plan voor industrie-eiland
Bonn herziet
energiebeleid
IN DE NOORDZEE BIJNA KLAAR
In 1976 dienstplicht
twee maanden korter
Kernenergiebeleid
gsfgfëft
Drie voorstellen voor
afronden bisschoppensynode
Eerste fase plan defensienota
Taxichauffeur zet
niet betalende
passagier naakt
«p straat
ÏST' IANP' 23-
i® wSï^p8!?81?' die de rit-
&idsaanS^cnten voor
Sgsss'As
WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS
GEEFT TWEEDE KAMER ZORGEN
ffa afstemmen slotdocument nu volledig in het slob
'erMaring
Horeca verwacht
tijdelijke daling
alcoholverbruik
LeBMS W OKTOiERlW
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
'4 nbeveling voor situatie bij Hoek van Holland'
•Sff'hoopf-e^oSe Ei-
inroep' een
i mibllcercn
E T",llnri(l in lie Noordzee vuur
f jgiï Holland. Een woordyoer-
I vL* Hp erocn, (Irs. G. A. N. H.
£3tf™
K K»IH Westminster, laat ijl
I K In de Jnnsstr uitsa-ve W" Mi
PLipink blad 'Rotterdam
fT.SdPhMker dat de studie
I kilometer ve.r de tost van
Hork van Holland.
L Hp,.kt aan een eiland van 1500
i i WOO hectare, gesitueerd langs
J° ,Mrt!cul die mammoeltankers
LJ,,; geeft tot het Rotterdamse
wnÈehied, Andere, maar vermoe-
!ffi minder aantrekkelijke loca-
r «m voer een industrie-eiland, zi.in
KIne Bank in de Noordzee en
situatie in de Noordzee ten
Jasten van Great Yarmouth.
Lcot; drs Schreuder kan het indus-
f Sand bijvoorbeeld worden aan
wend voor bet ontvangen van
Ss met vloeibaar aardgas,
Lé de bouw van een kerncentrale,
J .J. Hg uitbreiding van de Rotter-
I Zse raffinagecapaciteit en de
I otóa" van gevaarlijke stoffen. Vol
tas drs Schreuder zou het eiland
wk 'esciiikt zijn om er een averu-
ton T bouwen, waar defecte
mmmoeltankers kunnen worden
ovransea Bij rijkswaterstaat leeft
si «inds 1969 de gedachte om bui-
r Lm|S een averij-haven aan te
1 <»zen omdat eigenlijk geen enkel
land defecte lankers graag in zijn
havens wil zien.
vhIotls dr-. Schreuder moet een m-
MriMiiand voor Hoek van Hol
land 'worden gezien als een natuur-
'lifc uitbreiding van het Rotterdam
se havengebied. Namens de groep
wet hij dat de plannemakers niet
witei concurreren met haven- en
industrieterreinen zoals Europoort
en Maasvlakte. „We willen alleen
comolempntslr industrie-terrein
waarop activiteiten kunnen plaats
vinden die op land eigenlijk niet
meer zo wenselijk zijn"; Volgens
dn"Schreuder heeft de groep geen
beewfie om op te treden als ex
ploitant vm zo'n zee-eiland. „Wij
zijn best genegen het eiland, als liet
er komt, over te dragen aan bij
voorbeeld de gemeente Rotterdam".
bouwd. Volgens drs. Schreuder
slaat in het rapport, van de juristen
dat het is toegestaan aan een land
om zijn rede aan te kleden voor de
ontvangst van schepen, die het bin
nen niet kan ontvangen. „Historisch
gezien is de rede altijd de plaats
geweest waar voldoende waterdiep
te aanwezig was.
Gastankers
In onze tijd blijkt dat het niet de
diepte van het vaarwater is dat
problemen kan opleveren, maar
met name de veiligheidsaspecten.
Met name LNG-tankcr (vloeibaar
aardgas) kunnen wat waterdiepte
betreft wel tol de Rotterdamse
Waalhaven varen, maar ze kunnen
er niet worden toegelaten omdat de
op ongelukken te groot
aldus drs. Schreuder.
"ut het legale aspect van kunstmati
ge eilanden in zee betreft is de
groep voorlopig tol de conclusie
gekomen dat bouw en exploitatie
daarvan geen inbreuk vormt op hel
legitieme gebruik van de vrije zee
door alle landen. Voor toestemming
tot de bouw moet, aldus drs.
