f
m
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
U
WITTE HUIS: VAN
TWEE GESPREKKEN
GEEN BANDEN
Kissinger naar
Arabische top
G.S. uiten verontrusting over toename
bouwactiviteiten recreatieve sector
"A-ibië?
MINISTER: RIJVERBOD GAAT
ZONDAGMORGEN OM 3 UUR IN
Ira-leiders met helicopter
uit hun gevangenis bevrijd
Nog/geen
bo. tot
Saoedi-
k
ui ma in
J;
VAN DISCUSSIES MET MITCHELL EN DEAN
216e jaargang - nummer 258
Donderdag 1 november 1973
STEUN DE ACTIE
NATUURBEHOUD
Los de puzzel op in
de PZC von zoterdog
JUM-fMOTMWS-
I
t
ij
■li
m
l
Bahrein, den haag (rtr
ANP) Saoedi-Arabië heeft ge
waarschuwd dat het zijn olieleve
ranties aan Nederland zou kun-
r.en stopzetten maar heeft in te-
instelling tot eerdere berichten
log niet tot 'n embargo besloten,
t Dit hebben functionarissen van
^Arabian American Oil Company
(ARAMGO) woensdagavond mee
gedeeld in i nrein.
Het bericht dat Radio Riaad zondag
heeft omgero n».n over een olieboycot
„van NcdcrlaiK^jierust volgens de zegs-
'deden op ceriy misverstand. De rege
ring vanJSaoccu-Arabië zou Nederland
slechts duidelijk hebben willen maken
dat het r Ich door zijn houding in het
conflic' ussen Israël en de Arabische
I landen dootstelt aan sancties door
j middel n het 'oliewapen'.
Op het I.' 'erlandse ministerie van bui-
tenlands zaten is tot dusver alleen
van Algau^en Koeweit officieel me
dedeling jï de boycol ontvangen,
ffat Saoedurvranië betreft, welk land
met een voor Nederland bestemde uit
voer ran bijna 19 miljoen ton in 1972
de grootste van onze Arabische oliele
veranciers Is, V3lt bij navraag op de
ambassade van dat land in Den Haag
te vernemen, dat men daar niets weet
ran een boycot.
Zondagavond heeft de ambassadeur in
een BBC-uilzending over een Saoedi-
Arabische olieboycot tegen Nederland
gehoord en hij heeft daarop maandag
ochtend zijn regering telegrafisch gej-
vraagd of dit waar is of niet. Daar is
nog geen antwoord op ontvangen en de
ambassade adviseerde over een boycot
fipoï -fJi-Arabië niet eerder te spre
ken dan nadat daarvan officieel mede
deling is gedaan.
Het ministerie van buitenlandse zaken
heeft onze diplomatieke vertegenwoor
diger in Saoedi-Arabië gevraagd, hoe
het met de berichten over een olieboy
cot staat, maar had woensdag nog geen
antwoord ontvangen, deelde het mini
sterie van buitenlandse zaken mede.
Een van de oliemaatschappijen, die
him olie voornamelijk uit Saoedi-Ara
bië betrekken, de Chevron, deelde bij
navraag mede, dat het voor hen nog
altijd de vraag is, of er wel inderdaad
een SaoecJ-Arabische olieboycot tegen
Nederland is. Volgens de woordvoer
der van deze maatschappij waren er
woensdag nog geen indicaties, dat er
maerdaad een boycot zou zijn.
Volgens de Financial Times gingen
dinsdagavond de Saoedi-Arabische
oheverschepingen naar Rotterdam nog
door. Ook volgens deFinancial
Times heeft Saoedi-Arabië niets
meer gedaan dan Nederland krach
tig waarschuwen voor een boy
cot. Men knjgt echter meer en meer
i de meirus dat dit land, zich wel be-
j wusi van de nadelige gevolgen van een
t °Jeo°ycot- voor andere Europese lan-
beperkt tot een dreigement
m plaats van tot handelen over te
I gaan.
