PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BEMANNING KLM-VLIEGTUIG
OVERMEESTERDE KAPER
Oostenrijk wil van Schönau
een VN-protectoraat maken
Pijpleiding voor Total tot kanaal
door Zuid-Beveland gevorderd
Westduitser was verpleegd wegens geestesziekte
VVD WIL VOOR f 582
MILJOEN BEZUINIGEN
OP VLUCHT VAN DUSSELDORP MAR AMSTERDAM
TEGENBEGROTING GEPRESENTEERD
Nederlands aanbod
maakte indruk
TRACÉ VOOR DE PROVINCIALE LEIDINGSTROOK NOG IN STUDIE
Sex en boete Pagina 2
216e jaargang - nummer 233
Woensdag 3 oktober 1973
SCHIPHOL Op de /oio toont I
majoor Gerritse van de rijkspoli- I
tie op de luchthaven het wapen I
I van de kaper aan de pers.
SCHIPHOL (ANP) Een 35-jarige Westduitser, voormalig patient van een inrichting voor gees
teszieken heeft dinsdagmiddag geprobeerd een vliegtuig te kapen van de KLM, een DC 9, op weg van
Dusseldorp naar Amsterdam. Gezagvoerder Hein Kegel (39) uit Abcoude en de stewardess de 28-jarige
mevrouw I. W. M. de Wilde-Timmer, slaagden er in de kaper diens revolver te ontfutselen. Hoe dat in
zijn werk ging wordt door de rijkspolitie en de KLM met opzet geheim gehouden.
„De methodiek, die van tevoren was uitgedokterd, is succesvol gebleken", aldus majoor E. E. Gerritse van de rijks
politie op Schiphol. „Wellicht kunnen ook andere luchtvaartmaatschappijen er in de toekomst hun voordeel mee doen'!
Deze methodiek moet kennelijk weinig spectaculair zijn. De 27 passagiers van het vliegtuig hadden naar na de landing
bleek van het hele avontuur niet bemerkt.
De Westduitser, die op Schiphol een
personal ausweis' toonde op de naam
van Franz Joseph Stremmer uit
Kirchhellen was gewapend met een 9
mm revolver van Duits fabrikaat,
waarin zich vijf patronen bevonden.
Enkele uren na de vlucht bevestigde
een zuster van Stremmer, die door
journalisten in Kirchhellen was opge
beld, zijn identiteit.
Geestesziek
Zeer overstuur vertelde de zuster dat
Stremmer vier weken geleden is ont
slagen uit het -ziekenhuis te Munster,
waar hij werd verpleegd in de afde
ling voor geesteszieken. Volgens de
VOORNAMELIJK OP CRM, ONTWIKKELINGSHULP EN VOLKSHUISVESTING
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De grootste oppositiepartij in de Tweede Kamer,
de WD, vindt dat er voor 1974 best 582 miljoen gulden bezuinigd
kan worden op de begroting zoals die door de regering-Den Uyl
is voorgesteld. Door de bezuinigingen, voornamelijk op CRM, ont
wikkelingshulp en volkshuisvesting, zou de belastingdruk minder
sterk behoeven te stijgen. Dit staat te lezen-in de tegenbegroting
die dinsdag is gepresenteerd. Premier Den Uyl kreeg dinsdag
middag per expresse een exemplaar door VVD-leider Wiegel toe
gestuurd.
Meer geld wil de WD uitgeven
voor defensie (50 miljoen gulden) en
voor regionaal beleid (20,5 miljoen
gulden). De stijging van de uitgaven
voor defensie betreffen evenwel uit
sluitend het wel vervangen van de
Starfighter-straaljager, iets dat overi
gens al min of meer is aangekondigd
in de begroting van defensieminister
Vredcling.
De VVD stelt een stijging
uitgaven met 8,4 procent voor in
plaats van de door de regering-Den
Uyl voorgestelde 9,8 procent. Daaren
tegen zou de belastingdruk slechts
met 0,25 procent van het netto natio
naal inkomen behoeven te stijgen, in
plaats van de door Den Uyl voorge
stelde 0,6 proeent.
De plannen in de VVD-tegenbegro-
ting zijn de volgende: bezuinigingen
op de volgende hoofdstukken.
