ABORTUS: IA OF NEE? „Abortus is het opzettelijk doden van een mensenkind in de dop" „Abortus zo vroeg mogelijk in de zwangerschap PROF. MR. A. V. M. STRUYCKEN: f ARTS C. C. SLUYTER: ZATERDAG 25 MEI 1974 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 21 Enkele weken geleden werd bekend dat twee huis artsen in West-Zeeuwsen-Vlaanderen, L. van de Berg in Groede en H. Hauer in Breskens, in samenwer king met de stichting medisch-verantwoorde zwan gerschapsonderbreking in Den Haag streefden naar de oprichting van een regionale abortuskliniek. In feite een abortusmogelijkheid in de praktijk van dokter Van de Berg, die overigens al enige tijd op dit gebied werkzaam is in afwachting van een defi nitieve regeling met Stlmczr In West-Zeeuwsch-Vlaanderen en andere delen van Zeeland hebben deze plannen veel reacties ontlokt. De regionale afdeling van de Koninklijke Nederland se Maatschappij ter bevordering der geneeskunst kwam tot een zakelijk standpunt: niet tegen abortus, maar tegen de vestiging van een kliniek in Groede omdat de noodzaak hiervan niet was aange toond. Veel andere reacties lagen in de principiële sfeer. Als bijdrage aan de discussie vandaag In de krant een beschouwing van een voor- en een tegen stander van abortus pmvocatus, respectievelijk de oud-Vlissingse huisarts C. C. Sluyter en de Nij meegse hoogleraar A. V. M. Struycken. B(!1IIKI!IIII1I1IIII1II!I1IIIIIUIIID!IIII iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiia sii Prof. mr. A. V. Struycken i i* hoogleraar tn hel internationaal privaatrecht, vergelijkend privaat recht en burgerlijk recht, aan de r-k universiteit van NijmegenPro/- Struycken is een jet tegenstander van afbreking van de zwangerschap. Een paar jaar geleden heeft hij aan regering en stat cn-g ener aal een voorontwerp van wel gestuurd in zake abortus provocatus. Het voornemen van de Stichting Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonder breking om een abortuskliniek te vestigen in Groede, West-Zeeuwsch- Viaanderen, brengt voor Zeeland de abortusdiscussie over van de theoretische naar de praktische sfeer. Gezagsdragers en meer of minder gezaghebbende particulieren zien zich nu genoodzaakt hun opinie in een houding te vertalen: Wal wil Zeeland, zulk een kliniek binnen zijn grenzen, ja of nee? Aan de kwestie zit niet alleen een Zeeuwse kant, ook een Belgische. Zelfs indien het niet de bedoeling is van Stimezo haar abortusfacilitei ten op de binnenlandse markt te brengen, het enkele feit dat zij zich ook in Groede vestigt heeft die ex port wel tot onloochenbaar gevolg. Aldus wordt op een brutale manier tussenbeide gekomen in een discus sie die zich in België, evenals in vele andere landen, moeizaam voltrekt over het standpunt dat de strafwet uaake abortus dient in te nemen. België is een cultuurland van de eerste rang. Het is zeer wel in staat zijn eigen zaken te regelen en zit bepaald met te wachten op daden van cultureel imperialisme van Hol landse groeperingen. De goede be trekkingen tussen Nederland en Bel gië worden niet alleen bepaald door de courtoisie van het diplomatiek verkeer tussen Den Haag en Brussel. Die courtoisie moet een parallel vin den in de houding van de bevolking. Anders gezegd, het is verstandig en fatsoenlijk een ander zichzelf te la ten zijn, baas in eigen huis. Bemoei je niet met de wijze waarop je buurman zijn kinderen opvoedt. Terug nu naar de zaak zelf. Abortus, ja of nee? Wat is abortus? Zwanger schapsonderbreking is een misleiden de aanduiding. Er is geen sprake van onderbreken, van tijdelijk stil zetten. Het is zwangerschap afbreken, ken, definitief beëindigen. Het gaat ook niet om een voortijdige