KVP waarschuwt in kamer voor
groot leerkrachtenoverschot
Senatoren bezorgd
over defensiebudget
„Lagere verhoging
NS-tarief na
1 september"
'GODSDIENSTOORLOG' DREIGT IN ITALIË
bezwaren tegen experiment middenschool
Begroting in eerste kamer behandeld
„SURINAMERS
KUNNEN BETER
REPATRIËREN
KISSINGER
IN DAMASCUS
minimale meerderheid
voor pvda-motie
WOENSDAG 27 PEBRUAW 1974
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
binnen- en
buitenland
Op de foto van links near rechts:
de bewindslieden Klein. Trtp. Van
Kerneriade en Veerman lifdens het
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Over iuim twee jaar zullen er 4500 kleuterleidsters
en ongeveer 8500 onderwijzers niet aan de slag kunnen. Het KVP-
tweede-kamerlid A. Hermes maakte deze cijfers dinsdag bekend
tijdens de begrotingsbehandeling van onderwijs. Volgens hem zul
len klassen aanzienlijk kleiner gemaakt moeten wórden wil mer.
de overschotten kunnen opvangen. De grootte van de kleuterklas
sen zou met 7 h 8 leerlingen moeten afnemen.
Als de minister na 1976 een over-; problemen de wereld nog niet uit. Na
cBff: wil voorkomen zullen na 1976' 1976 zullen per jaar 3600 aspirant-
2000 2500 kleuterleidsters leerkrachten teveel zich bij de pedago-
laar"jks moeten afstuderen, en niet,
mals volgens de huidige prognoses,
ruim 3500. De kosten van de „sane
ring" van het kleuteronderijs raamt
de heer Hermes op 150 miljoen gul
den De maatregelen voor het basison
derwijs gaan de staat, volgens de
berekeningen van de KVP-woordvoer-
der 300 tot 400 miljoen gulden kosten.
Maar ook na het nemen van maatre
den in die onderwijstak zijn de
academies laten ïnschrlj-
PRIJSLIJST VAN
GENEESMIDDELEN
VOOR ARTSEN
VVD-kriliek
Hoewel aanzienlijk minder dan in
september, heeft de VVD tijdeas het
debat over de onderwijsbegroting an
dermaal kritiek geuit over de filosofie
van minister Van Kemenade. Ook de
CHU en ARP hadden bedenkingen.
Het gaat om de uitlating van de
bewindsman, dat men via het onder
wijs de maatschappij zo moet veran-|
deren als de samenleving het noodza-|
kelijk acht. WD-woordvoerdster
mevr N. Smit-Kroes was bang dat de
minister met die stelling teveel het!
standpunt van bepaalde PvdA-groepe-
ringen vertolkt Zij wil dat hij die
visie nader toelicht.
Veel partijen vroegen zich af wie de
minister bedoelt als hij spreekt over
UTRECHT Huisartsen en specia
listen zullen binnenkort niet alleen
medisch juiste, maar ook economisch „men". Mevrouw J. Kraaijeveld-Wouters
verantwoord mogelijke recepten
kunnen uitschrijven.
Zij krijgen voorlichtingsmateriaal over
de' orijs van geneesmiddelen. Tot nu
toe hebben zij in de kosten van wat
nj voorschrijven vrijwel geen enkel
Inzicht. Het is voor het eerst dat een
directe prijsvergelijking tussen specia-
lité's en zogenaamde vervangmiddelen
op grote schaal mogelijk wordt in
dagelijkse artsenpraktijken.
De prijslijsten vormen het resultaat
van overleg tussen de artsenorganisa
ties en de ziekenfondsen. De uitgave
15 voorbereid door de landelijke huis
artsenvereniging, de landelijke speci
alistenvereniging, de vereniging van
artsen in dienstverband en het ge
meenschappelijk overleg van zieken
fondsorganisaties. De farmaceutische
industrie is niet hij de opzet van deze
voorlichting betrokken. Artsenorgani
saties en ziekenfondsen zullen probe
ren bij de universitaire opleiding van
artsen grotere aandacht te krijgen
voor het kostenbewust zijn.
