PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT EXTRA VERHOGING HUREN MOGELIJK EEG doorbreekt impasse energiebeleid Alleen provinciesubsidie aan vliegveld Midden-Zeeland als bedrijven 'meedoen' Senaat aanvaardt wet aardgasprijzen de krant van zeeland CRUYTERS: ALS KOSTEN BLIJVEN STIJGEN ln ^el ka,5lnet mcn Agent niet meer oom Pagina 2 217e jaargang - no. 297 Woensdag 18 december 1974 (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Minister Gruijters van volkshuisvesting houdt vast aan zijn voornemen de huren de somende jaren met 8 procent te laten stijgen, maar hij maakt het uitdrukkelijke voorbehoud, dat de huren toch verder omhoog zullen moeten als de kostenstijging in de bouw aanhoudt. Bij het debat over volkshuisvesting gaf Gruijters overigens toe, dat de regering voornamelijk om politieke redenen vast houdt aan de huurverhoging van 8 procent. Strikt genomen is 8 procent wat aan de lage kant, maar je moet nu eenmaal rekening houden met bepaalde verwachtingen, die op grond van verkiezingspro gramma's bij het publiek zijn gewekt, zo was zijn standpunt. Gruijters bleek niet in staat de regeringspartners KVP en ARP te overtuigen van de juistheid van de Norgestelde verhoging. De ARP'er Schol ten, die maandag een motie in- ïde over de verhoging met 8 pro- t, plaatste zowel vraagtekens bij cijfermatige als de politieke argu- ïtatie van de minister. Gruijters >ert zijn berekeningen op een iw systeem van woningfinancie- rag, de zogenaamde dynamische kost prijsberekening. Hij gaat daarbij uit een stijging van de bouwkosten ran 11 procent. Volgens Scholten is du te laag. De kosten liggen nu al op 11,5 a 12 procent en de huurverhoging daarom naar zijn mening min- 9 procent bedragen. IVP-woordvoerder Cornelissen diende igavond een motie in, waarin SJ de regering vraagt op korte ter- djn te komen met een bouwpro- ramma 1975 en met een verkenning ■sa de bouwproduktie voor de jaren 314-1978 Gruijters had zich daarvoor, bij de discussie over de sterke terugval in de woningbouwproduktie, al opmerke lijk bescheiden opgesteld. Zonder nu meteen alle schuld op zich te nemen, gaf de minister wel toe dat hij begin dit jaar veel te optimistisch is ge weest bij zijn schatting van een bouw produktie van 135.000 woningen. „Mijn optimisme wordt inderdaad gelogen straft, we mogen nu blij zijn als we de 115.000 halen", zo zei hij. Minister Gruijters heeft de kamer dinsdag nog niet kunnen meedelen welke maatregelen hem voor ogen staan om de bouwproduktie op te vijzelen. Onder leiding van minister Boersma van sociale zaken wordt ge werkt aan het programma dat in het kader van de extra injectie voor de bouw zal worden opgezet. Men hoopt 'dit programma in januari af te ron den. Een structurele analyse zal wor den neerglegd in de nota werkgelegen heid onder meer een behoeftenon- derzoek maakt deel uit van de analy se, reden waarom de minister, on danks het misnoegen van een deel van de kamer, geen cijfers voor het bouw programma 1975 kon verstrekken. Dit lister Lubbers uit Brussel teruggeroepen (Fm onze parlementaire redactie) HAAG De eerste kamer heeft vanmorgen in alle vroegte a uitvoerige discussies het wetsontwerp aardgasprijzen aangeno- I. Met 38 tegen 24 stemmen zwichtte de senaat voor de argu- iten van de ministers Lubbers (economische zaken), Van Agt justitie) en staatssecretaris Polak (binnenlandse zaken). Daar- se krijgt de regering wettelijke bevoegdheden om voor te schrij- >nwat de consument, het bedrijfsleven en de buitenlandse af- aners voor het gas moeten gaan betalen. Voor het zover was moest de lieer in Agt eert deel van de strikt Mme aardgascontracten die met silenlandse afnemers