afbre king van een uiteraard tijdelijke toe- stand van dc vrouw. Het gaal erom Ie voorkomen dat er een kind komt (blijft). Abortus is het middel tot vnichtyernietiging. Het is van groot belang te weten wat precies wordt vernietigd als ge volg van abortus. Daarover moet geen misverstand blijven bestaan. He: is onjuist te menen dat tegen standers van abortus, met name die van christelijke huize, op grond van hun geloofsovertuiging ertoe komen de aanwezigheid van menselijk le ven, van een mens in de moeder schoot, eerder aan te nemen dan biologen op grond van hun weten- schappelijk vastgestelde gegevens bereid zijn te doen. Integendeel, de bevindingen van de biologische we tenschappen zijn bepalend voor het in te nemen ethische en moraaltheo logische standpunt. Die wetenschap pen hebben de laatste jaren grote vorderingen gemaakt. Dit moet n\ét worden vergeten bij de beoordeling van uitspraken van gezagsdragers tut vervlogen eeuwen. Deze konden niet anders dan steunen op de veel minder ontwikkelde wetenschappelij ke kennis van de biologie van hun tijd. IN AANLEG AANWEZIG De biologische, wetenschappen zijn tot de bevinding gekomen dat in de vrucht in de moederschoot de mens in aanleg volledig aanwezig is, niet vanaf de zoveelste maand of week na de bevruchting, maar vanaf het ogenblik van de bevruchting zelf, van de samensmelting van zaadcel en eicel. Alles wat erfelijk is, is reeds dan aanwezig. Die samenge smolten cel en alle cellen die zich daaruit zullen ontwikkelen, dragen hetzelfde erfelijkheidspatroon, en wel een erfelijkheidspatroon dat af wijkt van dat van de moeder. De mens die negen maanden later gebo ren wordt als alles goed gaat, is in aanleg volledig aanwezig in die eer ste cel. Van daaruit werkt de groei kracht die de ontwikkeling bepaalt en gaande houdt volgens het eigen patroon. De vrucht is zichzelf ten opzichte van de moeder. Zij ontstaat wel in het lichaam van de moeder, wordt erdoor gevoed en beschermd, maar is er volgens de biologie geen deel van. De vrucht doorloopt een ononder broken, geleidelijke ontwikkelings gang tot de geboorte tot de dood. Daarin zijn geen spron gen te ontdekken die de opvat ting zouden wettigen dat eerst na een zeker tijdstip een mens aanwe zig is die bescherming verdient en dat vóórdien er geen grond is uit respect voor de mens zich te ont- houden van abortus of experimenten op de vrucht. Vermelding verdient hier echter het standpunt van me vrouw mr. Van Till-d'Aulnis de Bour- rouil die belangrijke publikatïes heeft gewijd aan de vaststelling van het moment waarop de dood in treedt. Zij houdt vast aan het mo ment waarop de nersenactiviteit ge heel en onherstelbaar tot stilstand is gekomen. Geïnspireerd door deze be vinding heeft zij, met alle zorg voor sen objectief en wetenschappelijk verantwoord standpunt, liet denk beeld geopperd, het begin van de rechtsbescherming van "net mense lijk leven te koppelen aan het begin van de eigen hersenactiviteit van de vrucht, omstreeks de achtste week na de bevruchting. Het is een boei ende zienswijze die echter mij ten slotte niet heeft overtuigd. Voorbijge gaan wordt al te zeer aan de vitali teit van de vrucht die het eigen. onmetelijk ingewikkelde hersenor- gaan vermag te vormen dat drager is van de geestelijke luncties van de mens. Na de hersendood is er slechts afbraak, voor de hersen-'ge- boorte' is er onnavolgbare opbouw- activiteit- Hetgeen ik uit de biolo gische gegevens heb geleerd, laat mij een andere standpunt in te nemen dan dat het kind in de dop aanwezig is vanaf de bevruchting. Abortus Is dus het op zettelijk doden van een mensenkind in de dop. GEWETENS- EN RECHTSVRAAG Is