Het grenzeloze debat over de 'gouden delta'
„Het grote gevecht
om Nieuwdorp
moet nog beginnen"
rib
Consulsdochter in het huwelijk
Pel en Pinxksteren
spraken niet
over werkplaatsen
Ook 'Prinses Irene'
wellicht tijdelijk
uit de vaart
INDUSTRIEBOND SCHRIJFT
VERMANENDE BRIEF AAN
WOERDENSE VERLAAT NV
a
VRIJDAG 15 FEBRUARI 1974
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
BURGEMEESTER VAN WAES OP CONTACT AVOND:
„JE KUNT EEN DORP MET
1500 INWONERS NIET
LATEN DOODBLOEDEN"
NIEUWDORP „Het grote ge
vecht om Nieuwdorp moet nog
beginnen. De normale groei var
bet dorp moet kunnen doorgaan
Hier moet gebouwd worden, an
ders vermoord je Nieuwdorp.
Het gaat niet aan een dorp met
vijftienhonderd inwoners te la
ten doodbloeden. Wij vinden,
dat er nog een bestemmings
plan moet komen. En de plannen
bestaan"- Burgemeester G. H. E.
M. van Waes zei dat donderdag
avond tijdens een contactavond
van het college van b. en w. van
Borsele met de bevolking van
Nieuwdorp in het verenigingsge
bouw.
Even tevoren had de burgemeester de
ongeveer zestig belangstellenden een
toelichting gegeven op de problemen
die zijn gerezen rond het bestemmings
plan Nieuwdorp'. Zoals bekend, heeft
het college van gedeputeerde staten
geen goedkeuring aan dat plan gege
ven. De gemeenteraad van Borsele
heeft bij de kroon beroep aangete
kend. Burgemeester Van Waes: „Het
strijdpunt is de vraag of Nieuwdorp
al dan niet mag groeien. Van het
gemeentebestuur mag dat wel. Wij
willen meer, dan g.s. ons toestaan".
Industrie en woningbouw; het waren
onderwerpen, die donderdagavond
herhaaldelijk aan de orde werden ge
steld. Zo riep één van de bezoekers
op een gegeven moment uit: „U kunt
Nieuwdorp wel afschrijven. Aan de
ene kant wilt u industrie, en aan dc
andere kant meer woningen. Maar dat:
gaat met samen Kijk bijvoorbeeld I
maar eens naar Vlaardingen". Het
was volgens burgemeester Van Waesi
een vergelijking, die volkomen mank
gaat. „U wilt het Sloe toch niet verge
lijken met gebieden als.de Rijnmond
en het Botlek. Het industrieterrein is
hier lang niet zo groot". Verder merk
te de heer Van Waes onder meer op.
dat de afstand tussen Nieuwdorp en
het Sloe nog wel zo groot ls. dat het
verantwoord is in het dorp .jen
dan praten we niet over honderden
woningen" te bouwen. Verder
maakte hij duidelijk, dat het gemeen
tebestuur van Borsele probeert de
industrie zover mogelijk van Nieuw
dorp te houden Er waren ook klach
ten over geluidshinder. Burgemeester
Van Waes kondigde aan: „Wij zijn
van plan geluidsmeters aan te schaf
fen. We krijgen steeds meer opmer-
kingen binnen over geluidsoverlast
We zullen trachten, daar zoveel moge
lijk aan te doen. We hopen met een
eigen instrumentarium die geluidshin
der op de meest verantwoorde wijze
te constateren"
Verenigingsgebouw
Burgemeester "7an Waes attendeerde
de bezoekers erop, dat het college er
niet over prakiseert het verenigingsge
bouw een fikse opknapbeurt te geven,
zolang er niet meer gebruik van ge
maakt wordt. Nadat de toiletten al
zijn verbeterd, zal binnenkort de keu-
kenaecommodatie aanzienlijk worden
uitgebreid. „We doen dat, in de hoop
dat het gebruik zal toenemen. Als
echter blijkt, dat er geen behoefte aan
bestaat, kunt u van ons niet verlan
gen. dat we in het gebouw nog eens
een bedrag van dertig- tot veertigdui
zend pilden stoppen".