zijn gesloten, inbaar maken. Daaruit bleek dat de nirheld de Nederlandse leverancier on dwingen om de verkoop aan het Hitenland te staken zodra men daar wettelijk voorgeschreven prijs niet nl betalen. Voor het wetsontwerp tonden de PvdA, PPR en de wrgrote meerderheid van het 0.A (KVP, AR en CHU). De WD en i meeste kleine partijen waren te rn, De Kamer was woensdagmiddag hij behandeling van het wetsontwerp tos over het feit dat minister Lub- ks zich wegens bezigheden in Brus- f! EG-energieberaad liet ver ingen door zijn collega Van Agt van jntitie. Lubbers moest in de loop van b middag zijn werkzaamheden in de slgische hoofdstad afbreken om kt het Binnenhof te komen. Alleen PvdA en de PPR ondersteunden op bt moment het wetsontwerp. De op- Kitie van de WD kreeg politiek "oie betekenis toen bleek dat ook WP, ARP en OHU ernstige bezwaren In het wetsontwerp vraagt de mi- ster verregaande bevoegdheden. Hij ti de mogelijkheid om binnen- en btenlandse contracten te doorbre- en voorschrijven welke prijzen stekend moeten worden. Gasbedrij- gedwongen worden hun te passen. Verwijzend .tregelen van de Arabieren liberaal prof. Zoutendijk: ,Dit p lij let op een aardgasem- een land dat zijn energie aniikt als pressiemiddel om zijn zin krijgen". Senator Kaulingfreks sprekend namens KVP, AR en 3, niet zo ver. Maar hij onder- 'ireef ten volle de juridische bezwa- 'a die de liberalen naar voren had- agebracht. Minister Lubbers zei dat een deel het energiebeleid nu eenmaal via Prijsvorming gerealiseerd moet "Men. De noodzakelijke prijsverho- «III» Nieuws uit Zeeland op de pa- gina's 2, 4, 5, 9, 11 en 14. Binnen- en buitenlands nieuws op de pagina's 1, 3 en 13. Nadio en televisie op pagina 18. financieel nieuws op pagina 19. gingen kunnen in de huidige situatie niet meer bestaan in lichte aanpassin gen. De gasbedrijven verenigd in de VEGIN hebben hier begrip voor. Het is ook niet waar dat wij zonder wettelijke regeling dezelfde prijsver hogingen door kunnen voeren. Essentieel Lubbers wees er de Eerste Kamer met Idem op dat het onderhavige wetsontwerp een essentieel onderdeel is van het financiële en het energiebe leid van de regering. De verhoging van de gaspiijzen is nodig omdat de kosten van de verschillende brandstof fen niet te ver uit elkaar mogen groeien. Evenals de WD hadden ook KVP AR en CHU zich afgevraagd waarom dit wetsontwerp zo haastig door het parlement "gejaagd" moet worden. Het ligt toch immers niet in de bedoeling om de buitenlandse gebrui kers er in 1975 al aan te binden. En wat het binnenland betreft: Negentig procent van de gasleveranciers heeft verklaard de prijsverhoging die de regering wenst, vrijwillig door te voe ren". programma wacht juist op de verde ling van de gelden uit de extra injec tie en zal eerst in de loop van januari gepubliceerd worden. De. bewindsman had wel een duide lijke verklaring bij de hand voor de teruggang in de bouw. Ons land on dergaat de gevolgen van een algemene daling van de economische activiteit, zij het minder dan andere landen. Bovendien is de bouwcapaciteit in ons land eigenlijk te groot. Door de enor me krachtsinspanning van de laatste jaren is een capaciteit gecreëerd, die niet op hetzelfde peil gehandhaafd kan blijven. Bovendien trad dit jaar een rentestijging op van 9 naar ir liefst 12 procent. Dit maakte, al met al, de bouwwereld huiverig om var premiebeschikkingen, die in voldoende Zie slot pagina 3 kolom 6) STARFIGHTER STORTTE NEER: VLIEGER GERED DEN HAAG (ANP) Vermoedelijk ten gevolge van een technische sto ring is een F-104 Starfighter van vliegbasis Volkel dinsdagmorgen plm 10.20 uur neergestort nabij Neerpelt in België, ongeveer 20 km