PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT REGERING: ALTERNATIEVEN VOOR EERSTE HALFJAAR 1974 m Geen Europees oliebeleid „Compensatie voor de revaluatie is noodzaak voor ons voortbestaan" BONN IIELPT SAOEDI ARABIË de krant van zeeland Chemische industrie vreest ontwrichting van economie Vreemd vnorslel Over Palestimen arabieren' willen nederlandse verklaring ZLM-V00RZITTER J. R. BECU OP ALGEMENE VERGADERING: 216e jaargang - nummer 286 Dinsdag 4 december 1973 VAKBEWEGING HOUDT IN AFWACHTING VAN 'HARDE FEITEN EN CIJFERS' VOORLOPIG VAST AAN 2,5 PROCENT LOONSVERHOGING DEN HAAG Minister-president Den Uyl is optimistischer dan drie weken geleden over de hulp van de EEG-partners aan Nederland om de gevolgen van de olieboycot te beperken. Wel is hij van mening, dat de gouden tijden van voor de energiecrisis niet meer zullen terugkeren. Den Uyl meent dat de prijzen van energie de komende jaren met 10 tot 15 procent zullen stijgen. Or.V HAAG Hcl kobtnrt TV voorauer vu X-J .1 v. i - FRANKRIJK EN ENGELAND TEGEN VERDELING (Van onze correspondent) BRUSSEL Van een werkelijk Europees beleid op het gebied van de olievoorziening komt niets meer terecht. Frankrijk en En geland hebben maandagmorgen de plannen van de Europese com missie voor het beheer en de verdeling van de energie onder de' tafel gewerkt en de ministers van buitenlandse zaken hebben het olievraagstuk en de daarmee verbonden politieke problemen dan ook niet op him officiële agenda gezet voor twee uiterst belang rijke vergaderingen in de Belgische hoofdstad waarvan de eerste inmiddels is verstreken. Volgens goed ingelichte kringen te Brussel lijdt het geen twijfel meer dat Engeland en Frankrijk intussen op eigen gelegenheid oliecontracten met de Arabieren hebben afgesloten. Naar verluidt zou ook de Westduitse regering het pad der Europese solida riteit hebben verlaten, nu blijkt dat de gemeenschappelijke markt althans punt van de olie niet be- De Europese Commissie heeft vori ge week vrijdag namelijk vergaande plannen opgesteld die nog dezelfde dag zijn bezorgd bij de permanente vertegenwoordigers van de lidstaten in Brussel. Daarin was sprake van een Europees beheersagentschap voor energieverdeling over de lidstaten; DEN HAAG (ANP) Consul M. S. Rabbani van Koeweit heeft maandag avond verklaard dat de Arabische lan den van Nederland een politieke ver klaring verlangen over de inhoud van het begrip 'de legitieme rechten van de Palesti jnen'. De Arabische landen willen weten wat Nederland verstaat onder deze passa ge van de verklaring van Brussel (het EEG-standpunt over het Midden-Oos ten), zo zei de consul van Koeweit in ons land voor de NCR V-televisie. Het is niet de bedoeling dat de olie boycot uw mening verandert, aldus de 'neer Rabbani. „Het is gemakkelijk op te lossen geweest en is nog gemakke lijk op te lossen". Herziening De Zeeuwse gemeenten willen een herziening van bun positie in het. PZEM-beleid. (Pag. 2) Midden-Oosten AMERIKA verwacht dat Egypte en Israël de besprekingen zullen hervatten en dat de vredesconfe rentie later deze maand zal door gaan. Kissinger gaat volgende week opnieuw met de partijen in het conflict praten... (pagina 9) Industrie-eiland RIJKSWATERSTAAT heeft een plan voor een industrie-eiland voor de kust met onder meer een kerncentrale en een aardgaster- min al... (pagina 9) Niets bekend Bij de vakschool m Goes is offi cieel niets bekend over een ophei- fing van de opleiding leraressen. (Pag. 10) Nieuws uit Zeeland op de pagina's 2,4,5,6,7 en 10. Binnen- en buitenlands nieuws op de pagina's 1, 3 en 9. Sport op pagina 11. Radio en televisie op pagina 13- Financieel nieuws op pagina 15. van