mogelijkheid, een ombudsman die op
treedt als een verlengstuk van het
parlement, is dus niet gekozen.
De ombudsman krijgt een bureau
op of nabij het Binnenhof in Den
Haag. Daar kan hij alle mogelijke
vertegenwoordigers van de overheid
tot en met de ministers, ondervragen.
De Kroon benoemt hem op voor
dracht van de tweede kamer. Substi-
fuut-ombudslieden gaan hem assiste
ren, aldus drs. Den Uyl.
Overijssel
_j minister-president betreurt het
t de provincie Overijssel tegen het'
DEN HAAG (ANP) De rechtsposi
tie van pleegouders wordt verbeterd.
Daartoe is een wetsontwerp voorbe
reid, dat vrijdag de goedkeuring kreeg
van de ministerraad en waarover thans
advies gevraagd zal worden aan de
Raad van State alvorens liet bij de
tweede kamer wordt ingediend.
Premier Den Uyl maakte op zijn we
kelijkse persconferentie enkele bijzon
derheden van het wetsontwerp bekend:
in de plaats van de eis bij adoptie,
dat de vader en de moeder van een
te adopteren kind beiden meerderjarig
zijn, komt de voorwaarde dat de moe
der van het kind, als ze nog minder
jarig is, minstens zestien jaar 'oud is;
de eis van de meerderjarigheid van de
vader komt te vervallen;
e op het ogenblik is voor adoptie no
dig dat heide echtgenoten gezamenlijk
het-te adopteren kind ten minste een
jaar hebben verzorgd en opgevoed;
het wetsontwerp wil adoptie mogelijk
maken ook als een der echtgenoten
binnen dat jaar is overleden;
De rechtspositie van de pleegouders
wordt in een aantal opzichten verbe
terd. Zo kunnen volgens het wetsont
werp de pleegouders als ze het kind
ten minste een jaar in hun gezin heb
ben verzorgd en opgevoed, zich ver
zetten egen een terughalen van het
kind door de eigen ouders of de voogd,
waarbij er een mogelijkheid is de zaak
aan de kinderrechter voor te leggen.
Nieuws uit Zeeland op pagi
na 2,4, 5,6, 7, 9,11;
Binnen- en buitenland op pa
gina 1,3,13,29;
Sport op pagina 24, 25;
Radio en tv op pagina 27;
Beurs en economie op pagi
na 29.
En in de
zaterdagkrant
Pag. 17. Voor de interview-serie
'Inter' sprak Jan Jansen
met de antiquair-Ab Ver-
liage uit Groede.
Pag. 18. Abortus in Groedegeen
industrie maar hulpver
lening;
Stemmen uit de Kerken.
Pag. 19. Letterkundige Kroniek
van Hans Warren;
Het werk van Paul Ci
troen.
Pag. 21. Met windmolens vechten
tegen energietekort;
Vlotvaarders zijn weer
thuis;
Amerikaanse is langst le
vende met een ruilhart.
Pag. 23. Poppraet;
Schaken, dammen, brid
ge.
advies van de regering in, openbaar
heid van bestuur zal invoeren. De
regering werkt momenteel nog aan
een wetsontwerp dat zulke openbaar
heid landelijk wil invoeren. Het is,
aldus de premier, echter heslist niet
de bedoeling alles openbaar te ma
ken.
Er komt een. stelsel van „genor
meerde uitzonderingen", waarbij het
algemeen belang een grote rol zal
spelen. De actie van de provincie
Overijssel zal bij het bestuur tot
moeilijkheden leiden, omdat niet vast
staat wat wel en wat niet aan de
publiciteit kan worden vrijgegeven.
Vooral bij contacten tussen de provin
ciale en de centrale overheid („Den
Haag") zal dit tot verwarring leiden,
aldus de premier,
Geldboetes
De ministerraad heeft gisteren ook
ingestemd met een ontwerp van wet
dat het mogelijk maakt om meer
vrijheidsstraffen via een geldboete af
te doen. Onder meer wordt de beta
ling van boetes in termijnen moge
lijk.
