ABORTUS:
IA OF NEE?
„Abortus is het opzettelijk doden
van een mensenkind in de dop"
„Abortus zo vroeg mogelijk in
de zwangerschap
PROF. MR. A. V. M. STRUYCKEN:
f
ARTS C. C. SLUYTER:
ZATERDAG 25 MEI 1974
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
21
Enkele weken geleden werd bekend dat twee huis
artsen in West-Zeeuwsen-Vlaanderen, L. van de Berg
in Groede en H. Hauer in Breskens, in samenwer
king met de stichting medisch-verantwoorde zwan
gerschapsonderbreking in Den Haag streefden naar
de oprichting van een regionale abortuskliniek. In
feite een abortusmogelijkheid in de praktijk van
dokter Van de Berg, die overigens al enige tijd op
dit gebied werkzaam is in afwachting van een defi
nitieve regeling met Stlmczr
In West-Zeeuwsch-Vlaanderen en andere delen van
Zeeland hebben deze plannen veel reacties ontlokt.
De regionale afdeling van de Koninklijke Nederland
se Maatschappij ter bevordering der geneeskunst
kwam tot een zakelijk standpunt: niet tegen
abortus, maar tegen de vestiging van een kliniek in
Groede omdat de noodzaak hiervan niet was aange
toond. Veel andere reacties lagen in de principiële
sfeer. Als bijdrage aan de discussie vandaag In de
krant een beschouwing van een voor- en een tegen
stander van abortus pmvocatus, respectievelijk de
oud-Vlissingse huisarts C. C. Sluyter en de Nij
meegse hoogleraar A. V. M. Struycken.
B(!1IIKI!IIII1I1IIII1II!I1IIIIIUIIID!IIII
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiia
sii
Prof. mr. A. V. Struycken i
i* hoogleraar tn hel internationaal
privaatrecht, vergelijkend privaat
recht en burgerlijk recht, aan de
r-k universiteit van NijmegenPro/-
Struycken is een jet tegenstander
van afbreking van de zwangerschap.
Een paar jaar geleden heeft hij aan
regering en stat cn-g ener aal een
voorontwerp van wel gestuurd in
zake abortus provocatus.
Het voornemen van de Stichting Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonder
breking om een abortuskliniek te vestigen in Groede, West-Zeeuwsch-
Viaanderen, brengt voor Zeeland de abortusdiscussie over van de theoretische
naar de praktische sfeer. Gezagsdragers en meer of minder gezaghebbende
particulieren zien zich nu genoodzaakt hun opinie in een houding te vertalen:
Wal wil Zeeland, zulk een kliniek binnen zijn grenzen, ja of nee?
Aan de kwestie zit niet alleen een
Zeeuwse kant, ook een Belgische.
Zelfs indien het niet de bedoeling is
van Stimezo haar abortusfacilitei
ten op de binnenlandse markt te
brengen, het enkele feit dat zij zich
ook in Groede vestigt heeft die ex
port wel tot onloochenbaar gevolg.
Aldus wordt op een brutale manier
tussenbeide gekomen in een discus
sie die zich in België, evenals in vele
andere landen, moeizaam voltrekt
over het standpunt dat de strafwet
uaake abortus dient in te nemen.
België is een cultuurland van de
eerste rang. Het is zeer wel in staat
zijn eigen zaken te regelen en zit
bepaald met te wachten op daden
van cultureel imperialisme van Hol
landse groeperingen. De goede be
trekkingen tussen Nederland en Bel
gië worden niet alleen bepaald door
de courtoisie van het diplomatiek
verkeer tussen Den Haag en Brussel.
Die courtoisie moet een parallel vin
den in de houding van de bevolking.
Anders gezegd, het is verstandig en
fatsoenlijk een ander zichzelf te la
ten zijn, baas in eigen huis. Bemoei
je niet met de wijze waarop je
buurman zijn kinderen opvoedt.
Terug nu naar de zaak zelf. Abortus,
ja of nee? Wat is abortus? Zwanger
schapsonderbreking is een misleiden
de aanduiding. Er is geen sprake
van onderbreken, van tijdelijk stil
zetten. Het is zwangerschap afbreken,
ken, definitief beëindigen. Het gaat
ook niet om een voortijdige afbre
king van een uiteraard tijdelijke toe-
stand van dc vrouw. Het gaal erom
Ie voorkomen dat er een kind komt
(blijft). Abortus is het middel tot
vnichtyernietiging.
