PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VAN AGT WIL LANDELIJK
TEAM TEGEN NARCOTICA
Lucht- en scheepvaartverdrag
met China in de maak
Vlissingen krijgt maandag 20 januari
nieuwe passagiersdienst op Engeland
Eerste besprekingen al begonnen
STAKING DREIGT
BIJ DE VARA
Bedrijf bezet
de krant
van zeeland
DIRECTEUR VERDWEEN MET TON
218e jaargang no. 5
Dinsdag 7 januari 1975
ISRAËL
WAARSCHUWT
LIBANON EN
JORDANIË
JERUZALEM (DPA, RTR, UPI) Israël
heeft maandag: Libanon gewaar
schuwd voor 'het binnenrukken van
Syrische strijdkrachten'. "Volgens de
Israëlische minister van defensie, Sji-
mon Peres, zoekt Syrië expansie in
Libanon. De Israëlische minister zei
m het parlement, dat Israël zich niet
in de binnenlandse aangelegenheden
ran Libanon wil mengen. Maar Jeru
zalem kon toch geen vreemde strijd
krachten in Libanon over het hoofd
zien, die de soevereinitieit van
land en de veiligheid van Israël
zijn noordgrens in gevaar brachten.
Minister Peres heeft maandag in het
Israëlische parlement teveneens ge
zegd, dat onlangs Arabische guerrilla
strijdkrachten, gewapend met. tanks
en luchtdoelraketten uit Syrië in Liba
non waren aangekomen. Het had er
de schijn van, aldus minister Peres,
dat Libanon thans geregeerd werd
door 'terroristen die hun activiteit vrij
uit ontplooien, zonder zich ook maar
iets van de autoriteiten aan te trek-
ken" Deze leiden hadden klaarblijke
lijk hun eigen gezag in Libanon geves
tigd. En aangezien de guerrillatroepen
een rechtstreekse bedreiging vormden
van Israels bestaan, zou Israël al het
nodige doen om zichzelf te beschen
men
Peres zei, dat Israël ook Jordanië
gewaarschuwd had voor het binnen
dringen van guerrillatroepen uit Syrië.
VS waarschuwen
VN officieel voor
val Saturnus-trap
WASHINGTON (DPA) Het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse za
ken heeft gisteren de Verenigde Na
ties officieel verwittigd van de ver
wachte 'neerstorten' van de tweede
trap vaii een Amerikaanse Sartumus-
raket, donderdagnacht.
Bij wijze van routine heeft men de be-
fende afdeling van de VN op de
hoogte gesteld. Op grond,van ervaring
verwacht men geen schade. De trap
vliegt in een baan ongeveer op de
hoogte van de vijftigste breedtegraad.
Het verbranden wordt, verwacht in
het gebied tussen de Stille ên Atlanti
sche Oceanen, het zij in de wereldzee
ën of ergens langs de grens tussen
Canada en de Verenigde Staten.
Brezjnev
IN diplomatieke kringen in Lon
den heerst de overtuiging, dal de
Russische partijsecretaris Brezj
nev niet ernstig ziek is. (pag. 3)
Emigratie
NA het bezoek van de Australi
sche premier Whitlam aan Neder
land heeft premier Den Uyl het
vooruitzicht reëel genoemd, dat de
Nederlandse emigratie naar Au
stralië kan doorgaan, (pag. 8)
Nieuws uit Zeeland op de pa
gina's 2, 4, 5, 7 en 10;
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 3 en 8;
Sport op pagina 6;
Radio en televisie op pagina
9;
Financieel nieuws op pagina
11.
SCHIPHOL (ANP) Minister Van Agt van justitie meent dat de
opsporing van narcotica bij uitstek een taak is voor een landelijk
recherche-team, dat volgens hem zo snel mogelijk moet worden
gevormd.
