PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KRITIEK OP VERKLARING
VAN PREMIER DEN UYL
Vroege winter en olieboycot drukken
hun stempel op St. Nicolaasinkopen
"Te vaag-harde gegevens ontbreken"
Blijvend instellen
op zuiniger leven
Voor ruim 4 ton
gestolen alcohol
bij inval ontdekt
VOORLOPIG GEEN EINDE BOYCOT
David Ben
Goerion
overleden
de krant
van zeeland
Vlassen op
vlasvezelzak
Pagina 2
216e jaargang - nummer 285
Maandag 3 december 1973
DEN HAAG (ANP, GPD) Politiek Den Haag heeft over het algemeen waardering voor het feit, dat
premier Den Uyl zaterdagavond de Nederlandse bevolking over de problemen rond de oliecrisis i
heeft ingelicht. De verklaring zelf vindt men echter in meerderheid vaag en onvolledig. De fractielei
ders Andriessen (kvp), Wiegel (wd), Kruisinga (chu) en Drees (ds'70) lieten zich gisteren in deze
zin uit.
Ook van werkgevers- en werknemerszijde had men kritiek. VNO-voorzitter Bartels en districts-!
hoofd Schravenmade van de Industriebond NW hadden meer harde gegevens willen horen.
PvdA-fractieleider Van Thijn kwalificeerde de verklaring als een nuchtere uiteenzetting.
nen zijn". Ook over de verwachte
vermindering van de werkgelegenheid
zei hij zich niet zulke grote zorgen te
maken, aangezien zijns inziens de olie
toevoer niet op grote schaal stag
neert.
Boersma
De heer Wiegel zei gisteravond op de
tv dat de heer Den Uyl veel meer
harde feiten en concrete maatregelen
op tafel had moeten leggen. De heer
Andriessen was het hierin met hem
eens, ook hij had graag wat meer,
gegevens gezien. De heer Andriessen
zei dat 'Nederland harde lijden tege
moet gaat". De oliecrisis zal een gewel
dige terugslag hebben op onze econo
mische ontwikkeling. „Er zal bezui
nigd moeten worden, maar daarbij
moet wel gezorgd worden dat de
zwakkeren in de samenleving
PREMIER DEN UYL:
DEN HAAG (ANP) De wereld van vóór de oliecrisis keert niet
terug. Wij zullen ons blijvend moeten instellen op een levensgedrag
met een zuiniger gebruik van grondstoffen en energie. Daardoor zal
ons bestaan veranderen. Maar het hoeft er niet ongelukkiger op te
worden.
Dit zei minister-president Den Uyl za
terdagavond tot de Nederlandse bevol
king via radio en televisie. Hij gaf een
toelichting op de energiecrisis (wereld
wijd en al begonnen vóór de olieboy
cot) en de maatregelen die de rege
ring heeft genomen. „Wij moeten ern
stig rekening houden met de waar
schijnlijkheid dat de aanvoer van olie
voor langere tijd 20 tot 30 procent, i
misschien nog wel meer, lager zal lig
gen dan normaal", zei de premier.
De heer Den Uyl deed een dringend
beroep op iedere Nederlander het ener
gieverbruik zoveel mogelijk te beper
ken. Hoe meer wij besparen in huis
en op de weg, des te langer kunnen wij
onze economie overeind houden en de
werkloosheid beperken, zei de pre
mier. Of dat zal lukken heeft Neder
land niet alleen in eigen hand, maar
veel hangt af van de houding dié de
andere landen van de Europese ge
meenschap zullen aannemen, waan',
een grondbeginsel is dat schaarse pro-
dukten evenredig zullen worden ver
deeld. De regering zal er in het inter
nationaal overleg, dat voor de deur
staat, met alle kracht op. staan dat nu
Europese solidariteit wordt getoond,
aldus de heer Den Uyl.
De minister-president zei niet licht te
tillen aan de moeilijkheden die velen
al ondervinden van de crisissituatie,
zoals horeca-mensen en anderen die
met de auto hebben te maken. De een
lijdt meer onder de beperkingen dan
de ander. Dat is niet rechtvaardig,
maar niet altijd te voorkomen.
spaard worden". De KVP-leider vond
dal Den Uyl de situatie te eenvoudig
heeft geschetst. De presentatie van
het beleid was volgens hem niet goed
te noemen.
