PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
LOONSVERHOGING VAN
2,5 PROCENT IN 1974
VOOR HELFT IN CENTEN
Belgen moeten
kalmer rijden
Zeeuwsch-Vlaanderen krijgt volgend
jaar arbeidsbureau nieuwe stijl
Afbouw van prijzencompensatie
JfcS
SOLIDARITEIT EEG IN
OLIECRISIS ONZEKER
MINISTER: AANSTAANDE
ZONDAG RIJVERBOD
Vreemde
helpers
BENZINE 2,5
CENT DUURDER
Skills uier
kilometer dijk
Pagina 2
216e jaargang - nummer 262
Dinsdag 6 november 1973
SU EDE- EN BONTKLEIJIM. - MODESUIOENKN
GEREEDSCHAPPEN SKI'S KV SKIKLEDING
WERKGEVERS EN WERKNEMERS EENS OVER
MATERIËLE PUNTEN CENTRAAL AKKOORD
H
WINDSOR ENGELANDOp
14 november zal prinses Anne van
Engeland in het huwelijk treden
me't Mark Philips, een plechtig
heid, die voltrokken zal worden
in Westminster Abbey. Ter gele
genheid van deze dag werd bij
gaande foto van het paar gemaakt: -
de prinses draagt bij haar toilet
van Zandra Rhodes een diaman
ten tiara, oorringen en collier, als
mede haar saffieren en diaman
ten verlovingsring.
Zie ook pagina 9.
OOK IN BONN WORDEN
MhTREGELEN OVERWOGEN
BRUSSEL, BONN (ANP, GPD)
Nog deze week moeten de
Belgen op gewone wegen ma-
simaal 80 kilometer per uur
gaan rijden en'op de autosnel
wegen maximaal 100 kilometer
per uur. Als de oliesituatie geen
verbetering te zien geeft krijgen
de Belgen met ingang van 18 no
vember een serie autoloze zon
dagen, waarop zij van 's zon
dags 03.00 uur tot maandag
03.00 uur niet zullen mogen au
torijden.
?™.^Siscne '?:emka.binet voor eco-
en S00Iale zaken" heeft maan-
™atresel besloten. An-
»2 eg men in Eeleië
om h6t energieverbruik te-
L vermindering van
rarlS k"? van brandstof aan
met vuf pet., een beper-
fas van de levering van olie voor
SfJ0eroarmiESsinstallaties. bet
temto J?"1-,elektri^be centra-
hlïi?1?? van steenkool als
jZr net- terugbrengen van de
Sï,,®1 de. centrale verwar-
gebouwen tot 20 gra-
1 Verder wü men in België
ÏÏebnüI beperkmg van bet ener-
00k 111 de Bonds'
SS LfU^loz! «if* wordt
ageert. Dat sou dan eën van de
vnatregelen zijn uit een al enige tijd
vandaag in
int
Bezuiniging
I^Ol-VVCOMM.SSARIS Lar-
Ontsl
lag
SRA\L Usselstein, chéf ge-
sWtóWh» n bevelhebber land-
Nieuws uit Zeeland op de
Pagina's 2,4,5,6 en 7.
Binnen- en buitenlands
meuws °P de pagina's 1, 3
en 9.
sPort op pagina 11.
^dio en televisie op pagina
nieuws op pagina
klaarliggend pakket, waarmee minister
van economische zaken Hans Fride-
richs vermoedelijk woensdag naar de
volgende zitting van het kabinet gaat.
Verwacht wordt dat Noorwegen de be
volking in advertenties zal opwekken
energie te sparen.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Er komt vrijwel zeker een centraal akkoord. De voorzitters van de centrale werkge
vers-en werknemersorganisaties zijn het maandagmiddag eens geworden over-een stijging van de
contractlonen per 1 januari 1974 met 2,5 procent. Deze stijging zal voor de helft in centen en voor
de helft in procenten worden uitbetaald, berekend naar de totale loonsom per bedrijf.
