PROVINCIALE ZEEUWSE Cli H J ROTTERDAM WIL MEER GELD Kerncentrale Borssele uit produktie voor vervanging van 13 ton uranium Winst SPANJAARD ZAT ACHT DAGEN ONSCHULDIG IN HAAGSE CEL Deense liberalen „Lagere loonkosten beste middel tegen werkloosheid" ft Ook andere been Nixon aangetast Vrouwen en ilitiek Bisschop Gijsen ontslaat directeur missie-instituut 218e jaargang no. 8 Vrijdag 10 januari 1975 kopenhagen tap, gpd) De liberale partij van de Deense premier Hartling heeft donder dag grote stemmenwinst be haald bij de algemene verkiezin gen, zo bleek vannacht uit de eerste uitslagen. Volgens com- puterprognöses zouden de libe ralen 42 zetels krijgen, een winst van 20. Ook de oppositie de sociaal-demo craten hebben flinke vooruitgang geboökt, waarschijnlijk van 46 naar 55 zetels. De hoop dat de anti-belasting partij van Mogens Glistrup de verkie zingen niet zou overleven is de bodem Ingeslagen. Vannacht zag het er naar uit dat Glistrup 3 zetels zou verliezen, maar met de 25 overblijvende blijft zijn partij toch de derde van het land. Men verwachtte vannacht dat minstens negen partijen zetels zouden winnen in het,pariemet dat 179 zetels telt. De verkiezingen hebben niet geleid tot ..een nieuw politiek evenwicht dat een einde zou kunpen maken aan de hui dige impasse in het Deense parlement. Door de verdeeldheid van de volksver tegenwoordiging is het de regering on mogelijk gebleken doortastende maat regelen te treffen voor een verbetering van de economische situatie. Er staat de Denen nu weer een minder heidsregering te wachten, dïe dezelfde problemen te lijf moet als de vorige: stijgende inflatie, groeiende werkloos heid, partijpolitieke conflicten. Op de dag van de verkiezingen bijvoorbeeld werd bekendgemaakt dat de werkloos heid met 14 procent was gestegen. Meer dan 150.000 Denen hebben mo menteel geen werk. I PREMIER HARTLING AMERIKAANSE VLIEGTUIGEN VOOR SAOEDI- ARABIË WASHINGTON (RTR) De Ver< de Staten hebben donderdag bek gemaakt dat zij akkoord zijn gegaan met de levering aan Saoedi-Arabië van Verscheidene escadrilles' straaljagers van het type F-5 en bijbehorende onderdelen ten bedrage van 700 mil joen dollar. Het akkoord waarover èen half jaar is onderhandeld houdt ook de opleiding van Saoedi-Arabische piloten en technici in. Woordvoerder Robert Anderson het Amerikaanse ministerie va.n bui tenlandse zaken zei te verwachten dat de toestellen in de tweede helft van het volgend jaar zullen worden afgel- vert. Het aantal toestellen wilde hij niet noemen. Volgens militaire krin gen in Washington zouden, er minder dan 100 zijn. Volgens Anderson is de regering met de transactie akkoord gegaan met het oog op de militaire relatie van de VS met Saoedi-Arabië. Anderson deelde mee dat het contract de bepaling bevat dat Saoedi-Arabië de toestellen niet zonder toestemming van Washington aan een ander land mag overdragen. Bende DE Eindliovense politie heeft drie hoofdfiguren aangehouden van een terreurbendedie een waar schrikbewind uitoefende in en om Eindhoven, (pag. 3). Werkloosheid VOLGENS NKV-voorzitter Spit is de top van de werkloosheid nog niet pereikt. (pag. 3). Kentekenbewijs DE invoering van de nieuwe rege ling voor het voeren van een kentekenbewijs zal mogelijk enig uitstel ondervinden, (pag. 11). Nieuws uit Zeeland op de pa gina's 2, 4, 5, 7 en 12; Binnen-' en buitenlands nieuws op de pagina's 1, 3 en 11; Sport op pagina 13; Radio en televisie op pagina 