PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
AMERIKA OPENT ENORME
LUCHTBRUG OP ISRAËL
Doorbraak Israël door
Syrië tegengesproken
Voorjaar 1974 begint bouw radartorens
bij Waarde en het Land van Saeftinge
1
Nixon zinspeelt op verdere stappen
Algerijnse president
bezocht Moskou
de krant
van zeeland
Rusland
Zware brand in
buitenwijk Boston
verwoest achttien
huizenblokken
WEDERZIJDSE AANVALLEN IN SIN Ai
GESPREK MET RUSSISCHE TOP
TWEE - ONBEMANDE - 45 METER HOGE TORENS
197)
216e jaargang - nummer 244
Dinsdag 16 oktober 1973
[(Van onze correspondent)
WASHINGTON De Amerikaanse regering heeft een massale luchtbrug naar Israël geopend. Volgens Portugese waarnemers op de Azoren,
landen grote militaire transporttoestellen, zelfs Phantom-straaljagers, iedere 15 minuten om bij te tanken op weg naar Israël. Uit berichten in
Washington kan worden opgemaakt dat de luchtbrug al ruim 30 uur in werking was, voordat het State Department de hulpoperatie maandag-
middag officieel aankondigde. Over de aard van de wapens werd niets gezegd.
Inmiddels heeft het Democratische i
lid van het Huis van Afgevaardigden
Wilbur Mills een beroep op president
Nixon gedaan om een topconferentie
te beleggen van de ol ie gebruiken de
mogendheden Japan, Duitsland, Frank
rijk, Engeland en de Sowjet-Unie, om
een „economische chaos in de gehele
wereld" te voorkomen. Mills zei, dat
het beleggen van een dergelijke confe
rentie tot de meest urgente kwesties
behoorde, zolang de Russische lucht
brug werd getolereerd.
Nixon
De verklaring van het ministerie
van buitenlandse zaken over de lucht
brug volgde kort nadat president
Nixon, tijdens de uitreiking van oor
logsonderscheidingen aan Vietnam-ve-
teranen, in een korte toespraak enkele
cryptische opmerkingen maakte over
de oorlog in het Midden-Oosten. Na
gezegd te hebben dat ieder land in het
gebied het recht had om zijn eigen
onafhankelijkheid en veiligheid
handhaven, zei Nixon:
„Als ik ons beleid moet omschrij-|
ven, dan zou ik zeggen dat het gelijk
is aan dat wat wij in 1958 volgden,'
toen Libanon bij het conflict betrok- i
ken was, en aan dat in 1970, toenj
Jordanië erbij betrokken was".
De zegsman van het State Depart'
ment wilde geen nadere uitleg geven
van deze opmerkingen van de presi
dent, maar hoogst merkwaardig was
in de eerste plaats dat Nixon geen
vergelijking trok met de oorlog in
1967, toen de situatie in het Midden-
Oosten meer overeenkomsten vertoon
de met de huidige strijd dan de acties
van 1958 of van 1970.
In 1958 zette president Eisenhower
Amerikaanse mariniers aan land in de
Libanon, en in 1970 waarschuwde
Washington de Syriërs om him tanks
niet tegen Jordanië in te zetten. E
acties waren duidelijk agressieve
Amerikaanse handelingen. Zonder een
nadere toelichting van het State
partment of van het Witte Huis,
wordt Nixons uitspraak dan ook ge
zien als een verkapte waarschuwing
aan de Sowjet-Unie, dat Amerika be
reid is verder te gaan dan de huidige
wapenleveranties, wanneer Moskou de
militaire balans in het Midden-Oosten
in gevaar brengt met de aanvoer van
wapens.
Om die reden wordt in Washington
veel belang gehecht aan een verkla
ring van de Syrische regering dat het
binnenkort wapens zou gaan gebrui
ken die nog niet eerder werden geïn
troduceerd en die de Israëli's pijnlijk
zullen verrassen.
Indien juist, zal het gebruik van nieu
we wapens niet alleen aantonen dat
Moskou een stap verder is gegaan
dan het leveren van in de strijd
verloren gegaan oorlogsmaterieel,
maar ook dat de Russen de oorlog
gebruiken om nog onbekende wapens
te testen.
