De kerk in het
afgelopen jaar
TERUGKIJKEN OP 1974
Partijpolitieke conflicten
in gemeenteraad Arnemuiden
Scheldemond-havo voor derde
keer winnaar kerstdamtoernooi
Minder verkeersdoden Zeeland
7
EINDAFREKENING GAS KAN ZOWEL
FINANCIEEL VOOR- ALS NADEEL
VOOR VERBRUIKERS OPLEVEREN
DINSDAG 31 DECEMBER 1974
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WETHOUDER THEUNE TOT CHU-FRACT1ELEIDER VAN DUKE:
„HOE DURFT U NOG IEMAND RECHT IN DE OGEN TE KIJKEN"
ARNEMUIDEN In de gemeente
raad van Arnemuiden is het maandag
bij dc behandeling van de begroting
tot scherpe partijpolitieke botsingen
gekomen. Het kwam daarbij zover dat
wethouder J. Theune (algemeen be
lang) zich na de beschouwing van de
CHU-fractie openlijk afvroeg hoe
CHU-fracticvoorzitter W. J. van Dijke
"nog de moed had om iemand recht
In de ogen te kijken'.
Aanleiding tot de partijpolitieke con
flicten vormde het déél van de CH-
beschouwing waarin de vorming
het huidige college van b. en w
herinnering werd gehaald en waarbij
CH-woordvoerder Van Dijke tegelij
kertijd scherpe kritiek uitte aan
adres van de fracties van Algemeen
Belang en ARP.
Over de collegevorming zei hij dat Ar
nemuiden een links college heeft, ter
wijl de raad naar zijn mening in meer
derheid rechts is. De heer Van Dijke
noemde dat een vreemde zaak, maar
vond dat dit met de benoeming van
de nieuwe burgemeester die lid is
van de SGP wordt rechtgetrokken.
Over de fractie van Algemeen Belang
zei hij: „Groot bezwaar hebben wij te
gen de fractie van Algemeen Belang.
Dit is eigenlijk geen partij. Vanuil.
welk beginsel werken zij? Dat is onbe
kend. Wat- is hun program? Eveneens
onbekend. In feite zitten zij altijd aan
de kant van de PvdA. Politieke duide
lijkheid is dan ver zoek", aldus de CH-
woordvoerder.
Hij vervolgde: „Politiek gezien zitten
zij dus in de linkerhoek, wat ons bij
zonder verbaast, daar in Algemeen
Belang allen goede kerkgaande men
sen zijn en van u dus anders verwacht
had mogen worden".
Ten aanzien van de AR zei de heer
Van Dijke: „Hetzelfde geldt dus voor
de ARP, die wel vanuit een beginsel
werkt en toch in deze geen vast stand
punt heeft ingenomen".
Applaus
Deze passage zorgde voor felle repliek
van de aangeklaagde partijen, n
ook de niet- beschuldigde PvdA-
fractie mengde zich in de zaak.
Fractievoorzitter H. J. Balk stel
de als eerste vast, dat de CI-IU in Ar
nemuiden de meest onduidelijke partij
is geweest door bij de laatste verkie
zingen oud-wethouder C. van Hemert
na de verkiezingen terug te trekken.
Datzelfde stelde AR-raadslid G. den
TIartog. Zijn verklaring dat dc CI-IU
voor de meeste onduidelijkheid heeft
gezorgd, leidde tot applaus van de zij
de van de raadsleden van de Alge-
meen-Belangfractie.
Van deze laatste fractie gaf als eerste
raadslid P. Koppejan een reactie op
de CH-beschuldigingen. Daartoe aan
gespoord door wethouder Theune zei
hij: „Ik wil eigenlijk niet, want ik
maak me veel te kwaad", om vervol
gens vast te stellen dat zijn fractie
'niet rood, niet blauw én niet wit is.
maar een politiek van recht" door zee
voert'.
Algemeen- Belangwethouder Theune
kwam na hem en daarbij duidelijk
gemotiveerd tot zeer felle uitspra
ken aan het adres van CH-woordvoer-
def Van Dijke. „Ik snap niet Waar u
de moed vandaan haalt om nog
iemand recht in de ogen te kijken. „U
weet drommels goed hoe de wethou
dersverkiezing tot stand is gekomen."
In zijn betoog gaf de heer Theune ope
ning van zaken van wat er aan de tot
standkoming van het college vooraf
was gegaan: „Kwam u niet bij mij
met het idee om wethouder te worden.
Ik en u", zo stelde de heer Theune.
Reactie van de heer Van Dijke: „Dat
heb ik niet zo gesteld." Wethouder
Theune: „Dat hebt u wel zo gezegd. Ik
vind dat onfair. Zeker van een notabel
van de hei-vormde kerk." Over de ker
kelijke kritiek zei de heer Theune:
.JYlijn christendom geef ik voor geen
miljoen ter wereld prijs."