Schreuder, overeenstemming be
reikt worden met de staat, op wier
continentaal plat het eiland ge
bouwd wordt Het. eiland wordt
geen onderdeel van het territorium
en heeft dan ook geen territoriale
wateren. De jurisdictie van de kust
staat zal op het eiland van toepas
sing moeten zijn.
De plannen voor de bouw van kunst
matige eilanden in zee werden in
tweedelig rapport verschijnen
arin niet alleen werd aangetoond
de bouw van zo'n eiland lech-
;.T: te realiseren is, maar ook dat
daaraan verbonden kosten niet
evenredig in schaal verschillen
van de Maasvlakte.
Belangstelling
luifel
IC. de belangrijkste onderdelen van
de bijna afgeronde studie hoort het
juridische aspect rond de bouw van
eiland in zee. In een rapport, door
internationale top-juristen vervaar
digd op verzoek van de groep,
wordt aangetoond dat tegen de
houw ra dergelijke eilanden op
grond van de huidige juridische
inzichten geen werkelijk onoverko
melijke bezwaren kunnen worden
aangevoerd, mits men tot een ak-
koord komt met 'de staat voor de
'nst waarvan zo'n eiland wordt ge-
DEN HAAG De ruim 4000
dienstplichtige militairen, die in
maart 1976 (tweede lichting)
onder de wapenen komen behoe
ven in plaats van zestien maar
veertien maanden te dienen. De
ze diensttijdverkorting met twee
maanden betekent een eerste fa
se van de reeds aangekondigde
plannen in de defensienota.
De verkorting van de diensttijd is mo
gelijk doordat drie nu nog parate le
gerkorpsonderdelen in 1975 geleidelijk
mobilisabel zullen worden gesteld-
In de loop van het volgend jaar
zullen 1000 dienstplichtigen na het
afzwaaien niet meer als parate troe
pen worden vervangen. Het gaat om
het personeel van het in Oirschot
gelegerde 16e pantser-infantrie batal
jon, de in Nunspeet gevestigde 14e
afdeling veldartillerie, de 43e pantser-
geniecompagnie in Wezep en het 102e
verkenningsbataljon uit- 't Harde.
300 vrijwillige militairen van vleze on
derdelen worden in de loop van het
volgend jaar naar elders overge
plaatst. De onderdelen zijn volgens
het departement zo gekozen dat ook
de belangen van het. vrijwillig perso
neel het best kunnen worden behar
tigd. De mobilisatiestelling gaat ge
paard met het paraat maken van een
tankbataljon door omvorming van het
102e verkenningsbataljon-
In het kader van de MBFR-bespre-
(Slot van paginal)
en dal jaar zal er meer zicht komen
op de ombuiging van de groei in het
verbruik. Dat is ook een politieke
kwestie, die in het voorjaar van 1975
bij de behandeling van de energieno-
la aan de orde dient te komen. In
middels wil het kabinet een doelmatig-
■programma van studie en bouw af
werken, zodat we in 1985 beter weten
war we staan,
It dit verband is de beperkte schaal,
rarop het kernenergieprogramma is
fSECht, van betekenis. Lubbers vindt
lal een maximale beheersing geboden
s, vandaar ook de wens tot het con-
■gra in een hand, et staatsmo-
OnderzoS en ervaring kunnen op lan
gere termijn tot beslissingen leiden
over hes eventueel op grotere schaal
toepassen van kernenergie. Voor de
ryi de drie centrales wordt g
«t aan beproefde types met ho;
«ramerciele waarde.
De minster achtte het omvaarscliijn-
IP. zo niet onmogelijk, dat in dit ka-
IP snelle kweekreactoren zullen wor-
oni gebouwd. Het kabinet wil als lief
ware van slap tot stap het programma
jwerhen m nauw overleg met het par-
SE? a1dere Belanghebbenden-
P.op stapel staande onderzoekingen,
"k aan 'Je houw voorafgaan, moeten
W'de kamer toegankelijk zijn. De
komsten rullen in het parlement
i ne orde worden gesteld,
inde visie van Lubbers is een voort-
derdam nioM ?a,n naar Am'
Sacht^n Hp°n .lcn' dins-
Until de D?m ,n dp hoofd-
g wS ZZli ff-*
aiJnnriv5o'aS had hij Zich
ftauSeu/dio u mse taxi-
a^i rnüTi hem 'ervoerde ge-
R2ïïtn,t ae
(eur met ^,erdamse ehauf-
vrac'ntje naar^o "'^"betalende
hij ail in I f ?am reed' was
tosterd^ ™?,Cha? van enkele
«hebuSujÖ5 bij het' Po-
opmeridngen ,iin lnD ve"elende'
'6i;n zijn gemaakt,
durend overleg ingebouwd, met beslis
singen van fase tot fase. De mogelijk
heden tot bijsturen en het inslaan van
een andere weg blijven daarbij open.
