PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GESPREK METAAL-CAO
GAAT DOOR
Weinig animo voor gekozen
formateur-districtenstelsel
Prins Claus gaf in Middelburg sein
begin restauratie Korte Noordstraat
NOS-radio boycot
carnavalslied
Volgende week drie rondes
Embargo
als in 73
geen reden
voor acties
de krant
van zeeland
vartdaay i
de krant
VEILIG GEVOEL DOOR RUFUS'
STERKE
TOENAME
GRIEPPATIËNTEN
„BETERE EIKEN
BALKEN DAN OP
DRAKENSTEYN"
218e jaargang no. 18
Woensdag 22 januari 1975
Kamerleien vragen vervolging Kartner
HILVERSUM (ANP, GPD) De
muziekafdeling van de NOS-radio
heeft besloten het carnavalslied
van 'Vader Abraham' 'Wat doen
we met de Arabieren hier?' niet in
haar progrogramma uit te zen
den. „Een bepaalde groep voelt
zich door dit lied terecht bele
digd. Daaraan willen wij niet
meewerken. Het lied speelt op
een bepaald sentiment, dat wij
beslist niet willen stimuleren", al
dus het hoofd van de muziekafde
ling van de NOS-radio drs. E.
Verhulst.
Op het ministerie van buitenland
se zaken heerst ergernis over het
lied van Vader Abraham.
Dinsdag verklaarde de woord
voerder van het ministerie, dat
het lied getuigt van wansmaak en
dat is zacht uitgedrukt". Overi
gens waren er van Arabische zijde
geen officiële protesten tegen de
tekst van het lied ontvangen. Wel
heeft consul M. S. Rabani van
Koeweit maandagavond in een te
levisie-interview Vader Abrahams
nieuwste chanson fel afgekraakt
Hij noemde de tekst 'racistisch en
fascistisch'. Ook het Palestinaco-
mité liet zich in deze zin uit.
De tweede-kamerleden Roethof
en Kosto van de PvdA vinden, dat
Vader Abraham vervolgd moet
worden wegens beledigende uitla
tingen aan het adres van de Ara
bieren. Volgens hen geeft het car
navalslied van de populaire zan
ger waarin onder meer gezegd
wordt dat de Arabieren niet te ver
trouwen zijn bij onze vrouwen,
blijk geeft van een bedenkelijke
racistische mentaliteit.
De beide PvdA-ers hebben minis
ter Van Agt van justitie dinsdag
gevraagd stappen tegen de zanger
te ondernemen op grond van arti
kel 137 C van het wetboek van
strafrecht. Dit artikel luidt:
„Hij die zich in het openbaar,
mondelijk of bij geschrift of af
beelding opzettelijk in beledigende
vorm uitlaat over een bevolkings
groep of een ten dele tot de be
volking behorende groep perso
nen, wordt gestraft met gevange
nisstraf van maximaal een jaar of
een geldboete van maximaal 600
gulden".
President Ford:
(Van onze correspondent)
WASHINGTON President Gerald
Ford sloot dinsdag tijdens zijn pers
conferentie opnieuw het gebruik van
militair geweld niet uit wanneer de
nationale economie „gewurgd" dreigt
ie worden. Maar, zei hij, wanneer er
Amerikaanse troepen aan te pas ko
men, zou de door de grondwet voor
geschreven procedure gevolgd worden
(dat wil zeggen dat het Congres in
zo'n geval geraadpleegd zal worden).
Ford werd verder gevraagd of een
nieuw olie-embargo, zoals dat van
1373, beschouwd zou kunnen worden
als een geval van economische „wur
ging", waarhij militaire acties nodig
zouden kunnen worden. Hij antwoord
de: ..Zeker geen embargo dat verge,
lijkbaar is met dat van 1973", maar
hij gaf opnieuw geen nadere definitie
van wat liij onder „wurging" van de
nationale economie verstond. „Als een
land gewurgd wordt, heeft het het
recht zich tegen zijn dood te verdedi
gen", zei hij.