Raadsvoorzitter en waarnemend bur
gemeester Jac. van Belzen 'pvdai toon
de zich weinig gelukkig met deze vei
koeling in de verstandhouding in de'
raad, maar stelde tegelijkertijd ook
vast dat ook hij geen waardering had
voor de manier waarop de CHU tij-
dens de verkiezing had gemanoeu
vreerd,
Voorzitter Van Belzen was in ieder ge
val dankbaar dat de raad 'de zaak nogl
in het behoorlijke had gehouden Tot
CHU woordvoerder Van Dijke zei hij'
.Als je kaatst kun je de bal terug ver
wachten."
Tijdens de begrotingsbehandeling
kwam de partijpolitiek ook sterk om
de hoek kijken bij de verschillende be
schouwingen over de burgemeesters
benoeming
De PvdA stelde daarover bij monde
van fractievoorzitter Balk dat er bij
haar los van de benoemde persoon
onvrede was over de gevolgde
gang van zaken. „Inspraak van deze
nieuw gekozen raad is er totaal niet
geweest." Overigens zegde hli de nieu
we burgemeester wel alle steun tpe om
zijn taak naar behoren te vervullen.
De fracties van ARP. CHU en SGP toon
den zich ieder wel gelukkig met de be
noeming van de SGP-burgemeester.
Daarbij had AR-woordvoerder Den
Hartog echter ook sterke kritiek op de
benoemingsprocedure en dan met na
me op de lange tijd die de benoeming!
heeft geduurd. „Daar heb ik geen enkel
respect voor", zei hij.
Van de zijde van de SGP toonde meni
zich het meest verheugd met de benoe
ming. Woordvoerder P. W. van Leer
dam stelde dat deze overeenkwam met
de weasen die de raad (in oude samen
stelling) bij de - hoorzitting met com
missaris Van Aartsen bad geuit. „Hier
is 100 procent rekening gehouden met
de geaardheid van de bevolking en de
protestants-kerkelijke inslag", aldus de
heer Van Leerdam.
Van de zijde van het college beaamde
waarnemend burgemeester Van Belzen
de kritiek op het gebrek aan inspraak.
Temeer daar er na het vertrek van
commissaris Van Aartsen nog geen
gesprek tussen de waarnemendcom
missaris Kaland en de minister was
geweest. Overigens had hij er wel ver
trouwen in dat de nieuwe burgemees
ter straks boven de partijen zal slaah.
AR-statenlid
C. Balkenende
praat op Arjos-
bijeenkomst Goes
GOES Vrijdag houdt de Arjos
Zeeland e-en bijeenkomst in Terminus
te Goe». De heer C. Balkenende, frac
tievoorzltïer van de AR in de provin
ctale staten van Zeeland, praat met dei
aanwezigen over dc politieke gang'
van zaken in het Zeeuwse De bijeen
komst begint 's avonds om acht uur.
Eerste openbare
commissie
vergadering
in Goes
GOES - Donderdagavond wordt in
Goes voor hel eerst ©en openbare
commissievergadering gehouden De
commissie ruimtelijke ordening,
volkshuisvesting en openbare -.verken
heelt de primeur. Het i.s een extra
vergadering van de commissie, die
belegd ls om het beroep-.-.ciirlfi van
de heer H Meeuwsen te behandelen.
Het 'oeroepsschrlft was ingediend te
gen het weigeren van een vergunning
voor de bouw van een binnenmanege
aan de Populierens!raat in Goes-Zuld.
De vergadering van de commi&slc
wordt gehouden ln het stadhuis en
begint om half negen.
Door tarief verhoging PZEM per 1 januari
K. DE VRIES
TE MIDDELBURG
OVERLEDEN
MIDDELBURG In zijn huis te
Middelburg is in de nacht van 24 op
25 december nog vrij onverwacht
overleden de beer K. de Vries, oud
leraar gymnastiek aan de rijks peda
gogische academie te Middelburg. De
heer De Vries zou op 26 december de
leeftijd van 80 jaar hebben bereikt.
Tijdens de crematie te Rotterdam
afgelopen zaterdag memoreerde de
heer F. Maandag, adjunct-directeur
van de rpa de levensloop van de heer
De Vries. Het kenschetste de overlede
ne als een rustig man, die al de
ontwikkelingen in het -.onderwijs
steeds goed' heeft kunnen volgen. In
1924 kwam de heer De Vries als
vakleerkracht gymnastiek op de rijks
kweekschool en de rijksleerschool. De
laatste vijf jaar voor zijn pensione
ring in 1960 was hij eveneens als
leraar verbonden aan de opleiding
voor kleuterleidsters. Als leerkracht
maakte de heer De Vries de overgang
mee van de jongenskweekschool naar
een gemengde kweekschool- Ook tij
dens de crisistijd en gedurende de
oorlog, toen de school als hospitaal
was ingericht, bleef de thans overlede
ne zijn lessen, geven. Zelfs de over
gang. naar de ongedeelde opleiding
heeft de heer De Vries in het jaar van
zijnpensionering met liet examen
nieuwe stijl kunnen afsluiten.