Het is van groot belang te weten
wat precies wordt vernietigd als ge
volg van abortus. Daarover moet
geen misverstand blijven bestaan.
He: is onjuist te menen dat tegen
standers van abortus, met name die
van christelijke huize, op grond van
hun geloofsovertuiging ertoe komen
de aanwezigheid van menselijk le
ven, van een mens in de moeder
schoot, eerder aan te nemen dan
biologen op grond van hun weten-
schappelijk vastgestelde gegevens
bereid zijn te doen. Integendeel, de
bevindingen van de biologische we
tenschappen zijn bepalend voor het
in te nemen ethische en moraaltheo
logische standpunt. Die wetenschap
pen hebben de laatste jaren grote
vorderingen gemaakt. Dit moet n\ét
worden vergeten bij de beoordeling
van uitspraken van gezagsdragers
tut vervlogen eeuwen. Deze konden
niet anders dan steunen op de veel
minder ontwikkelde wetenschappelij
ke kennis van de biologie van hun
tijd.
IN AANLEG AANWEZIG
De biologische, wetenschappen zijn
tot de bevinding gekomen dat in de
vrucht in de moederschoot de mens
in aanleg volledig aanwezig is, niet
vanaf de zoveelste maand of week
na de bevruchting, maar vanaf het
ogenblik van de bevruchting zelf,
van de samensmelting van zaadcel
en eicel. Alles wat erfelijk is, is
reeds dan aanwezig. Die samenge
smolten cel en alle cellen die zich
daaruit zullen ontwikkelen, dragen
hetzelfde erfelijkheidspatroon, en
wel een erfelijkheidspatroon dat af
wijkt van dat van de moeder. De
mens die negen maanden later gebo
ren wordt als alles goed gaat, is in
aanleg volledig aanwezig in die eer
ste cel. Van daaruit werkt de groei
kracht die de ontwikkeling bepaalt
en gaande houdt volgens het eigen
patroon. De vrucht is zichzelf ten
opzichte van de moeder. Zij ontstaat
wel in het lichaam van de moeder,
wordt erdoor gevoed en beschermd,
maar is er volgens de biologie geen
deel van.
De vrucht doorloopt een ononder
broken, geleidelijke ontwikkelings
gang tot de geboorte tot de
dood. Daarin zijn geen spron
gen te ontdekken die de opvat
ting zouden wettigen dat eerst na
een zeker tijdstip een mens aanwe
zig is die bescherming verdient en
dat vóórdien er geen grond is uit
respect voor de mens zich te ont-
houden van abortus of experimenten
op de vrucht. Vermelding verdient
hier echter het standpunt van me
vrouw mr. Van Till-d'Aulnis de Bour-
rouil die belangrijke publikatïes
heeft gewijd aan de vaststelling van
het moment waarop de dood in
treedt. Zij houdt vast aan het mo
ment waarop de nersenactiviteit ge
heel en onherstelbaar tot stilstand is
gekomen. Geïnspireerd door deze be
vinding heeft zij, met alle zorg voor
sen objectief en wetenschappelijk
verantwoord standpunt, liet denk
beeld geopperd, het begin van de
rechtsbescherming van "net mense
lijk leven te koppelen aan het begin
van de eigen hersenactiviteit van de
vrucht, omstreeks de achtste week
na de bevruchting. Het is een boei
ende zienswijze die echter mij ten
slotte niet heeft overtuigd. Voorbijge
gaan wordt al te zeer aan de vitali
teit van de vrucht die het eigen.
onmetelijk ingewikkelde hersenor-
gaan vermag te vormen dat drager
is van de geestelijke luncties van de
mens. Na de hersendood is er
slechts afbraak, voor de hersen-'ge-
boorte' is er onnavolgbare opbouw-
activiteit- Hetgeen ik uit de biolo
gische gegevens heb geleerd, laat
mij een andere standpunt
in te nemen dan dat het kind
in de dop aanwezig is vanaf de
bevruchting. Abortus Is dus het op
zettelijk doden van een mensenkind
in de dop.
GEWETENS- EN
RECHTSVRAAG
Is dit toelaatbaar? Het is nuttig hier
een onderscheid te maken tussen de
gewetensvraag en de rechtsvraag.
