PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GEEN
OVER
BESLUITEN
OLIEBOYCOT
Solzjenitsyn vandaag
naar Zwitserland
W. Pel (NVV) en C. Pinxteren (CNV)
weigerden gesprek over werkplaats
BROODPRIJZEN
FORS OMHOOG
„Prijsbeschikking
1 april bijstellen"
de krant
van zeeland
Macht, on
macht. Iioop
217e jaargang - nummer 39
Vrijdag 15 februari 1974
ARABISCHE MINISTERS NAAR KISSINGER
ALGIERS (RTR, UPI, AP) De zogenaamde "kleine' Arabische topconferentie in Algiers is donder
dag geëindigd zonder dat met een woord is gerept over een eventuele beëindiging van de olieboycot
tegen de Verenigde Staten. Wel werden de ministers van buitenlandse zaken van Egypte en Saoedi-
Arabië afgevaardigd naar Washington om het komende weekeinde met Henry Kissinger te gaan
praten over een scheiding van de Israëlische en Syrische troepen aan het Golanfront. De twee minis
ters zullen ook Parijs bezoeken.
Volgens een kort communiqué na af
loop van het overleg zijn 'alle beslui
ten van de Arabische topconferentie
nogmaals bevestigd'. Die besluiten
hadden in het bijzonder betrekking op Brfllldl MQT LülTO
'de volledige evacuatie van Arabische
gebieden welke door de zionistische
vijand in 1967 bezet werden' en de 'ga
rantie van de rechten van het Ara
bisch Palestijnse volk in zijn gebieden
en zijn vaderland'.
D'.
President Boumedienne van Algerije
zou zich vooral tegen verlichting van
het olie-embargo hebben uitgesproken.
Het persbureau voor het Midden-Oos
ten meldde donderdag dat bondskan-
ROTTERDAM (ANP) Prinses
Beatrix heeft donderdag in het
maritiem museum 'Prins Hendrik.'
in Rotterdam de opening verricht
van de expositie 'Schatkamer der
Scheepvaart', die ter gelegenheid
van het honderdjarig bestaan van
tiet instituut wordt gehouden. De
tentoonstelling omvat een hon
derdtal scheepsmodellen, die al
een eeuw in het bezit zijn van het
museum.
De geëxposeerde modellen zijn
een keuze uit de collectie van de
Koninklijke Yacht-Club, die de bat-
sis vormde van de verzameling
van het huidige
POLITIEKE PROCESSEN
OP KOMST IN CHILI
(Van onze correspondent)
SANTIAGO Officieel wordt van
Junta-zijde bevestigd dat processen
zullen worden begonnen tegen promi
nente figuren uit de regering-Allende.
AANBIEDINGEN UIT SCANDINAVIË, ISRAËL EN VS
LANGENBROICH, MOSKOU (RTR, UPI, DPA, ANP) De uit Rusland uitgewezen Russische
schrijver Aleksander Solzjenitsyn reist vandaag met zijn Zwitserse advocaat Fritz Heeb naar Zürich.
De advocaat maakte dit donderdag bekend in Langenbroich waar de schrijver onderdak heeft gevon
den bij Heinrich Böll. Donderdag kwamen aanbieding voor onderdak uit Noorwegen, Zweden, Israël en
de Verenigde Staten. Het bezoek van een Noorse vriend aan de boerderij van Böll deed het gerucht
verspreiden dat Solzjenitsyn naar Noorwegen zou gaan.
METAALSTAKING
DREIGT IN
DUITSLAND
BONN (UPI. DPA) Nog geen (lag
nadat een einde was gekomen aan een
staking van overheidspersoneel drei
gen in de bondsrepubliek nieuwe ar-
beidsmoeilijkbeden. Het loonoverleg
tussen de honden en de werkgevers in
de metaalindustrie is donderdagmid
dag vastgelopen.