Tijdens de crematie, die in besloten
kring plaatsvond, was de heer F.
Maandag de enige spreker. Namens
de rpa was voorts aanwezig de heer
J. J. de Kok. Een zoon van de overle
dene, de heer K, H. 'de Vries, dankte
voor de belangstelling.
SPANNENDE WEDSTRIJDEN IN VLISSINGSE SPORTHAL
P. LOUWERSESCHOOL
KAMPIOEN VAN
BASISSCHOLEN
MIDDELBURG IK- verhoging van
dr gastarleven per 1 januari kan dr
(Metn) ver bruiker» in Zeeland even
als riders In hel lamJ bij bun
i-indalrrkenlng In dr loop van 1973
financieel zowel enig voor- als nadeel
opleveren dal minimaal enkele centen
en maximaal tientallen guldei» kan
bedragen. Dat komt doordat bij dr
eindafrekening per computer
een theoretische melerxland fier 1
Januari 1973 moet worden gehanteerd
om te kunnen berekenen welk deel
van hel jaarverbruik In 1974 (tegen
bet oude tarief) en wrik deel in 1973
(tegen liet aanzienlijk hogere tarief
per 1 januari I ia afgenomen.
Ook de NV PZEM. die daarbij geheel
te werk gaat volgens de landelijke
richtlijnen van de VEGIN, zal een
dergelijke min of meer theoretische
'splitsing' moeten maken aangezien de
stand van de gasmeter.» niet meer:
al.» vroeger bij alle verbruikers
een exacte reken:ng zal krijgen, waar
door - veel*', minimaal te noemen
verachiUon zullen optreden die zowel
ln het voor- al» in het nadeel van de
verbruiker 'en voor de gasbedrijven)
kunnen zijn.
Evenwel ;s getracht om voor da
doorsnee-vert>ruiker ©en zo billijk mo
gelijk systeem te hanteren en d© gas
bedrijven werken dan ook met zo
maar met de natte vinger Maar er ia
niet aan te ontkomen dat sommige
gegevens globaal moeten worden ge
nomen.
..Me moeten wel werken mei de wet
van de grote getallen", aldu» PZEM-
directeur Ir. M. D. Dalebout: ..Het la
ondoenlijk om verfijningen aan l©
brengen, die zouden de to taal konten
enorm verbogen en daar zouden de
verbruiker* niet mre geholpen zijn'.
Bij de PZEM wijst mcr. er ook op
dat het ondoenlijk zou zijn om terwfl-
rekening van de
rond Januari wordt opgenomen. De, 'splitsing' tu&sentijds rond 1 Januari'
VLISSINGEN Dc afdeling havo
van de Vlissingse rijksscholengemeen
schap 'Scheldemond' is maandag kam-
oioen geworden van bet kerstdamtoer
nooi 1974. In de finale klopten dc
havoleerlingen de Pieter Louwerse
school met 8-2. Omdat de havo-afde
ling nu voor de derde achtereenvol
gende keer de wisselbeker van dc
gemeente Vlissingcn in de wacht
sleepte blijft deze definitief in banden
van 'Scheldemond'. De gemeente Vlis-I
singen zal volgend jaar voor een nieu
we beker moeten zorgen.
Zowel 's morgens als 's middags zijn
maandag in de Vlissingse sporthal
spannende partijen gespeeld. Vrijdag
waren de voorrondes al afgewerkt. De
daaruit geformeerde finalegroepen i
speelden maandag om het- eremetaal. I
In de groep waar om de gouden plak
werd gespeeld sleepte de Martinus-
school de overwinning in de wacht.
De Martinusschool deed dat na een
herkansing tegen de Julianasehool,
omdat beide scholen in eerste instan
tie. met hetzelfde aantal punten (5)
waren geëindigd. In de herkansing
zette de Martinusschool de Juliana
sehool met 7-3 aan de kant. Derde inj
deze poule werd de Jacob Catsschooli
en vierde de Prins Willemschool.
Ook in de groep waar om zilver werd i
gestreden moest een herkansing de] tien mensen
uiteindelijke winnaar aanwijzen, om- land zeven,
dat na de eerste ronde De Louise dej
Colignyschool. de Stemerdingschool
en de Vlissingse schoolvereniging met j
vier punten waren geëindigd- Na de
herkansing kwam de Vlissingse:
schoolvereniging als kampioen uit de
bus. Tweede werd in de totaalstand!
de L. de Colignyschool. derde werd de1
Stemerdingschool en vierde de J. H.1
van Daleschool.
havo-scholieren enkele keren zeer
dicht bij de overwinning. Winst op
twee borden werd door de lts'ers niet
goed uitgebuit, waardoor toch nog
remise werd beklonken. De uitslag
tussen Scheldemond-havo en de mr.
ir. N. Gooteschool werd 5-5. De uitein
delijke stand in de groep voor voort
gezet onderwijs was: 1 Scheldemond-
havo 15 punten), 2 Mr. ir.' N. Goote
school '4 punten): 3 Prins Willem
Alexanderschool (2 punten) en 4
Scheldemondmavo met 1 punt.
