PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MINSTENS 121 DODEN BIJ
TREINRAMP JOEGOSLAVIË
Bedreigingen minister
bij verdwijnen piraten
Eerste deel van kerncentrale in
Doel (B) begin december in gebruik
Sneltrein ontspoort in station van Zagreb
Geen bemiddeling
Van der Stoel
Landbouwprijzen
4 procent omhoog
Ie krant
an zeeland
Wellicht amnestie
Vietnam-deserteurs
Amerikaan schiet
op passerende
auto's: 3 doden
Premier Kirk van
Nieuw-Zeeland
overleden
Cejermieer om p^nal2
fles van Kees
217e jaargang - no. 205
Maandag 2 sept. 1974
ZAGREB (DPA, RTR, UPI) Minstens 121 mensen zijn omgekomen toen vrijdagavond een trein
in het station van het Joegoslavische Zagreb ontspoorde. Het reddingswerk duurt nog voort en men
schat dat het dodental tot rond 150 zal stijgen. In ziekenhuizen zijn vier van de ruim 150 gewonden
m hun verwondingen bezweken, 40 anderen worden nog in hospitalen verpleegd. Zes verkeren in
levensgevaar. Er zijn vermoedelijk geen buitenlanders onder de slachtoffers. Het overgrote deel
van de passagiers bestond uit Joegoslaven die na hun vakantie terugkeerden naar hun werk in
West-Duitsland.
ongeluk gebeurde toen in eeni locomotief, hoger dan op het betref-
bocht- vlak voor het station het eerste fende baanvak is toegestaan, ont-
tien rijtuigen van de sneltrein spoorden ook de overige wagons. Een
mast van de bovenleiding scheurde de
wagons open voor ze omsloegen. En-
Beigrado-Dordtmundt uit de rails
vloog. Door de grote snelheid van de
STRAAT IN SALONIKI
NAAR MINISTER GENOEMD
SCHIPHOL (ANP) De Nederlandse minister van buitenlandse
zaken, mr. Max van der Stoel, heeft van Griekenland noch van
Turkije tot nu het verzoek ontvangen om als bemiddelaar in de
kwestie Cyprus op te treden. De Nederlandse bewindsman heeft
in de Griekse hoofdstad Athene tegenover de Griekse premier
Kararaanlis wel verklaard bereid te zijn om boodschappen over
te brengen of zich op andere wijze nuttig te maken bij het zoe
ken naar een oplossing in het geschil rond Cyprus.
Minister Van der Stoel is zondagmid-
dag uit Athene op Schiphol terugge
keerd van een 2-daags werkbezoek
aan de Griekse hoofdstad. Centraal in
het overleg dat hij met de minister
president Karamanlis, met minister
Marras en andere leden van het
Griekse kabinet heeft gevoerd, ston
den de verhoudingen van Griekenland
tot de EEG en de kwestie Cyprus.
Minister Van der Stoel zei op Schip
hol getroffen te zijn door de warmte
en hartelijkheid waarmee hij in Grie
kenland was verwelkomd. Zaterdag
middag is volgens zijn zeggen een
stroom van verzetsmensen naar de
Nederlandse ambassade gestroomd.
Wat betreft zijn besprekingen over
het militair terugtrekken van Grieken
land uit de NAVO reageerde de Ne
derlandse minister: „Griekenland
blijft politiek met de NAVO verbon
den. Ik hoop zeer dat met een oplos
sing in het Cyprusconflict ook de
scherpe kantjes van dit vraagstuk zul
len worden weggenomen".
De minister van buitenlandse zaken
wilde in zijn verklaring over de be
trekkingen van Griekenland tot de
EEG voorop stellen dat het 'in tegen
stelling tot vele verwachtingen' niet
zo is dat Griekenland op korte ter
mijn als volledig lid tot de EEG kan
toetreden, dit gezien de economische
situatie van dat land. Hij stelde zich
op het standpunt dat in het kader van
het onder bewind van de kolonels
bevroren associatieverdrag', de ban
den met een democratisch Grieken-
tod zo spoedig mogelijk moeten wor
ds^ versterkt. „En Griekenland is
vastbesloten de weg naar de democra
tie in te slaan", aldus de minister Van
der Stoel.