De heer Bartels. voorzitter van het
Verbond van Nederlandse Onderne
mingen, wees erop dat hij niet alle
gegevens had die de oliemaatschappij
en en de regering hebben, maar hij
zei de zaak somber in te zien. Hij
vroeg om regeringsbijstand voor be-1
drijven die door gebrek aan grond
stoffen niet kunnen produceren. Hij
vond het cijfer van 30 pet in de
oliebeperking wat hoog, hij dacht zelf
eerder aan 20 tot 25 pet maar toonde
zich zeer pessimistisch. Volgens dis
trictshoofd A. Schravenmade van de
Industriebond NVV zijn de gegevens
van president Den Uyl te summier om
daarop een beleid te kunnen baseren.,
„Ze kloppen ook niet met de gegevens
waarover wij beschikken", zo zei hij.
De NW-bestuurder was verheugd dat
door de regering is toegegeven dat de
olietanks vol zijn en dat de aanvoer
nog steeds normaal was. „De 30 pet.
vermindering zie ik niet. In het meest
ongunstige geval zal dat 25 pet kun-
Minister Boersma van sociale zaken
bevestigde de algemene opinie dat
premier Den Uyl inderdaad niet met
harde cijfers is gekomen. Niettemin
kenschetste hij da mening van de
heer Schravenmade als te optimis
tisch. ..De regering werkt er hard aan
om volgende week het parlement en
kele maatregelen te kunnen voorleg
gen op het gebied van produktie en
werkgelegenheid", zo zei hij.
Wiegel
Volgens oppositieleider Wiegel heeft
Den Uyl op minstens één punt ge
faald De VVD-leider had verwacht
dat de premier hem als oppositielei-j
der wel op de hoogte zou brengen
van de noodsituatie. Dat is niet ge-|
beurd en Wiegel was daarover lichte
lijk ontstemd. Ook hij had liever wat
nadere gegevens willen horen van Den
Uyl. ..Hij had de kans het volk te
confronteren met de harde werkelijk
heid. Nu zijn we echter nog onzeker
der dan voorheen".
De oppositieleider uit de tweede
kamer meende dat volgend jaar voor
niemand een reële inkomensverbete
ring mogelijk is. De overheid zou zelf
mee moeten doen aan de bezuinigin
gen. Door besnoeiingen onder andere
op cultuur, recreatie en maatschappe-
Zie slot pagina 4 kolom 3)
Maatregelen
De regering bereidt maatregelen voor
die erop gericht zijn de werkgelegen
heid zo goed mogelijk in stand te hou
den en de lasten eerlijk te verdelen:
de zwaarste lasten op de sterkste
schouders. Waar mogelijk zal vervan
ging van olie door aardgas verder wor
den uitgebreid. Andere maatregelen
zullen zijn: werktijdverkorting, bijzon
dere ontslagregelingen, de regering wil
voorkomen dat enkelen slachtoffer
worden van een nood die ons allen aan
gaat.
Eind volgende week, zo vervolgde de
heer Den Uyl. zal de regering het par
lement machtiging vragen om voor
1974 bijzondere regels op te stellen
voor alle inkomens en tarieven in de
vrije beroepen, voor huren, pachten,
dividenden en tantièmes.
Voorts zullen er bijzondere prijsvoor-
schriften komen. Naar het oordeel van
de regering zal waar minder te verde
len valt dat mindere ook gelijker moe
ten worden verdeeld.
De premier was dankbaar voor de vrij
willige medewerking die tot dusver op
grote schaal is gegeven. Die medewer
king is ook nodig als wij niet meer
met de auto kunnen en wij het samen
moeten vinden in volle bussen, trams
en treinen. Als we daartoe bereid zijn,
dan wordt het geen koude winter, al
vriest het nog zo hard, aldus besloot
minister-president Den Uyl zijn radio-
en televisietoespraak.
pre-
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2,4,5 en 6.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1,
3 en 4.
Radio en t.v. op pagina 7.
Sport op de pagina's 9, 10,
11,12 en 13.
BRUSSEL Minister Lubbers
heelt zaterdag in Brussel bespre
langen gevoerd met de Saoedi-ara-
bische olieminister Jamani
rechtsJ, en de Algerijnse minis
ter van industrie Belaim Abdessa-
lam (links). Op de achtergrond de
directeur-generaal politieke zaken
SPRANG-CAPE LLE Op c'e
voorgrond een gedeelte tan d"
plastic vaten, waarin de alcohol
vanuit de gestolen tankwagen
werd overgepompt. Een gedeelte
van deze uagen is op de achter
grond zichtbaar.