een gemeenschappelijk optreden van de EEG-landen bij de OESO (de Europese organisatie voor economi sche samenwerking), en van het op bouwen en handhaven van een ge meenschappelijke energiemarkt. Maandagmorgen echter tijdens een strikt besloten zitting van de ambas sadeurs van de EEG-lidstaten hebben de Engelsen dit plan volledig getorpe deerd en daarbij de steun gekregen van de Fransen, die het kennelijk niet onwelkom was dat nu een andere lidstaat bereid bleek hun kastanjes mede uit het vuur te halen. President Pompidou heeft de beide Arabische afgezanten die Europa menteel bereizen zelf ontvangen. Brussel betekent dit zoveel als: Frank rijk heeft de Arabieren wapenleveran ties aangeboden voor olie, en van Arabische kant is dit aanvaard. In Engeland hebben de olieleveranciers behendig gespeeld op het orgel van de omvangrijke Sterling-reserves die de olielanden in het Verenigd Koninkrijk aanhouden en waarmee zij de toch al zo kwetsbare Britse monetaire positie als het erop aankomt zeer kunnen bedreigen. West-Duitsland heeft, naar men te Brussel zegt, „tot het laatste moment" gepoogd Europese paden te bewande len. Omdat evenwel een Europees be leid niet haalbaar bleek, zouden de bewindvoerders te Bonn ten slotte akkoord zijn gegaan met de levering van complete fabrieksinstallaties voor zware industrie in ruil voor olietoe- zeggingen van de Arabische landen Politiek gezien betekent West-Duits land in het Midden-Oosten geen macht van hetzelfde gewicht als zijn Europe se partners Frankrijk en Engeland, maar het vertegenwoordigt technolo gisch toch wel genoeg om de Arabie ren sterk aan te trekken. Zowel ten opzichte van de Duitsers als tegeno ver de Fransen hebben de Arabieren het argument gehanteerd dat toezeg gingen uit Europa kunnen voorkomen dat zij zich voor enkele behoeften tot de Sowj et-Unie moeten wenden. De olie-affaire komt in Brussel offi cieel nog slechts zijdelings ter sprake wanneer vandaag de ministers van financiën het gcan hebben over hun plannen om de inflatie te bestrijden. Zie slot pagina 3 kolom 4) ..De Arabische landen zullen na op heffing van de boycot tegen Amerika en ons land niet overgaan tot prod uk- tievermeerdering. zoals de afgelopen jaren is gebeurd. De olie wordt schaars in de wereld en een schaars artikel wordt duurder De regering heeft via het wetenschapsbeleid al een aanzet gegeven voor research naar alternatieve energiebronnen. We zullen in ieder geval moeten rekenen met een veranderd levenspatroon", aldus Den Uyl. De minister-president deelde na af loop van het gesprek met de vakbewe ging mee. dat het kabinet in de zoge naamde olienota aan de tweede ka mer een aantal alternatieven zal bie den voor het eerste halfjaar van 1974 „De tijd is te kort om nu al met uitgebreide studies te komen", zei hij In ieder geval zal het kabinet er naar streven te komen tot een stabiel ener gieverbruik. Daarna zal het kabinet gaan studeren op een langjarig pro gram. waarbij Den Uyl vooral dacht aan het zoeken naar stijgende rende menten op de toepassing van energie, zoals bijvoorbeeld het overschakelen van de personenauto op het openbaar vervoer en een studie over de warm- te-isolatie in woningen. De voorzitters van de drie vakcen trales hebben bij het kabinet twee kernpunten op tafel gelegd: het zoveel mogelijk behouden van de werkgele genheid en het zo eerlijk mogelijk verdelen van het nationaal inkomen. Minister-president Den Uyl is van me ning, dat in ieder geval in de eerste helft van 1974 niet meer gesproken kan worden van een groei van het nationaal inkomen. De vakbeweging is van mening, dat als het kabinet in het voor de volgende week met de vakbe weging