De bonden eisen voor 800.000 metaal -
arbeiders een loonsverhoging van 151
procent. De werkgevers willen echter
niet verder gaan dan 8,5 procent. De
voorzitter van de me taal bond, Franz
Steinkühler, zei in Stuttgart dat zijn
leden tot staken bereid zijn om hun
eisen kracht bij te zetten.
De ongeveer 2,2 miljoen man over
heidspersoneel is donderdag na drie
dagen staken weer aan het werk ge
gaan nadat de dag tevoren de bonden
na lang touwtrekken akkoord gingen
met een loonsverhoging van 11 pro
cent met een minimum van 170 mark.
Consumentenorganisaties geschrokken
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG De consumenten
organisaties zijn geschrokken
van, zoals zij het noemen, de for
se broodprijsverhoging, die mi
nister Lubbers heeft goedge
keurd. Zij vinden de motiverin
gen voor deze verhoging niet ge
heel duidelijk en zeggen dar er
moeilijk meer een peil te trek
ken is op de prijsverhogingen
voor eerste levensbehoeften en
de uitwerking die deze zullen
hebben op het prijsindexcijfer-
in ieder geval is het zo dat deze
broodprijsverhoging nog niet zal door
werken op het prijsindexcijfer van
februari, dat half maart bekend zal
worden. De peildatum voor het febru-
aricijfer is namelijk 14 februari en de
verhoging is toegestaan met ingang
van maandag 18 februari. De brood
prijzen gaan omhoog met 3 cent per
brood van 800 gram voor de goedko
pere soorten, en met 6 cent voor de
duurdere soorten.
De reden van deze verhoging is
hoofdzakelijk de stijging van de in
voerprijzen. Behalve de doorbereken-
bare loonkostenstijgingen in de bakke
rij mag de maalindustrie per 18 fe
bruari prijsverhogingen voor bloem
en meel toepassen. Omdat de stijging
van de invoerprijzen van tarwe uit
zogenaamde derde landen aanzienlijk
hoger is dan de stijging van de prij
zen voor tarwe uit de EEG-landen, is
voor de zogenaamde hoogwaardige
bloemsoorten, die merendeels uit der-
de-landentarwe zijn gemaakt, een gro
tere prijsaanpassing toegestaan dan
voor de andere bloem- en meelsoor
ten.
Voor de eenvoudige broodsoorten is
de verhoging 3 cent per 800 gram
wanneer de prijs op donderdag 14
februari in de winkel minder dan
f 1,15, of bezorgd minder dan fl,19
bedroeg. Voor de broodsoorten waar
voor de prijs op deze datum in de
winkel méér dan fl,15, of bezorgd
méér dan f 1,19 was, mag er een
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 4, 5,7 en 9.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 11.
Sport op de pagina's 12 en
13.
Radio en t.v. op pagina 15.
Financieel nieuws op pagina
17.
verhoging van ten hoogste 6 cent op
het brood van 800 gram worden
legd.
Voor de zogenaamde halve broden
van 400 gram hangt de prijsverhoging
eveneens samen met de prijs op 14
februari: was die in de winkel minder
dan f0.58, en bezorgd minder dan
f0,60 dan is een verhoging van één
cent toegestaan. Was de prijs op 14
februari in de winkel f0,58 of hoger,
of bezorgd f 0.60 of hoger dan is de
toegestane verhoging ten hoogste drie
cent. Als winkelprijs geldt de prijs die
de winkel voor het brood op 14
februari in rekening bracht, uitgezon
derd het eventuele extra bedrag dat
voor het snijden en verpakken in de
winkel wcfrdt berekend.
MINIMUMPRIJS
Verwacht wordt dat de minimum
prijs voor het brood ook aangepast
zal moeten worden aan de gestegen
prijzen. Wanneer dit zal gebeuren is
nog niet bekend.
