3
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
HALF MILJOEN
ONTSLAGEN IN
ENGELAND
PZC
Record-aantal slachtoffers in het
Zeeuws verkeer in '73:102 doden
db
Door stakingen mijnwerkers
en spoorwegpersoneel:
atv D*o!"S,«
Extra bewaking
vliegveld Brussel
REGERING KOMT MET DEELNOTA'S
OVER HET RUIMTELIJK BELEID
IRA
Prijzen
Distributie
BIJNA HELFT VAN TOTAAL IN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Onzekerheden
216e jaargang - nummer 306
l Zaterdag 29 december 1973
DRUKKERIJ DEN BOER
BOEKDRUK OFFSET KLEIN-OFFSET
(Van onze correspondent)
LONDEN In Engeland en Wales zijn in de afgelopen dagen 544.000 werknemers op straat
gezet als gevolg van de energie-crisis.
Deze crisis is ontstaan door de weigering van de mijnwerkers om overwerk te verrichten. Ze
wordt nog verhevigd door de staking bij de spoorwegen. Het cijfer van ruim een half miljoen werklozen
extra zal eind januari tot meer dan een miljoen gestegen zijn, als de mijnwerkersstaking niet snel tot
een einde komt.
Vrijdagmorgen was er een kleine!
kans op een oplossing. Men bleek;
echter te vroeg te hebben gejuicht en
de discussies over de vraag of de
mijnwerkers ook betaald moeten wor
den voor de tijd dat ze onder de
douche staan, zullen in het nieuwe
jaar voortgezet worden. Dit betekent
dat de regering door zal gaan met de
invoering van de driedaagse werk
week. Deze begint op 2 januari-
Wanneer deze driedaagse werkweek
enige tijd zal aanhouden, voorzien
insiders ongetwijfeld een nationale
ramp. De minister voor industrie
voorspelde zelfs al de noodzaak van
tweedaagse werkweek, als de ko-
lenvoorraden bij de elektriciteitscen
trales blijven verminderen met de
snelheid waarmee dat tot nu toe ge
beurt.
Het enige positieve punt was gisteren
dat de arbeiders bij de elektriciteits
centrales besloten een eind te maken
aan him al 2 maanden durende actie
tegen overwerk.
De president van het overkoepelen
de werknemersverbond, Len Murray,
verklaarde vrijdag dat hij geschokt
ZEER ZACHT
WINTERWEER
(Van onze weerkundige medewer
ker)
Een zeer zachte stroming van
de oceaan dringt met zuidweste
lijke winden via West-Europa en
Scandinavië door tot voorbij de
Oeral, waardoor er ook in Noord-
Rusland geen vorst van enige be
tekenis wordt waargenomen. Een
zwak koudjront zal ons dit week
einde passeren en de vochtige
en zachte lucht van 7 tot 10
graden verdrijven. Na het jront
zijn er zondag eindelijk weer
eens enkele verspreide opklarin
gen mogelijk.
r™
vandaag in
[de krant
DE IRA heeft in Belfast de West-
duitse honorair consul en direc
teur van een Westduitse fabriek
ontvoerd, (pag. 3)
DE consumentenorganisaties ver
wachten voor volgend jaar zeer
grote prijsstijgingen. (pag.
11)
Nieuws uit Zeeland op pa
gina 2,4, 5, 7 en 9.
Binnen- en buitenland op pa
gina 3,11 en 17.
Sport op pagina 13.
Radio en tv op pagina 16.
Beurs en economie op pagi
na 17.
en in het
oude jaar nummer 1973
Pag. 19 In de intervieuw-serïe 'In-
ter' rond de jaarwisseling
een gesprek met drs M.
C. Verburg strikt privé.
Pag. 20 Letterkundige kroniek van
Hans Warren: Stemmen
uit de Kerken.
Pag. 21 Winters Veeree Meer: een
zilte plas vol wijdsheid en
stilte.
Pag. 23 De kerncentrale eet 'cock
tail atomique'.
Pag. 25 Cecil.B. DeMille: legenda
rische filmschepper.
