PROVINCIALE ZEEUWSE C0U3CT
VLIEGTUIGKAPER
IN ENGELAND
OVERMEESTERD
Dit jaar 250 nieuwe arbeidsplaatsen
bij grotere Middenzeeuwse bedrijven
Ford 'bezorgd5 over
toestand in Vietnam
EEG-M1N1STERS
EENS OVER DE
'OLIEDOLLARS'
5 gijzelaars ongedeerd vrij
de krant
van zeeland
SYRIË ZEGT
LIBANON ALLE
STEUN TOE
Nederland tegen
confrontatie bij.
nieuwe olieboycot
218e jaargang no. 6
Woensdag 8 januari 1975
p-
ja fe JLJmitsè
A
LENINGEN VIA HET IMF
(Van onze correspondent)
LONDEN De ministers van financiën van de negen EEG-landen
zijn het er dinsdag in de Britse hoofdstad over eens geworden dat
het Internationaal Monetair Fonds (IMF) vo.or 1975 tien tot twaalf
miljard overtollige dollars van de olieproducerende landen moet
lenen om de voor de Westerse economie desastreuze gevolgen van
de gestegen olieprijzen te bestrijden.
Dit wil zeggen, dat de EEG niets
voelt voor de plannen van de Amen-
kaanse minister van buitenlandse 'zSr
keu Henry Kissinger, om de landen
die lid ziin van de OESO (Organisatie
voor Economische Samenwerking en
Ontwikkeling) zeil' het geld bijeen te
laten brengen, waarmee via ten syst
eem van leningen en gecontroleerde
besteding daarvan, de stagnerende
economieën op gang kunnen worden
gehouden.
TIJDENS GESPREK
TWEE PRESIDENTEN
SJTAURA (RTR, DPI) President Ha-
fez Al-Assad heeft dinsdag de volledige
steun van Syrië betuigd aan het
grenzende Libanon.
Na afloop van besprekingen met zijn
Libanese ambtgenoot Soeleiman Frand-
jieh in de Libanese plaats Sjtaura werd
een gemeenschappelijk communiqué
uitgegeven, waarin het Syrische staats
hoofd bekendmaakte, dat zijn regering
bereid is militaire, economische en po
litieke hulp te verlenen aan Libanon
om dit land te helpen tegen aanvallen
van Israëlische zijde.
In het communiqué stond niet of pre
sident Frandjieh het Syrische aanbod
om 'aan elk verzoek van Libanon te
voldoen' -heeft aanvaard. Intussen
sprak premier Rasjid Al-Solh berichten
van de Israëlische radio tegen, als zou
Libanon ermee hebben ingestemd dat
Syrische militairen of vliegtuigen zou
den gaan patrouilleren langs de grens
met Israël. „Deze berichten hebben
geen grond van waarheid en zijn be
doeld als rechtvaardiging van Israë
lische aanvallen op Libanon", aldus de
eerste minister.
'Hoewel de staatshoofden van Syrië en
Libanon elkaar geregeld ontmoeten op
Arabische bijeenkomsten, was het voor
het eerst sinds 18 jaar dat een staats
hoofd uit Damascus naar Libanon
kwam voor overleg. Assad kwam per
auto en keerde na enige uren teruj
naar de Syrische hoofdstad.
In het communiqué werd gezegd dat
d twee presidenten met elkaar hadden
gesproken in een geest van broeder
schap, vertrouwen, hartelijkheid en
vriendschap. Over Arabische vraagstuk
ken in bet algemeen en dé ontwikke
ling van' de Palestijnse kwestie in het
bijzonder bleken zij het volledig .eens
te zijn.
tanden iu
kmï
Nieuws uit Zeeland op de pa
gina's 2, 4, 5, 6, 7 en 10;
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3 en
9;
Sport op de pagina's 10 en
li;
Radio en televisie op pagina
12;
Financieel nieuws op pagina
13.
De plannen van Kissinger, zo ver
klaarden de Negen ha afloop van him
bijéénkomst, verdienen een welwillen
de bestudering. Zij kunnen een
vulling vormen op de bedoelingen
de EEG, maar zijn geen alternatief
daarvoor. Hooguit kunnen ze dienen,
zo zei de Britse minister van finan
ciën, Dennis Healy, na afloop, als een
veiligheidsnet onder andere afspra
ken.
