PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
AMERIKA BREEKT
OVERLEG OVER
LUCHTVERVOER AF
Gs willen per januari veertarieven
met vijfentwintig procent verhogen
ONDERWIJSBEGROTING
ONGEWIJZIGD AANVAARD
Hulpprogram voor
getroffen boeren
NEDERLANDSE VOORSTELLEN VERWORPEN
GASUNIE: BIJ STRENGE WINTER (GEMIDDELD MIN
12 GRADEN) GEVAAR VOOR TEKORT AAN AARDGAS
VERHOGING DOOR MINISTER 'NOODZAKELIJK GEACHT'
KOELER WEER
UN DER STEE EN MEIJER:
DEN' HAAG Minister
Van der Stee (landbouw en
ïisserij) en staatssecretaris
Keijer (crm) hebben een
Upverleningsprogramma
c^steld voor agrariërs die
to de overvloedige regen
w de afgelopen maanden in
firile moeilijkheden zijn
itwmfememers die een levens-
ritor bedrijf hebben is de
I ijssoepsregeling zelfstandigen
ra toepassing. De rijksoverheid
sfe gemeenten vragen krach-
a deze regeling financiële hulp
a Silenen, indien ondernemers
rö op andere wijze aan geld
teen komen (bijvoorbeeld bank
kz?). De boer behoeft niet
ie geld dat hij nodig heeft voor
aMÊatebj&e reserving®! of in
springen aan te spreken, om-
aiders het voortbestaan van
bedrijf in gevaar zou komen,
fó mag hij geld achter de hand
houden om na de periode van
rarorerlast de grond weer in
rcede staat te brengen.
bepalen wie er in aanmer
king voor financiële hulp komen,
wordt uitgegaan van drie groe
pen, waarvan de gemiddelde inko
mens zijn: minder dan 17.500,-
tussen ƒ17.500,- tot ƒ35.000,- en
meer dan 35.000,-
Voor de eerste en laatste groep
wordt bij het al dan niet toeken
nen van financiële hulp uitgegaan
van fiscale gegevens en de ver
mogenpositie- Voor de grote
groep van de middelste categorie
zal de hulp als regel bestaan uit
het verstrekken van een krediet
(indien het eigen vermogen min
der is dan 50 procent van het
fiscale balanstotaal). Dit krediet
zal twee jaar renteloos zijn en
daarna rond 5 procent vergen. De
aflossingen beginnen na de oogst
3976, de aflossingsperiode is vijf
jaar.
an het krediet wordt
aan de hand van
normbedragen per' hectare verlo
ren gegaan gewas. Individuele
aanpassing van de regeling is mo
gelijk.
Ondernemers die denken hulp no
dig te hebben, kunnen een aan
vraag indienen bij hun gemeente
en de districtsbureauhouders
(DHB's) van de Stichting Uitvoe
ring Landbouw Maatregelen
(STULM).
(Zie ook pagina 2)
De hoogte
(Van onze correspondent)
WASHINGTON De Amerikaanse delegatie heeft de onderhandelingen over het transatlantische
luchtvervoer met de Nederlandse afgevaardigden eenzijdig afgebroken. Geen van de door Neder
land aangeboden tegemoetkomingen werd door de Amerikanen geaccepteerd. Minister Wester
terp van verkeer en waterstaat is onmiddellijk na afloop van de laatste besprekingen (met een
Brits toestel) naar Nederland teruggekeerd voor overleg met het kabinet.
Zowel de Verenigde Staten als Neder
land hebben zich in het laatste ge
sprek het recht voorbehouden om uni
laterale stappen te ondernemen,
Westerterp zei hoop te hebben dat er
'geen onherstelbare slappen zullen
den genomen voordat nieuw overleg
plaats vindt'.
De stappen die Nederland eenzijdig
kan nemen, werden door Westerterp
aan de Amerikaanse delegatie voorge
legd, namelijk het inwerking-stellen van
artikel 13 van de luchtvaartovereen
komst tussen beide landen, waarin
voorzien wordt in. arbitrage. De be
trokken landen kunnen in dit geval
een scheidsrechter aanstellen, waarbij
deze gekozen vertrouwensmannen ge
zamenlijk binnen twee maanden een
derde arbiter moeten aanstellen. Kun
nen zij daarover geen overeenstem
ming bereiken, dan kan een beroep
worden gedaan op het Internationale
Hof van Justitie in Den Haag om deze
derde scheidsrechter, die noch een Ne
derlander, noch een Amerikaan kan
zijn, te benoemen.
Wester terp was duidelijk teleurgesteld
over het verloop van de gesprekken.