De Russiche ambassadeur in Libanon
van wie deze uitspraak afkomstig
was Sarvar Azimov heeft maandag
avond ontkend dat hij gesproken zou
hebben over een nieuw Russisch 'su
per-wapen' voor Syrië.
CHELSEA, MASSACHUSETTS (UPI)
Een door sterke wind aangewak
kerde brand die gevoed werd door
ontploffende benzinevaten, houten ke
ten en vemen met verf en papier,
heeft in de buitenwijk van Chelsea
van Boston in Massachusetts zondag
een achttiental blokken huizen en
brieken in de as gelegd,
Drieduizend personen moesten worden
geëvacueerd. Een gemeentewoordvoer
der schatte dat de aangerichte schade
een half miljard dollar zou kunnen
belopen.
De ergste brand in Boston sinds 1908
heeft geen mensenlevens geëist.
Zes uur nadat de brand was ontstaan
kon burgemeester Phillip Spellman
van Chelsea meedelen dat de honder
den brandweerlieden die het vuur be
streden hadden, verdere verspreiding
hadden kunnen voorkomen.
Spellman zei dat 20 procent van Chel
sea is verwoest. De vlammen waren
tot op 80 kilometer afstand zichtbaar
geweest. Twee personen werden we
gens plundering gearresteerd.
Nieuws uit Zeeland op pa
gina 2, 4, 5, 7,10;
Binnen- en buitenland op
pagina 3,9,15;
Radio en tv op pagina 13;
Sport op pagina 11;
Beurs en financiën op pagi
na 15.
CHELSEA, Massachusetts Zwa
re rookwolken vullen het lucht
ruim bij de zich snel uitbreidende
brand, die voortgejaagd door een
sterke wind door blokken huizen
en fabrieken raast. Be bvrgp.m.ees-
ter van deze voorstad van Boston
i dat twintig procent van Chel-
a is verwoest door de brand
n zondag
De beslissing om de luchtbrug te
openen, zei het State Department, was
genomen nadat rapporten uitwezen
dat de aanvoer van Russische wapens
was opgevoerd. Naar schatting zouden
de Russen sinds verleden week woens
dag 200 vluchten naar Arabische lan
den hebben uitgevoerd, waarin onge
veer 4000 ton aan wapens en mate
rieel werd getransporteerd. Volgens be
richten worden door zowel Moskou
als Washington straaljagers en tanks
aangevoerd.
De Amerikaanse luchtbrug voor het
vervoer van wapens naar Israël is
maandag door het ministerie van de
fensie beschreven als zo groot dat
Amerikaanse luchtvaartmaatschappij
en worden ingezet voor vluchten naar
Israël.
Het is niet bekend hoe groot het
aantal vliegtuigen van burgerlucht
vaartmaatschappijen is dat is ingezet
maar de plaatsvervangend minister van
defensie William Clement heeft een
ontmoeting gehad met functionarissen
van maatschappijen om te beslissen
of er meer toestellen beschikbaar zou
den zijn indien dit nodig bleek.
Zegsman Robert McCloskey van hez
State Department, ontweek op zijn
persconferentie alle vragen over een
mogelijke schending van de detente-
afspraken. Het is echter duidelijk dat-
de Russische operaties zeer ernstig
worden opgevat.
De leverantie van de soort wapens
wordt in Washington eerder als een
criterium gezien dan de hoeveelheid.
Met nieuwe wapens kan de oorlog een
andere wending worden gegeven, ter
wijl het aanvullen van verloren gega-
ne wapens de strijd alleen kan toe
spitsen. maar wel op de huidige basis.