15; Financieel nieuws op pagina 17. Directeur Centraal Planbureau: DEN HAAG (ANP) Het beste middel tegen de structurele werkloosheid is toch wel kosten verlaging voor het bedrijfsleven, vooral verlaging van de loonkos ten. Dit heeft de directeur van het Centraal Planbureau, prof. dr. C. A. van den Beid, verklaard in de Werkgever, orgaan van het Nederlands Christelijk Werkge versverbond. aantal jaren, om het proces van uit stoting van arbeid tegen te gaan. Voor 1975 zal er feitelijk w.el een reële contractloonstijging van twee procent 'uitkomen. Maar als econoom speel je wel eens met de gedachte: waarom zou dit niet nu kunnen zijn? Het is natuurlijk moeilijk aan werk nemers een cijfer van nul te verko pen, maar voortgaande loonkostenstij ging heeft nu eenmaal ernstige conse quenties voor de werkgelegenheidssi tuatie- En daar zijn de werknemers toch zelf ook rechtstreeks bij betrok ken." Prof. Van den Beid vestigt in het algemeen de aandacht op de zeer onzekere internationale situatie. „On zekerheid ook in de prijzensfeer, waaronder die van olie. De internatio nale prijsbeweging voor grondstoffen zwakt af. Verder hebben we te maken met VAN DEN BELD zwevende wisselkoersen en met het probleem van de monetaire recycling. De ontwikkeling van het volume van de wereldhandel, van de wereldcon junctuur is dan ook moeilijk voorspel baar. Een onzekere factor is ook het beleid dat de regeringen zullen gaan voeren. Onze prognoses zijn heel erg aifhanke- lijk van wat er in hét gebeurt" In de boj (Zie slot pagina 3 kolom 1 TAIPEI: de 55-jarige Lee Koeang- Hoeei, een voormalig Japans mi litair. die 31 jaar in het Indonesi sche oerwoud doorbracht, wordt na aankomst, in Taipei bij de arm gegrepen door zijn vroegere vrouw (midden) en zijn zoon Lee Hoeng (links). Op weg naar huis in Taitoeng vertelde de vrouw., dat zij 8 jaren nadat hij als vermiste uit de tweede wereldoorlog was opgegeven, was hertrouwd. De man trok toen zijn hand' van haar weg en vroeg de chauffeur hem maar het huis van zijn zus ter te rijden. SAN CLEMENTE (RTR) Ex-presl- dent Richard Nixon heeft nu last gekregen van zijn rechterbeen, dat tot dusver gezond was,, De artsen zijn bezorgd over Nixons slechte eetlust en zijn gewichtsverlies, zo heeft rab bijn Baruch Korff. een oude vriend van Nixon, donderdag bekendgemaakt. VOLLEDIGE VERGOEDING VOOR SCHADE DOOR OLIEBOYCOT ROTTERDAM De gemeenteraad van Rotterdam heeft het col lege van b. en w. gedwongen in de onderhandelingen met het rijk over een vergoeding van de schade die is ontstaan door de olie boycot, het volle pond te vragen. B. en w. van Rotterdam waren van plan met een vergoeding van tweederde van de schade genoe gen te nemen. De PvdA-fractie. die aanvankelijk het streven van het college van b. ei w. steunde en dit ook In een motie liet uitkomen, schaarde zich na een debat van enkele uren achter een motie van CDA'er en ex-havenwethou der drs. H. J. Viersen. Het college b. en w. zegde toe de motie te zullen aanvaarden. De totale schade die Rotterdam heeft geleden als gevolg van de ver minderde olietoevoer in de periode van december 1973 tot mei 1974 en de verlaagde capaciteit van de petroche mische industrie (die electra en water betrekt van Rotterdam), wordt door b. en w. becijferd op 46,5 miljoen gulden. Hierin zit een bedrag van ruim 40 miljoen gulden dat direct betrekking heeft op de havenactivitei ten (havengeld en loodsdiensten De regering