PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT MINISTER LUBBERS: SOMBER BEELD VAN DE ECONOMIE Lubbers 'vaag' over actieve rol kamer in eindbeslissing tweede kerncentrale Stagnatie produktie - dalende investeringen Prijsstijging zeker 8 pet Slothle dag voor EGYPTE EN ISRAËL WISSELDEN EERSTE KRIJGSGEVANGENEN UIT 3£?fi5&SM8 Defensie beperkt het energieverbruik minister voelt niets voor oliedistributie V-an de Nixon: ik treed niet af Ambtenaren willen kortere werkweek 216e jaargang - nummer 271 Vrijdag 16 november 1973 STEUN DE ACTIE NATUURBEHOUD Los de puzzel op in de PZC van zaterdag (Van onze parlementaire redac tie) DEN HAAG Minister Lub bers van economische zaken heeft zich opmerkelijk negatief uitgelaten over een oliedistribu tie. Donderdagavond, bij de be handeling van de begroting van (tonomische zaken, zei Lubbers: .Sommige mensen beginnen lang- nmerhand zo lijkt liet wel Ie verlangen naar een oliedistri- botie. Men meent dat de auto- ïrijf zond3g de lasten onrecht vaardig verdeelt. Maar er zitten un distributie toch wel degelijk note bezwaren. De toewijzing iin urdolieprodukten is natuur lijk in zekere zin willekeu rig*- Lubbss ging zelfs zó ver, dat hij és prijsbeheersing bij een dis tributie „erg moeilijk" noemde. Ir 'zomt een kapitalistisch bij- e2ec, zou ik zeggen. Denk alleen mar jan de bonnenhandel. Je krijgt twee markten", zei de mi nister van economische zaken. Hij benadrukte nog eens dat men er goed aan doet om eerst over andere vormen van gebruiksbe perking na te denken. Welke deze vormen precies waren, wilde de minister ondanks grote aandrang vanuit de Tweede Kamer nog niet concreet zeggen. Bij de replieken legde de minister er in antwoord op vele vragen de nadruk op dat door de beper kingsmaatregelen getroffen cate gorieën als de horeca mogelijk voor compensatie in aanmerking komen. Dat kan niet zonder meer uit de algemene middelen. Men dient echter niet al te optimistisch te zijn en zo waarschuwde drs. Lubber andere groepen kunnen niet zomaar doorleven alsof er niets aan de hand is. Op situaties als die van de horeca zal staats secretaris Hazekamp volgende week nader ingaan. C-iEO Israëlische krijgsgevan- PjR if. het Zwitserse vliegtuig iMr Tel Aviv bracht. (Van onze redactie economie) DEN HAAG Het beeld van onze economie is aanzienlijk ver somberd. Dat heeft minister Lubbers van economische zaken donderdag in de tweede kamer bevestigd. Verschijnselen als da lende investeringen, stagnatie in de produktie en de produktie uitbreidingen, die dit jaar sterk merkbaar werden, zullen in 1974 nog sterker optreden. Consumptie en bestedingen zullen min of meer pas op de plaats maken. Het peil van de invoerprijzen is op jaarbasis anderhalf procent hoger dan geraamd. De prijsstij ging zal dit jaar zeker 8 procent zijn. Mede als gevolg van de olie crisis (waarover de bewindsman nog geen concrete cijfers noem de) ziet de ontwikkeling er voor het volgend jaar uiterst onzeker uit. Nederland heeft te maken met een af nemende produktiegroei en een toene mende ontwikkeling van de prijzen. De produktiviteits-ontwikkeling, die tot dusver elk jaar meeviel, zal dit jaar niet hoger zijn dan geraamd, zo ver wacht de minister. De revaluatie, die bedoeld was het prijspeil te drukken, heeft niet meer dan stabiliserend ge werkt. De bedoeling van het neerdruk ken der prijsbeweging is mislukt, hoe wel de herwaardering op zichzelf een goede zaak is. Het prijspeil zou zeker nog hoger zijn als niet tot revaluatie was besloten. Wat betreft de effecten van het con flict in het Midden-Oosten wilde drs. Lubbers nu nog niet meer inzicht ge ven; gewacht moet worden op het pak ket maatregelen dat de