Saoedi-Arabië heeft wel aangekondigd
1- i mei; "ïgang van heden, donder-
1 n°vember de olieproduktie met
nog eers a procent zal inkrimpen, al-
ouSfhK persbureau voor het Mdden-
.De materiële commissie van de lan-
len aan de Perzische Golf die zijn
-ant-,aten bij de OPEC, de organisa-
iev olifrex-porterende landen, komt
- ■'•"de zaterdag in Koeweit bijeen
er. ae olieprijzen te praten, zo
- 1 officiële Iraakse persbureau
tsavond meegedeeld. De bij-
^dv-en231 ™rmoedellJk maar één
te zfI,eerst Plaatsvirfden
feit S de 'oenoeming een
TO^'r 3e®ffc waarnemend burge-
Eindhoven, mr. W- van
I X hieraan
1 tewSsSS mennee de mening
TOl^lhg college vertolkte.
voer
'en'°?r trePL maat-
2?® 20ndaS het verwachte
^™ersaanbod 0p te kun-
"ra vangen, (pag. 3);
Politie
SSSijS Mracneeltekort bij
?r.Poune snel aanvullen (pa" m
uit Zeeland op
PaS- 2,5,6,7,9 en 11
Binnen- en buitenland op
Pag-3,13 en 21
Radio en tv op pag. 19
Sport op pag. 14 en 17
Beurs en economie pag. 21
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Twee van de negen geluidsbanden die president Nixon aan rechter John Sirica zou
overhandigen, bestaan volgens het Witte Huis niet. Het betreft twee belangrijke gesprekken van Nixon
met zijn toenmalige minister van justitie, John Mitchell, en met de ontslagen advocaat John Dean.
DEN HAAG Achter de rege- antwoord van de regering Vlnr:
ringstafel zien we hier tijdens het de ministers Van der Stoel, Den
TOEZEGGING NA AANDRANG UIT KAMER
Rechter Sirica, die hiervan dinsdag
op de hoogte werd gesteld door mede
werkers van de president, zei dat hij
besloten had deze feiten en omstan
digheden zo spoedig mogelijk open
baar te maken. Het gesprek met John
Mitchell werd enkele dagen na de
Watergate-inbraak per telefoon ge-,
voerd. De speciale aanklager Archi-j
bald Cox zei in zijn argumentatie bij,
het opvragen van de banden dat dit,
gesprek zou kunnen aantonen hoeveel
Nixon wist, en wat Mitchell de presi
dent precies vertelde. Mitchell heeft in
zijn getuigenis voor de Watergate-
commissie van de senaat ontkend dat
hij Nixon ooit inlichtte.
Het gesprek met John Dean vond
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG De voornaamste 'vrucht' van het oliedebat dat woensdag in de tweede kamer is ge
voerd, was de toezegging van minister Lubbers, na aandrang van een grote meerderheid van de kamer,
dat het rijverbod op zondag pas zal ingaan om 3 uur zondagmorgen en zal duren tot 24.00 uur zondag
avond. Daarnaast overweegt de minister een maximumsnelheid van 100 kilometer per uur verplicht
te stellen.
Onder het rijverbod vallen alle au
to's met uitzondering van die van
buitenlanders en van automobilisten
die een ontheffing krijgen. Bromfiet
sers zijn vrij maar brandstof tanken
mogen zij zondag niet. Staatssecreta
ris Van Huiten kondigde aan dat het
ontheffingsbeleid niet soepel zal zijn.
De bewijslast ligt bij de aanvrager
om aan te tonen dat hij beslist aange
wezen is op zijn auto, omdat het
openbaar vervoer voor hem geen op
lossing zou kunnen bieden.
De staatssecretaris stelt dat als 10
procent van de automobilisten onthef
fing vraagt, er al ruim 320.000 auto's
op de weg zouden komen, wat de
controle volledig onmogelijk maakt
en het ontheffingsbeleid onuitvoer
baar. Onder het verbod vallen ook
auto's die op gas rijden. Bij de ont
heffing kan bepaald worden dat zij
voor een bepaald gebied en voor een
bepaalde tijd zal gelden. Overtreding
van het rijverbod kan, als er sprake
is van opzet, worden bestraft met
maximaal 100.000 gulden boete, een
gevangenisstraf van zes jaar en ver
beurdverklaring van de auto.