ten zuiden van Eindhoven. De vlieger wist zich met zijn schietstoel in veiligheid te stellen. Naar de oorzaak van de sto ring dei optrad tijdens een normale routinevlucht wordt een nader onder zoek ingesteld. CYPRUSTurkse Cyprioten /lui ten en jouwen naar de auto met de Cyprische president Makarios tijdens diens bezoek aan het dorp Paramali, gelegen binnen het soe vereine gebied van de Britse ba-, sis op Zuid-Cyprus. Bisschop Ma- learios was naar de Turks Cypri sche vluchtelingen gegaan als goodwillgebaar, doch zijn auto werd bijna omver geun/rpen. Rechts een Grieks-Cyprische veilig heidsman, die zijn wapen bij de hand houdt. „Tegen 1985 voor helft afhankelijk van buitenlandse energie" NEERPELT (BELGIë) Foto: De wrakstukken van de Starfigh ter lagen over honderden meiers verspreid in de bossen. (Van onze correspondent) BRUSSEL De Europese Gemeenschap heeft dinsdag een voor zichtige aanloop genomen naar een gezamenlijk energiebeleid. Te gen 1985 mag de EEG nog maar voor 50 procent afhankelijk zijn van ingevoerde energiedragers. In dat schema nemen de vaste brandstoffen 17 procent voor hun rekening, de aardolie 49 pro cent, aardgas 18 procent, hydraulische energie en geothermische energie 3 procent en kernenergie 13 procent. Hoe deze doelstellingen echter moe ten worden bereikt, is nog niet vastge steld de negen bewindslieden zullen schappelijke energiebeleid betreft, de daarover op 13 februari opnieuw ver- resultaten van de Parijse top moeten gaderen. „Klimaatverbetering" is dan worden afgemeten. Van bevoegde Nederlandse zijde werd opgemerkt: „Een zeer wezenlij ke stap vooruit naar een gezamenlijk beleid voor de energie doch of het dan ook een gemeenschapsbeleid is. zal in de uitwerking moeten blij ken". De EEG zal ook zijn energiegebruik tegen 1985 met 15 procent hebben verminderd, vergeleken bij de schat tingen die daaromtrent vóór de olie crisis bestonden. Maar dat daarvoor de gemiddelde economische groei ook van 5 naar 3,5 procent per jaar moet worden teruggebracht, is uit de tekst niet meer te concluderen '15 procent minder verbruik is gelijk te stellen aan 240 miljoen ton olie. ofwel een besparing van 22 miljard dollar)- iernenergie Hoe de besparingen uiteindelijk tot stand komen, zal in februari opnieuw worden besproken. Daarbij gaat het dan om handharing van de steenkool- nroduktie als dat rendabel is (en dit geldt onder invloed van de oliecri sis alleen voor de Belgische Kempen) de argwaan ten opzichte van de versnelde toepassing van kernenergie waarop de commissie aandringt zo lang veiligheid en milieu niet toerei kend zijn gewaarborgd, de rol van het aardgas, waarop Nederland als grootleverancier zuinig wil zijn, maar waarvan de commissie meer produk- tie wil voor export naar EEG-Ianden. hoewel Nederland al 50 proeent van zijn produktie uitvoert- De Europese Commissie moet nu de instrumenten ontwerpen om de doelstellingen die de ministers dinsdag hebben vastge legd te realiseren. De vraag hoe ae EEG tenslotte met de beschikbare energie omspringt, dient dan ook nog te worden beant woord. In het algemeen geldt daar voor sedert dinsdag wel de opvatting, dat me: de uiteenlopende toestand in de lidstaten voldoende rekening rnoet worden gehouden. Immers vanuit de economische positie en de stimulering van de economie die nodig is ter wille van de zwakkere lidstaten kan dit eventueel tot meer gebruik van ener gie leiden. Lubbers: reserve Minister Lubbers van economische zaken heeft, zegt hij. overigens op de energiebesluitcn nog r-on algemene re serve gehandhaafd, aangezien Neder land pas aan een ruimer gebruik van kernenergie vril meewerken indien de veiligheid voldoende is