Waarnemers geloven dat Moskou tot
nog toe voornamelijk defensieve wa
pens heeft aangevoerd en dat het
bevoorraden van Israël met nieuwe
Phantom-straaljagers in vrezen ook
als defensieve bevoorrading moet
worden gezien, omdat Israël superieur
(Zie slot pagina 3 kolom 5)
TEL AVIV, CAIRO, DAMASCUS (AP, RTR, AFP, UPI, DPA) De belangrijkste gebeurtenissen
op het strijdtoneel in het Midden-Oosten waren gisteren de melding van Tel Aviv dat Israëlische
troepen waren doorgebroken aan het Golan-front, in de centrale sector langs de belangrijke weg
naar Damascus. Syrië zegt de aanval te hebben afgeslagen, waarbij de vijand zware verliezen wer
den toegebracht. De Israëlische luchtmacht heeft aanvallen gedaan op Egyptische vliegvelden
en Syrische olieopslagplaatsen.
Aan het Sinaï-front heeft Israël volgens Tel Aviv een aanval van Egyptische troepen afgeslagen.
Cairo maakte geen melding van deze aanval, maar wel van een afgeslagen Israëlische aanval en zei
verder dat de posities, die zondag werden veroverd, maandag werden versterkt.
Luchtaanvallen
i het Syrische front zijn doorgebro- zou een belangrijk obstakel wegnemen
Ken. Zij sloegen daarbij Iraakse ge-: bij de Israëlische liquidatie van het
pantserde eenheden terug en bezetten; hardnekkig verzet dat de Syriërs hal
hun posities. Een bekendmaking in Tel j verwege de grens en Damascus bieden.
SYRIË BH de Israelisclte troe
pen in Sj/rie: een Syrische piloot
wordt geblinddoekt op een zgn
'halttrack' uit de frontlinie wegge
voerd. nadat hij krijgsgevangenen
is gemaakt.
Aviv zegt dat tientallen Iraakse tanks
zijn vernietigd en dat de restanten]
van de Iraakse eenheden op de terug
tocht zijn.
Een militaire woordvoerder herhaalde
maandagavond dat alle Iraakse troe
pen 'effectief zijn uitgeschakeld'. Hoe
veel Iraakse militairen er waren ge
dood, gewond, gevangengenomen, ge-;
vlucht of wat dan ook, maakte de:
woordvoerder, overste Prihar, niet be- j
kend. j rijen
Israël heeft maandag toegegeven dat j
Syrische strijdkrachten een Israëli
sche bergstelling bezet houden die zij
gedurende de eerste dag van de oorlog
hebben veroverd. Een militaire woord
voerder zei dat de stelling zich bevond'
op de Hermon berg, aan het noords
In de afgelopen twee dagen is bij ei
stad zwaar gevochten. Israël heeft het doelen
Syrische front inmiddels over een
breedte van 25 kilometer uitgebreid.:
Niettemin ziet Syrische lange-afstands-
artillerie nog dagelijks kans de Israë
lische posities in de heuvels van Golan
onder vuur te nemen.
Israëlische luchtaanvallen op Latakia
en Tartoes, twee havenplaatsen aan de
Middellandse-zeekust, zijn door
mascus bevestigd. Volgens Syrië waren
de aanvallen gericht op burgerlijke
doelen en zijn twee burgers daarbij
gedood. Een Israëlische Phantom zou
zijn neergeschoten. Israël zegt echter
dat bij de aanvallen olie-installaties
SOEDAN
WAARSCHUWT
NEDERLAND
CAJRO De Socdancse regering: heeft
zondag bij West-Dnitsland. Groot-Brit-
tan niif, Italië. België en Nederland ge
protesteerd dat zij 'vrijwilligers voor
de strijd tegen de Arabieren via hun
gebied laten passeren'. Dit meldt het
officiële Soedancse nieuwsagentschap.
De Soedan e-se onder-minister van bui
tenlandse zaken. Omar Haj Moesa.
voerde afzonderlijke gesprekken met
de ambassadeurs van de vijf landen. Hij
vroeg opheldering van hun gedrag 'dat
in strijd is met de verklaringen die
hun regeringen aflegden toen Israël
zijn jongste agressie tegen Egypt® en
Syrië ondernam'. Hij drong er op aan
te voorkomen dat vrijwilligers hun ge
bied passeren en 'legde er de nadruk op
dat het voortduren van de huidige situ
atie de goede betrekkingen van deze
Da- landen met de Arabische wereld zou
aantasten'.