Het antwoord op die vragen behoeft
niet gelijkluidend te zijn. De regels
die de wetgever vaststelt, moeten
gelden voor het gehele Nederlandse
volle. Daarvan maken groepen deel
uit met zeer, en steeds meer, uiteen
lopende opvattingen, al dan niet op
duidelijk omschreven gronden steu
nend. Men kan soms eikaars opvat
tingen nauwelijks aanvoelen.
Wie zal beoordelen welke opvatting
de. beste is indien ieder vasthoudt
aan zijn eigen visie en die van de
ander afwijst en zelfs veroordeelt?
Regering en kamers moeten
mikken op een compromis dat een
redelijk grote meerderheid bevre
digt. Het is niet uitgesloten dat die
meerderheid uit overweging van to
lerantie kiest voor een oplossing die
minderheden niet belemmert naar
eigen opvatting te leven.
Nog een andere omstandigheid valt
te vermelden. Het is wel denkbaar
dat. een redelijk grote meerderheid
bepaalde praktijken afwijst maar
niettemin die afkeuring niet neerlegt
in strenge strafbepalingen. Betoogd
wordt wel dat pornografie en drug
gebruik doeltreffender worden be
streden door lage of geen strafbepa
lingen dan door bedreiging met
strenge straffen. De zwaarte van de
sanctie geeft niet steeds de ernst
van het gesanctioneerde gedrag aan.
Tussen het wettelijk standpunt en
het gewetensstandpunt kan spanning
bestaan. Van het wettelijk standpunt
gaat een overredende kracht uit.
Het omgekeerde is ook waar: een
wettelijk standpunt wordt ondergra
ven wanneer de opvattingen zich
wijzigen. Er is een wisselwerking.
Er is nog een andere spanning, dat
is die van het gewetensconflict: wie
in geweten meent te moeten doen
wat de wet verbiedt en in geweten
meent te moeten nalaten wat de wet
gebiedt (militaire dienst), geraakt in
een moeilijk parket. Gewetensbe
zwaarden gevoelen een grote mate
van onvrede en vinden daarin vaak
deelneming van velen. Het oproepen
Het initiatief van Stimezo om In
Groede een kliniek te stichten zal
bij velen de vraag oproepen of dat
nu wettelijk allemaal maar mogelijk
is. maar toch ook de vraag wat zij
zelf in de stilte van hun allereigen
ste geweten menen over de toelaat
baarheid van abortus. Aan de vast
stelling van dat oordeel kan een
moeizame innerlijke strijd, vooraf
gaan, vooral overeenkomstig dat.
oordeel metterdaad moet worden
gehandeld. Degene die in een moei
lijk geval toch nee zegt, kan even
goed slapeloze nachten doorgemaakt
hebben als degene die in zulk een
geval ja zegt. Bij het vormen van
een eigen gewetensoordeel zullen ve
len behoefte hebben aan voorlichting
en steun. Terecht hebben kerkelijke
leiders zich herhaaldelijk uitgespro
ken. Zij kunnen hun mensen niet in
de mist laten staan. Het feit dat de
mensen uiteindelijk hun eigen gewe
ten moeten volgen, verleent aan die
leiders geen alibi om zich niet
duidelijk uit te spreken over de ge
wetensvraag.
Sommige der argumenten die voor
christenen gelden, zullen door niet-
christenen worden gepaseerd. Het
respect voor de medemens steunt
voor christenen mede op het feit
dat de Verrijzenis van de Heer een
heilsgebeuren is dat alle mensen
aangaat. Het is een reden temeer
voor een christen om uiterst zorg
vuldig te werk te gaan bij de oplos
sing van concrete ethische vragen.
Van dat heilsgebeuren is niemand
uitgezonderd, ook niet de ernstig
geesteliijk gestoorde, de zwaar ge
handicapte. de permanent bewustlo-
ze, de oude en gebrekkige mens, ook
niet de vrouw die met een ongewen
ste zwangerschap zit opgescheept-
Wei de ongeboren vrucht? Geven
liefde betoond aan de ongewenst
zwangere vrouw, ooit rechtvaardigen
dat de ongeborene wordt vernietigd?
De menselijke waardigheid heeft
voor de christen een bijzondere di
mensie.
