Terneuzen zoekt
medicijnen
voor zwak hart
'PLANOLOOG ZIET BLOK VOOR ZICH'
'ANDERE PRIORITEITEN'
'WIJ MISSEN CIJFERS'
extiA
Kent U Zeeuwsch- Vlaanderen
I. van Urk:
1. den Toonder:
1. G. Verlinde:
zeeuwsch-vlaanderenJ
,|IJDAG IJ MAART 1974
TERNEUZEN „Een blauwdruk voor overleven",
noemde Terneuzens' waarnemend wethouder van open
bare werken P. J. Huijbrecht vorige week maandag op
een persconferentie het ontwerp-structuurplan voor de
Terneuzense binnenstad, dat die dag officieel naar
buiten kwam.
In het plan tekenen b. en w. wat hoofdlijnen, waar
langs de toekomstige ontwikkeling van het stadscen
trum kan verlopen. Kan verlopen, de wethouder liet
niet na er nadrukkelijk op te wijzen. Het ontwerp-plan
krijgt namelijk nog een lange weg te gaan. De
komende maanden is het woord aan belanghebbenden,
zoals binnenstadsbewoners en de middenstand, daarna
komen b. en w. met. een voorlopig voorstel bij de raad
en als die een opinie heeft gegeven rolt er uit de
koker van het college een nieuw ontwerp. De geschie-
idenis zal zich. dan herhalen: weer inspraak van belang
hebbenden en uiteindelijk het is dan inmiddels 1975
geworden een definitieve-vaststelling van het struc
tuurplan door de gemeenteraad.
B. en w. stellen zich na het afwikkelen van die
uitgebreide en landelijk bepaald zeldzame procedure
voor om via deel-bestemmingsplannetjes en in nauw
overleg met alle betrokken steeds een ander stukje
stad op te knappen.
De eerste reacties op het plan waren niet onverdeeld
enthousaist- Binnenstadsbewoners en neringdoenden,
wantrouwig geworden door het jarenlang uitblijven
van een heldere .gemeentelijke visie op het- stadscen
trum en ontmoedigd door een voortsluipend verval
van steeds andere straten, luisterden vorige week
donderdag geïnteresseerd maar zeer beheerst naar
gemeentelijk voorlichtingsambtenaar Johan Robesin.
die op een avond van de wijkraad voor de binnenstad
in gebouw 'De Sluis', een buurtcentrum van de centra
le stichting in de bepaald problematische Dijkstraat,
het ontwerp-plan uitlegde.
Zoeken
Het zou in navolging van Huijbrecht opnieuw de
nadruk leggen op het feit dat de nu verschenen schets
niet meer dan dat is en dat er nog allerlei wegen
openliggen naar een betere binnenstad. Een kleine
expositie rond het plan in de stadhuishal leverde het
overigens niet onverwachte beeld op van op
kaarten verbijsterd naar hun huisje speurende binnen
stadsbewoners. Zij wilden zekerheid: kunnen we blij
ven of moeten we weg?
Die zekerheid valt in dit stadium van de plan-
procedure echter in geen velden of wegen te geven.
Het ontwerp-plan filiofeert, het is geen marsroute voor
hakbijl of bulldozer. Wat weg moet of wat kan blijven
wordt nader uitgeduid in de ontwerp-bestemmingsplan-
netjes voor de verschillende stadsdelen. In die-fase is
Terneuzen echter al aan de slag en zal het rijk
tenminste de toezegging gedaan moeten hebben aat er
miljoenen op tafel komen om een betere binnenstad
daadwerkelijk zicht- en voelbaar te maken.
Vaag
Een gemeentebestuur dat de deur zover openzet voor
inspraak als dat van Terneuzen loopt het risico
beschuldigd te worden van vrijblijvendheid en vaagheid-
in-geschrifte. Wie als binnenstadbewoner jarenlang
onder de doem van de sanering heeft geleefd wil
duidelijkheid over de toekomst en blijkt allengs min
der vatbaar voor royaal neergepende uitgangspunten en
filosofieën. De PZC. peilde ruim een week na het
verschijnen van het ontwerp-structuutplan de me
ningen van een aantal belanghebbenden. Dat gebeurde
tijdens een rondetafelgesprek in hotel Ttotterdam'
waaraan deelnamen:
J. G. Verlinde (39). voorzitter van de 'Werkgroep
Promenade', waarin zich de zaken langs de Noord-
straatpromenade hebben verenigd. De werkgroep is
een voortzetting van de onder de vlag van het
Handelscentrum Terneuzen (HCT) opererende 'Actie
groep Noordstraat' en streeft ernaar van deze cen
trumstraat een zo gezellig mogelijke kooproute te
maken.