De Russische kernfysicus Andrei Sa-|
charow en andere Russische dissiden-!
ten hebben donderdag toestemming i
voor Solzjenitsyn geëist om naar Rus
land te mogen terugkeren. Sacharow
wil ook dat een internationaal tribu-|
naai een onderzoek instelt naar de1
misdaden van de Russische geheime
politie -in de tijd van Stalin.
Vrienden van de familie van de schrij-
ver hebben donderdag bekendgemaakt,
dat de autoriteiten hadden gedreigd;
hem op beschuldiging van hoogverraad
voor de rechter te slepen. Het dreige
ment was geuit tijdens de ondervra-1
ging dinsdagavond na zijn arrestatie.
(Zie slot pagina 3 kolom 2
MIDDENSTANDSORGANISATIES:
DEN HAAG (ANP) De orga
nisaties aangesloten bij de drie
LANGENBROICH Op de eerste
dag van zijn verbanning naar het
westen heeft Aleksander Solzjenit
syn handtekeningen uitgedeeld aan
mensen die met kopieën van zijn
boek 'Goelag Archipel' kwamen
aandragen.
ondernemerscentrales (het ko
ninklijk Verbond van Onderne
mers, het Nederlands Katholiek
Ondernemers Verbond en het
Nederlands Christelijk Onderne-
mersverbond) hebben inge
stemd met de lijn, die hun bestu
ren in de onderhandelingen met
de regering inzake het loon- en
prijsbeleid hebben gevolgd. In
een donderdag uitgegeven ver
klaring wordt gezegd, dat de on
dernemers de regering zullen
houden aan haar toezegging een
gelijkwaardige ontwikkeling van
de ondernemersinkomens ten
opzichte van de werknemersio
nen mogelijk te maken. Per 1
april dient de prijsbeschikking
zo te worden bijgesteld, dat kos
tenstijgingen niet voor rekening
van de ondernemers komen. Dit
(Zie slot pagina 3 kolom 4)
seller Willy Brandt in april een offici
eel bezoek aan Egypte zal brengen
Brandt brengt in april een bezoek aan
Algerije en men vermoedt dat hij dan
doorreist naar Cairo
De Verenigde Naties zijn het eens ge
worden over een voorste! van de Alge
rijnse president Boumedienne om een
speciale zitting '.-an de algemene ver
gadering van de VN te wijden aan het
energievraagstuk en de grondstoffen
crisis. De speciale zitting wordt tegen
de eerste maart verwacht.
Premier Jalloud van Libië heeft Frank
rijk donderdat in Parijs een olie-over
eenkomst aangeboden. Frankrijk zou
de mogelijkheid moeten onderzoeken
om in Libië raffinaderijen te bouwen
en ook andere economische projecten
moeten aanpakken.
Heath tegen
conferentie
over mijncrisis
'Van onze correspondent)
LONDEN Premier Heath heeft
oppositieleider Wilson nog eens opge
roepen de mijnwerkers te bewegen
aan de staking een eind te maken. De
Britse premier deed deze oproep op
grond van liet feit dat de mijnwer
kers nu besloten hebben hun pro
bleem voor te leggen aan de zoge
naamde relativiteitencommissie, dat is
een onderdeel van de prijzen commis
sie, die de anti-inflatiepolitiek helpt
controleren. Hoewel de mijnwerkers
niet met zoveel woorden hebben be
loofd dat ze zich bij het oordeel van
de relativiteitencommissie zullen neer
leggen, is de strijd nu in zoverre
geëindigd dat de mijnwerkers weer
tot praten bereid zijn.
Kort voor premier Heath de verkie
zangen uitschreef hadden de mijnwer
kers geweigerd om zowel met pre
mier Heath als met de minister voor
werkgelegenheid, William Whiteiaw.
nog langer te praten.
Harold Wilson stelde donderdag
morgen een andere oplossing -••oor..