regering zal namenstellen, 'in ieder geval moet worden gerekend met toenemende pro blematiek. Maar het geheel is op het ogenblik nog niet goed te overzien. Het ministerie berekent nu diverse al ternatieven om voorbereid te zijn op beleidswijzigingen. Over enkele weken zal hierover meer bekend zijn. Prijzen Het laatste prijsindexcijfer viel 0.4 pro cent tegen. De minister neemt aan dat in het algemeen de bedrijven hun winstmarges niet hebben verruimd. De mate waarin winst of verlies is gele den, hangt ervan af hoe men kon ope reren op de grondstoffenmarkt. De stij ging der grondstoffenprijzen is zodanig dat de minister sprak van een 'inflatie drift'. Hij gaf enkele recente cijfers van stijgingen, oktober vergeleken met mei: koper 100 procent duurder, tin 50 procent duurder, zink 250 procent, wol 200 procent. De minister gaf overigens toe dat het vergelijkende prijsindexcijfer al weer verouderd is (gebaseerd op het peil van 1969). Het wordt we! ondersteund door budgetonderzoeken. Maar een nieuwere grondslag voor de vergelij king van pas in 1975 ingegaan. De Eco nomische Controle Dienst zal met het oog op de verscherpte prijsbewaking worden versterkt. De begroting voor 1975 voorziet Sn het benodigde geld. De versterking is zeker nodig, gezien de steeds zwaarder wordende taken voor deze dienst. TWEEDE KAMER MOET ZUINIGER ZIJN MET DE VERWARMING (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De zuinigheid met energie blijkt in de tweede ka mer niet zo erg best te lopen. Naast de enorme hoeveelheden energie die gebruik, worden door de veie sprekers, word ook nog steeds te gemakkelijk omgespron gen met de verwarmingsenergie. Directeur Rotteveel tan de twee de kamer heeft In een brandbrief aan allen «lie in de kamer werk zaam zijn. laten weten dat de gordijnen 's avonds dicht moeten, teneinde brandstof te besparen. Er zijn telefoontjes binnengeko men van verontwaardigde bur gers. die zich verbaasden dat men in de tweede kamer (juist daar) niet het goede voorbeeld gaf naar aanleiding van het ver zoek van de regering om brand stof en verwarmingsenergie te bespraren. De kamerdirecteur heeft al haar kamerpersoneel dringend verzocht dat goede voorbeeld te geven. STUDENTEN ACTIES IN GRIEKENLAND PATRAS/ATHENE (AFP PI) denten hebben donderdagmiddag de universiteit van Patras op het schier eiland Peloponnesos in het zuiden van Griekenland bezet. Zij willen hiermee de actie van de studenten steunen die sinds woensdagmiddag de polytechni sche school in Athene bezet houden om meer academische vrijheid af te dwingen. Investeringen Onze investeringen zijn te laag met het oog op de werkgelegenheid. Aantasting van zwakke bedrijfstakken dreigt. De oorzaak van bet. achterblijven van in vesteringen in nieuwe projecten ligt in de huidige structuur van de arbeids markt. Verschuivingen in het indus triële patroon zijn gewenst. Het gaat erom juist die vormen van industrie te scheppen, die op het toekomstige beidsmarktbeeld aansluiten. Geavan ceerde industrieën zijn nodig, die een grote thuismarkt vragen. Juist daarom zal meer samenwerking nodig zijn, of in EEG-verband of door grote inter na tionale concerns. Precies invullen welk industriebeleid gewenst is, kan niet, aldus de minister. De overheid, die een fundamenteel die nende en tegelijk leidinggevende moet spelen, moet zowel offensief als defensief optreden. Wel is duidelijk dat voortgaande afbrokkeling van de tra ditionele industrieën op komst is. Maar een totale blauwdruk voor de toekomst is niet te geven. Het is ook moeilijk aan te wijzen wat nu het ge wenste investeringspeil is, ook al om dat het tempo van de verschuivingen Zie slot pagina 3 kolom 6) 26 ISRAËLIËRS TEGEN 375 EGYPTENAREN uimÜÜ7' CAIR0 <-GPD' &TR> AFP, UPD Ongeveer drie weken na de wapenstilstand in het ":en is donderdag de uitwisseling van krijgsgevangenen tussen Israël en Egypte op Voor het eerst sinds de oprichting van de staat Israël was er een rechtstreekse tussen Tel Aviv en Cairo, die wordt onderhouden door Zwitserse vliegtuigen in van het Rode Kruis. 