PROVINCIALE ZEEUWSE COUR/!
ISRAËL MELDT HEROVERING
GOLANVLAKTE OP SYRIËRS
Israël leed in Golan
zeer grote verliezen
Voor
groei
goed sociaal-cultureel beleid
Zeeuwse bevolking noodzakelijk
SPISO AGNEW
AFGETREDEN
de krant
van zeeland
Agnew
algetreden
Bejaardenzorg
op breder dak
Pagina 2
216e jaargang - nummer 240
Donderdag 11 oktober 1973
Foto midden: door Egypte tijdens
de strijd in de Sinaï gevangen ge
nomen Israeli's van de 190ste pant
serbrigade. Linies: de commandant
van deze eenheid, kolonel Assaf
Yagoeri, die eveneens in krijgsge
vangenschap is geraakt. Rechts:
Israëlische soldaten nemen er
gens op de Golan-hoogvlalcte een
krijgsgevangen Syriër mee voor on
dervraging.
IRAK ZET TROEPEN IN - JORDANIË MOBILISEERT
TEL AVIV, CAIRO, DAMASCUS, AMMAN, WASHINGTON (RTR, UPI, AP, AFP) De oorlog in het
Midden-Oosten heeft zich gisteren verder uitgebreid. Belangrijkste ontwikkelingen waren woens
dag deze:
Israël heeft volgens premier Meir de Syriërs van de Golan-vlakte teruggedrongen.
Syrië krijgt in Golan de hulp van 16.000 man Iraakse troepen met 200 tanks.
Premier Meir verklaarde gisteravond dat pantsereenheden op één plaats het Suezkanaal hebben
bereikt.
9 Egypte heeft de stellingen in de Sinaï verder versterkt.
Israël zette de luchtmacht in tegen Damascus, Homs, marine-etablissementen in Latakia.
Syrië meldde het neerschieten van 21 vijandelijke toestellen.
Rusland heeft een luchtbrug voor het vervoer van zwaar militair materiaal naar de Arabische
landen geopend.
Amerika is gisteravond begonnen met wapenzendingen naar Israël. Er zijn 48 Phantoms toege
zegd.
Jordanië heeft zijn reservetroepen gemobiliseerd.
Irak heeft aan het front in Golan zijn luchtmacht ingezet.
SCHULDIG BEVONDEN
AAN BELASTINGFRAUDE
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Vice-president Spiro Agnew is afgetreden.
Voor de rechtbank in Baltimore bekende hij schuldig te zijn aan
belastingontduiking. Rechter Walter Hoffman veroordeelde hem
tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee tot vijf maan
den met een proeftijd van drie jaar en een maximum boete van
25.000 gulden. President Nixon heeft contact opgenomen met de
leiders van de republikeinse en democratische partijen over de
benoeming van een opvolger.
Agnew stelde president Nixon
dinsdagavond om elf uur (Nederland
se tijd) in een gesprek onder vier
ogen op de hoogte van zijn beslissing,
maar de officiële bekendmaking volg
de pas woensdagmiddag nadat de vi
ce-president. zijn aftreden aankondigde
in brieven aan de minister van buiten
landse zaken, dr. Henry Kissinger, en
aan president Nixon zelf.
In zijn brief aan de president ver
meed Agnew de term „aftreden". Hij
schreef dat hij besloten had het vice-
presidentschap „op te geven" om het
land een langdurige juridische strijd
voor de rechtbanken te besparen.
President Nixon antwoordde in een
brief waarin hij zei Agnews besluit te
respecteren. Hij prees Agnew voor
zijn bijdrage aan de regering, maar
Nixon liet ook doorschemeren dat het
aftreden onvermijdelijk was. De presi
dent schreef dat het vermijden van
een langdurig proces in de rechtban
ken inderdaad „gewenst" (advisable)
was.
Werkloosheid
De minister heeft 2.8 miljoen gul
den vrijgegeven voor bestrijding
van de werkloosheid in Zeeland
(pag. 2).