Hij wilde dat de drie partijleiders,
dat zijn de conservatieve leider He
ath, de liberale leider Thorpe en hij
zelf. aan de conferentietafel zouder.
gaan zitten met de mijnwerkers, het
overkoepelend vakverbond TUC en
het Britse werkgeversverbond. De drie
politieke leiders zouden daarvoor een
dag van de verkiezingscampagne opof
feren
Donderdagavond liet premier Heath,
op verk3ezmgsiourr.ee in Birmingham
sprekend, echter ai weten dat hij het
ingewikkelde plan van Wiison met
serieus nam en er dus niet op wilde
ingaan. Heath argumerri-erae dit be
sluit met te zeggen, dat Wilson kenne
lijk niet begrepen had wat de taal:
van de commissie was. en dat hij ook
niet had begrepen dat de relativitei
tencommissie zijn gesprek met de
mijnwerkers in feite al was begonnen.
Aanstaande maandag beginnen in een
Londeos hotel de eerste zittingen. Het
is niet nodig en het heeft geen zin.
aldus Heath, om op dit punt tegelij
kertijd nog weer een dnepartijenge-
sprek over het mijnwerkersprobleem
te hebben.
Ti&ntlijn
A. VAN AALST (ABVA) MOEST VERWIJTEN INCASSEREN
IN ALGEMEEN BESTUUR VAN 'WERKPLAATSEN WALCHEREN'
MIDDELBURG De vakbondsbestuurders C. Pinxteren (CNV)
en W. Pel (NW) hebben donderdagmiddag tot op het laatste mo
ment geweigerd om als 'speciale gasten' deel te nemen aan de
spoedeisende vergadering die het algemeen bestuur van de 'Werk
plaatsen Walcheren' in Middelburg deze middag hield over de kri
tiek die beide districtsbestuurders op het beleid en de situatie
van de sociale werkplaatsen in Zeeland hebben geuit, tijdens fo
rumbijeenkomsten van het overlegorgaan van de vakcentrales in
Zeeland- Na kort voor de vergadering nog een tweede uitnodiging
van voorzitter G. J. Janse te hebben afgeslagen (omdat de verga
dering openbaar was), volgden zij op de 'publieke tribune' de
scherpe discussie op gang gebracht door het adviserend be
stuurslid mr. J. L. Osterman die was gericht op een nadere ver
klaring van de felle kritiek en dan met name op de vraag in hoe
verre deze betrekking heeft op de Walcherse sociale werkplaats.
Door de afwijzing van de heren Peil den zich. met duidelijke tegenzin, te
en Pinxteren moesten de bestuursled vreden stellen met een verklaring van
de heer A. van Aalst, districtsbestuur
der van de ABVA (aangesloten bij het
NVV) en penningmeester van het da
gelijks bestuur van de 'Werkplaatsen
Walcheren', die het vuur na aan de
schenen werd gelegd. De heer Van
Aalst leverde in zijn verklaring eerst
kritiek op het verloop van de discus
sie in de afgelopen weken en ging
toen vooral in op dc landelijk gerich
te kritiek van de vakbonden met
name ten aanzien van het belonings
systeem voor de werknemers van de
sociale werkplaatsen waarna hij
het verwijt vanuit het algemeen be
stuur moest incasseren dat hij om de
zaken heendraaide.
De beer Van Aalst wenste aanvanke
lijk niet verder te gaan met zijn
verklaring omdat hij naar zijn visie
formeel geen zitting in het bestuur
heeft als vertegenwoordiger van de
vakbeweging, maar als deskundige,
aangewezen door de gemeente Middel
burg. wat door andere bestuursleden
werd bestreden.