Reuzenrat valt
landbouwer aan
ROERMOND (ANP) Een 90 centi
meter grote rat heeft zaterdagmiddag
een 65-jarige landbouwer in het Lim
burgse dorp Leeuwen (gemeente Roer-
mand) 3angeva'len. Met een weide-
paal wist de landbouwer het dier van
zich af te houden en te doden.
De politie vermoedt dat het een soort
bisamrat is en laat het dode dier door
een deskundige determineren.
MARGARINE
VIER CENT
TANKWAGEN MET 25.000 LITER ZUIVERE ALCOHOL
DUURDER
DEN HAAG (ANP) De margarine-
prijs gaat vandaag (3 december) met
4 cent voor een pakje van 250 gram
omhoog. De prijs van halvarine wordt
met 2 cent verhoogd.
De bond van Nederlandse margarine
fabrikanten heeft hiertoe besloten na
overleg met het ministerie van econo-1
nomisehe zaken. De verhoging ge-
schiedt als gevolg van de bijzonder j
sterke stijging van de grondstofiën-
prijzen van de laatste tijd. aldus een
mededeling van de fabrikanten.
MINISTER LUBBERS NA GESPREK MET JAMANI:
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Het ziet er niet naar uit dat de olieboycot tegen Ne
derland binnen afzienbare tijd wordt opgeheven. Met deze indruk
is de Nederlandse minister van economische zaken Lubbers za
terdagmorgen teruggekeerd uit de Belgische hoofdstad. Hij had
daar een nogal verrassend bezoek gebracht aan de Saoedi-Arabi-
sche minister voor oliezaken Yamani en diens Algerijnse collega
Abdessalam, die overleg hebben gepleegd met de Belgische rege
ring en de EEG-commissie in het kader van hun Europese rond
reis.
urgentieplan wordt aangenomen voor;
een gemeenschappelijk beheer van de
olievoorraden.
„Ik ben niet zo optimistisch óver
een opheffing van het olie-embargo in
de nabije toekomst", aldus minister
Lubbers. „Maar ik ben niet zo pessi
mistisch over een oplossing van het
Midden-Oostenprobleem, waarvan de
oliekwestie een essentieel onderdeel
is". Hij voegde hieraan toe, geen op
heffing van het olie-embargo te ver
achten voor het Midden-Oostenpro
bleem is opgelost.
Vanmiddag komen in Brussel de mi
nisters van buitenlandse zaken van de
EEG-landen bijeen. De oliekwestie
staat weliswaar niet officieel op de
agenda, maar zij zal zeker ter sprake
komen in het kader van de sombere
vooruitzichten die de EEG-commi
heeft geschilderd in een geheim rap
port over de gevolgen van de oliecri
sis. De commissie wil dat er een
Verklaring
„Wij willen niet de indruk wekken
dat wij. door het afleggen van een
verklaring die door anderen verkeerd
zou kunnen worden geïnterpreteerd,
op een zaterdagochtend olie willen
kopen", aldus de minister na het ge
sprek. Beide Arabiche ministers gaven
de wens te kennen, dat Nederland een
zijdig een verklaring aflegt waaruit
blijkt dat de Nederlandse opvattingen
niet afwijken van die van de overige
acht landen van de gemeenschappelijke
markt.
Het onderhoud dat ongeveer een
uur duurde en volgens minister Lub-'
bers niet slechts plezierig en ontspan
nen was doch ook nuttig, had naar de
smaak van zijn gesprekspartners hele
maal niets opgeleverd. Op zijn minst,
zo verklaarde de wegens ziekte aan
een hotelbed gekluisterde Yamani. wil
len wij van Nederland een volledige
neutraliteit.
Lubbers heeft in Brussel ook ge
sproken met zijn Belgische collega
Zie slot pagina 3 kolom 6)
SPRANG-CAPELLE (ANP)
De rijkspolitie heeft zaterdag
avond een tankwagen gevonden,
die in de nacht van woensdag
op donderdag in Pijnacker werd
gestolen. De tank, gevuld met
25.000 liter zuivere alcohol,
stond in een schuur in Sprang-
Capelle (N-Bj. Volgens de poli
tie is het in Nederland nog niet
eerder voorgekomen, dat een
zo grote hoeveelheid gestolen al
cohol kon worden opgespoord.