Van groot belang is dat de kernener
gie-ontwikkeling zich binnen een goe
de structuur kan afspelen. Daartoe zijn
allerlei organisatorische voorzieningen
nodig, waarvan het staatsmonopolie
basis en hoeksteen zat zijn.
De te ondernemen studies zijn van
het allergrootste gewicht voor het ne
men van verdere beslissingen. Het
Werkgelegenheidsaspect is ook zeer be
langrijk, maar niet doorslaggevend. D§
continuïteit moet echter in stand wort
den gehouden. Het Nederlands aandeel
in de werkzaamheden voor de centrales
wordt op ongeveer 80 procent geschat,
dat geeft grotere effecten voor de
werkgelegenheid. Ook de bestaande in
ternationale verbindingen moeten in
stand blijven.
De minister zei dat de regeringsvisie
zich verdraagt met die van de EEG. In
Brussel heeft Nederland aangetoond,
dat het met de kernenergie verant
woord is 'n lager tempo aan te houden.
De argumenten hebben ingang gevon
den, hoewél de discussies over het
Europese energiebeleid nog niet zijn
afgerond. Nederland heeft bij die ge
legenheid gepleit voor een internatio
nale aanpak van de veiligheidsproble-
Lubbers zei officieel niets te weten
van gTote kernenergieuitbreidingen in
België. Met' dat land bestaat' de af
spraak voor overleg over veiligheids
aspecten van centrales, die vlakbij de
grens staan. In latere instantie zei de
minister dat als er inderdaad zo dicht
bij de gi-ns meer kerncentrale^ in
België worden gebouwd overleg drin
gend noclig is. Hij za.1 daartoe dan ook
stappen ondernemen. Toepassing van
het ultracentilfugeproject f Almelo) is
commercieel haalbaar.
Beschikbaarheid
De bedrijfsduur van kernenergiecentra
les blijkt internationaal niet lager te
zijn dan die van conventionele centra
les. De centrale in Borssele heeft een
gemiddelde beschikbaarheid van 80
procent, die in Dodewaard van 78,5
procent. Aan verdere ontwikkeling van
de experimentele suspensietestreactor
van cle KEMA in Arnhem zijn we vol
gens de minister nog niet toe. Er is wel
eenprogramma voor uitbreiding, maar
de laatste overheidsbijdrage is in 1973
gegeven.
Minister Vorrink van milieuhygiëne
zette uiteen, dat in het kader van de
studies, die de regering aan de bouw
van nieuwe kerncentrales vooraf wil
laten gaan, vele adviezen zullen worden
gevraagd. Het, gaat daarbij zowel om
kwesties van volksgezondheid als van
milieu. Ook op het stuk van eventuele
sabotage, diefstal van radio-actief ma
teriaal en de gevolgen van een op een
kerncentrale neerstortend vliegtuig zal
onderzoek worden verricht.
Volgens mevrouw Vorrink zal zeker
rekening worden gehouden met alle in
de kamerdiscussie geuite wensen voor
zeer grondige uitdieping van,alle vraag
stukken, die zicli voordoen. Wat het
maken van zogenaamde rampenplan
nen met betrekking tot kerncentrales
betreft, er is een pakket waarscliu-
wings en alarmeringsgrondslagen op
gesteld. dat gelijkenis vertoont met de
gang van zaken bij de centrale in Bors
sele. Aan diverse commissarissen der
koningin en aan burgemeesters zal
hierover advies worden gevraagd.
kingen in Wenen over de evenwichtige
troepenvermindering^ tussen Oost en
West moet de sterkte van de land
macht op het huidige peil worden
gehandhaafd. De landmacht telt op
het, ogenblik bijna 70.000 man perso
neel. Omdat het leger in 1976
ook moet beginnen met de verkorting
van de diensttijd eveneens in de
defensienota aangekondigd moeten
in datzelfde jaar meer dienstplichti
gen worden opgeroepen. In 1976 zal
dat gaan om ongeveer 2000 dienst
plichtigen; het jaar daarop moeten cir
ca 3000 dienstplichtigen meer onder
de wapenen.