DIMENSIE
Ook zonder die dimensie is de waar
digheid een volkomen toereikende
grond voor respect van leven en
integriteit van de mens. Christenen
behoeven voor hun standpunt geen
argumenten te ontlenen aan hun ge
loofsovertuiging. Zii kunnen met
net-christenen discussiëren op grond
van argumenten uit de sfeer van de
natuurlijke moraal. Hoe zit het. in
deze tijd van verheugende bekom
mernis om de waarborging en ver
dediging van de rechten van de
mens met de rechten van de ongebo
ren mens?
Het is buiten kijf da*, de vrouw die
zit opgescheept met een ongewenste
zwangerschap, aanspraak mag ma
ken op haar menselijke rechten,
maar hoe is het met óe vrucht
gesteld? „All people are equal but
some are more equal than others'
(alle mensen zijn gelijk, maar som
migen zijn meer gelijk dan anderen)
is een aardige woordspeling, en een
v/at cynische constatering van wat
er nog aan die gelijkheid ontbreekt,
maar geen ideaal, geen rechtsregel
wordt daarmee geformuleerd. Op
welke grond kan in de filosophieën
die ten grondslag liggen aan de
verklaringen van de rechten van de
mens, discriminatie worden toegela
ten ten aanzien van de ongeborene?
Het ontgaat mij hoe men kan beto
gen tegen apartheid in Zuid-Afrika,
tegen onderdrukking in de Portugese
koioniën, tegen discriminatie van Jo
den door de Russische overheid enz.,
en tegelijkertijd 'baas in eigen buik'
prediken. Dat heet tegemvoordig se
lectieve verantwoording. Het wille
keurige en irrationele van de selec
tie maakt dat men de verantwoor
ding minder ernstig moet nemen.
De mindere 'beschermwaardigheid'
van de ongeborene steunt op een
discriminatie die vreet aan een de
mocratische staats- en rechtsorde.
Wordt eenmaal een bepaalde soort
Lntermenschen erkend, dan zullen
spoedig andere soorten worden ont
dekt. Na de embryonale mens. de
onvolwaardige mens en dc onvol
waardig geworden mens (onvolwaar
dig te verstaan in enge. minder
enge. ruime, ruimere en dan zeer
Ik wil ook volstrekt niet de proble
men bagatelliseren die kunnen sa
menhangen met en voortvloeien uit
een ongewenste zwangerschap.
Zwangerschapsafbreking is echter
mijns inziens noch rechtens noch
moreel een aanvaardbare oplossing,
hoezeer ook thans, doeltreffend een
voudig. veilig medisch verant
woord), goedkoop en steeds meer
maatschappelijk aanvaard.
Eén uitzondering, van zeer geringe
praktische betekenis, zou ik willen
maken. Het betreft het geval dat het
laten voortduren van de zwanger
schap levensgevaarlijk is voor de
moeder. De grote mate van afhanke
lijkheid van het kind tijdens de
zwangerschap is een met niets te
vergelijken situatie. Laat de medicus
dan doen wat hem voor de hand ligt
om althans ëën van beiden te red
den. Een uitzondering wordt ook
nog wel eens gemaakt voor het
geval dat het ongeboren kind (waar
schijnlijk) gehandicapt is. Het is een
bijzonder geval, omdat abortus in
de regel wordt toegepast om ae
vrouw uit een noodsituatie te bevrij
den. Hier immers is veeleer het
motief het kind een ongelukkige toe
komst te besparen door prenataal
euthanasie te piegen. Het kind heeft
in de beslissing uiteraard geen slem
(daargelaten de toelaatbaarheid van
euthanasie ingeval de betrokkene
nadrukkelijk en welbewust daarom
AFWIJKEND STANDPUNT
Door sommige personen die in het
algemeen een afwijzend standpunt
innemen inzake abortus, wordt een
uitzondering gemaakt voor het geval
van verkrachting. Ik doe niets af
aan de verschrikkingen die een ver
krachte vrouw kar. hebben doorge
maakt en de afwijzing van het ver
wekte kind dat daarvan het gevolg
kan zijn. Ik zie echter geen kans een
gevoelsmatige voorkeur voor vrijheid
tot zwagerschapsafbreking met een
argumentatie te onderbouwen die
ook steek houdt voor hen die die
voorkeur niet mochten delen.