Ontwikkelingshulp
Een bezuiniging van 130 miljoen
gulden, die voornamelijk ontstaat
door het niet meer verlenen van steun
aan bevrijdingsbewegingen en de op-
vamtasg
de krant
Loonbeleid
MINISTER Boersma wil con
creet zaken doen met de vrije
beroepen, zo heeft hij gistera
vond meegedeeld na de bespre
kingen die hij met vertegenwoor
digers van deze categorie heeft
gevoerd, (pag. 3)
Labour
DE BRITSE Labour-partij heeft
zich gisteren voorstander ver
klaard van nationalisaties op gro
te schaal in het Engelse bedrijfs
leven. (pag. 9).
Navo
EEN GROEP van 9 'wijze man
nen' concludeert in een rapport
over de toekomst van de Navo,
dat deze organisatie een gelijk
waardig partner van de VS
moet worden, (pag. 10)
Nieuws uit Zeeland op pagi
na 2, 4, 5, 7.
Binnen- en buitenland op pa
gina 3, 9, 10, 15.
Sport op pagina 10, 11.
Radio en tv op pagina 13.
Beurs en economie op pagi
na 15.
J8T ■-
heffing van de commissie ontwikke
lingssamenwerking, de zogenaai
commissie-Claus (onder leiding van
prins Claus).
Onderwijs
Een bezuiniging vin 37 miljoen gul
den die voornamelijk ontstaat door
minder uitgaven in de sector examen-
kosten, cursussen en ontwikkelings
werk. De WD stelt wel voor om voor
de werkende jeugd 10 miljoen gulden
meer uit te trekken.
Wetenschappelijk onderwijs
Het wetenschappelijk onderwijs kan
met 116 miljoen gulden bezuinigd
worden. Hierbij springt vooral in het
oog de niet-wijziging van de thans
geldende collegegeldwet (een netto
opbrengst van 45 miljoen gulden).
Defensie
Bij defensie zou 50 miljoen gulden
meer kunnen worden uitgetrokken, dit
vooral ter verhoging van de uitgaven
voor investeringen. De VVD komt even
wel met deze verhoging van de ir
teringsuitgaven nog niet aan het door
ex-minister van defensie De Koster
(WD) voorgestelde percentage voor
de investeringen in de komende ja
ren.
Volkshuisvesting
Bij volkshuisvesting zou 120 mil
joen gulden kunnen worden
hetgeen vooral komt uit de verschui
ving van 6000 woningen van woning
wet naar premiekoopsfeer.
Regionaul beleid
Het regionaal beleid zou 20,5 mil
joen gulden extra moeten gaan kos
ten, voornamelijk veroorzaakt door
de versnelling van de aanleg van enke
le regionale wegen en de extra uitga
ven voor de Friese taal.
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
familie had men hem daar zeker niet
mogen ontslaan, want de man koes
tert het waandenkbeeld dat hij voor
de CIA werkt en dat hij tot opdracht
heeft uit te zoeken wie er achter de
moorden op de familie Kennedy
staan.
Korte tijd geleden heeft hij een brief
wad, wa
als
de
gezonden aan tientallen politici, waar
in dezelfde eisen werden gesteld
die, welke hij overhandigde aan
stewardess van het KLM-vliegtuig.
Volgens zijn zuster was Franz Jozef
enigszins labiel sinds hij jaren geleden
dienst heeft gedaan in de Bundes-
wehr. Later zou hij vijf jaar hebben
doorgebracht in West-Berlijn en nie
mand weet wat hij daar heeft uitge
voerd. De mogelijkheid dat hij in
Berlijn contact heeft gekregen met de
Baader-Meinhoff groep achtte zij niet
uitgesloten.
Hij wordt op het ogenblik gezocht
door de politie, omdat hij zich gere
geld voor controle bij het ziekenhuis
in Munster moest melden, doch zich
daar niet meer iiet zien. De politie
werd toen op zijn spoor gezet, omdat
de medici reden hadden aan te nemen
dat de man gevaarlijk zou kunnen
Revolver
De 28-jarige stewardess,
W. M. de Wilde-Timmer uit Amster
dam vertelde na het avontuur, op
Schiphol hoe zij kort na de start door
de cabine van het vliegtuig naar ach
teren liep. De kaper, zo bleek haar
alras, zat achterin het toestel op de
elfde rij. Hij was op één na de laatste
in de machine. „Toen ik hem in het
voorbijlopen aankeek, richtte hij een
revolver op mij. Ik bekeek het zo
nauwkeurig mogelijk en zt
beslist geen plastic speelgoe
stak mij een papier toe,
'lezen'."