De gevonden alcohol, bestemd voor
'distilleerderij Vrljmoed in Schiedam,
had een waarde van J 113.000 en de
pas twee maanden oude tankauto,
eigendom van de transportonderne
ming Jawico in Pijnacker. kostte ruim
anderhalve ton.
Toen rechercheurs van de rijkspolitie
uit Pijnakker. Sprang-Capelle, Den
Haag en Den Bosch zaterdagavond de
schuur in Sprang-Capelle binnenvielen,
waren drie mannen achter gesloten
deuren bezig met het. overlanken van
de alcohol in vaten. Er stonden 200
vaten in de schuur, voldoende om de
gehele inhoud van de tank in over te
hevelen. De mannen gaven zich zonder
verzet te plegen over en werden in
verzekerde bewaring gesteld.
Hel waren de houthandelaar Van der
H (34 jaar) uit Bergeyk 'N.B.t. de
kippenfokker B. <33) uit Balen'Bel
giëi en de zonder beroep zijnde
s.< 22 uit Eerstel(N.B.).
Uit een grootscheeps onderzoek van
de rijkspolitie onder leiding van de
officier van de recherche uit Den
Bosch, de heer E. T. van Hoorn, bleek
dat een chauffeur, komende uit de
richting Brabant en in dienst van de
Jawico. 's nachts was tegengekomen
kwagen 's nachts was tegengekomen
op de rijksweg Rotterdam Breda. Het
spoor leidde naar het Zuiden, maar
volgens de recherche werd öe wagen
bij toeval in Sprang-Capelle ontdekt.!
De politie deed in de nacht van zater-,
dag op zondag ook een inval bij twee.
van de drie arrestanten. Bij Van der
H. in Bergeyk kwam een complete
distilleerderij voor de dag. De appara
tuur stond gereed om naar elders te
worden vervoerd- De verdachten ble
ken voorts over moderne communica
tiemiddelen te beschikken- He; onder
zoek. waarbij ook de douanerecherche
is ingeschakeld, is nog in volle gang
ZEEUWSE DETAILHANDEL EN GROOTWINKELBEDRIJF
VEELAL TEVREDEN OVER BEREIKTE OMZETTEN:
VERSCHUIVING NAAR
MEER NUTTIGE
EN DUURZAME
GEBRUIKSVOORWERPEN
MIDDELBURG Het onver
wacht snel invallen van het win
terse weer en de aanhoudend
sombere economische berichten
hebben dit jaar in Zeeland hun
stempel op de Sint-Nicolaasin-
kopen gedrukt. Niet alleen
kwam de verkoop laat op gang,
eerst zaterdag was het in de
meeste winkels pas werkelijk
druk maar in vele gevallen
werd ook een verschuiving in
het kooppatroon geconstateerd-
Kennelijk uit een zekere be
zorgdheid over het nog ongewis
se van de al vóór de 21e decem
ber aangebroken winter heeft
een belangrijk deel van het
Zeeuwse publiek bij het aan
schaffen van het Sint-Nicolaas-
cadeautje het plezierige met het
nuttige willen verenigen. Zo ging
er opvallend veel warme kle
ding, laarzen en handschoenen,
maar ook veel hobbyartikelen
en familiespelen voor de kou
de autoloze zondagen over de
toonbanken.
Dat betekent intussen niet dat er on
tevredenheid heerst in de Zeeuwse de
tailhandel en het grootwinkelbedrijf
Een steekproef onder ondernemers uit
de gehele provincie wees uit dat de
omzetten niet alleen gelijk maar veel
al hoger zullen uitvallen dan het vorig
jaar. Alleen in Hulst bestond daarover
nog enige bezorgdheid.
Dezelfde steekproef wees uit dat het
kooppatroon m deze Sint-Nicolaas-'
winkelweek, die nog tot en met dins
dag duurt, volstrekt niet wordt ver
troebeld door de Tiamsterwoede'. Het
hamsteren .blijft beperkt tot artikelen,
die zich moeilijk voor een feestelijk
cadeau lenen, zoals vuilniszakken, pak
ken waspoeder, toiletpapier enz.
Ook een ander artikel dat als gevolg
van de dreigende energieschaarste in
de afgelopen weken grote aftrek heeft
gevonden de fiets bleek geen uit
gesproken Sint-Nicolaasgeschenk. De
hausse in de rijwielverkoop is zelfs al
weer wat geluwd. Winterweer en olie-
problemen de autoloze zondag
bleken bij navraag vooral hun gevol
gen te hebben voor -de klandizie in
winkels in het grensgebied.