Donderdag zal over (a.) het jaar
lijks verplicht uitbrengen door de on
derneming van een sociaal verslag,
(b.) openbaarheid der inkomens in de
onderneming, het zogenaamde bedrij-
venwerk en de jongere werknemers
de zogenaamde immateriële punten
eer „constructief gesprek" worden
gevoerd tussen de voorzitters. Hét
afsluiten van een centraal akkoord is
door deze afspraken vrijwel zeker
geworden. Premier Den Uyl toonde
zich zeer tevreden over dit resul-
Beeld van hel overleg tussen de
voorzitters van de centrale orga
nisaties van werkgevers en werk
nemers maandag over het centraal
akkoord. De materiele zaken zijn
geregeld. Donderdag worden de
immateriële punten besproken.
Del is thans vrijicel zeker dat er
een centraal akkoord voor 1974
Na het beraad erkenden zowel
werkgevers als vakbeweging, dat men
niet voorbij had willen gaan aan de
oproep van de regering om alsnog te
proberen tot een vergelijk te komen.
De akkoorden die nu zijn bereikt
zuilen de komende dagen goedgekeurd
moeten worden door de verschillende
achterbannen. Komt er donderdag
avond ook een vergelijk op aUe imma
teriële punten, dan zal een concept
Centraal Akkoord volgende week met
de regering worden besproken. De
werkgevers hebben aan ondertekening
de uitdrukkelijke voorwaarde verbon
den, dat men eerst van de regering
wil weten, wat het prijsbeleid voor
1974 zal zijn.
De voorzitters hebben zoals gezegd
afgesproken, dat de contractlonen per
1 januari 1974 met 2.5 procent zullen
mogen stijgen. In dit percentage is
een drempel van 0,3 procent gebouwd,
waardoor men binnen de loonsomstij
ging van 10 procent blijft. Aanvanke
lijk hadden de werkgevers niet verder
willen gaan dan een contractloonstij
ging van 2,25 procent met een drem
pel van een half procent. De vakbewe
ging had een stijging van 2,5 procent
zonder meer verlangd. Deze contract-
loonstijgng zal voor de helft in cen
ten en de helft in procenten worden
uitbetaald, berekend naar de totale
loonsom per bedrijf.
De vakbeweging heeft voor wat de
prijscompensatie betreft rekening wil-
(Zie slot pagina 9 kolom 1
Jjantlijn
BENELUXFRONT IN BRUSSEL
BRUSSEL, KOEWEIT, PARIJS (ANP, RTR, UPI) De vraag of de EEG zich als geheel solidair zal
verklaren met Nederland ten aanzien van de oliecrisis lijkt voorlopig niet positief te'kunnen wor
den beantwoord. Hoewel de eigenlijke politieke besprekingen in Europees verband van de Arabische
boycot pas vandaag in Brussel zullen zullen beginnen liet men zich maandagavond in EEG-krin-
gen sceptisch uit over de mogelijkheid tot een gelijkluidend standpunt ter zake te komen.
WESTERTERP SCHAT BESPARING OP 20 MILJOEN LITER
DEN HAAG (ANP) Minister
Wester terp (verkeer en water
staat) heeft niet de indruk dat
het deze week tot verdere distri
butiemaatregelen van aardolie-
produkten zal komen. Wel zal
ook komende zondag weer een
rijverbod van kracht zijn. Hij
verklaarde dit maandagavond in
de actualiteitenrubriek van de
NCRV-televisie 'Hier en nu'.
Nederland heeft gisteren bijna
twintig miljoen liter benzine be
spaard, zo zei de minister. Er
is één procent van de normaal
op zondag verstookte benzine
verbruikt.
Het zal nog wel even duren, voordat
het ministerie van economische zaken
precies weet wat het effect is geweest
van de eerste 'autoloze' zondag. Het
ministerie is voor deze wetenschap af
hankelijk van de oliemaatschappijen.
De oliemaatschappijen en dit ministe
rie venvachten van een autoloze zon
dag een besparing van een kleine tien
miljoen liter.
Er zijn geen verkeerstellingen gehou
den waaruit men zou kunnen nagaan
of er een verschuiving van verkeer
naar zaterdag en maandag is opgetre
den.
Vanmiddag komen de rijkshoofdin
specteurs van het verkeer bijeen om
na te gaan welke lessen kunnen wor
den getrokken uit het gevoerde ont-
heffingsbeleid. De mogelijkheid van
verruimingen sloot minister Wester
terp niet uit. De minister is er een
sterk voorstander van ook'buitenlan-
(Zie slot pagina 3 kolom 6)
Met name ziet men niet zo erg goed
zitten dat Frankrijk en Engejand hün
goede betrekkingen met de Arabische
landen in de waagschaal zullen stel
len omwille van een 'vaag begrip' als
Europese solidariteit.