Vanuit de zaal werd gepleit voor
beter openbaar vervoer. Burgemeester
Van Waes kon geen toezeggingen
doen. „Het is een bijzonder moeilijke
zaak. Er zijn met Goes besprekingen
gaande om dit nader te bestuderen.
Er ligt een voorstel om een redelijke
sneldienst met enige frequentie tot
stand te brengen, die zou moeten
lopen vanaf Goes via Heinkenszand.
's-Heerenhoek naar het Sloegebied. Er
zal ook bekeken moeten worden, of
het mogelijk is tot aansluitingen aan
de noordkant te komen. Op 7 maart
is de finale bespreking", aldus de
burgemeester van Borsele. Eén van de
andere zaken, die werden aangeroerd,
waren de verbindingswegen van
Nieuwdorp. Burgemeester Van Waes
liet weten dat de Stoof weg en de
Schippersweg in de loop van 1975
verbeterd zuilen worden. De ontslui-
tingsweg naar het Sloegebied zal
waarschijnlijk vla de Hertenweg lo
pen.
Gewonde bij
aanrijding
MIDDKLBLRG Op de Nieuwe VU»-'
ningsr weg te Middelburg la donder-1
dagavond de bromfletater mevrouw K.
F. uit Souburg aangereden door een
auto. De bestuurster van de brom
fiets werd zodanig gewond dat ze naar
het ziekenhuia In Middelburg moest
worden vervoerd.
Mevrouw P reed op het moment van
het ongeval omstreek* half acht op
de vent weg. De auto. die over de Nieu
we Vlisslngse weg reed moest de Oos-
terecheldestraat in en sloeg linksaf
maar verzuimde het doorgaande ver
keer over de vent weg voorrang te ge
ven. Zowel de bromfiets als de auto1
werden licht beschadigd.
OVER PROCEDURE BIJ ONTSLAGEN
LEWEDORP De Industrie
bond NVV gaat in een brief aan
de Betonindustrie Woerdense
Verlaat in Lewedorp wijzen op
de onjuiste handelwijze, die is
gevolgd bij het vertrek van acht
werknemers. Woensdag werd
bekend dat het bedrijf wegens
overproduktie drie werknemers
had ontslagen, terwijl bovendien
vijf werknemers uit eigen bewe
ging vertrokken naar een andere
baas. Bedrijfsleider P. van Ou-
denallen Gzn. merkte woensdag
op 'dat de zaak tot volle tevre
denheid is geregeld'.
Reactie van districtshoofd J. Schepers
van de Industriebond NVV-Zeeland:
„Dat kan wel allemaal zijn, maar toe
vallig is het wel zo dat dit bedrijr in
strijd met de cao voor dc belonwaren
industrie heeft gehandeld. Lit dat oog
punt is hij ook aansprakelijk voor
schade, die de vertrekkende werkne
mers van deze zaak zouden kunnen on
dervinden."
Volgens de CAO is het bedrijf dat om,
in dit geval bedrijfseconomische, rede
nen tot- ontslagen overgaat verplicht
de vakbonden tijdig op de hoogte te
brengen, zodat die in actie kunnen
komen. De heer Schepers heeft over
deze zaak ook overleg gevoerd met de
bond van Beton waren Pabrikanten.
Hij kwam verder tot de conclusie dat
twee van de acht vertrekkende werkne
mervan het Lewedorpse betonbedrijf
nu ingeschreven staan bij het gewes
telijk arbeidsbureau. De heer Schepers
tenslotte: „Die mensen hebben stuk
voor stuk hun eigen WW-uitkering ir
gevaar gebracht."
Miel Cools trad
op in Tholen
THOLEN In de hal van hel stad
huis te Tholen trad donderdagavond
de Vlaamse zanger Miel Cools op voor
zo'n 80 belangstellenden.
Miel Cools begeleidde zichzelf op de
gitaar en leidde veel liederen met een
praatje in. Hij zei zich de middel
eeuwse nar te voelen, die voor zijn ko
ning optreedt, hiermee doelend op de
monumentale hal van het stadhuis. De
aanwezigen dankten de zanger na af
loop met een staande ovatie. De avond
was georganiseerd door de ZVU.