Ford verdedigde ook zijn voornemen
om het Congres ruim 700 miljoen
gulden extra te vragen voor hulp aan
Zuid-Vietnam en Cambodja (de huidi
ge toewijzing bedraagt al 1,5 miljard
per jaar).
„Het is een wetmatige handeling
om een land (Vietnam) bij te staan
dat in strijd met de afspraken wordt
aangevallen". Gevraagd of hij de mo
gelijkheid voorzag dat de Amerikaan
se bombardementen op Noord-Viet-
nam zouden kunnen worden hervat
hield de president een slag om de
arm. Hij zei dat hij „actieve deelne
ming" niet waarschijnlijk achtte,
maar dat het onjuist was op dit
ogenblik daarover in details te specu
leren. (Rapporten van de laatste we
ken hebben gemeld dat Amerikaanse
toestellen weer regelmatig observatie-
vluchten boven Noord-Vietnam uitvoe
ren en de Zuidvietnamse infanterie
bijstaan bij het vinden van Noordviet-
namese doelwitten).
De president zei ook teleurgesteld
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG De onderhandelingen voor een metaal-cao 1975 zul
len volgende week worden voortgezet. De tijd is te kort geweest
om alle zaken uitvoerig te bespreken, aldus werkgeversvoorzitter
A. Prins gisteravond. De vakbeweging, die het hiermee volledig
eens was, zei bij monde van W. Wamsteker dat de vakbonden 40
punten op tafel hadden gelegd en dat ook hij niet bij de leden
behoefde aan te komen zonder deze zaken met de werkgevers te
hebben besproken. Voor volgende week zijn nu drie onderhande-
lingsdagen uitgetrokken. Men hoopt echter volgende week vrijdag
een definitief standpunt te kunnen innemen, omdat de vakbonden
vrijwel alle punten met elkaar hebben gekoppeld en alle voorstel
len als een totaal pakket willen blijven zien.
De werkgevers hebben dinsdag hun
aanvankelijke bod van 1.5 procent
cao-loonstijging opgetrokken tot 1.7
procent. De zogenaamde vloer in de
prijscompensatie is nog een punt van
onderhandeling, doch de standpunten
liggen dicht bij elkaar. De vakbewe
ging wil f 185 per procent prijsstij
ging. De werkgevers hebben f 180 ge
boden. De werkgevers willen niet in
gaan op bet voorstel van de vakhon
den om over het eerste procent prijs
stijging een voorschot van f 300 te
verstrekken.
Problemen
Landbouw
DE EEG-ministers van landbouw
hebben geen resultaten geboekt
op hun tweedaagse conferentie
over de nieuwe landbouwprijzen
(pag. 3).
T errorisme
DE voorzitter van het Europese
parlement, de Nederlander Berlc-
houwer bepleit een gezamenlijke
EEG-aanpalc van de strijd tegen
het terrorisme, (pag. 3).
Nieuws uit Zeeland op de pa
gina's 2, 4, 5, 6 en 7;
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3 en
Sport op de pagina's 10 en
11;
Radio en televisie op pagina
12;
Financieel nieuws op pagina
13.
te zijn over de Russische beslissing
om het handelsakkoord niet te aan
vaarden, maar hij duidde op pogingen
om samen met minister Henry Kissin
ger het Congres tot andere gedachten
te brengen over vooral de emigratie-
clausule die voor Moskou de reden
was het akkoord te verbreken (deze
clausule verbond aan het handelsak
koord de conditie van vrijere emigra
tie van Russische joden naar Israël.
Inmiddels heeft minister Kissinger al
besprekingen gevoerd met leren van
het Congres om te zien wat er van
het akkoord te redden valt).
Ford achtte de detente tussen de
Sowjet-Unie en de Verenigde Staten
niet in gevaar. „De ontspanning zal
voortgaan, en verder worden uitge
breid", zei hij. „Dat is in ons belang
en in dat van de Sowjet-Unie".