Stasi
De burgemeester van Saloniki heeft
zondag meegedeeld dat één van de
straten van deze stad in noord-Grie-
feenLand zal worden genoemd naar
minister Van der Stoel.
Burgemeester Dimitrios Zannas
CHINEES DOODT
ECHTGENOTE
DEN HAAG (ANP) In een woning
"n de Haagse Galvanistraat heeft de
poutie zaterdagmorgen vroeg het lijk
vrouw Va" een 2ll''ari"e Chinese
De echtgenoot van de vrouw een
,';Jar!°e Chinese restaurateur heeft
zondagmiddag bekend dat hij haar
«yaagavond laat bij een echtelijke ru-
met twee messteken om het leven
««It gebracht.
w? zes zaterdagmorgen vroeg
z6" echtgenoot van de vrouw,
■pontie gewaarschuwd. Hij vertelde
hiU?- 'tonskomst zijn vrouw he-
ioea in de slaapkamer te hebben aan
troffen.
nÜiT®6 tossen bet echtpaaT ontstond
rtjldagavond laat, toen de man zei dat
ttilde ^0lf'!6n en zife vrouw dat niet
uit Zeeland op de
Pagina's 2,5 en 6
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1 en 3
Radio en televisie op pagina
7
Sport op de pagina's- 9, 10,
12,13 en 14
dat dit zal gebeuren uit erkentelijk
heid voor de inspanningen van de
Nederlandse politicus tot herstel van
de democratie in Griekenland toen liij
cleel uitmaakte van de Raad van Eu
ropa. Als rapporteur uitte hij herhaal
delijk Icritiek op het kolonelsbewind
en sprak hij zich uit voor herstel van
de democratie en de mensenrechten
in Griekenland.
WASHINGTON (RTR-OPI) Presi.
dent Ford van de Verenigde Staten
overweegt een voorwaardelijke amnes
tie-regeling voor Amerikanen clie onder
doken of deserteerden in verband met
de oorlog in Vietnam,
Ken beslissing hierover zal volgende
week vallen. Dit heeft een functionaris
van net. Witte Huis bekendgemaakt.
kele inzittenden hebben waarschijnlijk
de dood gevonden doordat de trein
onder stroom kwam te staan. Daar
door konden aanvankelijk ook geen
kranen bij het reddingswerk worden
ingezet. De slachtoffers moesten met
snijbranders uit de wrakstukken wor
den gehaald.
Arrestaties
De twee bestuurders van de trein zijn
door de politie aangehouden en onder
worpen aan een bloedproef, die nega
tief zijn uitgevallen. Volgens de politie
heeft de hoofdbestuurder verklaard
dat de remmen weigerden. Volgens
deze bestuurder stond het inrijsein na
het niet werkende voorsein op veilig.
Een officiële commissie van onder
zoek zou tot de slotsom zijn geko
men, dat het inrijsein op rood heeft
gestaan en dat de bestuurder van de
verongelukte trein met ruim 90 km
per uur de op dat traject toegestane
snelheid bijna heeft verdubbeld. De
remmen zouden in perfecte staat ge
weest zijn.
Vele slachtoffers zijn onherkenbaar
verminkt. Familieleden helpen bij de
identificatie. Men verwacht dat het
nog wel een week zal duren voor men
hiermee klaar is. De regering in Bel
grado riep zaterdag en zondag natio
nale rouw uit. De radio en tv zonden
alleen treurmuziek uit. Premier Dze
INDIO (RTR-DPA) Een onbekende
heeft zaterdag op een grote verkeers
weg in het zuiden van de Amerikaanse
staat Californië in het wilde weg pas
serende automobilisten beschoten. Drie
mensen kwamen door kogels in het
hoofd om het leven, zes liepen
dingen op.
NOORDZEEHet einde van Radio
Veronica. Teleurgesteld en stil zit
ten Radio Veronica-medeiaerkers
zaterdagavond can boord van het
schip in de studioruimte. Het is
voorbij.
mal Bijedic heeft een bezoek gebracht
aan de plaats van de ramp.
De treinramp in Zagreb is een van de
ergste die ooit plaatsvonden, In febru
ari 1970 vielen 236 doden toen de
sneltrein Tucuman-Buenos Aires in
reed op een trein met vakantiegan
gers. In 1962 vielen bij een treinramp
in Tokio 163 doden, het jaar daarna
vielen 150 doden toen twee Japanse
sneltreinen met elkaar in botsing kwa
men. In 1972 vielen bij het Franse
Soisson 107 doden toen twee treinen
in een tunnel op elkaar reden.