De heer Van Agt zei dit maandagmiddag op Schiphol voor zijn'
vertrek naar New York. Hij maakt een reis van negen dagen naar
de VS. op uitnodiging van de Amerikaanse regering om zich te
informeren over de handel in en het gebruik van 'hard drugs'.
zijn Amerikaanse gastheren de straf
fen die Nederland voor de handel van
hard-drugs oplegt niet te laag zou
vinden, antwoordde de minister: „het
hele jusj.iële optreden komt ter spra
ke. Ik geloof echter dat men zich
meer zorgen maakt over de opsporing
dan over de bestraffing. Ongetwijfeld
wordt maar een l^lein gedeelte achter
haald van wat via Amsterdam wordt
doorgevoerd naar landen als: Zweden,
Italië en Duitsland. Ik ben dan ook
van mening dat de opsporingsactivitei
ten sterk zullen moeten worden uitge
breid".
Minister Van Agt noemde in dat ka
der het speciale team van de Amster
damse recherche dat zich bezighoudt
met de opsporing van narcotica, „niet
in overeenstemming met de ernst van
het probleem". „Er zouden veel meer
mensen voor moeten ingezet", was
zijn mening. „Het geleidelijk infiltre-
Tijdens zijn besprekingen met Ameri
kaanse autoriteiten in Washington zul
len ook de wetgeving, het justitieel
optreden, de opvang en behandeling
van verslaafden en de onderzoekme
thoden aan de orde komen. Minister
Van Agt heeft de uitnodiging voor
deze reis begin december ontvangen.
Op de vraag of het hier een spoedreis
betrof antwoordde hij: „het is inder
daad erg snel gegaan. In de eerste
plaats vanwege de urgentie van het
probleem, in de tweede plaats is het
praktisch een dergelijke reis te maken
tijdens het reces van tweede kamer.
Dit is natuurlijk een ontzetend belang
rijke zaak. Ik héb de indruk dat in
ons land nog teveel mensen dit zeer
ernstige probleem onderschatten. Ook
heb ik het angstige gevoel dat veel
mensen de gevaren van het heroïine-
gebruik nog niet kennen", zo zei hij.
Op de vraag of hij verwachtte dat
HILVERSUM (ANP) Medewerkers van drie afdelingen van de
VARA hebben in een brief aan het bestuur van de omroep ver
klaard desnoods het werk neer te leggen als een voorgenomen
reorganisatie wordt doorgevoerd. Het betreft medewerkers van
de actualiteitenrubriek 'Achter het nieuws', van de informatieve
afdeling en van de ombudsman.
De reorganisatie houdt in, dat hoofden en chefs plaats moeten maken voor
een systeem met kerngroepen, waarin de groepsleider de verantwoordelijke
figuur is. VARA-voorzitter André Kloos heeft inmiddels verklaard te hopen,
dat de VARA-medewerkers, die de brief hebben opgesteld, op hun besluit zul
len terugkomen. Als zij hun eigen belang boven dat van de VARA stellen, zal
het bestuur gebruik maken van de cao om hen te dwingen, aldus Kloos.
In het nieuwe systeem zou Koos Postema een van de nieuwe groepsleiders
worden, die televisiedirecteur Piet te Nuyl jr. bij diens afwezigheid zou ver
vangen.
ren van deze ondoorgrondelijke han
del is een taak bij uitstek van een
landelijk recherche-team. Dat zou dan
niet de laak van dit Amsterdamse
team moeten overnemen, maar dit
werk. zoals ook in andere grote ste
den, moeten ondersteunen", aldus mi
nister Van Agt.
De minister van justitie verklaarde
dat een dergelijk team uit het korps
rijkspolitie geformeerd zou kunnen
worden. „De eerste bespreingen daar
over zijn al begonnen. Het belangrijk
ste is niet de vraag waar je de
mensen vandaan haalt, maar de vraag
hoe je deze mensen de verzekering
van een goede samenwerking met de
politiekorpsen van de grote steden
geeft.
Je wordt dan weer geconfronteerd met.
de versnippering van het politie-appa-
raat dat het zo moeilijk maakt goed
op te treden", aldus minister Van Agt.
Hij wordt op zijn reis vergezeld door
mr. A. J. Fonteijn, directeur-generaal
hoofd van de directie politie van het
ministerie van justitie en mr. L. Oran
je, hoofd van de afdeling staats- en
strafrecht van hetzelfde ministerie.