DS'70 WIL AF
VAN TITELS
DEN HAAG „Wij zouden met
druk een beleid willen voorstaan, dat
erop gericht is om de academische
titels af te schaffen". Dit zei het twee
de-kamerlid jhr. mr. M. L. de Brauw
(ds'70) dinsdag bij de behandeling van
de onderwijsbegroting.
Het onderwijs zou volgens hem in
hoge mate gediend worden door het
elimineren van sociale status-symbo-
len. Academische titels hebben het
effect van 'sociale leerplicht', betoog
de hij. Meer dan een kwart van de
afgestudeerde hts-ers, die in wezen
een gelijkwaardige studie volgen, gaat
verder studeren om de ingenieurs-titel
te behalen.
PTT-TOPMAN
IN BELGIË
GEARRESTEERD
BRUSSEL De hoogste ambtenaar
van de Belgische Telegraaf- en Tele
foondienst, administrateur-generaal
Baudrin, is dinsdag gearresteerd. Hij
wordt beschuldigd van valsheid in ge
schrifte, het misbruik daarvan en van
omkoperij. Het onderzoek tegen hem
begon op 22 juni 1973. Een maand la
ter werd Raudrin geschorst. Zijn ar
restatie volgde op twee dagen van on
dervraging over zijn rol in de zoge
naamde RTT-affaire (Regie van Tele
graaf en Telefoon).
NEDERLANDERS
SOMBER
OVER ECONOMIE
AMSTERDAM (ANP) Uit een
onderzoek dat in opdracht van
FEM (Financieel Economisch
Magazine) door bureau Veltkamp
is uitgevoerd, blijkt dat 61 pro
cent van de ondervraagden van
mening is d3t de economische
situatie in Nederland volgend
jaar slechter zal zijn dan nu. In
een soortgelijke enquête die FEM
in oktober publiceerde, meende
nog maar 45 procent dat het
slechter zou gaan. Vooral bij de
lagere inkomensgroepen zijn de
verwachtingen somber: 74 pro
cent.
In een vergelijking met de econo
mische situatie van een jaar gele
den meent 77 procent dat het in
Nederland minder gaat. Dat per
centage was vier maanden gele
den nog 49. De persoonlijke wel
vaart loopt terug: 47 procent
was 38 procent) vindt nu dat er
minder welvaart is voor het ge
zin en 39 procent (was 41 pro
cent) bespeurt geen wijziging. Uit
de vragen die op politiek terrein
kggen zou vogens FEM kunnen
vorden afgeleid dat er geen verdere
Stoei in de VVD zit. In oktober
1973 zou 19 procent op de libera
len hebben gestemd als er toen
rt-rkiezingen waren gehouden.
Dat percentage is ongewijzigd ge-
Weven. Nu zegt 19 procent dat de
WD de partij is waarvoor zij de
minste voorkeur hebben (was 11
Procent). Winnaars zijn de CHU
(van 4 naar 7 procent), KVP
(van 11 naar 12 procent) en PSP
•van 2 naar 4 procent). De Partij
van de Arbeid verliest (van 31
naar 29 procentde Politieke
Partij Radicalen ook: van 6 naar
Procent. AR en DS'70 gaan
terug van 7 naar 6 procent en
van 4 naar 3 procent. D'66 zou
geen verder verlies boeken (blijft
o Procent). De communisten zou
den van 2 naar 3 procent gaan en
het GPV van 1 Yiaar 2 prcent.
Deze enquête die in FEM van 27
niari is gepubliceerd werd in
l^an verricht. Het onder
zoek werd evenals in september
gehouden onder ruim 600
{Nederlanders waarvan er 355 ook
aan de vorige enquête deelnamen.
(AR) was bang dat hij hiermee het
bevoegd gezag aanduidde. Dat zou zij
een aantasting vinden van het recht
op vrijheid van kind. ouders en leer
krachten. PvdA-woordvoerder C. La-
ban zag echter in de uitlatingen van
de minister een aanwijzing dat hij1
juist wil dal, de leraren een grote
verantwoordelijkheid blijven houden.