Antwoord
PREMIER DEN UYL heeft woens
dagavond de tweede kamer ge
antwoord na de eedste termijn
van de algemene beschouwingen.
(pag. 13).
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 5,7, 9 en 11.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3,
13 en 15.
Sport op de pagina's 16 en
17.
Radio en televsie op pagina
22.
Financieel nieuws op pagina
23.
Aan Agnews aftreden gingen drie
dagen vooraf waarin intensief tussen
zijn advocaten en het ministerie van
justitie werd onderhandeld. Het minis
terie gaf Agnew de keus om op alle
punten van de aanklacht vervolgd te
worden, of om op één punt ervan
schuldig te pleiten en veroordeeld te
worden. Deze manier van juridisch
sjacheren is een bekende en vaak
toegepaste procedure in de Ameri-
kachtspraak.
Nadat zijn aftredingsbrieven waren
verzonden, verscheen Agnew voor de
rechter in Baltimore. Rechter Hoff
man liet hem tot drie keer toe beves
tigen dat hij zijn beslissing om schul
dig te pleitén op het punt van belas
tingontduiking vrijwillig en zonder
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
De ernst van de situatie bleek
woensdagavond, toen de Irsaëlische
premier Golda Meir hevig geëmotio
neerd via de televisie het Israëlische
volk moed insprak. Terwijl zij haar
tranen nauwelijks kon bedwingen zei
mevr. Meir: „De hoogte van Golan is
geheel in onze handen. Wij staan
enkele kilometers van het Suezkanaal.
De oorlog zal langer duren dan zes
dagen maar de overwinning staat
vast".
Mevr. Meir waarschuwde koning
Hoessein van Jordanië zich niet in de
strijd te mengen. „Wij hebben koning
Hoessein in 1967 gewaarsohuwd", zei
ze. „Toen heeft hij niet willen luiste
ren. Laat hij nu een wijs man zijn en
in het belang van zijn volk handelen".
Mevr. Meir bevestigde dat de Sowjetr
Unie een luchtbrug naar Syrië heeft
ingesteld om nieuw wapenmateriaal
aan te voeren, „kennelijk in het be
lang van de vrede der volkeren"
merkte ze bitter op.
De vijfde oorlogsdag heeft vooral
activiteit in de lucht te zien gegeven.
Israël voerde strategische bombarde
menten uit in Egypte en vooral Syrië.
De aanvallen in Syrië werden in mili
taire kringen „redelijk succesvol" ge
noemd. Het Syrische volk staat onder
zware Israëlische druk, maar het mo
reel is nog hoog. Er zijn nog honder
den Syrische tanks en Syrië beschikt
nog over ruime reserves.
Het lijkt erop dat Israël de toe
stand aan het Suezkanaal voorlopig
wil bevriezen en eerst met Syrië wil
afrekenen. De bombardementen in Sy
rië hebben nog een bijbedoeling: ko
ning Hoessein van Jordanië af te
schrikken zich in de strijd te mengen.
De Jordaanse monarch bevindt zich in
een ernstig dilemma: wordt het een
Arabische overwinning, hoe bescheiden
ook en hij zit er naast, dan zal hij
daarvan de terugslag ondervinden.
Wordt het een nederlaag, dan is dat
voor hem catastrofaal.
In Israëlische militaire kringen
overheerst de mening dat hij zijn
gezonde verstand zal gebruiken
buiten de strijd zal blijven, maar
zekerheid bestaat daarover niet. Zeker
niet na de mobilisatie.
Aan het Egyptische front is er
woensdag weinig veranderd. Egyptena-
ren hebben zich stevig ingegraven in
het Suezgebied en er zijn geen grote
acties op de grond gemeld. Een po
ging van Egyptische commando's om
te landen in Rasoodar werd verijdeld.
In de lucht slaagden de Israëli's erin
enige strategische doelen in Egypte te
bombarderen, zoals een radarstation
bij Port Said, maar over het geheel
was men in militaire kringen toch
niet tevreden.