bepaalde begin januari dat Rotterdam kon rekenen op een vergoeding van slechts 20 miljoen gul den. Toen het college van b. en w. daarop zeer teleurgesteld reageerde, werd van regeringswege de zaak op nieuw uitgerekend en kwam men af gelopen woensdag („Gehaktdag dus", merkte wethouder van financiën, drs. J. Riezenkamp, schamper op) tot een van 24 miljoen. Nota B. en w. kwamen daarna met een nota waarin ze aanboden een derde van de geleden schade als ,-een min of meer normaal bedrijfsrisico te aan vaarden". Men wilde daarmee in dfe onderhandelingen een „redelijke hou ding" présenteren. Riezenkamp: „Maar de regering heeft die redelijkheid niet betracht. Hoewel we erom hebben gevraagd, is ons niet verteld hoe i aan die 20 miljoen en wat later aan die 24 miljoen is gekomen". Wel is in een brief van de staatsse cretaris van binnenlandse zaken aan b. en w. gezegd, dat een uitgangspunt bij de berekening is geweest, da- schade van structurele aard niet voor een vergoeding in aanmerking zou komen. Algemene stemmen in de Rot terdamse raad zijn het ook hiermee niet eens. PvdA-woordvoerder G. Schilder: „De nationale gevoelens die ons overspoelden tijdens de oliecrisis.' worden Rotterdam niet deelachtig. Dat. zal onze houding in de toekomst beïnvloeden". In de motie 'die nu in de raad Rotterdam is aangenomen en waarin b. en v/. opdracht krijgen de onder handelingen te heropenen met als uit gangspunt dat „de inkomstenderving als gevolg van het olie-embargo volle dig dient te worden vergoed", staat verder de structurele schade (vermin dering en wijziging van de petroche mische produktie) als apart punt ver meld en bovendien dat m^n de „juist heid van het kabinetsstandpunt hier over op goede gronden kan betwisten" President Ford heeft donderdag El- liot Richardson die onder Nixon als minister van justitie aftrad, tot Ame rikaans ambassadeur in Londen be noemd. De benoeming moet door de senaat "bekrachtigd worden. Richard son trad in oktober 1973 als minister van justitie af toen Nixon de speciale aanklager in de Watergate-affaire, Ar chibald Cox. ontslagen had. In Londen volgt hij Walter Annenberg op. Annen- berg die uitgever van zijn beroep is; was een vriend 'van Nixon. DOOR ADMINISTRATIEVE BLUNDER POLITIE DEN HAAG, BARCELONA -Acht dagèn lang heeft de 35-jarige Spanjaard Antonio Canillas onschuldig in een cel van het Haagse hoofdbu reau van politie gezeten. Ter wijl de man uit Barcelona naar een vriend in Den Haag was gekomen om er de kerst en jaarwisseling te gaan vie ren, zat hij met oud en nieuw vast. Canillas, die ervan werd ver dacht illegaal ons land te zijn- binnengekomen, zegt er van alles a..n te hebben gedaan om zijn onschuld te bewijzen. Keer op keer vroeg hij, weliswaar in het Spaans, om zijn Hollandse vriend in Den Haag te mogen bellen.- Het werd hem geweigerd, zelfs het visitekaartje van zijn vriend,- dat Antonio Canillas bij zich had; werd hem afgenomen, zonder dat er ook maar enige aandacht aan- werd geschonken. Oorzaak: een „administratieve blunder" van de Haagse gemeentepolitie. Radeloos Cannilas, nog zichtbaar onder de indruk van het gebeurde, ver telt in zijn Barcelonese woning:- „Ik werd er radeloos van, want- niemand vertelde me v^aarom ik- werd vantgéhouden en hoelang- die nachtmerrie zou duren. Ik weigerde te eten, in de hoop dat ze me dan zouden vrijlaten, Op de laatste dag (maar dat wist ik- toen nog niet) van mijn verblijf in de cel werd ik zo