I. van Urk (47). voorzitter van de zich regelmatig
manifesterende wijkraad voor de binnenstad, een ach-
tiegroep die fungeert als 'brievenbus' van de binnen
stadsbewoners en die zich beschouwt als een min of
meer officiële vertegenwoordiger van wat leeft en
groeit in Terneuzens stadshart.
J. C- J. den Toonder (52), voorzitter van het
'Handelscentrum Terneuzen' (HCT) met 150 leden de
spreekbuis van het zakenleven in de breedste zin van
het woord.
Het drietal was zo vriendelijk om spontaan een
mening tegen. Geen definitief oordeel, wel een aantal
soms kritische kanttekeningen bij een niet
zelden als 'vaag' ondervonden 'blauwdruk voor
overleven'
Gemeenschappelijk uitgangspunt bij deze discussie: het
is dringend noodzakelijk dat er in de binnenstad iets
gebeurt, over de manier waarop valt te praten...
TERNEUZEN Als voorzitter J.
C. den Toonder van het 'Handels
centrum Terneuzen' zou mogen kie
zen. bracht hij grondige veranderin
gen aan in het prioriteitenschema
dat in het ontwerp-structuurplan
wordt gegeven. Niet het aanleggen
van een "lus' in de Lange Kerkstraat,
maar de rehabilitatie van woningen
vindt hij het belangrijkst. Er zou zo
snel mogelijk een 'voorbeeldwoning'
moeten worden gerealiseerd, zodat
binnenstadsbewoners een indruk
krijgen van hoe wonen in het stads
centrum óók kan. Het ontwerp-plan
zet scheiding van woon- en werkver
keer op de tweede plaats. Den Toon
der zou het beter vinden als het
realiseren van parkeerplaatsen aan
de ingang van de invalswegen twee
de kwam te staan. Derde punt (in
het plan: de woningrehabililatie)
moet naar zijn smaak het versneld
op gang brengen van de cityfunctie
van het overgangsgebied tussen
Noordstraat en het begin van de
Axelsestraat met het toekomstige Ja
va zijn, de vierde plaats is in de
HCT-conceptie het vorm geven van
Markt en Blokken als citygebied
Het ontwerp spreekt van de aanleg
van perkeerplaatsen. Vijfde op het
verlanglijstje van de HCT-voorzitter:
de lus' in de Lange Kerkstraat (het
plan: cityfunctie van het overgangs
gebied Noordstraat-Axelsestraat-Ja-
va). De zesde plaats tenslotte wordt
bij Den Toonder ingenomen door de
scheiding van woon- en werkverkeer,
het plan rept van het project Markt-
Blokken.
Den Toonder tekent daarbij overi
gens aan. te beseffen dat het priori
teitenlijstje in he* ontwerp-plan geen
wet van Meden en Perzen :s. Zijn
sleutelwoord bij het beoordelen van
wat b. en w. nu op taf ei hebben
gelegd: „Concentratie van het winkel-
areaal'. Zegt: .Met wat er over het
Java wordt gezegd ben ik het ten
dele eens. Zoals die zaak er nu
bijligt is het een rotzooi. Het zal er
om gaan dat het toekomstige Java
en de Rose- en Herengracht een
•rait-d'union worden met de binnen
stad. Een warenhuis zou op het Java
erg goed staan, maar dan is het wel
belangrijk om te weten hoe Terneu
zen zich gaat ontwikkelen. Ik vind
dat het plan ondermeer in de
opgave van het aantal inwoners
nog een beetje de indruk probeert
te wekken dat we "boomtown' zijn
en dat is natuurlijk niet waar. Met
de heer Verlinde zeg :k dat ik
duidelijke cijfers mis. Persoonlijk
lijkt het me het veiligst om bij je
prognoses met verder te kijken dan
10 jaar. Zon termijn zou je weer
moeten opdelen in stukken van 3
jaar en dan uiteindelijk proberen le
der jaar bij te sturen. Het plan is mis
schien we: wat simplistisch, maar
aan de andere kant loop je het
risico dat niemand "net kan volgen
als je te ingewikkeld wordt. Op
basis van wat er nu op tafel Is
gekomen moet het mogelijk zijn. om
een discussie te voeren
Den Toonder noemt bet 'dringend
noodzakelijk' dat er op heel korte
termijn iets wordt gedaan om een
verdere achteruitgang van de woon
buurten tegen te gaan. .Als je langer
wacht hoef je niet je meer te rehabill
teren, want dan is er weinig meer
over"
Hij kan zich wel vinden in het Wee
dat het voetgangersgebied moet
worden uitgebreid. Lacht als hij zich
een suggestie die hij enkele jaren
geleden deed herinnert: „Ik heb ooit
eens gepleit voor een w ittekarreo-
plan en eigenlijk geloof ik daar nog
wel in. Zorg dat er een aantal
witkarren staan, die de mensen (en
de artikelen die ze zich in de stad
hebben aangeschaft) naar hun auto
op één van de parkeerterreinen
brengen. Zoiets moet toch realiseer
baar zijn?" Is het verder eens met
de opmerking dat er dringend iets
aan de eenzijdige horeca-structuur
in bepaalde straten moet worden
gedaan en dat het aanwezige groen
„hebben we trouwens wel zoveel
groen?') ontsloten dient te worden
Den Toonder, de balans opmakend
van de blauwdruk voor eer. betere
binnenstad: ..Een plan dat m ieder
geval aanknopm.gspur.ten biedt om
er zoveel mogelijk uit te halen. Wij
zullen in ieder geval wat steentjes
aandragen".