'leer ernstig'
Over het Midden-Oosten zei de pre
sident. dat de situatie er inderdaad
„zeer ernstig" was, maar dat Washing
ton zijn diplomatieke middelen maxi
maal aanwendde in zowel Israël als
de Arabische landen om een conflict
te voorkomen. Hij verdedigde ook de
recente wapenzendingen naar Arabi
sche landen (waaronder een groot
(Zie slot pagina 3 kolom 1
Problemen liggen er echter nog ge
noeg. De uitbreiding van de wer
kingssfeer van de cao tot alle werkne
mers. De werkgevers willen eerst een
gesprek hierover hebben met het ho
ger personeel. „We willen geen cao
afsluiten voor degenen die geen plaats
aan de onderhandelingstafel hebben
gekregen", aldus de heer Prins. Werk
gevers en vakbonden hadden in geza
menlijk overleg besloten dat het ho
ger personeel voor de onderhandelin
gen contact met de bonden moest
opnemen voor een gezamenlijke
standpuntbepaling. Voorbijgaande aan
dit besluit kwam dinsdagmorgen bij
werkgeversvoorzitter Prins een brief
met eisen van het hoger personeel
binnen, waarop de werkgevers ver
klaarden eerst deze zaak te willen
bespreken De vakbonden zijn echter
van mening dat het hoger personeel
de brief aan het verkeerde adres heeft
SALINAS (Calif ornië, VS) Me
vrouw Mary Miller voelde zich al een
tijd niet prettig door de vele inbraken
in haar omgeving: ze heeft zich nu
een Ierse wolfshond aangeschaft. Ru-
fus. acht maanden oud. en verklaarde
dat ze zich 'als hij volgroeid zal zijn
helemaal veilig zal voelen'. Naar kop
zorg van het ogenblik is een omhei
ning te vinden, die Rufus niet kan
'nemen'.,..
Een ander moeilijk punt in de on
derhandelingen blijkt de positie van
de oudere werknemern te zijn. De
werkgevers hebben voorgesteld ae
werknemers van 60 jaar en ouder
geleidelijk aan een aantal vakantieda
gen meer te geven. Daarnaast willen
de werkgevers deze oudere werkne
mers voor eigen rekening een aantal
uren per maand extra vrij geven, „ter
voorbereiding op de pensionering'
Dar. dit voor eigen rekening moet.
motiveren de werkgevers met: „Als
men met pensioen gaat. krijgt men
ook na 40 dienstjaren 70 procent van
het laatste loon. Daarom willen wij
hun over de vrije uren ook 70 procent
betalen. Dan komt de daling van het
inkomen niet zo ineens".
De vakbeweging is tot nu toe tegen
dit, voorstel. „We krijgen grote moei
lijkheden met de sociale verzekerin
gen en de pensioengrondslagen'!,
meende Wim Wamsteker. In ieder
geval zal voor het probleem van de
oudere werknemers door beide partij,
en een gezamenlijke studiecommissie
worden ingesteld.
UTRECHT (ANP) Het aantal griep
gevallen is vorige week opgelopen tot
70 per 10.000 Nederlanders, De week
daarvoor bedroeg het nog 48 en in de
eerste week van januari en de laatste
week van december was het respectie
ve! ij 33 en 27.
Het getal 70 per 10,000 is gebaseerd
op voorlopige cijfers van het ministe
rie van volksgezondheid. Of hiermee
de top van de griepgolf is bereikt,
valt nog niet te zeggen. In 1974 viel
de top in de vijfde week van het jaar
met 78 influenzapatiënten per 10.000
MOTIES VAN KVP EN ARP
DEN HAAG De regeringsvoorstellen tot herziening van de
grondwet en kieswet hebben ook in de voltallige zitting van de
tweede kamer slechts minieme steun gekregen. De meeste partijen
bleken niets te voelen voor het kernpunt van de voorstellen; in
voering van een gekozen kabinetsformateur en een beperkt dis
trictenstelsel. Alleen betrekkelijk ondergeschikte punten, zoals
een vierjarige zittingsduur voor de eerste kamer en vastlegging
van sociale grondrechten in de grondwet .zullen ongeschonden de
eindstreep halen.