Wat dwingerig wordt soms abortus
verdeigd als geïndiceerd door de
medemenselijkheid jegens de vrouw-
in nood. Afwijzing kan dan worden
geacht te kort te doen aan die
medemenselijkheid, of zo men wil,
aan de christelijke liefde. De rechts,
positie van de ongeborene wordt
meestal nauwelfjks in de motivering
van het ruime standpunt betrokken.
Ik vind geen vrijheid abortus een
moreel toelaatbare oplossing te ach
ten voor het probleem van de onge
wenste zwangerschap.
Oplossingen moeten in andere rich
tingen worden gezocht. Begrip en
hartelijkheid, en hulpverlening liggen
binnen ieders particuliere mogelijk
heden. Particulier initiatief en over
heid kunnen meer duurzame vormen
van hulpverlening in het leven roe
pen. Adoptie kan een uitweg zijn.
Goede voorlichting over en zorgvul
dige toepassing van de beschikbare
anticonceptionele middelen kunnen
het aantal probleemgevallen aanmer
kelijk verminderen.
Met voorlichting over en toepassing
van de middelen wordt echter niet
hoog genoeg gemikt. He*, verdringen
van de rechten van de ongeborene
uit hel pleidooi voor grotere vrij
heid tol abortus wijst wellicht op
een visie op het geslachtsverkeer die
de aard van het vemchijnsel niet
volledig recht doet. De drang naar
vrijheid tot abortus moet in het
bredere verband worden geplaatst
van het streven naar een zeer grote
vrijheid inzake sex (daarmee is niet
gezegd dat de vrouw in nood die
overweegt tot arbortus over te gaan
het etiket verdient van aanhangster
van vrije sex).
Met propaganda voor anticonceptie
kan niet worden volstaan. Die pro
paganda moet plaatsvinden in het
kader van een andere visie op de
seksualiteit opnieuw te formuleren
vanuit een vrijheid naar de maat en
de waardigheid van de mens. een
visie waarin de eisen van bezinning
en beleid, van trouw en bereidheid
voor consequenties in te staan een
eigen plaats vinden.
Prof. mr. A. V. M. Straycken.
Dokter C. C. Sluijter (56) was van
1948 tot 1973 huisarts in Vlissingen.
In Zeeland verwierf hij vooral be
kendheid door zijn baanbrekend
werk voor de NVSH. Sinds novem
ber van het iXtrig jaar is hij als arts
werkzaam in een psychiatrische in
richting in Delft. De heer Sluyter
was tot 1972 medewerker van hei
ar. J- Rutgershuis te Vlissingen.
Toen ik als jong huisarts als eerste arts in Zeeland, mij actief ging bemoeien
met gcboorteiiregeling, werd ik gewaarschuwd door een oudere collega: „Jong.
als je daar mee begint eindig .je met abortus". Ik heb een beetje het gevoel,
(lal men nu praat over abortus zoals twintig jaar geleden over geboortenrege-
ling, als iets dat niet hoort en waar we eigenlijk tegen moeten zijn. Tenslotte
koinl liet toch alio dingen gebeuren in Zeeland alleen vijfentwintig
jaar later Men liecft mij vaak gevraagd waarom ik vóór abortus ben. Mijn
antwoord is ook nu nog: ik ben er tegen. Maar ik heb niet het recht om een
ongewenste zwangere een weg te laten gaan, die zij zelf niet wil.
Ik ben ook tegen kinkhoest en dif
terie en legen geslachtsziekten, alle
maal ziekten, die je kunt voorko
men, maar het ontheft mij niet van
ae plicht een mens te behandelen
aie dit nodig heeft. De medische
techniek is in staat om een zwanger
schap in de eerste maanden af te
breken met een risico, dat minder is
dan dat van een uitgedragen zwan
gerschap. Ik kan er wel tegen zijn,
maar er wordt in ons land te veel
gehandeld volgens het principe: Wat
ik niet, wil, dat mij geschiedt, dat
gun ik ook een ander niet. Ook
wordt vaak het argument gehan
teerd, dat de vrouw in kwestie toch
wel wist wat ze deed en maar voor
de consequenties op moet draaien,
een soort straf op de 'zonde'. Een
bevriend predikant heeft mij eens
gezegd, dat de beste trouwtekst ei
genlijk zou zijn: „Heer vergeef het
min, want zij weten niet wat zij
doen". Dat geldt voor het huwelijk
en gelukkig leren de mensen wel
wat ze gedaan hebben, maar dat
geldt zeker voor de 'vluchtige be
groetingen', die tot ongewenste
zwangerschappen leiden.