FEDERATIEVOORZITTERS
DS'70 SOLIDAIR MET
HOOFDBESTUUR
DEN HAAG (ANP) De voorzitters
van de regionale federaties van DS "70
hebben zich maandag in een verkla
ring solidair verklaard met het hoofd
bestuur van de partij in zijn steun
aan het streven van het DS '70-kamer-
lid mevr. Van Veenendaal-Van Megge-
len. „Dit streven is," aldus de verkla
ring, „het aan de kaak stellen van de
onder het mom van vormingstoneel
bedreven indoctrinatie van de jeugd
door Proloog."
Uit de verklaring blijkt, dat de federa
tievoorzitters het met het hoofdbe
stuur betreuren dat mevr. Van Veen-
nendaal haar actie op een weinig zorg
vuldige wijze onder de publieke aan
dacht heeft gebracht. Toch zijn de
voorzitters van mening dat de partij
alle steun moet verlenen aan het
bestrijden van vormingsmethoden
een politiek eenzijdig karakter, w;
bij de jeugd weinig of geen ruimte
wordt gelaten tot het vormen van een
eigen oordeel.
DEN BOSCH Ondanks de be
zetting bij het bedrijf van de Cros-
land Filters NV in Den Bosch
wordt de produktie bij dit bedrijf
voortgezet. Een woordvoerder van
het vijf man sterke actiecomité
zegt: „Er is 'nog nooit met zoveel
plezier gewerkt als r.u".
De Resetting van het bedrijf be
gon maandagmorgen direct na het
openen van de poort. De bezetting
wordt uitgevoerd door ongeveer
50 mensen. Voor 39 van hen
dreigt ontslag omdat men de fil-
terproduktïe naar het Engelse
BESPREKINGEN IN PEKING AFGESLOTEN
(Van onze speciale verslaggever)
SJANGHAI -De Nederlands-Chinese besprekingen in Peking zijn
maandagavond afgesloten met de^aankondiging dat op korte termijn
een lucht- en spheepvaartverdrag tussen beide landen zal worden
getekend. Vervolgens besloot minister Van der Stoel bet officiële
gedeelte van het bezoek door het aanbieden van een diner aan zijn
collega Tsjiao Kuan-Hua. Hij' constateerde daarbij dat, de contacten
die al eeuwen geleden begonnen, maar toen een land- en zeereis van
een vol jaar vergden, nu in een nieuwe fase zijn gekomen waarbij de
luchtverbinding minder dan een dag duurt. Bergen, rivieren en woes
tijnen, zo zei hij, zijn overwonnen en nieuwe vooruitzichten gescha
pen.
Het gezelschap is inmiddels van de. Hoewel de handelsbetrekkingen tot
hoofdstad naar het haven- en indlante het gebied van de economie-minister
triecentrum Sjanghai vertrokken. Lubbers behoren, hoopt Van der Stoel
hier een indruk te krijgen hoe de
Nederlandse export tot de Chinese
opbouw kan bijdragen en zodoende de
handelsbalansin evenwicht bren
gen.
Maandagochtend werd een bezoek
gebracht aan de 'besneeuwde Chinese
Muur waarvan een deel van de 6000
kilometer ten noorden van Peking is
gerestaureerd. Verder werden de gra
ven van de Ming-keizers bezocht yaar
15 jaar geleden vele schatten zijn
opgedolven waarvan de Chinezen bere
kend hebben dat zij, in een tijd dat
het land geteisterd werd door hon
gersnoden waarbij honderdduizenden
omkwamen, ten minste zeseneen
half miljoen jaarrantsoenen rijst op
soupeerden.
Maandagmiddag heeft de minister
een lunch gegeven voor de vertegen
woordiger van de negen EEG-ianaen
in Peking en vervolgens een perscon
ferentie voor de Europese correspon
denten |Hij maakte daarbij bekend
dat hij de Chinezen heeft gesugge-
(Zie slot pagina 3 kolom 1
moederbedrijf wil overbrengen
De andere personeelsleden hebben
zich met de bezetiers solidair ver
klaard. Niemand van de meren
deels jonge vrouwelijke werk
krachten in het bedrijf is georga
niseerd.