Vrijstellingen zullen worden ver
leend aan openbaar vervoer,
vervoer in bussen en tourwagens,
taxi's, vrachtvervoer met spoedeisend
karakter (bijvoorbeeld aan bederf on
derhevige lading) grensoverschrijdend
vervoer, spoedeisende ritten van open
bare nutsbedrijven (bijvoorbeeld voor
monteurs die reparaties moeten uit
voeren, ue radio- en televisiewagens
van de NOS maar niet voor de auto's
van journalisten en fotografen, die
zullen apart moeten aantonen dat zij
htm auto nodig hebben. Verder geldt
de vrijstelling voor landbouwmachi
nes en tractoren, in zoverre die voor
SPECTACULAIRE ONTSNAPPING TIJDENS LUCHTEN GEVANGENEN
LONDEN De vroegere chef
staf van de provisionele IRA,
Seamys Twomey, is per heli
kopter uit de Mountjoy-gevan-
genis in Dublin ontzet. Dit
staaltje van doldriestheid vond
woensdagmiddag plaats ter
wijl de gevangenen in Mount-
joy gelucht .werden.
Een helikopter van een parti
culiere Ierse firma, die eerst
tloor de IRA was gekaapt, ver
scheen boven de gevangenis en
daalde langzaam op de binnen
plaats neer. Drie gevangenen wer-
de in grote haast naar binnen
gesleurd en voor de ongewapende
bewakers van hun schrik bekomen
waren, zweefde de helikopter al
weer boven de daken van de ge
vangenis.
Behalve Seamys Twomey wer
den nog twee .hooggeplaatste"
provisionele IRA-n
vangenis bevrijd namelijk Kevin
Mollad die de operaties zou hebben
geleid langs de grens met N.-Ierland
bij Cross Maaien, en J. B. o'Hagan
die ook een leidende post zou
hebben bezet. Buiten de gevange
nismuren landde de helikopter vlak
naast een gereedstaande auto
waarin de drie IRA-mannen haastig
wegreden. De helikopter steeg
weer op en verdween uit het ge-
zich. Wegversperringen werden op
geworpen en speurtochten op gro-
öegormeri. Echter
de land- en tuinbouw op zondag nodig
zijn.
Artsen, specialisten, verloskundigen
en dierenartsen krijgen een ontheffing
maar alleen in zoverre die nodig is in
het kader van htm zondagsdiensten.
Het esculaap-teken is geen garantie
dat men een ontheffing krijgt. Ook zij
zullen dus moeten aantonen dat zij
zondags moeten werken.
Krantenauto's zijn niet zonder meer
vrij en krijgen alleen een ontheffing
als het openbaar vervoer geen alterna
tief kan bieden. Invaliden die aange
wezen zijn op vervoer' krijgen wel een
ontheffing als zij zondags naar de
kerk of een andere bijeenkomst van
geestelijke aard willen gaan. In hun
vervoermiddel mogen dan ook familie
en kennissen meerijden-
Staatssecretaris Van Huiten wilde
er niet aan om alle 65-jarigen of 70-
jarigen zonder meer een vrijstelling
te geven voor het zondagrijverbod. Op
aandrang van de aKmer besloot hij
om sport- en reclamevluchten op
zondag alsnog te verbieden. De staats
secretaris wees suggesties uit de Ka
mer af om predikanten en priesters
zonder meer een ontheffing te geven.
Ook zij zullen moeten aantonen dat
ze hun werk niet kunnen doen omdat
het openbaar vervoer of de taxibedrij
ven hen in de steek zouden laten. Ook
op priesters en predikanten rust dus
de last om zelf aan te tonen dat zij
beslist op een auto zijn aangewe
zen.
Den Dyl
Premier Den Uyl zei in zijn beant
woording van de sprekers, dat pas in
afgelopen weekeinde definitief is ko-,
men vast te staan dat de olieboycot
tegen Nederland door zou gaan. Daar
om heeft de regering besloten de
reeds lang beraamde maatregelen van
kracht te verklaren. Ook al is het zo
dat er tot dusver nog geen ton r
der olie is aangevoerd in ons land.
regering wil evenwel voorkomen dat
onze voorraden worden aangetast.