De ouders, de schoolbesturen en de
inspectie zouden de leerkracht moeten
controleren.
Middenschool
Volgens de heer Laban bestaat er
geen neutrale vorm van onderwijs.
„Een leraar kan zich niet losmaken
van zijn eigen normen en waarden",
zei hij. De socialistische spreker was
overigens van mening dat het onder
wijs de maatschappij nooit zal kun
nen veranderen- Volgens hem doen de
leerlingen buiten de school daarvoor,
via boeken, media en het gezm teveel
andere informatie op. Hij hoopt dat
de uitgangspunten van de minister
zullen leiden tot de vorming van een
andere mensentype en de verandering
van de maatschappij in een gemeen
schap van verantwoordelijke vrije
stemmiger over de oprichting van een
middenschool. Over het algemeen plei
ten zij voor een experiment met dit
type onderwijs, maar zij waarschuw
den de minister wel dat hij eerst de
resultaten zal moeten afwachten voor
dat hij definitieve stappen onder-
Slot van pagina 1
doel de procedure te bespreken, die
nu verder zal moeten worden gevolgd
inzake de onafhankelijkheid van de
rijksdelen. Hij verklaarde dinsdagmid
dag dat de bijeenkomst, die door de
Surinaamse premier Arron maandag
in de Surinaamse staten is aangekon
digd en door premier Den Uyl beves
tigd, helemaal niet volgens de af
spraak is. „De koninkrijkscom
missie zou eerst dc alternatieven
voorleggen aan de regeringen", aldus
de Antilliaanse premier die wel ver
klaarde de uitnodiging met belangstel
ling af te wachten.
Slot van pagina 1
neemt De middenschool is bestemd
voor 12- tot 16-jarigen, waarbij een
van de belangrijkste punten het uit
stel van beroeps en studie keuze is.
wat h.„ mammoetonderwijs voor ge
volgen heeft", was het oordeel.
Van de zijde van de regeringspartij
en, met name PvdA en D'66, kwam er
nogal wat kritiek op de aanpak van
de scholenbouw, die valt onder staats
secretaris Veerman. PvdA-woordvoer
der Laban noemde het een „doffe!
ellende", ondanks dat er al jaren over
wordt gepraat. Hij vond dat de;
staatssecretaris de zaak nu maar eensi
op korte termijn moet gaan aanpak-!
ken. „Of denkt, de heer Veerman dat!
het probleem zichzelf wel zal oplossen
door de daling van het geboortencij-
fer?", vroeg de heer Laban. Zijn colle
ga Wilbers (D'66) vond dat het Neder
landse schoolgebouw „weinig inspire
rend" werkt.
Vooral de onderwijsspecialist van
de KVP, A. Hermes, had felle kritiek
op de werkwijze van de Stichting
leerplanontwikkeling (SLO). Hij
vond de invloed van de minister op
de SLO te groot en pleitte voor meer
eigen bevoegdheden. „Niet de bewinds
man. maar het bestuur van de SLO
moet het programma van de leerplan-
ontwikkeling opstellen, na overleg
met de minister", aldus de heer Her
mes. De KVP-woordvoerder eiste
voorts een principiële uitspraak van
de bewindslieden over de uitbreiding
van universitaire voorzieningen in
Brabant. Hij noemde het volstrekt
onaanvaardbaar dat die uitbreiding er
niet komt omdat een samenwerking
tussen de Katholieke Hogeschool Til
burg en de Technische Hogeschool;
Eindhoven niet mogelijk is geble
ken.