De stewardess ging verbluft aan
hield de kaper de revolver zichtbaar
op haar gericht.
„Ik las snel een deel van de brief
zonder in mijn zenuwen de inhoud
goed in me te kunnen opnemen", zo
vertelde ze, het was dan ook geen
eenvoudige brief. Stremmer als hij
tenminste zo heet begon het in de
Duitse taal gestelde schrijven met een
waarschuwing die luidde: „zoudt u
proberen mij in welke vorm dan ook
te overweldigen dan zal dit onherroe
pelijk de dood van alle bemanningsle
den en passagiers tengevolge hebben,
daar ik behalve over een schietwapen
beschik over een cyaankali gaspa
troon".
Eisen
In het even verwarde als uitvoerige
schrijven, waarin Stremmer zich be
klaagde over 'een onmenselijke behan
deling door de geheime dienst van
West-Duitsland" eiste de man onder
andere de onmiddelijke vrijlating van
"Ulrlke Marie Meinhoff en andere jon
ge mensen die tegen het opkomende
fascisme strijden en nu in Westduitse
gevangenissen worden vastgehouden'.
Voorts verlangde hij van de piloot
dat deze boven de luchthaven Keulen
Bonn zou gaan vliegen en daar
zijn radio en de verkeerstoren de
(Zie slot pag. 3 kol. 1
ITALIË SCHAFT
BENZINEBON AF
ROME (RTR) Met ingang van 1
januari 1974 zullen buitenlandse toe
risten, die met hun auto Italië binnen
komen niet langer recht hebben op
bonnen waarop zij benzine tegen ver
laagde prijs kunnen krijgen.
De intrekking van de bonnen gaat
andere kant op stoel elf-d zitten en gepaard met een stijging van de ben-
begon de brief te lezen. Al die tijdj zineprijzen in Italië van 14 pet.
(Van onze correspondent),
JERUZALEM „Ik hen bij
zonder onder de indruk van het
Nederlandse aanbod om de op
vang van Russische immigranten
van Oostenrijk over te nemen",
zei premier Golda Meir dinsdag
nacht bij haar aankomst op het
vliegveld Lod bij Te! Aviv. „en
dat terwijl Nederland al druk
betrokken is hij de emigratie van
Russische joden in Moskou. Ik
kan er nu verder niets over zeg
gen. Ik zal dit morgen met de
regering bespreken als ik rapport
uitbreng".
Premier Golda Meir wilde niet
zeggen of zij in Straatsburg,
waar zij het Europese parlement
heeft toegesproken, over deze
zaak al met Nederlandse gedele
geerden van het Europese parle
ment had gesproken. Ook wilde
premier Meir niet ingaan op de
besprekingen die zij dinsdagmid
dag met de Oostenrijkse bonds
kanselier Kreisky heeft gehad.
„Wij waren het over een ding
eens: ae sfeer was bijzonder ern
stig. Ik zal morgen eerst aan de
regering rapporteren. Daarvoor
kan ik niets zeggen, met name
niet over het voorstel van Kreis
ky om de opvang van Russische
joden onder toezicht van de hoge
commissaris voor vluchtelingen
zaken van de Verenigde Naties te
plaatsen".
GEEN DIRECT RESULTAAT GESPREK KREISKY-MEIR, MAAR:
WENEN De Oostenrijkse
bondskanselier Kreisly deelde
dinsdagavond op een persconfe
rentie in paleis Trautsohn een
persconferentie die door 250
journalisten uit binnen- en bui
tenland werd bezocht mee
dat zijn onderhoud van ander
half uur met de Israëlische pre
mier, mevr. Golda Meir, geen
enkel direct resultaat had opge
leverd.
ongedaan te maken. Kreisky aan de
andere kant bleef op het standpunt
staan dat hij een door de Oostenrijk
se regering genomen besluit wenst te
honoreren.
VN
Niettemin wordt steeds duidelijker
dat Wenen een sluw spel met de
Palestijnse guerrilla's heeft gespeeld.