Slot van pagina 1
man. directeur van de Vlissingse soci
ale dienst, die beiden lid zijn van de,
CHU, samen onder één hoedje hadden
gespeeld om de discussie over de
vakbondskritiek via geforceerde open
baarheid te gebruiken voor een poli
tieke verkiezingsstunt van de CHU. De
heer Van Aalst kon het niet anders
zien dan dat de heren Janse en Oster
man een openbare vergadering van
het algemeen bestuur van de "Werk
plaatsen Walcheren" hadden weten te
forceren, ondanks het feit dat zo!
zei hij de directies van de sociale
werkplaatsen in Zeeland en de vak-,
'oondsvertegenwoordigers meer voel-1
den voor een besloten vergadering in,
federatief verband. Dat deze vergade
ring, die was uitgeschreven door he.
bestuur van de Zeeuwse federatie.!
niet is doorgegaan was. aldus de heer;
Van Aalst, het gevolg van het feit dat;
het db. van de "Werkplaatsen Walche
ren' het liet afweten, maar wel gevolg
gaf aan het verzoek van mr Ostcr j
man om zelf een openbare vergade-1
ring te beleggen. „Terwijl ook twee!
van de vijf leden van het db zich.
uitspraken voor een federatief ge-1
sprek en tegen het beleggen van deze|
vergadering waren", aldus de heerl
Van Aalst.
Burgemeester C. G. Boender van Ma-
riekerke noemde deze opmerking on
behoorlijk" en werd daarin door ande
ren bijgevallen. Voorzitter Janse rea
geerde: „Politieke winst is er echt voor
mijn grijze politieke kop niet meer
te halen".
Overigens verklaarde het bestuurslid
M. Bode, (echter afgevaardigd door
de gemeente Vlissingen), CN V-bestuur
der, geen waardering te kunnen opbe-
rengen voor de "ongenuanceerde uit
spraken' van de heren Pel en Pinxte-
ren: „Ik heb ze ook verweten dat ze
daarmee het beeld van de werkplaat
sen hebben neergehaald en gesteld dat
ze sterk voorbij zijn gegaan aan het
feit dat het hier om mensen gaat met
geestelijke en lichamelijke handicaps.
De hele wijze van benaderen door
mensen waarvan geacht kan worden
dat ze redelijk goed op de hoogte
zijn, heeft niet mijn instemming", zo
zei hij onder meer.
groot aantal werknemers ervaart dat
dienstverband als positief er. vindt er
een stuk levensvreugde in. Maar er
zijn ook tal -.-an mensen die zich er
moeilijk mee kunnen verenigen en
sommigen, dat is niet overdreven, zijn
daardoor in de vernieling geraakt zo!
dat ze een beroep moeten doen op de
Dijstand omdat ze zelfs normale uitga
ven niet uit hun eigen inkomsten
kunnen betalen"
Algemeen directeur K. Stcutel reageer
de hierop door erop te wijzen dat dit
•-en zaak van landelijk beleid is en
U-kende daarbij aan dat het door de
heer Van Aalst genoemde percentage
van 50 procent van de Walcherse
WSW-werknemers dat aan het mini
mumloon komt. hoger is dan het
landelijk gemiddelde.
Ten aanzien van de vakbondskritiek
benadrukte ae heer Steilte! dat op
zijn werkplaats juist veel aandacht
aan het plaatsingsbeleid en aan dei
keuze en kwaliteit van de werkobjec-,
ten wordt besteed '„zakjes plakken is
er hier doodgewoon niet bij") en zei
voorts. „Ik 'oen ervan overtuigd datj
de vreugde in het werk hier niet
minder is dan in andere bedrijven
Vee! mensen hebben bier plezier in;
hun werk". De algemeen directeur;
nodigde de vakbondsbestuurders en
iedere andere belangstellende boven
dien uit om op 15 maart tijdens de
"open dag', in verband met de officiële
opning van de nieuwe werkplaats aan
de Grevelingenstraat, te komen kijken
om te kunnen zien dat deze behuizing
„mets met die naam heeft te maken
die is genoemd"
Klap
Beloning
De verdediging van het standpunt van
de vakbeweging dat in het algemeen
de beloningen voor de WSW-kerkne-
mers te laag zijn, waaraan de heer
Van Aalst een deel van zijn betoog
wijdde, ontmoette weinig tegenwerpin
gen. De ABVA-bestuurder betoogde
dat slechts twee van de vijf loongroe-
pen voor de WSW-werknemers het
wettelijk minimumloon, 1049,- bruto
per maand, benaderen. Voor wat de
'Werkplaatsen Walcheren' betreft,
schatte hij dat 50 procent van de
bijna 400 werknemers dit niveau
haalt: „Zolang dat dienstverband op
de werkplaats voortduurt, hebben de
ze mensen, kans op dat minimumloon
te blijven zitten Van doorstroming
naar het vrije bedrijf komt in de
praktijk niet veel terecht", aldus de
heer Van Alast. „Ik wil niet direct
zeggen dat dit een ramp is, want een
De rijksconsulent voor de complemen
taire sociaie voorzieningen in Zeeland.;
mr. J. C. M. van Voorst Vader (advi-i
serend bestuurslid), besloot de rij van!