gewaarborgd volgens de nationale maatstaven van de lidstaten. Dit kan wéér tot ver schillen leiden, die op zichzelf moei lijk met een Europees beleid te rij- (Zie slot pagina 3 kolom 4) Dode bij bom aanslagen in Londen LONDEN (AP) Een man is om het leven gekomen toen dinsdagavond in het centrum van de Britse hoofdstad kort na elkaar vier hommen explo deerden, zo heeft de politie bekend gemaakt. Een andere man werd ge wond en een aantal auto's en gebouwen werd beschadigd, aldus een woordvoer der. Het Britse persbureau BPA meldde dat een vrouw met een Iers accent kort voor de eerste explosie, die plaatsvond in de wijk Chelsea, het dagblad Daily Mirror opbelde en waarschuwde dat 'in de telefooncentrale aan Draycott Avenue een bom ligt die ieder moment kan ontploffen." De politie vermoedt dat de aanslagen zijn gepleegd door leden van het ver boden Ierse republikeinse leger 'IRA l, dat ijvert voor beëindiging van het Britse bestuur in Ulster. PVDA-FRACTIE IN STATEN NA VEEL MOEITE IN MEERDERHEID 'OM' Oogkleppen beleid SJJM D brief van de Zeeuwse •lull Jiantlijn MIDDELBURG Mft erg veel moei te heeft gedeputeerde A. J. Kaland dinsdagmiddag de subsidiëring van het vliegveld Midden-Zeeland voor de pe riode 1975-1979 door de staten gesleept. Vooral de PvdA-fractie maakte bijzon- der veel bezwaren. Uiteindelijk ging de meerderheid pas mee nadat woord voerder M. J. van Poelje van g.s. de verzekering had gekregen dat op het bedrijfsleven in Zeeland een ernstig beroep zal worden gedaan om het res terende tekort (zo'n 30.000,per jaar) hij te spijkeren. Lukt dat niet dan zal het veld tot een 'secundaire functie', hijvoorbeeld alleen voor de zweefvliegerij, moeten worden gede gradeerd. G.s. hadden de staten gevraagd om de provincie voor 40 procent te laten bij dragen in het jaarlijkse exploitatiete kort van het vliegveld met een maxi mum van 34.000,Voor de fracties van PvdA, PPR, en BP lag dat erg moeilijk, vooral na de weigering van de raad van Vlissingen om nog mee te doen aan het opvangen van de te korten van het vliegveld. SGP en GPV hadden zich al eerder op principiële (zondagsrust) en financiële gronden tegen subsidie gekant. Het was dus voor g.s. 'een dubbeltje op zijn kant' of het voorstel het wel zou halen. PvdA-woordvoerder Van Poelje zag het maatschappelijk nut van het vlieg veld niet zo erg meer zitten. „Het staat vast dat het rijk geen enkele bij drage wil geven in de exploitatie. Er is een slechte verhouding tussen baten en lasten. Het is zeer de vraag of het vliegverkeer nog wel redelijk zal toe nemen. Uit een oogpunt van werkge legenheid is het vliegveld een te ver waarlozen factor. Er zijn goede wegen en spoorwegen; hebben we dat vlieg veld eigenlijk wel zo nodig? Van re- clamevluchten zien we het maatschap- peilijk pelijk nu ook niet levensgroot op ons afkomen". Kortom, in eerste instantie was de PvdA-fractie in grote meerder heid tegenstandster van voortzetting van het subsidie aan het vliegveld, „ook al omdat er nog nauwedijks kan worden gesproken van een regeling die van toepassing is, nu Vlissingen het ook heeft laten afweten." De heer P. A. Roels was de enige uit de PvdA- fractie die al meteen verder wilde gaan met een provinciale bijdrage „om dat wij proberen zoveel mogelijk voor zieningen in Zeeland te krijgen en als provincie moeten laten zien dat die voorzingen gehandhaafd blijven". Tegenstand tegen subsidiëring ook van de kant van de PPR. Van Waterschoot: „We hebben twee jaar geleden al ge zegd dat we geen perspecLief meer hebben voor het vliegveld. Het blijft voor ons op de lange termijn een on haalbare zaak. Het vliegveld functio neert niet. De lijndiensten waren niet levensvatbaar. De ene na de andere zal het met zijn bijdrage erbij laten zitten." 