WELLINGTON (RTR) Premier
Norman Kirk van Nieuw-Zeeland is
zaterdag in een ziekenhuis in Welling
ton aan een hartaanval overleden. Hij
is 51 jaar geworden.
Kirk, die ook minister van buitenland
se zaken was, deelde 28 augustus mee
dat hij op medisch advies zes weken
volledige rust nam.
Eerder dit jaar had hij zich aan spat
aderen laten opereren, als gevolg
waarvan hij een longembolie kreeg.
Kirk, die 'grote Norm'werd genoemd,
was een zwaargebouwde man. Hij was
trotst op zijn eenvoudige ifKomst.
Voordat hij in de politiek ging, had hij
allerlei eenvoudige baantjes. Het eer
ste huis voor zijn gezin bouwde hij
eigenhandig.
De overledene was getrouwd en had
vijf kinderen.
ZAGREB: Een overzicht van hel
stationscomplex bij Zagreb met de
her en der verspreid liggende
treinstellen.
ZUIDVIETNAMESE
SOLDATEN PRESENTEREN
ELKAAR REKENINGEN
NEW YORK (AFP) .Sommige
Zuidvietnamcsc lielikopterpiloten
vragen minimaal acht dollar voor
het ophalen "van een gewonde.
Artilleriesteun op verzoek van in
fanteristen die in moeilijkheden
verkeren, kost op het ogenblik
twee dollar per granaat.
Deze en andere verbeelden van
corruptie in het Zuitvietnamese
leger worden deze week vermeld
door het Amerikaanse blad Time'.
EUROPESE COMMISSIE:
BRUSSEL (RTR) De Europese commissie wil dat de gegaran
deerde landbouwprijzen binnen de EEG met vier procent worden
verhoogd. Het voorstel hiertoe wordt morgen in Brussel aangebo
den aan de ministers van landbouw van de negen die dan een spe
ciale bijeenkomst houden, zo heeft EEG-landbouwcommissraïs
Lardinois meegedeeld. Over de datum van ingang moet nog wor
den gepraat.
Veronica: Wilhelmus-N oordzee: wellicht andere kans
DEN HAAG Het huis van CRM-minister Van Doom in Baarn staat sinds zaterdag onder poli
tiebewaking. Supporters van de nu verdwenen radiozenders Veronica en Noordzee hebben de mi
nister verscheidene malen met bommen bedreigd. Het verdwijnen van de zeezenders leidde in Den
Haag tot botsingen tussen om en nabij tweehonderd jongelui en de politie. Er werden zes arresta
ties verricht.
Rond de Scheveningse binnenhaven hadden zich zaterdagavond vroeg circa 8.000 mensen verza
meld om de 'intocht' van het personeel van de zeezender Veronica mee te maken.
Veronica verdween zaterdagavond
om zes uur uit de ether. De zender
die veertien jaar in de lucht is ge
weest, nam afscheid onder het spelen
van het Wilhelmus. „Het sterven van
Veronica is ook een beetje het ster
ven van de democratie in Nederland",
zo luidde een van de laatste tek-
sten.
Directeur H. Verweij liet zich bitter
uit over het Nederlandse omroepbe
leid; hij bedankte artiesten, platen
maatschappijen, medewerkers en luis
teraars. Hij besloot met de woorden:
„Veronica is wel gewond maar niet
verslagen".
Rot
Twee uur na Veronica sloot ook
Radio-Noordzee de zender. Na bijna
drieënhalf jaar deed ze er het zwijgen
toe. Directeur John de Mol vond het
„rot" dat zijn station moest verdwij
nen „maar misschien wacht ons nog
een andere kans. Wij zullen ons aan
de wet houden, ook al vinden we dat
dit stukje gelegenheidswetgeving nooit
tot stand had mogen komen".
Veronica en Noordzee zijn verdwe
nen op grond van de wet waarbij het
internationale verdrag werd geratifi
ceerd dat medewerking aan illegale
zendstadions verbiedt. Dat maakt on
der meer bedrijven strafbaar die op
dergelijke zenders reclame ma
ken.