Doordat de P. Louwerseschool in de
finale tegen de Seheldemondhavo het
sl.riid'oijltje er bij neer moest leggen
veroverde deze basisschool 'voor de
rijfde keer nu) de Goedbloedbeker-
Zowel de Seheldemondhavo als de P.
Louwerseschool stonden ook al in
1973 tegenover elkaar in de finale.
Ook toen moest de P. Louwerseschool
zijn meerdere erkennen in de havo-
afdeling van Scheldemond.
De heer I. J. de Bert. die samen met
de heren A. Kammeraat en H. Haars-
ma de wedstrijdleiding
maandagmiddag als zUn indruk te
kennen dat het spelpeil ten opzichte
van voorgaande jaren in stijgende lijn'
is. Wethouder dl. J. Gillissen Verscha-,
ge. ale de wisselbeker van de gemeen
te Vlissingen uitreikte, verklaarde dat
steeds meer scholen aan het kerst
damtoernooi meedoen: vorig jaar wa-|
ren het 17 scholen, nu waren het er al
23. Hij bracht in herinnering dat dit
toernooi nu voor de zeventiende keer'
is gehouden en bracht zijn dankwoor
den over aan de organisatie. Dank-!
woorden kwamen er ook van de
heren A. Francke namens de drie
Vlissingse damverenigingen en de
heer L. Goedbloed. die in 1958 het
toernooi op poten zette. De heren
Kammeraat en Goedbloed reikten de
medailles uit aan de verschillende
scholen. De organisatie van net kerst
damtoernooi 1974 was in handen van
de damclubs 'Aris de Heer' uit Sou
burg. "Damen is Denken' uit Vlissin-
gen en de damclub Lammeren burg.
PZEM heeft namelijk een
teem ingevoerd waarbij de meterop
.1 name niet meer is gebonden aan he*.
'0.rT2' l 1 kalenderjaar, maar verspreid wordt
er he*, gehele ja;
Door allerlei factorer
men dat iemand, bij
i het
irtieeld
:dt opgenomen,
in 1974 in werkelijkheid méér en ln
het eerste deel yan 1975 minder gas
heeft verbruikt dan dc computer, aan
de hand van algemene grondslagen.
heeft verondersteld. Dat zou beteke
nen dat bij de eindafrekening over
april 1974 tot april 1975 teveel van
het in dat jaar afgenomen gas tegen
het hogere tarief van na I januari is
berekend. Een dergelijke M'jatie
denkbaar als iemand bijvoorbeeld dej
hele maand Januari '.975 nie* thuis is
of in januari aanzienlijk gaat bezuin)
gen tr, z'n aardgasverbruik. Maar
evengoed is de situatie andersom
denkbaar.
Het zat erop neerkomen dat geen van
de circa 3 miljoen 'klein)gasverbrui-
kers in Nederland waarvan ruim
80.000 van de NV PZEM in Zeeland I
fSlol van pagina 1
ongevallen ter kennis van de gemeen-
i 33 bromfietsers en rijf duopassagiers.
21 fietsers, elf voetgangers. In Goes)
den tien mensen in het verkeer ge- gS," m
dood. He tverkeer op Noord-Beveland1
eiste vijf slachtoffers (inclusief de
drie doden op de Zeelandbrug), twee
doden op Tholen-St, Philipsland. Op
Zuid-Beveland kwamen tot nu toe zes
op Schouwen-Duive-
den- In 149 gevallen
Spmding
De om de bronzen medaille strijdende
scholen hadden geen herkansing no
dig. De uitslag in deze. groep luidde: 1
Paauwenburgschool. 2 St-Jozefschool.
3 Jul. van Stolbérgsehool en 4 Oranje-
school. In de groep waar om het
kampioenschap van scholen voor basis
onderwijs werd gespeeld had de Pie
ter Louwerseschool weinig moeite om
de tegenstanders duidelijk te maken
wie de sterkste was. Met zes overwin-
ningspunten zette de P. Louwerse
school de Theo Thijssenschool '4 pun
ten), de Bouwen Ewoutschool (2 pun
ten) en de Markusschool (nul pun
ten) aan de kant.
De havo-afdeling van de rijksscholen
gemeenschap Scheldemond kwam, zo
als verwacht, in de finale om de
beker van de gemeente Vlissingen.