Kreisky kondigde aan mevr. Meir te
hebben voorgesteld het opvangcen
trum van joodse emigranten uit de
Sowjet-Unie, kasteel Schönau. onder
auspiciën van de Verenigde Naties te
plaatsen en wel onder de bescherming
van het Hoge Commissariaat voor
Vluchtelingen.
Kreisky sprak in dit verband van
een protectoraat en deelde mee dat
zijn minister van buitenlandse zaken
Kirchschlaeger, die op het ogenblik in
New York verblijft, reeds opdracht
heeft gekregen deze zaak aanhangig te
maken. De merkwaardige figuur zou
zich dus kunnen voordoen dat kamp
Schönau eerst wordt gesloten en
daarna weer wordt geopend, als het
Hoge Commissariaat voor de Vluchte
lingen er een passend internationaal
kader voor kan vinden.
Reactie
Gevraagd naar de reactie van Golda
Meir op dit tussenvoorstel, antwoord
de de Oostenrijkse bondskanselier
aanvankelijk dat deze achterwege was
gebleven. Later verduidelijkte hij da:
de Israëlische premier, die dinsdag
middag alweer naar Tel Aviv vloog, er
„niet erg van onder de indruk" was
Opmeuw werd duidelijk dat Oosten
rijk er nooit aan heeft gedacht zijn
traditionele rol van doorgangshuis
voor ontheemden op te geven. Kreis
ky beklemtoonde in dit verband dat
Wenen tot nu toe 164.000 joodse emi
granten uit Oost-Europa gastvrijheid
heeft verleend toen ze op doorreis
naar Israël waren. Geen enkel ander
land had zich bereid getoond een deel
van deze last. die zowel politieke als
veiligheidsaspecten beeft, op de schou
ders te nemen-
In ieder geval blijkt uit Kreisky's
geëmotioneerde betoog dat Oostenrijk
geen enkele Russische jood, die een
geldig visum heeft en naar Israël
onderweg is, aan zijn grenzen zal
weigeren.
LEIDINGEN IN EEN
'ONTWERP-STROOK'
KAPELLE De pijpleiding, die
straks ruwe. olie voor de raffinaderij
van Total in het Sloe vanaf de Maas
vlakte bij Rotterdam moet aanvoeren,
is het kanaal door Zuid-Beveland ge
naderd. De graaf- en leggingswerk
zaamheden, die vanuit het Sloe zijn
begonnen, zijn gevorderd tot even
westelijk van het kanaal, achter de
spoorlijn bij Vlake.
De Internationale combinatie AIGB is
hier bezig met het leggen van de
olieleiding, die een doorsnee van 60
cm heeft. De Gasunie fungeert hierbij
als ingenieursbureau voor Total. Het
leggen geschiedt onder toezicht van
provinciale waterstaat in een door de 1
provinciale planologische dienst ont
worpen leidingstrook.
In diezelfde strook komt straks in
1974 ook een 90 cm buis van de
Waterleidingmaatschappij Zeeland, die
tussen mei 1974 en maart 1975 het
traject Sloe-Biezelinge wil leggen, en
de leiding Biezelinge-Biesbosch in sec- j
ties gedurende de jaren 1975 en 1976.1
De WMZ zal ook een tweede leiding
leggen, zodra de behoefte daaraan
blijkt.
Aan de Brabantse kant is men met de
aanvoer van de buizen en pijpen ge
vorderd tot aan het Schelde-Rijnka-
naal. Men heeft daar ook al enkele
boringen verricht om de pijpleiding
onder wegen door te voeren. Op Zuid-
Beveland heeft men in de macht van
woensdag op donderdag de weg Krui-
ningen-Yerseke een nacht 'open' ge
had, om daar de pijpleiding-doorvoer I
mogelijk te maken. In mei is op Zuid-
Beveland de eerste spade voor de
pijpleiding in de grond gegaan. Hoe
wel het grote werk van de WMZ nog
moet beginnen, legt de waterleiding
maatschappij daar waar zich extra
terrein- en technische moeilijkheden
voordoen, al enkele stukjes met Total
mee.