V.l.n.r.: HCT-voorzitter Den Toonder, voorzitter Van
Urk van de wijkraad voor de binnenstad en voorzitter
Waarschijnlijk broers. Jaap en D
gefeliciteerd, de waardebon van
den .Deze dijk was zeer mooi.
maar door de verwaarlozing van de
Een moeilijke opgave, de fotopuzzel
ran vorige week. Welgeteld vijf op
lossingen kwamen binnen, maar de-
K waren alle juist. Het was ook een
Puzzel die alleen door ter plaatse
Eer goed bekenden kon worden op-
tóost. De foto toonde de Hogendijk
rassen Breskens en C.roede. Links
ran de dijk ligt de Oud-Breskenspol-
De plaat was geschoten ter
hoogte van de boerderij van Dusar-
®uin. Mevrouw M- van Es-Maasland
Oostburg had dat precies gera-
TERNEUZEN lil pure bezorgd
heid over wal hij 'de verloedering
van de binnenstad' noemt is I/aak
van Irk In de wijkraad voor Ter-
neuzen-centrum gaan zitten. HIJ
werd voorzitter, maar verheelt niet
dat die taak 1» m somtijds zw aar
drukt: „Ik had liever gezien dat ze
een ander hadden gekozen. Maar Ja
er was niemand beschikbaar en dan
stap Je er zelf maar in"
HU gelooft dat de wijkraad een
'brlevenhusfunctic' vervult voor de
binnenstadsbewoners en onzekerheid
en ongenoegen weet te kanaliseren.
„Helemaal zoals Ik het zou willen
gaat het helaas niet. Als wijkraad
moet je niet alleen brievenbus zijn.
maar ook alternatieven aandragen.
De binnenstadsbewoners zullen zelf
iets aan hun situatie moeten veran
deren. Dat besef dringt zachtjesaan
wel door bij de mensen. We hebben
nu bijvoorbeeld een werkgroep (in
gaat studeren op de speelmogeiijk-
heden in het Paslorsbos"
Van Urk is een groot voorstander
van het "harmoniemodel' en hij be
speurt dan ook met leedwezen, dat
de bewoners van de binnenstad
bijna instinctief de neiging heb
lien zich af te zetten tegen de mld
denstand in hel gebied „Neem nu
bijvoorbeeld de suggestie om in de
Lange Kerkstraat een lus' voor het
dan di ree' in de richting van de
middenstand die weer zo nodig
moet gewezen, maar men vergeet
dat de winkeliers nie'. om dat plan
hebben gevraagd Ze wilden wel
meer parkeerruimte, maar de ge
meente heeft uiteindelijk de Lange
Kerkstraat aangewezen Ik v.nd het
overigens aan de andere kant weer
positief als mensen bij ons in de
wijkraadsvergadering met andere
oplossingen komen en zeggen: als de
gemeente die voorzieningen nu eens
daar en daar schept, dan kost dat
minder ruimte. Daaruit blijkt dat de
binnenstadsbewoner echt wel oog
heeft voor zijn omgeving"
Buren
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Van Urk gelooft dat een ontwerp-
structuurplan (en alles wat nog aan
"blauwdrukken" volgt) niet genoeg is
om van een stadscentrum een leef
en bewoonbaar geheel te maken.