Aan de directie van het bedrijf is
door de bezetters meegedeeld dal
de bezetting zal doorgaan totdat
een redelijk, overleg mogelijk is
geweest. Men wil praten, maar
eist tegelijkertijd doorbetaling
van de actiedagen'en het achten
wege blijven van represailles.
Vorig jaar besloot het bedrijf de
produktie onder te brengen in En
geland bij het moederbedrijf om
dat in Nederland de produktie
van de oliefilters te duur werd.
Bovendien was de afzet var. de
oliefilters gedaald door het terug-
De actievoerders menen echter
dat het bedrijf ook in Nederlands
zeker nog winstgevend zal kunnen
produceren en protesteren tegen
ontslag van de 39 werknemers.
Het bedrijf in Den Bosch is een
onderdeel van de Engelse. Lucas
Group, een bedrijf dat groter is
clan Philips International. De vak
bonden zijn wel over de actie in
gelicht maar hebben nog geen
standpunt ingenomen omdat er
geen leden bij betrokken zijn. De
directie van het bedrijf heeft nog
niet meegedeeld of ze op de eisen j
wil ingaan.
ROTTERDAM (ANP)
De Rotterdamse en
Dordtse politie zoeken
een zekere A. G. L. van
der S„ directeur van
een fabriek van relatie
geschenken, die er van
door is gegaan met on
geveer 100.000 gulden
ill geld. Dit geld is
deels afkomstig van de
BV Adveko in Dor
drecht, waarvan Van
der S. directeur is, en
deels van een Rotter
dams bedrijf, de BV
Genelex.
voor geleverde relatie
geschenken. Genelux
en een mederiirectehr
van Van der S. hebben
de zaak bij de Rotter
damse politie aangege
ven. Men vermoedt,
dat de voortvluchtige
directeur ergens in
Zuid-Frankrijk zit.
FERRYBOOT 'OLAU WEST' VAART VLISSINGEN-SHEERNESS
DAGELIJKSE VAARTEN,
ACCOMMODATIE VOOR
800 PASSAGIERS
VLISSINGEN Voor het eerst sinds
vele jaren krijgt Vlissingen weer een
volwaardige passagiersdienst op En
geland. Maandag 20 januari wordt de
op 21 november van het vorig jaar als
vrachtdienst tussen Vlissingen en
Slieerness begonnen 'Olaulijn' omgezet
in een vracht-passagiersdienst. Het
eharterschïp 'Basto 5' wordt die dag
uit de vaart genomen en vervangen
door de 2300 brt ton metende ferry
boot 'Olau West'.
Dit schip biedt plaats aan 32 vracht
wagencombinaties (overeenkomend
met 250 personenauto's) en 800 passa
giers. Het ligt in de bedoeling elke dag
één vaart te onderhouden vanuit Vlis
singen en Sheerness. Begin april van
dit jaar zal een zusterschip, de 'Olau
East', worden ingelegd, waardoor da
gelijks twee vaarten heen en weer kun
nen worden gemaakt. De vertrektijden
zullen worden vastgesteld op 's mor
gens negen uur en 's avonds neger. uur.
De .vaartijd bedraagt ongeveer 6,5 uur.
Directeur C. Oreel van de N.V. Haven
zan Vlissingen, de agent van de 'Olau
lijn', is bijzonder tevreden met de uit
breiding van de dagelijkse dienst op
Sheerness. Sinds 21 november wordt
met de "Basto 5' gevaren tussen Vlis
singen en Sheerness. Deze dienst is
min of meer in de plaats gekomen
van de op 21 september vorig jaar
gestaakte vrachtlijndienst Vlissingen
Ramsgate. Deze dienst onder de naam
'Thanet Shipping Line', waarin de N.V.
Haven van Vlissingen een meerder
heidsbelang had, moest indertijd wor
den stopgezet, omdat de Deense eige
naar van het door de Thanetlijn ge
charterde dienst het schip had ver
kocht.
Met de eigenaar, de Olaulijn uit Ko
penhagen, is in de daarop volgende
weken intensief contact geweest over
.en nieuwe vrachtdienst, nu niet op
Ramsgate, maar op de veel gemakke
lijker te bereiken haven van Sheer
ness. Op 22 november van het vorig
jaar werd de 'Olaulijn' geïnstalleerd
met de N.V. Haven van Vlissingen als
agent."