De Total-pijpleiding zal op Brabants
gebied ten westen van Woensdrecht in
;le Caterspolder aftakken van de grote
pijpleiding Rotterdam - Antwerpen. De
aftakking moet onder de spoorlijn
door en dan via de Hoogerwaardpol-
:ler verder Zeeland in.
Total in het Sloe moet begin 1974 via
deze pijpleiding op de Maasvlakte zijn
aangesloten, om van daar de per
anker aangevoerde ruwe olie te krij
gen. Op Zeeuws gebied heeft het leg
gen van de leidingen tot nu toe geen
moeilijkheden opgeleverd, „mede dank
zij de droge zomer", merkte men bij
de PPD op.
Qntwerkstrook
De leiding van Total en de WMZ
liggen en komen te liggen in particu
liere grond, maar in een strook, waar
van dus het tracé ontworpen is door
de provinciale planologische dienst.
Men spreekt daar van de 'ontwerp-
leiding-strook", omdat deze strook nog j
niet door provinciale staten is goedge- j
keurd als de officiële leidingstrook
naar het Sloe.
„We hebben echter de oniwerp-leiding
strook zo geprojecteerd, dat een even
tuele officiële leidingstrook daar pre
cies in zou kunnen passen. De pijplei
ding van Total en van de WMZ liggen I
dus in de ontwerp-leiaingstrook. Zou-
den provinciale staten tot een andere
tracé voor de officiële strook beslui
ten, dan wil dat niet zeggen, dat de
leidingen van de WMZ er uit moeten
om verlegd te worden. Die kunnen
dan blijven liggen, maar eventuele
andere leidingen gaan dan via een
ander tracé", zo deelde men ons bij
de PPD mee. In verband met ae tijd
is dus de Total-leiding alvast maar in
de 100 meter breed geprojecteerde
ontwerp-strook gelegd. Voor een deel
bevat die strooks zelfs drie leidingen:
de 20 cm nafta-leiding voor Dow-
Chemical in Terneuzen loopt met de
Totalleiding parallel tot Ovezande.
maar buigt dan af om ten oosten van
Ellewoutsdijk via ae Schelde naar
Dow te gaan-
De leidingen van Total en WMZ zijn
(Zie slot pagina 7 kolom 4)
Duinen oi
barsten
D'.
fimtlijn
|e deskundigen van de
SER geloven dat het
kabinet-Den Uyl succes kan
hebben met zijn program-
i rna ter bestrijding van de
1 'J inflatie-, mits aan enkele
7 belangrijke voorwaarden
Aordt voldaan. In de praktijk komt
■iet er op neer dat een groot deel van
jh verantwoordelijkheid voor het wei-
lagen van dit anti-inflatieprogramma
met bij de regering noch bij het parle
ment wordt gelegd, maar bij het ge-
irganiseerde bedrijfsleven: onderne-
•nersorganLsaties en vakbeweging. ZU
itnmers zijn de voornaamste partners
in het komende overleg over een cen-
raai akkoord. De SER-deskundlgen
hebben echter tevens een zware hypo
theek op deze onderhandelingen ge
legd: ze berekenden dat de ruimte voor
een reële loonstijging niet meer dan
•.vee procent is. Meer zit er volgens de
SER-economen volstrekt niet in: een
soort buigen-of-barsten-situatie.
De voorzitter van de SER-commissie
heeft zich ten dien aanzien uiterst
gedecideerd uitgelaten. Men móet tot
overeenstemming komen, zo liet hij
weten, want anders valt het hele re
geringsplan in duigen en in dat geval
is de chaos compleet. De vraag is ech
ter of er naar dit betoog zal worden
geluisterd. De tekenen zijn op dit
ogenblik niet erg
gunstig. Er was aan
vankelijk enige hoop
dat er wat minder
gepolariseerd zou
worden zodra er een
kabinet van linkse signatuur zou zijn,
maar veel meer dan een accentver
schuiving is het niet geworden. Die
verschuiving doet zich met name op
het politieke erf voor. Vóórdat het ka
binet-Den Uyl optrad werd ter linker
zijde in de scherpst-mogelijke bewoor
dingen de staf gebroken over de con
fessionele partijen en over de VVD.