De zeer grote mate van unanimiteit
die de EEG-landen dinsdag aan de dag
hebben gelegd, is één belangrijke fac
tor, het feit dat de EEG-plamien nog
door de leden van het IMF moeten
worden aanvaard, is een ander gege
ven.
Niettemin bestaat er gegronde hoop
dat het IMF met de Europese bedoe-'
langen zal meegaan, omdat ook buiten
de EEG wijdverbreide steun bestaat
voor de Europese denkbeelden, terwijl
zowel de Nederlandse IMF-directeur
Wibteveen als de Britse minister van
financiën Healy tijdens recente rond
reizen .door Arabische olieproduce
rende landen een welwillend oor heb
ben gevonden voor deze besteding van
de Arabische overschotten.
Overschot
Volgens de schattingen van het In
ternationaal Monetair Fonds hebben
de ólieproducenten in 1974 een „onbe-
steedbaar" overschot van 60 miljard
dollar genoteerd in 1975 zal dit
nog tot 70 miljard oplopen. Voor 1975
denkt de EEG met de voorgestelde
tien tot twaalf miljard dollar, ai
basis voor leningen aan behoeftige
landen, te kunnen uitkomen. De lenin
gen die bij de Arabische olieproducen
ten moeten worden aangegaan, moe
ten, naar de EEG-ministers vinden,
worden afgesloten tegen een aan de
markt gerelateerde rente, teneinde o;
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
I LONDEN De gekaapte BAC-111 i
I van British Airways op het eind I
I van de landingsbaan van de lucht- I
I haven Heathrow bi] Londen. I
DEN HAAG Een woordvoerder
van liet ministerie van buitenlandse
zaken heeft naar aanleiding van een
vraag hoe men dacht over Kissinglrs
waarschuwing inzake een eventueel
Amerikaans militair ingrijpen in de
Arabische olielanden, in geval de we
reldeconomie door een nieuwe boycot
zou worden 'gewurgd', verklaard dat
men in Den Haag van oordeel is dat
moet worden getracht een confronta
tie tussen olieproducerende en oliever-
bruikende landen te voorkomen en
dat men voorstander is van een dia
loog.
De woordvoerder achtte het ten
enemale onjuist om in te gaan op een
„hypothetisch speculatieve situatie",
zoals deze door Kissinger was aange^
duid.
■ONDEN: Gezagvoerder Harry Lea en de beide gegijzelde stewardessen Barbara Brindley (links) en Heather Ablard
LONDEN (AFP, RTR, GPD) De jonge als Arabier geklede man, die gistermiddag op het Londen-
se vliegveld Heathrow een vliegtuig van Britsh Airways kaapte is vannacht na landing op het
vliegveld Stansted bij Londen overmeesterd. De vijf gijzelaars de gezagvoerder, de tweede piloot,
een steward en twee stewardessen zijn ongedeerd. Er is geen schot gelost.
Omstreeks kwart over twaalf vertrok
dé BAC-111 van de Londense luchtha
ven Heathrow. Men liet de kaper in
de waan dat het toestel op weg was
naar Frankrijk, zoals de man had ge-
eist. In werkelijkheid had de gezag
voerder als eindbestemming Stansted
opgekregen, een vliegveld op ruim 50
kilometer ten noordoosten van Londen.
Volgens mededelingen die via de boord-
radio waren ontvangen had de kaper
tijdens de vlucht van meer dan een uur
in de gaten gekregen dat het vliegtuig
helemaal niet op weg naar Frankrijk
Bij aankomst op Stansted verscheen
de kaper samen met de gegijzelde ste
ward in de deur van het vliegtuig.
Toen hij het toestel verliet werd hij
door de politie overmeesterd. De kaper
zou van plan zijn geweest met de
100.000 pond sterling die op Heathrow
aan boord waren gebracht en de ste
ward als gijzelaar per auto naar de
havenstad Dover te vertrekken. Hij
had gezegd dat hij zich wilde wreken
op de in Parijs wonende moordenaar
van zijn broer.