TE KORT AAN KENNIS
Er is helaas ook nog in 1974 een
ontstellend tekort aan kermis. Vaak
heb ik uit de mond van echt niet
domme jongens en meisjes gehoord,
dat je van de eerste keer niet zwan
ger kan worden. Dat je niet zwanger
wordt als je geen bevrediging hebt
Dat 'voor het zingen de kerk uit
gaan' zo'n veilige methode is met.
voorbijgaan van de legioenen onge
wenste kinderen die gekomen zijn
door het 'nadreunen van het orgel'.
Misschien is het wel het 'vruchtbaar
ste' misverstand, dat periodieke ont
houding een veilige methode is ter
voorkoming van zwangerschap, ter
wijl de beter wetenden niet ten
onrechte spreken over: 'Rooms rou
lette'.
Er is een onderzoek geweest bij de
zeer goed katholieke Frans Canade
zen: 70 pet wist uit eigen ervaring,
dat de methode niet deugt! Deze
methode is vooral verantwoordelijk-
voor de nakomertjes met een hoog
percentage mongooltjes. Als de
vrouw boven de veertig is worden
de menstruaties vaak wat minder
geregeld en is de kans op mislukken
van de periodieke onthouding nog
veel groter dan normaal al het geval
is. Door de hogere leeftijd van de
moedei' en meestal ook van de
vader stijgt het aantal aangeboren
afwijkingen aanzienlijk.
Iemand heeft eens uitgerekend wat
het de Amerikaanse staat zou sche
len als ze iedere vrouw, die boven
de veertig in ongewenste verwach
ting kwam, een abortus aanboden.
Dat liep in de honderden miljoenen
dollars. Het onderzoek had plaats
'toen de dollar nog niet gedevalueerd
was. Maar ook als geboortenregeling
naar Tiet besef van de partners wel
goed is 'toegepast kan het gebruik
van een niet nader te noemen merk
condooms - 'the worst there is' blij
kens een onderzoek van de Consu
mentenbond een paar jaar geleden
voor de televisie gepubliceerd
toch tot ongewenste zwangerschap
leiden. Verder ben ik onder de in
druk gekomen van ten dele de goed
gelovigheid van veel vrouwen, maar
vooral van de onverantwoordelijk
heid van veel mannen. Wij zijn soms
rotjongens en de fraaie beloften en
smoesjes waarmee vrouwen het bed
in gepraat worden zijn te mooi om
op krantenpapier te worden gedrukt.
Daarbij komt in deze tijd het indus-
trieél- en vakantietoerisme. Ondanks
alle taalmoeilijkheden schijnt men
elkaar onder de navel snel te begrij
pen. maar voor het. ouderschap ont
breekt de noodzakelijke communica
tie.
NIET WEIGEREN
Dit leidt tot een argument om abor
tus vaak niet te mpgen weigeren: de
stem van het ongeboren kind. Te
weinig gehoord mijns inziens 'Je n'ai
pas demandé la vie, on me l'a collé
sur le dos' zingt Adamo op de
grammofoon van mijn kinderen en
als ik het hoor voel ik mijn verant
woording zwaar drukken. Een kind
moet het recht hebben een gewenst
kind te zijn. Ook dan nog is het
moeilijk genoeg om een kind op te
voeden. Maar men begint, met een
grote handicap m het leven als men
als ongewenst kind begint. Liefde
tederheid, het weten dat de ander
net zo belangrijk is als jezelf, al die
dingen die zo noodzakelijk zijn voor
een goed huwelijk, voor geluk, voor
het zelf weer opvoeden van kinderen
leer jé in de armen van je moeder
Het is een misvatting te menen dat
dit allemaal 'van nature' in ons
aanwezig is. U hoeft de krant er
maar op na te slaan om te weten,
dat kinderen lichamelijk mishandeld
worden door hun ouders. De geeste
lijke mishandeling komt niet in de
krant. Die staat in de protocollen,
van de psychiatrische patiënten. On
derschat nooit het bodemloos lijden
van iemand die ziek is door een
defecte jeugd. Kotalla. de beul van
Amersfoort kreeg gratie voor zijn
doodstraf omdat hij er eigenlijk
niets aan doen kon ongewenst
kind met een afschuwelijke jeugd.