'Omploegen?' Hoewel ook de heer E. Ph. Nieuwkerk (cda) erkende dat de aanvankelijke verwachtingen rondom het vliegveld te optimistisch zijn geweest, dat er te veel was vertrouwd op een 'bijdrage van het rijk, had het ETI-rapport zijn fractie toch wel enige hoop op verbe tering gegeven. „We moeten de zaak nog meer commercieel aanpakken. Vandaag kunnen we geen andere be slissing nemen dan verder subsidiëren. Het alternatief is dat het vliegveld zal moeten worden omgeploegd." Positief tegenover een nieuwe bijdrage stelde zich ook de heer C. J. v. d, Meijden (vvd) op. die vooral de lesvluchten be langrijk noemde. Gedeputeerde Kaland had voordat hij aan zijn verdediging van het voor stel begon de neuzen al geteld en vastgesteld dat het 'kiele, kiele' zou worden. Hij schetste de stand van za ken en de moeilijke situatie waarin de exploitatie van het vliegveld is terecht gekomen. Het ging hem te ver om vast te stellen dat het ministerie de handen van het vliegveld Midden-Zeeland af trekt. ..Er wordt van rijkswege alleen een bijdrage gegeven wanneer een vliegveld een functie heeft ter ontlas ting van het vliegverkeer op Schiphol. Welke functie men aan andere kleine velden wil toekennen is op het ogen blik niet duidelijk." 'Slechte zaak' ter zetten of zien hoe de zaak zich op nationaal niveau voltrekt. „Voor de image van Zeeland zou ik het een slech te zaak vinden wanneer wij het vlieg veld zouden moeten sluiten", aldus de heer Kaland en hij zag de grote koppen in de kranten daarover als een spook beeld voor zich. Hij deed dan ook een klemmend beroep op de 'dreigende te genstemmers' om hei vliegveld "nog niet. de nek om te draaien' en met een duidelijke meerderheid de zaak nog een kans te geven. Daarbij vestigde hij vooral de aandacht op de zweefvliege rij. Dat was vooral een factor die de heer Van Poelje aansprak. Na wat overleg binnen de PvdA-fractie en een korte schorsing ging men daar tenslotte op vier stemmen na (An to- nisse, Overbeeke. Rekveld en Filius) 'om', op voorwaarde dat het bedrijfs leven door een zelfde bijdrage als de provincie bewijst dat het maatschap pelijk nut van het vliegveld Midden- Zeeland aanwezig is." Uiteindelijk wa ren er 12 stemmen tegen voortzetting van het subsidie. hun beide geest verwan- [-^".«ll zl€ p3Kina twee maakt "_j duidelijk hoe gegriefd men in deze kring js over de gang van zaken rond de benoe ming van een commissaris der ko ningin in Zeeland. Uit de brief «preekt een gevoel van gêne en verlegenheid, vooral ook Jegens diegenen die de af gelopen weken de AR in Zeeland open lijk of stilzwijgend steunden bij hun pogen om dre. K. Zijlstra in dit ambt benoemd te zien. Wanneer men tevens de voorgeschiedenis In aanmerking neemt de nietevwelles-kandidatuur van Biesheuvel plus de kortstondige hunkering van Aantjes dan is het begrijpelijk dat de AR ln Zeeland reageert zoals zij nu heeft gedaan. De brief is waardig, maar wel duidelijk. De Zeeuwse mannenbroeders Ten naar we aannemen: de vrouwenzuster* i hebben naar ons gevoel terecht kritiek geuit op diegenen die voor hen in bet Haagse gestoelte zetelen. Bij zulke verwijten behoren steevast formele reacties van de andere zij de. Dat is ook nu weer gebeurd' het gaat om een benoeming door de kroon zo wordt dan gezegd wasr bij allerlei overwegingen tegenover elkaar worden afgewogen, overwegin gen die men elders niet of onvoldoen de kent. Bovendien zo gaat m<*n dan verder is het bij de benoe mingsprocedure gegaan zoals het be hoort te gaan: wat wil men nu eigen- lijl; in Zeeland? Laat het CDA ver heugd zijn dat deze regering een eigen