PROVINCIALE ZEEUWSE COUR»: T
KLM OVERLEGT
RECHTSTREEKS
MET DE PANAM
Begin aanleg van nieuw dijklichaam
achterlangs Vlissingse boulevards
Minder geld van
EEG-landen in
noodfonds VN
KAMER HEEFT KRITIEK
OP MINISTER VORRINK
de krant
van zeeland
Amin laat Britse
vorstin weten dat
hij op bezoek komt
Duitsland wil niet meedoen
218e jaargang no. 19
Donderdag 23 januari 1975
POOLOVEREENKOMST NEW VORK-AMSTERDAM?
LONDEN (RTR) President Idi
Amin van Oeganda heeft koningin
Elizabeth van Engeland doen we
ten. dat hi,j in augustus naar
Engeland zal gaan om de bevrij
dingsbewegingen in dat land van
advies te dienen, zo beeft radio.
Oeganda "ingeroepen in een uit
zending die in Londen is opgevan
gen.
In een boodschap aan koningin
Elizabeth zei de Oegandese presi
dent, dat hij thans reeds zijn
bezoek aankondigt teneinde haar
ruimschoots de tijd te geven re
gelingen te laten treffen voor een
'comfortabel verblijf van mij in
uw land'.
Amin zegt verder, dat hij alle
delen van het Verenigd Konink
rijk wil bezoeken, met inbegrip
van Schotland, Wales en Noord-
lerland. „Ik zou gaarne van de
gelegenheid gebruik maken om
die volken te spreken, die strij
den voor zelfbeschikking en onaf
hankelijkheid van uw politiek en
economisch stelsel", aldus Amin
volgens radio-Oeganda.
Miljoenenbraiid
in Mmuiden
IJMUIDEN (ANP) Twee fabrieks
hallen en liet magazijn van Edivo, fa.
brlelc van dierenvoedsel aan de strand
weg te IJmuiden zijn woensdagavond
afgebrand. Van liet bedrijf waar onge
veer 250 mensen in dricploegenstclsel
werken, bleven slechts bet kantoor en
het laboratorium behouden. De schade
bedraagt enkele miljoenen. De oorzaak
van de brand is nog niet bekend.
De brand is volgens de politie begon
nen in het magazijn van het bedrijf
dat een onderdeel is van Quaker Oats
NV. Er werd o.a. Flora (voor honden)
en Catty vervaardigd.
Orkesten
Minister Van Doorn (erm) komt
met een nieuw beleid voor he
orkestenbestel (pag. 3).
IRA
In Londen heeft men goede hoop
dat het Ierse republikeinse leger
een nieuw staalct-het-vuren in
acht zal nemen (pag. 3),
Smokkel
West-Duitsland wil de smokkel
van soft en hard drugs vanuit Ne
derland harder aanpakken (pag.
Chaos
Inbrekers richtten een geweldige
chaos aan in het Gronings stad
huis (pag. 11).
Nieuws uit Zeeland op de pa
gina's 2, 4, 5, 7 en 9;
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 11;
Sport op pagina 13;
Radio en televisie op pagina
15;
Financieel nieuws op pagina
17.
("Van onze vei'keersredacteur)
DEN HAAG Op verzoek van de KLM zullen vandaag en mor
gen in New York rechtstreekse onderhandelingen worden gevoerd
met de directie van Pan American. In Den Haag doen berichten de
ronde dat de KLM bereid zou zijn tot een poolovereenkomst met
Pan American voor het verkeer tussen voornamelijk New York en
Amsterdam.
Woordvoerders van zowel de KLM
als Pan American wilden hierover niet
meer zeggen dan dat de besprekingen
zullen worden gehouden met als on
derwerp de capaciteit van beide maat
schappijen. De KLM-delegatie staat
onder leiding van dr. H. A. Wassen-
bergh, die van PanAm onder vice-
president Walstrip. Dr. Wassenbergh
leidde ook de deelnemers van KLM-
zijde aan de besprekingen op rege
ringsniveau, die in november in Den
Haag en in december in Washington
zijn gehouden.