geplande gesprek met harde cijfers op tafel komt. niet alleen de cao-lonen een veer zullen moeten la ten, maar ook het inkomen van de vrij e-beroepsbeoefenarenHet kabinet heeft toegezegd te zoeken naar instru menten om ook dit inkomen aan banden te leggen. De vakbeweging heeft als uitgangs punten voor de aanvaardbaarheid van de aangekondigde Machtigingswet de regering laten weten, dat in ieder geval deze noodwetgeving van tijdelij ke aard moet zijn. Als zwaarste punt beschouwt de vakbeweging het veilig stellen van de werkgelegenheid. Zij staat er vooralsnog op, dat de punten van overeenstemming van het zoge naamde voorzittersoverleg vooralsnog uitgangspunt van het kabinet zal zijn. De vakbeweging houdt in dit kader dan ook nog vast aan een loonsverbe tering van 2,5 procent, nu het kabinet- nog niet „met harde en overtuigende cijfers is gekomen. Die krijgen we tegen het weekeinde, en dinsdag zul len we weer met het kabinet hierover praten", aldus NVV-voorzitter Wim Kok. NKV-voorzitter Wim Spit: „De regering heeft niet veel helderheid gebracht". CNV-voorzitter Jan Lanser is van mening, dat het kabinet nu voor een politieke keuze staat. „Men moet nu kiezen uit een aantal oplossingen voor de problemen en men zal de keuze die men maakt goed moeten kunnen motiveren tegenover het parlement". NVV-voorzitter Kok hoopt, dat het kabinet niet tot overijlde beslissingen komt. „De regering houdt wel reke ning met het feit, dat per 1 januari 1974 een aantal cao's moet worden vernieuwd". De vakbeweging vond het na afloop van het gesprek jammer, dat de rege ring „nog in de nevel van vaagheden is gebleven". Wim Kok: „Ik sluit niet uit, dat in de regeringsnota aan het parlement de onzekerheden zullen blij ven omdat er eerst nog overleg op EEG-niveau gevoerd zal moeten wor den". t CHU. Aantje* hoeft zelfs al «o iaat Benoemd: he* iTwwn CH- ■lid Bos Voor deze politicus KM men. Da westne voor d»-xe huidige crisissituatie zijn. ,-engens niet in eerste uv lit plan gekomen, directe 1 zijn opmerking an minister Trip eleid hei veld moi leiding t x>g van y Portman: deze had 1 VOORRANG GEVRAAGD BIJ OLIEVERDELING (Van onze redactie economie) DEN HAAG De chemische industrie vreest ontwrichting van de nationale economie als haar grond stoffen- en energievoorziening zou worden verminderd. Werkloosheid voor vele tienduizenden wordt dan verwacht. De chemische industrie verlangt van de regering dat zij onbelemmerd kan bli jven functioneren. IN RUIL VOOR OLIE (Van onze correspondent) BONN Een Westduitse dele gatie gaat binnenkort in Saoedi- Arabië onderzoeken hoe dat land op grote schaal kan wor den geholpen bij het ontwikke len van zijn industrie. Minister van buitenlandse zaken Walter Scheel heeft dit maandag afge sproken met zijn Saoedi-Arabi- sche collega Sakkaf, die tijdens een kort bezoek aan Bonn een, naar zijn zeggen, „zeer goed en constructief" gesprek voerde. Minister Scheel deelde mee dat Saoe- di-Arabië voor zo'n hulp met olie wil betalen. Dit zou echter geen invloed kunnen hebben op de huidige moei lijkheden. Het gaat om een langdurig project dat pas na geruime tijd kan worden aangepakt. Hun bereidheid om mee te werken aan de industriali sering van het Arabische land hadden de Westduitsers al uitgesproken toen vorig jaar (weer) diplomatieke be was met enige spanning afgewacht, omdat een andere Soedi-Arabische be windsman, de voor de olie verant woordelijke Yamani, in een interview met Der Spiegel had gezegd: „Indus trialiseren jullie Saoedi-Arabië. Dan geven wij u zoveel olie als u nodig hebt". Hij zei voorts dat wellicht al in 1974 een prijs van tien dollar per vat ruwe olie zal zijn bereikt. Hij verwerpt