„Het is triest", zei hij, dat de drie
Nederlandse voorstellen niet meer
weerklank hebben gevonden bij de
Amerikanen, maar er is ook niets on
herstelbaars gebeurd".
De drie Nederlandse voorstellen be
stonden uit een 'bevriezing' van de
stoelencapaciteit van de KLM op de
vluchten naar de Verenigde Staten,
multilateraal overleg tussen de Ver
enigde Staten
landen (waaronder België, Scandina
vië en Zwitserland) met luchtlijnen
die de transatlantische route vliegen
in plaats van het bilaterale overleg
zoals het tot nog toe door de Ameri
kanen is gevolgd.
De derde tegemoetkoming van Neder
landse zijde, die tot het laatste stuk
van de onderhandelingen was
waard, was het aanbod om oorspron
kelijke KLM-vulchten op de Verenig
de Staten in de dienstregeling aan te
kondigen als vluchten van de Ameri
kaanse luchtvaartmaatschappij Pan-
American, waarbij wel met KLM-toe-
stellcn en -bemanningen zou worden
gevlogen. In dit geval zou er tussen
de KLM en Pan-American, buiten
wederzijdse regeringen om, afspraken
moeten worden gemaakt over de te
verrekenen inkomsten.
Maar ook hier gingen de Amerikanen
niet mee akkoord, omdat deze rege
ling, ook wel 'pooling* genoemd, in
strijd zou zijn met de Amerikaanse
wet.
Het is niet duidelijk of de Amerikaan
se rijksluchtvaartdienst nu gebruik zal
gaan maken van zijn door de Ameri
kaanse wet gegeven bevoegdheid om
unilateraal formeel de dienstregeling
van de KLM op te vragen met betrek-
WASHINGTON Minister Wes
terterp van verlceer en waterstaat
(l) in gesprek''mét zijn Ameri
kaanse collega, plaatsvervangend
onderrhinister van transport Wald-
Vrouw van
jm overleden
U1D (ACT) Woensdagnacht
ir b Ooslgcldcrse Laren één der
wfe Inwoners van ons land overle-
jbHrt is Jannemeiije Thomassen-
^rjaop 31 december 107 jaar zijn
tesnje was nog aardig kras en
«a diverse huishoudelijke werk-
sffiWenzelf.
GEZIN IN VS
UITGEMOORD
W YORK (AFP) Wocnsdag-
iwnjn in hun woning in Amityville,
Is bij New York, de lijken
één gezin,
a vier kinde-
zijn ver
in cle rug
sc irr het duis-
l van de mis-
Ptois bij New York,
Palen van zes leden van
S«B»Meoenhunvi
vandaag
ie krant
dia-nota
j® Sabirietüen Uyl wil drie jaar
brnmemeren met een subsidie
oagbladen die door ongelijke
««men rererhoiidingen beneden
- rentabiliteit werken.
landbouwfonds
^MUITCLAND heeit zich als
rse land uitgesproken
■solutie op de voedsel-
van de VN in Rome,
'v-jde r"i?e landen
•jnjdrage moeten stor-
landbouw-ont-
en buitenland op pa
pa 3,15,23;
°P pagina 17,19;
en tv op pagina 21;
- an economie op pagi-
VEN HAAG (ANP) Indien de ko
mende winter even mild zal zijn als
de winters van de laatste jaren zal
er geen gevaar voor een gastekorl
ontstaan. Indien echter landelijk
een gemiddelde etmaaltemperatuur
van min 12 graden optreedt, bestaat
dit gevaar wel. Dit heeft de Gasunie
te Groningen meegedeeld. Mochten
deze lage temperaturen in de ko
mende winter voorkomen, dan zul
len de Gasunie en de NAM eerst
alle grote afnemers die op olie
kunnen overgaan, afsluiten. Voorts
kunnen er noodmaatregelen worden
genomen bij de prodv.kt.ie en het
transport, aldus de Gasunie. De
kans is dan groot dat de problemen
hiermee zijn opgelost. Mocht dat
niet het geval zijn, dan zal de
Gasunie rechtstreeks de consument
vragen de uiterste zuinigheid met
gas te betrachten.
Een mogelijk tekort aan aardgas kon
worden veroorzaakt door de ver
sterkte mate van omschakeling van
olie op aardgas (een gevolg van de
energiecrisis in de afgelopen win
ter). De gasafname per dag in de
komende winter is nog niet te
schatten, maar de gasunie rekent
erop dat die- aanzienlijk meer zal
zijn dan voor de oliecrisis.