sprekers met als zijn mening uit te
spreken dat de kritiek op de verkeer
de plaats is geleverd. Een 'neventrage
die' vond hij dat de kritiek hard is
aangekomen bij vele werknemers: „De
banden kunnen die kritiek leveren in
alie besturen, de WSW-commissies en
ook bij mij. Het gevolg is nu dat het
image van de sociale werkvoorziening,
waar vele mensen hard aan bouwen,
een klap heeft gehad. Een beroerde
zaak.
De heer Van Voorst Vader wees er op
dat de sociale werkvoorziening zo'n
15 jaar geleden op gang is gekomen
en die korte tijd is gegroeid naar een
bedrijf met zo'n 50.000 werknemers.
„Natuurlijk komen daardoor organisa
torisch allerlei mankementen naar vo
ren, inherent aan het bedrijfsleven.
We zijn hier in Zeeland hard bezig
deze te verhelpen. En nu deze kritiek.
Waarom niet gesproken met de bestu
ren, de WSW-commissies en met mij
Het was nu een krachtige klaroen
stoot met een zeer onaangename ne
venwerking".
Voorzitter Janse tot «Jot: „De verga
dering heeft wel niet aan m'n ver
wachtingen beantwoord, namelijk sa
menspraak. maar de mededeling dat
alle kritiek niet op onze werkplaats
betrekking had. is bij mij wel goed
gevallen".
De heren Pel en Pinxteren gaven na
afloop geen nader commentaar.
KAPELUl - GOES Donderdagmid
dag is op het gemeentehuis van Kapel.
Ie het huwelijk voltrokken tassen de
dochter van de Nederlandse consul In
Calcutta. Jacqueline Cail Lanson, en
de Engelsman DennLs James Sartaln.
Voor het huwelijk bestond grote be
langstelling De Nederlandse consul
heeft in Kapelle een woning laten bou
wen die straks bewoond wordt door
zijn dochter en haar man.
In een koetsje begaf het echtpaar zich
daarna naar de rooms-katholieke kerk
in Goes, waar het huwelijk kerkelijk
bevestigd werd. (Foto PZC»
ZEEUWSE VAC'S
WILLEN NAUWER
WORDEN BETROKKEN
BIJ WONINGRENOVATIE
TERN ELZEN Het bestuur van de
Zeeuwse Vrouwenadviescommissies
\oor de woningbouw vindt, dat de
VAC's nauwer betrokken moeten wor
den bij renovatieplannen van oude
wijken en het beleid van de woning
bouwverenigingen. Als het om 'ver
nieuwbouw' gaat kunnen ze namens
de woonconsumenten een wezenlijke
inbreng hebben en dat geldt ook in
woningbouwbesturen. Tot dusver is de
VAC alleen in Vlissingen In zo'n be
stuur opgenomen.
Dat bleek donderdagmorgen op een
provinciale vergadering in het Terneu-
zen se stadhuis, waar de Zeeuwse
VAC's (Terneuzen, Vlissingen, Goes
.Middelburg en Midden-Schouwen) dis
cussieerden over hun activiteiten.
Mevrouw J. J. Beyer-van der Hoeven
uitBiervliet hield er een inleiding
over diverse aspecten van het bou
wen, mevrouw C. Steketee-Hardom
uit Middelburg vertelde iets over ge-
luids- en thermische isolatie van wo
ningen. Ze herinnerde eraan dat acti
viteiten van de VAC Middelburg op
dit terrein een positief resultaat had
den gehad.