De heer W. Kayser. voorzitter van de
Huls terse middenstandsvereniging, had
bij navraag onder collega-winkeliers
geconstateerd dat de omzetten tot za
terdagmiddag wat waren tegengeval
len. Een vergelijking met vorig jaar
kon de heer Kayser echter nog niet
maken, terwijl hij het bovendien niet
uitgesloten achtte dat in de nog reste
rende koopdagen de huidige gang van
zaken meer dan goed zou worden ge
maakt. De Hulsterse middenstands-
voorzitter kón zich overigens niet aan
de indruk onttrekken, dat met name
de bewoners van de omringende dor
pen als gevolg van het slechte weer :r.
de tweede helft van de week. veelal
hebben getracht geschikte cadeaus in
de eigen dorpswinkels aan te schaf
fen.
Halst
Ook in het grootwinkelbedrijf in Hulst
hadden de koopdagen nog niet opge
leverd wat men ervan had verwacht.
De heer A. Demanez. bedrijfsleider van
de HEMA: „Toch spelen we in verge
lijking met vorig jaar ongeveer qurtte.
Opgejuind door allerlei berichten
houdt het publiek weliswaar de adem
in voor wat betreft een aantal luxe ar
tikelen. ook in de speelgoedsector, die
anders 'gemakkelijk' werden gekocht,
maar daar staat tegenover dat men
het nu meer in de duurzame goederen
zoekt. Ook hebben wij een sterk stij
gende omzet in de textiel, var. theedoe
ken en sokken tot warme bovenkle
ding toe. We hebben zelfs geen sjaal
meer :n huis".
In Oostburg gaat de autoloze zondag
evenmin ongemerkt aan de midden
stand voorbij. De heer J. Bogaert,
voorzitter van de winkeliersvereniging
Oostburg: .De mensen geven niet min
der uit. maar doen het wel bewuster".
Zo had de heer Bogaert in zijn eigen
Zie slot pagina 6 kolom 5)
JERUZALEM UPI. DPA) President
Efraim Katzir en premier Golda Meir
van Israël hebben zondagmorgen om
half negen Nederlandse tijd in hel
parlementsgebouw In Jeruzalem af
scheid genomen van David Ben-Goe-
rion. die zaterdag op 87-jarige leeftijd
in een ziekenhuis in Tel Avlv is over
leden.
Voor de met de Israëlische vlag ge
dekte kist namen president en pre
mier twee minuten stilte in acht. Toen
zij vertrokken arriveerden Ben-Goe-
rions zonen, twee dochters en andere
familieleden.
Een half uur nadat president Katzir
en premier Me:r de laatste eer hadder.
bewezen, werd het publiek toegelaten
om langs de katafalk te lopen.
Volgens de Israëlische radio overleed
oud premter Ben-Goerion zaterdagmor
gen om 11.06 (10.06 onze tijdt in he*
Sheba-ziekenhuis in Tei Aviv. Naaa'.
Ben-Goerion op 18 november in het
ziekenhuis was opgenomen meldden
de artsen dal zijn toestand achteruit
ging: zijn polsslag werd zwakker, zijn
bloeddruk nam af. en zijn bewustzijn
verminderde.
Het stoffelijk overschot van de overle
den staatsman zal vandaag worden
overgebracht naar de kiboets Sde
Boker waar hij de laatste jaren heeft
gewoond. Ben-Goerion zal daar wor
den begraven naast zijn vrouw die ver
scheidene jaren geleden is overleden.
Testament
Lit het zondag in Tel Aviv geopende
testament van David BenGoerion
blijkt dat de oude staatsman zijn per
soonlijke notities, voorzover het geen
staatsstukken zijn. heeft nagelaten aan
zijn woonplaats. Sde Bokcr.
Samen met een deel van Beo-Goerions
privé-bibliotheek zullen de notities
schetsen voor boeken en aantekenin
gen over zijn geschiedvorsing wor
den ondergebracht in een speciaal
daarv oor bestemd gebouw
Ben-Goerion heeft zijn huis in de stad
Tel Aviv vermaakt aan de staat- Deze
erft ook een grote boekenverzameling.
Het huis zal waarschijnlijk in een Ben-
Goerion-museum worden veranderd.
Voor een levensbeschrijving van Ben-
Goerion zie pagina 3.