bet idee van een tegenboycot van West- Europa tegen Arabische landen als 'erg gevaarlijk voor Europa'. Hij is niet bang voor alternatieve energiebronnen. „Olie is een machtig wapen, en tegenmaatregelen zouden tot vergeldingsacties van de Arabische landen leiden". Hij merkte verder op dat ook de VS. Japan en Frankrijk zijn land benaderd hebben voor het De chemische industrie gebruikt 20 procent van de binnen 1 a nrj -r hoe vee" heid aardolie en 10 procent van de energie. Een vermindering van 25 pro cent in de bedrijvigheid heelt reeds onaanvaardbare gevolgen, die in be paalde gebieden hard zullen aanko men. Voor het welvaartsniveau van streken als Noordoost-C", roningen. Zuid-Limburg, Zeeland en Rijnmond r het werk van chemische bedrijven van wezenlijk belang. Gevreesd wordt dat als gevolg van dreigende probk- men een aantal bedrijven de produk- tie geheel of ten dele zal moeter. stopzetten. Wegvallen van bepaalde produkten leidt tot grote werkloosheid in verde re stadia in sectoren als textiel, me taal- en electronische industrie, voe- dings- en genotmiddelenindustrie.! bouwnijverheid. land- en tuin bouw. Als er een verdelingsbeleid kom' wil de chemische industrie voorrang krijgen, desnoods ten koste van ande re toepassingen van aarlolle en aard-, olieprodukten. Mocht «n deel var de 100.000 werknemers in deze be drijfstak niet meer aan de slag kun nen. dan straalt dit effect drie- tot negenvoudig uit naar andere secto- De tot eensge zindheid onder de regeringspartijen opgeroepen nu het land in een energie- woord daarop liet Aan', jes weten dat er met hem in dit opzicht wei viel te praten, maar hij voorde er aan toe dat .'.sar zijn mening de PPR ln het ka binet overbezet is: de christendemo cratische partijen zouden eigenlijk een zetel meer moeten hebben en die zo*i nu mooi naar de CHU kunnen gaan. Bovendien zou er dan ook een CH- staatssecretaris kunnen komen: er is nog een vacature bij financiën en daar zou mr. W. Schotten kunnen worden benoemd. We vinden dat Aant les met e* i vreemde redenering voor de dag is gekomen, een soort 'farce majeur". Het is altijd weer opvallend hoe va derlandse politici een moeilijke situatie in «e internationale poli tiek weten te gebruiken in en voor hun eigen binnenlandse spel. Vorige week gebeurde dat toen het kabinet de ka- blnetskwertie stelde. AR en KVP do den daarover uiterst verontwaardigd omdat ze op die manier gedwongen werden door de knieen te gaan. de interna! ioruile toestand liet immers geen kabinetscrisis toe. zo betoogden zij. Mei andere woorden: de Interna tionale situatie diende hun als alibi om een aantal eerder geuite grote woorden weer een stuk kleiner te maken. In het onderhavige geval wordt de oliecrisis gebruikt om binnenlandse politiek te bedrijven ten dienste van het Christen- democratische appèl, of liever, om een nauwere binding tot stand te brengen van de CHU met dit appèl. He* gekke in deze zaak is ove rigens dat CH-frac- ti ei ei der Kruisinga al heeft laten we ten de voorstelling van zaken door Aan tjes wat al te eenvoudig te vinden. HIJ geloofde er niet ln. En dat dwingt tot ffmtlijn Sleutelpositie De chemische industrie- heef: in de gehele nijverheid een sleutelpositie. Ze is voor tweederde toeleverend aan andere bedrijven, die dus afhankelijk zijn- Vooral voor arbeidsintensieve on dernemingen zal produktiebeperking (Zie slot pagina 3 kolom 2) j (Zie slot paginn 3 kolom 4) „NODIG TOT AKKOORD OVER MONETAIR SYSTEEM" GOES „Terwille van ons voortbestaan is het noodzake lijk dat de volledige compensa tie voor de revaluatie er per 1 mei 1974 uit komt en niet tot die datum maar voor een veel lan gere termijn. Deze