Dat. kan niet gezegd worden van een
actie van de VAC Terneuzen om oud
glaswerk ingeleverd te krijgen via de
gemeente, vertelde mevrouw M. A.
Hendriks-Heuts van de VAC-Temeu-
sen van speciale containers. De Ter-
neuzense VAC hield verder een enqué
te naar het gebruik van de vlas zak.
Nadat de inleidingen achter de rug
waren namen de dames deel aan een
lunch, verzorgd door leerlingen van
de huishoudschool "De Leeuwtjes' uit
Terneuzen. 's Middags brachten de
VAC's een bezoek aan verpleegtehuis
Ter Schorre'.
LANDSTE1NER-MEDA1LLE
VOOR H. J. KUYPLR
OUWERKERK De heer H. J Kuy-
per te Ouwerkerk ontving van de
bloedtransfusiedienst van het Neder
landse Rode Kruis de Landsteiner-
medaille voor het vijfmaal geven van
bloed.
PSD BLIJVEN KAMPEN MET PECH OP
VEERDIENST VLISSINGEN BRESKENS:
'KONINGIN JULIANA'
ALS RESERVESCHIP
IN DIENST
VLISSINGEN Het 1# niet ultgeulo-
ten, dat tijdens het komende weekend
de veerdienst VUssingen-Breskrns al
leen zal worden onderhouden door de
Koningin Juliana met als reserve
schip bij extra drukte de Prins
Bernhard. Hierover wordt vanmiddag
vrijdagmiddageen beslissing geno
men. Die is afhankelijk van de vraag,
of de weersvooruitzichten voor zater
dag en zondag al dan niet gunstig
zullen luiden. Wordt geen of weinig
wind verwacht, dan zal de Prins»*
Irene één van de drie grotere z.g.
prinsesseschepen uit dc vaart wor-1
den genomen voor het aanbrengen
van een nieuwe schroef In één van de
dokken op de werf Scheldepoort in
Vlissingen-Oost. De Koningin Juliana
wordt dan vanavond met ingang van
de vaart van vijf voor negen vanuit
V lissingen als dlenstboot ingezet
Bij de Irene heeft een duiker onlangs
geconstateerd, dat van de top van het
ene schroefblad ongeveer 30 centime
ter is verdwenen en dat het tweede
schroefblad een flinke beschadiging
heeft opgelopen. Eén en ander moet
het gevolg zijn geweest van een nogal
hardhandige aanraking met een drij
vend voorwerp tijdens een overtocht
op de Westerechelde, waarbij een klap
werd gehoord. Het schip bleek daarna
een wat zwiepend effect te vertonen.
Na het onderzoek door de duiker
bleek het niet noodzakelijk de Irene
onmiddellijk uit de vaart te nemen.
Wèl was duidelijk, dat niet onbeperkt
kon worden doorgevaren. De directie
van de Provinciale Stoombootdiensten I
verwacht, dat als zich tijdens de,
werkzaamheden bij "De Scbekle' geen
tegenslagen voordoen de Praises
Irene in de loop van zondagmiddag,
mét een nieuwe schroef, weer in ge
bruik kan worden gesteld. Een reser-1
ve-schroef is beschikbaar Gehoopt
wordt, dat de beschadigde schroef
kan worden gerepareerd
Blijft de weersgesteldheid redelijk.'
dan zijn er dit weekend op de lijn
Vlissingen - Breskens geen moeilijkhe
den te verwachten. Maar als er meer
wind mocht komen dan werd veron
dersteld. dan mort rekening worden
gehouden met ernstige Kagna'-ie in de
dieast Die zal met mme gevolg rijn
van het feit. dat dan de Koningin
Juliana niet <rp verantwoorde wij» in
de kleine fuik m Vlissingen auto's kan
lossen of laden
In deze fuik heeft hert achip namelijk
als gevolg van «en enige tijd geleden
by een aanvaring door een kustvaar
der omgevallen meerstoei in zUdo-
lingse richting onvoldoende steun M«4
het oog op de geschetste omekMbe
den luidt voor het komende weekend
riet advies dan ook, dat, acker bij veel
wind, men er goed aan doet aoeeel
mogelijk gebruik to maken van de
veerverbinding Krulnlngen - Perkpol-
der. waar één van de dubbeldekker*
vaart.