Een tweede oorzaak van een-mogelijk-
tekort kan zijn het nog niet gereed
komen van de installatie voor vloei
baar gas op de Maasvlakte. Men
beschikt daarvoor nog niet over
nodige vergunningen. De installatie
was bedoeld om met ingang van de
winter 1974/'75 de wïnterpieken in
de randstad op te vangen. De Gasu
nie verwacht dat deze installatie
eerst in de winter 1976/'77 dienst
zal kunnen doen. Voorts speelt de
lange Ivertijd van materialen, nodig
voor de uitbreiding van de reeds
voorgenomen pfoduktiecapaciteit
bij de NAM en het transportnet van
Gasunie een rol, aldus de Gasunie.
king tot de vluchten op de Verenigde,
Staten, om daarin het mes te zetten.
Nederland erkent deze interne wet niet
en zou in dat geval vermoedelijk deze;
formele overhandiging van de dienstre-
geling weigeren.
Bij de laatste argumenten van Neder
landse zijde werd door minister Wes
terterp niet alleen gewezen op het feit
dat Nederland het verst was gegaan
in zijn tegemoetkomingen aan de Ame
rikaanse eisen, maar ook dat Neder
land tot nog toe het enige land is ge
weest dat over de brug is gekomen
met precieze gegevens over het t-e
wachten passagiersvervoer voor de
mer van 1975 voor zover het de KLM
betreft (de KLM zou daarbij zijn ver
voerscapaciteit. 'bevriezen' tot op on
geveer het huidige niveau)
De Amerikaanse delegatie verbrak de
onderhandelingen op een speciaal in
de middag bijeengeroepen zitting, na
dat op de ochtendzitting was gebleken
dat de bereikte patstelling niet door
broken kon worden. Niettemin kwam
deze eenzijdige afbreking van het over
leg als een verrassing voor de Neder
landse delegatie.
LONG BEACH: Ex-president Nixon verlaat het Long Beach Memorial Hospital.
NIXON WEER HUISWAARTS
LONG BEACH. CALIFORNIA (RTR)
Ex-president Richard Nicon heeft don
derdag het Memorial Hospital van
Long Beach verlaten en is terugge
keerd naar zijn huis in San Clemente,
eveneens in Californië.
De ex-president, heeft 23 dagen in het
ziekenhuis geegen voor behandeling
wegens interne bloedingen na een
beenoperatie. Volgens de arisen
zweefde Nixon gedurende enkele da
gen op het randje van ae dood. Aan
de achterkant van het ziekenhuis
werd de ex-president, in pyjama en
kamerjas, van een Invalidewagentje in
een wachtende auto geholpen voor de
rit naar San Clemente.
In San Clemente wacht Nixon een
onderzoek door drie onafhankelijke
arisen die hem in opdracht van Wa-
tergate-rechter John Sirica zullen on
derzoeken om vast te stellen of hij in
staat moet worden geacht te getuigen
op het proces tegen zijn voormalige
rechterhand in het Witte Huis, John
Ehrlichmann.
Volgende week dinsdag stemming over 7 moties
DEN HAAG Minister Van Kemenade van onderwijs acht het
onmogelijk om al in 1975 de taak van schoolhoofden bij het kleu
ter-, lager- en buitengewoon lager onderwijs verder te verlichten.
De confessionele partijen, de PvdA, PPR en DS'70 hadden hier in
een motie om gevraagd. „Met de realisering daarvan is een bedrag
van 5 miljoen gulden per jaar gemoeid", aldus de bewindsman,
die ermee akkoord kon gaan om na 1975 geleidelijk met die taak
verlichting te beginnen.
De Tweede Kamer nam donderdag
avond zonder hoofdelijke stemming de
onderwijsbegroting voor 1975 aan. Er
werden geen veranderingen in de be
groting aangebracht. Over de in totaal
zeven ingediende moties wordt volgen
de week dinsdag gestemd.
De motie van de WD en DS'70
over de gelijke klasse-grootte bij de
opleidingsscholen voor kleuterleid
sters en de pedagogische academies,
noemde Van Kemenade overbodig.
Volgend jaar wordt het aantal leerlin
gen per klas bij de opleidingsscholen
verlaagd van 30 tot 28. Daarna zal de
klassegrootte geleidelijk teruggebracht
worden tot 26, de grootte van de
klassen bij de pedagogische acade
mies.