Dat gaat nu ten aanzien van de con
fessionelen iets gematigder: tussen de
christen-democraten met uitzonde
ring van de CHU en de progressieve
drie bestaat op dit ogenblik een soort
godsvrede. Men is niet opvallend agres
sief jegens elkaar, er is over en weer
een afwachtende neutraliteit die mis
schien nog eens in een vriendschappe-
lijker verhouding overgaat. De polari
sering uit zich nu vooral Vissen de
progressieven en de WD.
Eigenlijk is hier het woord 'polarise
ring' niet helemaal juist. Met na
me de PvdA en de WD verkeren al
jaren in een gepolariseerde situatie ten
opzichte van elkaar: het is een vast
gegeven in de Nederlandse politiek,
een soort 'oost is oost en west is west'-
houding 'en nooit zullen die twee elk
aar ontmoeten'. Hier is sprake van de
normale oppositie-verhouding Vissen
de regeringspartij en haar tegenvoeter,
om hel even wie er in de regering zit.
Deze situatie trekt in deze dagen voor
al de aandacht omdat sinds het optre
den van het kabinevDen Uyl de WD
als de eerste oppositiepartij fungeert
en Wiegel optreedt als leider van de
oppositie: hij bestrijdt dit kabinet te
vuur en te zwaard. Dat blijkt nu ook
gevolgen te hebben buiten de politiek.
Een aantal beleidselementen van het
kabinet-Den Uyl behoort namelijk tot
het wensenpakket van de vakbeweging
en dat houdt in dat ook zij zich in
het politieke debat mengt. De discus
sie zaterdagavond tijdens een Brand-
puntuitzentiing tussen NW-voorzitter
Kok en WD-fractieleider Wiegel was
daar een voorbeeld van. Wiegel zat
niet- tegenover een politicus, iid van
een regeringspartij, maar tegenover
een vakbewegingsman. die het beleid
van het kabinet verdedigde.
Deze politisering buiten de parlemen
taire en partijpolitieke sfeer is
typerend voor de huidige situatie in
Nederland. Het gaat hier om een be
paalde vorm van polarisatie. De vak
beweging komt op voor het beleid van
het kabinet-Den Uyl NW-voorzitter
Kok sprak zelfs waarschuwende woor
den jegens de kamer en plaatst
zich welbewust tegenover de WD. De
ondernemers ontkomen evenmin aan
deze politisering: zij hebben na de in
diening van de rijksbegroting een aan
tal opmerkingen gemaakt, die blijken
aan te slaan bij de politieke oppositie.
Vakbeweging en ondernemersorgani
saties zijn daardoor tegenover elkaar
in een positie geraakt, die de sfeer
voor onderhandelingen niet hartelijk
maakt. En uitgerekend deze twee groe
pen hebben nu van de SEE-deskunöi-
gen de pen op de neus gekregen: zij
zijn de eerst-verantwoordelijken voor
het welslagen van het regeringsplan
tegen de inflatie. De SER-economen
hebben in dit opzicht zelfs iets sterker
het accent op de vakbeweging gelegd
en wel op drie manieren. In de eerste
plaats door het noemen van een be
perkt loonstijgingspercentage, in ae
tweede plaats door ranaopmerkingen
rond de inkomensnivellering waaraan
men bepaalde voorwaarden wenst te
stellen, in de derde plaats door het
pleiten voor een soepeler prijsbeleid
in 1974. Geen van deze drie punten za!
erg makkelijk vallen bij de vakbewe
ging. Inmiddels is uit de eerste reac
ties van de ondernemersorganisaties
op het SER-rapport al gebleken dat zij
juist geen moeite hebben met de hier
genoemde punten. Nee. de tekenen
zijn niet gunstig om onderhandelingen
te beginnen.
Vorig jaar bad het overleg over het
centraal akkoord veel weg van
een zwarte-pietenspel. Het begin: er nu
al naar uit te zien dat deze vertoning
zal worden herhaald. De SER-deskun-
oigen hebben de voorstelling geopend;
de zwarte piet ligt nu op tafel bij vak
beweging en ondernemers. Voor dit
land zou het echter bijzonder goed zijn
als beide groepen de kaart, samen in
handen hielden. Hier ligt mede e&n
toetssteen voor de overredingskracht
van de regering: zij moet de partners
'oij deze onderhandelingen er van
overtuigen dat het buigen is of bar
sten. Of beter: pompen of verzuipen.