dit toelaatbaar? Het is nuttig hier een onderscheid te maken tussen de gewetensvraag en de rechtsvraag. Het antwoord op die vragen behoeft niet gelijkluidend te zijn. De regels die de wetgever vaststelt, moeten gelden voor het gehele Nederlandse volle. Daarvan maken groepen deel uit met zeer, en steeds meer, uiteen lopende opvattingen, al dan niet op duidelijk omschreven gronden steu nend. Men kan soms eikaars opvat tingen nauwelijks aanvoelen. Wie zal beoordelen welke opvatting de. beste is indien ieder vasthoudt aan zijn eigen visie en die van de ander afwijst en zelfs veroordeelt? Regering en kamers moeten mikken op een compromis dat een redelijk grote meerderheid bevre digt. Het is niet uitgesloten dat die meerderheid uit overweging van to lerantie kiest voor een oplossing die minderheden niet belemmert naar eigen opvatting te leven. Nog een andere omstandigheid valt te vermelden. Het is wel denkbaar dat. een redelijk grote meerderheid bepaalde praktijken afwijst maar niettemin die afkeuring niet neerlegt in strenge strafbepalingen. Betoogd wordt wel dat pornografie en drug gebruik doeltreffender worden be streden door lage of geen strafbepa lingen dan door bedreiging met strenge straffen. De zwaarte van de sanctie geeft niet steeds de ernst van het gesanctioneerde gedrag aan. Tussen het wettelijk standpunt en het gewetensstandpunt kan spanning bestaan. Van het wettelijk standpunt gaat een overredende kracht uit. Het omgekeerde is ook waar: een wettelijk standpunt wordt ondergra ven wanneer de opvattingen zich wijzigen. Er is een wisselwerking. Er is nog een andere spanning, dat is die van het gewetensconflict: wie in geweten meent te moeten doen wat de wet verbiedt en in geweten meent te moeten nalaten wat de wet gebiedt (militaire dienst), geraakt in een moeilijk parket. Gewetensbe zwaarden gevoelen een grote mate van onvrede en vinden daarin vaak deelneming van velen. Het oproepen Het initiatief van Stimezo om In Groede een kliniek te stichten zal bij velen de vraag oproepen of dat nu wettelijk allemaal maar mogelijk is. maar toch ook de vraag wat zij zelf in de stilte van hun allereigen ste geweten menen over de toelaat baarheid van abortus. Aan de vast stelling van dat oordeel kan een moeizame innerlijke strijd, vooraf gaan, vooral overeenkomstig dat. oordeel metterdaad moet worden gehandeld. Degene die in een moei lijk geval toch nee zegt, kan even goed slapeloze nachten doorgemaakt hebben als degene die in zulk een geval ja zegt. Bij het vormen van een eigen gewetensoordeel zullen ve len behoefte hebben aan voorlichting en steun. Terecht hebben kerkelijke leiders zich herhaaldelijk uitgespro ken. Zij kunnen hun mensen niet in de mist laten staan. Het feit dat de mensen uiteindelijk hun eigen gewe ten moeten volgen, verleent aan die leiders geen alibi om zich niet duidelijk uit te spreken over de ge wetensvraag. Sommige der argumenten die voor christenen gelden, zullen door niet- christenen worden gepaseerd. Het respect voor de medemens steunt voor christenen mede op het feit dat de Verrijzenis van de Heer een heilsgebeuren is dat alle mensen aangaat. Het is een reden temeer voor een christen om uiterst zorg vuldig te werk te gaan bij de oplos sing van concrete ethische vragen. Van dat heilsgebeuren is niemand uitgezonderd, ook niet de ernstig geesteliijk gestoorde, de zwaar ge handicapte. de permanent bewustlo- ze, de oude en gebrekkige mens, ook niet de vrouw die met een ongewen ste zwangerschap zit opgescheept- Wei de ongeboren vrucht? Geven liefde betoond aan de ongewenst zwangere vrouw, ooit rechtvaardigen dat de ongeborene wordt vernietigd? De menselijke