Vooral bij monde van voorzitter Jan-
se, mr. Osterman en de Domburgst
wethouder A. Don "bewijzen of terug
nemen') werd hem echter tijdens het
verloop van het vinnige debat een
concreet antwoord afgedwongen op
de vraag of ae gewraakte opmerkin
gen van de vakbondsbestuurders nu ai
of niet betrekking hadden op de
"Werkplaatsen Walcheren'. Toen de
heer Van Aalst daarop verklaarde dat
de op de forumbijeenkomsten geuite
kritiek geen betrekking had op de
Walcherse sociale werkplaats, slaak
ten de bestuursleden een zucht var.
verlichting. .X>at wilden we 'nu Juist
horen", verzuchtte voorzitter Janse.
gevangenissen, de werkobjecten zijn
vaak een aanfluiting ("kleuterschool-;
werk") de beloning is over het alge
meen beneden de maat. het plaat
singsbeleid deugt in veel gevallen niet.
de medische en sociale begeleiding is
vaal-: onvoldoende, de economische re
sultaten worden vaak belangrijker ge
acht dan het sociale klimaat en: de
vakbonden hebben weinig invloed op
de gang van zaken in de sociale
werkplaatsen". Ook deze laatste op
merking verklaarde de heer Var Aalst
op aandringen van mr. Osterman
als niet van toepassing op de
"werkplaatsen Walcheren'.
Invloed
Mr. Osterman had aan het begin var.
de vergad ring, ter opening van de
discussie al die punten van kritiek
nog eens op een rijtje gezet, in de
van verschillende zijden ongenuan
oeerd genoemde formuleringen var.
de vakbondsbestuurders„De behui
zing is vaak slechter dan in ■ommigei
Politiek
De heer Van Aalst zette order de
bestuursleden kwaad bloed door in
zijn verklaring te suggereren dat
voorzitter Janse. wethouder van socia
le zaken in Viissingen en mr. Oster-
Zie slot pagina 9 kolom 3
|c bi'-v hoppen van Neder
land houden zich ln hun
[J&a&l vastenbrief dit jaar bezig
r-(2-S°\ snel verschijnsel 'macht',
t, i Aldus vrwvan zij zich bij veto
i anderen. H« lijkt er op dat
ln het huidige tijdsbestek
meer over macht wordt geschreven en
gesproken dan ooit tevoren. Zo heb
ben politieke partijen de verdeling
van de macht als een eerste el* ln hun
vaandels geschreven, toespraken ln
kerk. staat en maatschappij gewagen
voortdurend van 'machtsstructuren'
en daarvan wordt verlangd dat zij
doorbroken worden Nu alweer vijf
Jaar geleden sprak de toenmalige NKV-
voorzitter tijdens een vergadering ln
Sneek over tweehonderd Nederlander*
die de economie van dit land ln han
den zouden hebben, de befaamde
'tweehonderd van Mertens'. In de af
gelopen jaren werden zowel ter linker
als ter rechterzijde congressen gehou
den over macht en markt, over het
■politiek-economlsche netwerk' van Ne
derland. Macht Is het actuele thema
•can deze tijd de huidige samenleving
1* er duidelijk door geobsedeerd, door
de manier -waarop macht wordt uit
geoefend. door de manter ook waarop
het wel of niet wordt verdeeld.
Zien we het goed. dan zijn er twee
hoofdoorzaken aan te wijzen voor
dit voortdurend bedgzijn met
macht zowel ln Nederland als ln de
westerse wereld als geheel. In de eer
ste plaats omdat sprake ls van maebts-
toeneming bij bepaalde groepen, ln de
tweede plaats omdat het machtspa
troon ondoorzichtiger en daardoor on
grijpbaarder wordt. Daardoor krijgen
op zichzelf zakelijke woorden en uit
drukkingen een emotionele bijklank:
'multi-nationals' Is daarvan op dit
ogenblik een van de bekendste Daar
mee worden de grote maatschappijen
bedoeld, die over de gehele wereld
opereren, gigantische ondernemingen
waartussen allerlei dwarsverbindingen
liggen, Dwarsverbindingen ook naar
nationale overheden, waardoor staats
belangen en bedrijfsbelangen ln elkaar
overvloeien. Een typisch voorbeeld in
dit opzicht ls nog wc-er een geladen
uitdrukking het 'militair-Industriële
complex', de voor
al in de V S. gang
bare mengeling van
militaire belangen
met die van de in
dustrie. Een van de
eersten die daarop onverbloemd de
aandacht vestigde was een man van
onverdachte achtergrond: Eisenhower,
zelf eens generaal, later president van
de Verenigde Staten. In zijn afscheids
rede op 17 januari 1971 waarschuwde
hij voor het samengaan van het mili
tair apparaat mt-t de grote wapenin
dustrie. een combinatie die een gevaar
betekent voor onze democratische vrij
heden. aldus Eisenhower Sindsdien
heeft de uitdrukking 'mllitairlndua-
trieel complex' een emotionele, vooral
negatieve bijklank gekregen: het gaat
om macht zonder voldoende controle.