Het. bereiken van deze finale ging
echter niet zo gemakkelijk als in
voorgaande jaren. De mr. ir. N. Goot-1
esohool was in de wedstrijd tegen de1
Het aantal ongelukken met dodelijke
afloop op de Zeeuwse wegen voor
zover nu bekend was in 1974 als
volgt over de provincie gespreid:
Zeeuwscli-Vlaanderen (32): Hulst 7:
Koewacht 1: Clinge 1; Vogelwaarde 4;
Terhole 3; Zuiddorpe 1: Axel 3; Sas
van Gent 1; Philippine 1: Sluiskil 2;
Terneuzen 3; Biervliet 1: IJzendijke 2:
Hoofdplaat 3; Breskens 1: Schoondij
ke 1; Sluis 1.
Zuid-Beveland (16): Kruiningen 4.
Goes 2; Kloetinge 2; Kapelle 1: We-
meldinge 1; Borssele 2; 's-Heerenhoek
2; Heinkenszana i: Lewedorp 1.
Noord-Beveland (5): Kortgene 2: Co-/
lijnsplaat (Zeelandbrug) 3.
Walcheren (10): Westkapelle 4: Kou-
dekerke 1: Zoutelande 1: Vlissingen 1:
Serooskerke 2: Middelburg 1.
Tholen en St-Philipsland (2): Sint-
Philipsland 1; Poortvliet 1.
Schouwen-Duiveland (7): Zierikzee 2:
Nieuwerkerk 1; Oosterland 1; Bruinis
se 1; Haamstede 2.
De gemeentepolitie van Middelburg
registreerde tot nu toe in 1974 in
totaal 488 verkeersongelukken tegen
430 in 1973. Het aantal gewonden
daarbij bedroeg 102 tegen 93 vorig
jaar. Gewond werden 10 autobestuur
ders, 19 inzittenden. 3 motorrijders.
t Wemeldmge v
/Serooskerke
Westkapelle
^X^Zoutelondc G(ws
/WetoW Middelburg
Wissmaent yZ tt 's HeerenhoekKrumtngen
Borssele J
+Sres tens v.
Schoondijke^-f-Hoofdploot J /-vrT
Terhole n.
Sluis
BiervlietN
ruzendijkev Sluiskil
Philippine'?
i Axel t
Sas von Cent Zuidderpe
Ty^-Tkoewacht
I 111 M I Huls
fClinge
alle meterstandem op te nemen,
bet ontbreken van mankracht en do
sterke kostenverhogende werking dl»
een dergelijke 'extra ronde' zou ver
oorzaken. Overigens worden wel d»
gasmeters van de 'grotere kletnver-'
bruikers' rond 1 januari opgenomen
Da: is de categorie die uis»cn 10 000',
en 170.000 kubieke meter per jaar
verbruikt. Deze verbruikers kannen
dus wei een exacte rekening verwach
ter.. omdat anders de verschillen te
groot zouden kunnen worden.
De andere kleinverbruikers worden in
twee tarieven ingedeeld: tarief I voor
verbruikers die minder dan 600 kubie
ke meter per jaar afnemen en tarief
II als men tussen 600 en 170.000
kubieke meter verbruikt. Vooral voor
de verbruikers :n het eerste tarief. die
doorgaans alleen ga» verbruiken voor
koken en geiser, zal eer, eventuele
onbillijkheid als gevolg van de theore
tische splitsing '?4-'75 zeer gering zijn
omdat dit gasverbruik niet aan bui
tentemperaturen gebonden, word?
he: tijdsevenredlg" vastgesteld, dus
steeds op eenzelfde hoeveelheid per
maand Voor dc tweede categorie, dia
ook aardgas verbruikt voor verwar
ming. kunnen de verschillen groter
zijn. De gasafname van deze verbrui
kers is we! gebonden aan de buiten
temperaturen en daarmee wordt bij
de computerberekeningen voor de
splitsing dan ook rekening gehouden
door 'net hanteren van zogenaamde
"historische graaddagen'. Daarmee is
vast te stellen hoc warm of koud een
maand gemiddeld Ls en aan de hand
daarvan wordt dan het verbruik van
die maand geschat
Wordt op die grondslag het verbruik
voor de maand Januari nu bijvoor
beeld geschat op 450 kubieke meter
en zou de temperatuur ln die maand
uiteindelijk ver boven normaal komen
te liggen, dan zou de betreffende
verbruiker kunnen aanvoeren dat bij
de eindafrekening teveel van het tota
le jaarverbruik tegen het nieuwe ta
rief is berekend en te -weinig tegen
bet oude van vóór 1 Januari. He'
prijsverschil zou dan meerdere tien
tallen gulden» kunnen bedragen. Pro
bleem dan wel dat men moet
kunnen bewijzen dat de gasmeter
tana per 1 januari hoger is geweest
dan ac computer heeft aangenomen
Dat bewijs is niet te leveren: „Want
hoe weten vrij dat de mensen de
juiste stand opgeven", zo stelt ir.