De Franse regering had laten weten
dat het toestel niet op een Franse lucht
haven mocht landen. Zou het wél
Frankrijk komen, zo waarschuwde de
regering in Parijs, dan zou het door
militaire vliegtuigen worden onder
schept en gedwongen koers te zetten
naar de luchtmachtbasis Evreux op
SMALDEEL VS VERLIET FILIPPIJNEN
WASHINGTON, SAIGON (AFP, DPA, AP) President Gerald
Ford van de Verenigde Staten is 'bezorgd' over de toestand in
Zuid-Vietnam na de val van de stad Phuoc Binh. Hij volgt de ge
hele toestand in Vietnam 'zeer zorgvuldig', zo heeft dinsdag de
woordvoerder van het Witte Huis, Ronald Nessen, verklaard.
De Amerikaanse president heeft een
onderhoud gehad met de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken, Hen
ry Kissinger, over de ontwikkeling
van de toestand in Indo-China, aldus
Nessen. Later op de dag zou hij een
gesprek hebben met de Amerikaanse
minister van defensie, James Schlesin-
ger. Nessen zei verder, dat Ford even
wel geen plan in gedachten heeft voor
militaire hulp aan Zuid-Vietnam. Nes
sen noemde de mogelijkheid "hypothe
tisch', dat Ford het congres za,l ver
zoeken de wet te wijzigen, die hem op
het ogenblik verbiedt bommenwerpers
of troepen te zenden om hulp te
bieden aan de strijdkrachten van de
regering in Saigon.
Robert Anderson, de woordvoerder
van het ministerie van buitenlandse
zaken, noemde de val van Phuoc Bmh
een 'zeer ernstige ontwikkeling'. Hij
voegde er evenwel aan toe, dat er naar
de mening van Washington geen grond
bestaat voor het opzeggen van de Pa-
rij.se overeenkomst van januari 1973.
Smaldeel
Het ministerie van defensie deelde
mee dat een smaldeel van zes oorlogs
bodems, onder aanvoering van het
atoom-vliegkampschip "Enterprise', de
Filippijnse wateren heeft verlaten op
een missie, 'die geen verhand houdt
met de gebeurtenissen in Vietnam'.
stoomt naar een bestemming in
Zuidvietnamese wateren, nu de strijd
krachten van Saigon op het slagveld
zware verliezen hebben geïncasseerd.
Beecher vertelde dat de "Enterprise',
werelds grootste oorlogsbodem, 5
men met de eveneens door atoom
kracht voortgestuwde kruiser "Long
Beach', twee torpedoboot jagers, een
olie-bunkerschip en een bevoorradings
vaartuig dinsdag zijn basis Subic Bay
op de Filippijnen heeft verlaten. Sub
ic Bay is een van de belangrijke
thuishavens van de zevende vloot.
Beecher zei dat het smaldeel in zuid
westelijke richting koerst.
De Zuidvietnamese kust ligt pal wes
telijk van Subic Bay. .-Het smaldeel is
bezig aan een operationele miss'
aldus Beecher.
Ook de woordvoerder van het Witte
Huis, Nessen, ontkende, dat de Ame
rikaanse oorlogsschepen op weg zijn
naar de Zuidvietnamese wateren.
De Zuidvietnamese president Ngoeyen
Van Thieu heeft de val van de provin
ciehoofdstad Phuoc Binh bevestigd en
een rouw ,van drie dagen voor het
gehele land afgekondigd.
100 kilometer ten noordwesten van
Parijs.
De kaping was begonnen toen de
met donkere bril achter in het toestel
een stewardess had gegrepen halver
wege de dertig minuten durende vlucht
van Manchester naar Londen. Op dat
ogenblik liet de man zijn wapens
een vuurwapen en een granaat zien.
maar hij hield ze verborgen toen het
toestel eenmaal was geland. De 46 pas
sagiers mochten van boord gaan, de
bemanning werd gegijzeld.
De man voerde de kaping zo onopval
lend uit, dat de passagiers het niet eens
beseften.
Passagier Danny Tarrant uit Toronto
zei: „We hoorden pas dat we gekaapt
waren nadat het vliegtuig was geland
en terugtaxiede naar het eind van de
landingsbaan."