Het West-Duitse ministerie van buiten
landse zaken heef: maandag in ant
woord op een Soeöanees protest doen
weten niets af te weten over pro-Israë
lische vrijwilligers die zich in de Bonds-
zijn bestookt. Westelijke diplomatieke republiek verzamelen of die door het
Kringen in Damascus zeggen te twijfe-1
len aan de waarheid van de Israëlische
beweringen dat hun troepen halverwe-1
QTl o„ 2? Damascus staan. Voor het eerst) Drie Amerikaanse oorlogsschepen
gen en 43 tanks en 3 artillenehatte- sinas dagen waren er maandag geenl zu!ien op 22 oktober naar de Zwarte
iVZ.Z,! a*"- Zee Kaï voor het houden van oete-
Het 500 man tellende militaire contin- ningen in internationale wateren, al
dus het Turkse persbureau 'Anatolie'.
Het zijn de raketlanceerschepen 'Man-
ley", "MS Sims' er. 'Vreeland', die in
de Middellandse Zee varen.
Een militaire woordvoerder in Damas
cus deelde mee dat de Israëliërs een
aanval hadden ingezet in de centrale
sector van het Golan-front, waar de
fel bevochten weg naar Damascus ligt.
Syrische troepen, gesteund door vlieg-
lijke einde van het front op de Goian! tuigen, dreven de Israëlische strijd-
hoogvlakte. I krachten op hun uitvalsbasis terug, al-
Voordat de Israëlische doorbraak aan dus de woordvoerder, die voorts ver-
het Syrische front maandagmiddag be
kend werd was het daar betrekkelijk
rustig. Israël meldde de vernietiging
van vijf Syrische Migs.
Oorlogsverslaggevers meldden dat de
vorderingen van de Israëlische legers
in Syrië zeer langzaam gingen. De
hoofdmacht in de centrale sector
scheen niet verder te willen oprukken
dan de belangrijke wegkruising bij de
Saassa, circa dertig kilometer van Da
mascus. Enkele verkenningseenheden
waren Damascus tot op ruim 20 kilo
meter genaderd.
Afwachten
Waarnemers concluderen dat de Israë
liërs weliswaar nog steeds van plan,
schijnen druk op Damascus te blijven]
uitoefenen maar dat zowel de Syrische]
als de Israëlische legers hun posities i
klaarde dat maandagavond
scheidene plaatsen werd gevochten. Er
werd niet gezegd hoever het front
thans de Syrische hoofdstad was ge
naderd. In Israëlische berichten was
gesproken over een afstand van 39 ki
lometer. Volgens Damascus zouden
maandag vier Israëlische vliegtuigen
zijn neergehaald.
Een speciale correspondent van de As
sociated Press die zich in het Syrische
dorp Doerin bevindt, meldde maandag
middag dat volgens Israëlische tank- -
bemanningen de Syriërs tijdens de
slag van maandag ten minste 25 ge
vechtswagens hadden verloren. Er was
onder meer hevig gestreden bij Saassa
dat 38 kilometer van Damascus af
ligt. De Israëlische colonnes zouden
hun opmars in de richting van Damas
cus voortzetten, in weerwil van het I
vuur der Syrische artillerie.
Zie slot pag. 3 kol. 1
MOSKOU President Houari
Boumedienne van Algerije heeft
zondag in Moskou met de Sow-
jet-autoriteiten van gedachten
gewisseld over de oorlog in het
Midden-Oosten.
Het persbureau Tass bevestigde maan-
RADARKETEN OOSTELIJK
DEEL WESTERSCHELDE
IN 1975 IN GEBRUIK
VLISSINGEN Na vele jaren
van voorbereiding en overleg
tussen België en Nederland zal
komend voorjaar daadwerkelijk
worden begonnen met de bouw
van twee radarstations langs
het oostelijk deel van de Wes-
terschelde. Op Nederlands ge
bied begint men dan op de
Scheldeoever bij Waarde en aan
de rand van het Verdronken
land van Saeftinge (waar een ei
landje van 20 bij 30 meter moet
worden opgespoten) met de
bouw van twee ongeveer 45 me
ter hoge torens, die schakels zul
len zijn in de radarketen, die
de veiligheid voor de scheep
vaart op het oostelijk deel van
de Westerschelde aanzienlijk
zullen verhogen. De derde, be
mande en centrale post in deze
keten is reeds op Belgisch ge
bied bij Zandvliet gebouwd.