waardigheid heeft voor de christen een bijzondere di mensie. DIMENSIE Ook zonder die dimensie is de waar digheid een volkomen toereikende grond voor respect van leven en integriteit van de mens. Christenen behoeven voor hun standpunt geen argumenten te ontlenen aan hun ge loofsovertuiging. Zii kunnen met net-christenen discussiëren op grond van argumenten uit de sfeer van de natuurlijke moraal. Hoe zit het. in deze tijd van verheugende bekom mernis om de waarborging en ver dediging van de rechten van de mens met de rechten van de ongebo ren mens? Het is buiten kijf da*, de vrouw die zit opgescheept met een ongewenste zwangerschap, aanspraak mag ma ken op haar menselijke rechten, maar hoe is het met óe vrucht gesteld? „All people are equal but some are more equal than others' (alle mensen zijn gelijk, maar som migen zijn meer gelijk dan anderen) is een aardige woordspeling, en een v/at cynische constatering van wat er nog aan die gelijkheid ontbreekt, maar geen ideaal, geen rechtsregel wordt daarmee geformuleerd. Op welke grond kan in de filosophieën die ten grondslag liggen aan de verklaringen van de rechten van de mens, discriminatie worden toegela ten ten aanzien van de ongeborene? Het ontgaat mij hoe men kan beto gen tegen apartheid in Zuid-Afrika, tegen onderdrukking in de Portugese koioniën, tegen discriminatie van Jo den door de Russische overheid enz., en tegelijkertijd 'baas in eigen buik' prediken. Dat heet tegemvoordig se lectieve verantwoording. Het wille keurige en irrationele van de selec tie maakt dat men de verantwoor ding minder ernstig moet nemen. De mindere 'beschermwaardigheid' van de ongeborene steunt op een discriminatie die vreet aan een de mocratische staats- en rechtsorde. Wordt eenmaal een bepaalde soort Lntermenschen erkend, dan zullen spoedig andere soorten worden ont dekt. Na de embryonale mens. de onvolwaardige mens en dc onvol waardig geworden mens (onvolwaar dig te verstaan in enge. minder enge. ruime, ruimere en dan zeer Ik wil ook volstrekt niet de proble men bagatelliseren die kunnen sa menhangen met en voortvloeien uit een ongewenste zwangerschap. Zwangerschapsafbreking is echter mijns inziens noch rechtens noch moreel een aanvaardbare oplossing, hoezeer ook thans, doeltreffend een voudig. veilig medisch verant woord), goedkoop en steeds meer maatschappelijk aanvaard. Eén uitzondering, van zeer geringe praktische betekenis, zou ik willen maken. Het betreft het geval dat het laten voortduren van de zwanger schap levensgevaarlijk is voor de moeder. De grote mate van afhanke lijkheid van het kind tijdens de zwangerschap is een met niets te vergelijken situatie. Laat de medicus dan doen wat hem voor de hand ligt om althans ëën van beiden te red den. Een uitzondering wordt ook nog wel eens gemaakt voor het geval dat het ongeboren kind (waar schijnlijk) gehandicapt is. Het is een bijzonder geval, omdat abortus in de regel wordt toegepast om ae vrouw uit een noodsituatie te bevrij den. Hier immers is veeleer het motief het kind een ongelukkige toe komst te besparen door prenataal euthanasie te piegen. Het kind heeft in de beslissing uiteraard geen slem (daargelaten de toelaatbaarheid van euthanasie ingeval de betrokkene nadrukkelijk en welbewust daarom AFWIJKEND STANDPUNT Door sommige personen die in het algemeen een afwijzend standpunt innemen inzake abortus, wordt een uitzondering gemaakt voor het geval van verkrachting. Ik doe niets af aan de verschrikkingen die een ver krachte vrouw kar. hebben doorge maakt en de afwijzing van het ver wekte kind dat daarvan het gevolg kan zijn. Ik zie echter geen kans een gevoelsmatige voorkeur voor vrijheid tot