Het grote probleem is «1 blijft de
Egyptische luchtafweer. Het merk
waardige verschil tussen deze oorlog
(Zie slot pagina 3 kolom 2
Op de hoogte van Golan zonden
ie Israëlische troepen de Syriërs
hebben verdreven. Damascus werd
ooensdag opnieuw gebombardeerd
ï7i boven Zuid-Libanon vonden
uchtgevechten plaats.
DOORSTOOT NAAR DAMASCUS WELLICHT PLAN
(Van onze speciale verslag
gever H. Kolb)
GOLAN Volgens de plaats
vervangend bevelhebber van het.
noordelijke front heeft het Sy
rische leger een verpletterende
nederlaag geleden in het noor
delijke bergland dat Israël se
dert de zesdaagse oorlog bezet
houdt. Volgens de schatting van
deze kolonel heeft 80 procent
van het Syrische leger aan de
acties deelgenomen.
De Israëlische commandant zei
woensdag, de eerste dag dat buiten
landse correspondenten nabij de
frontlijn werden toegelaten, dat de
Israëlische troepen thans oprukken
aan de andere kant van de bestands
lijn „om er voor te zorgen dat Israël
nooit meer de hoge prijs behoeft te
betalen zoals dat ditmaal het geval
was om de Syriërs tegen te hou
den".
Van een werkelijk Syrisch leger zou
geen sprake meer zijn nog wel van
„verspreide resten die nu tijd nodig
Het heeft er dan c
s schijn van
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
GS IN ONTWIKKELINGSSCHETS 1973:
GROEI ECONOMIE
VERBONDEN MET
HET WELZIJN
i ase
Jjantlijn
MIDDELBURG Om in Zee
land tot goede voorzieningen in
de sociaal-culturele sfeer te ko
men zal het beleid gericht moe
ten zijn op een groei van de be
volking, die boven het landelijk
gemiddelde Titkomt. Dit kan
men lezen uit de Sociaal-Cultu-
- rele ontwikkelingsschets 1973,
en nieuwe beleidsnota van ge
deputeerde staten van Zeeland.
In deze nota stelt het college,
dat de omvang en de mate van
concentratie van de bevol-: gering bevolkingsdraagvlak en geogra-, me denken wij hier aan de negatieve
fische communicatiebarriëres. Deze effecten van werkloosheid op het wel
king bepalend zijn voor net lil- hindernissen, aldus het college kunnen] zijn."
veau van de voorzieningen. De.
nota komt aan de orde in de
statenvergadering van 17 de
cember.
Inleidend steUen gs da.C een sociaal-
cultureel beleid niet los staat van de
ontwikkelingen, die zich op econo
misch terrein voltrekken. Het college
vindt, dat in beginsel een belangrijke
voorwaarde voor de taakuitbreiding
van het sociaal-culturele vlak gelegen
is in de groei-mogelijkheden van de
economie.
De afhankelijkheid van welzijnsvoor
zieningen komt tot uitdrukking in het
heslag dat wordt gelegd op een deel
van de openbare middelen, aldus dej
nota, en waarin verder wordt opge
merkt dat de groei van het nationaal j
inkomen afhangt van de mate waarin j
de economie expandeert.' Gs wijzen er
in dit verband op, dat voor Zeeland
daarbij de complicatie komt van een
overwonnen worden door het schep-j Aan het adres van de 'andersdenken-
pen van betere verbindingen infra- j hen' wordt hierover opgemerkt: „De-
structuur) en het stimuleren van dej
bevolkingsgroei.
„Voorwaarde voor deze beide maatre-1
gelen is wederom versterking van de
welvaartsbronnen c.q. economische
groei. Alleen als gevolg van groeiende
werkgelegenheid, bijvoorbeeld door in-
genen tenslotte, die stellen, dat groei
van het inwonertal in Zeeland belang
rijk uitgaande boven het landelijk ge
middelde niet gewenst is, daar deze
groei afbreuk zou kunnen doen aan
de rust en -aan de natuur, die in
Zeeland nog volop aanwezig zijn,
dustrialisatie, uitbreiding dienstensec- moeten daarbij bedenken, dat dan
tor, mag verwacht worden dat het - -
bevolkingsaantal zal toenemen; bij
stilstand in deze ontwikkeling is (ge-
ijk ook in het verleden duidelijk
werd) een acceleratie van negatieve
effecten te voorspellen," aldus gs.