Dalebout die echter het. optreden van
veel grote verschillen door eer. derge
lijke sitautie hoogst onwaarschijnlijk
achr ..Dan zou iemand bijvoorbeeld
moeten aanvoeren dat hij bijna alle*
in de maand december heeft opge
stookt en niets in januari omdat bii
toen de hele maand naar de winter
sport vakantie is geweest De PZEM
directeur stelt tot slot: .als zich een
dergelijk geval nu werkelijk zou voor
doen dan zijn we natuurlijk altijd nog
wel bereid daarover te praten" Over
gens speelt de problematiek niet ln
Middelburg dat nog een eigen gasbe
drijf heeft e» waar de gasmeter nog
wel rond 1 januari wordt opgenomen.
De KRO heeft gejubileerd in verband met de nieuwsuitzendingen en het commentaar
daarop- Kardinaal Alfrink was daarbij ook aanwezig. Als man van de kerk belichtte
hij vooral de kerkelijke berichten en de commentaren daarbij en in zijn toespraak zei hij
ongeveer dit. Nieuwsuitzendingen houden zich vooral bezig met datgene wat er extra
nitspringt. Wanneer er ergens in de kerk moeilijkheden zijn. dan halen die de nieuwsme
dia en er wordt in de commentaren soms heel wat aandacht aan besteed. Maar men ver
geet dat dit soms slechts onderdeeltjes kunnen zijn van hetgeen er in de kerk gebeurt.
Aan al het werk dat regelmatig gewoon doorgaat, wordt weinig of geen aandacht besteed.
Hij kon dit natuurlijk wel begrijpen, want datgene wat regelmatig doorgaat, is geen
nieuws, maar hij wilde hierop toch wijzen. Tot zover de kardinaal. Dit heeft de KRO ge
meen met alle nieuwsmedia.
Hetzelfde doet zich ook voor in deze ru
briek- Wanneer wordt er over iets geschre
ven? Wanneer er iets is gebeurd of een
uitspraak is gedaan die wat viel uit de
normale toon. Met ditzelfde vraagstuk
komen we ook in aanraking wanneer we
aan het eind van een jaar een overzicht.'
geven van wal. er in de kerken isge
schied. Dan komen we ook weer terecht
bij datgene wat, er op de een of andere
manier is uitgesprongen, meerdere "aan
dacht heeft gétrokken en dikkere koppen
in de krant heef, gehaald. Dat, kan "naast
niet anders. Maar laten we. na de waar
schuwing van de kardinaal, niet vergeten
dat er in de kerken week ih weck uit, een
heleboel in stilte is geschied en dat er
een heleboel dingen zijn gedaan waarvan
alleen ingewijden weten. Het gaat hier
tenslotte om pastoraal werk.
eHt is reeds enige jaren geleden dat
iemand ons opbelde en vertelde dat er van
de kleinere kerken nooit iets in deze
rubriek te bemerken viel en die waren er
toch ook. Hij bleek vooral te doelen op de
Christelijk Gereformeerde Kerken. We heb
ben toen gevraagd of er van deze kerken
dan iets bijzonders te vermelden was, wat
de man aan de andere kant van de lijn
ook niet wist- Laten we dan dit" jaar met
deze kerk beginnen, die ontstaan is toen in
1892 de kerken van de Afscheiding (1834)
en van de Doleantie (1886) samen verder
gingen. E-en gedeelte van de Afgescheide
nen was het' hiermee niet eens en zij
schiepen de Chr- Ger. Kerk. Deze kerk
heeft de laatste jaren een groei gekénd,
doordat er een geleidelijke toevloeiing
kwam uit de Gerëf. Kerken, de Vrijgem.
Ger. Kerken, de Vrijgemaakte Ger. Kerken
buiten verband, de N-H Kerk en misschien
uit nog wel meer andere. Dit jaar is de
synode van deze Chr. Geref. Kerken dan
bijeen gewëest en die synode heeft toch
wel; meer aandacht getrokekn dan andere
keren het geval" was. Dat er verschillende
stromingen in deze kerken zijn. is alge
meen bekend. In welke kerk zijn ze trou
wens niet. Dat dit op de synode tot uiting
moest komen, stond van tevoren reeds vast.
Een hele scala van zaken (precies zoals
ook andere.- kerken die kennen) is de revue
gepasseerd en evenals elders was het ook
tiièr soms moeilijk tot een besluitte
kómen. Daarbij kunnen we niet rekenen
het' lidmaatschap van de I C.C.C. (Interna
tionale Raad van Christelijke Kerken),
want de Chr- Geref. Kerken zijn de enige
in ons. land die daarbij zijn aangesloten
De buitenwacht had eigenlijk gedacht dat
ze uit deze organisatie, die een felle bestrij
der is van de Wereldraad van Kerken,
Zouden stappen. Voorlopig is de beslissing
drie jaar uitgesteld.
Maar verder; men heeft, het, gehad over:
hoé lezen we de bijbel? Dit naar aanlei
ding van een geschrift van een van hun
eigen hoogleraren over Genesis 2 en 3.
Men heeft gesproken over eigen zendings-
arbeid, waar precies dezelfde moeilijkhe
den liggen als ook andere kerken tegenko
men. Men heeft, het gehad over bijbelliede
ren om te gebruiken in de eredienst.