Het debat in de Tweede Kamer I merendeel een herhaling van de kri-
over de grondwetsherziening, dat dins- tiek die al tijdens de drie openbare
dag een aanvang nam, bleek voor het commissievergaderingen over het
hoofd van minister De Gaay Fortman
en staatssecretaris Glastra van Loon
was uitgestort. Enig verschil was dat
ditmaal premier Den Uyl als medeon-
dertekenaar van de nota er zij het
zwijgend bij aanwezig was.
Aantasting
De plannen van de regering zijn,
aldus de nota. bedoeld om de kiezer
meer inspraak te geven bij de rege
ringsvorming. Om het touwtrekken
tijdens de kabinetsformatie te voorko
men, wil de regering de formateur
door de kiezers laten aanwijzen. Tege
lijk wil zij de versnippering in ons
partijenstelsel tegengaan door. via een
districtenstelsel, twee of drie grote
politieke blokken te laten ontstaan.
Beide vormen van „sleutelen aan het
kiesstelsel" wees de Kamer dinsdag
af. Het voorstel van de gekozen kabi
netsformateur werd zelfs door de
meeste fracties, met uitzondering van
de progressieve drie, een aantasting
van ae parlementaire democratie ge
noemd. De KVP'er Van der Sanden,
die al een motie op dit punt heeft
ingediend, zei geen wezenlijk verschil
te zien met. de gekozen minister-presi
dent. een figuur die ook de regering
nadrukkelijk van de hand wijst.
De VVD'er Wiegel zei van de geko-
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
MIDDELBURG „LICHTEND VOORBEELD" MONUMENTEN JAAR
MIDDELBURG Prins Claus
heeft gisteren, dinsdagmorgen in
Middelburg in zijn functie van
ere-voorzitter van het Nationaal
Comité Monumentenjaar 1975
het startsein gegeven voor de
restauratie van dertien woonhui
zen in de oostelijke wand van de
Korte Noordstraat. Prins Claus
bezichtigde tegen het middaguur
tevens het restauratieproject
Bellinkstraat-. Hier bezocht hij
twee herstelde woonhuizen, die
al in gebruik zijn.
Bij het bezoek aau de woning van
gemeenteraadslid de heer D. Boogerd
maakte hij op de zolderverdieping
Middelburg een bijzonder compliment.
Toen prins Claus de kwaliteit van dit
werk zag en de oude, opnieuw gebruik
te eiken balken en binten monsterde,
stelde hij vast dat hier heel wat beter
was gerestaureerd en deugdelijker ma
teriaal was gebruikt dan in zijn 'eigen'
Drakensteyn.
Indruk
In de Bellingstraat kreeg prins Claus
een indruk van de stand van de
restauratiewerkzaamheden, (mede
door toelichtingen van adjunct-direc
teur van gemeentewerken ir. J. Snoeij
en ir. J. Mol, de voorzitter van de
woningbouwvereniging), die hier in
verschillende stadia te zien is, van
geheel gereed en bewoond tot het.
eerste breekwerk. Directeur van ge
meentewerken ir. C. J. M. van Unen
had dit in een korte toespraak toege
licht, kort nadat prins Claus tegen
elven in de bovenzaal van restaurant
De Abdij' door commissaris der ko
ningin Boertien, burgemeester en wet
houders van Middelburg en het ver
dere gezelschap van genodigden was
verwelkomd. Met de Bellinkstraat,
aldus de heer Van Unen, wordt de
hele arbeidsgang van restaureren
voorgeschoteld. De Bellinkstraat was
'erger dan slecht', ronduit ruïneus. De
heer Van Unen vervolgde zijn toelich
ting: „De bulldozer stond om de hoek
gereed. Slechts een onwankelbaar ge
loof zoals dat wel bij monumenten-
zorgers wordt aangetroffen kon stel
len: .Middelburg is al gered. De na
oorlogse herbouw is geslaagd. Alle
grote monumenten zdjn reeds geres
taureerd. De Bellinkstraat is al tien
tallen jaren een probleem; dat zal
best worden opgelost". En dat gebeur
de zo snel dat we u vandaag al niet.
meer kunnen laten zien hoe slecht het
was. De evenzijde is reeds geheel
voltooid. De onevenzijde toont u
prachtige doorsnede van restauratie-
activiteiten. De eerste huizen aan die
zijde zijn gereed en reeds bewoond.