zwagerschapsafbreking met een argumentatie te onderbouwen die ook steek houdt voor hen die die voorkeur niet mochten delen. Wat dwingerig wordt soms abortus verdeigd als geïndiceerd door de medemenselijkheid jegens de vrouw- in nood. Afwijzing kan dan worden geacht te kort te doen aan die medemenselijkheid, of zo men wil, aan de christelijke liefde. De rechts, positie van de ongeborene wordt meestal nauwelfjks in de motivering van het ruime standpunt betrokken. Ik vind geen vrijheid abortus een moreel toelaatbare oplossing te ach ten voor het probleem van de onge wenste zwangerschap. Oplossingen moeten in andere rich tingen worden gezocht. Begrip en hartelijkheid, en hulpverlening liggen binnen ieders particuliere mogelijk heden. Particulier initiatief en over heid kunnen meer duurzame vormen van hulpverlening in het leven roe pen. Adoptie kan een uitweg zijn. Goede voorlichting over en zorgvul dige toepassing van de beschikbare anticonceptionele middelen kunnen het aantal probleemgevallen aanmer kelijk verminderen. Met voorlichting over en toepassing van de middelen wordt echter niet hoog genoeg gemikt. He*, verdringen van de rechten van de ongeborene uit hel pleidooi voor grotere vrij heid tol abortus wijst wellicht op een visie op het geslachtsverkeer die de aard van het vemchijnsel niet volledig recht doet. De drang naar vrijheid tot abortus moet in het bredere verband worden geplaatst van het streven naar een zeer grote vrijheid inzake sex (daarmee is niet gezegd dat de vrouw in nood die overweegt tot arbortus over te gaan het etiket verdient van aanhangster van vrije sex). Met propaganda voor anticonceptie kan niet worden volstaan. Die pro paganda moet plaatsvinden in het kader van een andere visie op de seksualiteit opnieuw te formuleren vanuit een vrijheid naar de maat en de waardigheid van de mens. een visie waarin de eisen van bezinning en beleid, van trouw en bereidheid voor consequenties in te staan een eigen plaats vinden. Prof. mr. A. V. M. Straycken. Dokter C. C. Sluijter (56) was van 1948 tot 1973 huisarts in Vlissingen. In Zeeland verwierf hij vooral be kendheid door zijn baanbrekend werk voor de NVSH. Sinds novem ber van het iXtrig jaar is hij als arts werkzaam in een psychiatrische in richting in Delft. De heer Sluyter was tot 1972 medewerker van hei ar. J- Rutgershuis te Vlissingen. Toen ik als jong huisarts als eerste arts in Zeeland, mij actief ging bemoeien met gcboorteiiregeling, werd ik gewaarschuwd door een oudere collega: „Jong. als je daar mee begint eindig .je met abortus". Ik heb een beetje het gevoel, (lal men nu praat over abortus zoals twintig jaar geleden over geboortenrege- ling, als iets dat niet hoort en waar we eigenlijk tegen moeten zijn. Tenslotte koinl liet toch alio dingen gebeuren in Zeeland alleen vijfentwintig jaar later Men liecft mij vaak gevraagd waarom ik vóór abortus ben. Mijn antwoord is ook nu nog: ik ben er tegen. Maar ik heb niet het recht om een ongewenste zwangere een weg te laten gaan, die zij zelf niet wil. Ik ben ook tegen kinkhoest en dif terie en legen geslachtsziekten, alle maal ziekten, die je kunt voorko men, maar het ontheft mij niet van ae plicht een mens te behandelen aie dit nodig heeft. De medische techniek is in staat om een zwanger schap in de eerste maanden af te breken met een risico, dat minder is dan dat van een uitgedragen zwan gerschap. Ik kan er wel tegen zijn, maar er wordt in ons land te veel gehandeld volgens het principe: Wat ik niet, wil, dat mij geschiedt, dat gun ik ook een ander niet. Ook wordt vaak het argument gehan teerd, dat de vrouw in kwestie toch wel wist wat ze deed en maar voor