Zeventien zijn er dan aanvaard, maar dui
delijk bleek dat er bij een gedeelte van de
synode een verlangen was naar meer. Een
commissie zal het nu nader bezien. Zal het
niet precies zo lopen als eenmaal in de
Geref. Kerken waar telkens weer een
meerdere uitbreiding is gekomen? Men
heeft' gesproken over de plaats van de
kerk van de christen in de samenleving,
een onderwerp dat wel meer aan de orde
zal komen, zoals dat ook in andere kerken
is geschied. Hoe moet he* heil van Chris
tus gestalte krijgen ir. dc samenlevings
verbanden van deze wereld? In andere
kerken lopen ?ulke besprekingen weer pa
rallel. Men heeft gesproken over toene
mende verwijdering binnen eigen kerken.
In andere kerken heeft men het over polari
satie maar het is dezelfde zaak. Men heeft
een oproep tot verootmoediging en gebed in
verband met die verwijdering villen laten
uitgaan, maar de synode heeft daarvan
moeten afzien, want 'de verdeeldheid bleek
te groot'- Wanneer zal er nu eens een kerk
komen waar men het voor honderd pro
cent met elkaar eens is? De Chr, Geref
Kerken zijn op hun synode een beeld
geweest van alle kerken in dit jaar, Te
begrijpen is dat we in 1974 verschillende
keren hebben kunnen lezen van 'discussie
moeheid'.
Er hebben zich in de kerken dit, jaar geen
opzienbarende dingen voorgedaan. De aan
sporing van de Raad van Kerken voor
een vastendag kunnen we toch meoilijk
daaronder rekenen. Soberheid is altijd als
een christelijke deugd erkend. Eind augus
tus werd door de R-K Kerk weer en
pastoraal overleg gehouden. Wanneer we
vergelijkingen maken met het pastoraal
concilie, dan moeten we zeggen dat. "net nu
een volkomen getemde zaak is geworden,
waarmee we niet willen beweren' dat het
daarmee zinloos is zo bijeen te komen. De
bisschop van Roermond is dit jaar niet
zonder conflicten geweest en dat zal wel
zo blijven ook. Zijn vriend en lotgenoot in
Rotterdam bleef ook niet zonder moeilijk
heden die voortkwamen uit zijn hele in
stelling ten opzichte van de kerk zoals hij
die ziet. Dat ook hij schroom heeft met
oecumenische toenadering, bleek uit zijn
gesprek met dr. v. d. Heuvel, later distan
tieerde hij zich enigszins van eigen uit
spraken. Gezien het gesprek op de kerken-
conferentie. waar ook werd aangesneden
de gezamenlijke avondmaal-eucharistieviè-
ring. liggen hier ook bij andere bisschop
pen knelpunten. Men begint zich in de R-K
Kerk van ons land zo langzamerhand zor
gen te maken over een dreigend priester
tekort en dat is hier erger dan wanneer er
in de p.otestantse kerken een gebrek aan
predikanten zou zijn, want een r-k paro
chie is niet denkbaar zonder priester, ter
wijl een protestantse gemeente, als het
goed is tenminste, kan doorgaan wanneer
zij het moet doen met een consulent
De Herv- en Geref. Kerken zijn dit jaar
weer bezig geweest met 'Samen op weg'.
Dat deze heel veel verder is gevorderd is,
tenminste op synodaal niveau, kunnen wé
niet zeggen. De behandeling in de her
vormde synode van de 'proeve van eenpa
rige geloofsgetuigenis', van geref. afkomst
welke door de geref. synode was aanvaard
als uitgangspunt voor een bespreking,
werd in de herv. synode nogal hardhandig
buitengeworpen. Later is men daarvan
toch geschrokken en vanuit de herv. clas
ses is tegen die behandeling terecht gepro
testeerd. Op het lager vlak van de gemeen
ten ging het wat vlotter, natuurlijk niet.
overal. Maar hier zijn er contacten gegroeid
die men niet meer kan missen. -Het abor
tusvraagstuk vormde op de synode van
beide kerken een en andermaal een agen
dapunt, zoals dat ook het geval was bij de
r-k bisschoppen. Hel komende jaar is
uitgeroepen tot monumentenjaar. De herv.
kerk heeft daarvan dit jaar reeds een voor
proefje gehad. Op de jaarvergadering van
de Vereniging van Kerkvoogdijen is er
indringend over gesproken- Met de R-K
Kerk bezit de herv. kerk de meeste kerk
gebouwen die staan op de lijst van monu
menten en het is niet te zeggen hoevee'
die per jaar kosten aan de kerkvoogdijen-
Een monumentale kerk mag dan een
mooit gezicht zijn. maar vraag niet hoe
veel ze aan onderhoud kost. Alleen het
steigerwerk reeds, wanneer er een kleinig
heid moet worden gerepareerd, loopt dat
soms in de duizenden. En hoeveel "is er niet
.nodig voor verwarming om deze kerken,
nü wij aan koude ontwend zijn, bruikbaar
te houden.