Het laatste pand is volkomen uitge
kleed; ontdaan van alle niet meer
bruikbare bouwonderdelen; gestut en
gestempeld. Het diepste punt is be
reikt; gereed voor de herbouw. En
tussen deze twee uitersten elke fase
van ruwbouw tot afbouw".
Negen/uife
Voordat het gezelschap begon aan een
wandeling door Middelburg, met ach
tereenvolgens de onthulling van een
'negenluik' in de Korte Noordstraat;
door prins Claus (hierdoor werden dc
vergrote werktekeningen van de te
restaureren panden zichtbaar) en de
bezichtiging van het Bellinkstraatpro-
ject was de heer Van Unen bij zijn
Honderdnegentig
duizend
toespraak in het Abdijrestaurant na
der ingegaan op karakter en historie
van de Korte Noordstraat, een onder
deel van het traject Noordstraat-
Noordweg, een van de drie Walcherse
bruggen op het kruispunt waarvan
Middelburg is gesticht.
Een weinig dominerende straat, aldus
de gemeentewerkendirecteur. „De hui
dige toestand is de bevroren 18e
eeuwse vorm. De omschakeling van
de trapgevel, die behoort bij de smal
lere woning, naar het toenmalige sta
tussymbool de lijstgevel heeft nog
plaatsgevonden maar is daarna in de
algehele teruggang blijven staan". De
heer Van Unen herinnerde aan de
installatie van de werkgroep 'Vernieu
wing Korte Noordstraat' in september
1973. De opdracht was: zo snel moge-
lijk. De gemeente had toen al zes
panden aangekocht. De andere kwa
men in 1974 in eigendom. Er lag
Zie slot pagina 4 kolom 1
KOI
v
Tiuvilijn
omen de jaren dertig
terug? Het is dc- ang
stige vraag die vooral oude-
ren zich stellen bij het too-
nemend aantal berichten
over bedrijfssluitingen, ar-
beldstijdvcrkorllng en voor
al over de stijgende werkloosheid. Op
dit ogenblik zijn er rond honderdne
gentigduizend mensen in Nederland
zonder werk, een maatschappelijk pro
bleem van de hoogste orde. Allerlei
trefwoorden van vóór de oorlog dui
ken ook nu op: malaise, crisis, bestrij
ding werkloosheid. Een vergelijking
met toen is echter onmogelijk: de om
standigheden waren anders dan die
van deze tijd. Zo waren de aantallen
werklozen Ln de Jaren dertig nog aan
zienlijk hoger dan tegenwoordig: ln
mei 1936 telde Nederland ruim vier
honderdduizend mensen zonder baan.
'Jong Holland snakt naar werk' was
een bekende slagzin in die periode.
Een slagzin? Een aanklacht tergen een
maatschappij die haar Jeugd liet ver
kommeren. In dezelfde tijd versche
nen er sociaal-bewogen romans die
eenzelfde functie hadden: "Burgers in
nood' noemde Van Randwijk zijn ro
man waarmee hij op zijn wijze deze
aanklacht verwoordde.