Het lijkt daarom aannemelijk dat er
vandaag bij het politieke beraad in het
Egmondpaleis in ieder geval een soli-
dariteits-opstelling van de Benelux-1
landen is te venvachten. Maandagmid
dag bij het begin van de Europese mi
nisterraad fdie slechts één punt op del
agenda had: de samenwerking bij dei
ontwikkelingshulpontbraken de mi-1
nisters van buitenlandse zaken van de
grote lidstaten nog. Opvallend was ech- j
ter dat minister Van der Stoel, zijn
Belgische collega Van Elslande en de 1
Luxemburgse minister van buitenland-1
se zaken Thorn wel aanwezig waren.'
Toen tegen vier uur in de middag ook
de secretaris-generaal van de Benelux,
baron Van Lynden. naar het Charle-
magnegebouw kwam, leed het geen
twijfel meer dat Van der Stoel bezig
was zijn Benelux-collega's te mobilise
ren om een front van de Benluxlanden j
te maken als het gevecht om de solida-1
riteit begint.
Intussen is de kwestie van de olievoor-
ziening van Europa nog nijpender ge
worden na het jongste besluit van de
OPEC. de organisatie van Arabische
olie-exporterende landen. Na een twee
daagse conferentie het afgelopen week
einde in Koeweit, besloten deze lan
den met onmiddellijke ingang hun olie-
produktie te verminderen met 25 pro-
Zie slot pagina 3 kolom 4
DEN HAAG (ANP) Zaterdag zal del
benzine aan de pomp tweeëneenhalve
cent per liter duurder worden. De
maximumprijs van petroleum gaat
4.5 cent per liter omhoog, die voor
gasolie 4 cent en zware stookolie
wordt zaterdag 12,50 per ton duur
der.
De minister van economische zaken,
heeft met deze prijsverrhogingen inge
stemd vanwege de hogere prijs, die
door de olieproducerende landen voor
aardolie wordt gevraagd.
PROEFNEMING IN 4 GAB'S IN NEDERLAND
TERNEUZEN Het gewestelijk arbeidsbureau Zeeuwsch-Vlaan-
deren maakt zich op om per 1 januari 1974 als 'arbeidsbureau
nieuwe stijl' te gaan fungeren. Dit gebeurt in het kader van een
experiment waartoe de minister van sociale zaken eind 1972 heeft
besloten en waaraan behalve bet GAB-Zeeuwsch-Vlaauderen ook
de bureaus in Sittard, Arnhem en Enschede deelnemen. Het expe
riment duurt een jaar en staat onder begeleiding van het gemeen
schappelijk instituut voor toegepaste psychologie in Nijmegen.
wal vertimmerd en er zijn nieuwe
functionarissen aangesteld. Tot 1 janu
ari zal het personeel nog inwerken,
daarna begint de proef in volle om
vang. Voor de bezoekers zal dan dui
delijk merkbaar zijn dat liet arbeids
bureau een gedaanteverwisseling lieeft
ondergaan die voor de dienstverlening
vergaande consequenties heeft.
INFORMATIEAFDELING
MET EEN
VACATUREBAK
In de afgelopen maanden zijn in liet
GAB-Zeeuwsch-Vlaanderen (hoofdkan
toor Terneuzen. bij kantoren in Oost
burg en Hulst) de voorbereidingen
getroffen voor de nieuwe werkwijze.
Er is in de gebouwen hier en daar
Informatie
De 'nieuwe stijl' manifesteert zich al
lereerst door middel van een informa
tie-afdeling, een vrij toegangkelijke
ruimte waar iedere belangstellende
anoniem kan rondneuzen in een aan
tal kaartenbakken, gerangschikt naar
soort beroep, die aangeven in welke
bedrijven bepaalde banen worden ge
vraagd. Men kan ter plaatse van een
vacature-formulier een afdruk latei
maken en dat ook zelf in een speciale
telefooncel het betrokken bedrijf bel
len om nadere informatie. Voor meer
inlichtingen is ook een informatie-
ambtenaar van het GAB aanwezig.