Het kabinet besloot gisteren om het
wetsontwerp Stuyt-Van Agt, dat in de
tijd van het kabinet-Biesheuvel werd
ingediend om het abortusprobleem
wettelijk te herzien, in te trekken. Dit
op verzoek van de christen-democra
ten die deze week het initiatiefvoor
stel Van Schalk (kvp)-van Leeuwen
bij de tweede kamer indienden,
waarin zij een aangepaste visie op de
abortus verdediging.
CASABLANCA (Marokko): Brand
weerlieden en redders zoeken in
de puinhopen van een flatgebouw
van vier verdiepingen, dat donder
dag plotseling instortte. naar
slachtoffers. Vrijdag waren reeds
9 doden en elf gewonden uit het
puin gehaald; over de kansen dat
nog levenden gevonden zouden
worden was men pessimistisch.
ALGIERS (RTR) Algerije heeft de geïndustrialiseerde landen
vrijdag gewaarschuwd niet aan te sturen op een confrontatie met
de olie-exporterende landen, maar samen te werken bij de opbouw
van een rechtvaardiger wereld. De Algerijnse minister van buiten
landse zaken Abdelaziz Bouteflika deed deze oproep tijdens de
openingszitting van de Opev in Algiers. Hij verweet de rijke lan
den „een ongekend felle campagne te voeren om onze landen alle
schuld te geven voor alle kwalen van de wereld van vandaag".
Het feit dat voor het eerste niet alleen
de ministers van olie-zaken en van fi
nanciën, maar ook de ministers van
buitenlandse zaken deelnemen aan
OPEC-vergadering was volgens hem
een teken dat aangeeft hoe groot
hoe dringend de problemen zijn.
vergadering is belegd op uitnodiging
van de Algerijnse president Boume-
dienne teneinde een strategie uit
stippelen voor het komende overleg
met de olieverbruikende landen, die
hun olierekening sinds oktober 1973
hebben zien vervijfvoudigen.
Vele jaren lang hebben de geïndustri
aliseerde landen de 'landen van de
derde wereld geplunderd en uitgebuit,
en zo verkregen zij een groot deel van
hun welvaart. En nu proberen ze de
OPEC-landen in diskrediet te brengen,
die ze afschilderen als tirannen". Hij
keerde zich tegen de dreiging met mi
litair ingrijpen in de OPEC-landen. De
rijke landen, aldus Bouteflika, 'probe
ren de verhoudingen te schoeien op ba
sis van militaire macht, wat ze altijd
al gedaan hebben in hun betrekkingen
met de derde wereld'.
Hij bestreed dat de hoge olieprijzen
verantwoordelijk zouden zijn voor de
economische recessie in de rijke lan
den. De stijging van de energieprijzen
Zie slot pagina 3 kolom 6)
LONDEN Bij een botsing tus
sen twee treinen in de buurt van
het Britse Bushey (Hertfordshire)
niet ver van Londen, is donder
dagavond- één persoon om het le
ven gekomen, terwijl 30 mensen
werden gewond. Eén van de trein
stellen op een 15 meter hoog
talud hangen, maar het andere
WEDDE OP PEIL MINIMUMJEUGDLOON
DEN HAAG (ANP) Het kabi
net heeft besloten de wedde van
dienstplichtigen die voor eerste
oefening in dienst zijn in één
keer te verhogen tot het peil van
het netto-besteedbaar minimum
jeugdloon. Aanvankelijk was het
de bedoeling de wedde in fasen
op dat peil te brengen. De sala
rissen voor het gehele overheids
personeel worden nu echter per
1 januari 1975 zodanig ver
hoogd, dat optrekking van de
wedde tot het peil van het be
steedbaar minimum-jeugdloon
in één stap haalbaar bleek.
Daarom is besloten van een gefaseer
de optrekking af te zien. Met de op
trekking van de wedde is dit jaar voor
defensie een bedrag van ongeveer 10
miljoen gulden extra gemoeid.
De wedde-verhoging wordt met terug
werkende kracht per 1 januari j.l. in
gevoerd. De maatregel houdt in, dat
elke dienstplichtig soldaat een wedde
krijgt van bruto f 737,tegenover
f 657,op dit moment. Na aftrek van
premie aow en loonbelasting houdt de
dienstplichtige soldaat in de nieuwe
situatie een netto besteedbaar bedrag
over van f 670,Momenteel is dit
f 594—,
De Vereniging van Dienstplichtige Mi
litairen (WDM) is zeer tevreden over
het kabinetsbesluit. „Sinds 1966 toen
een dienstplichtig soldaat nog met 55
gulden per maand naar huis ging heb
ben we steeds op weddeverhoging ge
hamerd. En vandaag is de wedde 12
keer zo hoog als negen jaar geleden.