Een vraag typerend voor de hui
dige situatie wordt de laatste
tijd bij herhaling gesteld: ls de werk
loosheid conjunctureel of Ls zij struc
tureel? Gaat het om een verschijnsel
dat zijn oorzaak vindt in tijdelijke
economische omstandigheden of moet
er mee worden gerekend dat er in de
huidige maatschappij een constant ge
brek aan werk zal zijn? In dit verband
wordt voortdurend de uitdrukking
'post-industriële maatschappij' ge
bruikt: wij zouden ons langzamer
hand in het tijdperk bevinden waarin
tengevolge van mechanisering en auto
matisering het aan
deel van de mense
lijke arbeid zo is
teruggelopen dat er
niet meer voldoen
de werk voor ieder
kan zijn. Dat zou een aanpassing van
de maatschappij als geheel vergen,
waarbij de factor arbeid een totaal
andere waardering zou behoren te
krijgen. Het is een boeiende theorie,
die al de aandacht trok toen er nog
sprake was van een overspannen ar
beidsmarkt. Een kleine tien jaar ge
leden werd bijvoorbeeld in allerlei
kringen gesproken over het boek van
de Fransman Jean Fourastié "Veertig
duizend uur' met als ondertitel De
mens in het perspectief van een ver
korte arbeidstijd'. Ook een werk van
Alain Touraine (De post-industriële
maatschappij') trok in Nederland sterk
de aandacht. Er is echter naar ons
gevoel reden om met deze theorieën
enige voorzichtigheid te betrachten,
althans als het gaat om de problema
tiek van de huidige werkloosheid. Het
is allerminst zeker dat die een symp
toom is van een post-industriële maat
schappij.
Is het patroon van de huidige werk
loosheid wel voldoende geanaly
seerd? Het totale werkloosheidscijfer
bestaat uit de optelling van regionale
gegevens, door de gewestelijke ar
beidsbureaus verstrekt. Dat cijfer
zonder meer zegt echter niet alles:
om het in voldoende mate te kunnen
interpreteren zijn allerlei verfijningen
nodig. Bijvoorbeeld: hoe verloopt de
tijdsduur van de werkloosheid per
man of per vrouw, betreft het totaal
cijfer een wisselende groep of gaat
het om een constant aantal zelfde
mensen? In welke bedrijfssectoren
doet de werkloosheid zich het duide
lijkst voor, zijn ook alle kwalificaties
wel voor de volle honderd procent cor
rect? In de dagen van een overspan
nen arbeidsmarkt werden er in be
paalde sectoren van het bedrijfsleven
bijvoorbeeld de bouwvakken
wel eens mensen aangenomen als vol
ledige vakmensen zonder dat die vol
ledigheid in het vakmanschap altijd
helemaal vaststond. Al deze elementen
en er zijn er nog meer moeten
een rol spelen bij de bestudering van
de werkloosheidscijfers en dan blijkt
wellicht dat de problematiek toch wel
wat anders ligt dan totaalcijfers sug
gereren. We hebben begrepen dat in
de nieuwe nota van minister Boersma
gepoogd zal worden juist dergelijke
verfijningen aan te brengen zodat het
patroon van de werkloosheid duidelij
ker trekken krijgt dan tot nu toe.
Om meer dan ëën reden is dat no
dig. In de eerste plaats om ae
regering in staat te stellen haar pak
ket maatregelen ter bestrijding van
de werkloosheid gerichter te doen zijn.
De effecten kunnen veel beter worden
bestreden als duidelijk voor ogen staat
hoe bet met de oorzaken is gesteld.
Overigens valt een deel van deze oor
zaken buiten de mogelijkheden van
een direct regeringsingrijpen: de ener
giecrisis om ëën voorbeeld te noe
men is een probleem dat slechts
voor een minimaal deel in Nederland
zelf wordt beheerst. Terwijl toch juist
deze crisis een belangrijk element
vormt in het gehele beeld van de hui
dige moeilijkheden. In dit opzicht is
het zeker voorbarig om over een
'post-industriële maatschappij' te spre
ken: er zou eerder geduid moeten wor
den op het 'pre-industrieel' tijdperk-
de periode waarin de energie nog
maar mondjesmaat werd gebruikt.
Wellicht dat de komende regeringsno
ta ook daarover enig licht kan ver
schaffen. De huidige werkloosheid
dwingt in ieder geval tot een snel en
effectief beleid, gebaseerd op een hel
dere analyse. In dit beleid zullen over
heid en bedrijfsleven moeten samen
werken. Er zal namelijk om een
ouderwets geworden term te gebrui
ken weer een gunstig industrieel
klimaat moeten komen.