Werkgelegenheid
Het college is er van overtuigd, dat in
de situatie het welzijn van de burger
voor een belangrijk wordt beheerst
door de werkgelegenheid: „Immers1
door het ontbreken van werkgelegen
heid ontstaat een reëel tekort in een
elementaire welzijnssituatie. Met na-
andere taken minder goed kunnen j
worden vervuld vanwege het ontbre
ken van draagvlak."
Voor de samenstelling van deze be-:
■eidsnota zijn 'stenen aangedragen'
door de culturele raad. de raad voor'
de maatschappelijke dienstverlening,!
de jeugdraad, de sportraad, de recrea-j
tieraad, de provinciale raad voor dej
hadden eveneens al eerder visies en1
conclusies in rapporten weergegeven.
Deze aeelschetsen waren door opbouw-1
orgaan Stichting Zeeland voorzien
van een samenvattende beschou
wing.
In hun nota komen gs voorts tot de:
conclusie, dat voor een goed voorzie
ningenniveau een zekere concentratie
noodzakelijk zal zijn van de bevolking
in een aantal grotere kernen. „Dat
daarbij de leefbaarheid van de overi
ge, vooral de kleine kernen niet uit
het oog mag worden verloren is dui
delijk," aldus gs.
In de nota wil het college de verstrek
kende financiële consequenties tot uit
drukking brengen, die voor Zeeland
dreigen voort te vloeien 'uit de beëin
diging van rijkswege van het regio
naal welzijnsbeleid in Zeeland.' Met
klem heeft het college voortzetting
van dit beleid in de provincie bepleit.
voltajraondheid en d» Zeeuwse raad werJ*er onder meeI op gcwe.
Uudenlends. werknemers, die j, Hraodae dnu«krSLCllt n»
de meeste Zeeuwse gemeenten door
voor buitenlandse werknemers,
eerder ieder in een rapport hun visie j
gaven op de nabije toekomst.
A
Vtyv/ pr»r iri'*nt:
inluidt In de huidige vit.
schuivu.i:
^53* jvgn van de Ver":
ten. Van staatsrechtelijk standpunt he
keken ls het namelijk niet In d- eerste
plaats van belang waarom de vin-
president is afgetreden, maar ne
er alleen om dat hij thans niet meer
in functie is en dat in de vacature
moet worden voorzien. Het opval b ride
in dit opzicht is dat voor het eerst in
de geschiedenis van de Verenigde Sin
ten voor de opvolging van de vjee pre
sident een procedure op Kar.;- n
worden gebracht De gronüweuel ze-
bepaling die de than- verplichte gang
van zaken voorschrijf-., is namelijk
nieuw: ze werd pas op fi -uli 1665 aan
vaard en op 11 februari 1967 van
kracht. Voordien werd er nooit in do
vacature van een vice-president vóór
zien: de zaak werd zo en om-, r.t
de grondwet te dier. aanzien gc-n en
kel voorschrift gaf. Weliswaar was het
probleem wel herkend, maar vroeger
vond men het minder belangrijk: het
vice-presidentschap werd als een soort
nutteloze bijwagen beschouwd.