wanhopig; dat ik dacht: als ze bloed zien; laten ze me misschien vrij. Dus gaf ik mezelf een stomp op de neus en liet bloeddruppels op de lakens vallen. Maar niets hoor,- geen enkele reactie. Na acht da gen cel kwam er uiteindelijk een politieman binnen, die me vroeg: waarom zit u hier? Dat was natuurlijk het einde. Ik ant woordde: Ik dacht dat u me dat zou uitleggen". Antonio Canillas werd in de nacht van 27 op 28 december door twee jonge surveillerende Haagse agenten opgepakt., toen- hij, lichtelijk onder invloed, op de Haagse Laan van Meerder- voort stond te urineren. Canillas had geen identiteitskaart of pas poort bij zich en al snel stond- het voor de beide politiemannen vast dat de man „wel illegaal ons land zou zijn binnengekomen". Canillas echter: „Dronken was ik beslist niet, maar ik had wei- wat op. Ik kwam zonder enige moeite op mijn pensionkamer,- maar besloot toen nog een rond je te gaan wandeleh. Als vreem deling in Den Haag raakte ik al gauw de weg kwijt. Ik zag een politieauto aankomen en dacht: die kunnen me mooi de weg wijzen. Ze namen me gelijk mee naar het politiebureau. Mijn pas had ik natuurlijk niet op zak. Ze dachten klaarblijkelijk dat ik een illegale gastarbeider was. Waan zinnig. Ik heb een goede baan in- Barcelona en was voor de eerste keer in Nederland, op bezoek bij' een vriend". Fout Op weg naar het districtsbu reau aan de Soesterbergstraat kregen de agenten te horen dat de arrestantenverblijven daar vol- zaten. En toen werd de gTOte fout gemaakt. In plaats dat Canil las naar een ander bureau voor (Zie slot pagina 3 kolom 3) NIEUWE 'LADING' VOOR EEN NIEUW JAAR DRAAIEN 'GROTE BEURT' VAN ZES TOT ACHT WEKEN BORSSELE De kerncentrale van de NV PZEM is voor de eer ste keer toe aan vervanging van brandstof, verrijkt uranium. Volgende week woensdag (15 januari) gaat de centrale voor 2«s tot acht weken buiten be drijf. In die periode gaat het deksel van het reactorvat, om ongeveer 13 ton splijtstof (een derde deel van de totale hoeveel heid in de 'ketel') te verwisselen. Daarna kan de kerncentrale weer een jaar draaien. Tegelijk krijgt de centrale in die tijd een grote beurt. Het gaat hier om een operatie van grote omvang. Drie maanden is de 'grote beurt' van de kerncentrale voorbereid en geprogrammeerd. 'Op de piek van de werkzaamheden zullen er zo'n vijfhonderd man bij ingescha keld zijn. De splijtstofwisseling zelf is een gebeurtenis die ziclx geheel onder water afspeelt. Mensenhanden komen er niet direct mee in aanraking. De 'verversing' van het uranium in de brandstofkern wordt via een splijt- slofwisselmachine op afstand gere geld. Zestien maanden heeft de kerncentra le Borssele op zijn eerste brandstof kern elektriciteit kunnen leveren. In totaal zit er 38 ton splijtstof in de zogenaamde hete kern van het reac torvat. Die hoeveelheid levert net zo veel brandstof als 2,3 miljoen ton steenkool. De dertien ton verrijkt ura nium, geleverd door een Amerikaanse opwerkingsfabriek, die thans het der de deel van de oude brandstof zal vervangen, vertegenwoordigt een waarde van 25 miljoen. De PZEM- directie- tekent daarbij overigens aan dat dit bedrag minder is dan een derde van de brandstofkosten, die men bij een op olie of kolen gestook te centrale van hetzelfde vermogen zou moeten maken. Inspecties Bij de grote revisiebeurt zullen in het hele centralecomplex allerlei inspec ties en controlewerkzaamheden wor den verricht. De afgelopen