Het oproepen van deze militairen,
zal niet nodig zijn als de MBFR-
besprekingen zich onverwacht gunstig
ontwikkelen. De legerleiding streeft
ernaar om in 1977 te beginnen met
een diensttijdverkorting van vier
maanden, waarna de dienstplichtigen
nog maar één jaar hoeven te dienen
:Omdat meer militairen worden -opge
roepen zal een uitbreiding van het
opleidingspersoneel nodig zijn. In
principe hoopt het ministerie van de
fensie dat de 300 vrijwilligers, .die
vrijkomen door het mobilisabel ma
ken van de vier eerder genoemde
onderdelen, voor die opleiding kunnen
worden ingezet. Volgens een woord
voerder van het departement beteke
nen de veranderingen geen bezuinigin
gen op de defensieuitgaven. Weliswaar
wordt door het niet paraat maken
van de vier onderdelen geld uitge
spaard, maar deze bedragen worden
weer uitgegeven aan het opleiden van
de extra dienstplichtigen-
Het rapport veroorzaakte, aldus drs.
Schreuder een schokgolf bij het
bedrijfsleven. Tal van ondernemin
gen toonden belangstelling en in de
zomer van 1972 werd voor het
eerst gezamenlijk vergaderd, wear-
bi' ook vertegenwoordigers van de
minis eries van economische zaken,
V" verkeer en waterstaat en van
voik<':erondheid aanwezig waren.
Op i juli van het vorige jaar besio-
ten 18 brdrijven het studieproject
'Zee-eilanden' ie financieren. Inmid
dels is het aantal ondernemingen
deelneemt, aan het project ge-
;gen t
t, 23.
Reacties
De Algeméne Vereniging van Neder
landse Militairen (AVNM) is veront
waardigd. De aangekondigde gang van
zaken is in strijd met alle beloftes die
aan de dienstplichtigen zijn gedaan.
Met. de twaalf maanden durende
diensttijd zou in 1975 begonnen wor
den. Het. is een leugenachtig beleid,
aldus de AVNM.
Ook de Vereniging van Dienstplich
tige Militairen (WDM) is bijzonder
teleurgesteld. Men stelt de hele zaak
van cle diensttijdverkorting nu afhan
kelijk van de besprekingen over de
MBFR en dat is woordbreuk, aldus de
WDM.
Canada beperk'
immigratie
OTTAWA (AFP) Canada heeft een
zeer scherpe regeling voor de toela
ting van immigranten ingesteld. De
minister voor de immigratie, Robert
Andras, verklaarde dinsdag in Ottawa
lint de maatregel noodzakelijk is in
verband nipt de werkgelegenheid.
Kandidaat-immigranren zullen voor
man moeten beschikken over een ver
Waring dal. zij in Canada meteen aan
het werk kunnen, De regeling geldt
niet voor hen die zich bij reeds in het
land gevestigde bloedverwanten willen
voegen.
VAKCENTRALES:
NIVELLERING
WERKT
UTRECHT Er komt in
land een nivellering van inko
mt ns tot stand, zo blijkt uit
berekeningen van de drie vakcen
trales.
In het blad van de industriebond
NKV zijn enkele staatjes opgeno
men: een salaris van 11.000 in
1972 zal volgend jaar zijn geste
gen tot een bedrag van 16.100,
ofwel een stijging van 46 procent.
Een salaris van 22.500 uit 1972
zal in 1975 met 37 procent zijn
gestegen tot. f 31.000 en een sala
ris van ƒ64.000 in 1972 zal in
1975, na een stijging van 33 pro
cent, 85.000 bedragen.
Ook in de netto salarissen komt
de nivellering volgens de bereke
ningen van de vakcentrales tot
uiting. Weer uitgaande van het
salaris van 11.000 uit 1972
is de netto-stijging tussen
"dat jaar en 1975 plus 8,5 procent
extra (van ƒ9700 naar 13.400).
Het salaris van ƒ22.501) uit 1972
stijgt in die periode mét 1 pro
cent extra van netto 17,000 tot
netto ƒ21.500 in 1975 en het sala
ris van 64 000 uit 1972 daalt
verhoudingsgewijs 2,5 procent
door van f 37.000 netto in 1972 te
stijgen tot ƒ46.300 netto in 1975.