Pag. 27 Beelden uit binnen- en
buitenland 1973.
Pag. 29 Fotografische terugblik op
Zeeland 1973.
Pag. 31 Sportieve hoogtepunten
uit 1973.
Pag. 33 Poppraet, schaken, dam
men, bridge.
was toen hij de cijfers van de werklo
zen hoorde. Hij onthulde dat zijn TUC
de regering had gevraagd de instelling
van de driedaagse werkweek nog
veertien dagen uit te stellen, nu de
onderhandelingen met de mijnwerkers
weer op gang gekomen waren. De
regering had dit verzoek van de hand
gewezen.
Het spreekt vanzelf dat de driedaag
se werkweek afgezien van de vraag
of zij direct noodzakelijk is, en dit is
een vraag waarover de gelderden het
niet helemaal eens zijn een stok
achter de deur is om de mijnwerkers
v/eer aan het v/erk te krijgen. De
druk op de leiding van de TUC zal
ook groter worden naarmate meer
vakbonden onder de maatregelen van
hun 'kameraden' in de mijnen levens
gevaarlijk bedreigd worden.
De week van nieuwjaar zal In feite
al een tweedaagse werkweek zijn, om
dat voor het eerst in de Britse histo
rie nieuwjaarsdag tot officiële rust
dag is uitgeroepen. De regering-Heath
nam dit tegen de tradities indruisende
besluit om niet achter te blijven bij
de gewoonten en gebruiken in de
andere EEG-landen. Sommige werkge
vers willen echter hun werknemers
vragen op nieuwjaarsdag te werken,
als ze de mondjesmaat geleverde
stroom kunnen gebruiken om vitale
delen van de produktie op gang te
houden.
VOORLOPIG GEEN
WATERGATE-
UITTREKSELS
SAN CLEMENTE, CALIFORNIE (AP)
Het 'westelijke Witte Huis' heeft
vannacht bevestigd dat president Ni
xon voorlopig op zijn aanvankelijke
plan tot publikatie van uittreksels uit
de met Watergate samenhangende ge
luidsbanden is teruggekomen.
Assistent-perschef Gerald L. Warren
vertelde dat Nixon en zijn assistenten
de kwestie opnieuw overwegen omdat
de senaatscommissie, wat hij noemde,
gigantische hoeveelheden geluidsban
den en andere documentatiemateriaal
langs rereehtelijke weg heeft inge
vorderd. Een tweede reden, aldus War
ren, is dat een van de geluidsbar
die het Witte Huis ten behoeve van de
rechtspleging heeft vrijgegeven kort
geleden op een cocktailparty in Wash
ington is afgedraaid.
Uit andere bron werd vernomen dat
president Nixon definitief afwijzend
heeft beschikt over de publikatie van
uittreksels uit de zeven geluidsbanden
die reeds zijn overgedragen aan de
speciale openbare aanklager Leon Ja-
worski.
LECH Prïnse. uealrix houdt
vakantie in Lech op de Arlberg
met haar gezin en haar neef prins
Carlos Hugo, de zoon van princes
Irene. Terwijl prins Claus vrijdag
met griep in bed lag, bracht print
ses Beatrix haar neef Carlos de
eerste beginselen van het skiën
bij.
Basken bekennen
de moord op
Carrero Blanco
BORDEAUX (AFP) Vier mannen
die zeiden dat ze lid zijn van een naar
autonomie voor het Spaanse Basken
land strevende beweging, hebben vrij
dagavond ergens in het zuidwesten
van Frankrijk tegen Franse journalis
ten gezegd dat zij de daders zijn van
de moordaanslag op de bpaanse eer
ste minister, admiraal Luis Carrero
Blanco, vorige week donderdag.
Sprekende in het Spaans en in het
Baskisch vertelden de zorgvuldig ge
maskerde mannen tot in bijzonderhe-|
den hoe de aanslag plaats had.