Kleuterschool
Mevrouw Smit-Kroes (wd) toonde
zich niet tevreden over het plan van
minister Van Kemenade om de toela-
tingsleeftijd tot de kleuterschool op
vier jaar te handhaven. Zij kondigde
donderdag een initiatiefvoorstel aan
om te bereiken dat alle kleuters van
drie jaar en negen maanden tot de
kleuterschool worden toegelaten. Nu
worden alleen de zgn. vakantie-kinde
ren kinderen die voor 1 oktober
vier jaar worden, maar al in augustus
of september naar school mogen
toegelaten. Mevr. Smit-Kroes vindt dit
discriminerend.
HBO
Staatssecretaris Klein (hoger onder
wijs) deelde de Kamer mee dat hij
een beslissing over de afschaffing van
het voorbereidend jaar bij verschillen
de vormen van hoger beroepsonder
wijs (HBO) zal nemen na overleg
hierover met de onderwijscommissie
uit de Tweede Kamer. Kamervoorzit
ter Vondeling deelde aan het begin
van de vergadering mee dat 500
hts'ers uit Zwolle in een telegram
schaffing. Eerder deze week ware
geprotesteerd hadden tegen de
al protesten uit onder meer Enschede
bij de Kamer binnengekomen.
Via het voorbereidend jaar is
mogelijk dat leerlingen van mavo's en
middelbare technische scholen de hts
volgen. Geslaagden voor het eindexa
men van het middelbaar technisch
onderwijs (mto) met wis- en natuur
kunde in hun eindexamenpakket kun
nen volgens de bewindsman recht
streeks naar de hts. Gezien de slechte
resultaten van mavo-leerlingen in het
voorbereidend jaar ongeveer 60
procent van hen valt af acht ae
staatssecretaris het nodig dat zij via
de havo of het mto naar de hts
gaan.
De heer Klein kondigde verder aan
dat de studietoelagen voor studenten
van het hoger beroepsonderwijs en
het wetenschappelijk onderwijs (WO)
met ingang van het studiejaar 1975-76
gelijkgetrokken zullen worden. De
PvdA'er Konings had hierom ge
vraagd. De gelijktrekking. waarvoor
de kosten voor 1975 op 6 miljoen
gulden worden geschat, moet bereikt
worden door een herverdeling van het
beschikbare bedrag voor HBO en
WO.
BANKOVERVAL IN
LE1DSCHENDAM
MINDER VERHOGING
VOOR VRACHTAUTO'S,
HOGERE TARIEVEN
IN ZOMERMAANDEN
MIDDELBURG - Gedeputeerde
staten willen de tarieven op de
provinciale Westerscheldeveren
met ingang van 1 januari 1975
met vijfentwintig procent ver
hogen. Het college laat dat we
ten in een nota, waarin men om
het oordeel van de staten over
deze aanpassing vraagt. Het
voorstel van gedeputeerden is
de reactie op een brief van mi
nister Westerterp van verkeer
en waterstaat van augustus 1974,
waarin een aanpassing van de
Zeeuwse veertarieven noodzake
lijk wordt genoemd.
Gedeputeerde staten wijzen er de sta
ten op, dat de minister twee verhogin
gen voorstond: één van 15 procent In
november 1974 en één van 15 procent
mei volgend jaar. Het college geeft de
voorkeur aan een verhoging in één
keer, „zowel met het oog op het
reizend publiek als het personeel van
de stoombootdiensten." De door de
minister voorgestane verhogingen ko
men op jaarbasis neer op 32 pet.,
maar de opbrengsten van 1975 zouden
enkele procenten lager zijn, omdat de
tweede verhoging pas per 1 mei zou
den worden doorgevoerd.
In htm nota aan de staten attenderen
g.s. erop, dat de minister de tariefs
verhoging noodzakelijk acht omdat de
opbrengsten geen gelijke tred houden
met de steeds toenemende exploitatie
kosten van de provinciale stoomboot
diensten. In zijn brief attendeert de
bewindsman op 'de interne richtlijn'
dat de exploitatiebijdragen van het
rijk niet meer dan zestig procent
dienen te belopen, terwijl voor de
provincie veertig procent resteert. Die
verhouding zou zegt de minister
een aanpassing van ruim vijftig pro
cent moeten inhouden. „In verband
met het door de overheid gevoerde
prijsbeleid" acht de minister een be
perking tot 15 pet. redelijk. Dan ont
staat een bijdragenverhouding 71-29
en bij een aanpassing van de tarieven
volgend jaar zóu óe verhouding 69-31
worden. De minister wijst er in zijn
brief nog op, dat over deze aanpas
sing van de tarieven overeenstemming
is met de minister van economische
zaken. Hij wil voorts een jaarlijkse
aanpassing van de tarieven aan de
kostenstijgingen, om de toekomst
schoksgewijze verhogingen te vermij
den.