In de Geref. Kerkepi heeft men heel het
jaar door geworsteld met de kwestie van
dr. Wiersinga. Door de verontrusten van
"Waarheid en Eenheid' zijn er nogal
driegende woorden geschreven, die eigen
lijk regelrecht, op een scheiding zouden
moeten uitlopen, al zeiden zij dan ook dit
niet te willen. Maar zo iets is wel meer
gezegd en men heeft dit wel echt gemeend
ook. maar als men een ultimatum gaat
stellen, zit men later gevangen in eigen
woorden en dan is het moeilijk te retire
ren zonder zijn gezicht te verhezen. En
het gaat hier om een proefschrift da: door
dr. W. verdedigd is aan de Vrije Universi
teit. De Geref. Kerken zijn voortgekomen
uit het verlangen naar een betere, een
zuivere kerk. Wie en zuivere kerk wil
stichten, zal altijd op teleurstellingen moe
ten rekenen en na anderhalve en één eeuw
sinds de Afscheiding en Doleantie plaats
vond. heef* men het hier langzamerhand
wel verstaan dat dit met gestrenge leer-
tucht niet te halen is. We geloven dan ook
dat de synode een verstandige middenweg
heeft gekozen- „Veroordeel nooit iemand
voor wie je r.ooit bidt", is een wijs
gezegde en wie bidt. kan niet tegelijk met
leeruich* dreigen. Laten we dit jaarover
zicht eindigenmet een woord van Kohl-
orugge. die in zijn jonge jaren meende dat
de banvloek meer geslingerd moest wor
den en daarvan heil voor de kerk verwacht
te- Later schreef hij: „God heeft geen
zuivere kerk op aarde gewild, maar eer.
kerk van zondaren." Dit lijkt ons echt een
goed woord voor een oudeiaarsoverpem-
zing voor mensen die net lot van hun
kerk ter harte gaat
Geef mij thans wijsheid en
kennis
2 Kronieken 1:10.
De schrijver van het kro-
niekenboek leefde meer
dan 500 jaar later dan ko
ning Salomo. En u begrijpt
wat er gebeurt: het verle
den wordt in de herinne
ring steeds mooier. Moei u
ons later eens horen over
197i! Dat was hel jaar dat
we zo gezellig met z'n allen
in de aardappels en de uien
zaten. Toen was er nog
gemeenschapszin, m'n jon
gen! Ja ja.'.
Teruglcijken laten we vana
vond maar over aan de
beroepsgrapjurken. geluk
kig dat er ook nog heel wal
te lachen valt! We kunnen
beter met koning Salomo
naar de toekomst kijken.
Salomo heeft nog het een
en ander te vragen. En nog
wel aan God. Dat is heel
wot: heel wat mensen den
ken dat ze nog wel genoeg
aan zichzélf hebben, dat er
niets meer te vragen valt.
Salomo vraagt aan het be
gin van een nieuwe periode
in zijn leven om wijsheid
zn kennis. Ais wij al wat
vragen dan valt ons meer
in 'gezondheid en geluk'
Wijsheid en kennis doen wel
erg schommelstoel-achtig
'jan. Zo van zilveren dra
den tussen het goud. Het is
iammer als het ons zo in
de oren zou klinken want
in het hebreeuws klinkt het
heel anderswijsheid is
daar: gogma. goochem-zijn.
hel vermogen om in alle
situaties waarin je verzeild
raakt juist ie handelen en
dan 'juist' in de zin van-
rechtvaardig. Dat is niet
gemakkelijk, als je daar
mee bezig bent op school,
in je werk. in je contacten
in de 'ouurl. in de huishou
ding.
En kennis: waarom doe
men dan voor ons op in de
allereerste plaats diploma's
en dat soort dingenVan
Salomo is békend dat hij
inderdaad veel wist, maar
dal is toch niet de achter
grond van hel bijbelse
woord 'kennis'. We komen
het al tegen bij Adam die
Eva 'kende' en dat hield
heel wat anders in dan een
encyclopedie voor lezen'
Kennis is het vermogen om
relaties te leggen, doorzicht
te krijgen in de verhoudin
gen tussen mensen onder
ling. tussen mens en dier
om op eikaar betrokken te
zijn. Salomo vraagt om
wijsheid en kennis terwüle
tan de gemeenschap waarin
hij gaat leven Hij vraagt
niet om ik-gerichte dingen
in de allereerste plaats. Mis
schien om een voorbeeld
aan te nemen vanavond. B'.
Barnard maakte een lied
over Salomo.
de koning heeft gebeden
de koning heeft gevraagd
om wijsheid en om vrede
en niet om grote macht
niet om langdurig leven
en niet om zegepraal
heeft salomo gebeden
maar om een nieuwe taal.
Veere, R. Hoogenkamp.