Arabieren zouden Sam-7 raketten in Brussel
in ontvangst hebben genomen van Libiërs
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Sedert enige dagen wordt het vliegveld van Zaven-
tem weer bijzonder zwaar bewaakt en hetzelfde is het geval
met andere Europese vliegvelden. Op Zaventem worden vlieg
tuigen van bepaalde maatschappijen door pantserwagens naar
de startplaats begeleid en rijkswacht en para-commando's pa
trouilleren met extra manschappen op het vliegveld.
De reden voor deze bijzondere dat volgens de nationale veiligheids-
waakzaamheid ls gelegen ln het feit, dienst vorige week negen mannen, die
kennelijk tot de Palestijnse terreuror-
RAAMWERK MET DOELSTELLINGEN VERSCHENEN:
DEN HAAG (ANP) In een vrijdag aan de tweede kamer aangeboden oriënteringsnota ruimtelijke
ordening ziet de regering als doelstellingen van het ruimtelijk beleid
betere spreiding van de bevolking,
werkgelegenheid en welzijnsvoorzienin
gen over het gehele land;
bundeling van de stedelijke bebou
wing binnen de stedelijke zones (ge
bundelde deconcentratie met een ster
ker accent op de bundeling):
ontwikkeling van groeikernen daar.
waar de omvang van de overloop dat
noodzakelijk maakt;
ontwikkeling van stadsgewestelijke
structuren met een verscheidenheid
van woonmilieus (milieudifferentia
tie);
grotere integratie van woon- en
werkgebieden om de mobiliteit te be-
ENIGE OVEREENSTEMMING IN GENÈVE
GENËVE (UPI) De militaire onderhandelaars van Egypte
en Israël in Genève hebben laten weten dat ze overeenstemming
hebben bereikt over enkele beginselen betreffende de scheiding
van hun troepen aan het Suezkanaal. Op de bijeenkomst, die 130
minuten heeft geduurd, heeft men over andere beginselen open
hartig van gedachten gewisseld. Woensdag 2 januari vergadert
men opnieuw.
perken, behalve daar, waar bedrijven
in het geding zijn, die overlast kunnen
veroorzaken;
versterking van de woonfunctie van
de binnensteden;
bevordering van het openbaar ver-
het garanderen van een redelijk af
wikkelingsniveau van het verkeer op
het autosnelwegennet, in het bijzonder
op de verbindingen tussen de centra
van economische activiteiten;
handhaving en ontwikkeling van de
kwaliteiten van het natuurlijk milieu;
bescherming van natuurgebieden en
aantrekkelijke landschappen:
e instandhouding van de centrale open
ruimte tussen de stedelijke zones (mid
dengebied van de randstad, open ruim
te tussen de randstadvleugels en de
Brabantse stedenrij, middengebied van
de delta);
handhaving van open ruimtes tussen
de stadsgewesten en binnen de stads
gewesten (bufferzones);
bestrijding van overlast door ver
ontreiniging van lucht, water en bo
dem en door geluld.
De regering zegt, dat gebleken is, dat
de omvang van de te behandelen
terie het onmogelijk heeft gemaakt
de derde nota ruimtelijke ordening
binnen een jaar gereed te hebben. In
de regeringsverklaring van 28 mei j.l.
had de regering de aanbieding van de
ze derde nota aangekondigd. De rege
ring acht niettemin met de uitwer
king van enkele hoofdlijnen van het
beleid met name voor de verstede
lijking en haar directe gevolgen
spoed geboden.
Deelnota's
Zij heeft daarom besloten tot het uit
brengen van de derde nota in de vorm
van enkele opeenvolgende deelnota's,
die te zamen het beleidsterrein van de
ruimtelijke ordening omvatten.
Als deel 1 van de derde nota is thans
de oriënteringsnota ruimtelijke orde
ning verschenen, die het raamwerk
Zie slot pagina 9 kolom 4)
ganisatie Zwarte September behoren,
in Europa zijn aangekomen met In
hun bezit Russische mïniraketten van
het type Sam-7. Dit tuig werd voor
het eerst op 5 september dicht bij de
Italiaanse luchthaven Fiumicino aan
getroffen tijdens de arrestatie van
vijf Arabieren, die dezelfde dag een
aanslag wilden plegen op een vliegtuig
van de Israëlische maatschappij El Al
dat een tussenlanding moest maken in
Rome.