Diverse kamerleden waren niet ge-j
lukkig met de regeling van de nume
rus fixus aan de universiteiten ..De
positie van de uitgelote studenten ligt
ons zwaar op de maag", aldus drs. G.
van Leijenhorst (CHU). Hij is een
voorstander van een systeem waarbij
de eenmaal uitgelote studenten het
volgend jaar automatisch wel worden
toegelaten. Als dat bij sommige facul-
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het een minima
le meederheid, 68 stemmen voor
en 67 tegen, heeft de tweede ka
mer dinsdag een motie van de
PvdA'er Van der Doef aangeno
men waarin de regering wordt
HERDENKINGSZEGEL
NAVO VERSCHIJNT TOCH
DEN HAAG (ANP) Als onderdeel
van een serie van drie postzegels zal
de PTT in september een postzegel
uitgeven ter gelegenheid van het 25-
jarig bestaan van de Navo, de Noord-
Atlantische Verdrags-Organisatie, die
eind mei 1949 werd opgericht.
De PTT geeft hiermee gevolg aan een
opdracht van staatssecretaris Van
Huiten, die weer uitvoering geeft aan
de motie-Jongeling 'gpv), waarin me
de namens de VVD, DS'70 en SGP,
werd aangedrongen om alsnog een
Navo-zegel te gaan uitgeven. De motie
werd door de kamer aanvaard tijdens
wegens een overgrote belang- de recente begrotingsbehandeling van
stelling moeilijkheden oplevert, vindtI verkeer en waterstaat,
de heer Van Leijenhorst dat in ieder, De vorige regering had besloten een
geval de uitgelote kandidaten het vol-, Navo-postzegel uit te geven, maar
gena jaar een dubbele kans moet -
toen in mei vorig jaar de nieuwe
regering-Den Uyl optrad, is van de
zijde van de PTT geadviseerd niet
over te gaan tot uitgiften van de
zegel. Hiervoor werden toen verschil
lende gronden aangevoerd. De staatsse
cretaris van verkeer en waterstaat.
Van Huiten, heeft toen besloten het'
hoofd
de Amerikaanse diploma-1
worden geboden.
DS'70-fractieleider jhr. M de!
Brauw, die over het experiment met]
de middenschool zei dat men hard op
is de motivatie te ontnemen van'
die zich intensief met de
uitwerking van de mammoetwet be-!
zighouden, had veel waardering voor, advies van de PTT op te volgen,
de grote prioriteit die door het kabi
net wordt verleend aan het basis- en1
kleuteronderwijs. Zijn collega Laban
vond daarentegen dat de minister
voor deze onderwijstakken te weinig'
geld heeft uitgetrokken. Hij consta
teerde een .scheefgroei" in de begro
ting, vooral omdat 29 procent van het
totale budget (12 miljard gulden)
naar het wetenschappelijk onderwijs
en onderwijsonderzoeken gaat. Aange
zien er 113 000 studenten zijn en 3,41
miljoen leerlingen, vond hij de ver-1
houdingen in de begroting niet
juist.
Voor een gratis kleuteronderwijs
werd gepleit door mevr. Kraaijeveld
(ARP). Zij verklaarde zich echter
gevraagd de NS-tarieven niet
eerder dan op 1 september te
verhogen, met een percentage
dat onder het niveau van de
prijsstijgingen blijft. Een week
geleden staakten de stemmen
met 62 stemmen voor en tegen.
Zou de stemming dit keer weer
gelijk zijn geweest, dan zou de motie
als verworpen zijn beschouwd. Dat
had maar weinig gescheeld, want de
KVP'er Kleisterlee, die op het mo
ment van de stemming wel in het
kamergebouw aanwezig was. bevond
zich niet in zijn bank en mocht der
halve zijn voorgenomen „tegen" niet
uitspreken. Maar ondanks dat Kleis
terlee in feite de doorslag heeft gege
ven door zijn afwezigheid, kan wor
den gezegd dat de stemming ook door
het carnaval is beïnvloed.
Behalve Kleisterlee ontbraken ook
de KVP'ers Bremen. Van Amelsvoort
en ir. P_A.M. Comelissen op het appel.
Een van hen had eind vorige week in
de wandelgangen laten weten dat hij
tijdens het carnaval niet in de Kamer
hoefde te worden verwacht. Van al
deze parlementariërs was reeds bij de
vorige stemming bekend geworden
dat zij tegen de motie van Van der
Doef waren.