.Je zult ook moeten zorgen aat er
iets gebeurt aan de mentaliteit van
de bewoners, dat ze leren om naar
de totaliteit van de binnenstad te
kijken en niet alleen naar dat hoek
je bij hun huis. hoe begrijpelijk dat
ook is. Leefbaarheid betekent dat de
mensen weer écht buren worden,
dat ze alles weer samen doen. Dat is
in de loop van de jaren wel wat
verloren gegaan Aan de andere kant
zul je ze in staat moeten stellen om
een huis te bewonen dat dezelfde
voorzieningen heeft als de woningen
in de nieuwe wijken".
Izaak van Urk bekent eerlijk dat hij
bet moeilijk vindt om te omschrij
ven wat hij in het ontwerp-struc
tuurplan mist. 'Een planoloog denkt
heel anders dan lk Hij
voor zich dat hij moe*
een bestaand iets dat v
moeten worden".
TERNEUZEN Voorzitter J. G.
Verlinde van de 'Werkgroep Prome
nade' laat er geen twijfel aan be-
staan dat de Noordstraatwinkeliers
met alternatieven zullen komen voor
het ontwerpstructuurplan. Zijn
grootste bezwaar tegen de "blauw
druk': bet ontbreken van cijfermate
riaal. „Ik mis allerlei belangrijke
cijfers en gegevens. Een leefbare
binnenstad betekent ook dat de con
sument een goed functionerend win
kelapparaat moet kunnen vinden. B
en w. hadden bij het maken van het
plan deskundigen moeten inschake
len die daar kUk op hebben. Nu
haal ik uit het Uteratuurlijstje dat
men zich ondermeer heeft gebaseerd
op een rapport van het 'Centraal
Instituut voor het Midden- en Klein
bedrijf' uit "68 en het Pnl-rapport
Terneuzen. problemen van een
groeipool'. Dat stuk van het CIMK
was een soort voorstudie, op basis
waarvan nog eens een echt grondig
onderzoek kon worden uitgevoerd,
het ETI wijdt niet meer dan 6
alinea's aan de goederendistributie".
Hij vertelt dat de werkgroep wil
proberen om in de komende 8 we
ken de naar zijn smaak wrat
krappe termijn van de inspraakpro
cedure met 'zwaar* cijfermateri
aal op tafel te komen. .Het ont
werpplan geeft bijvoorbeeld geen
enkel cijfer over het huidige en
toekomstig winkeloppervlak. En dan
nog: is het plan toereikend tot 1990
of tot het jaar 2000? Dat er voor
een grootwinkelbedrijf 2.5 ha nodig
zou zijn noem ik een kreet en zo
leven er bij ons nog meer vragen. B.
en w willen het woningbestand re
habiliteren en verder nog ruimte
scheppen voor groenvoorzieningen
en het verbreden van wegen'. Als je
dat allemaal zou uitvoeren blijven
er van de 1000 woningen die er nu
in de binnenstad staan misschien
nog 500 over. Ga dan uit van een
bezetting van 3 bewoners per huis
en je komt aan 1500 binnenstadsbe
woners Is dat nog wel genoeg om
er zelfs maar een kleuterschooltje
voor te bouwen?"
Java
De werkgroep heeft voorts grote
twijfels aan de vlot neergepende
wenselijkheid dat er een soepele ver
binding ontstaat tussen de huidige
binnenstad en een toekomstig koop-
centrum op het Java.
Vertinde: .Die aansluiting zie ik op
dit moment niet zo. er zijn nogal
wat barneres. Je hebt de afstand, je
ondervindt hinder van verkeerswe
gen en dan ligt er tussen die twee
delen van de binnenstad nog een
water- en kantorenfront. Het plan
zegt nergens hoe b. en w. die ver
sterking van het kern winkelapparaat
in de richting van Java en Schut
tershof denken te realiseren
Een ander bezwaar van de nu ont
wikkelde filosofie vindt hij. dat de
binnenstad weer verder naar het
zuiden opschuift, terwijl straten als
Dijk- en Niéuw-straat verkommeren.
.Jn de Nieuwstraat. ik heb dat van
ochtend even geteld, zitten nog 8
winkeliers, in de Dijkstraat mis
schien 5 of 6. Daar was vroeger 40
procent van de winkelvoorzienin
gen".
Voor de werkgroep is het tenslotte
de grote vraag of de lan verbreide
rondweg het centrum In de toe
komst van verkeersoverlast zal af
helpen Verlinde beantwoordt die
vraag nu al ontkennend: „De brug
bij Sluiskil is verkeerstechnisch ze
zien een mislukking. I dacht toch
zeker niet dat de tankauto's in de
toekomst de rondweg zullen volgen
of dat het personeel van Dow bij -
het uitgaan van de fabriek afwijkt
van de huidige route?"