0? 4; wste dag van de luchtbrug nen en met familieleden, dat de art- l Ptrnn nn,,.,.nli i)r„ nm *^jgaaij«he en 375 Egypti-1 Hh iZf F'!!°fenen overgevlogen. ^Egyptenaren is, zo groot bod «urn -!enen naar evenredig- «MajlljBrtM. In Israël, "V1 J-OTbsche krijgssevanee- m Egypte waren 245 Israë- teniggekeerde krijgsgevange- Garantiefonds ^ê<Êier™ T Wetenschap- Vakce^ales rapport voor een ga- ^aflectieK^Jf, stacht°INrs We omslagen. tpag. 3 j Kruidendokter Kw-Wf iïl V1 S!St?ren twen ~>:r.S i» ÖernrHn6'1 ^Ch eisen ran t0I}S jaar van b-y-s Visset dhove"se kantoor. (Vng. 15), uit Mand op *»A7,!en9 si buitenlands 1,3 en 15 ™»Me.l7enl9 ^•atvoppag.22 «ros pag. 23 sen nauwelijks gelegenheid kregen om de teruggekeerden goed te kunnen onderzoeken. De meesten hebben mid delzware verwondingen, een enkele is zwaar gewond en een paar zijn licht gewond. Dokter Shami, de directeur van het grootste ziekenhuis van Tel Aviv. zei dat de krijgsgevangenen over het algemeen goed waren behandeld. Dat bleek ook wel uit het uitstekende moreel van de Israëliërs. Dat er maar 26 van de afgesproken 37 krijgsgevangenen terugkwamen, de nationale vreugde in Israël nauwe lijks drukken. Dit was de dag waar de hele natie naar had uitgezien, sinds premier Meir in de eerste week van de oorlog had gezegd dat Israël een staakt-het-vuren afhankelijk zou stel len van de terugkeer van de krijgsge-, vangenen. De radioreportage van de aankomst van de krijgsgevangenen op het vliegveld Lod werd donderdag drie keer herhaald. Bij het ziekenhuis vormde zich bij aankomst van de teruggekeerden een grote menigte, die een glimp wilde Zie slot pagina 3 kolom 5) DIENSTREIZEN PER OPENBAAR VERVOER DEN HAAG (ANP) Minister Vredeling van defensie heeft don derdag in een brief aan alle hoofden van defensie-organisaties en aan de bevelhebbers van de krijgsmachtonderdelen aanwijzingen gegeven om het energieverbruik binnen het defensie-apparaat te beperken. De bewindsman wil onder meer, dat zoveel mogelijk ook voor dienstreizen gebruik wordt gemaakt van openbare middelen van vervoer. Het totale defensie-apparaat omvat circa 145.000 man. Voorts wijst de minister in zijn brief op de mogelijkheid van beperkende maatregelen, die voornamelijk zullen liggen op het terrein van gebruik van alle brandstof verbruikende motoren en installaties en het gebruik van ver warming. licht en water. De beoogde beperking mag, aldus de minister, de operationele inzetbaarheid inclusief de geoefendheid, niet aantas ten en evenmin het leefklimaat ingrij pend ongunstig beïnvloeden. De mogelijkheden tot beperking kun nen volgens minister Vredeling het beste naar plaatselijke omstandighe den worden beoordeeld. Hij verzoekt tenslotte de hoofden en commandan ten in zijn brief hun personeel te door dringen van de noodzaak van deze be perking en zo mogelijk de gebieden, waarop kan worden bespaard, nader door middel van richtlijnen aan te ge ven. Reizen duurder Ook de vakantiegangers krijgen te ma ken met de sterk gestegen brandstof prijzen. De KLM heeft aangekondigd dat de Nederlandse luchtvaartmaat schappijen de chartertarieven met in gang van 1 december zullen verhogen. Afhankelijk van de te vliegen afstand zal de verhoging voor IT-passagiers va riëren van 10,- tot 25,- per arrange ment. PIT-dixecteur A. van Gennip rekende op