de consequenties op moet draaien, een soort straf op de 'zonde'. Een bevriend predikant heeft mij eens gezegd, dat de beste trouwtekst ei genlijk zou zijn: „Heer vergeef het min, want zij weten niet wat zij doen". Dat geldt voor het huwelijk en gelukkig leren de mensen wel wat ze gedaan hebben, maar dat geldt zeker voor de 'vluchtige be groetingen', die tot ongewenste zwangerschappen leiden. TE KORT AAN KENNIS Er is helaas ook nog in 1974 een ontstellend tekort aan kermis. Vaak heb ik uit de mond van echt niet domme jongens en meisjes gehoord, dat je van de eerste keer niet zwan ger kan worden. Dat je niet zwanger wordt als je geen bevrediging hebt Dat 'voor het zingen de kerk uit gaan' zo'n veilige methode is met. voorbijgaan van de legioenen onge wenste kinderen die gekomen zijn door het 'nadreunen van het orgel'. Misschien is het wel het 'vruchtbaar ste' misverstand, dat periodieke ont houding een veilige methode is ter voorkoming van zwangerschap, ter wijl de beter wetenden niet ten onrechte spreken over: 'Rooms rou lette'. Er is een onderzoek geweest bij de zeer goed katholieke Frans Canade zen: 70 pet wist uit eigen ervaring, dat de methode niet deugt! Deze methode is vooral verantwoordelijk- voor de nakomertjes met een hoog percentage mongooltjes. Als de vrouw boven de veertig is worden de menstruaties vaak wat minder geregeld en is de kans op mislukken van de periodieke onthouding nog veel groter dan normaal al het geval is. Door de hogere leeftijd van de moedei' en meestal ook van de vader stijgt het aantal aangeboren afwijkingen aanzienlijk. Iemand heeft eens uitgerekend wat het de Amerikaanse staat zou sche len als ze iedere vrouw, die boven de veertig in ongewenste verwach ting kwam, een abortus aanboden. Dat liep in de honderden miljoenen dollars. Het onderzoek had plaats 'toen de dollar nog niet gedevalueerd was. Maar ook als geboortenregeling naar Tiet besef van de partners wel goed is 'toegepast kan het gebruik van een niet nader te noemen merk condooms - 'the worst there is' blij kens een onderzoek van de Consu mentenbond een paar jaar geleden voor de televisie gepubliceerd toch tot ongewenste zwangerschap leiden. Verder ben ik onder de in druk gekomen van ten dele de goed gelovigheid van veel vrouwen, maar vooral van de onverantwoordelijk heid van veel mannen. Wij zijn soms rotjongens en de fraaie beloften en smoesjes waarmee vrouwen het bed in gepraat worden zijn te mooi om op krantenpapier te worden gedrukt. Daarbij komt in deze tijd het indus- trieél- en vakantietoerisme. Ondanks alle taalmoeilijkheden schijnt men elkaar onder de navel snel te begrij pen. maar voor het. ouderschap ont breekt de noodzakelijke communica tie. NIET WEIGEREN Dit leidt tot een argument om abor tus vaak niet te mpgen weigeren: de stem van het ongeboren kind. Te weinig gehoord mijns inziens 'Je n'ai pas demandé la vie, on me l'a collé sur le dos' zingt Adamo op de grammofoon van mijn kinderen en als ik het hoor voel ik mijn verant woording zwaar drukken. Een kind moet het recht hebben een gewenst kind te zijn. Ook dan nog is het moeilijk genoeg om een kind op te voeden. Maar men begint, met een grote handicap m het leven als men als ongewenst kind begint. Liefde tederheid, het weten dat de ander net zo belangrijk is als jezelf, al die dingen die zo noodzakelijk zijn voor een goed huwelijk, voor geluk, voor het zelf weer opvoeden van kinderen leer jé in de armen van je moeder Het is een misvatting te menen dat dit allemaal 'van nature' in ons aanwezig is. U hoeft de krant er maar op na te slaan om te weten, dat kinderen lichamelijk mishandeld worden door hun ouders. De geeste