compensatie zal geldig moeten blijven tot er in de EEG overeenstemming is over een monetair systeem. Pas dan zullen de diverse aparte prijzen in de EEG naar elkaar toegebracht kunnen en mogen worden, niet abrupt maar in een veeljarige periode". ZLM-voorzitter J. B. Becu loonde zich maandagmorgen tijdens de druk be zochte algemf_.e vergadering in Goes nog steeds van mening dat de land bouw een onevenredig groot offer moet brengen voor de revaluatie. „We blijven aandringen op volledige com pensatie. We kunnen niet akkoord gaan met de opvatting van het kabi net". De heer Becu wees er in zijn ope ningswoord op dat door de revaluatie het prijspeil van de gegarande* produkten, dat met één procent voor akkerbouw- en drie procent voor melk was verhoogd, met vijf procent is verminderd „Dit brengt het prijs peil voor akkerbouwproducten op procent en voor melk op 98 procent van dat van 1972". Wat het weer betreft is 1973 over het algemeen een gunstig jaar geweest om een goede opbrengst te verkrijgen. Een uitzondering vormde echter de droogteperiode in augustus, die een opbrengstvermindering heeft veroor zaakt op droogtegevoelige gronden bij late gewassen, zoals aardappelen, ui en, mais en ras. „Er is dan ook in het algemeen een goede oogst ge groeid", aldus de heer Becu. „De op- brengstpnjzen van de vrije produkten zijn in het algemeen tot nu toe geluk kig vriendelijk geweest. Dat kan ech ter niet gezegd worden van de resulta ten in de mestveebranche. Ondanks optimistische verwachtingen in het voorjaar, waarbij men een tekort aan vlees voor vele jaren verkondigde is het misgelopen. Diverse mesters heb ben voor hun gemeste dieren soms twee- tot driehonderd gulden minder ontvangen dan zij bij de aankoop van mager vee betaald hebben". Teleurstellend De heer Becu vond de prijsvaststellin gen voor de landbouwproducten in de EEG teleurstellend. „Bij een loonsver hoging van veertien procent in Neder land voorspelde men een algemene kostenstijging van acht procent. Wij zijn echter naar huis gestuurd met een verhoging voor de akkerbouwpro dukten met één prooent en voor de melk met drie procent. Dat de boer het nog niet heftiger heeft opgevat is te verklaren uit het feit dat de vrije produkten vorig seizoen goed aan de prijs zijn geweest en dat hij in het algemeen niet door had dat men hier mee niet mag rekenen, maar dat men moet rekenen met bijvoorbeeld een tienjaarlijkse gemiddelde opbrengst- prijs". De ZLM-voorzitter plaatste ook enkele kanttekenenïngen bij het onlangs uit gebrachte plan Lardinois. „Voorop willen we stellen", aldus de heer Be cu, _dat we blij zijn dat het grond principe van de EEG-landbouwrege- ling gehandhaafd blijft en dat we niet overgaan op lage prijzen hoewel het de vraag is of dit nog te bereiken is in verband met het wereldvoedsel tekort plus een uit de schatkist toeslag aan iedere individuele ORder- nemer". Bij de in het plan voorgestelde bevor dering van de teelt van eiwitrijke produkten maakte de heer Becu de het noodzakelijk is dat toekomst de EEG-prijzen mee- n met de kostenstijging op ver antwoorde goed geleide bedrijven en dat de prijzen niet meer bevroren worden. Verder vond hij het noodza kelijk dat rekening gehouden wordt met het tekort aan voedsel in wereld. „Dit wil zeggen dat men niet terwille van een te allen tijde vol doende voedselvoorziening in de EEG Kurk Ten aanzien van de tarwe merkte de ZLM-voorzitter op dat dit de kurk is waarop de Nederlandse graan teelt rust en dat deze de gunstige eigen schap heeft dat ze voor brood maar ook voor veevoeder geschikt is. Daar om vond de heer Becu het nodig dat de tarweprijs voor de boer lonend blijft en elk jaar met