maanden heeft de kerncentrale Borssele nogal eens te kampen gehad met kinderziek tes, vooral in het zogenaamde conven tionele deel van het bedrijf. De direc tie van de PZEM heeft goede hoop, dat de nu opgetreden mankementen voorgoed zijn opgelost en zich niet meer zullen voordoen. De 'dokebeurt' van de kerncentrale Borssele valt men met het eind van de garantiepen- ode, die de bouwers van Kraftwerk Union AG (Siemens-AEG) op hun op dracht hadden verleend. Bij deze eerste splijt-stofwisseling zijn de veiligheidsmaatregelen voor het personeel tot het uiterste opgevoerd.' In de periode die eraan vooraf is gegaan hebben ir. A. Tiktak, adjunct- directeur produktie van de PZEM en ir. U. H. Banga. hoofd van de kern centrale, veel overleg gevoerd en hun programma samengesteld met 'verte genwoordigers van allerlei overheids diensten. Personeel dat bij de verver sing van het uranium is betrokken valt onder strenge veiligheidseisen voor radiologische werkers. Zij kun nen veilig werken bij een geopende reactor dank zij het feit dat de gehele iwisselingsprocedure zich onder water Het water werkt als een dik scherm tegen radioactieve straling. Op de zes tekeningen hiernaast is aange geven hoe her geheel verloopt. 'Afkoeling' De brandstofkem van de centrale wordt gevormd door 121 splijtstofele menten. Bundels van 3 meter lange pijpen waarin het verrijkt uranium in tabletvorm is ondergebacht. Een me chanische robot, trekt die elementen stuk voor stuk uit het reactorvat en vervoert ze (onder water) naar het splij tstofopslagbassin. Daar worden de elementen met onderwater-televisie camera's en meetinstrumenten gron dig geïnspecteerd. Bij de wisseling wordt het gehele reactorvat leegge haald. De opgebrande splijtstof gaat voor een periode van zes maanden in een; apart opslagbassin in het reactorge- (Zie slot pagina 4 kolom 1 frontlijn Samenwerkende vrouwen- organisatie» tn Zeeland houden ook dit jaar een cursus politieke scholing. Dat gebeurt nu al voor de derde achtereenvolgende maal en de 'cclangstelling blijkt groot. De cursussen voor/Jen in c-en behoefte, zoals dat heet. In de PZC van gisteren v.crd gerapporteerd over een bijeenkomst waar de nieuwe cur sus was gepresenteerd en bij die ge legenheid werd een uitdrukking ge bruikt die ons met een lichte verwon dering heeft vervuld. De altoos actie ve mevrouw Van -der Leede'n van de Bond van plattelandsvrouwen verzekerde namelijk eist de leden van de vrouwenorganisaties .inmiddels zo zijn geëmancipeerd dat een wat fellere benadering van de onderwerpen en het wat heftiger aanvallen van de standpunten niet uit de weg behoeft te worden gegaan". We vroegen ons af: is dat nu emancipatie? Of bedoel de mevrouw Van der Leeden te zeg gen dat de cursisten nu zover zijn ge vorderd dat men tegenover de politici zijn mannetje dan wel: haar vrouw tje staat? We hopen maar dat de laatste ver onderstelling de juiste zal zijn. Het gaat hij deze cursussen om het bijbrengen van 'politieke scholing' aan een groep ingezetenen, mensen die door welke oorzaak dan ook t-ot dus ver niet in de gelegenheid waren zich tot in de finesses te verdiepen in po litieke vraagstukken. Bij het opzetten van een dergelijke cursus wordt, naar wij aannemen, te vens in aanmerking genomen dat de hui dige samenleving nogal gecompliceerd op de burger van deze tijd afkomt, zodat het dringend nodig is zich in allerlei achtergronden van actuele problemen te verdiepen. De