De percentages daling of stijging
gelden ten opzichte van wat. er
gebeurd zou zijn ais er geen
nivellerende maatregelen waren
genomen. Het gaat hier dus om
verhoudingspercentages en niet
om het, percentage stijging van
het bedrag op zichzelf.
WEST-BEIiLIJN Overzicht van
de nieuwe West-Bcrlijnse luchtha
ven Tegel, die tot zondag geo
pend is. Vijf miljoen passagiers
kunnen er jaarlijks maximaal af
gehandeld worden. De eerste lijn-
vlucht wordt op 1 november
door Air France verzorgd, ge
volgd door Panam en Brilsch
Airways in maart 1975,
GROTERE ROL VOOR KOLEN,
AARDGAS EN KERNENERGIE
Nieuwe voorzitter
voor het NCW
DEN HAAG Het Nederlands
Christelijk Werkgeversverbond wil ir.
J. de Wit uit Helmond tot voorzitter
benoemen. De Wit wordt de opvolger
van mr. P. M. H. van Boven, die elf
jaar voorzitter is geweest.
De ledenraad beslist 5 december
over de benoeming. Van Boven legt
het voorzitterschap 16 januari neer.
De Wit (55) is directeur van de
Fabriek voor Draadprodukten J. H. de
Wit en Zn. BV in Helmond. Van 1958
tot 1970 was hij lid van het algemeen
bestuur van het Nederlands Katholiek
Werkgeversverbond, dat in 1970 sa
menging met de protestantse werkge
versorganisatie in het NCW.
BONN (RTR) In de komende i
jaren wordt olie voor de energie
voorziening van de Bondsrepu-
alsmede op research en het aan
leggen van noodvoorraden
wordt gelegd dan in het pro
bliek minder belangrijk en zul-1 gramma dat in september van
len kolen, aardgas en kemener-j
gïe een grotere rol gaan spelen,
zo heeft minister van economi- Westduus
het vorige jaar werd aanvaard.
Volgens minister Frióerichs gaat de
gedeeld. Het Westduitse kabinet'
heeft woensdag overeenstem
ming bereikt over een nieuw
energiebeleid voor de jaren
1975-1985 waarin meer de na
druk op besparing van energie
Vrees voor kwaliteitsvermindering
DEN HAAG (ANP) De onder
wijscommissie uit de tweede ka
mer staat nog steeds zeer aarze-
lend tegenover het voorstel tot
herstructurering van het weten- j
schappelijk onderwijs. Dit blijkt
uit het verslag van een monde-!
ling overleg met minister Van
Kemenade en staatssecretaris i
IM/UKUUb Jüa, loUddflld
I met 3.2 procent per jaar zal toene
men. Het oude programma was geba
seerd op een groei van ,1 procent.
Het verbruik van primaire energie zal
in 1985 overeenkomen met een kolen-
verbruik van 555 miljoen ton en in
1980 et 475 miljoen ton. Verleden jaar
werd het kolenequivalent van 379 mil
joen ron verbruikt. De nieuwe ramin
gen liggen respectievelijk negen en
zeven procent lager dan die van sep
tember 1973.
Het olieverbruik zal toenemen van
209 miljoen ton koleneo.ulvalent ln
1973 tot 245 miljoen ton in 1985. Het
aandeel van de olie in de energievoor-
zining zal over tien jaar volgens de
nieuwe raming maar 44 procent be
dragen tegen volgens de oude 54 pro
cent. Verleden jaar bedroeg het 55
procent. Het aardgas en de kernener
gie zullen in 1985 respectievelijk 18 en
15 procent van de energievoorziening
voor hun rekening nemen tegen verle
den jaar 10 en 1 procent. Samen met
de bruinkolen zullen ze halverwege
het komende decennium rond 40 pro
cent .van de energiebehoefte dekken.
In september van het vorige jaar
hield men het nog op ongeveer een
derde.
De Westduitse regering gelooft de
produktiecapaciteii van de steenkolen
mijnen tot 1980 op 95 miljoen ton per
jaar te kunnen houden. In het nieuwe
energieprogramma wordt voor 1985
een kolen- aandeel van 14 procent
voorzien. Verleden jaar bedroeg het
22 procent. Volgens het programma
van verleden jaar had het in elf jaar
tot 8 procent moeten verminderen. De
invoer van aardgas zal worden bevor
derd door staatsgaranties en dergelij
ke. Er zullen in West-Duitsland borin
gen tot op grote diepte worden ver
richt en de exploratie van de zeebo
dem zal worden hervat.