Dat betekent dat onze visie dat wed
de niet moet worden beschouwd als
zakgeld maar als loon ingang heeft
gevonden, kennelijk ook bij dit kabi
net", aldus de WDM-woordvoerder.
WINTER NOG
WARM
(Van onze weerkundige medewer
ker)
De pruimebomen in het zuiden
van het land zijn gaan bloeien,
hetgeen normaal is voor begin
april Een wonder is het eigenlijk
niet gezien de nog steeds gemid
deld zeer hoge temperatuur van
deze winter.
Het etmaalgemiddelde in De
Bilt ligt nog op een niveau waar
mee deze winter nog bij de kop
groep van de drie warmste win
ters over de laatste 250 jaar ligt.
Er kan in enkele dagen veel ver
anderen, maar vandaag zijn er
nog geen aanwijzingen die op een
koude laatste januari-week wij-
zen.
Depressies van formaat blijven
snel over de oceaan richting
Scandinavië en IVest-Europa trek
ken, met als gevolg een onbesten
dig weekeinde met regen en op
nieuw veel wind. De temperatuur
kan later achter een depressie
weer iets dalen maar er zit nog
geen winterkou in de lucht.
VOORZITTER F. DE VOS ZEEUWS-VLAAMSE KVK AAN OVERHEID:
TERNEUZEN De voorzitter
van de Zeeuws-VIaamse Kamer
van Koophandel, de heer F. de
Vos, vindt het bevreemdend dat
de overheid haar diensten weg
haalt uit Zeeuwsch-Vlaanderen
en concentreert aan de overzijde
van de Westerschelde.
„Op deze wijze wordt er geknabbeld
aan de werkgelegenheid in de dien
stensector. Als er dan toch geconcen
treerd moet worden, laat dat dan
eens in Zeeuwsch-Vlaanderen gebeu
ren; de woningvoorraad lijkt wel vol-,
doende om de ambtenaren te kunnen
huisvesten. Ik betreur het ook dat de1
overheid op deze manier eraan mee
werkt om ons gebied langzaam leeg
te zuigen", zei hij vrijdagmorgen in
zijn jaarrede.
Als voorbeelden van overheidsdiensten
die uii/t Zeeuwsch-Vlaanderen naar
Midden-Zeeland zijn vertrokken noem
de de kamervoorzitter de provinciale
waterstaat, die voor een belangrijk
deel is verplaatst naar Middelburg, en
de inspeotie van de invoerrechten en
accijnzen, samengevoegd met die in
Vlissingen. „Nu wordt er door rijks
waterstaat gestudeerd op plannen om
al haar diensten, dus ook die uit ons
gebied, samen te trekken in Middel
burg", aldus de heer De Vos.
Sprekend over de Zeeuwsvlaamse
werkgelegenheid, maakte hij melding
van een arbeidsreserve voor mannen
over '74 van 3,9 procent van de be
roepsbevolking, tegen respectievelijk
4,2 en 5,6 procent over de jaren 1973
5n 1972, „De situatie was aan het eind
van 1974 voor de mannelijke beroeps
bevolking niet ongunstiger dan zulks
eind 1973 het geval was. De verwach
tingen voor 1975 zijn echter minder
gunstig", meende de kamervoorzitter.
Hij vindt een 'versteviging van het
industriële draagvlak meer dan ooit
gewenst': „Uitbreidingen, die bij het
bedrijfsleven in plan aanwezig zijn,
dreigen te worden vertraagd of stop
gezet. Daarom zou ik nogmaals willen
pleiten, juist nu, door wederinvoering
van de investeringspremieregeling, een
stimulans te geven om tot versterking
van dat industrieel draagvlak te ko
men". De heer De Vos ziet voorts met
belangstelling uit naar overheidsmaat
regelen om het vestigingsklimaat- in
gebieden langs de Belgische grens te
verbeteren, zoals de minister V3n eco
nomische zaken de tweede kamer on
langs heeft beloofd.