Passagiers
Vrijwel vanaf het begin hebben de
Deense eigenaren van de 'Olaulijn'
plannen gehad de lijn uit
me.t. een passagiersdienst. Twee sche
pen zijn inmiddels aangekocht: de zus
terschepen 'Olau West' en 'Olau East.',
beide 2300 brt. De 'Olau West' komt 20
januari in de vaart en de 'Olau East'
volgt anderhalve maand later. De sche
pen zijn ruim honderd meter lang,
achttien meter breed; zij hebben een
diepgang van 4,5 meter. Er is accom
modatie voor achthonderd passagiers,
van wie er 157 kunnen worden onder
gebracht in hutten." Aan boord zijn
twee restaurants en er is een filmzaal
Wie zijn auto wil meenemen naar En
geland kan dat zonder bezwaar doen:
de 'Olau'-tweeling biedt plaats aan 250
personenauto's. Als er trailers aan
boord komen is er uiteraard minder
ruimte voor personenauto's.
Een overtocht tussen Vlissingen en
Sheerness zal ongeveer 6 tot 7 uur
duren. Op dit moment staat nog niet
vast welke tarieven cr zowel voor pas
sagiers ais voor personenauto's zullen
gelden. Volgens de heer Oreel wil men
tegen een 'concurrerende prijs' tus
sen Nederland, België en Frankrijk
enerzijds en Engeland anderzijds wor
den verschillende passagiersdiensten
onderhouden passagiers en auto's
overzetten.
De 'Oiau West', die als eerste in de:
vaart komt., zal 's avonds vanuit Sheer
ness vertrekken. De verwachting is, dat
het schip rond negen uur het ruime
sop zal kiezen. Zes tot zeven uur later
meert het af in de binnenhaven te
Vlissingen. 's Morgens om negen uur
vertrekt het weer naar Sheerness. Als
in april het tweede schip in de vaart
wordt gelegd, worden er twee vaarten
per dag gemaakt. Zoals het er nu naar
(Zie slot pagina 2 kolom 5)
Holland
minder smal
Hor
n
fiantlijn
Jonderd Jaar geleden be-
noemde de toenmalige
minister van binnenlands"
/aken Heemskerk een nieu-
ESïëS we referendaris: Jonkheer
PlvJ Victor de Stuers. Hij kwam
aan het hoofd te slaan van
een pas geslichte afdeling (kunsten en
wetenschappen i van het ministerie en
trad op 1 juli 1875 in functie. Dat zou
men het begin kunnen noemen van
het eerste 'monumentenjaar' in Ne
derland. Vanaf dat ogenblik namelijk
begon men zich hier serieus bezig te
houden met de zorg voor de monu
menten in dit land, een zaak die voor
die tijd vrijwel geen belangstelling
van de overheid had Rekregen. Ander
half jaar eerder had De Stuers in De
Gids een woedend artikel gepubliceerd
over de verwaarlozing en de verkwan
seling van nationale kunstschatten.
„Verwaarlozing der kunst geldt, als
normale toestand", schreef hij en hij
kwam met. een lange opsomming van
cultuurvemietiging in Nederland. „Om
de toestand van onze monumenten van
kunst en Historie te bestempelen is ze
ker het woord 'ellendig' niet onjuist
gekozen, zodat, men met recht mag
spreken van Holland op zijn smals".