een persconferentie voor dat de verhoging voor een Spanjereis op on geveer 15,- zal neerkomen, naar Athene zou 25,- bijbetaald moeten Jïuntlijn worden, en naar bijvoorbeeld het Mid den-Oosten zeker 28,-. De 113 leden van de IATA, de interna tionale organisatie van luchtvaartmaat- (Zie slot pagina 3 kolom 2) WASHINGTON (AP) ,Jn weerwil van druk op mij uitgeoefend door vrienden die liet goed menen cn door vijanden zal ik in verband met de Watergate-crisis niet aftreden", heeft president Nixon in Washington gezegd op de jaarvergadering van het ver-' boud voor makelaars in onroerende goederen. Hij werd luid toegejuicht na deze woorden. „Wat de president der Verenigde Sta ten betreft, deze heeft het in hem gestelde vertrouwen niet geschonden) en hij zal dit niet doen ook". Nixon besloot met de woorden: „Ik ben gekozen om bepaald werk te doen en ik verzeker u dat ik er niet tussenuit zal trekken tot ik ermee gereed ben". De president hield zich voornamelijk bezig met het opsommen van wat hij in 1973 in binnen- en buitenland heeft bereikt en roerde slechts tegen het slot Watergate aan. Hij zei dat 'te ijverige personen' in de presidentscampagne van 1972 namens; hem enkele fouten hadden gemaakt. „IK MOET EEN WEL HEEL GOEDE REDEN HEBBEN OM AANVRAAG AE TE WIJZEN...." WAARSCHIJNLIJK GEEN DISCUSSIE VOOR VERSCHIJNEN ENERGIENOTA (Van onze Haagse redacteur) DEN HAAG „Ik zal een heel goede reden moeten hebben om de aanvraag voor de bouw van een tweede kern energiecentrale bij Borssele af te wij zen". Dat zei ministers Lubbers van economische zaken donderdag tijdens de behandeling van zijn begroting. De minister acht het waarschijnlijk dat de vergunning voor de bouw van de twee de kerncentrale zal worden toegewe zen. Hij liet in het vage of in de twee de kamer der staten generaal over de tweede kerncentrale zal worden gedis cussieerd, nog voordat de beslissing over de centrale zal vallen. Het PPR- kamerlid Jansen, die daar zowel in eer ste als in tweede termijn van de debat ten naar had gevraagd, kreeg geen dui-1 delijk antwoord. Wel zei de bewindsman in antwoord op vragen van de heer Jansen dat de totstandkoming van elektriciteitscen trales in beginsel moet plaatsvinden' volgens een door de kamer besproken elektriciteitsstructuurplan. Dat plan is in de maak en 't zal in het najaar van 1974 gereedkomen. De heer Lubbers zette uiteen dat zoveel mogelijk acti viteiten op het terrein van de elektri citeitsvoorziening in het kader van dat plan zullen worden afgewogen. De minister zei over het eventueel aan-: gaan van financiële of andere verplich-! tingen vor de bouw van een tweede, kernenergiecentrale, dat hij de be-! trokken instanties niet kan verplich te daarvan af te zien. Wel meede hij waardoor e kernenergiecentrale kwam mevrouw Epema-Brugman met de suggestie dat de capaciteit van de Eemscentrale voorlopig voor het landelijke elektrici teitsnet zou kunne worden benut, Vergunning Hij stelde dat een project als dat bij Borssele daarbij hoort. De vraag van de heer Jansen of een beslissing tot verlening van een vergunning voor de tweede kerncentrale bij Borssele kan worden opgeschort tot de kamer daar over gediscussieerd heeft, het hij on beantwoord. Over het elektriciteits- structuuiplan zei hij: .Daarmee kan worden voorkomen dat ad hoo beslis singen genomen worden". dat men wat het aangaan van ver plichtingen betreft voorzichtig moet zijn. Het structuurplan, dat volgend najaar op tafel ligt, zal een onderdeel; vormen van de derde nota ruimtelij ke ordening. Voordat het plan gereed is, zal de tweede kamer nog twee an dere stukken over het energiebeleid in handen krijgen. Rond de jaarwisseling is het antwoord