Wil men uitvoeriger gegevens of een
advies, dan kan men een afspraak
maken met een bemiddelaar. Deze
heeft hier als regel twintig minuten
voor over. Het lange wachten in
arbeidsbureau, het afgeven van een
inschrijvingsbewijs na een gesprekje
van enkele minuten de hele tot nu
toe gevolgde werkwijze, die in het
algemeen als teleurstellend werd erva
ren, is in het arbeidsbureau nieuwe
stijl verleden tijd In de informatieaf
deling blijft het overigens mogelijk
zich als werkzoekende te laten in-
schrijven.
De bemiddelaars en de beroepskeuze
adviseur zijn werkzaam in een nieuwe
afdeling 'algemene arbeidsvoorzie- j
ning'. Zoveel mogelijk administratief
werk is van hier overgeheveld naar
elders om het eigenlijke bemiddelen;
of adviseren volledig tot zijn recht tel
laten komen. Tot het bemiddelings-
werk hoort ook het leggen van con-!
tacten met het bedrijfsleven om,
voortdurend op de hoogte te zijn van
de plaatselijke arbeidsmarkt. De be
middelaars zullen intern worden bijge
staan door bemiddelingsconsulenten
en arbeidsmarktonderzoekers. De con
sulenten bouwen de bemiddelingstecïf-
niek verder uit en zullen de bemidde
laars helpen bij de praktische toepas
sing. De arbeidsmarktonderzoeker
houdt zich onder meer bezig met
belangrijke ontwikkelingen in een on-
iememing of een bedrijfstak waaro
ver hij aan de hand van nadere
onderzoeken rapporren samenstelt
Dez.- gegevens kunnen worden ge-1
bruikt "oij het eerste anoniem contact
op de informatie-afdeling en later in
het persoonlijke gesprek met een van
de bemiddelaars.
De derde nieuwe afdeling is die voor
beroepskeuzevoorlichting, waarin de
beroepskeuze-adviseur zal samenwer
ken met een beroepenconsulent, diei
zijn werkterrein heeft onder aüe cate
gorieën van de beroepsbevolking. De
leugdconsulent bestaat in de nieuwe
opzet niet meer. Adviseur en consu-
.ent werken in teamverband, maar
reiden hebben verschillende taken. De
adviseur praat individueel met gega
digden over hun plannen en voorkeu
ren. De consulent geeft voorlichting,
aan enkelingen of aan groepen. Voor
de laatste is in het arbeidsbureau
nieuwe stijl een lokaal aanwezig met;
allerlei voorlichtingsmiridelen en in-1
v dan toch tot U-den
baring en opluchting
psca> gelukt werkgeven en
'iZSt werknemer* zijn het eens ge-
worden over de hoofdzaken
van een centraal akkoord.
Weliswaar zijn er enkele pun
ten overgebleven waarover nog moet
worden onderhandeld, maar vermoe
delijk zullen daarover geen diepgaande
meningsverschillen ontslaan. Het uit
eindelljke resultaat dient vervolgens
aan de achterban van de diverse orga
nisaties te worden voorgelegd en pas
uan is er .sprake van een echt centraal
akkoord. Het zou echter heel vreemd
zijn als het in die laatste ronde, dwz
in de organisaties, nog mix zou gaan
Wie had dat gedacht? Vorige week had
niemand meer voel hoop op een spoe
dige overeenstemming: dë onderhan
delingen zaten muurvast en aan belde
kanten zag men de zaak somber in.
Aari de onderhandelingstafel namen
echter onverwacht een paar onzicht
bare. maar wel reële figuren plaat*:
Arabische oliesjeiks. Zij zorgden er in
feite voor dat er in Nederland anno
1973 een centraal akkoord tot stand
kan komen.
Er zijn concessies gedaan, men zegt:
aan beide kanten. Als men de re
sultaten wat nader bekijkt is ech
ter de conclusie gewettigd dat de werk
gevers de grootste bereidheid hebben
getoond. Dat lijkt ons overigens be
grijpelijk, juist met die onzichtbare
figuren aan de onderhandelingstafel.