Aanstaande maandag zullen, zoals
gemeld, in Den Haag voor de derde
keer besprekingen op regeringsniveau
beginnen. In Den Haag werd de ver
wachting uitgesproken dat beide par
tijen bereid zullen zijn tot een soepele
houding. Bij de onderhandelingen in
New York zal dr. Wassenbergh van
avond de Rijksluchtvaartdienst in Den
Haag op de hoogte brengen van de
resultaten van de e erste-da gb e sprekrn-
gen aldaar, zodat minister Westerterp
de stand van zaken vrijdag in het
kabinetsberaad ter sprake kan bren
gen.
De onderhandelingen eind vorig
jaar op regeringsniveau hebben niet
tot het door de Amerikanen gewenste
resultaat geleid, ook al verklaarde de'
KLM zic'n in de eerste gespreksronde
al bereid de capaciteit met 25 procent
en het aantal vluchten naar de VS
met tien procent te verminderen
m.i.v. 1 december. Op dezelfde datum
staakte PanAm eigener beweging de
dienst B os ton-Ams terdam-B erb j n
Wat de Amerikaanse onderhande
lingsdelegatie trachtte te hereiken, zo
deelde enige tijd geleden KLM-presi
dent Orlandini mee, komt voor de
KLM neer op een zeer groot omzet
verlies een onaanvaardbare aderla
ting die vooral het gevolg is van
PanAms minder goede werving op de
thuismarkt.
Van Nederlandse kant is.er steeds
de nadruk op gelegd dat de KLM tot
zo'n capaciteitsvermindering niet kan
worden verplicht op grond van de
luchtvaartovereen'komst tussen Neder
land en de VS. Ook heeft de KLM
geweigerd te voldoen aan de eis van
de Amerikaanse raad voor de burger
luchtvaart, het ontwerp voor de ko
mende zomerdienst over te leggen. In
Brussel hesprak minister Van der
Stoel de zaak rechtstreeks met minis
ter Kissinger.
Geografische
standen
PLAAT VAN PIERRE KARTNER
KOMT VOORLOPIG NIET UIT
DEN HAAG (ANP) De grammofoonplaat met het carnavalslied van Vader
Abraham (Pierre Kartner) 'Wat "doen wij met die Arabieren' zal voorlopig niet
uitkomen. Dat heeft een woordvoerder van de grammofoonplatenmaatschappij
Dureco namens de directie van het bedrijf woensdagavond meegedeeld. De di
rectie is momenteel in Frankrijk. De order de plaat niet te laten uitkomen, is
woensdagavond telegrafisch gegeven.
THAMESFORD Canada- George
Fields, een Canadese boer. staat
hier temidden van politiemannen
met op zijn arm zijn 4-jarig zoon
tje David en achter hem zijn 11-
jarige zoon Donald. Donald, David
en hun zusje Kim van 7 jaar wa
ren even tevoren vrijgelaten door
een gewapende man. die hen sa
men met de 12-jarige Robert ge
gijzeld had gehouden in hun boer
derij. De overvaller liet de drie
kinderen vrij na een smeekbede
van vader Fields, De man vertrok
daarop met 10.000 dollar losgeld,
de 12-jarige Robert, een vriend en
een vriendin van hem. Hij beloof
de Robert vrij te laten zodra hij
voldoende vóorsprong op de poli
tie zou hebben.
INTERPELLATIE WIEGEL
DEN HAAG (ANP) VVD-fractie-
voorzitter Wiegel zal premier Den Uyl
donderdag 30 januari interpelleren
over de werkloosheid en de daartegen
te nemen maatregelen. De tweede ka
mer heeft dit woensdag besloten.
BRUSSEL De ontwikkelingslanden die het zwaarst door de
oliecrisis zijn getroffen krijgen nog 100 miljoen dollar van de Eu
ropese Gemeenschap om hun meest noodzakelijke importen te
kunnen betalen. Maar de moeizaam op 500 miljoen dollar vastge
stelde EEG-bijdrage aan het speciale noodfonds van de Verenigde
Naties voor hun problemen is in de afgelopen nacht in het beraad
van de negen ministers voor ontwikkelingszaken toch beknot.