Reeds in 1965 Is het plan voor deze
"beperkte walradarketen' voor de Wes
terschelde beoosten Hansweert door
België aanhangig gemaakt. Dit ooste
lijke deel van de radarketen wordt
geheel door België betaald; er is in
Nederlandse guldens een bedrag
van 21,5 miljoen voor uitgetrokken.
Men vertrouwt er thans op, dat de
radarketen in de loop van 1975 in
gebruik kan komen. Dit tijdstip is in
de achterliggende jaren steeds wat
opgeschoven cn nog vrij recentelijk
werd op 1974 gemikt maar door een
kabinetswisseling in België met daar
aan gepaard gaande verschuivingen op
de prioriteitenlijst ontstond opnieuw
een vertraging van ongeveer een jaar.
In een gunstiger geval was men reeds
met de bouw van de torens bezig
geweest.
Intussen heeft de Belgische regering
aan de Nederlandse regering gevraagd
om in edewerking bij uitbreiding van
de radarketen voor het westelijke
waarüt tevens moet blijken hoe
groot het Nederlandse aandeel hierin
zal me -ten zijn. Nederland houdt hier
reeds re fening mee: op de begroting
voor 197» lis een bedrag van anderhalf
miljoen gulden uitgetrokken. De wal-
radarket'-n voor het meest kwetsbare
oostelij tic eviel van de Schelde (met
het Nauw van Bath) zal dus het eerst
worden gerealiseerd.
OVERZIC.iT
keten zullen
rivier bestrijken
1de Zandvlietslui-
De onbemande
"3 en Saeftinge
Jgië bekostigd.
De drie posten
het gedeelte vai
tussen Hanswee1
zen bij Antwei
walraüarstations
(ze worden door
maar het beheer u deze torens
komt wel bij het Ne ;rlandse Loods
wezen) zullen vanuit-ie post Zand
vliet worden bediend CY:*r middel van
straalverbindingen.
Deze stra3lverbindinge rengen ook
de radarbeelden over, uia "5n de per
manente post Zandvliet - verschil
lende schermen worden afgelezen en
geïnterpreteerd- De post staat radio-
telefonisch in contact met de schepen
en kan zo, vanuit het gehele overzicht
van de scheepvaartbeweging tussen
Hansweert en Zandvliet kapitein en
loods informatie geven.
deel van de Schelde, tot aan de mon- Bij het varen bij slecht zicht maken
ding. Dit plan wordt thans op papier
uitgewerkt met een kostenberekening, I
is echter beperkt tot circa drie kilo
meter. Het grote voordeel van de
radarketen is dat men centraal een,
overzicht heeft van alle scheepvaart-]
beweging op dit gedeelte van de ri
vier. Achter de schermen in de Zand-
vlietpost komen ervaren radar-waar- j
nemers te zitten, die geroutineerd zijn
in het interpreteren van de radarbeel
den. Zo kan men aan de schepen
informatie doorgeven over een veel
groter gebied dan zij met de eigen
apparatuur kunnen bestrijken. Overi
gens geven de radar-waarnemers geen
opdrachten aan loods en kapitein.
Men verstrekt informatie, geen aan
wijzingen, de scheepskapitein blijft
verantwoordelijk. De radarketen is
mede van groot belang voor een opti
maal gebruik van de Zandvlietsluizen;
uit de radar-informatie kan men 'een
sluisplan trekken' en een vlotte afwik
keling van het aanbod bevorderen.
APPARATUUR
een jaar geleden heeft
het bestuur van het zeewezen en de
binnenvaart België en het directoraat-
generaal van het loodswezen in Ne
derland aan Philips de opdracht gege
ven voor de inrichting van de stati
ons. De apparatuur zal voor Belgi
sche pekening een bedrag van onge
veer idjf miljoen vergen. Philips heeft
reeds meer dan dertig walradarstatl-
ons ingericht langs belangrijke
scheepvaartroutes, zoals de Nieuwe I
Waterweg en de rivieren Elbe, Weser,
Eems, Seine en Gironde.