Een bijwagen: daarover werd in de
Verenigde Staten vóór 1961. ::j-
dons lessen in staatsrecht dlkw.jls
een klassiek grapje verteld. "Er waren
eens twee jongens, één liep er wee
van huis, de ander groe op en werd
vice-president. Van geen van beiden
is ooit nog iets gehoord'. Een verhaal
tje dat meer een sfeer dan een werke
lijkheid aangeeft: er zijn r.o wat
vice-presidemen geweest in de Ameri
kaanse geschiedenis die bij het over
lijden van een president diens opvol
ger werden. Maar de sfeer van het
hier geciteerde grapje geef: niettemin
aan dat Amerikanen in het verleden
hun vice-president niet erg beh.nrr:.:-:
vonden en daarom geen regels stelden
voor zijn vervanging. In de loop van
de Amerikaanse geschiedenis heeft
men zestienmaal met een vacature ge
zeten, in totaal een
periode omvattend
van meer dan acht'
enaertig jaar. Met
Truman begon de
kentering in het
denken over dit probleem: hij moest
als vice-president Roosevelt opvolgen
en kwam tot de bittere on"dekking
dat hij buiten een groot aar.-: zaken
was gehouden. Zo had men hem ais
vice-president om één kardinaal
voorbeeld te noemen nooit verteld
dat er aan de ontwikkeling van een
atoombom werd gewerkt. Toen Eisen
hower president werd zorgde die er
met name voor dat zijn 'kroonprins'
niet zo maar een erebaantje kreeg,
maar een werkelijke functie.
De vice-president van Eisenhower
was Richard Nixon. Hij kreeg een
belangrijker stem in het kapittel
dan vroegere vice-presiaenten: hij reis
de de hele wereld rond als bijzondere
ambassadeur van de president en werd
nader bij het beleid betrokken tijdens
diens ziekte. Onder Kennedy kreeg
vice-president Lyndon 3. Johnson wel
iswaar niet die invloed als Nixon on
der Eisenhower, maar ook hij trad op
als reizend ambassadeur. In de eerste
officiële persode van Johnson bleek
diens tweede man Humphrey
eveneens over werkelijke' invloed te
beschikken. Deze ontwikkeling leidde
er toe dat het Amerikaanse congres
besloot- de opvolging nader te regelen.
Er was nog een tweede belangrijke
overweging: op grond van een 'opvol-
gingswet' in 1947 aangenomen
v/as de voorzitter van het huis van
afgevaardigden de eerst aangewezen
functionaris om de president op te
volgen indien er geen vice-president,
zou zijn. En dat nu vond rr t teveel
een toevalstreffer: 'oen bijvoorbeeld
Johnson onverwacht Kennedy moest
opvolgen, was de toenmalige voorzit
ter van het huis al een eind in de
zeventig. Bovendien kan het in een
dergelijk geval voorkomen da', de
voorzitter van het huis tot. een andere
partij behoort dan de president en ook
dat zou onjuiste verhoudingen schep
pen. Daarom werd in 1965 to: de vol
gende regeling besloten: de president
benoemt een opvolger onder goedkeu
ring van zowel senaat als huis van al
gevaardigden.
Dat laatste nu is de achtergrond van
de opmerking in het begin va::
deze beschouwing: Agnews af re
den betekent een nieuwe verschuiving
van macht binnen de constitutionele
organen van de V.S. De ontwikkeling
van de laatste jaren versneld en be
vorderd door Nixon is namelijk
vooral gegaan in de lichting van een
geweldige machtsvermeercering r- .—i
het presidentschap ten koste van het
congres. Met opzet moet 'nier worden
gesproken over 'presidentschap' en
niet over president- het betreft niet
alleen de persoonlijke macht van de
president, maar ook die van diverse
bureaus en instellingen die deel zijn
van de uitvoerende macht. £.er. ont
wikkeling, die juist de 'framers'. de
mannen die in 1737 de grondwet sa
menstelden, hadden willen voorkomen.
Het merkwaardige van de laatste tijd
is vooral dat de Watergate-affaire on
verwacht de groei van de presidentiele
macht tot stilstand heeft gebracht.
Het congres is als gevolg daarvan be
zig zich te herstellen en op dit ogen
blik is Nixon geheel in tegenstelling
tot zijn eerste periode een lame
duck-president', een man die niet veel
meer kan doen omdat de meerderheid
in net congres hem de vee: dwars zet.
Kissinger trad aanvankelijk op om
slechts één voorbeeld te noemen
als een soort particulier adviseur van
de president, op wie het congres geen
onderwijscommissie en de provinciale
commissie bejaardenvoorzieningen
(Zie slot pagina 11 kolom 6)
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