De regering is van plan een kolen-
voorraad van 10 miljoen ton aan te
leggen en zal de kosten daarvan vanaf
1977 gedeeltelijk voor haar rekening
i. Nog dit jaar zal worden be-
Klein (onderwijs). Het voorstel
gaat o.m. uit van een studieduur
van vier jaar.
De aarzeling van de kamercommissie
Betreft mede deze kem van het wets
ontwerp: de uniforme cursusduur.
Vanuit de commissie is de vrees geuit
s dat een curusus van vier jaar voor
een groot aantal studierichtingen te
krap zal zijn. Minister van Kemènadej
stelde dat die uniforme cursusduur
als algemene regel voor de herpro
grammering aan de verschillende fa
culteiten 'zeer wel aanvaardbaar' is.|
Het in de wet oningevuld laten van de
cursusduur of een of andere elastisch
geredigeerde bepaling biedt geen wer
kelijke oplossing voor de noodzakelij
ke herstructurering, zo vindt de minis
ter. De kamerleden hebben hun zorg I
geuit, nver de voorgestelde structuur,;
en vrees uitgesproken voor kwaliteits-j
vermindering van het onderwijs en,
voor een te geringe armslag voor het
wetenschappelijk onderzoek. Ook het
ontbreken van een 'redelijke mate van!
samenhang tussen het wetenschappe-1
lijk onderwijs en het hoger beroeps-i
onderwijs' ervaren zij als 'een negatiefgonnen mei het aanleggen van voorra-
(Van onze correspondent) I
ROME De bisschoppensyno
de in Rome zit nog steeds volle-
dig in het slob nu het slotdocu-j
ment is afgestemd. Men heeft
nog geen idee hoe men verder
moet werken. De leiding van de
synode demonstreerde woens
dag deze onzekerheid door drie
geheel verschillende voorstellen
te doen omtrent de afronding
van deze synode.
De synode richt als besluit een
boodschap aan de gehele kerk over de
evangelisatie.
De hele stof die op deze synode is
behandeld wordt in handen gegeven
van het synodesecretariaat die daarna
dan een slotdocument moet vervaardi
gen met eventuele aanbevelingen aan
de paus.
Een geheel nieuwe commissie
tracht alsnog een nieuw slotdocument
t,e maken ter behandeling in de syno
de.
Dit laatste voorstel is geheel onwer
kelijk. Het. zou inhouden dat de syno
de verlengd moet. worden., terwijl
woensdag nogmaals is vastgesteld dat
de synode zaterdag aanstaande ein
digt. Ook de twee andere voorstellen
maken blijkens uitlatingen van de sy
nodevaders geen enkele kans.
Zo zei kardinaal Marty van Parijs
naar aanleiding van deze voorstellen
dat de synode het zich eenvoudig niet
kan veroorloven om na alle ingrijpen
de aanbevelingen die in deze weken
zijn losgekomen, nu met, een nietszeg
gende boodschap aan de kerk te ko
men. Hij meende dat men hoe dan
ook met een slotdocument moet ko
men waarin desnoods slechts enkele
maar dan belangrijke punten worden
aangeroerd. Hij verweet overigens de
synodeleiding dat zij niet tijdig voor
een commissie heeft gezorgd die van
het begin af de zorg voor het slotdo
cument op zich nam. Kardinaal Marty
wilde tenslotte opheldering over de
vraag of er meerdere teksten waren
voor het slotdocument en waarom
dan de andere tekst niet aan
synode was voorgelegd.
Het was naar de bekende weg vra-;
gen, want iedereen weet inmiddels dat
er ook een tekst was van de Indiase
synodesecretaris Amalorpavadass; een
tekst" die de synodevaders waarschijn
lijk heel wat beter bevallen zal zijn.
Kardinaal Wojtyla bevestigde woens-
eindelijk het bestaan van deze
tekst,
hij nog eens stelde dat de synode
geen concilie is. Hij kreeg bijval van
curie-kardinaal Garrone. kardinaal Si-
ri van Genua en Worlock van Enge
land. Tpch deed kardinaal Wyszynski
merkwaardig voorstel. Hij wilde
liet geen woord los over j het synodesecretariaat machtigen al-
de reden van 'net weigeren van deze
tekst. Men fluistert overigens dat ook
de Afrikaanse bisschoppen een tekst
voor het einddocument hebben ver
vaardigd. maar over het bestaan daar
van wordt, zelfs niet gesproken.