En de Britse pa.iagier Lawson Clay
ton, zei: „Toen we het toestel verlie
ten, vertelde de steward ons dat we
een kaper aan boord hadden."
De eisen van de kaper werden i
langzaam duidelijk. Hij wilde in ieder
geval 100.000 pond sterling, hij wilde
ook naar Parijs gevlogen worden
hij wilde een parachute en onderricht
in het gebruik daarvan. Men besloot
een val op te stellen. Het toestel zou
opstijgen en boven het Kanaal rond
cirkelen om de indruk te wekken dat
het in de richting van Parijs vloog.
Daarna zou het lan landen op het
Noordlondense Stansted, dat voorna
melijk voor chartervluchten wordt ge
bruikt.
Om half twaalf in de avond steeg het
vliegtuig van Heathrow op. Radio
luisteraars en tv-kijkers beleefden
spannend uur, terwijl het toestel in
het donker van de nacht verdween.
Een radio-amateur ving de gesprek
ken op die de piloot voerde met een
piloot van een begeleide Trident. Over
de identiteit van de kaper bleek de
gezagvoerder ook toen nog niet op de
hoogte te zijn, zo had de amateur be
grepen.
De vraag die zich nu als gevolg van
het avontuur voordoet, is, hoe het mo
gelijk was dat de man met zijn wa
pens door de controle op het vlieg
veld van Manchester heeft kunnen ko
men. De autoriteiten aldaar zijn na
tuurlijk al begonnen elkaar de schuld
te geven. In ieder geval staat vast dat
er over enige weken een installatie zal
worden aangebracht op het vliegveld
die iedere smokkel van wapens onmo
gelijk zal maken.
VOORZITTER KAMER VAN KOOPHANDEL MIDDEN- EN NOORD-ZEELAND DR.
ZIJLMANS IN JAARREDE: 'GROEIENDE WERKLOOSHEID GROOTSTE KWAAL...'
INSCHAKELEN VAN
DE VROUWELIJKE
ARBEIDSRESERVE:
VEEL PROBLEMEN
VLISSINGEN De vooruitzich
ten voor de afzet van vrijwel al
le grotere Middenzeeuwse bedrij
ven met meer dan honderd
werknemers zijn voor 1975
minder gunstig. Toch zal deze
ontwikkeling over het algemeen
genomen niet leiden tot een ver
mindering van het aantal ar
beidsplaatsen in deze groep. De
behoefte aan arbeidskrachten zal
bij de grotere ondernemingen in
Midden-Zeeland integendeel nog
toenemen met ongeveer 250.
Dit deelde dinsdagmorgen de voorzit
ter van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Midden- en Noord-Zee
land, dl-. H. A. A. Zijlmans, mee tijdens
zijn nieuwjaarsrede tot de kamerverga
dering in het Strandhotel in Vlissingen.
Over de minder grote bedrijven in het
zelfde gebied, met tussen de tien en
honderd werknemers, toonde de heer
Zijlmans zich pessimistischer. Hij acht
te het niet uitgesloten dat zich in deze
bedrijven in de loop van 1975 een ver
mindering van het personeelsbestand
zal voordoen. Vooral de ontwikkelin
gen in de confectie- en de textielindu
strie zullen daarbij een rol spelen.
Ofschoon de groep van de minder grote
bedrijven in 1974 hun afzetten en winst
marges zagen teruglopen bleef het
werknemersbestand vorig jaar toch
nog onveranderd. Ook voor de groep
detailhandel en ambacht zijn de voor
uitzichten voor 1975 minder gunstig.
Niet alleen wordt een verdere daling
van de afzet en andere economische
activiteiten verwacht maar leeft in de
ze groep ook de angst, dat de rentabili
teit nog verder en zelfs tot een on;
vaardbaar peil zal teruglopen,
Dr. Zijlmans zei te verwachten, dat
zich in de groep detailhandel en am
bacht. door rationaliseringsmaatregelen
een personeelsvermindering zal voor
doen. Deze vermindering zal niet wor
den gecompenseerd door de te schep
pen nieuwe arbeidsplaatsen bij enkele
zich nog wél gunstig ontwikkelende be
drijven. Toch blijft ook in deze groep,
zo betoogde de kamervoorzitter, het
optimisme voor de toekomst gehand
haafd.