Na de stemming kwam Kleisterlee
prompt protesteren bij kamervoorzit
ter Vondeling. Hij zei wel de bel
hebben gehoord die door het hele
kamergebouw weerklinkt om een
stemming aan te kondigen, maar te
weinig tijd te hebben gehad om zijn
bank te bereiken. De voorzitter vond
het geen krachtig argument. .Be bij
zondere geaardheid van deze stem
ming was vorige week al bekend,
bovendien zou de stemming aan het
begin van de zitting plaatsvinden".
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Samen met de
WD hebben de confessionele
partijen zich in de eerste kamer
bezorgd getoond over de aan tar
DADER GIJZELING
HILVERSUM GAF
TV-INTERVIEW
HILVERSUM (ANP) I*- Hilver
summer L. van S. (40). die door de
politie wordt gezocht o-irl/i hij op IC
februari het echtpaar Labrouyere In
Hilversum «ijaelde. beeft dlnsilas
op zijn verzoek een Interview gegeven
aan 'Achter het nieuws', de U-actuali
teitenrubriek van de VARA.
Van S. zei dat hij naar het buitenland
wil om daar een nieuw leven te
beginnen. Hij bood zijn excuses aar,
het gegijzelde echtpaar en tuin de
politieman op wie hij heeft geschoten.
„Ik zou me nooit bij dc politie gaan
melden", aldus Van S 'Ze komen er
nooit achter waar ik zit'. Volgens hem!
zou hel een toevalstreffer zijn als de
politie hem vond.
Op het moment van de gijzeling ver-;
keerde ik in een panieksituatie, zo ze;
van S. .Als ik in een hoek gedreven)
wordt, ben ik gevaarlijk". Volgen;
hem zou er niet zo'n panieksituatie
ontstaan zijn als de politie gewoon)
met twee rechercheurs in burger naar
.hem toe was gekomen en niet met
politiemannen in uniform en met veel
auto's voor de deur.
DS'70-motie over
btw-verlaging
verworpen
DEN HAAG (ANP) De tweede
kamer heeft dinsdagmiddag het voor
stel van DS'70 verworpen om hel
kabinet te verzoeken bij het komend
beraad over belastingverlaging voor
rang te geven aan de verlaging met
een punt van de btw en het herstel
van de Inflatiecorrectie, gepaard gaan
de met soberheid bij de rijksuitgaven.
Dit voorstel was vervat in een motie-!
Drees (ds'70), vorige week ingediend'
tijdens het kamerdebat over financië
le aangelegenheden, voor de motie
VVD. DS"70, BP. SGP. GPV en RKPN
De tegenstemmende fracties voerden,
ondermeer aan. dat het nog te vroeg
is om nu al de richting van de
belastingverlaging aan te geven en dat
het niet bekend is wat de gevolgen!
zullen zijn van hetgeen DS'70 wil. De
liberaal Van Aardenne hield de stem
ming. aan over zijn motie, waarin het
WD-plan voor een belastingverlaging
tot IJS miljard ls neergelegd. Hij wil
eerst de kamer nog exact vertellen,
wat precies de gevolgen zijn van het
voorstel voor de diverse categoriën
belastingplichtigen. De tweede kamer
ging akkoord met het besluit van dc-
regering de voorgenomen blokkade
van overheidsuitgaven tot een bedrag
van 750 miljoen geen doorgang te
laten vinden.
Beeldende kunstenaars deelden
dinsdag kunstwerken uit aan ka
merleden- Het kamerlid Schakel
van de AR lijkt erq in zijn nop
jes met het door hem gekozen
werkstuk.
ting van de gevechtskracht, di®
volgens hen het gevolg ls van de
verlaging van de defensie-
uitgaven.