Hij kon nog niets zeggen over de
ecoonmische gevolgen en de gevolgen
oor de begroting. De boycot treft niet
alleen Nederland, maar door de door-
Zie slot pagina 3 kolom 4)
plaats in het kantoor van de presi
dent, vlak voordat Dean ontslagen
werd. Dean heeft verklaard dat hij in
dit gesprek Nixon volledig inlichtte
over de pogingen van het Witte Huis
om het schandaal in de doofpot te
stoppen. Het was ook in dit gesprek
dat Dean vertelde dat hij besloten
had zijn medewerking te verlenen aan
het ministerie van justitie, en dat het
doofpotplan gedoemd was te misluk
ken. Ook was het bij deze gelegenheid
dat president Nixon terugkwam op
een eerder gesprek, waarin gezegd
was dat het geen moeilijkheden op
zou leveren om een miljoen dollar
bijeen te brengen om de gearresteer
de inbrekers het zwijgen op te leggen.
In dit laatste gesprek zei Nixon tegen
Dean echter dat die opmerking uiter
aard als een grapje was bedoeld.
Volgens Fred Buzhardt. een van de
advocaten van hel Witte Huis, werd
het telefoongesprek met Mitchell via
een telefoon gevoerd die niet was
aangesloten op het bandopnamesys-
teem. Het gesprek met I>pan. aldus
Buzhardt, dat In Nixons ovale kantoor
werd gevoerd, waar niet minder dan
zeven geheime microfoons waren
geïnstalleerd, werd niet opgenomen
door een defect in de apparatuur.
Straf
de afluisterapparatuur aan he*, licht
bracht, heeft getuigd dat hijzelf regel
matig steekproeven nam om to con
troleren of de gesprekken goed wer
den opgenomen. Dat was steeds h«
geval geweest, zei hij.
Het is raadselachtig waarom het
Witte Huis eerst nu met deze medede
ling komt. terwijl men Archibald Cox.
toen deze om de negen geluidsbanden
vroeg, al had kunnen zeggen dat er in
wezen maar zeven waren. Bovendien
is bekend dat president Nixon kort
nadat het bestaan van de bandje»
bekend werd, een inventaris liet op
maken en zelf naar de belangrijkste
gesprekken luisterde. Ook toen werd
niets meegedeeld over het. ontbreken
van twee belangrijke banden.
Het is duidelijk dat deze ontwikke
lingen tot. verdere protesten in de
Verenigde Staten zullen leiden, al is
nog niet te overzien of "net opnieuw
zal komen tot een stortvloed van
telegrammen zoals die volgde op het
ontslag van speciale aanklager Archi
bald Cox.
Rechter Sirica ondervroeg een van
de agenten van de geheime dienst, die
de geluidsapparatuur bediende. Deze
vertelde dat de apparatuur dagelijks
werd gecontroleerd. Ook Alexander.
Butterfield, die in een toevallige op-'
merking tegenover advocaten vaf de
Watergate-commissie het bestaan vari
Schönau binnen
2 weken dicht
WENEN CUPI) Het Joodse door*
gangskamp Schönau wordt binnen
twee weken gesloten en vervangen
door 'wachtkamer-faciliteiten' hi
Traiskirchen bij Wenen, zo heeft e«s»
woordvoerder van het Oostenrijkse
ministerie van binnenlandse zaken
meegedeeld.
BEZOEK AAN MIDDEN-OOSTEN
CAIRO, WASHINGTON (UPI, AFP, RTR) Het Egyptische mi
nisterie van buitenlandse zaken heeft woensdag meegedeeld dat
de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, dr. Henry Kis
singer, volgende week dinsdag een bezoek aan Caïro zal brengen
voor 'overleg met de Egyptische autoriteiten over het bereiken
van een permanente vrede in het Midden-Oosten'. Kissinger, die
één dag in Caïro zal blijven, is dan onderweg naar Peking. Het
bezoek aan Caïro vindt plaats op verzoek van de Egyptische rege
ring.
Ook koning Hoessein van Jordanië zal[
een ontmoeting hebben met minister!