Als factoren waaraan het bedrijfsle
ven 'thans meer dan ooit behoefte
heeft om weer moed te putten voor
een vruchtbare verdere ontwikkeling'
noemde de heer De Vos: een verbete
ring van de marges, stimulering aan
de investeringszijde, verbetering van
het ïnvesterings- en ondernemingskli
maat en een acceptabel milieube
leid.
Hij liet zich kritisch uit ten
van het indexeringsmechanisme, zoals
dat praktisch in het hele bedrijfsleven
is ingeburgerd. „Door dit mechanisme
blijft schijnbaar de koopkracht te al-
vaar van dit systeem is echter
in het feit dat wij door de automati
sche aanpassing de inflatie als een
normaal verschijnsel accepteren met
een geautomatiseerd antwoord. Dat
door dit automatisme de inflanespi-
raal blijvend gevoed en versterkt
wordt is echter onmiskenbaar", aldus
de kamervoorzitter, die opriep tot
bezinning op het systeem. „Wij kun
nen, meen ik, lering trekken int de
recente ontwikkelingen bij twee buur
landen. Duitsland, waar men geen in
dexering kent en ook niet wenst, be
hoorde in 1974 tot de landen met de
laagste inflatie. Er zijn in Duitsland
ook geen prijsmaatregelen. In België
daarentegen, waar bij elke 2 procent
prijsindexering aangepast- wordt, zijn
in 1974 de Ionen met bijna 18 procent-
door het index-
Volgens de heer De Vos heeft Neder
land nade oorlog steeds een actief
conjunctuurbeleid gevoerd, maar is
een goed inflatiebei eid nog steeds niet
van de grond gekomen. „En het staat
vast, dat juist de inflatie de grootste
bedreiging vormt voor onze economie.
Slechts door matiging in het loonbe-
leiö. gekoppeld aan verlaging van de
belastingdruk, zal inflatie kunnen wor
den ingedamd", is zijn standpunt. Als
'tweede ontwikkeling die ons zoi
moet baren' noemde de kamervoorzit
ter de hoogte van het minimumloon,
op zichzelf een onmiskenbaar goed
sociaal gegeven. „Met de hoogte ervan
kan men echter niet willekeurig om
springen. Reeds nu dreigt het niveau
der minimumlonen de loonschalen
van vooral loonintensieve bedrijfstak
ken omhoog te stuwen. Verder teke
nen zich in andere bedrijfstakken uit
stralingseffecten af naar hogere loon-
groepen, die ook een in de hoogte
stuwende werking hebben. Dat concur-
(Zie slot pagina 7 kolom 5)
fjarilijn
;:eworden dat n.L.b-r Van
I Doorn bereid is toeatem-
I ming te geven om de FM-
kanalen van de AM-zendera
te ontkoppelen, zodat de mogelijkheid
van een nieuwe radiozender ontstaat.
Wel wil de minister eerst weten hoe
de omroepen deze zender gaan 'Invul
len' en pas dan neemt hij zijn defini
tieve beslissing. Het NOS-bestuur zou
gisteren over dit invullen vergaderen,
maar heeft een beslissing uitgesteld
omdat de personeelsraad van de NOS
inmiddels een reeks bezwaren tegen
de ontkoppeling van de zenders heeft
ontwikkeld. De gedachten van de om
roeporganisaties gaan in de richting
van een zender klassieke muziek: een
middengolf zou worden vrijgemaakt
voor Hilversum IV en die zou dan
voor tachtig procent klassieke muziek
uitzenden- Voorlopig zou dit Hilver
sum IV van zeven uur 's morgens tot
vijf uur 's middags in de lucht zijn:
de ontvangst op de middengolf 'AM)
is 's avonds namelijk slecht. Dit alles
klinkt nogal vernieuwend voor Neder
landse omroepbegrippen. maar bij
nadere overweging is het dat aller
minst. Het is een ouderwets en achter
haald voorstel.