In de Noordzee is Radio Caroline
achtergebleven. Vanaf het schip Mi
Amigo blijft dit station van de Engels
man OTtahilley muziekprogramma's
uitzenden.
Even heeft het erop geleken oi
golflengte van Veronica (538 meter)
werd overgenomen door een andere
zender. In delen van Amsterdam werd
onder meer reclame voor een sigaret
tenmerk gehoord. De zender was vol
gens het radio-controlestation van de
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
De uit 13 man bestaande commissie
heeft besloten op te roepen tot een
algemene prijsverhoging gezien de
grote economische moeilijkheden
waarmee de boeren in de gemeenschap
worden geconfronteerd. De verhoging
van vier procent komt bij een reeks
andere maatregelen die de commissie
naar voren hééft gebracht om de
boeren te helpen bet hoofd te bieden
aan verhoogde produktiekosten en
dalende marktprijzen. Een van deze
andere maatregelen is een de facto-
devaluatie van het Britse bond voor
landbouwdoeleinden. Ierland met na
me heeft voor het zomerreces sterk
voor een dergelijke devaluatie gepleit.
EEG-vertegenwoordigers van Frank
rijk hebben sinds mei sterk geijverd
voor een interimverhoging van de
landbouwprijzen gezien de stijgende
inflatie in de kosten en grondstoffen,
zoals kunstmest en olie. Landbouw
commissaris Lardinois was aanvanke
lijk tegen een dergelijke maatregel
vanwege de administratieve moeilijk
heden die eraan kleefden. Na de va
kantie is Lardinois er echter van
moeili
nu in de gehele gemeenschap te kam
pen hebben deze administratieve pro
blemen ondergeschikt maken.
Landbouwschap
TWEEDE DEEL HALF 1975 GEREED VOOR INDUSTRIËLE OPERATIE
AFGELOPEN WEEKEINDE
AL 140 MEGAWATT AAN
NET GELEVERD
DOEL (B) Rond 1 december van
dit jaar zal naar men thans aan
neemt de kerncentrale op de linker
Scheldeoever bij Doel in gebruik kun
nen worden genomen voor industriële
operatie. De centrale zal dan 400 mega
watt aan het Belgische elektriciteits
net leveren. Het gaat om het eerste
deel van de zogenaamde tweelingcen
trale. Het tweede deel (eveneens goed
voor 400 megawatt) verwacht men
half 1975 gereed te hebben voor in
dustriële operatie.
Het eerste deel van de kerncentrale
heeft vorige week voor het eerst
stroom geleverd. Woensdag werd con
stant dertig megawatt naar de leidin
gen van het net gestuurd. In de loop
van de woensdagavond werd de toe
voer stopgezet om de technische in
stallatie aan een onderzoek te kunnen
onderwerpen. Dit weekeinde is 140 me
gawatt afgegeven en tot begin oktober
wil men via 200 en 300 naar 400 mega
watt produktie gaan. Wanneer de top
bereikt is wordt de centrale ontladen,
waarna de installatie weer uitvoerig
wordt nagezien.
In de nabije toekomst denkt men op
de linker-oever nog meer kerncentra
les te bouwen. Naast de huidige twee
lingcentrale is men momenteel al druk
bezig met de heiwerkzaamheden voor
een centrale met een capaciteit van
1000 megawatt (Doel 3). Het ligt in
de bedoeling om deze eenheid in 1979
in gebruik te nemen. Volgens Maurice
Potemans, directeur van Doel 1 en 2,
zal er daarna in België om het jaar!
een groep van 1000 megawatt gereed
komen voor industriële operatie. Ge
dacht wordt nu al aan Doel 4 en Doel
5. „Als Doel verzadigd is, moet worden
uitgekeken naar een andere plaats,
aan de kust bijvoorbeeld."
De laatste tien jaar heeft de industria
lisering van de rechter Scheldeoever
stroomafwaarts van Antwerpen zich
aanzienlijk ontwikkeld. Deze industria
lisatie zet zich thans verder voort op
de linkeroever, in een nieuw industrie
gebied dat zich uitstrekt van Kallo
tot de Nederlandse grens. Het ontstaan
van nieuwe industrievestigingen komt
tot uiting in een toeneming van het
elektriciteitsverbruik en heeft geleid
tot het scheppen van nieuwe produktie-
centra: de thermische centrale in Kallo
(2 x 290 megawatt) en de kerncentrale
in Doel (2 x 392,5 megawatt).