Verleden week zouden drie leden
van het commando van Zwarte Sep
tember Brussel hebben aangedaan in
het bezit van valse paspoorten. Ze
zouden zich daarna in de Bondsrepu
bliek aangesloten hebben bij zes ande
re Palestijnen en zich vervolgens weer
in twee groepen hebben gesplitst die
beide onder leiding staan van een
Jordaniër, Al- Nimrod, die over een|
door het emiraat Oman afgeleverd
paspoort beschikt.
Sam-7 raketten
De Westduitse autoriteiten zouder.
volgens Belgische gegevens Schiphol
ervoor gewaarschuwd hebben dat de
ze twee ploegen in Brussel mïniraket
ten van het type Sam-7 in ontvangst
zouden hebben genomen die in Brus
sel met uit Libië afkomstige diploma
tieke post waren aangekomen.
Tot dusver heeft men van de in
twee groepen opererende Palestijnen
niemand kunnen arresteren.
De Franse bedrijfsleider van Peu-
geot-Argentinië, de 4 8-jarige Yves
Boisset, is vrijdag in de omgeving
Buenos Aires ontvoerd. Boisset is ge
huwd en heeft vijf kinderen.
dwa
het.
zijn i
iitoUü c
fiardlijn
KLEIN AANTAL
DODEN SINDS
NOVEMBER
VLISSINGEN In het verkeer
op de Zeeuwse wegen is in 1973
een record-aantal doden geval
len. Tot vandaag zaterdag
vonden 102 mensen op de weg
de dood. Daarbij valt op, dat
met name de eerste tien maan
den van dit jaar veel verkeers
slachtoffers opleverden. Vorig
jaar kwamen in Zeeland 97 men
sen in het verkeer om het leven,
in 1971 waren het er zesenze
ventig. Het dodental van dit jaar
overschrijdt het record van ne-|
genennegentig, dat in 1970 werd
bereikt.
Bij een globaal overzicht van de onge
lukken met dodelijke afloop in Zee
land vallen drie elementen op:
het voor de Zeeuwse verhoudin
gen grote aantal ongelukken met
méér dan één dode: negen name
lijk met in totaal vijfentwintig
slachtoffers;
het in verhouding geringe
aantal dodelijke verongelukten in
november en december tot nu toe,
in de periode dus dat de autoloze,
zondag en de adviezen tot snel-
heïdsbeperldng van kracht waren. I
Er kwamen de afgelopen twee
maanden negen in het verkeer om;
het grote aantal verkeersslachtof
fers in Zeeuwsch-Vlaanderen. Dat
bedraagt met achtenveertig bijna
de helft van het totaal aantal ver
keersdoden in Zeeland. Daarbij
dient aangetekend te worden dat
van de negen ongelukken met
meer dan één dode er vijf met
16 slachtoffers op de wegen in
Zeeuwsch-Vlaanderen gebeurden.
Het ernstige verkeersongeluk gebeur
de in 1973 ten zuiden van Axel.
waar twee Belgische auto's op 17 juli,
met elkaar in botsing kwamen op het
kruispunt Langeweg-Kinderdijk en zes
mensen verbrandden. Er gebeurden
voorts drie ongelukken, waarbij drie
mensenlevens te betreuren waren: op
nieuwjaarsdag tijdens een frontale
botsing op de weg Hoek-Biervliet; bij
een inhaalmanoeuvre op de rijksweg
58 bij Riliand-Bath op 25 maart; bij
een ongeluk op het kruispunt Potjes
tussen Cadzand en Zuidzande, waar
op 2 augustus een automobilist geen!
voorrang verleende.