Mocht op grond van de weersver
wachtingen - worden besloten dit
weekend de Prinses Irene gewooa in
de vaart te houden dan la be* de
bedoeling het volgend weekend de
schroef te vervangen.
Zoals eerder bericht zijn de belde
andere prinsemebofonde Prins»* Be
atrix en de Prinses Margriet, tot om
streeks Pasen uit de vaart, omdat de
voortstuwingsmotoren van beide eche-
pen bij Smit. in Sliktoveer in repara
tie zijn.
De werkzaamheden verlopen hier vol
gens plan.
Een tegenslag is nu, dat ook zij
het maar voor één weekend de
Prinses Irene aan de dienst moet
worden onttrokken. Het werd niet
verantwoord geacht, vanwege de mo
gelijke complicaties, met dat
tot de tijd rond Pasen te
Auto in brand
WATERLANDKERKJE Op de weg
Aardenburg-Waterlandkerkje is denden
dagmiddag omstreeks kwart over vijf
de auto van M T. C. R. uit Temet*nen
in brand gevlogen. Een voor hem rij
dende automobilist die ln zijn acïger-
ultkljksptegel keek merkte de brand
op
De firma Bron uit Waterlandkericje
bluste de brandende au». De motor
van het voertuig brandde geheet uk.
Toen Ir. G- C. Lange, directeur van de provinciale
planologische dienst tPPD) in Zuid-Holland in
1966 voor de eerste keer de term 'gouden delta'
voor Zuidwest-Nederland liet vallen zal hij er wel
niet bij hebben stilgestaan dat die benaming zes
jaar later zou worden gebruikt als een actie-oproep
om te bestrijden wat hij als de toekomst van dit
gebied zag. Lange was een man met brede visioe
nen. Hij tekende een net van royale wegverbindin
gen met grote verkeersstromen dwars door Zee
land. Zijn credo op de eerste grote zeehavenconfe
rentie m Middelburg was: „Rotterdam groeit in de
Delta. En zo wordt de Delta wereldhaven". Zelfs in
de hoogconjunctuur van haven- en industrieplannen
voor het zuidwesten van Nederland en het noorden
van België is de term 'gouden delta' eigenlijk nooit
verder gekomen dan in opgewekte brochures en
reclamefolders, die de onbegrensde mogelijkheden
van het deltagebied in oogverblindende kleuren
uitstalden. De gedachtenspinsels van Lange werden-
meestal toch maar wat afgezwakt, voor velen
waren ze net even een beetje te wild.
Op het ogenblik komt de benaming 'gouden delta'
in andere verpakking terug. Ze wordt met
subtiel cynisme gebruikt als het etiket voor een
nieuwe periodieke uitgave van de Vereniging Milieu
hygiëne Zeeland. Als een doorlopende waarschuwing
tegen de nadelen die kleven aan de denkbeelden van
ontwikkelingsfilosofen die het deltagebied willen
blijven oppoetsen zonder zich af te vragen of het
een beetje dof misschien met nóg aantrekkelijker
ts. Afgelopen week was 'de gouden delta' voor de
tweede keer het thema van een symposium een
wetenschappelijke bijeenkomst in Gent. Om
volstrekt onbegrijpelijke reden had men voor het
uitsluitend Nederlands sprekende gezelschap de
naam nog in het Engels vertaald (symposium The
Golden Delta II'). Ruim twee jaar geleden was op
dezelfde plaats en in ongeveer dezelfde sfeer een
aanzet gegeven tot een wetenschappelijke bezinning
op en een gezamenlijke benadering van de uiteenlo
pende en talrijke milieuvraagstukken, die zich de
laatste jaren in het westelijk grensgebied van
België en Nederland hebben aangediend. Onderzoe
kers en praktijkmensen uit allerlei vakgebieden
(economen, sociologen, biologen, ecologen, planolo
gen, waterbouwkundigen) hadden toen na een eer
ste verkenning een breed samenwerkingsakkoord
gesloten, waaruit een universitaire werkgroep was
voortgekomen onder de vlag 'Noord-Vlaande-
ren/Delta-zuid'. Na allerlei veld-, laboratorium- en
studeerkamerwerk was nu het moment aangebro
ken om de resultaten van de onderzoekingen te
vergelijken en aan te vullen met de nog ontbreken
de feitelijke gegevens. Op het eerste gezicht een
veelbelovend systeem Je brengt de universiteit en
het wetenschappelijk arsenaal uit het gebied zelf
samen rondom een serie duidelijke vraagstukken
Je probeert een overzicht te krijgen van alle
elementen die daarin een rol spelen en te komen
tot een beoordeling daarvan. Vervolgens leg je alle
belangen op een goudschaaltje om ze nauwkeurig
tegen elkaar af te wegen. Tenslotte probeer je een
oplossing te geven, die een zo evenwichtig mogelijk
karakter heeft. Beslist geen eenvoudige opgave
Vooral als je daarbij nog de uitdaging aangaat dat
je streeft naar een oplossing voor de ontwikkei ing
en de inrichting van een gebied waar een grens van
twee landen doorheen loopt.