onderwerpen van de cursus spre ken in dit opzicht duidelijke taal: on derwijs. energie, water, werkgelegen heid. defensie. Nu wordt deze scholing hier uitsluitend aan vrouwen gegeven, maar dat wil helemaal niet zeggen dat zij zoveel minder van deze vraagstuk ken zouden afweten dan mannen. Voor vele mannen zouden dergelijke politieke cursussen een even groot nut hebben als voor vrouwen. Gesteld nu dat het hier zou zijn gegaan om een cursus voor mannen: zouden de orga nisatoren dan bij de presentatie heb ben meegedeeld dat de deelnemers al zover zijn geëmancipeerd dat ze een fellere benadering van de onderwerpen niet uit de weg behoeven te gaan? Ver moedelijk niet, In dat geval zou onge twijfeld zijn betoogd dat de cursisten het politieke spel nu zover beheersen dat ze de ervaren politicus wat feller kunnen aanpakken. Waarmee we willen onderstrepen dat in vrouwenorganisaties wel eens de neiging bestaat om het woord 'emancipatie' te gebruiken als het he lemaal niet in net geding behoeft te zijn. Vermoedelijk heeft dat te maken met de omstandigheid dat in de histo rie de vrouw vooral in staatkundig op zicht naar de achtergrond werd ge drongen: de rudimenten daarvan zijn nog altijd in de huidige samenleving merkbaar, tot in het spraakgebruik toe. Maar dat kan er mede toe leiden dat een verkeerde beeldvorming blijft bestaan, verkeerd omdat de werkelijk heid inmiddels al heel anders is ge worden. Zo geloven we niet dat in het onderhavige geval het geëmancipeerd- zïjn van de vrouw bepaalt of zij tij dens een politieke cursus eens fel uit haalt naar deze of gene politicus of politica. Het heeft; er voornamelijk mee te maken of de deelneemsters zich de problemen voldoende eigen ge maakt hebben. Om nu misverstanden te voorkomen voegen wij haastig aan deze op merkingen toe dat naar onze mening de bewuste cursussen uitstekend func tioneren, De Zeeuwse vrouwenorgani saties doen er een voortreffelijk werk mee: ze zorgen er voor dat een be langrijke categorie van de burgerij aan het politieke gebeuren deelneemt. Daarmee blijft de democratie over eind. Er is echter één nadeel: de cur sussen worden alleen voor vrouwen gegeven, terwijl ze voor mannen even hard nodig zi.in. Sprak daar ergens een man over 'achteruitstelling'? Och. dat zou een wat te geladen uitdrukking zijn. Maar we! geloven we dat het be staan van deze specifieke 'vrouwen- cursussen' er op duidt dat we nog al- tijd niet in een geëmancipeerde maat schappij leven. Als dat wel het geval was, zou een dergelijk separaat optre den van vrouwen verwondering wek ken. En daarmee zijn we dan toch weer terug bij mevrouw Van der Lee den, ditmaal gelukkig zonder enig me ningsverschil: zo gezien heeft de be wuste cursus wel degelijk met vrou wenemancipatie te malden. Daarom is het zo plezierig dat ze een succes zijn. ROERMOND (ANP) Bisschop Gij sen van Roermond heeft donderdag pater Nelen ontslagen als directeur van het Diocesaan Instituut voor Inter nationale Solidariteit (Divis Limburg). In zijn plaats is benoemd de oud-mis siebisschop Theunissen. die tevens per 1 februari benoemd is tot vicaris mis siewerk in Roermond. Divis Limburg is een in Roermond ge vestigd missie-instituut. Reden voor het ontslag is het verschil in visie rus sen pater Nelen en bisschop Gijsen over inhoud en betekenis van het mis siewerk, aldus de persdienst van het bisdom.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1975 | | pagina 1