minister Lubbers op het voorlopig beslissing over de twee- worden uitge- de centrale zou kunnen steld. Mevrouw Epema: „De Eemscentrale is] gebouwd voor industrie, die destijds bij de opzet van het Eemshavengebied werd verwacht. De ontwikkelingen gaan trager dan we verwacht hadden,! maar de centrale is bijna klaar. Ik' hoop, dat we in het noorden nog wel wat industriële activiteit krijgen, maar niet te verwachten dat dat m de verslag over de kemenergienota ge-huidige situatie snel zal gaan. Daarom j reed. Het is de vraag of dat stuk kort na verschijnen in de kamer zal worden behandeld. Rond de zomervakantie van het volgend jaar is namelijk de eerste energienota van minister Lubbers te verwachten en de bewindsman sugge-| reerde donderdag dat beide nota's te-] gelijk in behandeling kunnen worden gebracht. Tijdens de discussie over de tweede' men, lijkt mij, tijdelijk de capaci teit van de Eemscentrale via het kop- pelnet kunnen benutten voor de lande- lijke behoefte. We zouden dan voldoen- de tijd hebben voor de beslissing over de tweede Borsselse kerncentrale. De Eemscentrale heeft een capaciteit van 750 megawatt en het is de bedoeling de tweede kerncentrale een capaciteit van 600 megatwatt te geven". 1 De heer Jansen kwam donderdagavond laat in de tweede termijn van het debat nog eens terug op de greep die rege ring en parlement zijns inziens moeien verstevigen op de plannen van bedrij ven die elektriciteit produceren. Hij diende een motie in. waarin hij de re gering vroeg binnen enkele maanden tan de kamer een nota ra verstrekken, .waarin is aangegeven welke wettelijke regelingen en/of overgangsregelingen getroffen moeten worden om parlemen taire invloed op de plannen tot oprich ting van elektriciteitsproduktiebedrij* ven op korte termijn beter mogelijk te maken". De heer Lubbers stelde dat men wat het beleid betreft op dit moment In een overgangssituatie verkeert en hij stelde voor met de commissie van eco nomische zaken na te gaan wat men in afwachting van een herziening van de elektriciteitswet kan doen om het parlement meer invloed te ge ven op de elektriciteltsproduktie. Washington heeft een rechter uitgesproken dat het ontslag van d<- openbar© aanklager Archibald Cox on wettig was. Een opvallend© uitspraak: de macht van pre- sident Nixon is daarmee weer verder beknot en het aanzien van het Congres in evenredigheid vergroot. Zo als men weet was Cox destijds speciaal benoemd om de Watergate-affaire tot op de bodem uit te zoeken en daartoe vorderde hij een aantal geluidsbanden van de president. Toen deze weigerde de banden af te staan lokte Cox een rechterlijke uitspraak uit en na veel vijven en zessen kwam uiteindelijk de mededeling van de president dat hij de banden ter beschikking zou stellen. Dat ze er niet meer waren was toen nog niet bekend. In het gesprek tussen Cox en de advocaten van Nixon stelde de eerste echter nadrukkelijk dat hij zonodig nog meer zou vragen, bijvoor beeld bepaalde memoranda van de pre sident Waarop Nixon vierkant nee zei en opdracht gaf Cox te ontslaan. De eerste reacties vorige maand to de Verenigde Staten Waren vernie tigend voor de president, maar allerlei staatsrechtsfiguren betoogden dat Nixon hoewel onverstandig hande lend toch wel in zijn recht stond. He*, openbaar ministerie derhalve ook deze openbare aanklager ls een onderdeel van de uitvoerende macht en het behoort volgens de Amerikaan se grondwet tot de bevoegdheden van de president om ambtenaren in deze sector te benoemen of te ontslaan. Vandaar dat de president meende for meel volkomen gerechtigd te zijn Cox de laan uit te stu ren: hij als presi dent was immers de baas van deze open bare aanklager