Juist omdat deze opzet van wetenschappelijk on
derzoek is toegespitst op een nauwkeurig be
grensd gebied en zoals de voorzitter van het
symposium, de Gentse hoogleraar prof. dr. H
Gysels het zei nadrukkelijk wil vermijden dat
"hooggeleerde heren met papieren constructies bo
ven tafel komen, die de verbinding met de werke
lijkheid missen', heb je bepaalde verwachtingen van
zo'n Nederlands-Belgische ontmoeting. Het is daar
om wat zuur achteraf te moeten vaststellen dat
ook in ae wetenschappelijke wereld de rijksgrens
kennelijk een zo belangrijke barrière is dat men op
het gebied van het milieu-onderzoek en dat van de
ruimtelijke ordening nog niet veel verder vordert
dan vaststellen waar de verschillen in benadering
liggen. Een vluchtige blik in het archief leert dat er
de laatste jaren in het grensgebied van Nederland
en België met de regelmaat van de klok symposia,
colloquia, forumbijeenkomsten en congressen zijn
gehouden waaruit de onvermijdelijke conclusie rol
de dat 'er zo snel mogelijk een nieuwe overleggroep
in het leven zou moeten worden geroepen, die een
voorstel dient uit te werken om tot een betere
aanpak van de problemen in de grensgebieden te
komen'. Het vreemde is daarbij doorgaans dat je
zelfs al zijn dergelijke algemeen aanvaarde
uitspraken soms met moties en telegrammen aange
scherpt naderhand vrijwel nooit meer iets van
bekeken
NADER BEKEKEN
3
SI
"j bekeken
de hele zaak hoort. Komt bij dat deze discussies in
de grensgebieden ondanks alle goede bedoelingen
vaak ook net niet aan de eigenlijke opzet
toekomen doordat de uitgenodigde sprekers op
keurige afstand van de rijksgrens verwijderd blij
ven. Bovendien heeft het er veel van weg dat de
wetenschapsmensen van de universiteiten en de
ambtenaren van de gespecialiseerde overheidsdien
sten deze ontmoetingen aan de grens beschouwer,
als een welkome gelegenheid om over de hoofden
van de mensen in het gebied zelf heen over
algemene theoneen uit hun vakgebied en nieuwe
denkbeelden over toekomstige ontwikkelingen naar
voren te brengen, zonder die wezenlijk aan de heie
grensproblematiek te toetsen.