Kissinger, die op weg naar China!
tussenlandingen maakt in Marokko.;
Egypte, Jordanië, Saoedi-Arabië. Per-j
zië en Pakistan, zo deelde het Jor-j
daanse persbureau woensdag mee.|
Volgens het persbureau zal Kissinger!
de leiders van alle genoemde landen
ontmoeten.
De Israëlische premier, mevrouw Gol-
da Meir, wordt vandaag voor overleg
met Kissinger en Nixon in Washing
ton verwacht. Dinsdag heeft de Ameri
kaanse minister urenlang gesproken
met de nieuwe Egyptische minister
SCHRIJVEN AAN DE ZEEUWSE GEMEENTEBESTUREN:
van buitenlandse zaken, Ismail Fah-
my, die woensdag door president
Nixon werd ontvangen. In Camp Da
vid heeft Kissinger dinsdagavond sa
men met Nixon met de Russische
ambassadeur, Anatoli Dobrynin, ge
sproken.
President Sadat, van Egypte benoemde
Ismail Fahmy woensdag bot minister
van buitenlandse zaken, als opvolger
van Mohamed Hassan El Zayyat, die
raadgever van de Egyptische presi
dent is geworden-
Mevrouw Golda Meir zal tijdens haar
bezoek aan Washington met president
Nixon problemen in verband met het
bestand bespreken. Dit meldde "net
onafhankelijke blad 'Jerusalem Post'
dat kringen uit de omgeving van de
regering aanhaalde.
Indien de president de kwestie van de
toekomstige grenzen aansnijdt, zal de
premier de vastbeslotenheid van haar
land bevestigen, niet terug te keren
naar de grenzen van voor de zesdaag
se oorlog van juni 1967.
Meir
MR. J. P. BOERSMA:
„STRIKTER WORDEN IN
GOEDKEURINGSBELEID"
VLISSINGEN Gedeputeerde staten
van Zeeland zijn verontrust over de
toenemende bouwactiviteiten in de re
creatieve sector^ Vooral het tempo
waarin de projecten tot stand komen
vinden g.s. beangstigend. In een brief
aan de Zeeuwse gemeentebesturen
manen ze tot voorzichtigheid. In de
brief schrijft men dat nu de woning
bouw plaatselijk een zekere teruggang
te zien geeft beleggingsmaatschappij
en. oBuwcommissies en grote aanne
mingsbedrijven steeds meer 11a gaan
hoe zij in de recreatieve sector him ac
tiviteiten kunnen verbreden.
„Als dit in een dergelijk tempo moet
gaan, zitten we bij wijze van spreken
over 25 jaar met de krotopruiming
van zomerwoningen", zegt gedeputeer
de mr. J. p. Boersma. „Wij randen
niet dat alleswaavoor de mogelijkhe
den geopend worden ook vorgen gere
aliseerd moet worden. Het gaat hard
op het ogenblik. Aan de kant van de
initiatieven gaat het zeker te hard",
vindt hij.
In hun schrijven zeggen g-s. dat het
hoge tempo en de omvangrijke
schaal, waarop de recreatieve moge
lijkheden in weinig tijd worden gerea
liseerd, met zich meebrengen dat er
een te geringe marge overblijft voor
aanpassing van het beleid op zich
wijzigende omstandigheden- Daarbij
denken g.s. niet alleen aan de archi
tectonische kanten en aan de inrich
ting van recreatieve bouwplannen,
maar ook aan de studies, die momen
teel worden verricht naar het draag
vermogen van recreatiegebieden. Men
wijst er op dat door de grote snelheid
de noodzakelijke voorzieningen achter
op dreigen te raden.
De heer Boersma vertelt dat een
concrete aanleiding tot de brief het
feit is dat de provinciale planologi
sche dienst momenteel nog al bena
derd wordt door ondernemers, die
grote projecten willen uitvoeren. „We
hebben de laatste tijd nog al wat
activiteiten vernomen op dit front. We
merken ook dat men tracht gronden
te verkrijgen langs de Oosterschelde".
De gedeputeerde zegt dat door dit
samenstel van factoren en de veront
rusting over de snelheid waarmee
men de projecten van de grond wil
krijgen g.s. zich afvragen of men wel
op de goede weg is.