Dc christen -democ raten zaten echter
niet helemaal op één lijn. Senator De
Vnes 'CHU) sprak mede namens KVP
en ARP IIze: dat de confessionelen
volledig willen vasthouden aum het met
teruglopen van het percentace van het
nationaal Inkomen dat aan defensie
moet worden besteed Senator Elf Ir rich
evenwel zei a's ARP woordvoerder
even later, terwijl ook hij namens de
dn»- chr!»: en-democratische partijen
sprak, dat de koppeling aan het natio-
-.-..-U inkomen niet zo en: belangrijk J»
Ntu: de berutoJgsprobierT.cn werd de
hoofdmoot van rle behandeling van
Vrodeilng? defensiebegroting voor "74
dinsdag ln de senaat gevormd door
de problemen op bet gebied van de
vermaatschappelijking van de krijgs
macht Lijnrecht tegenover elkaar
-.•■inden op dl: terrein Van Rie!
(VVDi en De Rijk 'PvdA) Senator
De Vries var. de CHU. die mede
namens de AR en KVP sprak, ging ln
de richting van Van Rkel toen hU
opmerkte, dat er „stelselmatig verzet
wordt gepropageerd door de BVD van
de dienstplichtig* militairen en dat de
VVDM de krijgstucht onder
mijnt".
De VVD-er vor.d al het gepraat over
vermaatschappelijking ir. de krijg*-
mrt'.v onfunctioneel gebazel'.
D;.sr dacht prof. Dc- Rijk van de
PvdA wel anders over. Hij vond het
juist een fundamentele voorwaarde
voor de krijgsmacht dat er een steeds
verdergaande integratie met de bur
germaatschappij komt. ..Het sta-
km.. srechi voor militairen is echter
wei een zeer complex vraagstuk. Ik
zou geneigd tijn om te zegzer. dat een
beperkte uitvoering van het stakings
recht op zijn plaats is", aldus De
Rijk.
Mariniers
De beschuldigingen tegen het Korps
Mariniers kwamen uiteraard ook ter
sprake. De Rijk: .Die beschuldigingen
moeten allemaal waargemaakt wor
den. De bewijslast drukt ten volle op
de aanklagers Het achterhouden vim
een kroongetuige Is dan ook in hoge
mate verwerpelijk Er moet tegelijker
tijd ook een onderzoek worden inge
steld naar de sfeer bij het gehele
Korps Mariniers. Die sfeer kan be
langrijk zijn voor de strafbaoordeUng
ais er inderdaad martelingen zijn of
worden gepleegd", aldus De Rijk. die
de mariniersoommandant generaal La-
mers verweet „geweld goed te pra
ten".
Senator Van Rlel noemde het
Korps Mariniers daarentegen op voor
hand ..een voorbeeld:* militair appa-
raatcn hij verweet de VVDM. die de
beschuldigingen lieeft aangekaart.
..een afschuwelijke destructieve men
taliteit".
Mr. Van Rlel hield een pltfidooi
voor de instelling van een beroepsle
ger. Naar r.jn mening zal ebt ln lam*
moeten worden Ingevoerd en een uit
breiding van bet corps mariniers tot
vyf s zrsduizend man zou 'een goed
begin' kunnen zijn
PvdA-senator Nederhorst waar
schuwde minister V redding voor pro
tectie van eigen Industrie door NAVO-
partners. Hij zei, dat Sn West-Duits
land soms wel tot tien procent boven
de normale vraagprijs voor militair
materieel wordt geaccepteerd als de
Westduitse tmdustrfe materieel mmg
Minister Vredellng en staatssecre
taris Stemenllnk zullen volgende
week dinsdag antwoorden op de lie-
schouwingen van de eerste-kamerle
den.
tieke vertegenwoordiging in Syrië, J geen voorstandster van gratis onder-
Thomas Scotes, in een vraaggesprek
met het Libanese dagblad "Daily Star'
verklaard.