nadat hun auto was geramd door een
in een slip geraakte tegenligger op ae
provinciale weg; en bij Nieuwvlietl
werden op 4 oktober twee mensen
gedood, toen hun busje werd geraakt
door een auto, die in mist een trekker i
Dan werden hij vijf verkeersongelukken
twee mensen gedood: op 9 januari! ftlppr tinnPTl
kwamen twee Duitsers om toen een 'xcc' uuuc"
vrachtauto begon in te halen op de
rijksweg en op hun auto reed; op 25
maart
De maanden met de meeste doden in]
het Zeeuwse verkeer waren augustus
(15), januari (13), maart (13) en juni
(11). In het eerste kwartaal kwamen
31 mensen in het verkeer om. het
tweede kwartaal waren dat er 23 en
het derde kwartaal 32. In de periode
oktober tot en met 28 december vie
len 15 verkeersslachtoffers. Van de
102 verkeersdoden was de helft tussen
21 en 65 jaar, een kwart was 65 jaari
of ouder.
2e mensen op
ae weg Zaam slag-Terhole bij een fron
tale botsing; tussen Tholen en Poort
vliet verongelukten twee bromfietsers;
op 26 mei; twee Duitsers verongeluk-,
ten op 12 augustus bij Kamperland-1
Een opmerkelijk gegeven is het aantal
verkeersdoden sinds november: tot nu
toe negen. De gegevens van het aantal
ongelukken met dodelijke afloop sinds
1968 wijzen uit, dat het merendeel
van de verkeersdoden ln Zeeland valt
in de zomerperiode en in het laatste
kwartaal. Met name sinds de autoloze
zondag en de geadviseerde beperking
van de snelheid is het aantal ver
keersslachtoffers gering. Bij verschil
lende politiefunctionarissen bestaat de
indruk, dat er een duidelijk verband
bestaat tussen het vrij kleine aantal
verkeersdoden in deze twee maanden
en de maatregelen ais gevolg van de
energiecrisis. Men heeft over het alge
meen niet de indruk, dat het aantal
ongevallen duidelijk is teruggelopen,
maar wel is de kracht van de onge
lukken kleiner.
Zoals gezegd: in Zeeuwsch-Vlaanderen
viel bijna de helft van het totale
aantal doden in het verkeer in Zee
land, achtenveertig. Er zijn twee op
merkelijke uitschieters in dit gebied:
het grondgebied van Axel (11 doden)!
en van Temeuzen (eveneens 11 doden,
zeven in de stad, vier bij Biervliet).]
„Een triest record", aldus de korps-i
chef E. Hubregtsen van de gemeente-j
politie Temeuzen, die er in dit verband i
op wijst dat het aantal doden in|
Temeuzen in het verkeer nog nooit
boven de tien is gekomen. Op hetj
Zie slot pagina 7 kolom 5)
*r: dat werd verwacht. Ingewij
den ze worden meestal prozai'ch
namelijk bijzonder goed do: er te erii-
ger tijd grote spanningen op de olio-
markt zouden optreden. AJierleJ ver
schijnselen wezen ln die richting: het
ging daarbij niet zozeer om een even
tuele schaarste :ian ruwe olio, maar
om een verandering ln de houding der
olieproducerende landen: er ontston
den nieuwe machtsverhoudingen. Van
de kant van do oliomn;:v-chapplJon
werd daarop herhaaldelijk geatten
deerd. met name in het overleg met
hun regeringen. Deze ontwikkelingen
trokken bij het grote publiek evenwel
niet zo erg de aandacht: men had er
immers geen last van. De hier bedoel-
najaar verhevigd door de oorlog in het
Midden-Oosten, waaruit met name do
Arabisch»- olieproducerende landen
vrijwel als één blok tevoorschijn kwa
men. Vanaf dat moment volgden do
gebeurtenissen elkaar ln een geweldige
snelheid op, ln Nederland leidend tot
invoering van een benzfnedlstrlbuUe.