lijke mishandeling komt niet in de krant. Die staat in de protocollen, van de psychiatrische patiënten. On derschat nooit het bodemloos lijden van iemand die ziek is door een defecte jeugd. Kotalla. de beul van Amersfoort kreeg gratie voor zijn doodstraf omdat hij er eigenlijk niets aan doen kon ongewenst kind met een afschuwelijke jeugd. Als er een vrouw bij me zat. die diep ongelukkig was, die haar hele levensplan doorkruist zag door een ongewenste zwangerschap waar ze nog lang niet of allang niet. meer rijp voor was. heb ik naast de ontferming voor deze trieste levens loop altijd gedacht aan het kind, dat misschien zou komen. „Je kunt niet voorzichtig genoeg zijn in ae keuze van je ouders", zeggen we wel eens schertsend. Maar dur ven we het ook in ernst re zeggen? Wat kan deze vrouw, op dit mo ment, dit kind bieden is een vraag die bij elk onderzoek om abortus overwogen moet worden. Een vraag, die des te klemmender voor mij is geweest als de vrouw samen met mij tot de conclusie kwam dat een abortus niet op zijn plaats was in dit geval. Want ook dat komt voor. Een abortus blijft een ingreep, hoe weinig riskant ook. Het is ook niet waar dat het gevaar bestaat dat men het er maar op aan laat komen omdat je toch altijd een abortus kunt krijgen. Het blijft, ook voor de vrouw, een ingrijpend gebeuren, li chamelijk en geestelijk. Ik heb er nog nooit een gezien, die lichtvaar dig tot deze beslissing kwam- Ook voor de artsen is het een ingreep. We moeten iets verwijderen, dat al de vorm heeft van een heel klein mensje. Daarom moeten we liet ook zo vroegmogelijk in de zwanger schap doen. Als dc vrouw in haar gevoel 'overtijd'. maar nog niet 'zwanger' is. ZEEUWSCH-VLAANDEREN Rest tenslotte de vraag of in Zeeuwsch-Vlaanderende mogelijk heid tot abortus geboden moet wor den. Toen ik een half jaar geleden uit Zeeland vertrok woonden daar vrouwen en mannen met alle gevol gen van dien. Laat ik het omkeren: Als in Zeeuwsch-Vlaanderen de mó gelijkheid tot abortus wordt gebo den, moet er dan: nee gezegd wor den? Ik heb net vaak als een be zwaar gevoeld dat vrouwen naar 'Holland' gestuurd moesten worden als een abortus noodzakelijk was Als er in Zeeland een art-s is, die bereid en in staat is om "lege artis' volgens de regels der kunst een abortus uit te voeren dan zie ik geen enkele reden om dat tegen te houden. Ik weet uit ervaring dat er veel artsen zijn in Zeeland, die of mij om bemiddeling verzochten voor hun patiënten voor abortus of zelf rechtstreeks naar Rotterdam of Den Haag verhezen. Ik geloof, dat het van farizeïsme zou getuigen als men nu zei: we willen het wel, maar we willen Zeeland mooi houden. Dat smaakt naar margarine. En als er in verhouding vee! Belgische vrou wen zouden komen? Nou en? Kan het voor een Belgische niet bittere noodzaak zijn om een ongewenste zwangerschap te doen onderbreken? Ik benijd niet het kind dat geboren is omdat abortus in Londen te duur was en ook niet de vrouw die ern stig ziek is geworden omdat ze er gens in België door een .onbevoegde een criminele abortus heeft later; plegen. Ik heb begrepen, dat de arts die dit gaat doen een huisarts Is. Dan hoeft u echt niet bang te zijn. dat hij geen dagtaak heeft aan ande re hulpvragênaen dan ongewenst zwangeren. Een huisarts is iemand, die werkt naar behoefte. Niet de behoefte van hem zelf. maar van zijn patiënten. Daar kan ook bij horen het onderbreken van een on gewenste zwangerschap. Ik heb vaak ae behoefte gevoeld, maar ik kon het niet. Ik geloof, dat u blij moet zijn dat er nu in Zeeland iemand is. die het wel kan. C. C. SLUIJTER

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1974 | | pagina 21