Holland op zijn smalst: het werd in
die jaren een gevleugeld woord en
het leidde er mede toe dat De Stuers
toen éénendertig jaar oud zijn
werk kon beginnen. Dat was overigens
makkelijker gezegd dan gedaan: hij
onderzond veel tegenwerking en de
beschikbare fondsen waren volstrekt
ontoereikend. Soms leidde dat tot
vreemde situaties, waarvan er zich
één in Zeeland voordeed. Later in
1910 vertelde hij ervan. „Het Schoe-
sche Huis te Veere
is een hoogst merk
waardig Gothisch
gebouw" aldus
De Stuers „en
zulke gebouwen zijn
zeldzaam geworden; ik ken er slechts
een vijftal. Welnu, de eigenaar besloot
het te sloopen: reeds waren de pan
nen verwijderd. Ik heb het toen uit
mijn particuliere beur? aangekocht
om het later aan den Staat te schen
ken en zoodoende is dit juweel geluk
kig gered, maar men zal toegeven dat
het toch niet een behoorlijke toestand
is als een ambtenaar met zijn eigen
geld doen moet wat de regeering ver
zuimt". Nee, een behoorlijke toestand
was het allerminst; op dat ogenblik
was Holland weliswaar niet meer op
zijn smalst, maar veel breder was het
toen nog niet geworden. Gelukkig voor
Veere dat De Stuers het zich kon per
mitteren uit eigen middelen fouten van
de regering te corrigeren: het heeft
er een indrukwekkend monument aan
overgehouden.
Er is aanleiding om aan deze ge
beurtenissen te herinneren nu 1975
is uitgeroepen tot monumentenjaar.
Sinds de pioniersarbeid van De Stuers
is er veel veranderd en vooral
ook veel verbeterd, al blijven er
nog vele wensen over en ife voor
al waakzaamheid nog altijd gebo
den. Niet iedereen, niet elke overheids
instantie is de liefde en de zorg voor
het monument aangeboren: er wordt
hier en daar nog wel eens slordig mee
omgesprongen, niet alleen met het ob
ject, maar ook met de omgeving ervan.
De laatste jaren echter is er naar
het ons voorkomt sprake van een
nieuwe vorm van monumentenbesef:
meer en meer mensen beginnen te be
grijpen dat het monument niet alleen
een 'pand' is dat al dan niet toevallig
uit het verleden is overgebleven, maar
integendeel een belangrijk gegeven is
dat deel uitmaakt van onze eigen wer
kelijkheid. Monumenten behoren bij
ons en zijn deel van ons gewone dage
lijks leven: we hoeven ze zeker niet
uitsluitend als heiligdommen te be
schouwen.
Vroeger was die neiging heel sterk.
Bij het binnenkomen van een oud
gebouw begon menigeen te fluisteren,
uit eerbied voor een sacraal geacht
verleden. Dat begint te veranderen.
Vooral dank zij de vernieuwing van
restauratiepanden in een aantal oude
stadskernen groeit, het besef dat het
monument voortreffelijk bij het heden
past en er ook deel van uitmaakt: men
kan er in wonen en werken zoals vele
generaties tevoren hebben gedaan, de
afstand tussen de hedendaagse mens
en het monument is kleiner gevzorden.
Deze ontwikkeling gaat samen met de
herontdekking van wijken en in gro
ter verband: van oude stadskernen
als woongemeenschappen. Men begrijpt
steeds beter dat dergelijke gemeen
schappen niet op een middag op een
tekentafel zijn ontstaan, maar tot
stand kwamen in langdurige groeipro
cessen, waarin straten en stegen en
woningen hun eigen functies hadden
en hebben. Deze bewustwording geeft
een nieuwe dimensie aan de monumen
tenzorg, namelijk de herkenning van
het verleden als belangrijk en kost
baar, maar zeker ook kostelijk deel
van ons huidig bestaan. Als het monu
mentenjaar 1975 tot die bewustwor
ding nog weer verder bijdraagt zal
Holland opnieuw minder smal zijn ge
worden.
Vrouw in fauteuil
verbrand
AMSTERDAM (ANP) De 55-jarige
mevrouw B. A. J. Moens-Sinderdinck
is maandagavond bij een kleine brand
in de huiskamer van haar woning aan
de Bos en Lommerweg in Amsterdam-
West om het leven gekomen.
Het slachtoffer, dat alleen thuis was,
vzerd door de brandweer levenloos aan
getroffen in een fel brandende club
fauteuil. Het vuur, dat door een bran
dende sigaret zou zijn ontstaan, kon
met een hoge-druk-straal worden ge
blust. De politie vermoedt dat het
slachtoffer in de stoel heeft zitten ro
ken en daarbij in slaap is gevallen.