Dat viel deze week in Gent ook weer op, toen
men zich daar afvroeg aan welke maatstaven
in de toekomst "het goud van de delta' zou moeten
worden afgemeten. Zo stelde bijvoorbeeld de Belgi
sche planoloog prof. dr. M. Anselin vast dat 'de
ruimtelijke ordening van Noordwest-België niet is
los te denken van een ruimer verband, dat van de
Wsterecheldefiani: van de delta, dat van het
zeefront van Noordwest-Europa' Hij gaf aan waar
het in België allemaal aan mankeert: men baseert
zich op intussen achterhaalde beleidsuitgangspunten,
men heeft er mee te maken met intern Vlaamse
naijver tussen diverse havensteden, met de overal
aanwezige taalstrijd, met op eng persoonlijke poli
tieke ambities gericht keuzen. „Kortom", aldus
Anselin, „uiteindelijk gebeurt wat niet moet. en
gebeurt niet wat wel zou moeten". Zijn analyse van
de planologie, zoals die in België wordt bedreven
zat vol kritiek op de gang van zaken 'in eigen huis',
in de beide Vlaanderens Ze gaf geen bouwstenen
voor een wetenschappelijke aanpak en benadering
van de concrete moeilijkheden die er juist in het
grensgebied met Nederland liggen. Of het moest
zijn de uitspraak van prof Anselin 'dat er geen
geïntegreerde Benelux-aanpak van het hele Wester
scheldeeebled moet komen'
Eigenlijk was ongeveer hetzelfde het geval met de
op zichzelf kritische beschouwing van de medewer
ker van de Nederlandse rijks planologische dienst,
ir. A. J. Beenhakker, over "Zeeuwsch-Vlaanderen in
ruimte en tijd'. Met ingang van 1 mei zal de heer
Beenhakker als medewerker voor milieuzaken op
treden voor de provinciale planologische dienst in
Zeeland. De "blauwdruk" die hij voor de toekomsti
ge bestemmingen 'het woord 'ontwikkeling' is ir.
zijn benadering niet te gebruiken) ir. een aantal
delen -.-an Zeeuwsen-Vlaar deren op tafel legde wek
te niet de indruk 3a: daarin rekening was gehouden
met de visie van gedeputeerde staten en provinciale
staten op dit gebied. Voor de heer Beenhakker is
bijvoorbeeld de discussie Ossenisse-Baalhoek een
afgedane zaak. Ze komen geen van beide meer als
serieuze havenplannen in zijn toekomstbeeld van
Zeeuwsen-Vlaanderen voor- De invloed van een
project als de vaste oeververbinding Westerechelde
ontbrak in zijn verhaal geheel. Over de effecten die
bepaalde ontwikkelingen aan Belgische kant kun
nen hebben op Zeeuws-Vlaamse bestaande en toe
komstige verhoudingen maakte hU slechts «en paar
zijdelingse opener tangen. Het was een kritisch ver
naai. maar het leek erop dat de heer Beenhakker
Zeeuwsch-Vlaanderen uit de kaar: var. de delta had
gelicht om er vervolgens een ideaalbeeld voor een
geïsoleerd stuk Nederland op in te kleuren.
Alles bijeengenomen is er na vele Jaren van
ijverige poginger. om de problematiek van óe
grensgebieden tn ieder geval in wetenschappelijk
opzicht te benaderen alsof de rijksgrens is ver
vaagd nog niet veel mees- bereikt dan dat men
aangeeft waar de verschillen Etter, en boever de
theorie en de praktijk in eigen huls nog van elkaar
afstaan. Nu al weer bijna twee Jaar geleden wem
in Nederland een 'milieu-alias' voor het deltagebied
uitgebracht. Een waardevolle inventarisatie van de
aanwezige natuurgebieden en de betekenis ervan.
Bij de presentatie van het boekwerk op een pers
conferentie werd de vraag gesteld waarom eigenlijk
niet was gestreefd naar een müieuatlas voor het
gehele Belgisch-Nederlandse grensgebied. De samen-
steilere bleven het antwoord schuldig. Ze zagen het
zelfs nog niet zo erg zitten dat al op korte termijn
een "Belgische' aanvulling zou verschijnen. Deze
week stelde de Belgische bioloog Edgar Kuycken
vast dat men in zijn land op het gebied van
planologie en ecologie ver achterloopt bij Neder
land. Er is nog maar een schuchter beginnetje
gemaakt om natuurgebieden in kaart te brengen. Je
vraagt je bij het horen van zo'n klacht wel af.
waarom eigenlijk de Nederlandse ervaring op dit
gebied niet wat royaler wordt ingebracht om ook
voor het zuidetijk deltagebied eer. mllieuatlas sa
men te stellen. Als bijvoorbeeld, biologen, planolo
gen. sociologen, economen en regionale politici aan
weerskanten van de grens hun wetenschappelijke
ioenadenng en gemeenschappelijke beoordeling Tan
de problemen in Noord-Vlaanderen er. Zuidweet-
Nederland op wat beter op elkaar afgestemd mate
riaal zouden kunnen funderen, aou de discussie over
"het goud van de delta' misschien w
grenzeloos worden.
KEES VAN DER MAAS-