Optimisme
Dr. Zijlmans: „Met een gezonde onder
nemersmentaliteit worde deze achter
uitgang van de economie als een tijde
lijk fenomeen beschouwd en treft men
maatregelen om de daaraan verbonden
moeilijkheden zo goed mogelijk op te
vangen Tegelijkertijd bereidt men zich
voor op meer gunstiger tijden."
Eerder had de heer Zijlmans geconclu
deerd: „Aan het feit dat in de eerste
tien maanden van 1974 in Midden- en
Noord-Zeeland zich vier bedrijfsslui
tingen met het verlies van 172 arbeids
plaatsen voordeden; dat 44 bedrijven
voor 214 arbeiders werktijdverkorting
aanvroegen waardoor 12000 arbeids
uren verloren gingen, is de boven de
arbeidsproduktiviteit uitgaande loon
kostenstijging niet onschuldig."
In dit verband merkte hij ook op, dat
bij loononderhandelingen als eerste uit
gangspunt wordt genomen, dat de prijs
stijgingen volledig moeten worden ge
compenseerd. Daardoor wordt echter
het verband tussen arbeidsproduktivi-
teits- en loonstijging verbroken.
Sprekend over de problematiek waar
voor de regering zich ziet gesteld zei
de voorzitter van de kamer van koop
handel, dat enerzijds een oplossing
moet worden' gevonden voor de nog
steeds groeiende werkloosheid Ti ij
een desondanks stijgende prijs van de
arbeid' terwijl anderzijds de inflatie
moet worden bedwongen. Dat laatste
is echter alleen mogelijk door een sta
bilisatie van loonkosten, produktprij-
zen en handelsmarges.
Kwaal
'Grootste kwaal', ook in de provincie
Zeeland, noemde dr. Zijlmans, de groei
ende werkloosheid. Toch bleek hij niet
pessimistisch gestemd. Zo stelde hij
vast, dat de ontwikkeling van de
Zeeuwse werkgelegenheid in het afge
lopen jaar gunstiger was dan het Ne
derlandse gemiddelde. Terwijl in 1973
(Zie slot pagina 7 kolom 5)
Jiartlijn.
oraal Tops
heeft deze week in een
nieuwjaarsrede gewezen op
het 'sterk gewijzigde maat-
schapj>elljk kader' waarin
zijn dienst werkt. Het In
spelen op deze veranderingen eist oen
grote dosis aanpassingsvermogen,
maar rijkswaterstaat 'in aJ zijn gelo
dingen is volop bezig vertrouwd te
raken met een grotere openheid dan
men vroeger gewend was', aldus ir,
Tops. De directeur-generaal formuleer
de die openheid heel kernachtig: „We
zijn bezig met de publieke zaak, onze
werken zijn, met. recht openbare wer
ken en de burgers hebben er recht, op
zich daarmee te bemoeien". Dat klinkt
plezierig en uitnodigend, zo in de geest
van „Beste burgers, we houden een
heel jaar lang open dag. van harte wei-
kom", In de praktijk van het dagelijk
se werk evenwel blijkt dat de open
bare werken zelden zo openbaar zijn
als hier werd gesuggereerd.
Wermoedeliik is dat rijkswaterstaat
V niet kwalijk te nemen. Zo wees
ir. Tops er in zijn nieuwjaarsrede nog
op dat bepaalde belangen zowel in
dividuele als algemene soms tegen
over elkaar komen te staan en dan
zo zei hij „zal er'gekozen moeten
worden". En dat is nu precies waar
het om gaal. Dat kiezen is namelijk
in negenennegentig van de honderd ge
vallen een beleidszaak: technische
diensten bereiden
bepaalde projecten
voor. al dan niet
voorzien van alter
natieven, waarna de
bevoegde beleids-
instantie beslist. In de meeste kwesties,
betreft het een beslissing van een po
litieke instantie: een kabinet bijvoor
beeld. En nu kan een dienst nog zo
open zijn, als het beleid vindt dat op
grond van bepaalde politieke overwe
gingen openheid niet of nog niet ge
wenst is. dan blijft de zaak zo dicht
als een pot, ondanks alle nieuwjaar-
redes van alle departementale direc
teuren-generaal.