Immers, omdat de Duitsers botweg
bleven weigeren meer te betalen, mo
gen allerlei nationale hulpverleningen
aan deze getroffen landen nu in het
MILIEUWETTEN LATEN OP ZICH WACHTEN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Opnieuw heeft de tweede kamer bij de behandeling
van de milieubegroting ernstige kritiek geuit op minister Irene
Vorrink. Evenals een jaar geleden hadden vele kamerleden bezwaren
tegen het lang uitblijven van milieuwetten (afvalstoffen, bodembe
scherming, geluidshinder en wijziging van de hinderwet), die in
1974 al hadden moeten worden ingediend. Meer dan vorig jaar be
steedde de kamer echter ook aandacht aan de vraag wat er zal ge
beuren als de bovengenoemde wetten te zijner tijd van kracht zijn.
D'66-fractieleider Jan Terlouw voor
zag dat de situatie dan zeer versnip
perd zal zijn. Hij pleitte voor een
soort grondwet voor het milieubeheer.
Deze „grondwet" zou een algemene
toets moeten worden voor het milieu
aspect van alle overheidsbeslissingen.
Ook lagere overheden zouden gebon
den moeten worden aan algemene I
maatstaven. Terlouw wil met zijn idee I
de verdeling van de bevoegdheden
doorzichtig maken. Volgens de D'66'er
ontbreekt het op het ogenblik vooral
aan het laatste. I
De drie christen-democratische par
tijen pleitten bij monde van de CHU-
'er Van Leyenhorst en de KVP'er
Hutschemaekers voor het maken van
een raamwet. Hierin moet op korte
termijn orde worden geschapen in de
stelsels van vergunningen, heffingen
en beroepsmogelijkheden. De verant
woordelijkheden van alle bij het mi
lieubeleid betrokken organen moeten
in deze kaderwet worden vastge
legd.
Kritiek kwam ook op de onduide
lijkheid die volgens de kamer waar
te nemen is bij de verhouding tussen
milieubehoud en het sociaal-economi
sche structuurbeleid. Volgens de VVD
sluit een economische groei een goed
milieu niet uit. Mr. Jurgens van de
PPR signaleerde op dit punt wel een
kabinetsbeleid, maar noemde het
„hoogst onduidelijk". De visie van de
minister op dit punt werd door hel
AR-lid Van Houwelingen „erg sum
mier en simplistisch" genoemd. De
PvdA twijfelde eraan of de minister
op dit ogenblik, voldoende milieuvrien
delijke eisen kan en mag stellen br
de besluiten over bedrijfsvestigin
gen.
Vooral de progressieve partijer
toonden zich blij met de milieuvrien
delijkheid van het kabinet-Den Uyl
dat met name tot uiting is gekomer
in beslissingen over kwesties als de
Oosterschelde en de Dollard. De chris
ten-democraten merkten echter op dal
het hun niet duidelijk is hoe zwaar
het woord van minister Vorrink in
(Zie slot pagina 3 kolom 7)
totaal van de 500 miljoen dollars
worden meegerekend. Dit wil zeggen
dat landen zoals Nederland, die uit
hun eigen begrotingen nu hun bijdra
ge ter voorkoming van massaal ster
ven zullen opvoeren, uiteindelijk de
rekening betalen die bijvoorbeeld de
Bondsrepubliek niet wenst te accepte
ren. Het betekent tevens dat de (over
igens niet zo grote) bijdrage van
landen als Italië en Luxemburg wordt
beperkt, aangezien daar volgens de
natzionale wetten slechts via de EEG
en het speciale VN-noodfonds kan
worden bijgedragen.
Geen wonder dus dat een teleurge
stelde minister Jan Pronk moest vast
stellen dat ook dit debat over de
ontwikkelingshulp de geloofwaardig
heid van de Europese Gemeenschap in
de Derde Wereld niet heeft vergroot.