de kostenindex wordt verhoogd. „Wil men meer voe- dergranen dan kan men de gerst-, rogge- en maïsprijzen extra verhogen, waardoor bijvoorbeeld zomertarwe uitgeschakeld wordt en er vanzelf een evenwicht ontstaat". De denaturatie- premie dient volgens de heer Becu te blijven. .Ze zal dan vanzelf minder kosten door een kleinere hoeveelheid te denatureren en een lagere toeslag per kilo". Tegen het geleidelijk veran deren van de verhouding vet-eiwit en melk zag hij geen enkel bezwaar even min als tegen bet door middel van (Zie slot pagina 6 kolom 4) een nog preciesere formulering over de opmerking van Aantjes: de fractie voorzitter van de AR wil kennelijk nog vóór de komende verkiezingen probe ren de CH in het regeringsschuitje op te nemen. Is hij gelet op de moei lijkheden rond Biesheuvel wellicht bevreesd voor spijtoptanten onder de AR-kiraers. spijtoptanten die nu naar de CH zouden gaan De manoeuvre van Aantjes is door zichtig Billijkheidshalve dient niettemin de vraag te worden be antwoord of het in de huidige omstan digheden in het bijzonder gelet op de oliecrisis en de daarvan te verwach ten gevolgen zinvol is met een bre der samengesteld kabinet te komen. Moe: er wellicht nog een stap verder worden gegaan en dient er een rege ring van nationale samenstelling te ko men? We geloven dat daarvan geen .sprake behoeft te zijn. Integendeel; nu er een pakket van maatregelen is aan gekondigd, waarvan tevoren moet wor den aangenomen dat er forse discussie over zal ontstaan, is er meer dan ooit behoefte aan kritische toetsing. Daar voor dient in een democratie de oppo sitie: zij behoort de zwakke plekken in regeringsvoorstellen op te sporen en duidelijk aan het licht te brengen. Wanneer sprake zou zijn van een kabi net op brede of zelfs nationale basis komt van een gemotiveerde op positie niet veel terecht. Dat is een belangrijke overweging: een krachtige oppositie in moeilijke situaties is even hard nódig ais een krachtige regering. In de tweede plaats is het moeilijk voor te stellen op dit ogenblik dat in Nederland de huidige regeringscombi natie. in het bijzonder de progressieve partijen uit die combinatie hand in hand gaan met bijvoorbeeld Wiegel en Drees. Er zou dan aan de kant van de progressieven heel wat water in de wijn moeten worden gedaan en da' nu is de ploeg van Den Uyl het bleek uit zijn tv-toespraak zeker niet van plan. Op zichzelf is het niettemin denk baar en aan te bevelen dat er tus sen bet kabinet enerzijds en de oppositie anderzijds enig overleg wordt gevoerd over die maatregelen die strikt npdrg worden geacht. Maar de minis ter-president is daartoe nog niet over- gegaan Wiegel wees daar zondag avond via de tv op. En daaruit kan worden afgeleid dat van zijn kant nog weinig neiging tot toenadering be staat. Dat betref; zeker niet alleen de VVD. maar zeker ook de CHU: vanuit regeringsstandpunt bekeken zijn de christelijk-histortschen oppositiepartij. In dit verband wijzen wij er op dat uit de toespraak van bondskanselier Brandt tot de bondsdag vorige week af te leiden viel dat hij wél met de oppositie had gesproken, namelijk met fractie- en partijvoorzitters. Op grond daarvan zei Brandt te verwachten dat "bij alles wat omstreden is en blijft* toch samenwerking mogelijk zal r.jn om de crisis bet hoofd te bieden. Brandts rede was overigens veel pre cieser en exacter dan de tv-toespraak van zijn Nederlandse collega. Diens minister van sociale zaken liet bijvoor beeld per tv weten dat voorlopig de eerste gegevens over de huidige situa tie vertrouwelijk naar het over- Voor vervolg zie pagina 3 kolom 1

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1973 | | pagina 1