Het kost weinig moeite om daarvan
een voorbeeld te noemen: de Oos-
terscheldekwestie. Daarover is vrijwel
een jaar lang uiterst geheimzinnig ge
daan. Af en toe lekte er wel eens wal.
uit, maar dan toch niet .met medewer
king van de verantwoordelijke be
windsman. In het algemeen speelden
de voorbereidende discussies zich af
achter gesloten deuren. Daarbij kwarn
nog dat in de procedure die aan de
kabinetsbehandeling vooraf ging ook
de rijksplanologische commissie was
ingeschakeld, waarover nog weer aller
lei extra-geruchten de ronde deden: de
commissie zou zo denken of zus, de
staatssecretaris van maatschappelijk
werk zou ook een duit in het zakje
hebben gedaan en zo bleven de ge
ruchten circuleren. De tweede kamer
leek soms een ruilbeurs van informa
ties: sommige fracties waren redelijk
ingelicht. Met name de PvdA bleek
over goede verbindingslijnen te be>-
schikken met het kabinet, in andere
fracties was wel eens wat meer be
kend uit de ambtelijke wereld en zo
werden bij tijd en wijle de stukjes
van de legkaart door parlementariërs
en journalisten aan elkaar gelegd.
Zo duurde het tot ver in het najaar
vóórdat er eindelijk iets over dit
zéér publieke werk Oosterschelde naar
buiten kwam, althans officieel. „De
burgers hebben er recht op zich met
openbare werken te bemoeien", zegt
nu directeur-generaal Tops plechtig.
Ach, dat is aardig. Misschien kan hij
dat de minister eens meedelen: die be
paalt menigmaal op puur politieke
gronden wanneer er van een openbaar
werk iets naar buiten mag komen. Bo
vendien herinneren we ons nog leven
dig dat na het kamerdebat over ae
Oosterschelde de rijksv/aterstaatsmen
sen het consigne hadden gekregen
niets meer los te laten over de uitvoe
ring van het regeringsbesluit: geen los
se informaties meer, er zou een keurig
georganiseerde persconferentie komen.
Nu heeft daarentegen de directeur-ge
neraal in zijn nieuwjaarsrede ver
klaard: „Het consigne blijft voor ons
allemaal: laten we niet. moeilijk doen".
In voorkomende gevallen zullen we dit
woord gaarne citeren.
We realiseren ons overigens dal met
bovenstaande beschouwing de
directeur-generaal van rijkswaterstaat
niet helemaal recht is gedaan. Zijn be
toog was vermoedelijk minder voor
de buitenwereld en meer voor de men
sen van de eigen dienst bedoeld. Ken
nelijk wilde hij hen nog eens op het
hart drukken dat zij bereid moeten
zijn steeds alternatieven te overwegen
voor projecten die aan het beleid die
nen te worden voorgelegd. De huidige
maatschappij wil dat nu eenmaal en
daarmee behoort rekening te worden
gehouden. Ook wil hij proberen rijks
waterstaat een betere 'image' fe geven:
sommigen denken dat. het hier om
zo formuleerde ir. Tops het - „een
eigengereid apparaat gaat dat niet
dienstvaardig is". In dit verband
wees hij er nog op dat het „ons niet
koud Iaat hoe men over rijkswater
staat denkt". Dat waren sleutelwoor
den in zijn betoog en daarop dient met.
waardering te worden gewezen. Maar
dat neemt niet weg dat juist in het.
moderne maatschappelijk kader waar
binnen de rijkswaterstaat opereert de
voorstellen van deze dienst vooral po
litiek worden geïnterpreteerd. En daar
door worden alle goede voornemens
van een dienst met name als het
gaat om openheid nogal eens be
perkt. Om een variant te gebruiken
op een bekend woord: de dienst is wei
gewillig, maar de politiek is zwak.
Haar zwakte is namelijk dat zij onder
geschikt is aan de ijzeren wetten van
de politieke strijd.