De Afrikaanse bisschoppen hebben
woensdag hun teleurstelling over het
■mislukken van deze synode niet onder
stoelen of banken gestoken. Kardinaal
Malula van Kinshassa zei dat er ook
geen antwoord was gekomen op de
dringende vragen die vanuit Afrika de
kerk bereiken. Hij vroeg alsnog de
afgekeurde tweede tekst aan de s no
de voor te leggen- Monseigneur Ka-
bangu van Zaire vreesde dat deze
.afloop van de synode de mensen thuis
zal ontmoedigen. Voor de synode heb
ben zij de mensen gevraagd hun bij
dragen te leveren aan de meningsvor
ming omtrent de onderwerpen van
deze synode en nu moeten we met
lege handen naar huis terug.
Monseigneur Tondravahatra van
Madagaskar raakte een wezenlijk
punt toen hij zei dat deze synode wat
het. slotdocument betreft wel moest
mislukken omdat de synode niet. de
zelfde taal.sprak. De noden in de kerk
liggen van werelddeel tot werelddeel
7,0 verschillend dat men elkaar een-
voudiq niet begrijpt. Onnodig te zeg
gen dat achter zijn woorden nog eens
de noodzaak van grotere zelfstandig
heid van lokale kerken verscholen
eydheid
De groep hierboven genoemde bis
schoppen die ronduit de synode een
mislukking noemde, staat kennelijk
op het standpunt dat de synode sa
men met de paus beslissingsbevoegd
heid in de kerk heeft. Woensdag open
baarde zich ook de andere groep, die
in de synode niets anders wil zien dan
een lichaam dat de paus informeert
en adviseert, Deze overigens niet
grote groep wil niets van een
mislukking weten. Zij acht de synode
geslaagd omdat de paus een massa-
informatie over de kerk heeft gekre
gen. Kardinaal Wyszynski van Polen
was woensdag zijn woordvoerder toen
les te publiceren wat tijdens deze
synode is gezegd en geschreven; inclu
sief zijn eigen redevoering die aanvan
kelijk om nooit opgehelderde redenen
geheim moest blijven.
Monseigneur Thiandoum, de Afri
kaanse bisschop van Dakar, noemde
ten slotte deze synode een gebeurte
nis. Dat leek in tegenspraak met de
uitlatingen van zijn Afrikaanse colle
ga's, maar dat is het. allerminst.. Voor
het eerst op de synode heeft het
Afrikaanse episcopaat zach, als vol
waardig partner naast de andere epi
scopaten geopenbaard en dat is een
feit van betekenis in de kerk. Waar
schijnlijk betreurt het Afrikaanse epi
scopaat allerminst de afwezigheid van
een slotdocument. De Afrikaanse kerk
is zich bewust geworden van een
eigen identiteit en zij zal met of
zonder een theologische definitie
doorgaan met het begrip lokale kerk.
Het is tekenend dat de studenten van
het Afrikaanse college in Rome na het
bekend worden van de verwerping
van het einddocument dinsdag j.l. jui
chend „victoire" riepen
Inmiddels lieeft de paus in vereni
ging met de bisschoppen van de syno-
de, maar niet als document van deze
synode, een verklaring laten verschi.i-1
nen over de fundamentele mensen-i
rechten. Opmerkelijk is dat de paus I
het recht op vrijheid van godsdienst j
als vijfde mensenrecht noemt. Het
afgekeurde slotdocument noemde dit
recht als eerste en leidde daar de
andere rechten uit af.
In de verklaring worden abortus en
marteling veroordeeld en wordt op
heffing van de verschillen tussen rijk
De bisschoppen verdedigden in hun
verklaring vooral het recht op leven,;
op voeding, op sociale rechtvaardig- j
heid en op politieke vrijheid.
Vastgesteld wordt onder meer dat;
het recht op leven tegenwoordig ern-i
stig in het gedrang komt, abortus, i
euthanasie, marteling, oorlog en bewa-j
peningswedloop bedreigen dit funda-|
menteel recht.
punt'.