Directeur N- M. Bollen van bet Loods- j
wezen in Vlissingen, die zitting heeft I
in de permanente commissie van toe
zicht op de Scheldevaan heeft het
vertrouwen, dat de aanleg van de
radarketen voor het oostelijke gedeel
te van de rivier nu niet verder zal
vertragen. Het is (opnieuw) een gun
stige maatregel op een rivier die,
aldus de heer Bollen „de laatste tien
jaar al veel veiliger is geworden".
Belangrijk is in dit verband, dat tach
tig procent van de zeeschepen thans
over marifoon beschikt, waardoor zij
onderling kunnen communiceren en
waardoor voortdurend verbinding mo
gelijk is met de Schelde-inlichtingen-
dienst (Vlissingen-radio) en Kruis-
sc'nans-radio in België, die samen het
door zeeschepen bevaren gedeelte van
de Westerschelde bestrijken. Om het
uur gaat een bericht uit over het
scheepvaartverkeer op de Schelde
Als belangrijke veiligheidsverhogende
factor noemde de heer Bollen ook de
stringente surveillance van de Rijks-
havendienst Westerschelde. die vooral
actief is bij de havenmond '/an Hans
weert en daar veelvuldig de binnen
vaart assisteert bij het oversteken
van de rivier. ..Door deze activiteiten
heeft de rijkshavendienst al heel veel
goed werk gedaan", aldus de heer
Bollen.
dag dat Boumedienne een bliksembe
zoek aan Moskou had gebracht. Behal
ve over de oorlog heeft hij er gespro
ken over andere internationale vraag
stukken en de wederzijdse betrekkin
gen. Van Sowjet-zijde r.3men aan het
overleg met Boumedienne deel partij
leider Brezjnew, president. Poögomy,
premier Kosygin en de ministers van
buitenlandse zaken en defensie, Gro-
myko en Gretsjko.
De besprekingen hebben plaatsgevon
den in een vriendschappelijke en
openhartige sfeer, aldus Tass-
De Sowjet-Unie en Algerije zijn van
mening dat het streven van de Arabi
sche landen om de bezette Arabische
gebieden op de Israëlische 'imperialis
tische agressors' te heroveren, alle
steun verdient.
In Belgrado heeft de Algerijnse presi-
„dent politieke besprekingen gevoerd
met president Tito van Joegoslavië.
Uit het communiqué over Boumedien-
nes bezoek aan Moskou valt op te
maken dat hij en de Sowjet-leiders het
niet over de hele linie met elkaar
eens geworden zijn.
President Boumedienne éér. van de
meer radicale leiders in de Arabische
wereld heeft het Kremlin vermoe
delijk gevraagd om rechtstreekse in
terventie in dwe oorlog tegen Israël,
om de Arabieren een nieuwe neder
laag te besparen-
Voor "dit doel had de Algerijnse presi
dent zich in de zesdaagse oorlog van
1967 ook al naar Moskou begeven.
Het staatshoofd van Irak, generaal
Achmed Hassan el Bakr. heeft ook
een geheim bezoek gebracht aan Mos
kou, zo schreef maandag het in Bei
roet verschijnende dagblad An Nahar
in een bericht uit Bagdad. Het bezoek
zou 'zeer geslaagd' zijn.
DEN UYL: NOG
VEEL STRIJD
KOOG AAN DE ZAAN (ANP) Het
kabinet-Den Uyl zal 'de strijd en bet
conflict niet zoeken, maar evenmin uit
dc weg gaan'. Minister-president Den
Uyl zei dit maandagavond aan de voor
avond van de verkiezingen voor de
nieuwe gemeente Zaanstad in Koog aan
de Zaan.
De minister-president zei veel strijd te
verwachten nu zijns inziens de weer
standen tegen het kabinetsbeleid groot
zijn en in vele kringen groeiende is.
Wat we nu meemaken is voorspei, zo
zeahij.