Scherper
„Wij zullen wat strikter worden in het
gocdkeuringsbeleid", aldus de heer
Boersma. „Het is echt niet zo dat we
ieder initiatief om zeep willen helpen
maar we zullen wat scherper zijn. En
we willen ook graag dat de gemeen
ten wat scherper zijn".
„We weten mei zijn allen dat Zeeland
de mogelikheden biedt tot verblijfsre-
creatie. Ik geloof dat dat op zichzelf
een goede zaak is, maar je moet niet
alle mogelijkheden binnen vijf jaar
realiseren, want dan ga je de mist in-
Vroeger bouwden we de wereld ook
niet vol in vijf jaar, dus dat moeten
we met Zeeland ook niet", vindt mr.
Boersma. Hij zegt met de brief alleen
Greep
Directeur van de PPD, ir. R. M. Th.
Adriaansens is blij met de waarschu
wende vinger van het college van gs.
.Heel veel begrip heb je niet met zo'n
brief. Het is een duidelijke stellingna-
me, een aanbeveling Er zijn nog al
wat bestemmingsplannen die vigeren,
waar m_rges in zitten voor de eerst
komende jaren om ruimte te geven
voor de bouw. Wat op het ogenblik
een beetje dreigt te gebeuren is dat
men ze cp zeer korte termijn in een
te hoog tempo gaat volzetten. Dat is
iets waar de planologische commissie
geen greep op heef:. Da: is op dat
moment een gemeentelijke bevoegd
heid".
Streekplan
De heer Adriaansens zegt dat het gaat
om projecten waar al eens overleg
over is geweest- Als die in de streek-
planning zitten wordt het volgens
hem beoerder. -Dan denk ik aan het
complex Bruïnisse wat nu in een keer;
van de grond gebracht gaat worden.
Dat zit in het streekplan. Gs. kunnen
moeilijk negatief gaan beslissen op
een indicatie die duidelijk in het
streekplan zit. Maar het is nooit de!
bedoeling geweest dat dat in een keer
gerealiseerd zal worden en dat gaat
nu dreigen", aldus ir. Adriaansens.
Burgemeester A. P. Schouwenaar vanj
Brouwershaven zegt het schrijven vani
het college te vinden getuigen van]
een verstandig beleid. Hij voegt daar
echter aan toe: „Ik vind wel dat hetj
provinciaal bestuur middels zijn
streekplan, waar het de ruimte heeft
gemaakt om tot dergelijke bungalow-1
parken te komen, toch eigenlijk de
deur op een kier heeft gezet. Eet
streekplan opent de mogelijkheden
om tot dergelijke bouw te komen en
ik vind persoonlijk ook dat het acti
veert. Als zodanig vind ik het schrij-j
ven van het provinciaal bestuur enigs
zins te laat, nadat vorig jaar het
streekplan Schouwen-Duiveland door I
Bij haar vertrek wilde mevrouw Meir
niet op alle vragen die haar gesteld
werden, antwoorden. Zij legde een
korte verklaring af, waarin zij zei:
„Ik ga naar de hoofdstad van een
grote bevriende mogenheid om de
president te ontmoeten die een ware
vriend van Israël is. Natuurlijk zullen
kwesties en problemen van wederzijds
belang worden aangeroerd en zij zul
len worden besproken in een geest
van vriendschap en begrip. Als ik bij
mijn terugkeer u iets te vertellen heb,
zal ik dat zeker doen".
In Tel Aviv is woensdagmiddag vrij
wel de hele middag gedemonstreerd
door opgewonden moeders en verwan
ten van Israëlische so laten die als
vermist zijn opgegeven en vermoede
lijk krijgsgevangen zijn gemaakt. De
betogingen hadden beurtelings plaats
voor de Amerikaanse ambassade en
het kantoor van het internationale
rode kruis.
De betogers van wie er velen in
tranen waren droegen spandoeken
met beroepen op president Nixon te
helpen bij de terugkeer van de krijgs
gevangenen en op de Israëlische rege
ring het ingesloten Egyptische derde
leger niet meer te bevoorraden met
medicijnen, eten en drinken voordat
Zie slot pagina 9 kolom 2) (Zie slot pagina 13 kolom 5