Hoewel die er misschien ook niet bij
heeft verloren omdat tenslotte toch
dat hele bedrag van 500 miljoen dol
lar langs boekhoudkundige omwegen
wordt gehaald.Want als het totaal van
de eerste bijdrage in oktober van 150
miljoen dollar, het tweede gedeelte
van nu 100 mrijoen dollar, de speciale
voedselhulp van de EEG tussen juni
1.974 en juni 1975 en de rechtstreekse
bilaterale hulp minder is dan 500
miljoen dollar zal dit via een speciale
EEG-begroting worden aangevuld.
De Duitse ontwikkelingsminister
Egon Bahr (bewindsman van een zeer
rijk land dat grofweg een derde moet
betalen van alles dat EEG-hulp heet)
heeft zijn collega's, aldus Pronk, zeer
onder druk gezet De Nederlander:
„Het was slikken of stikken".
Vandaar dat iedereen ten slotte ei
genlijk nog blij was met de 100
miljoen die nu op tafel zijn gekomen,
zelfs al is dit aanmerkelijk minder
dan het restant van 350 miljoen dol
lar dat de voortvarendste hulpverle
ners ineens klaar wilden leggen.
WERK MOET VOOR EIND 1975 GEREED KOMEN:
RECONSTRUCTIE VAN
RESTERENDE OPRITTEN
VLISSINGEN Over ongeveer
veertien dagen wordt gestart
met de aanleg van de nieuwe zee
wering achterlangs de boule
vards Evertsen en Bankert in
Vlissingen, bij het 'beginpunt' de
oprit van de President Roose-
veltlaan in de richting van het
Wooldhuis. Vanaf dit beginpunt
eerder werd al op enkele tus
senliggende gedeelten zand ge
stort zal in de komende maan-1
den de achterzijde van de boule
vards over de volle lengte tot
aan de Glasisstraat achter de I
oprit van de Coosje Busken-
straat op de vereiste Delta
hoogte worden gebracht.
De hoogte van het nieuwe dijklichaam
wordt negen meter boven NAP. Het
profiel van de bestaande boulevards
komt op verschillende plaatsen tot
niet meer dan acht meter boven
NAP.
Het gehele werk komt naar verwacht
nog in het komende najaar gereed.
Dat tijdstip stemt overeen met het
bestek dat een werkperiode van vijf
tien maanden vermeldt.
Vanaf augustus van het vorig jaar,
toen met het werk werd begonnen,
zijn vooral de grote en kleine spuiboe-
zem grotendeels met zand volgespoten
en konden de meeste bunkers aan dit
boulevardgedeelte worden opge
ruimd.
Ongewisse factor in het werk blijft de
aanvoer van het zand uit de Wester-
schelde, niet alleen nodig om het
opvullen van de spuiboezem, maar
ook voor de aanleg van het dijkli
chaam.
Ir. H. Visser, hoofd technische dienst
van het Waterschap Walcheren he:
werk wordt uitgevoerd in opdracht
van het waterschap zegt, daarover
„Het werk staat of valt met deze zand
aanvoer gevolg van veel wind sn rege-
moest in deze winterperiode het zand
zuigen al verschillende keren worder
stilgelegd. Toch verwachten wij, dai
de gestelde termijn van vijftien maan
den lang genoeg is, om de ontstane
vertraging weer in te lopen".
Het aannemingsbedrijf Van 't Verlaat
heeft inmiddels de persleiding voor
het zandtransport doorgetrokken naar
de kleine spuiboezem bij de waterto
ren. Bedoeling daarvan is het zand zo
dicht mogelijk bij de plaats van be
stemming te brengen. De kleine spui
boezem vormt aldus een tijdelijk
zanddepot. Vervoer van het zand naar
het beginpunt van het werk, bij de
oprit naar het Wooldhuis geschiedt
per vrachtwagen.
Het begin van dit onderdeel van het
werk betekent ook. dat over een veer
tiental dagen deze oprit voor het
verkeer moet worden afgesloten.