In Nederland hebben nu de bisschop
pen zich in de nationale discussie
over "macht' gemengd. Hun vasten
brief heet 'macht, onmacht, hoop'. Is
dit stuk een opvallcnd-r.icuwe bijdra
ge tot het gesprek over het verschijn
sel 'macht'? Nee Maar het wel een
stuk me* verdiensten. Ze zijn onder
meer gelegen ln het pogen om in ge
wone en begrijpelijke taal te spreken
over de spanning tussen macht en on
macht. over de mens die in het gareel
loopt van door hemzelf opgeroepen
technocratische machten. Prestatie,
produktiviteit. economisch nut om
er enkele te noemen hebben tot
dwingende 'en daardoor machtige)
regels in de samenleving geleid. In dit
verband maken de bisschoppen behar-
•e nswaardige opmerkingen over de
'onproduktieven'. zeker., oude men
sen. lichamelijk gehandicapten, gede
tineerden, zwakzinnigen. Zij zijn voor
werp van gespecialiseerde zorg- .Maar
de sterken worden zodoende van
kindsaf aan onmachtig om te kunnen
omgaan met degenen die naar de rand
van het leven zijn gedrongen en in
wie de kwetsbaarheid van ieder tast
baar wordt". Dit alles wordt geplaatst
tegen de achtergrond van het christe
lijk geloven, vooral ook van de hoop,
maar dan in concrete zin: het gaat om
'ons handelen nu. een programma: om
te werken aan een aarde waar de ge
rechtigheid woont'.
Aan de hierboven geciteerde opmer
king hebben de bisschoppen een
markante noot toegevoegd. Zij
wijzen er namelijk op dat het hier om
een taak gaat, die de R.K. Kerk deelt
met 'veel mensen die geen of een an
der geloof belijden. Er is in de kerk
een sterker vertrouwen gegroeid in de
andersdenkenden'. Om de rechtzinnig
heid van deze 'voor de Nederlandse
kerkprovincie niet al te ongewone,
maar voor Romeinse oren vermoedelijk
toch wel gedurfde) opmerking aan te
tonen, worden er pauselijke uitspra
ken bijgehaald. Maar niet alleen pau
sen. ook de bijbel: daarin wordt het
"vertrouwen naar voren gebracht dat
God de volken, de vreemdeling, de
mensen buiten de grenzen liefheeft',
aldus de bisschoppen. Een opmerking
die naar ons gevoel bijzonder goed
past in een vastenbrief over macht: zij
relativeert namelijk de absolute en
eveneens met te controleren macht,
die de R.K. Kerk pretendeert 'of pre-
tendecrdei te bezitten over de weg
naar God zelf. Buiten de kerk was im
mers geen zaligheid te vinden? Een
boeiende toevoeging tot deze vasten
brief. ,,Wij moeten niet afwijzend
staan tegenover het idee dat de men
sen buiten de Kerk deel hebben aan
de voltooiing" zeggen de Nederlandse
bisschoppen in het jaar 1974. In bet
verleden heeft het episcopaat vaak an
dere machtswoorden gesproker. het
mandement bijvoorbeeld en daar
mee menigeen een gevoel van onmacht
gegeven. Tegen die achtergrond van
macht en onmacht schemert nu toch
de hoop. De hoop van de oecumene