man naar deze provincie heeft gezon den. Dat zijn zo ongeveer de reacties die men de laatste dagen uit het Haag se hoort, een soort verbaal schouder ophalen, waarbij men suggereert niet te begrijpen wat met name het Zeeuw se CDA bezielt. We hebben er op dit ogenblik wei nig behoefte aan om nog uitvoe rig in te gaan op deze vruchte loze discussie, maar we kunnen niet nalaten een opmerking te maken over wat we zouden willen noemen de 'Haagse politieke groepsvorming'. Zij voltrekt zich rond de aloude politieke categorie 'macht', in die merkwaar dige sfeer rond het Binnenhof die moeilijk is te definiëren maar duide lijk aanwezig is. In de afgelopen ja ren hebben parlementaire Journalisten enige malen gepoogd die sfeer ln een boek vast te leggen: Van den Berg heeft het gedaan in zijn "De anato mie van Nederland' dat in tegenstel ling tot de aankondigingen nooit verder is gekomen dan een eerste deel. Faas vroeger van De Volkskrant schreef 'God. Nederland en de franje' en ook daarin is het functioneren van het Haagse machtscentrum aan de orde. Van den Berg citeert in zijn boek dr. J. E. Andriessen, die tijdens het ka- binet-Marijnen CH-minisler van econo mische zaken was. Na de val van dit kabinet zo vertelde hij Van den Berg miste hij vooral deze sfeer van het Binnenhof, die hem bijzonder had aangesproken: contacten met de pers. met parlementariërs en met collega- ministers. Er is in dit verband een modern Engels woord, dat in de artis tieke en in de reclamewereld nogal eens opgang doet: 'in-crowd'. Men be doelt er de groep mee die er bijhoort en het jargon spreekt, de verstaanders die aan het halve woord genoeg heb ben. Rond het Binnenhof is er inder daad sprake van een politieke 'in crowd'. 'Pussen kamerleden bestaan vriend schappen. in ieder geval vriend schappelijke relaties, vaak dwars door de partijen heen. Parlement sle den en hoge departementsambtenaren kennen elkaar eveneens en wisselen ge gevens uit. fractievoorzitters onderhou den contacten met bewindslieden, waarbij met name de minister van bin nenlandse zaken van belang is: hij is de man van de burgemeestersbenoemin gen en overlegt meestal met de fractie voorzitters van de partij die voor de kandidatuur in aanmerking komt. Het gaat hier om een web van -elattes, voor de deelnemers aan het spel heel gewoon, maar voor de buitenstaander vaak vreemd en onontwarbaar, in di* Haagse patroon treedt zoals in elke organisatie dikwijls een vorm van beroepsdeformatie op: men beschouwt <bt kleine wereldje als een heel nor maal verschijnsel en men 1, verbaasd en aflf, verontwaardigd als anderen het ongewoon vinden. Bovendien be- sert deze Haagse incrowd vaal; niet te spelen S 'S SpeI met -macht' Vonder twijfel heeft deze typisch Itoagse variant van groepsvorming een belangrijke rol gespeeld bü de recente Zeeuwse benoeming. De ou'ver- ture e.dd6 toe dat men binnen de H«|se verhoudingen het er over eens eS? Na1 -,°m AR-man zou fneriei werden weliswaar aiieriei plechtige verklaringen a r?*- d°0r de PvdA^merfra^- tie maai binnensxamers wist iedereen ^heesters- benoeming Zeeland een bekeken zaak was. Alle andersluidende Haag^ P-öA ten?tnngen W3ren Ooi US'. tena voor ae tnoune bestemd en voor mets anders. Toen vervolgens eenmaal walTetBSTZ|jlStra was «SEÏ was net toor de laatste een groot na deel dat hij niet (meer) tot de parte- menteire m-crowd behoorde: sommi gen in de AR-kamerfrac:ie zijn nog nij dig omdat deze Zeeuwse kandidaat destijds de tweede kamer verliet om CBTB-voorzitier te worden. Wat da- betreft had zijn tegenkandidaat een (Voor vervolg zie pagina 3 kolom 1

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1974 | | pagina 1