en deze had maar te doen wat hij de president hem opdroeg. Op dat moment echter deed zich een merkwaardige complicatie voor: de minister van justitie Elliot Richardson evenals diens tweede man William Ruckelshaus wei gerden Cox heen te zenden en besloten vervolgens zelf ontslag te nemen. Nie mand in het Witte Huk had deze complicatie voorzien: men had gedacht dat de minister van justitie geen enkel bezwaar tegen het ontslag van Cox zou maken. Dat gebeurde echter wel met als gevolg dat de storm tegen Nixon veel zwaarder werd. Het interessant© punt in dez» kwestie was vooral gelegen to net 'waarom' van het terugtreden van de minister van justitie en diens plaats vervanger. Hier speelde eveneens een grondwettelijk element: ministers en onderministers worden weliswaar door de president benoemd, maar hun be noeming moet worden goedgekeurd door de senaat. Dat college gaat pas tot een dergelijke goedkeuring over als het de kandidaat-minister of -onder- minister uitvoerig heeft ondervraagd en de antecedenten zijn onderzocht. Zowel minister Richardson als zijn plaatsvervanger waren nog maar kort in functie: toen ze enige maanden ge leden voor de senaat verschenen wa ren ze omstandig aan de tand gevoeld over hun houding jegens het Water- gate-ondeizoek. En bij die gelegenheid beloofden beiden alles te zullen doen om de onderste steen in het Watergate- schandaal boven te krijgen. Om die toezegging ging het. Toen de president hen vorige maand opdracht gaf Cox te ontslaan kon den ze dat niet in overeenstemming brengen met hun belofte aan de senaat en daarom namen zij ontslag. Dat was een duidelijk symptoom van de gewij zigde machtsverhoudingen in het land: en minister en een onder-minister von den namelijk een toezegging aan het congres belangrijker dan hun loyaliteit aan de president. Een jaar geleden zou daarvan geen sprake zijn geweest: de ministers zouden zonder twijfel zijn aangebleven en het congres had er niets aan kunnen doen. Nu bleek ech ter dat de borden volledie waren ver hangen. En het opvallende van de recente rechterlijke uitspraak van deze week is nu, dat de afgetreden minister Richardson en zijn plaatsvervanger Ruckelshaus alsnog gelijk krijgen. De rechter heeft vastgesteld dat de onaf hankelijke aanklager in dit geval niet onder de bevoegdheid van de president viel, maar uitsluitend onder die van de minister. Nixon is op dit ogenblik bezig met verwoede pogingen zijn populari- teit terug te krijgen: hij houdt onver wachte toespraken met sentimentele inslag, hij verschijnt op de verjaar dagspartij van een senator. In het laatste geval ging hij zelfs achter de piano zitten om "Happy Birthday to you' te spelen en te zingen. Voor de senator ongetwijfeld een prettige ver jaardag, voor de president evenwel was het allemaal niet zo "happy', maar ging het om een slechte dag: hij was in het ongelijk gesteld door een recht bank. Een nederlaag voor de tweede maal in veertien dagen: de eerste keer had het congres een presidentieel veto tegen een wet overstemd en ook dat had hij nog niet meegemaakt. Daar voor is namelijk een tweederde meer derheid in het congres nodig. Niet 3lleen de volksgunst, maar ook de constitutionele machine begint zich tegen Nixon te keren. De situatie Ir. de VS wordt er niet stabieler op. DEN HAAG (ANP) Een werkweek van 41 Vi uur moet per 1 Januari voor het gehele overheidspersoneel inge voerd worden- Dit hebben de ambtena renbonden donderdag tijdens het cen traal georganiseerd overleg over amb tenarenzaken verlangd. Zij hebben dit gedaan omdat de regering inzake de 40-urige werkweek nog geen standpunt

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1973 | | pagina 1