.Deze verklaring is zeer pijnlijk voor
ons en heeft, reacties veroorzaakt in
het betrokken gebied. Maar zij is nieti
de eerste Israëlische standpuntbepa
ling waarmee wij het niet eens zijn",
zo voegde Scotes eraan toe. „Er zal
geen vrede in het gebied zijn zonder
dat Israël zich terugtrekt en zonder
de erkenning van de realiteit Israël:
de prijs die de Egyptenaren, de Jorda-
niërs en de Libanezen bereid zijn te
betalen voor de vestiging van de vre-,
de".
wijs aan leerplichtigen. Voor die ge
vallen waarin liet schoolgeld een pro
bleem wordt stelt zij voor een subsi
dieregeling te maken. Haar collega
Aan Leijenhorst (CHU) wees de be
windslieden op de speciale plaats die
het bijzonder onderwijs in het onder
wijsbestel inneemt. Daarmee is bijna
drie kwart van alle scholen gemoeid.
Hij eiste dat de minsters ruimte vrij
laten voor het bijzonder onderwijs,
oo kals zij hun filosofie handhaven.'
In dit kader kreeg hti steun van de
democraat Wilbers, die zei dat men
de historie niet mag verwaarlozen,
maar inlossen wel aan vernieuwingen
moet doen.
(Van onze correspondent)
DOME Opnieuw dreigt een 'gods
dienstoorlog' in Italië en voor het
eerst is de uitslag onzeker. Terwijl er
nog achterhoedegevechten geleverd wor
den om aan een volksstemming over de
afschaffing van de echtscheidingswet te
ontkomen, zal de stemming toch voor
juni gaan plaatsvinden. Maar niemand
kan voorspellen of de wet werkelijk af
geschaft zal worden en wat de gevolgen
zullen zijn van dit referendum voor de
Italiaanse politiek en voor de minder
soepel geworden verhoudingen tussen
kerk en staat in dit land-
De wet-Fortuna, die voor het eerst echtschei
dingen in Italië mogelijk maakte en waar met
grote schroom de laatste jaren gebruik van
werd gemaakt, gaat in tegen het concordaat
tussen de Italiaanse staat en het Vaticaan.
Nadat deze wet in 1970 werd aangenomen,
begon de campagne onder druk van het Vati
caan om echtscheiding opnieuw onmogelijk te
maken. Met handige trucs slaagde men enn de
volksstemming steeds uit te stellen, maar toen
Amintore Fanfani na de laatste verkiezingen de
christen-democratische partij opnieuw ging lei
den, dacht hij met dit referendum de macht
beter in handen te kunnen krijgen in zijn zo
sterk verdeelde partij,
Met de hulp van de clerus zou schoon schip
gemaakt worden in de grootste politieke partij
van het land. „Wie wel hervormingen wilden,
moesten het maar voelen", zo was de redene
ring. De neo-fascist en op hun beurt zagen de
kans schoon om hun positie te versterken- Zij
wijzen op de verslapping van de zeden en de
noodzaak om Italië niet verder te laten afglij
den. en met hun oppositie tegen de echtschei
dingswet worden zij zo de trouwste bondge
noot van de christen-democraten.
Er zijn er in het Vaticaan die het gevaar van
deze koers zien. En tot voor kort bediende
het Vaticaan zich van stromannen om de wet
te laten herroepen. Maar sedert dit weekeinde
wordt, de strijd openlijk gestreden. De Italiaan
se bisschoppen hebben nu plechtig verklaard
dat de Italiaanse katholieken de plicht hebben
om voor hun familieleven op te komen en zo
straks vóór het afschaffen van de echtschei
dingswet moeten stemmen.
De reactie daarop was fel en bitter. De
bisschoppen werden aangevallen omdat zij „een
wet van de staat behandelen alsof het een
sacrament is". De liberale partij schrijft in de
partijkrant: „Dit opent opnieuw de weg naar
een godsdienstoorlog en de bisschoppen drin
gen aan op kruisiging". De woordvoerder van
de republiekeinse partij verklaarde zondag:
„Dit is een forse pas terug naar de periode van
voor het concilie; het zal de verhoudingen
tussen kerk en staat opnieuw doen verslechte
ren".