Als er een vrouw bij me zat. die
diep ongelukkig was, die haar hele
levensplan doorkruist zag door een
ongewenste zwangerschap waar ze
nog lang niet of allang niet. meer
rijp voor was. heb ik naast de
ontferming voor deze trieste levens
loop altijd gedacht aan het kind,
dat misschien zou komen.
„Je kunt niet voorzichtig genoeg zijn
in ae keuze van je ouders", zeggen
we wel eens schertsend. Maar dur
ven we het ook in ernst re zeggen?
Wat kan deze vrouw, op dit mo
ment, dit kind bieden is een vraag
die bij elk onderzoek om abortus
overwogen moet worden. Een vraag,
die des te klemmender voor mij is
geweest als de vrouw samen met
mij tot de conclusie kwam dat een
abortus niet op zijn plaats was in
dit geval. Want ook dat komt
voor.
Een abortus blijft een ingreep, hoe
weinig riskant ook. Het is ook niet
waar dat het gevaar bestaat dat
men het er maar op aan laat komen
omdat je toch altijd een abortus
kunt krijgen. Het blijft, ook voor de
vrouw, een ingrijpend gebeuren, li
chamelijk en geestelijk. Ik heb er
nog nooit een gezien, die lichtvaar
dig tot deze beslissing kwam- Ook
voor de artsen is het een ingreep.
We moeten iets verwijderen, dat al
de vorm heeft van een heel klein
mensje. Daarom moeten we liet ook
zo vroegmogelijk in de zwanger
schap doen. Als dc vrouw in haar
gevoel 'overtijd'. maar nog niet
'zwanger' is.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Rest tenslotte de vraag of in
Zeeuwsch-Vlaanderende mogelijk
heid tot abortus geboden moet wor
den. Toen ik een half jaar geleden
uit Zeeland vertrok woonden daar
vrouwen en mannen met alle gevol
gen van dien. Laat ik het omkeren:
Als in Zeeuwsch-Vlaanderen de mó
gelijkheid tot abortus wordt gebo
den, moet er dan: nee gezegd wor
den? Ik heb net vaak als een be
zwaar gevoeld dat vrouwen naar
'Holland' gestuurd moesten worden
als een abortus noodzakelijk was
Als er in Zeeland een art-s is, die
bereid en in staat is om "lege artis'
volgens de regels der kunst
een abortus uit te voeren dan zie ik
geen enkele reden om dat tegen te
houden. Ik weet uit ervaring dat er
veel artsen zijn in Zeeland, die of
mij om bemiddeling verzochten
voor hun patiënten voor abortus of
zelf rechtstreeks naar Rotterdam of
Den Haag verhezen. Ik geloof, dat
het van farizeïsme zou getuigen als
men nu zei: we willen het wel, maar
we willen Zeeland mooi houden. Dat
smaakt naar margarine. En als er
in verhouding vee! Belgische vrou
wen zouden komen? Nou en? Kan
het voor een Belgische niet bittere
noodzaak zijn om een ongewenste
zwangerschap te doen onderbreken?
Ik benijd niet het kind dat geboren
is omdat abortus in Londen te duur
was en ook niet de vrouw die ern
stig ziek is geworden omdat ze er
gens in België door een .onbevoegde
een criminele abortus heeft later;
plegen. Ik heb begrepen, dat de arts
die dit gaat doen een huisarts Is.
Dan hoeft u echt niet bang te zijn.
dat hij geen dagtaak heeft aan ande
re hulpvragênaen dan ongewenst
zwangeren. Een huisarts is iemand,
die werkt naar behoefte. Niet de
behoefte van hem zelf. maar van
zijn patiënten. Daar kan ook bij
horen het onderbreken van een on
gewenste zwangerschap. Ik heb vaak
ae behoefte gevoeld, maar ik kon
het niet. Ik geloof, dat u blij moet
zijn dat er nu in Zeeland iemand is.
die het wel kan.
C. C. SLUIJTER