Er wordt over die distributie ln ons
land nogal schouderophalend ge
sproken: sommigen botoren dat er
geen reden voor is, do voorraden zijn
op peil, bovendien zijn er tekenen dio
wijzen op een verzachting van do Ara-
bLsche maatregelen. In dit betoog past
ook nog dat nu Bel
gië op de "vrienden-
Öjst' van de Arabie
ren ls geplaatst, een
beslui: dat naar het
oordeel van sommi
gen ook voor Nederland gunstige re-
volgen kan hebben. De Nederlandse
regering evenwel denkt er niet aan
om de thans aangekondigde maatrege
len af te gelasten: de distributie gaat
door. En dat weer is voor optür.isf-n
een reden voor kritiek: men verwijt
de regering dat zij ten onrechte een
ongunstige situatie in het leven roept.
Een niet zo vriendelijk verwijt aan het
einde van het Jaar.
Wie heeft er gelijk? Wanneer men
met figuren uit de olie-industrie
spreekt, dan valt op dat er over het
algemeen grote waardering bestaat
voor het beleid van de huidige Neder
landse regering. Men vindt dat Neder
land vanaf het eerste begin effectief
heeft gereageerd en zoveel mogelijk ri
sico's heeft weien uit te schakelen.
Daarmee wordt geen oordeel u:t ge
sproken over de politieke aspecten
van het beleid, maar uitsluitend over
de technische kanten. De topmensen ln
de olie-industrie vinden dat de Neder
landse regering er verstandig aan
heeft gedaan om tot een distributie
van benzine te besluiten. Mocht te eni
ger tijd blijken dat die niet meer no
dig is. dan kan tot opheffing worden
besloten. Op dit ogenblik echter is een
voorzichtig beleid alleen maar verstan
dig, alaus betoogt de olie-industrie.
Het is een argumentatie, die ons aan
spreekt. Er zijn op dit ogenblik
zoveel onzekerheden dat men er maar
heter aan doet de eerstkomende tijd
een zo voorzichtig mogelijk beleid te
voeren. Toegegeven: de Arabische Lan
den hebben besloten de produktie weer
te verhogen, maar ze is nog altijd geen
honderd procent. In dit opzicht staan
twee ontwikkelingen tegenover elkaar:
een toenemende vraag naar energie en
een verminderde olieproduktie. Dat
dwingt onvermijdelijk tot maatrege
len: tot bezuiniging op vrijwillige
schaal, tot gedwongen bezuiniging vla
distributie. Verzekeringen van Arabi
sche kant dat een aantal 'vrienöenlan-
aen' van de beperkingen geen last zul
len hebben is niet erg effectief: cie pro-
duktieverminöering speek zich af bij
de bron en geldt automatisch voor alle
landen, ook voor die op de 'vrienden-
lijst'. Bovendien: Nederland staat nu
eenmaal niet op de lijst. Weliswaar
kunnen de oliemaatschappijen nog wel
eens wat doen, met name doordat zij
olie uit de niet-Arabische landen aan
Nederland kunnen leveren, maar de
Arabieren hebben die methodiek uiter
aard door. Bij de plaatsing van België
op de 'rriendenlijst' hebben ze dan
ook twee voorwaarden gesteld: geen
doorlevering aan de boycotlanden en
geen substitutie, iws. België mag aan
Nederland geen extra niet-Arabische
olie leveren.
Tegen die achtergrond geschetst lijkt
het ons redelijk de distributie vol
gens de plannen te laten doorgaan. Er
moeten evenwel twee voorwaarden
worden gesteld, voorwaarden die me:
name in de kamer aan de orde beho
ren te komen. In de eerste plaats moet
na de eerste vier-weekse persode wor
den nagegaan in hoeverre allerlei ver
fijningen en vooral ook verruimingen
mogelijk zullen zijn in het huidige
stelsel. Er kleven nogal wat onbillijk
heden aan de thans afgekondigde re
geling en die dienen in de komende
periode te worcen verbeterd. In de
tweede plaats zal de distributie niet
langer mogen duren dan de oliesitua
tie die nodig maakt. In dit verband
meet mede de prijsfactor in de be
schouwingen worden betrokken: de
verhoging van de benzineprijs kan een
distributief neveneffect hebben, de
brandstof wordt zo duur dat er zuinig
mee wordt c
O
jverigens is een benzinedistributie
wel het minste kwaad dat uit
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