Minister Van Kemenade zei dat nu zo
spoedig mogelijk een'nieuwe wettelij
ke structuur tot stand moet komen,
die alle instellingen van wo en hbo
tot instellingen van "hoger onderwijs'
maakt. In een dergelijke nieuwe opzet
moet er een grote mate van differen
tiatie zijn in de studie, door een op
maximale doorstroming gerichte doel
matigheid en door een duidelijk on
derscheid naar programmatype; som
mige instellingen zullen grotendeels
het. karakter krijgen van de huidige
wo-instellingen, bij andere zal het ac
cent liggen op de h'oo-signatuur. De
bewindsman kondigde de verschijning
aan in de eerste helft van 1975
van een beleidsnota over het totale
hoger onderwijs, waarin indicaties
voor wettelijke voorzieningen komen
te staan. Deze nota zal in 1976 ge
volgd worden door een wetsontwerp
voor een samenhangend stelsel van
hoger onderwijs. Volgens de minister
zal de herstructuering van het weten
schappelijk onderwijs het naar elkaar
toegroeien van wo en hbo in een
samenhangend stelsel alleen maar be
vorderen. Tegenover de opvatting van
uit de commissie dat behoedzaamheid
en terughoudendheid bij de herstruc
turering is geboden plaatste de minis-,
ter de stelling dat het nodig is haast
re maken „De cirkel moet eindelijk i
doorbroken worden. Doen we dat niet
dan zal er van een werkelijke herpro-'
grammering niets terecht komen." De
kamercommissie hoopt dat de eindbe-
hamdeling van net wetsontwerp zal,
beginnen zo spoedig mogelijk na het
reces in februari 1975. Het- ligt in de!
bedoeling de nieuwe regeling te laten1
ingaan op 1 september van volgend
jaar
den ruwe olie. Tegen het einde i
het jaar zal ongeveer 400.000 ton zijn
opgeslagen in ondergrondse ruimten
in de buurt van V/ilhelmshaven. Vol
gend jaar kom; er 1.2 miljoen ton bij,
in 1976 1.4 miljoen ton en in 1977 1
miljoen ton zodat aan het einde van
dat jaar een reserve van 4 miljoen
ton is gekweekt.
Als er voldoende geld voor is zal de
voorraad worden vergroot tot 8 mil
joen ton. De onafhankelijke impor
teurs moeten een voorraad van 2
miljoen ton aanleggen. De 1 K-handeling
van de wetgeving die de olieraffina
derijen verplicht voorraden aan te
leggen die overeenkomen met een ver
bruik van negentig dagen zal worden
bespoedigd. In de toekomst zullen de
onafhankelijke importeurs voorraden
voor 44 dagen moeten aanhouden.
SPIONAGE IN
NIEUW-ZEELAND
WELLINGTON (UPI) Een voorma
lig lid van de Nieuwzeelandse delega
tie bij de VN, de 67-jarige dr. William
Ball Sutch, is woensdag voor de rech-'
ter gedaagd wegens spionage voor dei
Sowjet-Unie.
Sutch is van 1947 tot 1951 secretaris
generaal van de Nieuwzeelandse dele
gatie en lid van enkele VN-commissies
geweest. Hij zou in drie gevallen met;
TILBURG (ANP) Voorzitter T. H.
Osse van de ondernemersbond horeca
Nederland verwacht met het in wer
king treden van de zogenaamde 1
novemberwet een tijdelijke daling in
de omzet aan gedintilieerde dranken
in de horecasector. „De ervaringen in
het buitenland hebben geleerd dat dit
zich herstelt na kortere of langere
tijd zo zei de heer Osse op de
jaarvergadering van horeca Nederland
woensdag in Tilburg.
„Ik hoop en eigenlijk meen ik te
mogen verlangen dat in gevai van
constatering van gebruik van alcohol
een vast vraagpunt zal worden opge
nomen, waar dan de alcohol Ls genut
tigd. Immers 60 procent van het bier
en een bijna evengroot percentage
van het gedistilleerd v:ndt zijn weg
naar de consument via het jiuisver-
bruik en niet via het horecabedrijf",
aldus de heer Osse.
De bondsvoorzitter ze:, mede op
grond van ervaringen van collega's
„andere landen die dergelijke voor
schriften kennen", zijn bedenkingen té
hebben tegen de campage ran Veilig
Verkeer Nederland. „Het grootste pro
bleem is het voorkomen van "heksen
jachten' op alcoholgebruikers.