Op verzoek van de gemeente Vlissin
gen wordt de gelegenheid te baat
snomen om tegelijk met het noodza-
elijk ophogen ook het profiel van
'eze oprit te verbreden en aan te;
assen. De gemeente, die de kosten
an het extra werk draagt, heeft daar-
oe besloten, omdat, deze oprit door,
iet vervallen van de opgangen Kenau
Hasselaarsfcraat en Parklaan, aanzien
lijk meer verkeer zal moeten verwer
ken, Om dezelfde reden zal ook de
oprit van de Coosje Buskenstraat ver
keerstechnisch een zo goed mogelijke
vorm worden gegeven. Het laatste
werk kan worden gecombineerd met
het leggen van rioleringsbuizen. Deze
oprit zal overigens niet. geheel behoe
ven te worden afgesloten. Streven is
er op gericht om het werk aan beide
opritten nog voor het begin van het
vakantieseizoen gereed te hebben.
Overigens zullen in de toekomst Presi
dent Rooseveltlaan en Coosje Busken
straat niet alle verkeer naar en van
de boulevards Evertsen en Bankert
moeten venverken. Op verzoek van de
gemeente Vlissingen heeft het water
schap een nieuwe oprit in het bestek
'meegenomen'.
Deze oprit geeft via een parallelweg
achter de Boulevard Bankert (zee
vaartschool en verdere bebouwing)
aansluiting op de Glacisstraat. Inge
nieur Visser verwacht dat deze nieu
we toegang tot de boulevards tegelijk
met het overige dijkswerk, dus
voor het eind van 1
komen.
Tot de 'extra'-werkzaamheden ten be
hoeve van de gemeente Vlissingen
behoort ook de aanleg van een ver
hoogd parkeerterrein aan de boule
vardzijde van de Spuikom, ter hoogte
van de zeevaartschool. Verbetering
van de opritten en aanleg van paral
lelweg en parkeerterrein kan door
gelijktijdige uitvoering met de boule-
vardwerken tegen relatief lage kosten
D:'
ius nog
(Zie slot pagina 7 kolom 2)
fyntlijn
over de sprei-
s1cn '°Pen nogal eens uit op
kyP/vl twistgesprekken over de
kwaliteit van een bepaalde
streek. Zo ontstaat een
Nederland geografisch wordt opge
deeld in hogere en lagere 'standen'.
Meestal wordt het centrum van hel
land in deze debatten als een gebied
van een hogere rangorde aangeduid
dan bijvoorbeeld Groningen. Friesland,
Limburg of ook Zeeland. De aandui
dingen in dit soort discussies zijn aan
veranderingen onderhevig: aanvanke
lijk ging het om tegenstellingen op
kleine schaal waarbij begrippen als
'stad' en 'platteland' bruikbaar waren,
maar toen met name in de jaren der
tig Nederland de eerste planologische
termen begon te gebruiken kwam de
uitdrukking 'randstad Holland' in ge
bruik met als tegenhanger 'overig Ne
derland'. Inmiddels is het woord
'randstad' een begrip geworden dat
met nogal negatieve gevoelens is ge
laden. Randstad staat namelijk voor
verkeerscongesties, woningnood, wa
terweggebied, satellietsteden, allerlei
verschijnselen die in staal zijn bij ve
len onlustgevoelens op te roepen. De
laatste tijd is dan ook een terugkeer
naar oude eigennamen herkenbaar:
het gaat niet langer meer om het ver
zamelbegrip 'randstad', maar gewoon
om Amsterdam, Den Haag. Rotterdam.
De tegenhanger heeft in het taalge
bruik eveneens een verandering onder
gaan: men spreekt over 'regio', zonder
verdere aanduiding.