Deze affaire is sinds een klein Jaar
aan de orde. In april van het vorig
jaar bracht een werkgroep waar
van overigens slechts weinigen het be
staan kenden een rapport aan de
minister uit ter voorbereiding van de
internationale conferentie voor de ver
deling van de lange- en de middengolf
band. In dat rapport werd de ontkop
peling van de AM- en FM-zenders
voorgesteld, een punt dat strikt geno
men niet zo veel had te maken met
de bewuste internationale conferentie:
het ging meer om een binnenlands
omroep-politiek probleem. Een ont
koppeling kan na
melijk op elk ge
wenst tijdstip tot
stand worden ge
bracht: het kost
geen enkel kanaal
meer, maar betekent uitsluitend dat
de Nederlandse AM- en FM-zenders
gescheiden gaan uitzenden. In de loop
van de zomer kwam het bewuste rap
port naar buiten en vanaf dat moment
was de ontkoppeling een openbaar dis
cussiepunt. In juli werd het in het
NOS-bestuur behandeld en bij die ge
legenheid kwam het plan op tafel dat
deze week opnieuw de aandacht
vroeg, zij het dat het ditmaal meer
tot in details was uitgewerkt.
Waarom nu moet het voorstel de
kwalificatie 'ouderwets' meekrij
gen? Omdat het uitgaat van de ouder
wetse opvatting, kenmerkend voor de
Nederlandse omroepbestuurders, dat
de beste zenders dienen te worden ge
reserveerd voor htm wat dan heet
'totaalprogramma'. Met andere
woorden: de FM-kanalen moeten ter
beschikking komen voor dit totaalpro
gramma, terwijl de veel moeilijker te
ontvangen middengolfzenders als 'af-
dankers' dienen voor de klassieke mu
ziek en de pop. Objectief gesproken
zou het echter precies omgekeerd moe
ten zijn: de zenders voor klassiek en
pop behoren FM te wezen, FM-kanalen
leveren een veel betere geluidskwali
teit dan AM en zijn in de avonduren
goed te ontvangen. Bovendien maakt
'klassiek' intensief gebruik van gram
mofoonplaten en die zijn stereo, een
effect dat op AM verloren gaat. Trou
wens. een zender klassieke muziek
die om vijf uur 's middags sluit heeft
voor de gemiddelde liefhebber van de
ze categorie muziek weinig zin: hij zal
bij voorkeur 's avonds willen luiste
ren, in stereo. Maar nee, in de avond
uren worden de FM-zenders belegd
met totaal-programma's van de om
roepen. uitzendingen die echter blij
kens de luister-onderzoeken heel laag
worden gewaardeerd.
De omroepen doen hier voorstellen
vanuit een achterhaalde gedach-
tengang, ze komen met deelmaatrege-
len, die niet zijn gebaseerd op de be
langen van de luisteraars. De tijd is
namelijk aangebroken voor een gron
dige herstructurering van het Hilver-
sumse radio-wezen, waarbij voor het
publiek een heldere en doorzichtige
situatie ontstaat. Destijds heeft de
omroepsocioloog Hendriks hij is
hoofd van het kijk- en luisteronder
zoek van de NOS voor deze her
structurering een aantal attractieve en
zeker nader te overwegen voorstellen
gedaan. Hij wilde een Hilversum I
(AM) voor lichte muziek, ook te ont
vangen door automobilisten, een Hil
versum II (zowel AM als FM) voor
een 'familiaal' programma, een Hil
versum III eveneens AM en FMvoor
informatie en cultuur, tenslotte Hil
versum IV (FM) voor klassieke mu
ziek. In deze opzet zou de keuzemoge
lijkheid voor de luisteraar groot zijn,
terwijl de omroeporganisaties toch
volledig aan hun trek zouden komen
met eigen 'geprofileerde' programma's.
Maar zij voelden er niets voor en he
ten het rapport-Hendriks in de kast
verdwijnen. Ze gaan liever door op
de ouderwetse manier, ook al zou me
mand meer naar hun programma's
luisteren.
Dank zij de personeelsraad van de
NOS is nu de behandeling van het
ontkoppelingsvoorstel nog weer even
uitgesteld. Deze raad heeft een reeks
verstandige opmerkingen gemaakt en
sloeg de spijker op de kop. Hij stelde
onder meer dat het huidige program
ma-pakket in de radio onoverzichtelijk
en zonder enige coördinatie wordt ge
presenteerd. Verder betoogde de raad
dat aan het ontkoppelingsvoorstel geen
behoorlijk 'behoefte'-onderzoek onder
de luisteraars is voorafgegaan, even-
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