De kerncentrale in Doel is gebouwd op
het. opgehoogde Paardenschor, 1,5 kilo
meter ten noorden van de dorpskern
van Doel, en op 16 kilometer ten noord
westen van de Antwerpse stadskern.
De huidige centrale, de eerste twee een
heden van 410 megawatt bruto en 392,5
megawatt netto, werd besteld in 1968
en is het onverdeelde eigendom van zes
Belgische particuliere elektriciteits
maatschappijen, te weten: Ebes (43
pet), Esmalux (5 pet). Inter-Brabant
(13 pet). Intercom (24,8 pet), Uce Li-
nalux-Hainaut (10 pet) en Ukec (4,2
pet).
De reactoren in de centrale te Doel
zijn elk ondergebracht in hermetische
stalen bolvormige omhulsels met 46
meter diameter, die zelf opgesloten zijn
in cilindrische betonnen gebouwen met
een wanddikte van een meter. Tussen
de twee gebouwen bevindt zich het
gebouw van de nucleaire hulpdiensten
en de machinehal, die de turbines en
altematoren bevat. Langs het nucle
aire hulpgebouw en gedeeltelijk in de
machinehal bevinden zich de elektri-
Met het oog op de EEG-ministerraad
heeft het landbouwschap nogmaals
zijn ten aanzien van de beslissingen
maakt ten aanzien van de beslissingen
die daar genomen moeten worden.
Het heeft dat gedaan in een brief aan
de Nederlandse minister van land
bouw en visserij.
Het landbouwschap wil een gemiddel
de verhoging van de richt- en inter
ventieprijzen met ten minste 4 pro-
rent en een verbetering van het
marktmechanisme, waardoor deze ho
gere prijzen inderdaad verwerkelijkt
kunnen worden. De noodzakelijke
voorziening van de gemeenschap met
landbouwprodukten zal niet ten kosre
mogen gaan van de producenteninko-
De prijzen voor het seizoen 1975-76
zullen al op 1 januari 1975 van kracht
moeten worden, zo meent het schap.
Het 'negatief correctief', indertijd om
monetaire redenen ingevoerd, waar
door interventierijzen voor zuivelpro
De aanpassing van de energieprijzen
voor met name uit de tuinbouw zal in
zes jaar moeten geschieden, met in
achtneming van de inkomenspositie
van de bedrijfstak. Het landbouw
schap vindt dat de Franse graanex-
port op "t ogenblik een ongerechtvaar
digde druk op de Nederlandse graan
markt legt en wil een wijziging van
EEG-bepalingen, die hieraan een einde
kan maken.
De Franse en Belgische maatregelen
inzake premies op runderen en var
kens zullen, als ze toegestaan worden,
volgens het landbouwschap een ge
meenschappelijk karakter moeten
krijgen. Het maximumrentepercantage
in de EEG-rentesubsidieregelingen
dient aan het gestegen rentepeil te
worden
Actiegroepen
sche hulpdiensten en de controiezaal,
van waaruit de centrale bestuurd
wordt. Het gebouw van de mechani
sche hulpdiensten leunt aan tegen de
zuidflank van de machinehal. I
De inlaat voor condensorkoelwater be-1
staat uit een betonnen eiland met een!
diameter van ongeveer 41 meter, op:
meer dan 200 meter van de oever; I
het is verbonden met de centrale door
middel van twee betonnen pijpen met
een diameter van 2,8 meter. De afvoer
gebeurt door ondergrondse vierkante
kanalen met zijden van 2,55 meter.
Zij monden enkele honderden meters
stroomafwaarts uit.
De s
week beraden over
voorstellen tot herstructurering van de
agrarische standorganisaties. In een
vergadering van het landelijk beraad
der actiegroepen, zaterdag in Den
Haag gehouden onder leiding van de
heer K. Olieman, is hiertoe besloten.
De actiegroepen besloten met harde
acties te wachten tot na de derde
dinsdag in september. Komt er naar
hun oordeel niet voldoende uit de
dinsdag aanstaande en de op prinsjes
dag te verwachten voorstellen van het
Nederlandse kabinet, dan zullen ze
eker weer met zulke acties
Plannen daarvoor zijn er al,
(Zie slot pagina 3 kolom 2\