Een voorbeeld daarvan viel deze
week te registreren in een bericht
over een brief, die premier Den Uyl
aan de directeur-generaal van het cen
traal bureau voor de statistiek heeft
geschreven. De minister-president heeft
daarin meegedeeld aldus meldde de
NRC „dat het kabinet geen plannen
heeft tot verdere overplaatsing van
CBS-amotenaren uit Den Haag naar
de regio". Een eigenaardige formule
ring. Waar Den Haag ligt is vrij alge
meen bekend: het is het gouvernemen
tele centrum van
Nederland en ligt in
de provincie Zuid-
Holland. Maar waar
ligt de regio? Wordt,
daarmee in dit ge
val Limburg bedoeld, de provincie
waar al eerder afdelingen van het
centraal bureau voor de statistiek zijn
vertrokken? Gaat het hier om een be
grip dat met name in Den Haag zo
bekend is dat het niet nader meer
hoeft te worden gedefinieerd? Vermoe
delijk zal er in dat geval we! 'overig
Nederland' mee worden bedoeld, het
gebied dat globaal genomen niet
valt onder te brengen in de driehoek
Utrecht-Amsterdam-Rotterdam. Het is
een nogal egocentrisch woordgebruik.
Wat dat betreft is er nog niet veel ver
anderd sinds de rijksplanologische
dienst een brochure deed verschijnen
met de titel Tïandstad en overig Ne
derland'. In dit opzicht blijft het Haag
se denken provinciaal in de slechte zin
van het woord.
Een provinciaal in deze slechte
betekenis is iemand die zich
het middelpunt zo niet van de wereld
dan toch wel van het land acht. Van
uit die gedac'ntengang meent hij. be
wust of onbewust, dat zijn opvattin
gen geldigheid bezitten voor alle an
deren. Als men in Den Haag zegt dat
een bepaald bureau niet meer naar
de 'regio' hoeft, dan is dat. een provin
cialistisch spraakgebruik: ae eigen
plaats wordt omschreven en exact
aangeduid, maar alles wat daarbuiten
valt wordt als vaag en vreemd erva
ren. Men heeft het slechts over 'de
regio' waar die dan ook moge lig
gen. Er is overigens niets aan te voe
ren tegen het gebruik van dit woord
het betekent: streek, gebied maar
er moet dan wel worden aangegeven
waar die streek is gelegen. Den Haag
en zijn omgeving vormen ook een re
gio. zo ook de Purmer of Gaasterland.
Wanneer die plaatsaanduiding achter
wege blijft zoals hier is gebeurd wordt
er een tegenstelling opgeroepen die er
niet is,
Het is namelijk een achterhaalde te
genstelling. In dit geval van het
centraal bureau voor de statistiek is
er fel verzet geweest tegen Heerlen:
een verplaatsing daarheen zou neerko
men op een verbanning, zo werd wel
betoogd- Heerlen is Den Haag niet, ge
lukkig niet. in een klein land als Ne
derland bestaat nog altijd een grote
verscheidenheid. Heerlen is anders,
maar niet minder dan Den Haag of
welke andere plaats ook. Iemand die
geboren en getogen is in Heerlen zou
Den Haag als een anonieme 'regio'
kunnen aanduiden, maar niemand in
Limburg komt op de gedachte om op
die manier een geografische klassen
strijd met Den Haag aan te gaan. Lim
burgers zijn niet zo provinciaal. De
hier bedoelde tegenstelling is ook
daarom achterhaald omdat in nieuwe
opvattingen en denkbeelden over net
verzorgingspeil van de diverse gebie
den in Nederland niet langer meer het
inwoneraantal het enige criterium
wordt geacht. Vroeger was dat wél
het enige uitgangspunt, vandaar het
gevecht van veie gemeentebesturen om
steeds meer inwoners. Weliswaar
speelt deze gedachtengang nog altijd,
maar het gaat niet meer om een al
leenzaligmakend uitgangspunt. Als dat
zo zou zijn. zou het bijvoorbeeld met
het voorzieningenpeil in Zeeland niet
erg best wezen. Zo langzamerhand
wordt- het dan ook tijd om het spraak
gebruik wat minder centralistisch te
maken: de dagen van de Hoekse en
Kabeljauwse twisten zijn voorbij. Den
Haag. Heerlen, Leeuwarden, om een
paar gemeenten te noemen, zijn in dit
land van dezelfde orde. Er bestaat hier
geen geografische 'standenmaatschap
pij'.