Een olleschaarste raakt het centrale
zenuwstelsel van de Nederlandse in
dustrie: als er geen of onvoldoende
energie is zijn diepsnijaende crisistoe
standen het onvermijdelijke gevolg.
Zo'n crisis is niet iets om nonchalant
over te doen. In dit opzicht kan geen
enkele bedrijfstak het zich permitte
ren om in een der
gelijke situatie ook
nog eens een ar
beidsconflict op zich
te laten afkomen,
dat zou zonder meer
desastreus zijn: voor vele industrieën,
maar vooral ook voor de samenleving
in dit land als geheel. Op die verant
woordelijkheid met name heeft de af
gelopen dagen de regering gewezen:
zij heeft de partijen bij deze contract
onderhandelingen hij zich geroepen
om op de ernst van de oliecrisis te
wijzen, Met resultaat.
Tegen die achtergrond bezien is het
begrijpelijk dat vooral van de
werkgeverskant gisteren zoveel na
druk is gelegd op de zorg voor de toe
komst met het oog op de oliecrisis.
Het gaat hier primair om een onder-
nemerszorg: de leiding van een indus
trie heeft de continuïteit van het be
drijf veilig te stellen. De Nederlandse
werkgevers hebben getoond zich van
die verantwoordelijkheid scherp be
wust te zijn. Vanuit die verantwoorde
lijkheid ook zijn zij bereid geweest een
aantal concessies te doen. De houding
van alle partners in dit overleg heeft
te aien aanzien hoe kan het anders
verwante trekken met de situatie
ciie op dit ogenblik in heel Nederland
voelbaar is. Er is namelijk een gevoel
een licht gevoel van solidariteit.
Er blijkt bereidheid te bestaan mee te
werken aan maatregelen ter besparing
van olie. er is vrijwel niet gemopperd
over de autoloze zondag, het lijkt er
op alsof het even rustig is in het altijd
zo kakelende, drukke en ruzieënae
Nederland.
Rustig. Dat wil zeggen dat het be
faamde 'conflictmodel' een af
schuwelijk woord even aan de
kant is geschoven omdat er nu een
allesbeheersende zaak is waarvoor ie
dereen belangstelling beeft, een zaak
ook waarover nogal gelijkelijk wordt
gedacht: de oliecrisis. Eën van de men
sen uit. de olie-industrie heeft onlangs
een vergelijking getrokken met de mei
dagen van 1940. een periode waarop
barre jaren volgden. Ook de huidige
situatie zou nog wel eens door erger
kunnen worden gevolgd. Zo ongeveer
luidde zijn betoog. In ander verband
denkt men onvermijdelijk eveneens
aan die tijd terug, aan die sfeer van
gedwongen gelijkheid, waarbij ieder
een kreeg toegewezen waarop hij recht
had. Een autoloze zondag doet daar
inderdaad in de verte aan denken: ie
dereen moet er aan meedoen en dat
gaat dwars tegen het conflictmodel in.
We zien elkaar op zo'n zondag meer als
mensen, minder als gepolariseerde te
genstanders.
Dat hebben de onzichtbare figuren
tot stand gebracht die thans in de
Nederlandse samenleving rondwa
ren, ae oliesjeiks die de kraan dicht
draaien. Ze hebben in ieder geval
werkgevers en werknemers na een
week van bekvechten en woedend weg
lopen bij elkaar gebracht. Nederlan
ders hebben vaak merkwaardige en
vreemde helpers nodig om het met elk
aar eens te worden.
Ui llic. uie-ilid'-CI
He: experiment wordt gezien als een
bijdrage aan een stuk welzijn in de1
Zie slot pagina 4 kolom 7
WIEGEL WIL
SCHMELZER
NAAR
ARABIË STUREN
(Van onze parlementaire redactie)
DEVENTER AAD-fractieleider
Hans Wiegel vindt dat de vroegere
KYP-minister van buitenlandse zaken,
dr. N'orbert Schmelzer, voor overleg
naar de Arabische landen moet gaan
om een eind te maken aan de olieboy.
cot. Minister Van der Stoel zou zijn
voorganger moeten vragen als hoofd
van de Nederlandse delegatie naar het
Midden-Oosten te gaan. Dat zei Wiegel
maandagavond op een politieke bij
eenkomst van zijn partij in Deven
ter.