\fui ijzen
G.s. laten in hun voorstel aan de
staten weten, dat zij de op het minis
terie gehanteerde 'interne richtlijn'
van een maximale bijdrage in de
exploitatiekosten van de veren van 60
procent 'met kracht blijven afwijzen
„Het zou de tarieven tot onaanvaard
bare hoogte doen stijgen", aldus het
college. Men beoogt, dat liet jaarlijks
aanpassen van de tarieven 'reeds tot
een hoogst bedenkelijke belemmering
zal leiden van het verkeer tussen
Zeeuwsch-Vlaanderen overig Neder
land."
Gedeputeerden wijzen er in hun voor
stel op, dat er over het principiële
punt of het al dan niet gerechtvaar
digd is tarieven op de veerdiensten té
heffen in verband met de bijzondere
positie van Zeeuwsch-Vlaanderen, in
het verleden „zowel in de staten als
daarbuiten uitvoerig van gedachten is
gewisseld." En men beoogt, dat die
discussies niet tot een verandering
van het standpunt van de regering
hebben geleid. G.s.: „Bovendien heb-j
ben uw staten zich reeds eerder bij
het heffen van tarieven neergelegd,
zodat het thans moeilijk is tegen het
verzoek van de minister bezwaar te
maken."
Seen overleg
Over de tariefsverhogigngg van maart
1972 is zeggen gs. uitvoerig
overleg gepleegd met Zeeuwsch-Vlaan
deren en het Zeeusse bedrijfsleven.
Het college: „Dit keer hebben wij
deze gedragslijn niet gevolgd. Het
gaat hier om een aanpassing aan het
gestegen prijspeil, het principe van de
tariefsheffing is niet aan de orde en
gezien de snelle stijging der kosten is
een beslissing op korte termijn gebo-'
den. Wij hebben niet de indruk, dat
bij een eventuele inspraakprocedure
nieuwe e/Jciitsyunten naar vc
zouden zijn gekomen en wij hebben
daarom gemeend hiertoe niet te r
ten overgaan."
Bij de voorgenomen tariefsverhoging
van vijfentwintig procent streeft het
college ernaar in de onderlinge ver
houdingen sinds maart 1972 weinig
verandering te brengen: ze hebben,
zegt het college, „geen aanleiding
geven tot gerechtvaardigde klachten."
Men wijst erop, dat in de voorbehan
deling van deze zaak in de vaste
statencommissie van advies en bij
stand de wens naar voren is gekomen
(Zie slot pagina 7 kolom 1
LEXDSCHENDAM (ANP) Donder
dagmorgen hebben drie gewapende
mrnnen een overval gepleegd op het
postjantoor aan de Burgemeester
Keyzerlaan te Leidschendam. De buit
bedraagt waarschijnlijk 16.000 gulden.
De drie mannen zijn gevlucht in de
richting Den Kaag in een remkgleu-
rige Simca 1000 84-21 GX- De auto is
woensdag in Voorburg ontvreemd.
Twee van de overvallers gingen, gewa
pend met revolvers, het postkantoor
binnen. Zij hadden nylonkousen over
hun hoofden getrokken. De derde man
•wachtte buiten in de auto. Tot nu toe
is het drietal spoorloos evenals de
auto.
(Van onze weerkundige
medewerker)
Bijzonder zacht novemberweer
tracht ons dezer dagen te verwen
nen met hoge temperaturen. Het
kwik steeg plaatselijk gistermid
dag in het westen en zuiden van
ons land tot vijftien graden, en
in het Rijnland zelfs tot zestien
paden. Maar zelden worden mid-
den-november hogere temperatu
ren gemeten. Op IS november
1895 noteerde De Bilt een maxi
mum vgan 18 graden.
Een front met af en toe wat regen
'.rekt verder naar Duitsland weg.
Het gaf gisteren niet veel regen
Viissingen 3 millimeter zodat
de oogstomstandigheden er niet
ingrijpend door vierden verslech
terd. Het grote lagedrukgebied
neemt langzaam af en de aange
voerde lucht wordt wat koeler en
onstabieler. De maxima liggen bij
negen a tien graden, en er is een
enkele bui te verwachten. De
krachtige tot stormachtige wind
neemt geleidelijk verder af.
Al staat het weer ook de komende
dagen onder lagedruk.-invloenme
de door de vrij aangename tempe
ratuur mag worden gesteld dat
het slechter zou kunnen In 1965
viel er op deze novemberdagen
lichte sneeuw, met in de nacht
van 16 november op het vliegveld
Eelde een vorst van 13 graden.