Dat de christen-democratische partij be
nauwd is dat het wel op een gevecht zou
kunnen aflopen, werd duidelijk bewezen toen
eind vorige week de televisie voor Italiaan
WERELDGEBEUREN
sprekend Zwitserland door een Italiaanse mi
nister van de christen-democratische partij
werd benaderd om garanties te krijgen dat de
volksstemming niet behandeld zou worden. De
Zwitsers, met de voorzichtigheid die hun eigen
is, beloofden plechtig niets over de echtschea-
dingskwestie in het buurland uit te zenden.
Het gevaar bestaat dal op dit moment van
een grote economische crisis (vandaag is
er hier een algemene staking) een verdeeldheid
komt in het kabinet-Rumor. Vooral de socialis
ten hebben hun afkeer uitgesproken over de
van de christen-democraten. Zij zitten in de
inmenging van de bisschoppen en de campagne
regeringscoalitie, maar de vraag ls of zij de
druk van hun kiezers nog wel met redelijke
argumenten kunnen afwijzen. De linkse vleugel
van de christen-democraten is zelf verdeeld
over de wijsheid van het besluit om een
volksstemming te houden. Om te winnen moe
ten de christen-democraten zich opnieuw koes
teren in de steun van de neofascisten, en
daarvoor, zo ".veest men, zal straks een prijs
betaald moeten worden, in welke vorm dan
ook.
Het verscherpt ook de tegenstellingen binnen
de katholieke kerk in Italië. Niet dat deze
kwesties zo serieus worden genomen als in
Nederland (per slot van rekening voelt slechts
35 procent van de katholieken zich betrokken
bij wat er in de kerk gebeurt). Maar toch was
er de laatste jaren ook hier een discussie
mogelijk. Dappere kardinalen als Pe'.legrino
van Turijn verboden dat de kerken en de
verenigingsgebouwen gebruikt werden 'in de
campagne om echtscheiding opnieuw onmoge
lijk te maken. Die enkelingen wordt nu de pas
afgesneden door de verklaring van de bisschop
penconferentie dit weekeinde.
De basisgemeenschappen zullen zich nu nog
verder verlaten voelen er. meer dan vroeger
opereren buiten de kerk om. Die zorg deler,
enkele belangrijke prelaten in het Vaticaan.
Maar de overtuiging bestaat dat men het deze
ene keer nog kan winnen, en die hang naar bet
triomfalisme bepaalt toch deze koers.
Direclie: F. von de Velde. K
Scherphuis en W F. do Pogfer.
Hoofdredacteur. G. A. de Kok.
Adjunct-hoofdredacteuren
M. P. Dieleman en C von der
Maas.
BUREAUS:
Vlissingen:
Wolstraat 56-60, tel. (01184) 5144.
Middelburg:
Markt 51tel (01180)7651.
Grote Markt 2, lel. 01100) 6140.
Temeuzen:
Nieuwst root 22, te '31150) 4457.
Hulst:
Steenstroot 6. tel. (01140) 4058.
In de avonduren is de centrale
redcctie bezet van zondog t/m
vrijdag vonof 20.00 uur- '01184)
5144.
Telefoonnummers buiten kan
tooruren:
Reöoctie: (01184) 4799.
Advertentie-afdeling: (01186)
584 Zaterdags 01184] 5144
ven 9.00-11.30 uur.
Voor klcchten bezorging op za
terdag: de p.'oatse!i;ke kontoren
von 9.00-11.30 uur.
Expeditie: (01184) 2751.
Overi. adv. ook zondogavond
van 20.00 tot 22.00 uur. Maan
dag- t/m vrijdagavond von 20.30
tot 22.00 uur. (01184) 5144.
Abonnementsprijzen:
per kwcrtcol 30,15; franco per
pest 33,per maand 10,20
losse nummers 0,45 (inclusief
4% btw).
Advertentietarieven:
59 cent per mm; minimumprijs
per advertentie 8,85; mgezon-
den mededelingen 27j x tarief.
Brieven bureau von dit blad
1,50 meer.
Volledige tarieven met contract
prijzen op oanvraog.
Alle odvertentiep-ljzen exclusief
4®/s btw.
Giro: 35 9300, Provinciole
Zeeuwse Courant, Middelburg.
